Kodeks

spółek

handlowych

z komentarzem

PRZYGOTOWANYM PRZEZ EKSPERTÓW

Czytelnicy, którzy korzystają

z naszych porad inwestując

na giełdzie, zarabiają:

• Aż 53 spółki na 55, które

rekomendowaliśmy

w 2013 roku, przyniosły zysk!

• Ponad połowa spółek zanotowała

stopy zwrotu rzędu 40–50%.

• W naszym zestawieniu mamy też

perełki, które dały zarobić nawet

ponad 100%!

Zawsze pokazujemy, jakie jest ryzyko

oraz radzimy w jaki sposób można się

przed nim zabezpieczyć.

Pieniądze & Inwestycje to miesięcznik dla osób,

które chcą bezpiecznie pomnażać swoje oszczędności

i zarobić więcej niż na lokatach bankowych

Oprócz analiz spółek giełdowych w każdym numerze prezentujemy sprawdzone

strategie inwestycyjne, stosowane przez największych i najbogatszych inwesto-

rów giełdowych. Pokazujemy, jak krok po kroku można inwestować według ich

metod oraz jak dopasować daną strategię do bieżącej sytuacji na giełdzie.
W każdym numerze prezentujemy trzy portfele dla inwestorów z budżetem:

10 tys. zł, 50 tys. zł i 100 tys. zł.

Jednego zawsze można być pewnym - nasze porady

są w pełni niezależne i obiektywne!

Chcesz dowiedzieć się więcej?

Skontaktuj się z naszym Centrum Obsługi Klienta:

tel. [phone], email: [e-mail]

Aby skorzystać z prenumeraty w promocyjnej cenie, podaj hasło: ID2014

Kodeks

spółek

handlowych

przygotowanym przez ekspertów

z komentarzem

Stan prawny: 20 stycznia 2014 r.

Redaktor Naczelna Grupy Czasopism

Urszula Wróblewska

Redaktor prowadząca

Barbara Brózda

Korekta

Zespół

Teksty ujednolicone opracowali

Dominik Poręcki

Paweł Poręcki

Wydawca

Weronika Wota

ISBN: 978-83-269-2536-8

Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa, tel. [phone], faks 22 617 60 10

DTP: Raster Studio, Norbert Bogajczyk

Druk:

Miller Druk sp. z o.o.

Książka „Kodeks spółek handlowych. Z komentarzem” chroniona jest prawem autorskim. Przedruk ma-

teriałów opublikowanych w książce bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania

publikacji z powołaniem się na źródło. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Łotewskiej 9a w celu realizacji

niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych – przesyłania materiałów promocyjnych dotyczą-

cych innych produktów i usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także

do wyrażenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowol-

ne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.

Zaproponowane w niej wskazówki, porady oraz interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowa-

nie w konkretnym przypadku wymaga dodatkowych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być

traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja

nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji „Kodeks spółek

handlowych. Z komentarzem” wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

3

Spis treści

Założenia i objaśnienie skrótów ......................................................................................................................................................

4

Wprowadzenie ...................................................................................................................................................................................... 5

Rys historyczny .................................................................................................................................................................................... 5

Kodeks spółek handlowych a Kodeks cywilny ........................................................................................................................ 6
Zmiany na rynku kapitałowym ................................................................................................................................................... 8
Wpływ prawa wspólnotowego ..................................................................................................................................................... 8
Dalsze zmiany ksh ........................................................................................................................................................................... 9

Zmiany ksh, które weszły w życie w 2013 roku ............................................................................................................................ 10

Zakończenie Programu Powszechnej Prywatyzacji ............................................................................................................... 10
Dalsze zmiany dotyczące przekształcania przedsiębiorców w spółki ................................................................................. 10
Sprawozdania finansowe do celów przekształcenia ................................................................................................................ 11
Walne zgromadzenia po nowelizacji prawa pocztowego ...................................................................................................... 12
Obowiązki informacyjne emitentów .......................................................................................................................................... 12
Łączenie się spółek .......................................................................................................................................................................... 13

Założenia projektu przyszłych zmian ksh ...................................................................................................................................... 13

Ocena projektu ................................................................................................................................................................................. 14
Fakultatywny kapitał zakładowy .................................................................................................................................................. 15
Udziały beznominałowe ................................................................................................................................................................ 15
Instrumenty ochrony wierzycieli ................................................................................................................................................ 16
Obligatoryjny kapitał zapasowy ................................................................................................................................................... 16
Zniesienie wzorów podpisów ....................................................................................................................................................... 16

Ustawa Kodeks spółek handlowych ................................................................................................................................................ 19

4

Kodeks spółek handlowych

Założenia i objaśnienie skrótów

Kodeks spółek handlowych (ksh) – Ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlo-

wych, tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1030.

Kodeks cywilny (kc) – Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Dz.U. z 1964 r. nr 16,

poz. 93 ze zm.

Kodeks handlowy (kh) – Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27 czerwca 1934 r. –

Kodeks handlowy, Dz.U. z 1934 r. nr 57, poz. 502 ze zm.

Oznaczenie zmian w tekście ustawy Kodeks spółek handlowych:

– zmiany weszły w życie 1 stycznia 2013 r. i 23 kwietnia 2013 r. – pogrubienie tekstu

5

Kodeks spółek handlowych

Wprowadzenie

Ustawa z 15 września 2000 r. ‒ Kodeks spółek handlowych

1

[dalej: „Kodeks spółek

handlowych” lub „ksh”], która weszła w życie 1 stycznia 2001 r., zmieniła obowiązu-

jący reżim prawny. Uchyliła obowiązujące od 1934 roku przepisy Kodeksu handlo-

wego

2

[dalej: „Kodeks handlowy” lub „kh”]. Jednocześnie wraz z ustawą z 20 sierpnia

1997 r. o krajowym rejestrze sądowym

3

oraz ustawą z 9 listopada 1999 r. ‒ Prawo dzia-

łalności gospodarczej

4

, zastąpioną następnie przez ustawę z 2 lipca 2004 r. o swobo-

dzie działalności gospodarczej

5

, wskazane powyżej przepisy stanowią podstawowe

rozwiązania systemowe w zakresie funkcjonowania obrotu gospodarczego z udzia-

łem spółek handlowych.

Rys historyczny

Kodeks handlowy, oceniany po dzień dzisiejszy jako jedno ze znaczących osiągnięć

prawnych legislacji II Rzeczpospolitej, wskutek okoliczności związanych z zawiro-

waniami historycznymi, a w tym otoczeniem społeczno-gospodarczym, utracił na

znaczeniu i przestał odpowiadać wymaganiom gospodarki rynkowej. Wprowadze-

nie w okresie powojennym gospodarki centralnie planowanej, marginalizacja obro-

tu „prywatnego” i prymat państwowych przedsiębiorstw w gospodarce doprowadziły

do marginalizacji prawa handlowego, co skutkowało brakiem wprowadzania stosow-

nych zmian w przedmiotowym obszarze regulacyjnym. Należy podkreślić, że nowe-

lizacji tego kodeksu nie dokonywano przez przeszło 50 lat. W wyniku powyższych

zdarzeń stagnacji uległo również kształtowanie się praktyki orzeczniczej. Kolejną

istotną okolicznością było wprowadzenie w 1964 roku Kodeksu cywilnego

6

[dalej:

„Kodeks cywilny” lub „kc”], na podstawie którego wykreślno z Kodeksu handlowe-

go w części przepisy dotyczące funkcjonowania przedsiębiorców oraz w całości prze-

pisy o czynnościach handlowych. Regulacje odnoszące się do tych zagadnień zostały

umieszczone w części ogólnej kc. Rezultatem tej nowelizacji stało się więc wprowa-

dzenie zasady jednolitości prawa cywilnego, zerwanie z odrębną kategorią „czynno-

ści handlowych” istniejącą na gruncie Kodeksu handlowego i istniejącym dualizmem

prawa prywatnego. Regulacje wprowadzone przepisami kc objęły bowiem zarówno

obrót powszechny, jak i obrót uspołeczniony, stanowiący znaczną część obrotu pro-

fesjonalnego w gospodarce centralnie planowanej. W wyniku omawianej nowelizacji

prawo handlowe zostało podporządkowane prawu cywilnemu, stało się jego częścią,

1

Tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1030.

2

Dz.U. z 1934 r. nr 57, poz. 502 ze zm.

3

Dz.U. z 1997 r. nr 121, poz. 769 ze zm.

4

Dz.U. z 1999 r. nr 101, poz. 1178 ze zm.

5

Dz.U. z 2004 r. nr 173, poz. 1807 ze zm.

6

Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.

6

Kodeks spółek handlowych

a nie odrębną gałęzią prawa. W konsekwencji przedmiotem regulacji kh pozostały

tylko kwestie istnienia i funkcjonowania spółek handlowych. W zakresie istnienia

tych spółek regulacji kh podlegały również firma, prokura ‒ aż do czasu nowelizacji

kc dokonanej ustawą z 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy ‒ Kodeks cywilny i niektó-

rych innych ustaw

7

, oraz rejestr handlowy.

Transformacja ustrojowa, która dokonała się po 1989 roku, doprowadziła do sytu-

acji, kiedy obowiązujące w tym czasie przepisy kh w żadnej mierze nie przystawały do

wymogów ówczesnej gospodarki rynkowej. Pomimo kolejnych zmian dostosowują-

cych kh do realiów obrotu wolnorynkowego regulacja ta nie tylko przestała nadążać za

dynamicznie zmieniającym się otoczeniem społeczno-gospodarczym, ale także prze-

stała odpowiadać zasadom dobrej legislacji. W tych okolicznościach Komisja Kody-

fikacyjna Prawa Cywilnego przyjęła koncepcję o przygotowaniu nowej całościowej

regulacji opartej na niemieckiej tradycji prawa cywilnego, z której wywodził się rów-

nież kh, w miejsce dokonywania jego kolejnych nowelizacji.

Kodeks spółek handlowych a Kodeks cywilny

Prace Komisji Kodyfikacyjnej doprowadziły do uchwalenia wspomnianego na wstępie

Kodeksu spółek handlowych. Pomimo nadania nowym przepisom regulującym: two-

rzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształca-

nie spółek handlowych, formy kodeksu – Kodeksu spółek handlowych – regulacja ta

nie stanowi odrębnej względem prawa cywilnego gałęzi prawa. Ustawodawca zdecy-

dował się na nadanie przepisom Kodeksu spółek handlowych ograniczonej autono-

mii, która nie narusza zasady jedności prawa cywilnego. Zgodnie z przepisem art. 2

ust. 2 ksh w sprawach nieuregulowanych przepisami tej ustawy zastosowanie znaj-

dują przepisy kc. Przepisy Kodeksu cywilnego należy stosować jednak odpowiednio,

gdy wymaga tego właściwość (natura) stosunku prawnego spółki handlowej. Pomię-

dzy przepisami Kodeksu spółek handlowych a przepisami Kodeksu cywilnego istnieje

zatem relacja na zasadzie lex specialis – lex generalis. Nowa regulacja kodeksowa nie

zrywa jednak całkowicie z dorobkiem Kodeksu handlowego. Zastosowane bowiem roz-

wiązania legislacyjne w części odpowiadają tym z 1934 roku, oczywiście z uwzględnie-

niem niezbędnych zmian systemowych, terminologicznych i językowych. Umożliwia

to odpowiednie odwołanie się do wydanego na gruncie kh orzecznictwa oraz przed-

wojennej doktryny prawa handlowego. Należy również podkreślić, że Kodeks spó-

łek handlowych wprowadził także nowe konstrukcje prawne nieznane przedwojennej

legislacji. Są to m.in. nowe typy spółek ‒ spółka partnerska i spółka komandytowo-

-akcyjna, a także regulacje dotyczące łączenia i podziału spółek kapitałowych. W sto-

sunku do przepisów kh istotnym modyfikacjom poddano również regulacje dotyczące

spółki akcyjnej, w tym takie kwestie, jak np. kapitał warunkowy czy kapitał docelowy.

Pomimo przyjęcia modelu całkowicie nowej legislacji, w miejsce dostosowywania

i aktualizacji istniejących rozwiązań prawnych, dość szybko uwidoczniła się koniecz-

ność nowelizacji ksh. Zmiany determinowane były zmieniającymi się uwarunkowa-

niami rynkowymi, a w późniejszym okresie – również koniecznością dostosowania

7

Dz.U. z 2003 r. nr 49, poz. 408.

19

Kodeks spółek handlowych

USTAWA

z dnia 15 września 2000 r.

Kodeks spółek handlowych

(Dz.U. z dnia 8 listopada 2000 r.)

PRZEPISY OGÓLNE

DZIAŁ I

Przepisy wspólne

Art. 1. § 1. Ustawa reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie,

łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych.

§ 2. Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandy-

towa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

i spółka akcyjna.

Art. 2. W sprawach określonych w art. 1 § 1 nieuregulowanych w ustawie stosuje się

przepisy Kodeksu cywilnego. Jeżeli wymaga tego właściwość (natura) stosunku praw-

nego spółki handlowej, przepisy Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio.

Art. 3. Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się

dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa

albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.

Art. 4. § 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) spółka osobowa – spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę

komandytowo-akcyjną,

2) spółka kapitałowa – spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną,

3) spółka jednoosobowa – spółkę kapitałową, której wszystkie udziały albo akcje

należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza,

4) spółka dominująca – spółkę handlową w przypadku, gdy:

a) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu

wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użyt-

kownik, bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na

podstawie porozumień z innymi osobami, lub

20

Kodeks spółek handlowych

b) jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków za-

rządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni

zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

c) jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków rady

nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spół-

dzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

d) członkowie jej zarządu stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej

spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), lub

e) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej

zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podsta-

wie porozumień z innymi osobami, lub

f) wywiera decydujący wpływ na działalność spółki kapitałowej zależnej albo

spółdzielni zależnej, w szczególności na podstawie umów określonych w art. 7,

5) spółka powiązana – spółkę kapitałową, w której inna spółka handlowa albo spół-

dzielnia dysponuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20% głosów na zgro-

madzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub

użytkownik, albo na podstawie porozumień z innymi osobami lub która posiada

bezpośrednio co najmniej 20% udziałów albo akcji w innej spółce kapitałowej,

6) spółka publiczna – spółkę w rozumieniu przepisów o ofercie publicznej i warun-

kach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu

obrotu oraz o spółkach publicznych,

7) instytucja finansowa – bank, fundusz inwestycyjny, towarzystwo funduszy

inwestycyjnych lub powierniczych, zakład ubezpieczeń, zakład reasekuracji,

fundusz powierniczy, towarzystwo emerytalne, fundusz emerytalny lub dom

maklerski, mające siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie nale-

żącym do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)

*

,

8) rejestr – rejestr przedsiębiorców,

9) głosy – głosy „za”, „przeciw” lub „wstrzymujące się” oddane podczas głosowania

w sposób zgodny z ustawą, umową albo statutem spółki,

10) bezwzględna większość głosów – więcej niż połowę głosów oddanych,

11) sprawozdanie finansowe – sprawozdania finansowe w rozumieniu przepisów

o rachunkowości.

§ 2. Ilekroć w ustawie mowa jest o „umowie spółki”, należy przez to rozumieć tak-

że akt założycielski sporządzony przez jedynego wspólnika albo akcjonariusza spół-

ki kapitałowej.

§ 3. W przypadku gdy dwie spółki handlowe dysponują wzajemnie większością gło-

sów obliczoną zgodnie z § 1 pkt 4 lit. a), za spółkę dominującą uważa się spółkę han-

dlową, która posiada większy procent głosów na zgromadzeniu wspólników albo

walnym zgromadzeniu drugiej spółki (spółki zależnej). W przypadku gdy każda ze

spółek handlowych posiada równy procent głosów na zgromadzeniu wspólników albo

walnym zgromadzeniu drugiej spółki, za spółkę dominującą uważa się tę spółkę, któ-

*

Zmiana wprowadzona na podstawie przepisów ustawy z 30 marca 2012 r. o uchyleniu ustawy o narodo-

wych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji oraz o zmianie niektórych innych ustaw, która we-

szła w życie 1 stycznia 2013 r. (Dz.U. z 2012 r., poz. 596). Stan prawny: 20 stycznia 2014 r.

Aby skorzystać z prenumeraty
w promocyjne cenie,
podaj hasło: SPE2014

UOQ 06

CENA 99 ZŁ

Dominik Poręcki – adwokat, wspólnik w Kancelarii Janowski

Poręcki Dąbrowska Ignatjew sp.j. Absolwent Wydziału Prawa

i  Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się

w doradztwie prawnym w obszarze prawa gospodarczego, prawa

spółek, fuzji i przejęć oraz zbiorowym prawie pracy. Ma

doświadczenie w projektach obejmujących restrukturyzację spółek

handlowych, transakcjach M&A, jak również projektach IPO.

Paweł Poręcki – prawnik w Kancelarii Janowski Poręcki

Dąbrowska Ignatjew sp.j. Absolwent Kolegium Prawa na

Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Specjalizuje się

w doradztwie prawnym w obszarze prawa spółek. Ma

doświadczenie w projektach obejmujących bieżącą obsługę

spółek kapitałowych, restrukturyzację spółek handlowych,

jak również transakcje M&A.