Jak dokonać i rozliczyć wpłaty na PFRON

Pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i którzy nie osiągają
odpowiedniego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, zobowiązani są do złożenia deklaracji miesięcznej i
rocznej oraz dokonania wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).

Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest to przeciętny miesięczny udział procentowy osób
niepełnosprawnych w zatrudnieniu ogółem, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Udział wynosi 6%. Wskaźnik
ten może zostać obniżony w razie zatrudnienia osób niepełnosprawnych ze schorzeniami szczególnie utrudniającymi
wykonywanie pracy. Rodzaje tych schorzeń zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18
września 1998 r.

Dla niektórych jednostek wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest niższy niż 6%. Dotyczy to państwowych i
niepaństwowych szkół wyższych, wyższych szkół zawodowych, publicznych i niepublicznych szkół, zakładów
kształcenia nauczycieli oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych - dla których wskaźnik ten
wynosi 2%.

UWAGA!

Od początku 2008 r. zmienił się wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych dla państwowych i samorządowych
jednostek organizacyjnych będących jednostkami budżetowymi, zakładami budżetowymi albo gospodarstwami
pomocniczymi, dla instytucji kultury oraz jednostek organizacyjnych zajmujących się statutowo ochroną dóbr kultury
uznanych za pomnik historii. Obecnie wynosi on 6% (w 2007 r. był na poziomie 5%).

Z wpłat na PFRON zwolnieni są:

•

pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6%,

•

pracodawcy prowadzący zakłady będące w likwidacji, albo co do których ogłoszono upadłość,

•

placówki dyplomatyczne, urzędy konsularne, przedstawicielstwa i misje zagraniczne,

•

publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne niedziałające w celu osiągnięcia zysku, których wyłącznym

przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza, edukacja osób niepełnosprawnych lub
opieka nad osobami niepełnosprawnymi.

Jak ustalić wysokość wpłat na PFRON

Wysokość przekazywanej kwoty na PFRON stanowi iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników
odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób
niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. Oblicza się ją według
wzoru:

Kz = 0,4065 × Pw × (Zo × 0,06 - Zn)

gdzie:

Kz - kwota zobowiązania,

0,4065 - wskaźnik określony w art. 21 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych,

Pw - przeciętne miesięczne wynagrodzenie,

Zo - zatrudnienie ogółem,

Zn - rzeczywista liczba zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych.

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania,
wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Nie uważa się tu za pracowników osób zatrudnionych na
podstawie umów cywilnoprawnych (o dzieło, zlecenia).

Ponadto do liczby pracowników uwzględnianych przy ustalaniu obowiązku wpłat na PFRON nie wlicza się (jeśli nie są to
osoby niepełnosprawne) osób:

•

zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego,

•

przebywających na urlopach wychowawczych,

•

nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej,

•

będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy,

•

nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,

•

przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy.

Wyliczając zobowiązanie na PFRON, należy zastosować przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej
w poprzednim kwartale. Opublikowaną wartość wynagrodzenia stosujemy do wyliczenia zobowiązania począwszy od
pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS. Komunikat publikowany jest w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Przy wyliczaniu wpłat na PFRON za marzec, kwiecień i maj 2008 r. należy przyjąć kwotę 2899,83 zł.

PRZYKŁAD

Pracodawca na 1 kwietnia 2008 r. zatrudnia 50 osób w przeliczeniu na pełny etat, w tym 2 osoby niepełnosprawne.

1. Ustalenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych:

50 osób × 6% = 3 osoby

Oznacza to, że przy zatrudnieniu 50 osób w przeliczeniu na pełny etat wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych
wynosi 3. Dlatego przy obliczaniu należnej wpłaty trzeba uwzględnić różnicę między obliczonym wskaźnikiem a liczbą
osób niepełnosprawnych zatrudnionych w jednostce:

3 osoby - 2 osoby = 1

2. Obliczenie należnej wpłaty:

Kz = 0,4065 × 2899,83 zł × (50 × 0,06 - 2) = 1178,78 zł

Obliczenie można również przeprowadzić, podstawiając do wzoru następujące dane:

Kz = 0,4065 × 2899,83 zł × 1 osoba = 1178,78 zł

Składka na rzecz PFRON za kwiecień 2008 r. przy takim stanie zatrudnienia wyniesie 1178,78 zł.

Ulgi we wpłatach na PFRON

Ulgi we wpłatach na PFRON, co do zasady, przysługują pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne. Jednak
jednostki, które nie zatrudniają osób niepełnosprawnych, również mają możliwość obniżenia obowiązkowych wpłat na
Fundusz.

Aby skorzystać z obniżenia wpłaty na PFRON, płatnik powinien spełnić następujące warunki:

•

kupić usługę (z wyłączeniem handlu i produkcji) od pracodawcy zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w

przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającego wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczonych do
znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w wysokości co najmniej 10%,

•

zapłacić za usługę w terminie określonym na fakturze,

•

otrzymać od sprzedawcy informację o kwocie obniżenia.

UWAGA!

Sprzedający przekazuje nabywcy informację o wysokości obniżenia niezwłocznie po uregulowaniu należności. Należność
powinna zostać uregulowana w terminie określonym na fakturze. W przypadku płatności realizowanych za
pośrednictwem banku za datę uregulowania należności uważa się datę obciążenia rachunku bankowego nabywcy na
podstawie polecenia przelewu.

W przypadku gdy kwota obniżenia przewyższa:

•

wartość zrealizowanej produkcji lub usługi, obniżenie wpłaty przysługuje tylko do wysokości kwoty określonej na

fakturze dokumentującej zakup usług uprawnionego sprzedawcy,

•

wysokość 80% wpłaty na Fundusz, do której obowiązany jest nabywca w danym miesiącu, różnicę zalicza się na

obniżenie wpłaty z tego tytułu w następnych miesiącach.

Przysługująca, a niewykorzystana kwota obniżenia może być uwzględniana we wpłatach na Fundusz przez okres nie
dłuższy niż 12 miesięcy, licząc od dnia uzyskania informacji o kwocie obniżenia. Kolejność dokonywania odliczeń ulg
ustala sam pracodawca. Ważne, aby nie obniżać zaległych wpłat na PFRON o kwoty obniżenia z okresu, kiedy nie
przysługiwało prawo do ulgi.

Aby móc skorzystać z możliwości obniżenia wpłaty, konieczne jest wypełnienie i złożenie deklaracji DEK-I-O, DEK-I-a
lub DEK-I-b i wpłacenie pomniejszonej o ulgę kwoty należnej do zapłaty.

Zarówno deklaracje, jak i wpłaty na PFRON należy przekazać w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym nastąpiły okoliczności zobowiązujące do dokonania wpłat i złożenia deklaracji.

PFRON w księgach rachunkowych

Wpłaty na PFRON obciążają koszty podstawowej działalności operacyjnej. Wykazywane są na koncie w Zespole 4 jako
"Podatki i opłaty" w korespondencji z kontem rozrachunkowym "Rozrachunki publicznoprawne".

Wpłaty na PFRON nie mogą być zaliczone przez pracodawcę do kosztów uzyskania przychodu. W związku z tym
wpływają na zwiększenie dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Ponadto według Ministerstwa Finansów obowiązkowe wpłaty na PFRON nie realizują celów statutowych, dlatego nie
mogą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 i ust. 1b ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych. W piśmie z 16 lutego 2006 r. (nr PB3-IP/WK-060-4/SM6-1336/06) stwierdzono, że
wpłaty na PFRON nie mogą być utożsamiane z celami statutowymi podmiotów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4
updop. Tym samym równowartość dochodu przeznaczonego na wpłatę na PFRON nie podlega zwolnieniu od podatku
dochodowego.

Podstawy prawne:

•

ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - j.t.

Dz.U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92

•

rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 6 czerwca 2003 r. w sprawie ustalenia wzorów

deklaracji składanych Zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców
zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz - Dz.U. Nr 105, poz. 989

•

rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających

obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania - Dz.U. Nr 124, poz. 820