Erin Brockovich miałaby ciężko

wrób 2011-09-23, ostatnia aktualizacja 2011-09-22 17:49:45.0

- To nie jest bicz na przedsiębiorców - wynika z raportu Fundacji Helsińskiej po roku funkcjonowania pozwów
zbiorowych. Z 42 takich pozwów 24 zostały przez sąd odrzucone z przyczyn formalnych, 18 spraw jest w toku

Pozwy zbiorowe dotyczyć mogą np. spraw konsumenckich - grup pokrzywdzonych przez jednego dewelopera,
uczestników jednej wycieczki itp. Wyobrażenie o nich kształtowały amerykańskie thrillery prawnicze, filmy takie jak "Erin
Brockovich". Bohaterami były kancelarie, które wyszukiwały klientów pokrzywdzonych przez korporacje, aby puścić je w
sądzie z torbami. Albo samotni obrońcy - jak Julia Roberts w filmie Soderbergha - którzy wygrywali beznadziejną walkę
prowadzoną w imieniu mieszkańców małego miasteczka z trującym chemicznym gigantem. - Zapomnijmy o tym, co
znamy z amerykańskich filmów - mówił wczoraj autor raportu Marek Niedużak.

Podstawowa różnica jest taka, że w USA jeden pokrzywdzony wytacza proces firmie. Ale wyrok - odszkodowanie -
rozciąga się na wszystkich innych tak pokrzywdzonych. W polskich i np. szwedzkich przepisach obowiązuje inna
zasada: pozew dotyczy tylko tych, którzy złożą oświadczenie o przynależności do grupy, która z nim występuje.

Efekt jest taki, że statystycznie w USA ze 160 dol. przychodu jednego dolara firma musi przeznaczyć na koszty sądowe;
w Europie na jednego dolara przegranego w sądzie przypada 40 tys. dol. przychodów.

W Polsce pretekstem do wprowadzenia pozwów zbiorowych stała się katastrofa hali MTK w Katowicach. W styczniu
2006 r. pod warstwą śniegu zawalił się dach. Zginęło 65 osób, a 26 spośród ponad 140 rannych zostało ciężko
poszkodowanych. Wydawało się, że to sprawa idealna, by wykorzystać zbiorowy pozew. Ale gdy go złożono - w
pierwszym etapie, o ustalenie odpowiedzialności skarbu państwa w związku z katastrofą - sąd go odrzucił
(rozstrzygnięcie nie jest prawomocne).

Stało się tak dlatego, że w Senacie na końcowym etapie procedowania nad ustawą o pozwach zbiorowych wyjęto z niej
- pod wpływem lobby przedsiębiorców - możliwość dochodzenia roszczeń o ochronę dóbr osobistych (w tym wypadku
zadośćuczynienia za krzywdę, jaką poniosły rodziny ofiar katastrofy).

- Trudno sobie wyobrazić lepszy niż katastrofa przykład zastosowania tej ustawy. Wyłączenie roszczeń o ochronę dóbr
osobistych wybiło jej zęby - mówił wczoraj Niedużak. Dlatego Fundacja Helsińska postuluje nowelizację ustawy i
umożliwienie "wnoszenie powództw grupowych także w sprawach o ochronę dóbr osobistych".

Z danych zebranych przez fundację wynika też, że w Polsce 70 proc. pozwów wnoszonych jest przeciwko władzom
publicznym: skarbowi państwa i samorządom. Pierwszy pozew zbiorowy - przypomnijmy - złożyli mieszkańcy Piaseczna
pokrzywdzeni powodzią w 2010 r. Z przyczyn formalnych nie został przez sąd przyjęty. Inna głośna sprawa to pozew
przeciwko Ministerstwu Zdrowia blisko 400 osób, które domagają się odszkodowania za zarażenie żółtaczką. To chorzy
na hemofilię, którym podawano preparaty - jak twierdzą - wywołujące zapalenie wątroby.

Największą i najciekawszą sprawą - zdaniem Niedużaka może ona przesądzić o dalszych losach pozwów zbiorowych w
Polsce - jest proces, jaki ponad 700 klientów BRE wytoczyło zbiorowo bankowi, uznając, że zawyżył im oprocentowanie
kredytów hipotecznych. Straty obliczyli na ponad 3 mln zł.

Tekst pochodzi z serwisu Wyborcza.pl -

http://wyborcza.pl/0,0.html

© Agora SA

Strona 1 z 1

Erin Brockovich miałaby ciężko

2011-09-23

http://wyborcza.pl/2029020,75478,10338457.html?sms_code=