Promieniowanie nadfioletowe c.d.

UV-A stanowi ponad 95% energii całkowitego promieniowania nadfioletowego
Nie wywołuje prawie wcale odczynu rumieniowego skóry
Dociera najgłębiej w skórze bo do warstwy rozrodczej naskrórka w której powstaje melanina i okolice naczyń
krowionośnych
Melanina jest początkowo prawie bezbarwna, dopiero po przetransportowaniu przez melanosomy do
keratynocytów w warunkach wystarczających dostaw tlenu ulega utlenowaniu w skutek działania promieni UV-A i
uzyskuje barwę brunatną. Pod wpływem promieniowania UV-A mogą występować reakcje fototoksyczne i
fotoalergiczne. W przypadku występowania w skórze lub we krwi związków chemicznych będących składnikami
środków kosmetcznych lub leków, np. eozyna, trypoflawina, barwniki akredynowe, wazelina kosmetyczna.

Wpływ promieniowania UV-A na organizm

Nie przenika przez naskórek, jednak przez krew w naczyniach krwionośnych oddziałuje wyraźnie na układ
kriwotwórczy i przemianę materii. Nawet w niewielkich dawkach wywołuje odczyn rumieniowy w skórze po
różnych okresach utajenia zależnych od dawek bowiem uwalnia z magazynów skóry histaminę rozszerzającą silnie
naczynia krwionośne, przede wszystkim włosowate.
Promieniowanie UV - B wywołuje melanogenezę, czyli powoduje bezpośrednie tworzenie barwnika skóry poprzez
przekształcenie i DOPA - OKSYDAZY w tyrozynę, która z kolei powoduje w melanocytach utlenienie DOPA do
melaniny. Po ok 2 -3 dniach występuje widoczne zbrązowienie skóry w skutek powstania nowej melaniny i
melanocytów.
Promienie UV - B powodują więc powolny rozwój opalenizny. Przedawkowanie powoduje poparzenie słoneczne.
Promieniowanie UV - B zapoczątkowuje syntezę witaminy D3. Pod jego wpływem z 7 - dehydrocholesterolu
występującego w skórze powstaje prowitamina a z niej po dalszych przekształceniach w wątrobie i nerkach
CHOLE - KALCYFEROL. Obtymalne stężenie witaminy D3 występuje po 25 minutach nasłonecznienia 2 razy w
tygodniu. Niedobór witaminy D3 powoduje u dzieci krzywicę.

Wpływ promieniowania UV - B na organizm

W normalnych warunkach nie dociera ono do powierzchni Ziemi. Wywiera silniejsze działąnie fotochemiczne i
cechuje się najbardziej szkodliwym działaniem biologicznym. Wywiera silne działanie bakteriobójcze. Jest
wytwarzane przez specjalne lampy stosowane wyłącznie do wyjaławiania pomieszczeń zabiegowych, służby
zdrowia, różnego rodzaju sprzętu i wody w basenach kąpielowych. Intensywność rumienia fotochemicznego zależy
od:

-

Długości fali promieniowania nadfioletowego

-

Intensywności emisji źródła promieniowania

-

Czasu napromieniowania

-

Odległości skóry od źródła promieniowania, ponieważ natężenie promieniowania maleje z kwadratem zwiększania
odległości

-

Wrażliwości skóry, która zależy głównie od grubości naskórka stanowiącego przeszkodę w przenikaniu promieni
nadfioletowych a także okolicy ciała.

-

Wrażliwości osobniczej zależnej od grubości naskórka stanowiącego przeszkodę w przenikaniu promieni
nadfioletowych a także okolicy ciała.

-

Zależnej od karnacji skóry i wieku

Wpływ promieniowania UV - C

Bruneci są b ardziej odporni niż rudzi i blondyni. Dzieci bardziej narażone niż dorośli.

W wyniku pochłonięcia energi promieniowania nadfioletowego przez białko komórek warstwy kolczystej
naskórka dochodzi do jego denaturacji a w następstwie do uszkodzenia tych komórek.

I okres:

Z uszkodzonych komórek wydzielają się związki wykazujące właściwości rozszerzenia naczyń krwionośnych. Z
pośród nich najważniejszą rolę odgrywa histamina, która w wyniku reakcji fotochemicznej powstaje z
aminokwasu - Chistydyny. Związki te przenikają do skóry właściwej, gdzie powodują rozszerzenie i zwężenie
przepuszczalności naczyń włosowatych skóry właściwej. Zwiększenie przepuszczalności naczyń prowadzi do
przejścia osocza do rpzestrzeni międzykomórkowych naskórka i skóry właściwej powodując obrzęk. W
wypadku nagromadzenia się płynu przesiękowego między warstwami naskórka powstają pęcherze
wypełnione płynem surowiczym. Bardzo duże dawki promienia nadfioletowego przekraczające próg
tolerancji skóry mogą powodować nieodwracalne uszkodzenia komórek naskórka a nawet skóry właściwej,
co w następstwie prowadzi do ich martwicy.

II okres:

Okresem utajenia (czas od chwili ekspozycji na promieniowanie UV do wystąpienia pierwszych objawów). W
okresie tym w wyniku reakcji fotochemicznych wytwarzają się substancje, które następnie ulegają wolnemu
wydzielaniu z komórek i osiągają najwyższe stężenie w fazie maksymalnego nasilenia rumienia. Okres trwania
utajenia zależy od wielu czynników, głównie jednak od dawki odległości fali promieniowania nadfioletowego oraz
wrażliwości osobniczej.

Okres utajenia trwający od 1 do 6 godzin, następnie okres narastania rumienia obejmuje czas od wystąpienia
pierwszych objawów, rozszerzenia naczyń krwionośnych do osiągnięcia maksymalnego nasilenia rumienia,
które występuje w 6 do 24 godzin od ekspozycji w zależności od dawki promieniowania nadfioletowego.

Rumień fotochemiczny - fazy:

Okresy powstania rumienia fotochemicznego

Na bank będzie UV - A!

18 października 2012

13:52

Fizykoterapia ćwiczenia 18.X Page 1

które występuje w 6 do 24 godzin od ekspozycji w zależności od dawki promieniowania nadfioletowego.

Okres ustępowania rumienia - Czas trwania uzależniony od dawki promieniowania; po słabych dawkach trwa
kilka godzin, po dużych nawet kilka dni.

-

Przed zabiegiem należy bezwzględnie sprawdzić wrażliwość na promieniowanie UV za pomocą
rumieniomierza. Odczyn skóry w miejscach naświetlanych odczytuje się po 3, 6, 9, 12, 24 godzinach.
Umożliwia to wyznaczenie progowej dawki rumieniowej i jest miarą indywidualnej wrażliwośći pacjenta na
promieniowanie UV. W lecznictwie fizykalnym stosuje się różne dawki UV. Można je określić na podstawie
podziału odczynu rumieniowego zaproponowanego przez Konarską:

Zasady naświetlań promieniami UV:

Podział odczynu rumieniowego

-

Odczyn progowy (MED.) nieznaczne zaróżowienie po 4 - 6 godzinach utajenia, trwające do 12 godzin.

-

E1 - Zaróżowienie skóry po okresie utajenia ok 4 godziny. Trwa do 24 godzin.

-

E2 - Silne zaróżowienie skóry, pieczenie, bolesność, pojawiające się po 3 - 4 godzinach i utrzymujące się do
2 - 3 dni.

-

E3 - Skóra żywoczerwona, bolesna, obrzęknięta, już po godzinnym okresie utajenia. Okres ustępowania
zmian 3 - 5 dni.

-

E4 - Zmiany jak w E3 oraz pęcherze surowicze. Okres ustępowania 7 - 10 dni.

-

E5 - Obrzęk, pęcherze martwicze skóry, zmiany pojawiają się po 1 godzinie i utrzymują się do 10 dni.

-

Wykonywany test biologiczny (MED.) - Czas naświetlania z danej odleglości potrzebny do wywołania minimalnego
progowego odczynu rumieniowego.

-

Rozpoczynamy od 0,5 lub jednej dawki progowej. Zwiększamy od 0,25 do 0,5 dawki progowej podczas kolejnych
zabiegów.

-

Maksymalnie 10 dawek progowych.

-

Codziennie lub co drugi dzień.

-

15 - 20 zabiegów w serii.

Metodyka naświetlań UV

-

Choroba uszu

-

Nosa i gardła

-

Nawracające anginy

-

Alergiczne nieżyty nosa

-

Przewlekłe zapalenie oskrzeli

-

Krzywica

-

Aanemie z wyjątkiem złośliwych

-

Przy niskim poziomie żelaza we krwi

-

Zwiększona ilość hemoglobiny i erytrocytów

-

Choroby gośccowe

-

Wszystkie destrukcyjne i zwwyrodnieniowe formy gośca, przeciwwskazaniem - ostre zapalnie stawów, ZZSK,
trudno gojące się rany.

Wskazania:

-

Nowotwory złośliwe narządów wew

-

Zaawansowana miażdżyca

-

Stany gorączkowe bez względu na pochodzenie

-

Osoby > 70 r.ż.

-

Fotosensybilacja, obojętnie czym spowodowana

-

Nadczynność tarczycy

-

Cukrzyca wieku średniego i starczego

-

Choroby psychiczne przebiegające z nadmierną pobudliwością

-

Padaczka

-

Niewydolność mięśnia sercowego

Przeciwwskazania

Fizykoterapia ćwiczenia 18.X Page 2