Dzikie rośliny jadalne można zbierać z różnych powodów. Z ciekawości kulinarnej -
możliwość wypróbowania nowych surowców i aromatów. Z pasji poznawczej np.
archeologicznej lub etnobotanicznej. Dla zaspokojenia głodu i orzeźwienia np. na wycieczce.
Za jadalne przyjmujemy te gatunki roślin, które nie są trujące i pewne ich części (liście,
korzenie, kłącza, owoce lub nasiona) są jadalne. Wartość odżywcza i smakowa jest
zróżnicowana, zależy głównie od gatunku i wieku rośliny - starsze pędy i liście są zwykle
bardziej włókniste i mniej smaczne. Pewne znaczenie ma też miejsce wyrastania, kondycja
rośliny, sposób zbioru, przenoszenia i przechowywania oraz przetwarzania na danie do
jedzenia. Niektóre gatunki roślin każdy zje ze smakiem i przyjemnością (np. młodą pokrzywę
zwyczajną (Urtica dioica)), inne mogą być po prostu niesmaczne, są mniej lub bardziej
włókniste i często gorzkawe - wymagają zaparcia badacza smaków lub surwiwalowej
wytrwałości.
Ekologiczne zbieranie
Przy pozyskiwaniu roślin lub ich części z dzikich stanowisk należy tak działać aby
minimalizować możliwe niekorzystne skutki. W szczególności nie wolno naruszać istotnie
liczebności roślin danego gatunku w danym miejscu. Należy ograniczać się do roślin
pospolitych, występujących w dużej liczbie na danym stanowisku. Jest to w szczególnie
ważne jeśli pozyskuje się w sposób niszczący dany egzemplarz (np. gdy potrzebny jest korzeń
lub kłącze albo bulwa). Pozyskiwanie nasion, owoców lub liści czyni zwykle mniejszą
szkodę.
Ze względów prawnych nie wolno zbierać roślin chronionych, ale też i wszystkich roślin
rosnących na terenach ochrony przyrody - w rezerwatach, Parkach Narodowych itd. Ze
względów etycznych nie należy zbierać roślin rzadkich, np. ujętych na czerwonej liście i
innych tego rodzaju wykazach.
Bezpieczne zbieranie
Zbierając dzikie rośliny jadalne trzeba być pewnym tego co się zbiera. Jest wiele gatunków
silnie trujących roślin nieraz podobnych częścią cech do jadalnych.
Należy zachować zasad higieny - produkty i ręce umyć przed przyrządzaniem potrawy.
Podczas zbierania, podobnie jak przy wszystkich pracach gdzie jest kontakt z ziemią, należy
unikać skaleczeń. Jeśli już się zdarzą to stosownie zabezpieczyć skaleczenie i sprawdzić czy
ma się aktualne szczepienie przeciwtężcowe.
- jako warzywo sałatkowe i na zupę:
Jadalne są młode liście lub pędy, po sparzeniu, ugotowaniu lub uduszeniu.
podagrycznik pospolity (Aegopodium podagraria)
młode pędy z liśćmi używa się do zup i sałatek
szczaw zwyczajny (Rumex acetosa)
jedzony na surowo może spowodowąć zatrucie, sparzony wodą, następnie odlaną nie stwarza
zagrożenia zatruciem
szczaw polny (Rumex acetosella)
jedzony na surowo może spowodowąć zatrucie, sparzony wodą, następnie odlaną nie stwarza
zagrożenia zatruciem
łoboda ogrodowa (Atriplex hortensis)
i inne dziko rosnące gatunki z rodzaju łoboda (Atriplex) mają łagodne w smaku, jadalne liście,
przyrządzane tak jak szpinak
komosa biała (Chenopodium album)
jadalne są liście i młode szczyty pędów, przyrządzane tak jak szpinak
barszcz zwyczajny typowy (Heracleum sphondylium ssp. sphondylium)
bardzo młode liście i pędy jadane jak szpinak lub w zupie
portulaka pospolita (Portulaca oleracea)
także w odmianach uprawnych, używana na surowo jako warzywo liściowe o przyjemnym,
kwaskowato-słono-aromatycznym smaku
miodunka plamista (Pulmonaria officinalis)
młode liście używane w sałatkach
gwiazdnica pospolita (Stellaria media)
pędy z liśćmi jadalne w sałatkach i zupach
mniszek lekarski (coll.) (Taraxacum officinale coll.)
im młodsze liście tym smaczniejsze, mniej gorzkie
podbiał pospolity (Tussilago farfara)
liście mogą być zjadane jako sałatka
roszpunka warzywna (Valerianella locusta)
młode pędy i liście są zjadane jak sałata lub w zupach, są delikatne, przyjemne w smaku,
jadalne są także inne gatunki w rodzaju roszpunka (Valerianella)
pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica)
sparzone liście je się jako sałatkę lub w zupie
pokrzywa żegawka (Urtica urens)
sparzone liście je się jako sałatkę lub w zupie
- jako warzywo korzeniowe:
mniszek lekarski (coll.) (Taraxacum officinale coll.)
jadalne są gotowane korzenie
łopian większy (Arctium lappa)
jadalne są młode liście i korzenie
wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium)
jadalne są kłącza, na surowo lub ugotowane
- inne:
brzoza brodawkowata (Betula pendula)
wiosną z nacięć na pniu można pozyskiwać sok nazywany wodą brzozową
manna jadalna (Glyceria fluitans)
jadalne są (jako kasza) ziarniaki