Franciszek Ksawery Latinik
(ur. 17 lipca 1864 w
, zm.
) –
cesarskiej i królewskiej Armii
Absolwent Akademii Sztabu Generalnego w Wiedniu. Od 1914 dowódca
, z którym brał udział w maju 1915 w przełamaniu frontu rosyjskiego
. Od 1918 w Wojsku Polskim, w styczniu 1919 dowódca
Śląska Cieszyńskiego przed ofensywą czeską
Spis treści
Życiorys
Urodził się jako syn Antoniego Izydora, nauczyciela geografii w szkołach średnich i autora pracy Jeografija Galicyi
dla szkół ludowych
, i Kornelii z Romerów, córki
. W 1882 roku ukończył
i rozpoczął służbę w wojsku austro-węgierskim. W 1885 roku mianowany został podporucznikiem, zaś w
1889 roku porucznikiem piechoty. W latach 1881–1891 studiował w Akademii Sztabu Generalnego w Wiedniu i
pełnił służbę w linii, sztabach jednostek i w Sztabie Generalnym. W 1896 roku awansował na stopień kapitana, a
następnie, w 1909 roku – majora. Był komendantem szkoły oficerów rezerwy, wykładowcą taktyki w Oficerskiej
Szkole Piechoty
. W latach 1909–1913 zajmował stanowisko komendanta macierzystej Szkoły Kadetów. W 1911
roku otrzymał stopień podpułkownika, zaś w 1913 roku został przeniesiony do
stanowisko zastępcy dowódcy pułku.
Po wybuchu
brał udział w ofensywie na Lublin, walcząc pod Annopolem, Ratoszynem,
Kraśnikiem, Rozwadowem oraz Mielcem. 17 września 1914 roku objął dowództwo
, z którym
początkowo uczestniczył w walkach nad Nidą. Następnie na czele tego oddziału walczył w
maja 1915 roku wziął udział w ataku na
, która stanowiła jedną z głównych pozycji sił rosyjskich na
północ od miasta, a później w walkach pościgowych
. W tym samym roku awansował na
. Walczył na
froncie rosyjskim i rumuńskim.
Wiosną 1917 roku został przeniesiony na front włoski, nad
. Jesienią tego roku dowodzona przez niego brygada
. Od lutego 1918 roku walczył na froncie w Tyrolu i objął dowództwo VIII
Brygady Piechoty. W czerwcu został ciężko ranny
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wstąpił do Wojska Polskiego. Od listopada 1918 do stycznia 1919 był
dowódcą garnizonu Zamość, a następnie Okręgu Wojskowego w
. W styczniu 1919 roku dowodził
z siłami czeskimi o Śląsk Cieszyński, zatrzymując nieprzyjacielską
ofensywę
. 22 maja 1919 roku został dowódcą
, a 30 maja 1919 roku został
, która była w trakcie organizacji
. Od 13 października 1919 roku do marca
i równocześnie
. Decyzją Naczelnego Wodza z 23
listopada 1919 został mianowany generałem podporucznikiem 1 grudnia 1919 roku
. Od lutego do sierpnia 1920
roku był przedstawicielem Wojska Polskiego w Komisji Graniczno-Plebiscytowej w Cieszynie.
gubernatorem wojskowym Warszawy
Frontu Północnego, odpierając bolszewickie uderzenie na miasto. Wraz ze swoimi oddziałami brał udział m.in. w
walkach
Podczas działań pościgowych był dowódcą Grupy Południowej
. 20 kwietnia 1921 roku został mianowany
. Obowiązki na stanowisku dowódcy okręgu objął 14 maja, po
wykorzystaniu urlopu przeniesieniowego, i pełnił je do czasu likwidacji Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”.
Od 20 września do 9 października 1921 roku przebywał w Poznaniu na urlopie „w sprawach familijnych”. Na
stanowisku dowódcy okręgu zastępował go wówczas generał podporucznik
Od 15 listopada 1921 roku dowodził
Okręgiem Korpusu Nr X w Przemyślu
. W latach 1920–22 wchodził w skład
pierwszej Tymczasowej Kapituły Orderu
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 10.
lokatą w korpusie generałów
. 30 listopada 1923 roku minister spraw wojskowych generał
powołał go na członka Tymczasowego Komitetu Organizacyjnego Budowy
Pomnika Nieznanego Żołnierza w
W 1924 roku Latinik znalazł się w konflikcie z piłsudczykami, sam
negatywnie odnosił się do jego
aktywności w Przemyślu
. W wyniku jego wypowiedzi doszło do tzw. „
”, w czasie którego do
dymisji podała się grupa dowódców Wojska Polskiego, głównie związanych z legionami, m.in.
. 9 listopada 1924 Prezydent RP
zwolnił go ze stanowiska dowódcy okręgu
korpusu
. 28 lutego 1925 roku na własną prośbę Latinik został przeniesiony w stan spoczynku
Mieszkał w Krakowie przy ulicy Studenckiej 2. Był aktywny społecznie, działał jako członek Towarzystwa „Rozwój”,
a po II wojnie światowej, w wieku 81 lat, założył i organizował Związek Emerytów Wojskowych i Wdów
Opublikował prace: Żołnierz polski pod Gorlicami 1915 (Przemyśl 1923), Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919, Bój o
Warszawę. Rola wojskowego gubernatora i 1-ej armii w bitwie pod Warszawą w 1920 r. (Bydgoszcz 1931) oraz
rozdział "Wspomnienie o generale broni Tadeuszu Rozwadowskim" w monografii Generał Rozwadowski (Kraków
1929). Zmarł 29 sierpnia 1949 roku. Został pochowany na
W 1902 roku zawarł związek małżeński z Heleną z domu Stiasny-Strzelbicką, z którą miał trzy córki: Annę (1902–
1969),
(1906–1989)
. Miał sześcioro wnucząt: Irenę i
Popielów,
Odmówił przyjęcia
za swoje działania w czasie bitwy gorlickiej, twierdząc, iż może przyjmować
odznaczenia już tylko od rządu polskiego
. Jego imieniem została nazwana jedna z ulic w
Latinik ze swoją żoną i córkami, Łobzów
Ordery i odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
(1920)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
(29 grudnia 1921)
– dwukrotnie (po raz 1 i 2 w 1921)
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
(Francja)
(Rumunia)
II klasy (Austro-Węgry, 1917)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Franciszek_Latinik