Szkoła Instruktorów „Agrikola”

Hufiec Warszawa-Mokotów im. „Szarych Szeregów”, ul. Fosa 30, 02-768 Warszawa

tel: [phone]

Materiały dotyczące kursów zastępowych

Witajcie!

Jak już zapewne wiecie w Zespole Kształcenia S.I. Agrikola jest jedna osoba,

odpowiedzialna za sprawę kursów zastępowych. Obecnie tą osobą jestem ja – phm.
Aleksander Senk.

Jakie cele stawia sobie Zespół wobec działań osoby zajmującej się koordynacją

kursów zastępowych?
Celem podstawowym jest stałe podwyższanie poziomu kształcenia zastępowych poprzez:
1. wzbogacenie wiedzy kadry kursów;
2. wymianę doświadczeń pomiędzy środowiskami;
3. zatwierdzanie programów kursów zastępowych;

Narzędzia realizacji:
Ad. 1.
- biblioteczka

materiałów dla drużynowych dotyczących systemu zastępowego i kursów

zastępowych;

- biblioteczka

materiałów dla zastępowych, także skryptów kursowych;

- strona internetowa poświęcona systemowi zastępowemu (http://www.zastep.z.pl) i

zawierającą w/w materiały;

- moja skromna osoba, która służy kontaktami, wiedzą, doświadczeniem i innymi

przydatnymi rzeczami;

- biblioteczka programów KZ;

Ad. 2.
- spotkanie kadr kursów w celu stworzenia listy praktycznych wniosków dotyczących

organizacji i prowadzeni kursów zastępowych (proponowany termin – XI.2003);

Ad. 3.

Zatwierdzanie kursu ma na celu osiągnięcie standardów prowadzonych w naszym hufcu

kursów. Kurs będzie zatwierdzony, gdy:
- zawierać będzie wszystkie wymagane w S.I. Agrikola treści;
- zajęcia kursowe będą na odpowiednio wysokim poziomie;
- zorganizowany

będzie wg wytycznych Szkoły;

Patenty zastępowych

I. Aby kursanci otrzymali patenty zastępowych sygnowane prze S.I. Agrikolę, kurs musi

spełnić następujące wymagania:

A. Formalne
1. Komendantem kursu musi być instruktor w stopniu co najmniej przewodnika lub

drużynowy z otwartą próbą instruktorską w przypadku, gdy kurs przewiduje funkcje
programowca i pełni ją instruktor w stopniu co najmniej przewodnika.

2. Czas trwania kursu nie powinien przekroczyć trzech miesięcy.
3. W trakcie kursu musi być zorganizowany co najmniej jeden 2-3 dniowy biwak (nie

dotyczy to oczywiście kursów organizowanych na zimowiskach).

Szkoła Instruktorów „Agrikola”

Hufiec Warszawa-Mokotów im. „Szarych Szeregów”, ul. Fosa 30, 02-768 Warszawa

tel: [phone]

B. Merytoryczne
1. Na kursie muszą pojawić się następujące treści:
- prawo harcerskie, harcerski styl;
- system

zastępowy;

- sylwetka

zastępowego;

- obrzędowość;
- zasady dobrej zbiórki;
- formy

pracy;

- stopnie i sprawności;
- plan

pracy;

- dokumentacja;
- problemy i ich rozwiązywanie;
Forma realizacji poszczególnych zajęć musi zostać zatwierdzona przez pełnomocnika zespołu
do spraw KZ.

2. Program kursu powinien zawierać:
- lokalizację kursu i pozostałe informacje organizacyjne;
- charakterystykę uczestników;
- założenia (cele);
- obrzędowość;
- konspekty

form

pracy:

- temat

zajęć;

- realizowany cel (jakie wiadomości lub umiejętności będzie posiadał kursant po tych

zajęciach);

- osoba

odpowiedzialna;

- dokładny opis przebiegu zbiórki, wraz z czasami trwania poszczególnych form i

elementów;

- potrzebne

rekwizyty;

- podział obowiązków;
- kratkę;

3. Kursanci muszą zdobywać patent zastępowego wg minimum określonego przez Zespół

Kształcenia.

II. Na tydzień przed założonym przez organizatorów kursu terminem przyznania patentów,
muszą oni dostarczyć Pełnomocnikowi listę osób, którym należy przyznać patent.

Wymagania na patent

I. Poniżej znajdziecie podstawowe wymagania na patent zastępowego

1. Zaliczył kurs zastępowych.
2. Wie na czym polega system zastępowy, zna rolę i zadania zastępowego.
3. Przygotował i poprowadził zgodnie z zasadami dobrej zbiórki jedną zbiórkę zastępu, na

którą zaprosił osobę z komendy kursu; wraz z osobą wizytującą dokonał jej oceny, a
wnioski zapisał w notatniku zastępowego.

4. Napisał plan pracy zastępu na okres minimum trzech miesięcy.

Szkoła Instruktorów „Agrikola”

Hufiec Warszawa-Mokotów im. „Szarych Szeregów”, ul. Fosa 30, 02-768 Warszawa

tel: [phone]

5. Prowadzi notatnik zastępowego; przedstawił trzy pełne wpisy zbiórek wraz z ich

podsumowaniem.

6. Określił swój ideał zastępowego. Pracuje nad wybranymi cechami charakteru, aby zbliżyć

się do tego ideału.

7. Systematycznie zdobywa kolejny stopień; zdobył co najmniej jedną sprawność wyraźnie

podwyższającą jego umiejętności w dziedzinie przydatnej w pracy z jego zastępem.

8. W czasie trwania kursu przeczytał co najmniej jeden poradnik dla zastępowych lub jedną

książkę przydatną w pracy harcerskiej (dotyczącą np. historii, technik, obrzędowości).

II. Powyższą listę można rozszerzać o wymagania środowiskowe.

Sugestie i dodatki

1. Warto pamiętać, że kształcenie zastępowego na kursie nie może przebiegać tylko w czasie

zajęć! Równie ważny jest klimat panujący na kursie, dyskusje i inne zaplanowane sytuacje
wychowawcze.

2. Przygotowując zajęcia na kurs i ich treść należy:

- zachowywać następującą kolejność:

- Wiedza i umiejętności potrzebne do objęcia funkcji (świadomość bycia

zastępowym).

- Wiedza

i

umiejętności potrzebne do zaplanowania działań zastępu.

- Wiedza i umiejętności potrzebne do przygotowania, przeprowadzenia i

podsumowania zbiórki.

- Wiedza

i

umiejętności potrzebne do zauważania i radzenia sobie z problemami w

zastępie.

- „testować” przydatność zajęć dla kursu zadając sobie pytanie:

„Czy kurs (dane zajęcia) zawiera wiedzę i przekazują umiejętności przydatne do......”

3. Kanon podstawowych zajęć na kursie warto – w miarę możliwości – uzupełnić o:

- zajęcia z technik i historii harcerstwa;
- rozwój

osobowości;

- wyczyn

lub

wycieczkę w ciekawe miejsce;

- rozśpiewanie;
- zajęcia rozwijające wiedzę o szczepie i jego roli, ZHP i innych organizacjach

harcerskich;

- inne;

Szkoła Instruktorów „Agrikola”

Hufiec Warszawa-Mokotów im. „Szarych Szeregów”, ul. Fosa 30, 02-768 Warszawa

tel: [phone]

Materiały

W chwili obecnej materiały będące w posiadaniu S.I. Agrikola to:

1. Wersje papierowe

a) Programy kursów zastępowych:

- 152 i 191 „DGK”;
- Chorągwiany program przykładowy;
- 155

„Droga”;

- 152, 208 i 307 „Tajemniczy Ogród”;
- „Szczepowa

Szkoła Wodzów” Pomarańczarni;

- 191

WDHiZ

„Uniwersytet”;

- 191 WDHiZ "Sprzysiężenie Górskiego Kamienia";
- pojedyncze

zajęcia kształceniowe dla zastępowych z 208 WDHiZ i 152 WDHiZ;

b) materiały z WWW;

2. Wersje elektroniczne

Materiały w tej postaci dostępne na stronie http://www.zastep.z.pl i są to:
a) Artykuły dla drużynowych:

- System

zastępowy w drużynie młodszoharcerskiej - „Czuwaj” 7-8/2001;

- Skrypt z kursu drużynowych S.I. Agrikola;
- Harcerstwo

niedoskonałe – „Czuwaj”;

- Kanon metody - system zastępowy „"Czuwaj", nr 2, 2001;
- Moje

przemyślenia - Czuwaj", nr 7-8, 2001;

- Roland E. Phillips "System Zastępowy";

b) Skrypty dla zastępowych:

-

Planowanie pracy zastępu;

-

Zasady dobrej zbiórki;

-

Dobór form i tematów na zbiórki;

-

Zasady doboru form (szczegółowo);

Do końca kwietnia biblioteczka wzbogaci się o książki, a przede wszystkim o skrypty dla
zastępowych.

Lista środowisk organizujących kursy

W posiadaniu Zespołu jest także aktualna lista środowisk organizujących w danym roku kursy
zastępowych.