Materiały do laboratorium nt.:
 Pomiary i ocena ekspozycji na hałas w środowisku pracy 
Dyrektywy:
86/188/EWG dotycząca ochrony pracowników przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na
hałas podczas pracy,
2003/10/WE w sprawie minimalnych wymagań ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących
narażenia pracowników na czynniki fizyczne (hałas).
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Dz.U.nr 157/2005 r, poz.1318
Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z
narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne
ROZPORZ
DZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOA
ECZNEJ ( DzU Nr 217, poz.1833)
z dnia 29 listopada 2002 r. (+kolejne zmiany)
w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku
pracy.
(Dz. U. z dnia 18 grudnia 2002 r.)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ROZPORZ
DZENIE
MINISTRA GOSPODARKI I PRACY1)
z dnia 10 paz
dziernika 2005 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych
dla zdrowia w środowisku pracy2)
(Dz. U. z dnia 28 paz
dziernika 2005 r., nr 212 poz.1769
Normy dotyczące stanowisk pracy:
" PN-EN ISO 9612:2011 Akustyka - Wyznaczanie zawodowej ekspozycji na hałas. Metoda
techniczna. (data publikacji 11.08.2011, zastępuje PN-EN ISO 9612:2009)
" PN-N-01307:1994 Hałas. Dopuszczalne wartości hałasu w środowisku pracy
" PN-EN ISO ISO 11690-1:2000 Akustyka. Zalecany sposób postępowania przy projektowaniu
miejsc pracy o ograniczonym hałasie, wyposażonych w maszyny. - Część 1: Wytyczne
redukcji hałasu
" PN-EN ISO ISO 11690-2:2000 Akustyka. Zalecany sposób postępowania przy projektowaniu
miejsc pracy o ograniczonym hałasie, wyposażonych w maszyny. - Część 2: Środki redukcji
hałasu
" PN-EN ISO 11690-3:2002 Akustyka -- Zalecany sposób postępowania przy projektowaniu
miejsc pracy o ograniczonym hałasie, wyposażonych w maszyny - Część 3: Propagacja
dz
więku i prognozowanie hałasu w pomieszczeniach pracy
Lab_Halas_srodowisko_pracy_240612 1
I Wyciąg z rozporządzenia i normy podstawowych danych do przeprowadzenia
laboratorium
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 roku w
sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w
środowisku pracy w załączniku nr 2 określa wartości najwyższych dopuszczalnych wartości
poziomów dz
więku .
Hałas w środowisku pracy jest charakteryzowany przez trzy wskaz
niki:
- poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy
i odpowiadającą mu ekspozycję dzienną lub poziom ekspozycji na hałas odniesiony do
tygodnia pracy i odpowiadającą mu ekspozycję tygodniową;
- maksymalny poziom dz
więku A;
- szczytowy poziom dz
więku C.
Mierząc hałas w środowisku pracy zwraca się uwagę na następujące elementy:
" poziom narażenia na hałas w ciągu 8  godzinnego dnia pracy (ekspozycja dzienna) bądz

tygodnia ( ekspozycja tygodniowa) - szkodliwy efekt oddziaływania hałasu na słuch zależy od
wielkości energii akustycznej docierającej do uszu pracownika, a zatem od poziomu ciśnienia
akustycznego hałasu i czasu jego oddziaływania. Do oceny szkodliwego oddziaływania na
organ słuchu zmieniającego się w czasie hałasu wprowadzono wielkość zwaną ekspozycją na
hałas oraz odpowiadający jej i częściej stosowany w praktyce poziom ekspozycji na hałas.
Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy
(LEX,8h) lub tygodnia pracy (LEX,w) definiowany jest jako równoważny poziom dz
więku A
wyznaczony dla czasu ekspozycji na hałas równemu znormalizowanemu czasowi pracy;
" maksymalny poziom dz
więku A - maksymalny poziom dz
więku A (LAmax) jest to maksymalna
wartość skuteczna poziomu dz
więku A. Parametr służy do oceny hałasów krótkotrwałych i
impulsowych o dużych poziomach;
" szczytowy poziom dz
więku C - szczytowy poziom dz
więku C, LCpeak, jest to maksymalna
wartość chwilowa poziomu dz
więku C. Parametr ten podobnie jak maksymalny poziom
dz
więku A, pozwala oceniać hałasy krótkotrwałe i impulsowe o dużych poziomach. W
dyrektywie zamiast szczytowego poziomu dz
więku C podana jest szczytowa wartość ciśnienia
tego dz
więku.
Pomiary przeprowadza się dwiema metodami:
- bezpośrednią - polega na ciągłym pomiarze przez cały czas narażenia pracownika na hałas
i odczycie wielkości określanych bezpośrednio z mierników, np. dozymetru hałasu lub
całkującego miernika poziomu dz
więku. Umożliwia ona otrzymanie wyników, które
dokładnie oddają narażenie pracownika na hałas (pod warunkiem prawidłowo
wykonywanego pomiaru),
- pośrednią - polega na pomiarze hałasu w czasie krótszym niż podlegający ocenie oraz
zastosowaniu odpowiednich zależności matematycznych do wyznaczenia wymienionych
wielkości ( wzór nr (8) z normy PN-N-01307:1994)
Lab_Halas_srodowisko_pracy_240612 2
Obliczenia zgodnie z poniższym wzorem
POLSKA NORMA PN-N-01307:1994
Hałas
Dopuszczalne wartości parametrów hałasu w środowisku pracy
Wymagania dotyczące wykonywania pomiarów
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Równoważny poziom dz
więku A w całkowitym czasie Te, w dB, oblicza się z ekspozycji
na hałas EA, Te lub z następującego wzoru :
n
Ą# 1
Aeq,Ti
LAeq,Te = 10logó# (Ti �"100.1L )ń#
"
Ą#
(8)
Ł#Te i=0 Ś#
n
Te =
"T
i
i=0
gdzie :
Te - czas ekspozycji, w s, w ciągu dnia roboczego lub określonego dłuższego okresu, np.
tygodnia pracy
LAeq,Ti - równoważny poziom dz
więku A, w dB, dla przedziału czasu Ti,
n  liczba odcinków czasowych Ti w przedziale czasu Te.
Te Tnorm T=8 godzin
może odpowiadać
n
T =
"T
i
i=0
Przykładowe strony internetowe z indywidualnymi środkami ochrony osobistej na
stanowiskach pracy :
CIOP - www Centralnego Instytutu Ochrony Pracy
www.sperianprotection.com,
www.otoria.pl, (indywidualnie dopasowane ochronniki z regulowanym tłumieniem)
www.inear.de (otoplastyczne ochronniki słuchu)
Lab_Halas_srodowisko_pracy_240612 3
2. Dopuszczalne wartości hałasu (NDN)
2.1 Dopuszczalne wartości hałasu ze względu na ochronę słuchu obowiązujące jednocześnie
2.1.1 Poziom ekspozycji na hałas i ekspozycja na hałas.
Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy LEX,8h, nie powinien
przekraczać 85dB, a odpowiadająca mu ekspozycja dzienna, EA,Te, nie powinna przekraczać
3640 (Pa)^2*s.
2.1.2 Maksymalny poziom dz
więku A, LAmax, mierzony przy włączonej charakterystyce
dynamicznej S, nie powinien przekraczać wartości 115 dB. Jeżeli miernik poziomu dz
więku
umożliwia jedynie pomiar równoważnego poziomu dz
więku A, LAeq,Te, dopuszcza się
dopuszcza się wyznaczenie maksymalnej wartości LAeq,1s.
2.1.3 Szczytowy poziom dz
więku C, LCpeak, nie powinien przekraczać wartości 135 dB.
2.3 Dopuszczalne wartości hałasu ze względu na możliwość realizacji przez pracownika jego
podstawowych zadań obowiązujące jednocześnie.
2.3.1 Równoważny poziom dz
więku A w czasie pobytu pracownika na stanowisku pracy,
LAeq,Te, nie powinien przekraczać wartości podanych w tablicy.
Równoważny
poziom
Lp. Stanowisko pracy
dz
więku A,
LAeq,Te (dB)
W kabinach bezpośredniego sterowania bez łączności telefonicznej, w
laboratoriach ze z
ródłami hałasu, w pomieszczeniach z maszynami i
1 75
urządzeniami liczącymi, maszynami do pisania, dalekopisami i w innych
pomieszczeniach o podobnym przeznaczeniu.
W kabinach dyspozytorskich, obserwacyjnych i zdalnego sterowania z
łącznością telefoniczną używaną w procesie sterowania, w pomieszczeniach
2 65
do wykonywania prac precyzyjnych i w innych pomieszczeniach o
podobnym przeznaczeniu.
W pomieszczeniach administracyjnych, biur projektowych, do prac
3 55
teoretycznych, opracowania danych i innych, o podobnym przeznaczeniu
Podane wartości normatywne obowiązują, jeżeli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości
niższych.
2.3.2 Maksymalny poziom dz
więku A i szczytowy poziom dz
więku C nie powinny
przekraczać wartości określonych w 2.1.2 i 2.1.3.
Lab_Halas_srodowisko_pracy_240612 4
Sposób przeprowadzenia laboratorium
W sali 6E będzie puszczany z głośników rzeczywisty hałas z
ródeł przemysłowych znajdujących
się na stanowiskach I i II.
1) Należy wykonać pomiary wielkości charakteryzujących hałas na stanowisku pracy.
2) Po wykonaniu pomiarów należy wyliczyć zgodnie ze wzorem (8) poziom ekspozycji na hałas
odniesiony do 8 godzin lub do czasu trwania czynności - LAeq,Te (dB) .
3) Wyliczony LAeq,Te (dB) oraz zanotowane podczas pomiarów najwyższe wartości LAmax i LCPeak
odnosimy w zależności od stanowiska do punktów 2.1 lub 2.3 normy(strona 4).
4) Analiza pomiarów i obliczeń w odniesieniu do dopuszczalnych NDN.
NDN  najwyższe dopuszczalne natężenie fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia.
Stanowiska pracy I, II i III są stanowiskami podlegającymi wymogom punktu 2.1 normy
(ochrona słuchu). Stanowisko IV podlega wymogom punktu 2.3 normy (możliwość
realizacji przez pracownika jego podstawowych zadań).
5) Otrzymane wyniki i obliczenia należy również porównać z wartościami progów działania.
6) Wnioski i propozycje środków zaradczych.
Należy zaproponować działania zmierzające do obniżenia zagrożenia hałasem pracownika na
stanowisku, zachowując kolejność działań podanych na wykładzie (str.6)
Sala 6E
Lab_Halas_srodowisko_pracy_240612 5
Środki zaradcze powinny być zgodne z następującym schematem:
1. eliminacja zagrożenia poprzez jego redukcję u z
ródła powstawania,
2. stosowanie środków ochrony zbiorowej,
3. stosowanie środków ochrony indywidualnej,
4. wykorzystywanie przedsięwzięć o charakterze organizacyjnym.
Lab_Halas_srodowisko_pracy_240612 6
Dobór i zasady użytkowania ochronników słuchu.
Typ ochronników słuchu musi być dobrany ze względu na ich właściwości ochronne jak i na
małą uciążliwość stosowania. W tym celu należy na stanowisku pracy wykonać pomiary
poziomu L dz
więku A i widma hałasu oraz na podstawie danych katalogowych
A
ochronników słuchu wybrać typy ochronników słuchu zabezpieczające narząd słuchu. Przy
doborze ochronników słuchu można oprzeć się na metodzie dokładnej lub przybliżonej.
Szczegółowy sposób użytkowania i konserwacji ochronników słuchu podany jest
w instrukcjach firmowych dołączonych do każdego egzemplarza ochronnika.
Aby ochronniki słuchu spełniły swoje zadanie ochrony narządu słuchu przed nadmiernym
hałasem, muszą być:
 prawidłowo założone,
 noszone przez cały czas działania szkodliwego hałasu.
Lab_Halas_srodowisko_pracy_240612 7