P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
Dział "Projekty Czytelników" zawiera opisy projektów nadesłanych do redakcji EP przez Czytelników. Redakcja nie bierze
odpowiedzialności za prawidłowe działanie opisywanych układów, gdyż nie testujemy ich laboratoryjnie, chociaż
sprawdzamy poprawność konstrukcji.
Prosimy o nadsyłanie własnych projektów z modelami (do zwrotu). Do artykułu należy dołączyć podpisane oświadczenie,
że artykuł jest własnym opracowaniem autora i nie był dotychczas nigdzie publikowany. Honorarium za publikację
w tym dziale wynosi 250,- zł (brutto) za 1 stronę w EP. Przysyłanych tekstów nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie
prawo do dokonywania skrótów.
 Inteligentny immobilizer
część 2
Projekt
073
Przedstawiamy drugÄ…
czÍśĘ bardzo interesujÄ…cego
projektu
cza siÍ przekaünik Pk1 umoÅ‚-
mikroprocesorowego
liwiajÄ…c uruchomienie silni-
systemu alarmowego do
ka; połołenie drzwi jest igno-
samochodu. W tej czÍÅ›ci
rowane. Stan taki utrzymuje
artykuÅ‚u autor skupia siÍ
siÍ przez zdefiniowany przez
na omÛwieniu algorytmu
SW1 czas opÛünienia. W cza-
jego działania oraz
sie tym naleły:
montału i uruchomienia.
- uruchomiĘ silnik - w razie
potrzeby mołna kilkakrot-
nie wyłączyĘ i włączyĘ sta-
cyjkÍ bez odblokowywania
Opis algorytmu Ustawienia SW1, odpowia- za kałdym razem immobi-
dziaÅ‚ania dajÄ…ce im liczby bÅ‚yskÛw kon- lizera, ale czas opÛünienia
Na rys. 3 przedstawiono trolki do dokonania autoryza- liczony jest od pierwszego
algorytm dziaÅ‚ania mikrokon- cji orazczas opÛünienia(ocze- wÅ‚Ä…czenia stacyjki i nie
trolera sterującego pracą alar- kiwania na odblokowanie podlega wydłułeniu (przy-
mu. Po doÅ‚Ä…czeniu zasilania ukÅ‚adu po uruchomieniu sil- datne szczegÛlnie zimÄ…
nastÍpuje wyzerowanie U2 nika) sÄ… zawarte w tab. 1. przy problemach z rozru-
i ustawienie rejestrÛw steru- W stanie czuwania dziaÅ‚anie chem),
jących, np. odblokowanie układu jest niezauwałalne - - pozamykaĘ wszystkie drzwi
przerwania INT0. NastÍpnie brak sygnalizacji i reakcji na (o ile sÄ… jeszcze otwarte),
sprawdzany jest stan linii otwarcie drzwi. Po włączeniu - dokonaĘ odblokowania
P1.4 do P1.7.Jełeli wszystkie stacyjki, w czasie do 0,5s włą- przez chwilowe zbliłenie
sekcje SW1 sÄ… zwarte, to
układ wchodzi w tryb serwi-
Tab. 1.
sowy. W innym przypadku
Kod autoryzacji
SW1-1 SW1-2 SW1-3 SW1-4 Czas opóz
nienia
nastÍpuje stan oczekiwania
(liczba błysków
(P1.4) (P1.5) (P1.6) (P1.7) [s]
na autoryzacjÍ - silnik jest kontrolki)
zablokowany i pulsuje kont-
OFF OFF OFF OFF 150 15
rolka z czÍstotliwoÅ›ciÄ… 1Hz.
ON OFF OFF OFF 140 14
Aby dokonaĘ autoryzacji, na-
OFF ON OFF OFF 130 13
leły przy wyłączonej stacyjce
zbliłyĘ magnes do ukrytego ON ON OFF OFF 120 12
kontaktronu na czas około 7s
OFF OFF ON OFF 110 11
(nie krÛcej niÅ‚ 5s) - kontrolka
ON OFF ON OFF 100 10
zgaÅ›nie. NastÍpnie naleÅ‚y
OFF ON ON OFF 90 9
przekrÍciĘ kluczyk w stacyj-
ON ON ON OFF 80 8
ce - kontrolka zacznie migaĘ.
Po odpowiedniej liczbie błys- OFF OFF OFF ON 70 7
kÛw naleÅ‚y wyÅ‚Ä…czyĘ stacyj- ON OFF OFF ON 60 6
kÍ. O ile proces autoryzacji
OFF ON OFF ON 50 5
przebiegł pomyślnie, to na 3s
ON ON OFF ON 40 4
zaÅ›wiecisiÍ kontrolkai ukÅ‚ad
OFF OFF ON ON 30 3
przejdzie w stan czuwania,
ON OFF ON ON 20 2
w przeciwnymrazie procedu-
rÍ autoryzacji naleÅ‚y powtÛ- OFF ON ON ON 10 1
rzyĘ.
ON ON ON ON tryb serwisowy
Elektronika Praktyczna 5/2000
93
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
drzwi jest ignorowane, kont-
rolka i alarm nie sÄ… urucha-
miane. Aby wyłączyĘtrybser-
wisowy, naleły:
- wyłączyĘ silnik,
- ustawiĘ wybrany kod SW1,
- dokonaĘ autoryzacji,
- Å›wiecenie siÍ przez 3s kon-
trolki świadczy o wyjściu
z trybuserwisowegoi przej-
ściu do stanu czuwania.
Stosując opisywany układ
warto pamiÍtaĘ, aby po za-
koÒczeniu podrÛÅ‚y nie otwie-
raĘ drzwi samochodu przed
wyłączeniem silnika, gdył po
pewnym czasie wÅ‚Ä…czy siÍ
alarm. Jełeli kierowcy zdarzy
siÍ o tym zapomnieĘ, powi-
nien pozostajÄ…c w pojeüdzie
pozamykaĘ drzwi, odbloko-
waĘ immobilizer, a nastÍpnie
zgasiĘ silnik i dopiero opuś-
ciĘ pojazd. W przeciwnym ra-
zie czeka go powrÛt do samo-
chodu i koniecznośĘ dokona-
nia autoryzacji. Gdy układ
znajduje siÍ w stanie czuwa-
nia, mołliwa jest zmiana cza-
su oczekiwania na odbloko-
wanie. W tym celu wystarczy
tylko ustawiĘ według uznania
SW1 - nie trzeba dokonywaĘ
autoryzacji, ale naleły zapa-
miÍtaĘ nowy kod.
W opisywanym układzie
program ma długośĘ ok. 400
bajtÛw, a mikrokontroler spo-
ro wolnych zasobÛw systemo-
wych. MoÅ‚liwa jest wiÍc roz-
budowa urzÄ…dzenia na przy-
kÅ‚ad o funkcjÍ ìwatchdogaî
zapobiegajÄ…cÄ… zaÅ›niÍciu za
kierownicÄ… (dla kierowcÛw
czÍsto podrÛÅ‚ujÄ…cych nocÄ…)
i/lub sterownika centralnego
zamka blokujÄ…cego drzwi sa-
mochodu w trakcie pracy sil-
nika (funkcja ta wystÍpuje
w niektÛrych autoalarmach
i zapobiega np. kradziełom
wartoÅ›ciowych przedmiotÛw
przewołonych na tylnych sie-
dzeniach, a takÅ‚e zwiÍksza
Rys. 3.
bezpieczeÒstwo kierowcy).
magnesu do ukrytego kon- sprawdzając,czy kierowca nie trzełenie przez pulsowanie
taktronu - jednak na czas wyłączył silnika oraz czy nie kontrolki, itd. Uwaga: jeśli Montał, uruchomienie,
nie dÅ‚uÅ‚szy niÅ‚ 3s. otwarto drzwi. W pierwszym kierowca przekrÍci kluczyk instalacja
Po upÅ‚ywieczasu opÛünie- przypadku nastÄ…pi wyÅ‚Ä…czenie w stacyjce, a nastÍpnie zre- UkÅ‚ad immobilizera zostaÅ‚
nia kontroler sprawdza, czy Pk1 i przejście immobilizera zygnuje z uruchamiania silni- zmontowany najednostronnej
dokonano odblokowania.JeÅ‚e- w stan czuwania. Gdy jednak ka wyÅ‚Ä…czajÄ…c stacyjkÍ, powi- pÅ‚ytce drukowanej, ktÛrej
li nie, to przez 10 s pulsowa- zostanÄ… otworzone drzwi, nien odblokowaĘimmobilizer, wzÛr znajduje siÍ na pÅ‚ycie
niem kontrolki przypomina ukÅ‚ad czeka na ich zamkniÍ- bo po czasie opÛünienia + os- CD-EP5/2000.
o potrzebie wykonania tej cie i nastÍpnie w ciÄ…gu czasu trzegania wÅ‚Ä…czy siÍ alarm. Pod mikrokontroler zasto-
czynnoÅ›ci,a gdyto nie pomo- opÛünienia na ponowne od- Aby wprowadziĘ ukÅ‚ad w tryb sowaÅ‚em podstawkÍ precyzyj-
Å‚e, nastÍpuje wyÅ‚Ä…czenie prze- blokowanie. JeÅ‚eli drzwi po- serwisowy, naleÅ‚y podczas nÄ…. Transil T2 jest montowa-
kaünika Pk1(itymsamymsil- zostanÄ… otwarte dÅ‚uÅ‚ej niÅ‚ stanu czuwania odpowiednio ny nad R5i C8. Wyprowadze-
nikasamochodu) oraz urucho- 3 minuty, to nastÄ…pi zabloko- ustawiĘ SW1 (tab. 1), a na- nia elementÛw powinny byĘ
mienie alarmu. Alarm moÅ‚na waniesamochodui wÅ‚Ä…czenie stÍpnie zbliÅ‚yĘ magnes do tak uksztaÅ‚towane,aby podze-
wyłączyĘ tylko poprzez pro- alarmu nawet w przypadku kontaktronu na około 7s (ma- społy montowaĘ bez ułycia
cedurÍautoryzacji. Gdy doko- wyÅ‚Ä…czenia w tymsamymcza- nipulacje kluczykiemsÄ…zbÍd- jakiejkolwieksiÅ‚y. W przeciw-
nano odblokowania w czasie sie silnika. O ile układ nie ne). W tym trybie stan Pk1 nym wypadku mołe dojśĘ do
opÛünienia lub ostrzegania, zostanie odblokowany po za- odzwierciedla poÅ‚oÅ‚enie klu- naprÍÅ‚eÒ, ktÛre w poÅ‚Ä…czeniu
ukÅ‚ad umoÅ‚liwia dalszÄ… jazdÍ mkniÍciu drzwi,to nastÄ…pi os- czyka w stacyjce, otwarcie z silnymi wibracjami wystÍ-
Elektronika Praktyczna 5/2000
Elektronika Praktyczna 2/98
94
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
pującymi w samochodzie mo- Zmontowany układ nieza-
gÄ… byĘ przyczynÄ… pÍkaniaele- wiera Å‚adnych elementÛw re-
mentÛw. ChwilÍ uwagi nale- gulacyjnych ani dobieranych
Å‚y poÅ›wiÍciĘ przekaünikowi - powinien dziaÅ‚aĘ odrazu po
Pk1. Przekaüniki o peÅ‚nym podÅ‚Ä…czeniu zasilania. Przed
oznaczeniu: RA2-3082-15- zainstalowaniem w samocho-
1012 pobierają około 100 mA dzie warto przetestowaĘ układ
prądu. W związku z tym wy- uływając zasilacza +12V/
dziela siÍ na nich przeszÅ‚o 500mA (nie musi byĘ stabili-
1W mocy, co powoduje, Å‚e zowany). Zanim zostanie za-
przy długich czasach włącze- montowany w podstawce U2
nia nagrzewajÄ… siÍ one do (lub wlutowany) naleÅ‚y
temperatury okoÅ‚o 60 stopni sprawdziĘ napiÍcie miÍdzy
Celsjusza - nie zaobserwowa- pinami 10i 20- powinno ono
Å‚em, aby nagrzewaÅ‚y siÍ ele- wynosiĘ 5V. JeÅ‚eli napiÍcie
menty umieszczone w sÄ…- zasilajÄ…ce mikrokontroler
siedztwie. WedÅ‚ug informacji mieÅ›ci siÍ w tolerancji napiÍ-
uzyskanych w warszawskim cia wyjściowego stabilizatora,
przedstawicielstwie produ- to po odłączeniu zasilania
centa, taka temperatura nie mołna zamontowaĘ U2.
powinna ujemnie wpływaĘ na W stanie czuwania, gdy
niezawodnośĘtych przekaüni- wszystkie przekaüniki sÄ… wy-
Rys. 4.
kÛw, ale lepiej nie stosowaĘ Å‚Ä…czone, immobilizer pobiera
do nich obudÛw (sÄ… zresztÄ… okoÅ‚o 15mA prÄ…du. MoÅ‚naze- pojazdu (i tylko silnika), na- jÄ…tkowo ostroÅ‚nie, gdyÅ‚ ob-
sprzedawane w takiej posta- wrzeĘ wyprowadzenie RST(1)
leÅ‚y poprosiĘ o pomoc fa- wÛd taki bardzo Å‚atwo uszko-
ci). W ukÅ‚adzie modelowym mikrokontrolera do +5V wy- chowca, najlepiej z autoryzo- dziĘ. OprÛcz ukÅ‚adu zapÅ‚o-
zastosowałem jako Pk1 prze- muszajączadziałanie Pk1, Pk2
wanej stacji obsługi - wszel- nowego, przedstawiany im-
kaünik o peÅ‚nym oznaczeniu: i Pk3 - Q2, Q3, Q4 powinny mobilizer moÅ‚e na przykÅ‚ad
kie bÅ‚Ídy w montaÅ‚u mogÄ…
RA2A-3082-15-1012(lub RA2- znajdowaĘ siÍ w nasyceniu, odcinaĘ zasilanie ukÅ‚adu ste-
siÍ zakoÒczyĘ uszkodzeniem,
3082-15-112A), majÄ…cy wiÍk- a napiÍcie na odpowiednich rujÄ…cego wtryskiemelektrycz-
najczÍÅ›ciej bardzo drogich,
szÄ… o okoÅ‚o 30% rezystancjÍ wyprowadzeniachsterujÄ…cych
rÛÅ‚nych ukÅ‚adÛwelektronicz- nej pompy paliwowejlubste-
cewki, co spowodowaÅ‚o spa- kontrolera zawieraĘ siÍ
nych montowanych fabrycz- rowaĘ elektrozaworem odci-
dek temperatury. Jedynym w przedziale od 4 do 5V. Je- nie w samochodach. Połącze- nającym dopływ paliwa
problemem jest to, łe prze- łeli tak nie jest, to naleły
nia najlepiej wykonywaĘ po- (w zalełności od konstrukcji
kaüniki w tej wersji niesÄ… po- zastosowaĘ odpowiednietran- jedynczymi rÛÅ‚nokolorowy- konkretnego samochodu).
wszechnie dostÍpne w skle- zystory o wiÍkszym wzmoc- mi przewodami o przekroju
Robert Grabowski
pach, ale na szczÍÅ›cie nie ma nieniu prÄ…dowym. [e-mail]
1,5 mm2 uformowanymi
problemu z otrzymaniem ich Po przetestowaniu reali- w wiÄ…zki - przewody zabez-
na zamÛwienie (nawet poje- zowania przez ukÅ‚ad zaÅ‚oÅ‚o- pieczanego obwodu nie mogÄ…
Program dla mikrokontro-
dynczych sztuk). nego algorytmu działania lera w formacie Intel HEX
mieĘ mniejszego przekroju od
RezygnujÄ…c z umieszcze- moÅ‚na zainstalowaĘ immobi- zastosowanychfabrycznie.Ja- oraz wzÛr pÅ‚ytki drukowanej
nia Pk1 na pÅ‚ytce moduÅ‚u lizer w samochodzie. Sche- ko kontrolki moÅ‚na uÅ‚yĘ do- znajdujÄ… siÍ na pÅ‚ycie CD-
mołna zastosowaĘ samocho- mat podłączenia do instalacji
wolnej lampki sygnalizacyj- EP5/2000 w katalogu \Noty
dowy przekaünik o numerze elektrycznej pojazdu znajdu- nej 12V zamontowanej fab- katalogowe do projektÛw\In-
541. Jako czujnikÛw odbloko- je siÍ narys. 4. Przy montaÅ‚u teligentny immobilizer - pro-
rycznie, ktÛra nie Å›wieci siÍ
wania i autoryzacji nie po- bardzo pomocny bÍdzie sche- po przekrÍceniu kluczyka
jekty czytelnikÛw.
winno siÍ stosowaĘ kontakt- matinstalacjielektrycznejsa- w stacyjce przy wyÅ‚Ä…czonym
Programten mołe byĘ wy-
ronÛw miniaturowych, gdyÅ‚ mochodu. W przypadkutrud- silniku. Przy podÅ‚Ä…czaniu
korzystywany tylko na ułytek
są one bardzo kruche i mogą ności ze znalezieniem połą- kontrolki umieszczonej na
własny - wykorzystywanie go
pÍkaĘ przy montaÅ‚u lub zimÄ… czenia, ktÛrego przerwanie
giÍtkich obwodach drukowa- w celachzarobkowych wyma-
przy silnych mrozach. powoduje wyłączenie silnika
nych naleÅ‚y postÍpowaĘ wy- ga zgody autora.
Elektronika Praktyczna 5/2000
95