SFINKSBEZTAJEMNIC

OskarWilde

SZKIC

Pewnegopopołudniasiedziałemnadkieliszkiemwermutuprzed„CafedelaPaix”,przypatrującsię
przepychowiinędzyparyskiegożyciaidumającnadtąprzedziwnąpanoramąpróżnościiubóstwa,
któraroztaczałasięprzedmymioczyma,gdyusłyszałem,żektośwołamniepoimieniu.Obróciwszy
sięujrzałemlordaMurchisona.Niewidzieliśmysięodczasu,gdyrazemprzebywaliśmynastudiach,
ucieszyłemsięwięcbardzozponownegospotkaniaiuścisnęliśmysobiegorącodłonie.W
Oksfordzieprzyjaźniliśmysięszczerze.Lubiłemgoogromniezajegourodę,prawośći
wielkoduszność.Mawialiśmyonim,żebyłbynajlepszymkolegą,gdybynieupierałsięzawszeprzy
mówieniuprawdy,alesądzę,żepodziwialiśmygojeszczebardziejzatęjegoszczerość.Teraz
uderzyłamniejakaśpoważnazmiana,którazaszławjegoosobie.Wydawałsięzastraszonyi
zmieszany,jakbypełenniepewności.Wyczułem,żeniemożetowynikaćznowoczesnego
sceptycyzmu,gdyżMurchisonbyłjaknajdzielniejszymtorysemiwierzyłrówniemocnow
PentateuchjakwIzbęLordów;wywnioskowałemwięc,żechodziokobietęizapytałemgo,czyjest
żonaty.

—Nierozumiemdośćdobrzekobiet—odpowiedział.

—MójdrogiGeraldzie—rzekłem—kobietyistniejąpoto,abyjekochano,aniepoto,byje
rozumiano.

—Niepotrafiękochaćnieufając—odrzekł.

—Tozdajesięwskazywać,żemaszjakąśtajemnicęwswoimżyciu;opowiedzmioniej,Geraldzie.

—Wybierzmysięgdzieśnaprzechadzkę—odparł—tujestzbytludno.Nie!nietenżółtypowóz—
niechbędziejakikolwiekinny—o,choćbytenciemnozielony.—Ipochwilitoczyliśmysięwzdłuż
bulwaruwkierunkuMadeleine.

—Dokądpojedziemy?—spytałem.

—O,dokądchcesz—odpowiedział—możedorestauracjiwLaskuBulońskim—zjemytamobiadi
opowieszmiwszystkoosobie.

—Chcęprzedtemusłyszećotobie—rzekłem—wyznajmiswojątajemnicę.

Wyjąłzkieszonkiipodałmimały,safianowypokrowieczamykanynasrebrnąklamrę.Otworzyłem
go.Zawierałfotografiękobiety.Byłatoosobawysokaismukłazluźnoupiętymiwłosami,z
wielkimioczymaonieokreślonymwyrazie,robiącadziwniemalowniczewrażenie.Wyglądałana
clairvoyante,acałąjejpostaćotulałobogatefutro.

—Cooniejmyślisz?—zapytał.—Czytojesttwarzkobietyprawdomównej?

Przyglądałemsięuważnie.Wydałomisię,żejesttotwarzosoby,któraukrywajakiśsekret,dobry
czyzły,nieumiałempowiedzieć.Naukształtowaniesięjejpięknościmusiałozłożyćsięwiele
tajemniczychwpływów,niebyłatobowiempięknośćplastyczna,raczejopodłożupsychologicznym,
abladyuśmiechigrającynajejwargachbyłzbytsubtelny,abymógłwyrażaćprawdziwąsłodycz.

—No,icopowiesz?,—spytałniecierpliwie.

—ToGiocondawsobolach—odrzekłem.—Opowiedzmioniej.

—Nieteraz—odparł—poskończonymobiedzie—ipocząłmówićoinnychrzeczach.

Dopierogdykelnerprzyniósłnamkawęipapierosy,przypomniałemGeraldowiojegoobietnicy.
Podniósłsięzkrzesła,przeszedłparokrotniepopokojutamizpowrotem,poczymzasiadłszyw
foteluopowiedziałminastępującąhistorię:

—PewnegowieczoruprzechadzałemsiępoBondStreetokołopiątejpopołudniu.Natłokpowozów
byłtakwielki,żehamowałprawiecałkowicieruchuliczny.Tużprzytrotuarzestałamałażółta
jednokonka,któraniewiadomodlaczegozwróciłamojąuwagę.Gdywymijałemtenpojazd,wyjrzała
zniegokobiecatwarz,tasama,którąciniedawnopokazałem.Oczarowałamnieodrazu.Przezcałą
nocmyślałemoniej,atakżeprzezcałydzieńnastępny.Włóczyłemsiętaminapowrótpotej
nieznośniezatłoczonejulicy,zaglądającdokażdegopowozuiszukającoczymażółtejjednokonki.
Aleniedopatrzyłemsięmojejbelleinconnueidoszedłemdowniosku,żebyłatylkosennym
marzeniem.WjakiśtydzieńpóźniejzostałemzaproszonynaobiadprzezpaniądeRastail.Obiadmiał
byćoósmej,alejeszczeowpółdodziewiątejczekaliśmywsalonie.Wreszciesłużącyotworzył
drzwiizaanonsowałladyAlroy.Byłatokobieta,którejszukałem!Weszłabardzopowoli:smuga
księżycowegoświatławszarychkoronkach.Kumojejniesłychanejradościmiałembyćjej
towarzyszemprzyobiedzie.Ledwozasiedliśmydostołu,zauważyłemzupełnieniewinnie:

—Zdajesię,żeniedawnowidziałempaniąwprzelocienaBondStreet,ladyAlroy.

Słysząctozbladłabardzoirzekłaprzyciszonymgłosem:—Niechpanniemówitakgłośno,mogą
nasusłyszeć.Zdruzgotanytakniefortunnymnawiązaniemrozmowyprzerzuciłemsięniedbalena
tematfrancuskiegoteatru.Mówiłaniewiele,cichym,melodyjnymgłosem,przyczymzdawałosię,że
ciąglesięobawia,abynasniepodsłuchiwano.Zakochałemsiębezpamięci,aotaczającająatmosfera
tajemnicywzbudziławemniewprostnamiętnąciekawość!Kiedyodchodziła—aodeszłaprawie
zarazposkończonymobiedzie—zapytałem,czywolnomibędziejąodwiedzić.Wahałasięprzez
chwilęrozglądającsię,czyktobliskoniestoi,poczymodrzekła:

—Tak.Jutro,kwadransprzedpiątą.

PozostawszyzpaniądeRastailprosiłemjągorąco,bymioniejjaknajwięcejpowiedziała,ale
usłyszałemtotylko,żejestwdowąiżeposiadapięknydomwParkLane,agdyjakiśuczonynudziarz
rozpocząłdysertacjęnatematwdów,którychistnieniedowodzijakoby,żewmałżeństwieprzeżywa
jednostkasilniejsza—wycofałemsięipowróciłemdodomu.

NazajutrzprzybyłempunktualniedoParkLane,gdzielokajmioznajmił,żeladyAlroywyszłaprzed
chwilą.

Zgnębionyibardzozdziwionyposzedłemdoklubuipodługimnamyślenapisałemdoniejlist,
zapytując,czywolnomispróbowaćszczęściarazjeszcze,któregokolwiekdniapopołudniu.Kilka
dniminęłobezodpowiedzi,wreszcieotrzymałemkrótkibilecikzawiadamiającymnie,żeladyAlroy
będziewdomuwniedzielęogodzinieczwartej.Udołuwidniałzdumiewającydopisek:„Proszę,
niechpannieadresujetulistówdomnie.Wytłumaczęto,gdysięzobaczymy.”Wniedzielęprzyjęła
mnieizachowywałasięczarująco,alegdyodchodziłem,prosiłausilnie,abymwraziepotrzeby
skierowywałlistydopaniKnox,naadresKsięgarniWhittakera,GreenStreet.

—Istniejąpowody—rzekła—dlaktórychniemogęotrzymywaćlistówwewłasnymdomu.

Przezszeregmiesięcywidywałemjączęsto,aszczególnaatmosferatajemnicynigdyjejnie
opuszczała.Chwilamisądziłem,żeulegawładzyjakiegośmężczyzny,alezdawałasiębyćtak
niedostępna,żeniemogłemwtouwierzyć.Byłominaprawdętrudnodojśćdojakiegokolwiek
wniosku,gdyżladyAlroyprzypominałatedziwnekryształy,oglądanewmuzeach,któresąw
pewnychchwilachzupełnieprzezroczyste,awinnychjakgdybyprzyćmione.Wreszcie
postanowiłemprosićją,byzostałamojążoną.Byłemzniecierpliwionyidoprowadzonydorozpaczy
nieustannyminaleganiaminautrzymywaniewtajemnicyskładanychprzezemniewizytiwysyłanych
—rzadkozresztą—listów.Napisałemdoniejpodadresemksięgarnizzapytaniem,czymożemnie
przyjąćnazajutrz,wponiedziałek,ogodzinieszóstej.Odpowiedziała:„tak”,iczułemsięwsiódmym
niebieznadmiaruszczęścia.Byłemniązupełnieodurzonypomimojejtajemniczości—tak
myślałemwtedy—dziękijejtajemniczości—taksądzędziś.Ajednaknie!Kochałemwtejkobiecie

jąsamą.Tajemnicaniepokoiłamnie,doprowadzaładoszału.Ach,czemużlosnaprowadziłmniena
jejtrop!

—Odkryłeśjąwięc?—zawołałem.

—Obawiamsię,żetak—odpowiedział.—Osądźtosam.

—Wtenwłaśnieponiedziałekbyłemnaśniadaniuumegowujaiokołogodzinyczwartejznalazłem
sięnaMaryleboneRoad.Mójwuj,jakwiesz,mieszkawRegent’sPark.ChcącdostaćsiędoPicadilly
poszedłemskrótemprzezszeregmałych,obskurnychuliczek.Inaglezobaczyłemprzedsobąlady
Alroy,wgęstejwoalce,idącąbardzopośpiesznie.Doszedłszydoostatniegodomuwbiegłana
schody,wyciągnęłakluczykiweszładomieszkania.„Tuleżytajemnica”—rzekłemdosiebiei
przyśpieszająckrokuobejrzałembudynek.Wyglądałnadom,wktórymodnajmująpokoje.Naprogu
leżałazgubionaprzezniąchusteczka.Podniosłemchusteczkęischowałemdokieszeni.Poczym
zacząłemsięzastanawiać,comamrobićdalej.Doszedłemdowniosku,żeniemamprawa
szpiegowaćladyAlroyipojechałemdoklubu.Oszóstejbyłemuniej.Leżałanakanapie,ubranaw
domową,popołudniowąsuknięzesrebrzystejtkaniny,ozdobionąjakimiśdziwnymiksiężycowymi
kamieniami,którezwykłabyłanosić.Wyglądałaprześlicznie.

—Jakżesięcieszę,żepanawidzę—rzekła—niewychodziłamdziśprzezcałydzień.

Spojrzałemnaniąosłupiały,poczym,wyciągnąwszychusteczkę,podałemjąwłaścicielce.

—ZgubiłatopanidziśpopołudniunaCumnorStreet,ladyAlroy—rzekłembardzospokojnie.Nie
sięgnęłapochusteczkę.—Copanitamrobiła?—spytałem.

—Ajakimprawempanmnieotopyta?—odpowiedziała.

—Prawemczłowieka,którykochapanią—odrzekłem.

—Przyszedłemtuprosić,bypanizostałamojążoną.

Ukryłatwarzwdłoniachiwybuchnęłapotokiemłez.

—Panimusipowiedziećmiprawdę—ciągnąłemdalej.

Wstałaipatrzącmiprostowoczyrzekła:

—LordzieMurchison,niemamnicdopowiedzenia.

—Panichodziłatamnajakieśspotkanie!—wykrzyknąłem—otopanitajemnica!

Twarzjejzupełniezbielała.

—Niespotykałamsięznikim—rzekła.

—Czyniemożepanipowiedziećprawdy?—zawołałem.

—Powiedziałamprawdę—odparła.

Ogarnęłomnieszaleństwo,wściekłość.Niewiem,comówiłem,alemówiłemjejrzeczystraszne.A
potemwybiegłemztegodomu.Nazajutrznapisaładomnie;odesłałemjejlistnieodpieczętowanyi
wyjechałemzAlanemColvillemdoNorwegii.Gdypomiesiącuwróciłemdokraju,pierwsząrzeczą,
jakąprzeczytałemw„MorningPost”,byławiadomośćośmierciladyAlroy.Przeziębiłasięw
operzeizmarłapopięciudniachnazapaleniepłuc.Zamknąłemsięwdomu,byuniknąćobcowaniaz
kimkolwiek.Kochałemjątakbardzo,takniesłychanie.MójBoże,jakjatękobietękochałem!

—Czynieposzedłeśnatęulicę,dotegodomu?—spytałem.

—Tak—odpowiedział.—PewnegodniaposzedłemnaCumnorStreet.Niemogłemuczynić
inaczej,niepewnośćstawałasiętorturą.Zastukałemdodrzwi,któreotworzyłamikobieta
wyglądającabardzoprzyzwoicie.Zagadnąłemją,czyniemapokoidowynajęcia.

—Właściwie—odrzekła—sądoodnajęciasalony,gdyżosoba,którajepodnajmowała,nie
pokazujesięodtrzechmiesięcy,ażezalegazczynszem,więcmożepanjezająć.

—Czytotapani?—spytałemwskazującnafotografię.

—Tak,tak,toona—zawołała—aniewiepan,kiedyzamierzatupowrócić?

—Tapaniumarła—odrzekłem.

—Ach,panie!mamnadzieję,żenie!—wykrzyknęłakobieta.—Tomojanajlepszalokatorka.
Płaciłamitrzygwinejetygodniowozatotylko,żeodczasudoczasuprzesiadywaławmoimsalonie.

—Musiałasiętuzkimśspotykać?—rzekłem,nacokobietazapewniłamnie,żenie,żetapani
zawszeprzychodziłasamainiewidywałatunikogo.

—WięcnaBoga,cóżonaturobiła?—zawołałem.

—Przesiadywałapoprostuwsalonieczytającksiążki,czasemzamawiałaherbatę.

Zupełnieniewiedziałem,conatorzec,wsunąłemkobieciezłotąmonetęiwyszedłem.Ateraz,jakci
sięzdaje,cotowszystkoznaczyło?Niewierzyszchyba,żetakobietamówiłaprawdę?

—Wierzę.

—PocóżwięcladyAlroytamchodziła?

—MójdrogiGeraldzie—odrzekłem—ladyAlroybyłapoprostuosobąopanowanąprzezmanię
tajemniczości.Wynajmowałatepokojepototylko,bymiećprzyjemnośćzapuszczaniawoalkii
wyobrażaniasobie,żejestbohaterkąromansu.Miałapasjęstwarzaniatajemnic,aleonasamabyła
sfinksembeztajemnic.Nicwięcej.

—Itynaprawdętakmyślisz?

—Jestemtegopewien—odparłem.

Wyciągnąłsafianowyfuteralikiwpatrzyłsięwfotografię.

—Amoże?—powiedziałwreszcie.

Przygotowanonapodstawiebookini.pl