46

7/2002

THULE SPIRIT IA100

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

− Wzmacniacze stereofoniczne 3000−4000 zł

W roku 1995 przybył do Polski emisariusz z Danii, z bagażem zawierającym wzmacniacz, odtwarzacz i parę

podstawkowych monitorów, próbując zakorzenić Thule na polskiej glebie. Wysłannik wówczas nie wykonał swego

bojowego zadania, ale kilka miesięcy później dystrybutor się znalazł. Kilka miesięcy temu znalazł się kolejny...

Znaczna część oferty Thule Audio zawiera urządzenia o zbalansowanej

konstrukcji, ale tym razem przyjdzie nam zapoznać się ze wzmacniaczem

skonstruowanym klasycznie.

PPPPP

odnosząc

IA100

nie mamy wąt−

pliwości, że urządzenie zostało
zbudowane solidnie, dobitnie
świadczy o tym jego masa. Chas−

sis zrobiono ze stalowych, jednomili−
metrowych płyt, a przedni panel został
wykonany z anodyzowanego aluminium
o grubości 8 mm. Matowe wykończenie
frontu zderzono z błyszczącą gałką ulo−
kowaną dokładnie na środku. Użytkow−
nik może wybrać pomiędzy srebrnym lub
złotym pokrętłem, obydwie wersje harmo−
nizują się z matową czernią przodu.

Nad gałką ulokowano wyświetlacz,

na którym pokazywane jest włączone
źródło oraz poziom siły głosu. Rodzaj
wzmacnianego urządzenia sygnalizo−
wany jest maleńkimi literkami, w dodat−
ku jaskrawa czerwień nie sprzyja czytel−
ności tych napisów. W efekcie tylko z
bliska widać, które źródło pracuje. Po−
ziom wysterowania pokazywany jest w
decybelach na czerwonym, dwuczłono−
wym panelu LED. Zakres regulacji waha
się pomiędzy 0 i 79dB. Po każdorazo−
wym włączeniu

IA100

poziom ustawia

się automatycznie na 30dB. Z pewnoś−
cią producent miał na myśli ochronę słu−
chacza przed niespodziewanie wysokim
poziomem. W praktyce ciągle powraca−
jące 30dB jest irytujące, wydaje się, że
wzmacniacz powinien “ruszać” od głoś−
ności wybranej przed wyłączeniem. Wia−
domo również, że najlepszym rozwiąza−
niem jest możliwość wyboru trybu pracy
regulatora przez użytkownika.

Sposób regulacji siły głosu dowodzi,

że w tym miejscu użyto elektroniki w
miejsce potencjometru. Producent po−
daje, że regulację zorganizowano w
sposób cyfrowy, a takie rozwiązanie słu−
żyć ma obniżeniu poziomu szumów i za−
pewnieniu bezawaryjnej pracy. Ostat−
nim elementem frontu jest OKO, czyli

Spirit

IA100

jest wzmacnia−

czem bluesowym. Praktycznie

każdy rodzaj muzyki zyskuje dzięki

Thule mocną, kleistą, ale i dynamicz−
ną bluesową nutę. Decyduje o tym
głównie sposób rysowania instrumen−
tów w zakresie średnich częstotliwoś−
ci. Dźwięki są bardzo pewne i ciężkie,
informacje bulgoczą jak smoła w kotle
piekielnym. Nagrania zdają się zwal−
niać tempo, ale procesowi hamowania
pędu towarzyszy wzmacnianie rytmu.
Nie tylko uderzenia w perkusję, ale
praktycznie każdy akcent zostaje wy−
eksponowany. Średnica tworzy zes−
taw ciężkich i masywnych dźwięków, z
których, z pewną ostrością, wyrywają
się pojedyncze uderzenia. Prawdziwy
blues! Taki charakter jest wymarzony
także do rockowej muzyki, nie najgo−
rzej wypadają również niewielkie jaz−
zowe składy, w których odrywanie
pierwszoplanowego instrumentalisty
od dźwiękowej ściany staje się dosko−

nałą zabawą. Jednak już orkiestra
symfoniczna zdaje się grać zbyt ma−
sywnie i ciemno, trudno wyodrębnić
szczegóły i wyobrazić sobie plany. Za
to niezależnie od gatunku muzyki Thu−
le uprzywilejowuje swoim charakterem
wokalistów i wokalistki.

Bas jest również bluesowy, czyli

rytmiczny, mocny i smutny. Słychać,
że dla producenta najważniejsza była
głębia, a nie dbałość o kontrolę i defi−
nicję. Bas nie wyrabia się na zakrę−
tach, zdarza się, że puste, tępe dźwię−
ki zostają z nami dłużej niż właściwa
akcja. Wysokie tony właściwie niczym
nie zwracają uwagi, z jednej strony to
znaczy, że są naturalne, ale ekspansja
kleju ze środka odwraca od nich uwa−
gę.

W ogólnym rozrachunku Thule wy−

kazuje się jednak umiejętnością two−
rzenia planów, odbywa się to w spo−
sób dość mozolny, ale i rzetelny.

One Knob Operation. Knob znaczy w
tym wypadku przycisk (pewnie produ−
centowi spodobał się skrót OKO) zmie−
niający wejścia i wyłączający wzmac−
niacz do stanu gotowości. Pamiętam, że
OKO w odtwarzaczu sprawiało pewne
kłopoty funkcjonalne, ale w

IA100

spra−

wa jest prosta pomimo braku opisów
przycisku. Normalne wciskanie powodu−
je przeskakiwanie przełącznika wejścio−
wego, przytrzymanie co najmniej przez
dwie sekundy wtrąca wzmacniacz w
stand by. Ponowne uruchomienia nastę−

puje automatycznie po wykonaniu ja−
kiejkolwiek operacji, pilotem bądź na
przednim panelu. Thule Audio podaje,
że

IA100

osiąga optimum swoich możli−

wości po 2−4 godzinach od włączenia do
sieci, ale po jedynie 15−20 minutach gdy
przejdzie do pracy ze stanu gotowości.
Lepiej więc w ogóle nie sięgać do wy−
łącznika sieciowego, tym bardziej, że
znajduje się on na tylnym panelu.

IA100

posiada 5 liniowych wejść i je−

dno wyjście, urządzenie limituje więc

47

7/2002

Możliwości

podłączeniowe IA100

można uznać za standardowe,

wzmacniacz dysponuje czterema

wejściami liniowymi i jedną pętlą

do rekordera. Otrzymujemy także

bezpośredni dostęp do końcówki

mocy i sygnału z przedwzmacniacza,

co może pomóc w nietypowych

konfiguracjach − przy podłączeniu

procesora lub zestawieniu bi−amping.

liczbę rekorderów dość stanowczo.
Wzmacniacz pozwala również na wyko−
rzystanie niezależne przedwzmacnia−
cza i końcówki mocy, stąd odpowiednie
gniazda RCA na tylnej płycie. Taka op−
cja rozszerza nieco standardowe sposo−
by pracy (włączenie procesora AV, bi
amping) musimy jednak pamiętać o od−
powiednim ustawieniu specjalnego prze−
łącznika znajdującego się przy gniaz−
dach.

Zaciski głośnikowe są porządne i ak−

ceptują konieczne standardy, choć z

pewnością najbardziej lubią banany.
Masa urządzenia bierze się nie tylko z
solidności wykonania chassis, ale także
z monstrualnego toroidalnego transfor−
matora o mocy 500W. Minimalizm funk−
cjonalny wspierany jest minimalizmem
konstrukcyjnym, płytka drukowana urzą−
dzenia jest bardzo mała, jeśli porównać
ją do analogicznych elementów innych
wzmacniaczy występujących w teście.

Zdalne sterowanie, jak to zwykle by−

wa w takich przypadkach, jest tak podłe,
że aż się robi niedobrze. Wystarczy
przecież, by pilot był z szarego plastiku,
miał okrągłe przyciski albo obły kształt.
Wystarczy zmienić cokolwiek! A tak za−
latuje na dzień dobry taniochą, bo takie
same sterowniki dokłada się np. do tu−
nerów satelitarnych za 199 zł. Na osło−
dę trzeba przyznać, że koszmarek ob−
sługuje także CD i radio (jest w ofercie
Thule).

WYKONANIE, KOMPONENTY i FUNKCJONALNOŚĆ:

Montaż SMD, sterowana cyfrowo regulacja
głośności, potężny zasilacz. Jedna gałka i jeden
klawisz na panelu, ale obsługa łatwa i
przyjemna. Pilot− brzydal.

OCENA:

dobra

+

LABORATORIUM:

Umiarkowane zniekształcenia,

duża wydajność prądowa, ograniczone pasmo,
dość wysoki szum.

OCENA:

dobra

BRZMIENIE:

Bluesowy, kleisty dźwięk z grubymi

dźwiękami średnicy. Mocny bas, czasami
wymykający się spod kontroli.

OCENA:

dobra

DOBRA

OCENA KOŃCOWA:

IA100

Cena

[zł]

3000,−

Dystrybutor:

ELCO EXIM

48

7/2002

0 ,0 0 1

0 ,0 1

0 ,1

1

0 ,1

1

1 0

1 0 0

1 0 0 0

Mo c w yjś cio w a [W ]

THD+N [%]

8 o h m
4 o h m

-1 4 0

-1 3 0

-1 2 0

-1 1 0

-1 0 0

-9 0

-8 0

-7 0

-6 0

-5 0

-4 0

-3 0

-2 0

-1 0

0

0

2 0 0 0

4 0 0 0

6 0 0 0

8 0 0 0

1 0 0 0 0

1 2 0 0 0

1 4 0 0 0

1 6 0 0 0

1 8 0 0 0

2 0 0 0 0

C zę s to tliw o ś ć w H z

Amplituda w dB

Pomiary przeprowadzono przy użyciu systemu NEUTRIK A2D

Rys. 3. Moc

Minimalistyczny na zewnątrz to i oszczędny wewnątrz. “Byczy” transforma−

tor toroidalny o mocy 500W oddzielony jest od małej płytki (montaż

powierzchniowy) przez dwa aluminiowe radiatory. Do każdego z nich

przymocowane są cztery tranzystory mocy.

Chociaż Vincent legitymuje się jeszcze wyższą mocą

maksymalną, to jednak tytuł najuniwersalniejszego mo−

cowo wzmacniacza testu należy się właśnie Thule. Wyni−

ka to z umiejętności dystrybucji mocy w zróżnicowanych

warunkach obciążenia. Thule jest nieco słabszy (182W vs

210W), ale potrafi obsłużyć kolumny 8 i 4

Ω

oferując w

każdym przypadku ponad 100W mocy wyjściowej, pod−

czas gdy konkurent nie został w ogóle dopuszczony do

pracy w konfiguracji 4

Ω

.

107W mocy na kanał (przy 8

Ω

) maleje zaledwie o

2 waty w konfiguracji dwukanałowej. Dla obciążenia

4ohm dostajemy niemal dwa razy więcej, bo 182W i

176W (odpowiednio jeden i dwa kanały obciążone jed−

nocześnie). Wydajność prądowa Thule jest bardzo dobra,

wynika z zasilacza, ale również z końcówki mocy. Aby

otrzymać na wyjściu moc znamionową, należy do gniazd

wejściowych doprowadzić sygnał o wartości 0.52V.

Na rys. 3 widać zniekształcenia (plus szum) wzmac−

niacza w zależności od mocy wyjściowej. Charakterystyki

mają dość nietypowy przebieg. Dla 8

Ω

minimum przy−

pada na 12W (0,014%), później zniekształcenia delikat−

nie rosną, przy 88W następuje ponowne załamanie, a

tuż za nim gwałtowny clipping. Jeszcze dziwniejsza jest

wersja 4

Ω

, pierwsze lokalne minimum występuje w ob−

szarze 10W−22W (0,03%), kolejne przy 36W (0,05%)

i ostatnie, już bardzo delikatne w okolicach 150W. Wy−

kresy są więc dość “pofalowane”.

Widmo zniekształceń z rys. 2 pokazuje, że najsil−

niejsze są harmoniczne druga (−80dB), trzecia (−87dB)

i piąta (−85dB), choć wciąż nie są one groźne ze wzglę−

du na umiarkowany poziom.

Pasmo przenoszenia (rys. 1) podpowiada, że Thule

nie najlepiej czuje się na skrajach pasma, w okolicach

10Hz poziom wynosi −2dB, a granica −3dB występuje dla

36kHz, nieco zbyt wcześnie.

Odstęp sygnału od szumu to niskie 78dB, z tego

powodu dynamika nie może być wysoka i rzeczywiście

duje się jeszcze jeden druk. Pełni on rolę centrum dowo−

dzenia, nie ma na nim układów audio, jednak bez niego

obsługa wzmacniacza byłaby niemożliwa. Główny druk

jest bardzo niewielki, to prostokąt o szerokości równej w

przybliżeniu jednej trzeciej głębokości obudowy. Płytka

dotyka tylnej ścianki, gdzie zamontowano gniazda

wejściowe, a sięga do radiatorów. Droga sygnału audio

jest więc bardzo krótka, wyeliminowano wszelkie połą−

czenia kablowe. Dzięki kompaktowym wymiarom sekcji

audio na środku wykrojono wystarczającą ilość miejsca

do zainstalowania transformatora zasilającego. Jest nim

toroid z dwoma uzwojeniami, w ten sposób mamy pew−

nego rodzaju imitację zasilania dual mono. Transforma−

tor współpracuje z czterema kondensatorami, każdy o

pojemności 10000µF. Na głównej płytce zastosowano

oczywiście montaż powierzchniowy, do selekcji źródeł

oddelegowano scalaki firmy Philips. Thule nie posiada

klasycznego potencjometru głośności, jego zadanie prze−

jął scalak National Semiconductor LM 1972, który jest

podwójną drabinką rezystorową sterowaną z głównego

procesora umieszczonego na płytce tuż przy przedniej

ściance. Z identycznym rozwiązaniem spotkałem się kie−

dyś we wzmacniaczu A10 firmy Primare. Drabinka re−

zystorowa ma tę zaletę w stosunku do tradycyjnego

regulatora, iż nie ma w niej podatnych na zużycie ele−

mentów mechanicznych, wszystko jest bardzo szczelnie

zamknięte, wiec nie może być mowy o utlenianiu ścieżek

oporowych.

Końcówkę mocy tworzą cztery tranzystory na kanał,

są nimi pary 2SC4278/2SA1633.

Rys. 2. Zniekształcenia harmoniczne

Rys. 1. Pasmo przenoszenia

mimo doskonałych możliwości mocowych nie przekracza

100dB.

Wewnątrz Thule przypomina mi wyroby innego

duńskiego producenta, firmy Primare. Użyto bardzo ma−

łych płytek drukowanych, dzięki ścisłemu upakowaniu

elementów SMD. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że

wszystko zmieściło się na jednej płytce, ale nie jest to do

końca prawdą, bowiem tuż przy przednim panelu znaj−

Moc znamionowa (1% THD+N, 1kHz) [W]
[

Ω

]

1kanał

2 kanały

8

107

105

4

182

176

Czułość (dla maks. mocy) [V]

0,52

Stosunek sygnał/szum [dB]

(filtr A−ważony, 1W)

78

Dynamika [dB]

99

Zniekształcenia THD+N
(1W, 8

Ω

, 1kHz) [%]

0,03

Współczynnik tłumienia (4

Ω

)

21

Zdalne sterowanie

tak

Wejścia liniowe

5 + 1

Wejście gramofonowe

−

Wyjścia“pre out/main in”

1/1

Wyjście słuchawkowe

nie

Wyjście na subwoofer

nie

Wyjścia głośnikowe

1 para

Moc znamionowa (1kHz, 8

Ω

) [W]

2x 100

THD (20Hz−20kHz, 10dB)

0,05%

Pobór mocy (praca/gotowość) [W]

500/15

Wymiary SxWxG [cm]

42x9,5x29

Masa [kg]

12

Laboratorium

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

− Wzmacniacze stereofoniczne 3000−4000 zł