www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

1

e-book

„Pieśni patriotyczne i partyzanckie na akordeon”

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

2

SPIS TREŚCI

1. Informacje wstępne .............................................................................................................. 4

1.1. Wstęp............................................................................................................................ 4

1.2. Jak ćwiczyć utwory? .................................................................................................... 4

2. Ćwiczenia dla prawej ręki ................................................................................................... 6

2.1. Ćwiczenie nr 1.............................................................................................................. 6

2.2. Ćwiczenie nr 2.............................................................................................................. 6

2.3. Ćwiczenie nr 3.............................................................................................................. 7

2.4. Ćwiczenie nr 4.............................................................................................................. 7

2.5. Ćwiczenie nr 5.............................................................................................................. 7

3. Gamy ..................................................................................................................................... 8

3.1. C-dur ............................................................................................................................ 8

3.2. a-moll naturalna ........................................................................................................... 8

3.3. a-moll harmoniczna...................................................................................................... 8

3.4. G-dur ............................................................................................................................ 9

3.5. e-moll naturalna ........................................................................................................... 9

3.6. e-moll harmoniczna...................................................................................................... 9

3.7. F-dur ............................................................................................................................. 9

3.8. d-moll naturalna ......................................................................................................... 10

3.9. d-moll harmoniczna ................................................................................................... 10

4. Ćwiczenia dla lewej ręki .................................................................................................... 11

4.1. Ćwiczenie nr 1............................................................................................................ 11

4.2. Ćwiczenie nr 2............................................................................................................ 11

4.3. Ćwiczenie nr 3............................................................................................................ 11

4.4. Ćwiczenie nr 4............................................................................................................ 11

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

3

5. Pieśni patriotyczne i partyzanckie na akordeon.............................................................. 12

5.1. Utwór nr 1 - "Przybyli ułani pod okienko" ................................................................ 12

5.2. Utwór nr 2 - "Czerwone słoneczko" .......................................................................... 13

5.3. Utwór nr 3 - "Dziś do ciebie przyjść nie mogę" ........................................................ 14

5.4. Utwór nr 4 - "Hej chłopcy, bagnet na broń" .............................................................. 16

5.5. Utwór nr 5 - "Ułani, ułani"......................................................................................... 17

5.6. Utwór nr 6 - "Bywaj dziewczę zdrowe"..................................................................... 18

5.7. Utwór nr 7 - "Jak to na wojence ładnie" .................................................................... 20

5.8. Utwór nr 8 - "Już zachodzi czerwone słoneczko"...................................................... 21

5.9. Utwór nr 9 - "My ze spalonych wsi".......................................................................... 22

5.10. Utwór nr 10 - "O mój rozmarynie" .......................................................................... 23

5.11. Utwór nr 11 - "Jeszcze jeden mazur dzisiaj"............................................................ 24

5.12. Utwór nr 12 - "Wojenko, wojenko" ......................................................................... 26

5.13. Utwór nr 13 - "Pałacyk Michla"............................................................................... 27

5.14. Utwór nr 14 - "Po partyzancie dziewczyna płacze" ................................................. 28

5.15. Utwór nr 15 - "My, Pierwsza Brygada" ................................................................... 29

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

4

1. Informacje wstępne

1.1. Wstęp

Kolejna część kursu gry na akordeonie zawiera zestaw nowych utworów z kategorii

piosenek patriotycznych i partyzanckich. Są to tradycyjne, polskie pieśni stworzone i

towarzyszące powstańcom, żołnierzom w czasie polskich powstań i wojen, ale także

wykonywane dzisiaj na pamiątkę tamtych, tragicznych wydarzeń naszej historii.

Poziom trudności jest porównywalny z poziomem „Hitów biesiadnych”. Z całą

pewnością mogę powiedzieć, że jeśli starannie przerobiłeś tamtą część kursu i opanowałeś

zaproponowane tam utwory, nie będziesz miał jakichś szczególnych problemów z

przyswojeniem tego, nowego zestawu pieśni patriotycznych i partyzanckich. Zakładam, że

znasz większość tych utworów. Jeśli jakiejś pieśni nie znasz, znajdź w Internecie i osłuchaj

się z nią. Będzie ci dużo łatwiej rozpracować utwór. Wszystkie zaproponowane tu utwory

znajdziesz w wielu różnych wykonaniach na YouTube. Wystarczy wpisać tytuł.

Korzystaj z tego. Dużo łatwiej jest nauczyć się grać utwór, gdy znasz go ze słyszenia.

1.2. Jak ćwiczyć utwory?

Sposób pracy z utworami pozostaje identyczny jak w poprzedniej części kursu

zawierającej „Hity biesiadne”. Rozdział ten będzie więc powtórzeniem tego co zostało już

powiedziane na temat nauki nowych utworów. Schemat według którego należy

rozpracowywać utwór jest dokładnie ten sam. Aby skuteczność nauki tego kursu była

możliwie najwyższa, stosuj konsekwentnie ten schemat.

Powtórzę tutaj zatem wszystko to, co zostało już powiedziane w poprzedniej edycji, abyś nie

musiał szukać tych materiałów.

1.

Zapoznaj się najpierw z ćwiczeniami wstępnymi, które przygotują palce prawej ręki

do grania dwudźwiękami w postaci tercji i sekst. Jeśli je opanujesz, będzie to

ułatwiało opanowanie grania melodii w kolejnych utworach. Stanowić też będzie

dobrą rozgrzewkę przed pracą nad utworem. Palce trzeba rozruszać przed każdym

treningiem. Ćwiczenia wstępne na basach również mają pokazać z jakiego typu

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

5

użyciem basów spotkasz się w ramach tego kursu. Wyćwicz je dokładnie zanim

zaczniesz pracować z utworami. Potem będzie dużo łatwiej i szybciej opanujesz każdy

utwór. Będziesz miał dodatkowo znakomitą rozgrzewkę dla lewej ręki. Poznaj

dokładnie również gamy, które przedstawiam w ćwiczeniach wstępnych.

2.

Rozpocznij pracę z utworem od dokładnego osłuchania się z nim. Wydrukuj nutki i

obserwuj zapis nutowy słuchając jednocześnie nagrania z filmu. Staraj się dokładnie

dostrzegać w nutach to co słyszysz. Obserwuj również kierunek ruchu miecha.

Zmiany kierunku ruchu miecha są także oznaczone w nutach, tuż nad pięciolinią. Nuty

to graficzny odpowiednik dźwięków. Naucz się czytać nuty i dokładnie kojarz z

klawiszami na akordeonie. Takie pogłębione przemyślenia, zanim jeszcze zaczniesz

grać, są bardzo pomocne.

3.

Zobacz prezentację prawej ręki na filmie. Pokazuję tam na zbliżeniu jak wykonywać

kolejne dźwięki melodii. Skojarz dźwięki piosenki z nutami. Patrz na ruchy palców

prawej ręki. Są one zgodne z zapisem przy nutach. Teraz zacznij grać prawą ręką

wykorzystując zapis nutowy. Jeśli czegoś nie wiesz, odtwórz film i sprawdź jak to się

robi. Ćwicz w wolnym tempie. Pamiętaj o zmianach kierunku miecha zgodnie z

oznaczeniem. Opanuj granie tak, abyś był w stanie zagrać razem ze mną, grającym na

filmie, całą partię prawej ręki. Przyglądaj się, słuchaj, powtarzaj. Aż do skutku.

4.

Teraz wyćwicz basy. Zapis basowy jest prostszy i czytelniejszy niż nutowy. Myślę, że

odczytanie i znalezienie konkretnych basów nie będzie żadnym problemem. Pozostaje

jedynie wyćwiczyć całą partię basów tak, by od początku do końca utworu zagrać

płynnie. Jeśli zagrasz ze mną na prezentacji całą partię basów, możesz przejść do

kolejnego etapu.

5.

Ostatni etap pracy nad utworem to połączenie gry obu rąk. Jeśli opanowałeś

bezbłędnie granie oddzielnie lewej i prawej ręki, będzie to jakby naturalny, kolejny

krok. Jednak zawsze jest to przejście na bardziej skomplikowany poziom grania niż

granie tylko melodii lub basów, i może okazać się, że trzeba jeszcze coś dopracować

na poziomie grania osobno. Ćwicz wolno. Tempo ma być dostosowane do twoich

aktualnych możliwości. Jeśli nie od razu udaje się granie razem, wracaj do grania

osobno, obserwuj film i staraj się jeszcze głębiej zrozumieć jak to jest wykonywane.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

6

2. Ćwiczenia dla prawej ręki

Ć

wiczenia w tej części przygotowują palce prawej ręki do grania sekstami i tercjami,

jako, że materiał w tej części kursu, podobnie jak w „Hitach biesiadnych”, często

wykorzystuje dwudźwięki w postaci tercji i sekst do prowadzenia melodii. Możesz jak

najbardziej wykorzystać i powtarzać ćwiczenia dla prawej zaproponowane w poprzedniej

edycji. Jednak zakładam, że tamten materiał został przerobiony i potrafisz go swobodnie grać,

zatem tutaj proponuję, głównie na rozgrzewkę przed pracą z utworami, kilka zestawów

ć

wiczeń usprawniających ruchy palców prawej ręki na klawiaturze.

2.1. Ćwiczenie nr 1:

2.2. Ćwiczenie nr 2:

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

7

2.3. Ćwiczenie nr 3:

2.4. Ćwiczenie nr 4:

2.5. Ćwiczenie nr 5:

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

8

3. Gamy

Przedstawię tutaj zestaw gam z tego kursu. Wykorzystamy te gamy jako ćwiczenia dla

prawej ręki. Znajomość gam bardzo ułatwia pracę z utworami. Wiesz już, że gama, której

dźwięki zostały użyte do grania danej melodii jest tonacją dla danego utworu. Tonacja zatem

jest określona przez nazwę gamy, której dźwięków użyto do grania utworu. Część z gam

przedstawionych tutaj już poznałeś w poprzednich wydaniach kursu. Pokażę jednak

dodatkowe sposoby ćwiczenia tych gam więc ponownie je tutaj zaprezentuję.

3.1. C-dur:

3.2. a-moll naturalna:

3.3. a-moll harmoniczna:

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

9

3.4. G-dur:

3.5. e-moll naturalna:

3.6. e-moll harmoniczna:

3.7. F-dur:

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

10

3.8. d-moll naturalna:

3.9. d-moll harmoniczna:

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

11

4. Ćwiczenia dla lewej ręki

Ć

wiczenia basowe pomogą ci przygotować palce lewej ręki do grania

akompaniamentów basowych do utworów zawartych w tej części kursu. Przed każdym

ć

wiczeniem utworów przegraj sobie te wstępne ćwiczenia po kilka razy. W ten prosty sposób

ułatwisz sobie bardzo nauczenie się grania basów w utworach zawartych w tej części kursu.

4.1. Ćwiczenie nr 1:

4.2. Ćwiczenie nr 2:

4.3. Ćwiczenie nr 3:

4.4. Ćwiczenie nr 4:

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

12

5. Pieśni patriotyczne i partyzanckie na akordeon

5.1. Utwór nr 1 - "Przybyli ułani pod okienko"

„Przybyli ułani” to piękna tradycyjna polska piosenka wojskowa. Utwór w rytmie

marsza, w takcie 4/4. Tonacja utworu F-dur, co oznacza, że dźwięki tworzące melodię

piosenki pochodzą z gamy F-dur. Gamę F-dur, jak zapewne pamiętasz, tworzą dźwięki od f

do f ze zmienionym dźwiękiem h na b. Tuż za kluczem w zapisie nutowym stoi bemol na

trzeciej linii, który zmienia w utworze wszystkie dźwięki h na b. Bemol obniża dźwięk o pół

tonu. Melodia prowadzona jest pojedynczym dźwiękiem oraz tercjami i sekstami. Myślę, że

po dokładnym rozpracowaniu prawej i lewej ręki osobno, powinieneś wykonać utwór bez

większych problemów.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

13

5.2. Utwór nr 2 - "Czerwone słoneczko"

„Czerwone słoneczko” to piękna ludowa piosenka śląska z czasów powstań śląskich.

Piosenkę tę często można usłyszeć w różnego rodzaju opracowaniach. Najbardziej

spopularyzował tę piosenkę zespół „Dwa plus jeden”. Jest to piosenka powszechnie znana,

lubiana i chętnie wykonywana na imprezach. Warto zatem mieć ją w repertuarze.

Takt utworu 4/4, wykonywać go należy w tempie i rytmie marsza. Tonacja utworu C-

dur. Występują dość zróżnicowane wartości rytmiczne począwszy od ósemek, aż do całej

nuty na koniec utworu. Licząc w czasie ćwiczeń dodawaj do cyferek literę „i” czyli licz w

każdym takcie „raz i dwa i trzy i cztery i”.

Melodia prowadzona jest w zasadzie cały czas tercjami. W przedostatnim takcie

jedynie jest seksta i kilka pojedynczych dźwięków melodii. Reszta to tercje. Umiejętność

grania tercjami, którą zdobyłeś przerabiając poprzednie części kursu okaże się tutaj bezcenna.

Zmiana kierunku ruchu miecha przebiega standardowo, czyli co dwa takty.

Uwaga!

Na prezentacji filmowej, gdy pokazuję jak grać utwór w całości, czyli prawa i basy

jednocześnie, zaczynam grać melodię palcami 1-3, a nie jak jest oznaczone w zapisie

nutowym, czyli palcami prawej 1-2. Ta wersja jest również poprawna. Możesz grać tak jak na

tej pierwszej, całościowej prezentacji, albo trzymaj się wersji nutowej, która jest dokładnie

zastosowana przy prezentacji samej prawej ręki w czasie grania melodii tej piosenki. Wtedy

prezentacja i zapis będą absolutnie spójne.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

14

5.3. Utwór nr 3 - "Dziś do ciebie przyjść nie mogę"

„Dziś do ciebie przyjść nie mogę” to pochodząca z czasów II wojny światowej

piosenka polskiego, walczącego podziemia. Nastrojowa piosenka w klimacie kołysanki

ś

piewana jest w rytmie wolnego walca, a zatem w takcie na 3/4. Tonacja utworu d-moll.

Oznacza to, że do zagrania utworu korzysta się z dźwięków gamy d-moll (odmiany

harmonicznej, czyli składającej się z dźwięków: d, e, f, g, a, b, cis, d). Na początku zapisu

nutowego, tuż za kluczem stoi jeden bemol na trzeciej linii pięciolinii, który zmienia

wszystkie dźwięki h na b. Sporo jest znaków chromatycznych przygodnych, czyli krzyżyków,

bemoli i kasowników, które pojawiają się w trakcie utworu. Ich działanie ogranicza się do

jednego taktu, tego w którym występują. To różni je od znaków chromatycznych

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

15

przykluczowych, których działanie obejmuje cały utwór (takim znakiem jest bemol przy

kluczu w tym utworze).

Rytm melodii jest stosunkowo prosty. Występują ósemki, ćwierćnuty (również z

kropką), półnuty (z kropką także). Dwudźwięki w melodii to tercje i seksty. Myślę, że przy

zachowaniu prawidłowego palcowania w czasie ćwiczenia utworu, szybko opanujesz go

prawą i lewą osobno, a potem skutecznie połączysz obie ręce. Pamiętaj także o zmianach

kierunku ruchu miecha zgodnie z oznaczeniem w zapisie nutowym.

Podstawowe basy w gamie d-moll to Dm, Gm, A7.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

16

5.4. Utwór nr 4 - "Hej chłopcy, bagnet na broń"

„Hej chłopcy, bagnet na broń” to jedna z najpopularniejszych piosenek z okresu

powstania warszawskiego. Jej autorką jest Krystyna Krahelska.

Piosenka w takcie 4/4, w rytmie marsza. Rozpoczyna się przedtaktem, czyli w tym

wypadku melodia wchodzi na cztery, a nie na raz. Pustą część taktu trzeba wyliczyć i

rozpocząć granie melodii na cztery. Ostatni takt jest skrócony o wartość przedtaktu.

Charakterystyczne w rytmie utworu są wyraźnie słyszalne synkopy, czyli grupa

rytmiczna „ósemka ćwierćnuta ósemka”, gdy akcent muzyczny przeskakuje na dłuższą

wartość, czyli tutaj ćwierćnutę. Na prezentacji filmowej wykonania wsłuchaj się uważnie w

rytm synkopy. Melodia piosenki jest prowadzona pojedynczym dźwiękiem, oraz tercjami.

Wszystkie rodzaje wartości nut użyte tutaj są już znane. Występuje przedłużanie wartości

przez łączenie łukiem nut na tej samej wysokości. Nie gramy wtedy dwóch dźwięków, a

przedłużamy pierwszą wartość o tę dołączoną łukiem, czyli gramy wartość dźwięku jako

sumę wartości pierwszej nuty i drugiej.

Zmiana kierunku miecha odbywa się co dwa takty. Zagranie basów nie powinno

nastręczać trudności. Na początku, w pierwszym takcie basy użyte są inaczej niż zwykle. Na

raz i na trzy w takcie uderzane są jednocześnie bas podstawowy i akord. Na dwa i cztery jest

pauza w basach.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

17

5.5. Utwór nr 5 - "Ułani, ułani"

„Ułani, ułani” to piękna piosenka z polskiej tradycji wojskowej. Powstała w czasach

Księstwa Warszawskiego, na początku XIX stulecia. Bardzo popularna, powszechnie znana i

lubiana.

Utwór w rytmie walca, zatem takt 3/4. Tonacja utworu d-moll. Do zagrania tej melodii

wykorzystane są dźwięki gamy d-moll (zarówno z odmiany naturalnej jak i harmonicznej,

dźwięk cis pochodzi z odmiany harmonicznej). Rytm melodii jest bardzo prosty. Występują

tutaj ósemki, ćwierćnuty (również z kropką), półnuty. Zmiana kierunku ruchu miecha co dwa

takty. Basy użyte tutaj mogą początkowo nastręczać trochę trudności ze względu na duże

skoki. Szczególnie skok z F na A7 jest duży i wymaga sporej ilości powtórzeń zanim będziesz

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

18

wykonywał go z łatwością. Warto jednak opanować go ponieważ daje bardzo przyjemne,

ciekawe brzmienie. Na filmie instruktażowym pokazuję jak wykonywać taki skok. Jeśli

dobrze uzmysłowisz sobie położenie basów i wyczujesz odległości między nimi, powinieneś

niebawem takie skoki wykonywać z łatwością.

5.6. Utwór nr 6 - "Bywaj dziewczę zdrowe"

„Bywaj dziewczę zdrowe” to piękna piosenka w rytmie spokojnego walca z polskiego

dziedzictwa pieśni patriotycznych i wojskowych. Melodia prowadzona jest pojedynczym

dźwiękiem, ale także dwudźwiękami w postaci tercji i sekst. Jest też nowy sposób grania

dwudźwiękami, gdy jeden głos, tutaj w utworze niższy jest w postaci długiego dźwięku, a na

jego tle płyną inne dźwięki melodii utworu. Mamy tutaj trzy takie przypadki. Warto dokładnie

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

19

nauczyć się prowadzenia melodii w taki właśnie sposób, ponieważ jest to ciekawe i pięknie

brzmiące wykonanie. Na filmie instruktażowym dokładnie pokazuję i omawiam ten sposób

grania. Myślę, że sobie doskonale poradzisz.

W basach występują dość duże skoki, zatem trzeba będzie wiele razy powtórzyć sobie

partię basów zanim płynnie będziesz wykonywać cały akompaniament basowy do utworu. I

tutaj również, skomplikowane dosyć basy, dają jednak piękny efekt w połączeniu z prawą

ręką. Dlatego warto dłużej poćwiczyć na poziomie grania osobno i potem połączyć w całość

w tej właśnie, jakże atrakcyjnej brzmieniowo formie. Trening czyni mistrza. Pamiętaj o tym.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

20

5.7. Utwór nr 7 - "Jak to na wojence ładnie"

„Jak to na wojence ładnie” to patriotyczna piosenka z polskiej tradycji wojskowej.

Tonacja utworu F-dur. W większości wypadków, utwory będące w określonej tonacji,

rozpoczynają się od głównego akordu tej tonacji. Jednak w przypadku tego utworu, akordem

rozpoczynającym jest C7, czyli dominanta, a nie F-dur, czyli tonika. Jak widać, tego typu

odstępstwa się zdarzają. Zakończenie piosenki już jest zgodne z zasadami i ten utwór kończy

się akordem F-dur, czyli toniką.

Takt 2/4. Występuje tu także synkopa, czyli grupa ósemka, ćwierćnuta, ósemka.

Akcent muzyczny przesuwa się wtedy z krótkiej pierwszej wartości (ósemka) na drugą

dłuższą (ćwierćnuta). W muzyce ludowej, popularnej synkopa występuje często nadając

charakterystyczny klimat rytmiczny. Basy grane są w tej piosence ósemkami co nadaje jej

wrażenie lekkości i skoczności.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

21

5.8. Utwór nr 8 - "Już zachodzi czerwone słoneczko"

„Już zachodzi czerwone słoneczko” to piosenka z czasów powstań śląskich. Tonacja

utworu F-dur. Piosenka w takcie 4/4, w rytmie marsza. Występują często synkopy. Spotkałeś

się już z takim zjawiskiem więc nie powinno być kłopotu z wykonaniem tego typu rytmu. Na

filmie dokładnie zaobserwuj jak wykonuję taką grupę rytmiczną: ósemka, ćwierćnuta, ósemka

i jak te wartości układają się w stosunku do basów.

Basy w tym utworze są proste i oparte jedynie na basach F i C7. Basy są grane

ć

wierćnutami.

Melodia utworu w większości grana jest tercjami. Będziesz miał okazję sprawdzić na

ile granie tercjami już masz opanowane po przerobieniu materiału kursu do tej pory. Myślę,

ż

e bez trudu powinieneś zagrać partię prawej ręki, prowadząc melodię właśnie tercjami oraz

na początku pojedynczym dźwiękiem.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

22

5.9. Utwór nr 9 - "My ze spalonych wsi"

„My ze spalonych wsi” to pieśń z polskiej tradycji pieśni partyzanckich. Tonacja

utworu e-moll. Oznacza to, że do zagrania melodii tego utworu użyłem dźwięków

właściwych dla gamy e-moll (w odmianie harmonicznej, czyli tworzących tę gamę: e, fis, g,

a, h, c, dis, e). Gama e-moll jest gamą pokrewną gamie G-dur. Przy kluczu, jeśli utwór jest w

tonacji e-moll, znajduje się (także jak w gamie G-dur) jeden krzyżyk na piątej linii, który

zmienia wszystkie dźwięki f na fis.

Melodia piosenki jest stosunkowo prosta do zagrania. Prowadzona jest pojedynczym

dźwiękiem lub tercjami i czasami sekstami. Wszystkie układy dwudźwiękowe ładnie „leżą

pod palcami” w prawej ręce.

Basy użyte w tym utworze są w dość dużej ilości i będą konieczne skoki, aby płynnie

je wykonać. Nie zawsze zmiany basów są przejściem na sąsiednie basy z dołu lub z góry.

Trzeba często przeskoczyć kilka szeregów do góry lub w dół. Piękne brzmienie utworu przez

użycie bogatszej wersji basów rekompensuje jednak absolutnie wysiłek włożony na

wyćwiczenie tej wersji.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

23

5.10. Utwór nr 10 - "O mój rozmarynie"

„O mój rozmarynie” to bardzo znana piosenka z polskiej tradycji wojskowej. Chętnie

ś

piewana na różnego typu imprezach okolicznościowych czy biesiadnych. Tonacja utworu D-

moll, czyli melodia piosenki grana jest przy użyciu dźwięków gamy D-moll odmiany

harmonicznej, a zatem dźwięków d, e, f, g, a, b, cis, d.

Melodia prowadzona jest głównie tercjami, czasami użyte są seksty. Myślę, że masz

już sporo wprawy w wykonywaniu tych dwudźwięków, nie będziesz miał zatem problemów z

zagraniem tego utworu. Szczególnie, że jeśli chodzi o rytm melodii, jest on wyjątkowo

prosty. Występują tu jedynie całe nuty, półnuty, oraz ćwierćnuty. Zwróć również uwagę na

pauzy półnutowe. W miejscu gdzie one występują, ma być słyszalny jedynie dźwięk basów.

Uważna obserwacja wykonań pokazowych na filmach jeszcze bardziej ułatwi wykonanie tego

miłego utworu.

Basy będą wymagały przećwiczenia osobno z uwagi na dość duży obszar po którym

palce lewej dłoni będą poruszać się, aby wykonać całą partię akompaniamentu basowego.

Przyglądaj się na prezentację lewej ręki na filmie, a wątpliwości szybko znikną.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

24

5.11. Utwór nr 11 - "Jeszcze jeden mazur dzisiaj"

„Jeszcze jeden mazur dzisiaj” to piękna piosenka z polskiej tradycji muzyki

wojskowej.

Piosenka w charakterystycznym rytmie polskiego tańca narodowego, mazura.

Spotkasz się tu z ósemką z kropką i szesnastką. Jest to nowa grupa rytmiczna, którą

poznajesz. Zastępuje ona jedną ćwierćnutę. Wsłuchaj się uważnie w wykonanie na filmie

instruktażowym, abyś dokładnie, bardzo precyzyjnie wykonywał tę grupę rytmiczną. Ona

właśnie nadaje charakterystyczny klimat dla mazura.

Tonacja utworu to D-moll. Co to oznacza już zapewne dokładnie wiesz, bo z taką

tonacją spotkałeś się już wielokrotnie.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

25

Basy grane standardowo na trzy, czyli na raz bas podstawowy, na dwa i trzy akord w

postaci, czy to akordu dur, moll, czy siódemki. W jednym miejscu, w takcie 12 jednocześnie

uderzysz bas podstawowy i siódemkę A. Stanowi to jakby łącznik między częściami utworu.

Melodia prowadzona jest pojedynczym dźwiękiem, tercjami i czasem sekstami.

Wszystkie te sposoby nie są już dla ciebie tajemnicą. Myślę, że szybko opanujesz granie tej

pięknej melodii.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

26

5.12. Utwór nr 12 - "Wojenko, wojenko"

„Wojenko, wojenko” to kolejna piosenka wojskowa, z bogatej, polskiej tradycji pieśni

patriotycznych. Takt 4/4, w rytmie marsza. Melodia grana jest tercjami i sekstami. Melodia

rozpoczyna się od dźwięku d2, grana jest zatem głównie na obszarze oktawy dwukreślnej.

Tonacja utworu to G-dur, więc z pewnością jest ci już dobrze znana. Przy kluczu, w

zapisie nutowym, stoi jeden krzyżyk na piątej linii, który zmienia wszystkie dźwięki f na fis.

Jest to charakterystyczne dla gamy i tonacji G-dur.

Początek drugiej części utworu tworzą ładnie poprowadzone dwudźwięki. Naucz się

dokładnie grać ten moment, według zapisu nutowego i pokazu na filmie instruktażowym. Jest

to sposób nieco odmienny prowadzenia dwugłosu więc musisz go dobrze poznać, by palce

prawej ręki dokładnie wygrały właściwe dźwięki.

Uważaj także na przygodne znaki chromatyczne, które działają jedynie w obrębie

jednego taktu. Basy opracuj osobno na początku ćwiczeń, i dopiero wtedy, gdy płynnie

będziesz grał melodię i basy osobno, przystąp do łączenia obu rąk. Skoki na basach nie

wydają się zbyt trudne więc powinieneś zagrać partię basów bez większych przeszkód.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

27

5.13. Utwór nr 13 - "Pałacyk Michla"

„Pałacyk Michla” to piosenka powstańcza. Jedna z ulubionych piosenek z czasów

powstania warszawskiego. Tonacja utworu F-dur. Takt 4/4, rytm marsza. Rozpoczyna się

przedtaktem, czyli niepełnym taktem na początku utworu. Gdy na początku utworu występuje

przedtakt, ostatni takt utworu musi być skrócony o wartości, które są w przedtakcie. Ostatni i

pierwszy takt stanowią w sumie jeden takt, jeśli dodamy ich wartości.

Melodia grana jest pojedynczym dźwiękiem, tercjami, a także trójdźwiękami, czyli

jednocześnie brzmiącymi trzema dźwiękami. To nowy sposób prowadzenia melodii, dający

bardzo miły efekt dźwiękowy. W tym utworze występują trójdźwięki w dość prostym

układzie więc myślę, że z łatwością je wykonasz doceniając piękno uzyskanego brzmienia.

Na filmie instruktażowym wszystko jest dokładnie pokazane i omówione.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

28

5.14. Utwór nr 14 - "Po partyzancie dziewczyna płacze"

„Po partyzancie dziewczyna płacze” to piękna piosenka partyzancka w rytmie marsza.

Bardzo popularna i chętnie wykonywana na imprezach okolicznościowych i biesiadnych.

Tonacja e-moll, co oznacza użycie dźwięków gamy e-moll do wykonania tego utworu.

Dźwięki tej gamy to: e, fis, g, a, h, c, d, e w odmianie naturalnej lub z dźwiękiem dis zamiast

d w odmianie harmonicznej. W tym utworze zastosowanie ma odmiana harmoniczna gamy

e-moll. Przy kluczu stoi jeden krzyżyk, zmieniający wszystkie dźwięki f na fis. Występuje

również (ale jako znak przygodny, nie przykluczowy), krzyżyk dis i ais zmieniając

odpowiednio nuty d i a na pół tonu wyższe. Znak przygodny działa w obrębie jednego taktu

dla nut określonej wysokości, której dotyczy.

Basy główne dla tonacji e-moll to e-moll. a-moll, h7. Występuje w tej piosence

dodatkowo bas Fis7 znajdujący się nad basem H.

www.NaukaGryNaAkordeonie.pl

www.mandora.pl

29

5.15. Utwór nr 15 - "My, Pierwsza Brygada"

„My pierwsza brygada” to piękna, bardzo melodyjna i porywająca piosenka z bogatej,

jakże różnorodnej i ciekawej polskiej tradycji piosenek wojskowych. Melodia grana jest w

tonacji e-moll. Gama e-moll w odmianie harmonicznej jest źródłem dźwięków dla tego

utworu. Melodię tworzą dźwięki gamy e-moll harmonicznej czyli: e, fis, g, a, h, c, d, e.

Melodia grana jest w dość różnorodny sposób czyli, pojedynczym dźwiękiem,

tercjami, sekstami, a także innymi dwudźwiękami. Uważnie obserwuj film instruktażowy, a

będziesz dokładnie widział jak należy prowadzić melodię piosenki palcami prawej ręki.

Basy są grane dość prosto, nie licząc skoku z Em na C i potem z powrotem na Em.

Jednak to jest absolutnie do wyćwiczenia i po cierpliwie wykonanych, świadomych próbach,

nie powinno to stanowić problemu, a wręcz będzie powodem do zadowolenia, że grasz dość

skomplikowane chwilami układy w akompaniamencie basowym. Efekt jest bardzo przyjemny

dla ucha.