Oddział Stomatologiczny
Kierunek Lekarsko - Dentystyczny
ĆWICZENIE 12
Temat: GRUPY KRWI, OSOCZE KRWI (plazma).
I. Omówienie ćwiczeń.
II. Wykonanie ćwiczeń.
1. Oznaczanie szybkości opadania krwinek czerwonych  odczyn
Biernackiego.
2. Oznaczanie przynależności grupowej krwi w układzie ABO.
3. Ocena zdatności krwi do przetaczania; próba krzyżowa w
temperaturze pokojowej w środowisku roztworu fizjologicznego NaCl.
III. Omówienie wyników i wniosków.
IV. Sprawdzenie wiadomości Studentów.
Obowiązujący materiał:
Osocze  płynne środowisko, w którym zawieszone są składniki morfotyczne krwi.
Surowica  płynna część krwi pozostająca po jej skrzepnięciu.
Zawartość ważniejszych składników nieorganicznych osocza (Na+, K+, Ca++, Cl- oraz
ważniejszych składników organicznych osocza (białko, glukoza, mocznik,
kreatynina).
Właściwości osocza wyrażające się stałością składu:
-ð izojonia  staÅ‚ość poziomu jonów w osoczu,
-ð izotonia  staÅ‚ość ciÅ›nienia osmotycznego, jego wartość i czynniki utrzymujÄ…ce
izotoniÄ™ osocza,
-ð izohydria  staÅ‚ość stężenia jonów wodorowych, zakres prawidÅ‚owych wartoÅ›ci
pH osocza, zawartość wodorowęglanów zdolnych do wiązania CO2 (rezerwa
alkaliczna), znaczenie buforu węglanowego.
Białka osocza krwi i ich rola:
-ð caÅ‚kowita zawartość biaÅ‚ek w osoczu,
-ð metody rozdziaÅ‚u i podziaÅ‚ biaÅ‚ek osocza,
-ð zawartość poszczególnych frakcji biaÅ‚kowych uzyskanych metodÄ…
elektroforezy (proteinogram: albuminay, globuliny að, bð, gð),
-ð wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci noÅ›ne biaÅ‚ek osocza (biaÅ‚ka jako noÅ›niki ważnych substancji
ustrojowych ),
-ð szczególna rola albumin w utrzymaniu staÅ‚ego ciÅ›nienia onkotycznego krwi,
-ð nastÄ™pstwa hipoproteinemii,
-ð regulacja stężenia biaÅ‚ek w osoczu.
Szybkość opadania krwinek czerwonych:
-ð prawidÅ‚owe wartoÅ›ci odczynu Biernackiego (OB) u kobiet i mężczyzn,
-ð zasady pomiaru,
-ð czynniki podwyższajÄ…ce i obniżajÄ…ce wartość OB.
Układ grupowy ABO:
-ð antygeny grupowe (aglutynogeny),
-ð odmiany antygenu A
-ð przeciwciaÅ‚a ukÅ‚adu ABO (aglutynogeny),
-ð przeciwciaÅ‚a  naturalne i odpornoÅ›ciowe; regularne i nieregularne; kompletne
-ð i niekompletne,
-ð czÄ™stość wystÄ™powania poszczególnych grup ukÅ‚adu ABO w Polsce.
Układ grupowy RH:
-ð antygeny ukÅ‚adu Rh,
-ð geny determinujÄ…ce obecność antygenu Rh w krwinkach czerwonych,
-ð przeciwciaÅ‚a ukÅ‚adu Rh,
-ð zasady wykrywania obecnoÅ›ci przeciwciaÅ‚ ukÅ‚adu Rh w osoczu,
-ð zasady okreÅ›lenia przynależnoÅ›ci do grupy Rh+ i Rh-,
-ð zapobieganie izoimmunizacji antygenem D,
-ð czÄ™stość wystÄ™powania grup ukÅ‚adu Rh,
-ð kryteria podziaÅ‚u osobników należących do ukÅ‚adu Rh- na  biorca Rh-,
-ð  dawca Rh+.
Inne układu grupowe krwinek czerwonych. (Kell, Duffy, Kidal, Lewis).
Zasady oznaczania przynależności grupowej krwi.
Kryteria oceny zdatności krwi do przetaczania:
-ð makroskopowe,
-ð próby zgodnoÅ›ci serologicznej krwi (próby krzyżowe):
üð próba krzyżowa w temperaturze pokojowej w Å›rodowisku roztworu
fizjologicznego NaCl,
üð próba krzyżowa w temperaturze 37o w Å›rodowisku koloidowym i papainy,
üð odczyn antyglobulinowy Coombsa bezpoÅ›redni i poÅ›redni,
-ð interpretacja wyników prób krzyżowych.
Konflikt serologiczny  następstwo niezgodności antygenowej między dawcą a
biorcą np. przy przetoczeniu krwi czy transplantacji narządów, lub też niezgodności
antygenowej krwi matki i płodu.
Płyny krwiozastępcze:
- roztwory fizjologiczne,
- płyny wieloelektrolitowe,
- dekstran drobno i wielkoczÄ…steczkowy (dekstran 40 000 i 70 000),
- osocze.
Rola płynów krwiozastępczych:
- wypełnienie łożyska naczyniowego,
- utrzymanie stałego ciśnienia tętniczego,
- zachowanie warunków izotonii, izohydrii, izoosmii.