Parafii nie otwierać!

Protokół Nr 203 posiedzenia Biura Politycznego w dn. 26 czerwca 1958 r

Obecni ttow. [Józef] Cyrankiewicz, [Władysław] Gomułka, [Stefan] Jędrychowski, [Ignacy]
Loga-Sowiński, [Jerzy] Morawski, [Edward] Ochab, [Roman] Zambrowski, [Aleksander]
Zawadzki. Nieobecny tow. [Adam] Rapacki.

Porządek dzienny:

1. Nominacje w Wojsku Polskim na 22 Lipca i 15-tą rocznicę utworzenia WP. 2. Reorganizacja i
obsada personalna Ministerstwa Kultury i Sztuki. 3. Stosunki z Episkopatem. 4. Stanowisko
wobec listu ZKJ do KPZR oraz wobec kampanii wokół wyroku węgierskiego. 5. Różne: a)
Delegacja parlamentarna do USA. b) Wyjazd grupy młodzieżowej do Jugosławii. c) Delegacja
ZboWiD-u do Jugosławii. d) Depesza do tow. Ulbrichta w związku z urodzinami. [...]

Do p. 3 porz.[ądku] dz.[iennego] - Tow. [Jerzy] Sztachelski zreferował niektóre sprawy dot.
stosunków między państwem a Kościołem. Ostatnio wzmogła się agresywna działalność
episkopatu, szczególnie na odcinku młodzieży. Kler nakreślił sobie szeroki plan działania na
najbliższe 9 lat, tj. na okres przygotowań do obchodów Millenium. Niezbędnym jest podjęcie
kroków dla przeciwstawienia się szeroko zakrojonej akcji przez kler. W dyskusji zabrali głos
towarzysze: Wiesław [Gomułka], Cyrankiewicz, Zambrowski, Morawski, Zawadzki,
Jędrychowski. Biuro Polityczne wypowiedziało się, że w akcji antyklerykalnej należy
zmobilizować aparat partyjny, organizacje partyjne, aparat państwowy i organizacje społeczne.

Postanowiono:
- W celu postawienia przed organizacjami partyjnymi zadań w zakresie laicyzacji
społeczeństwa, stosunków między państwem i Kościołem oraz ofensywy światopoglądowej
wewnątrz partii, zostanie opracowany list do egzekutyw Kom.[itetów] Powiatowych i sekretarzy
POP, wyjaśniający te zagadnienia. Zalecić Komisjom Kontroli Partyjnej i Wydziałom
Organizacyjnym KC i KW, by rozwijali stałą działalność, zdążającą do eliminowania klerykalnych
elementów z aparatu partyjnego, jak również z instancji partyjnych.

- Komisja Prasowa KC opracuje plan ofensywy prasowej, przewidujący przydział stałych zadań,
ustalenia profilów czasopism. Położyć główny nacisk na czasopisma społeczno-kulturalne, jak
"Przegląd Kulturalny", a następnie masowe jak "Przekrój", "Świat", "Przyjaciółka", "Panorama".
Największy umiar powinna wykazać prasa partyjna.

- Należy powołać stały zespół kierowniczy partyjno-rządowy, dla systematycznego kierowania
pracą, w zakresie stosunków między państwem i Kościołem. Będzie on miał na celu
koncepcyjne wypracowania naszego stanowiska oraz będzie przeprowadzał kontrolę wykonania
zadań zleconych poszczególnym resortom czy organom partyjnym. Skład oraz zakres działania
zespołu przedstawi na Sekretariat KC tow. Zambrowski.

- W sprawie szkolnictwa: Przestrzegać twardej zasady - szkoła jest państwowa i świecka. Nie
dopuszczać, ażeby nauczyciel zajmował inne stanowisko i swoją działalnością podważał
świeckość szkoły. Nie można wyrazić zgody na zawieszanie krzyży. Jest to wbrew
porozumieniu. Należy je zdjąć w okresie wakacyjnym. Nauczanie religii - konsekwentnie i w
całości - przesunąć na okres pozalekcyjny. Wobec nauczycieli i administracji oświatowej -
klerykałów, wyciągać personalne i administracyjne wnioski. Przeciwstawić się naciskowi kleru
wysyłającemu delegacje ludności. W razie konieczności sięgać również do środków
administracyjnych. Ministerstwo Oświaty powinno wydać konkretne zarządzenia, akceptowane
przez Sekretariat KC. Surowo przestrzegać wykonania tych zarządzeń.

Jeśli będzie niezbędne, zmieniać ludzi, nie gwarantujących ich wykonania. Min. Oświaty
opracuje sprawę 100 milionów dotacji dla kościoła, wypłacanej za pośrednictwem katechetów.
Zaoszczędzoną sumę wykorzystać na podwyżkę płac nauczycieli. Min. Oświaty opracuje
program nauczania religii i kontrolować będzie wykonanie tego programu. Cofnąć zezwolenie
na nauczanie religii - zakonnikom. Rozważyć sprawę wzmocnienia ekipy dyrektorskiej
Ministerstwa Oświaty. Zmobilizować partię i nauczycieli dla realizacji wymienionych posunięć.
Min. Oświaty rozważy, czy nie powołać kilku wizytatorów religii i innych spraw wyznaniowych,
by szkoły i administracja oświatowa zdawały sobie sprawę, że te sprawy są kontrolowane. Min.
Oświaty opracuje pisemne wnioski we wszystkich tych sprawach w ciągu 10 dni.

* Wobec konieczności rozwijania szerokiej, świeckiej, działalności społecznej, szczególnie
kulturalno-oświatowej, zaproponowano, ażeby Min.[isterstwo] Kultury na wrzesień
przygotowało naradę pracowników kulturalno-oświatowych.

* Zlecono tow. Jerzemu Sztachelskiemu opracowanie wniosków na piśmie w ciągu 10 dni,
według następujących wytycznych: W sprawie pielgrzymek - nie dopuścić do udzielania
jakiejkolwiek pomocy państwowej od szczebla centralnego poczynając, a na zakładach pracy
kończąc. Nie dawać żadnych ulg, zniżek, transportu, ani pomieszczeń. Za łamanie tej zasady
pociągać do odpowiedzialności. Zastosować opłaty turystyczne w Częstochowie. Zainteresować
tą sprawą radę narodową w Częstochowie. Opłaty przeznaczyć na cele porządku i estetyki
miasta. Omówić sprawę wykorzystywania PTTK przez kler i opracować odpowiednie wnioski.

* W sprawie budownictwa sakralnego: Jedynie w nielicznych wypadkach dawać nowe
zezwolenia. Zbadać sprawę zrujnowanych kościołów do rozbiórki na terenie Ziem Odzyskanych.
Zorganizować walkę z nielegalnym zaopatrywaniem budowy obiektów sakralnych w materiały
budowlane. Rozważyć celowość scentralizowania decyzji w sprawie zezwolenia budów - w
Warszawie.

* Nowych parafii nie otwierać.

* W sprawie drukowania na powielaczu materiałów przez kler: Wyegzekwować przepisy
regulujące to zagadnienie. W razie ich łamania przez kler, powielacze konfiskować, a winnych
karać.

* Żadnych obiektów nie przekazywać klerowi. Winnych naruszania tej zasady, należy pociągać
do odpowiedzialności.

* W sprawie zbiórek pieniężnych: Dopuścić tylko w kościele lub za zezwoleniem władzy.
Nowych zezwoleń nie udzielać. Kontrolować wykonanie tej zasady i stosować sankcje w razie
jej łamania. Zbadać politykę podatkową w stosunku do kleru. Zbadać sprawę napływu waluty
zagranicznej dla władz kościelnych. Utrzymać zasadę: na żadne dostawy zagraniczne dla kleru
nie zgodzimy się.

* W sprawie przestrzegania zasady tolerancji: Przeciwstawić się wszelkim formom nacisku na
niewierzących, szczególnie nachodzeniu mieszkań - w razie potrzeby stosować sankcje. Nie
dopuścić do masowego organizowania ministrantów i "bieli".

* Opracować zagadnienie cmentarzy.

* Rozważyć sprawę scentralizowania kontroli prasy katolickiej.

* W wypadku konieczności zwiększenia etatów zainteresowanych resortów - zgłosić wnioski.