Nie próbuj oczyścić swojej duszy z kłamstw; jedne pociągają za sobą drugie i nawet myślą za

nimi nie nadążysz, zgubisz za to sam siebie i wszystko, co ci najdroższe.

Hjalmar Söderberg, Doktor Glas

(tłum. Ewa Gruszczyńska)

ROZDZIAŁ 1

Pierwsze morderstwo miało nastąpić przy Jungfrugatan na Östermalmie, najbardziej

wytwornej dzielnicy Sztokholmu. Na jednym końcu ulicy stał barokowy kościół Jadwigi
Eleonory z kopułą w kolorze miedzi i potężnymi, żelaznymi bramami. Na drugim w słoneczny
dzień można było dostrzec aleje zieleniejących się drzew przy Valhallavägen. W dniu
morderstwa jednak padało i korony drzew przypominały czarne pióropusze.

Cathrine Haldeman-Spegel, wychodząc z bramy swojego mieszkania przy Jungfrugatan,

owinęła się mocniej płaszczem. Była za dziesięć dziewiąta w poniedziałkowy wieczór i Cathrine
szła w deszczu z pochyloną głową do kiosku na Karlavägen, by kupić papierosy i „Feminę”.
Wiedziała, że w czasopiśmie ma być reportaż o artyście Gustavie Rudbergu, a kochała malarstwo
pejzażowe, w szczególności malarzy Skanii. Wzbudzali w niej tęsknotę do pastoralnej przyrody
wokół Österlen, pragnienie powrotu do wakacji z dzieciństwa i bezpiecznej egzystencji.

Przy kiosku była kolejka. Dwaj młodzi mężczyźni i kobieta stali przed nią. Mężczyźni ubrani

byli w czarne kurtki, czarne spodnie i czarne buty w szpic. Mieli około dwudziestu lat, a zatem
byli w tym samym wieku co ona. Cathrine jednak nie wykazywała nimi zainteresowania, mimo
że szukali z nią kontaktu wzrokowego. Nie, ci mężczyźni nie byli już w jej typie. Od jakiegoś
czasu czuła się znacznie starsza od swoich rówieśników. Ciepłe uczucie wezbrało w niej, kiedy
pomyślała o swoim nowym przyjacielu, który był tak inny. Zarówno delikatny, jak
i nieprzewidywalny. Zupełnie inny niż Peter. Ale było to też niebezpieczne połączenie.
Niebezpieczne na wiele sposobów. Cathrine lubiła jednak odkrywać granice tego, co
dopuszczalne.

Mężczyźni przy kiosku taksowali ją wzrokiem. Widzieli młodą kobietę z długimi, brązowymi

włosami, która zdawała się być zajęta własnymi myślami. Wyglądała nieco staroświecko
w swoim płaszczu, półbutach i z torebką. Były to stylowe i dobrze skrojone ubrania, z pewnością
dobrej jakości. Na ręce miała ekskluzywny zegarek Patek, a włosy owinęła szalem od Hermèsa.
Nie była piękna w tradycyjnym znaczeniu tego słowa, ale ostre brwi nadawały jej twarzy
dramatyczny wyraz. Usta miała niepomalowane i mężczyźni, którzy ją obserwowali, uważali, że
wygląda jak typowa dziewczyna z wyższych sfer. Zarówno elegancka, jak i dyskretna.

– Marlboro Light i „Femina” – odezwała się Cathrine, gdy przyszła jej kolej.
Pryszczaty sprzedawca wyjął paczkę papierosów i pochylił się nad plikiem gazet.
– „Femina” się skończyła – powiedział z żalem. – Jest jeszcze „Świat Kobiet”.
– Nie, dziękuję. To wystarczy.
Cathrine czuła się zawiedziona. Chciała pokazać obrazy Rudberga swojemu przyjacielowi

i opowiedzieć, jak miała w zwyczaju latem schodzić na plażę, szukać muszli i szczątków statków
w okolicach Sandhammaren. Chciała powiedzieć, że światło na Österlen było jak światło
w Prowansji. Pewnego rodzaju świeżo umyte niebo, ze złotą poświatą na horyzoncie.
Rozczarowana, wzięła papierosy i odeszła od oświetlonego kiosku w mrok alei.

Obaj mężczyźni spojrzeli po sobie. Nie było chyba sensu działać. Czyż nie miała pierścionka

zaręczynowego na lewej ręce? Mimo to nie mogli przestać patrzeć za nią, dopóki nie zniknęła.
W jakiś sposób, w tym swoim popelinowym płaszczu ściągniętym paskiem, w nylonowych
pończochach i szalu, przypominała modelkę z lat pięćdziesiątych. Jedyne, czego brakowało do
pełnego obrazu, to vespy. Mężczyźni uśmiechnęli się do siebie z uznaniem, ale zapomnieli o niej,
jak tylko zniknęła za rogiem. Nie mogli wiedzieć, że są jednymi z ostatnich, którzy widzieli ją
żywą.

Cathrine otworzyła bramę, weszła do środka i wezwała windę. Ktoś obserwował ją z drugiej

strony ulicy, ale nie zauważyła tego. Była pochłonięta myślami o tym, jak zaimponować
swojemu przyjacielowi następnym razem. Może opowie, że naprawdę spała w atelier
niemieckiego malarza Anselma Kiefera. Wąchała jego farby i ukradła tubkę złotej ochry, której
tak często używał. Uśmiechnęła się do wspomnień i przypomniała sobie asystenta mistrza. Miał
długie żółte paznokcie, jak ptasie szpony. Musiała przecierać plecy jodyną jeszcze wiele tygodni
później.

Kiedy chwiejna winda wreszcie zatrzymała się na trzecim piętrze, Cathrine wyszła

pospiesznie. Każdy przejazd był przerażającym doświadczeniem i czuła ulgę, uwalniając się
z klaustrofobicznie małej kabiny. Otworzyła frontowe drzwi, ale zatrzymała się, słysząc ponowne
trzaśnięcie bramy na dole. Dziwne, nie słyszała wcześniej żadnych kroków. Cisza była gęsta.
Obejrzała się czujnie, zanim weszła, i starannie zamknęła za sobą drzwi. Przez ostatni tydzień
miała nieprzyjemne uczucie, że ktoś ją śledzi.

Niepokój zniknął, jak tylko weszła do jasnego, przyjemnego mieszkania. Opadła na krzesło,

zdjęła buty i ogarnęła spojrzeniem gustownie urządzone wnętrze, które tak dobrze
odzwierciedlało jej własne ja – dwa piękne okna wychodzące na Jungfrugatan, meble w salonie
będące elegancką mieszanką klasyki i nowoczesności, oraz minimalistyczna sypialnia z jasnym
drewnem i szarymi tkaninami.

Po chwili wstała i stanęła przed lustrem. Widok, który ją przywitał, wprawił ją w jeszcze

lepszy nastrój. Była odrobinę zbyt wąska w biodrach, ale ów brak kobiecej formy
rekompensował kształtny biust. Włosy, niegdyś koloryzowane henną na czerwono, ufarbowała na
brąz, ponieważ uważała, że wygląda to ponadczasowo. Wygląd był dla niej najmniejszym
z problemów.

Podeszła do gramofonu i nastawiła koncert Mozarta. Delikatna muzyka wypełniła pokój,

a Cathrine z rozkoszą zapaliła papierosa. Wygodnie skulona w jednej z wnęk okiennych
wpatrywała się w jesienną ciemność. Wiatr przybierał na sile i deszcz smagał szyby. Spojrzała na
budynek po drugiej stronie Jungfrugatan i w jednym z okien odkryła półnagiego mężczyznę.
Pojawiła się kobieta z mokrymi włosami, w szlafroku i zaczęła go pieścić. Pozwoliła, by jej
płaszcz kąpielowy opadł na podłogę. Mężczyzna położył dłoń na jej piersi. Cathrine wpatrywała
się w nich zafascynowana i czuła, jak mimowolnie wzbiera w niej podniecenie. Nagle mężczyzna
odwrócił lekko głowę i spojrzał prosto na Cathrine. Uśmiechnął się krzywo, podczas gdy kobieta
całowała jego klatkę piersiową i zsuwała język coraz niżej wzdłuż jego brzucha.

Cathrine odwróciła wzrok i zaciągnęła zasłony. Pomyślała o Peterze. Za tydzień powinien

mieć dłuższy urlop. Do tego czasu musi zdecydować, co mu powie. Czy on w ogóle coś
zauważy? Sama uważała, że w jakiś sposób została odmieniona. Może nieco bardziej dojrzała?
Czy ma po prostu zerwać zaręczyny i powiedzieć, że to koniec, że chce być wolna i że fajnie
było, ale się skończyło? A może powinna spróbować to jakoś wyjaśnić?

Kiedy zaciągała zasłony w drugim oknie, zauważyła, że tuż pod bramą stoi ciemny

samochód. Nie widziała go, wychodząc, a mimo tego wydawało jej się, że go poznaje. Ale to na
pewno niemożliwe, pomyślała. Wieczorem samochody wyglądały z góry prawie jednakowo.
Zadrżała jednak nieco na myśl, że ta nieprzyjemna osoba może być w pobliżu. Nie podobało jej
się to uczucie. Nie lubiła być nieprzygotowana. Zastanawiała się też trochę nad swoim
pamiętnikiem. Zniknął. Może został skradziony.

Nagle usłyszała słaby skrzypiący dźwięk, który przeciskał się przez tony muzyki Mozarta,

i ku swemu zdziwieniu, w odbiciu okna zobaczyła, jak otwierają się drzwi wejściowe i do środka
wchodzi ciemna postać. Ktoś przez chwilę stał w miejscu, mając za plecami światło przedsionka.
Cathrine nie mogła rozpoznać twarzy i zrobiło się jej jednocześnie ciepło i zimno w środku.

Postać uwolniła się z cienia i zrobiła kilka szybkich kroków w stronę salonu.

Cathrine odwróciła się szybko, by coś powiedzieć, i wtedy dostała pierwszy cios nożem

prosto w gardło. Zabulgotało okropnie, a ona zatoczyła się do tyłu. Drugie pchnięcie nożem
trafiło ją w policzek i pokój zaczął wirować. Ciepła, lepka masa spływała jej po brodzie na
zielony sweter. Przed śmiercią pomyślała, że czerwony i zielony to złe połączenie kolorów.
Zawsze wygląda poniekąd jak brudne. Następnych pięciu ciosów już nie poczuła…

ROZDZIAŁ 2

Komisarz Axel Hake prowadził swojego starego, zużytego citroëna przez las Tullinge, skręcił

w prawo w małą, leśną drogę i trzymał się jej aż do znaku, który głosił, że tutaj ma swoją
praktykę weterynarz Julia Hake. Zwolnił i zaparkował na podwórzu.

Czerwony, drewniany, dwupiętrowy dom otaczały wysokie drzewa, dzikie róże i jałowce.

Tuż obok głównego budynku stała niepomalowana stodoła, obdarta przez pogodę i wiatr do
ciemnoszarego, ołowianego koloru. Całe to miejsce sprawiało parszywe wrażenie, niemal
złowieszcze, ale dla Hakego było zupełnie naturalne, że jego siostra Julia osiedliła się w takim
odludnym i opustoszałym miejscu. Nie lubiła ludzi, a zwierzęta nie dbają o ludzkie standardy
estetyczne, jak sama to ujęła.

Axel Hake wysiadł z samochodu, wziął swoją laskę i ruszył w stronę domu. Drzwi się

otworzyły i siostra, ubrana w znoszone dżinsy, trampki i kolorowy szalik, wyszła mu naprzeciw,
by go przywitać. Przepełniała go tkliwość, gdy ją obserwował. Jego siostra nie była taka jak inne
kobiety. Była dużą kobietą z długimi, zmierzwionymi włosami. Miała pełne, ale przekrzywione
usta, nieforemny nos, a w jej twarzy było coś martwego. Jak na twarzach z bardzo starych,
wyblakłych fotografii. Ona sama twierdziła, że ma twarz przypominającą rysunek przedszkolaka.
Nie było w niej naprawdę nic szczególnie atrakcyjnego, wszystko zdawało się zbyt duże lub zbyt
małe. Nic, za wyjątkiem oczu. A w odniesieniu do Julii Hake nie można było ich nie traktować
jako wyjątku, gdyż miała parę oczu w kolorze morskiej trawy, z odcieniem kwiatu lipy. Jednak to
nie ich kolor fascynował każdego, kto ją spotkał, ale ich wyraz. Rodzaj inteligentnego,
świadomego wyrazu, za którym zawsze czaiła się ironia. Jakby Julia, śmiejąc się w duchu,
przyglądała się daremnym ludzkim próbom osiągnięcia duchowego spokoju. Jakby coś odkryła,
ale nie miała ani czasu, ani ochoty, by spróbować przekazać to światu.

Hake otworzył bagażnik i wyjął karton czerwonego wina. Kiedy go niósł, przewiesił laskę

przez ramię. Radził sobie z większością codziennych zajęć, ale od czasu do czasu potrzebował
laski jako wsparcia.

– Jesteś pewna, że nie dołączysz do mnie? – spytał, gdy weszli do domu. Utykał lekko, ale

było to ledwo zauważalne.

Julia skinęła głową i weszła przed nim do zabałaganionego pokoju. Mimo że ściany były

pokryte regałami, stosy książek i czasopism leżały na podłodze. Na sofie leniły się dwa koty
i pies, a na obdrapanym, drewnianym stole siedziała oswojona kawka, która odwróciła głowę, by
zerknąć na gościa swoim mlecznobiałym okiem.

Julia obserwowała brata. Wciąż dziwiła się, że dorósł i stał się mężczyzną. Że nie był już tym

małym brzdącem, którym się opiekowała i który przez całe ich dzieciństwo był od niej mniej lub
bardziej zależny. Huśtawka, która złamała mu nos, kiedy był w piątej klasie, nadała jego twarzy
charakteru i teraz wyglądał raczej jak bokser, a nie jak funkcjonariusz policji kryminalnej. Był
krępy i barczysty, miał włosy ostrzyżone na krótko. Jest tym ładniejszym z nas dwojga –
pomyślała bez goryczy, przyglądając się jego wysokim kościom policzkowym i szerokim ustom.
Jednak jego oczy nie były pełne ironii, tylko szare i czujne.

Pod wieloma względami stanowili swoje przeciwieństwa, ale byli rodzeństwem i nigdy nie

zdarzyło się, by nie kontaktowali się ze sobą dłużej niż przez kilka dni. Przeważnie to on
dzwonił.

Axel Hake postawił karton na stole.
– Powoli z tymi tutaj – powiedział. – Przecież to tylko tydzień, od kiedy dostarczyłem

poprzednie. Podwoiłaś konsumpcję?

Jak tylko to powiedział, zrozumiał. Kiedy spojrzał na Julię, jej oczy błyszczały, uśmiechała

się szeroko.

– Jak on się nazywa? – zapytał z grymasem.
– David – odpowiedziała rozmarzonym głosem.
– Przystojny?
– Jak sądzisz?
Podeszła do kartonu i zaczęła wypakowywać butelki czerwonego wina.
Axel sądził, że owszem, jest. Julia przez całe swoje trzydziestodziewięcioletnie życie miała

wyłącznie bardzo przystojnych, ale zupełnie bezwartościowych mężczyzn. Podniecało ją tylko
piękno fizyczne. Może było to idiotyczne, ale tak właśnie się sprawy miały i nie zamierzała
dręczyć się rozważaniami dlaczego. Próbowała z innymi typami mężczyzn, jednak to nigdy nie
działało. Z przystojnymi mogła się trochę zabawić, a gdy się nimi zmęczyła, nie pozostawało już
nic więcej. A męczyła się. I męczyli się też faceci. Hake niejeden raz w ciągu ostatnich dziesięciu
lat musiał interweniować, by Julia nie została pobita. Julia wydawała się tym nie przejmować.
Uważała, że to interesujące, kiedy mężczyźni tracą panowanie nad sobą, i patrzyła na nich z tą
samą czułością, jak wtedy, gdy napotykała konia z zerwanymi ścięgnami lub zajączka z urwanym
przez lisa uchem.

– Wiesz, jak oni bardzo chcą się z tobą spotkać – powiedział i odwiesił swój płaszcz. Usiadł

i postawił laskę w zasięgu ręki. Była to zwykła brązowa laska ze zniszczoną kulą, którą kupił na
pchlim targu w Paryżu i której za żadną cenę nie chciał zamienić na bardziej odpowiedni,
ortopedyczny wariant.

– Wiem – odrzekła Julia. – Ale teraz nie chodzi o to, czego oni chcą, tylko czego ja chcę.

Okej?

Hake wzruszył ramionami.
– Powinnaś nauczyć się wybaczać – stwierdził.
Julia kiwnęła głową lekko zrezygnowana.
– Może któregoś dnia dam radę mu wybaczyć – powiedziała zmęczona. – Może któregoś

dnia dam radę zapukać do ich drzwi i powiedzieć: „Tato, byłeś dupkiem przez całe moje
dzieciństwo. Pijusem i damskim bokserem, ale wybaczam ci”.

Posłała bratu wściekłe spojrzenie.
– Najgorsze jest to, że on sam nie pojmuje tego, co nam zrobił, i dlatego w jego słowniku nie

ma ani zrozumienia, ani wybaczenia.

Przeciągnęła palcami po splątanych włosach i odwróciła wzrok. A poza tym – pomyślała –

nie wiesz nawet o połowie rzeczy, które robił, gdy pił całymi dniami, mój drogi braciszku.

– Okej, pozdrowię ich w każdym razie od ciebie. Wiesz, ile on kończy lat?
– Sześćdziesiąt osiem – odpowiedziała Julia, po czym poszła do kuchni i odkręciła kran. –

Nastawię kawę.

Hake śledził siostrę wzrokiem. Poruszała się zaskakująco płynnie, mimo że była wysoka.

Szła kołyszącym krokiem, który przypominał sposób chodzenia barwnych gwiazd rocka. Jakby
grał w niej jakiś bęben, a ona czuła się zmuszona naśladować jego rytm całym ciałem.

Pies zeskoczył z kanapy i poszedł za nią do kuchni. Julia dała mu na wpół zjedzoną kanapkę.

Zwierzęta, zwierzęta – pomyślał Hake. To one stanowiły centrum świata jego siostry. Zaczęło się
to już w dzieciństwie, kiedy zabierała do domu żaby i dżdżownice. Później były wakacyjne koty
i ranne ptaki. Teraz, gdy była weterynarzem, zwierzęta wypełniały całe jej życie. Oprócz tego
czasu, który poświęcała mężczyznom, pięknym i zdradliwym.

– A co u Siri? – spytała Julia.

– Jest nieujarzmiona, jak zwykle – rzekł i uśmiechnął się na myśl o córce. Robiło mu się

zawsze ciepło w środku, gdy ktoś wspominał o Siri. Była małym postrzeleńcem z mądrymi
oczami i wybuchowym temperamentem. Kochał ją bardziej, niż umiał lub odważył się wyrazić
słowami.

– A Hanna?
Axel wzruszył wymijająco ramionami. Jego związek z Hanną Sergel, mamą Siri, był zagadką

dla wszystkich w jego otoczeniu. A czasem nawet dla niego samego. Kochali się i byli parą,
mimo że nie mieszkali razem. Hanna mawiała, że nie chce zapachu morderców w swoim
mieszkaniu. Nie chciała, aby prosto po oględzinach zwłok wchodził do jej łóżka. Próbował
zrozumieć jej argumentację, ale w głębi duszy czuł się nieszczęśliwy z powodu takiego układu.
Zdziwienie otoczenia potęgowało jego własne wątpliwości.

Julia zauważyła, że bratu nagle popsuł się nastrój, ale po tym, jak powiedział, że wszystko

jest po staremu, nie dopytywała już więcej.

– Rozmroziłam bułeczki cynamonowe. Chcesz?
Axel Hake spojrzał na zegarek. Za kilka godzin ma być u rodziców. Powinien zdążyć. Skinął

głową.

Zadzwonił telefon. Julia odebrała.
– Nie, Davidzie. Nie dzisiaj. Jutro będzie dobrze. Kiedy zamykam gabinet? Jest otwarty całą

dobę, nie wiedziałeś? Wydaje mi się, że przyprowadziłeś Tapto po raz pierwszy około ósmej.
Wyjątek?

Roześmiała się miękko.
– Tak, może. Cześć.
Odłożyła słuchawkę i zamyślona spojrzała na Hakego.
– Kiedy tam będziesz?
– Około siódmej. A co?
– Zamierzałam z tobą o nim porozmawiać. O Davidzie.
– Problemy?
Zwilżyła usta i skinęła lekko głową.
– Okej, ale najpierw wypijemy kawę, co?
Julia odwróciła się, by pójść do kuchni, gdy telefon zadzwonił ponownie. Podniosła

słuchawkę, wysłuchała i podała telefon bratu.

– To do ciebie.
Wziął telefon. Po drugiej stronie był komisarz Bolinder.
– Musisz przyjść – powiedział sucho. – To przecież ty masz dyżur. Mamy morderstwo

na Östermalmie.

Pół godziny później Axel Hake wysiadł z „cytryny”, minął kordon policji i poszedł na górę

do mieszkania. W drzwiach spotkał lekarza sądowego Brandta.

– Nie żyje od dwóch dni – poinformował Brandt i wszedł za Hakem do mieszkania.
Tuż za drzwiami stała kobieta około pięćdziesiątki i histerycznie obgryzała paznokieć małego

palca. Miała krew na dłoni i przedramieniu.

– To jej matka, znalazła ją – wyjaśnił Brandt, gdy minęli kobietę. – Dostała środek

uspokajający, z pewnością wkrótce zacznie działać.

Hake rzucił okiem na matkę, która musiała opierać się o ścianę, aby utrzymać się na nogach.

Dziewczyna leżała przy oknie w nienaturalnej pozycji, z jedną nogą pod ciałem. Wyglądało,
jakby cała krew z niej odpłynęła – pod ciałem i wokół niego znajdowało się czarne, zakrzepłe
morze cieczy. Hake stanął nieco dalej. Zawsze było mu niedobrze w takich sytuacjach. Nigdy nie
potrafił zaakceptować, że człowiek, który wcześniej tańczył i biegał, leży tu teraz zupełnie

nieruchomo, z pustymi oczami i niebijącym sercem. Komisarz Bolinder stanął obok Hakego. Był
to wysoki, przygarbiony mężczyzna z wąskimi wargami i naczyniakiem pokrywającym lewy
policzek.

– Cathrine Haldeman-Spegel. Dwadzieścia trzy lata. Studentka sztuki. Mieszka sama, ale jest

zaręczona z Peterem Severinem. Podporucznikiem w Strängnäs. Matka do niego zadzwoniła.

– Haldeman-Spegel – powtórzył z zadumą Hake.
Bolinder skinął głową.
– Właśnie. Pochodzi z rodziny finansistów Haldeman-Spegel. Jej ojciec, Birger, jest

właścicielem jednej z tych firm rynku kapitałowego, wypłacalnej na wiele milionów. Zasiada
także w szeregu zarządów i jest ekspertem w Ministerstwie Sprawiedliwości. Myślę, że to
prawnik z wykształcenia. Jego bracia są właścicielami wielu firm związanych z drewnem, stalą
i technologią.

– O cholera. – Hake przypomniał sobie artykuł, który czytał o tej pełnej sukcesów rodzinie.

W głowie zaświtały mu określenia „dynastia” i „książęta przemysłowi”.

– Narzędziem zbrodni był prawdopodobnie długi nóż. Nie znaleźliśmy go.
– Siedem ciosów – dodał koroner.
Hake przykucnął, kładąc laskę w zasięgu ręki, włożył lateksową rękawiczkę i podniósł

spódnicę zmarłej dziewczyny. Zarejestrował, że majtki były nienaruszone.

– Sprawdź, czy niedawno uprawiała seks – powiedział do koronera.
Co ty sobie, do cholery, myślisz?! – pomyślał naburmuszony Brandt. Był lekarzem sądowym

przez trzydzieści lat i widział wielu policjantów, którzy przychodzili i odchodzili, a współpraca
nie zgrzytała, ale z Axelem Hakem od razu dochodziło do konfrontacji. Brandtowi było trudno
dogadać się z tym nowym rodzajem komisarzy, którzy wtrącali się do każdej pracy, jakby
nikomu nie ufali. Brandt uważał, że Hake przypomina wilka z chłodnym, wyczekującym
spojrzeniem.

– Sprawdź, czy miała AIDS – powiedział Hake.
Brandt wściekł się.
– Do czego to się przyda?
Hake podniósł się i odciągnął Brandta trochę na bok, by znaleźli się poza zasięgiem słuchu

innych.

– Widziałeś chyba matkę? Ma krew dziewczyny na dłoni i przedramieniu, a teraz stoi

i obgryza palec, którym dotykała córkę. Doktor może wie, że krew zaraża?

– I co zrobimy, jeśli jest zarażona? – zapytał z irytacją Brandt.
– Nie pomożemy matce, jeśli jest zarażona, ale może nadal sypia ze swoim mężem, może ma

pracę, gdzie może stanowić ryzyko zakażenia. Chyba rozumiesz.

Bolinder podszedł do nich i chwycił Hakego za rękaw płaszcza.
– Chodź tutaj – powiedział krótko i poprowadził go do łazienki. W środku znajdowało się

normalnej wielkości lustro, na którym widniały duże, czerwone litery. Hake przyglądał się
w zamyśleniu słowu, które wydawało się być napisane szminką.

– Zdzira – przeczytał.
– Chore – skomentował Bolinder.
Hake skinął głową. Dobrze przynajmniej, że morderca pozostawił po sobie jakiś ślad,

szczególnie gdy narzędzie zbrodni zniknęło.

W drugim końcu pokoju stali dwaj policjanci w cywilu. Jednym z nich był inspektor

kryminalny Oskar Lidman, tęgawy mężczyzna w średnim wieku, który gryzł zapałkę. Drugim był
Tobias Tobisson. Był młodszy, wysportowany, i przyglądał się światu podejrzliwym wzrokiem.
Hake podszedł do nich.

– Oskar, porozmawiaj z matką – powiedział. – A ty, Tobisson, popytaj sąsiadów.
Obydwaj kiwnęli głowami, ale nie wydawali się szczególnie zadowoleni z przydzielonych

zadań. Axel Hake był zły, że nikt nie wyprowadził matki z mieszkania, co było rutyną.

– Mam to teraz zrobić? – spytał Tobisson.
– Czemu nie?
Hake odwrócił się na pięcie i wyszedł jednemu z techników naprzeciw. Znał Ollego

Sandstedta od dawna i wiedział, że ten pomarszczony mężczyzna z tłustymi włosami jest
sprawnym fachowcem, który nie zostawia niczego przypadkowi. Szkła w okularach sprawiały, że
jego oczy wydawały się niezwykle małe, ale niewiele im umykało.

– Cześć – powiedział Hake. – Naświnione jak diabli.
Technik skinął głową i spojrzał na czarną podłogę obok kobiety. Naświnione to odpowiednie

słowo – pomyślał.

Nawet jeśli Hake wiedział, że technicy wykonują dobrą robotę, zawsze chciał sam zbadać

miejsce zbrodni. Rozejrzał się badawczo po pokoju, po czym podszedł do drzwi wejściowych
i zbadał futrynę. Nie mógł znaleźć żadnych śladów uszkodzenia.

– Czy to pan będzie zajmował się sprawą? – zapytał nagle niepewny głos.
Hake odwrócił się i stanął oko w oko z matką.
– Na to wygląda – odpowiedział Hake.
– Nie była żadną zdzirą, komisarzu. Była dziewczyną z dobrego domu.
– Jestem tego pewien – powiedział Hake i zauważył, że matka obserwuje go z napięciem.
– Widzę, że nie. Jest pan z pewnością tak cyniczny, jak wszyscy inni tutaj.
– Przykro mi, że sprawiłem na pani takie wrażenie, ale prawdę mówiąc, nie wiem nic o pani

córce.

– Nie miała żadnych wrogów, to wszystko musi być pomyłką. Ktoś ją z kimś pomylił.
– Zbadamy wszystkie możliwości – powiedział oficjalnie Hake.
– Była wesołą i pełną życia dziewczyną – ciągnęła matka. – Z wielkim talentem. Z wielką

przyszłością.

Zaszlochała.
– A teraz jej nie ma…
Hake skinął głową w stronę Lidmana, który udawał, że nie widzi, tylko nadal żuł swoją

zapałkę i rozmawiał z Tobissonem.

– Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, żeby znaleźć mordercę – pocieszał.
– To mi jej nie zwróci – odrzekła matka z rozpaczą.
Jakaś policjantka zlitowała się nad nim w końcu i zajęła się załamaną kobietą. Hake podszedł

do drzwi, odwrócił się i pozwolił całej scenie wryć się w pamięć.

Więc to tędy wszedł ten bydlak – pomyślał. Hake przyglądał się miejscu zbrodni, gdy błysnął

flesz. Nagle w mocnym, białym świetle ujrzał dziewczynę, jakby przez mgnienie oka była
zamrożona. Zamierzał dopilnować, żeby matka nie zobaczyła tego obrazu. Nikt nigdy nie
powinien zobaczyć swoich bliskich w taki sposób.

Axel Hake wyjął swój notes i zaczął notować w skupieniu. Zawsze starał się zapisać swoje

pierwsze wrażenia z miejsca zbrodni. Zapachy, nastroje, myśli. Jego pierwszym spostrzeżeniem
było to, że w tym mieszkaniu żyła dość konwencjonalna dziewczyna z wyższych sfer. Ale
równocześnie było coś, co nie do końca się zgadzało. Może chodziło o brutalność tego
morderstwa. Tak, jakby człowiek spodziewał się, że w tym dobrze urządzonym mieszkaniu
zamordowana kobieta będzie leżeć blada i piękna na świeżo pościelonym łóżku, a nie, jak tutaj,
w czystych majtkach siedzieć w kałuży czarnej krwi. Może chodziło o to, że matka powiedziała,
jak dobra była to dziewczyna, choć napis na lustrze sugerował coś innego. Cokolwiek to było,

Hake zamierzał się tego dowiedzieć, ponieważ w morderstwie, tak jak w miłości, kłamać można
tylko przez chwilę.

ROZDZIAŁ 3

Następnego ranka Axel Hake obudził się z pulsującym bólem głowy. Zawsze tak było, gdy

spotykał się z rodzicami. Wciąż nie był pewien, czy to z powodu taty czy mamy.
Prawdopodobnie przez nich oboje, ponieważ zawsze coś działo się, gdy byli blisko siebie.
Powstawało jakieś niewytłumaczalne napięcie. Kiedy chodził z ojcem na ryby, nie miewał bólów
głowy, i kiedy z Siri i z matką szli do cukierni, nigdy nie czuł się źle. Nie, to oni oboje razem
sprawiali, że drżał przed każdymi odwiedzinami w domu.

Wziął prysznic, założył rudy szlafrok i usiadł w swoim ulubionym fotelu. Wyjrzał przez okno

w stronę Pontonjärparken, gdzie drzewa zarysowywały się jak czarne tło. Na zewnątrz wciąż
było ciemno, a deszcz rozmazywał widok. Park wyglądał inaczej, jakby nie był uporządkowanym
miejskim krajobrazem, ale bezkształtnym, dzikim obszarem leśnym z zarania czasów.
Prehistoryczna góra w tle piętrzyła się jak cień.

Axel Hake sięgnął po notatnik i przeczytał go. Dużymi literami było w nim napisane

„Wiltenbergowie”. Tobias Tobisson po godzinnym przepytywaniu sąsiadów wezwał Hakego
i poprosił, by przyszedł porozmawiać z Wiltenbergami, którzy mieszkali po drugiej stronie ulicy,
na tym samym piętrze, co Cathrine Haldeman--Spegel. Mieszkanie było duże i przestronne. Zbyt
duże dla dwojga bezdzietnych ludzi w wieku około trzydziestu pięciu lat – pomyślał Hake.

Mężczyzna przedstawił się jako Rickard Wiltenberg i kiwnął głową, gdy pokazano mu

fotografię Cathrine.

– Tak, widziałem ją – powiedział i zerknął na żonę. Była drobna i szczupła, siedziała

pochylona na brzegu kanapy, paląc namiętnie cały czas. Kobieta spojrzała na męża, uśmiechając
się kącikiem ust.

– Kiedy ją widziałeś? – spytał Hake.
Wiltenberg wzruszył ramionami i przeciągnął dłonią po długich, ciemnych włosach

podzielonych przedziałkiem.

– Czy to było tuż po dziewiątej, jak…?
Spojrzał z uśmiechem na żonę, która skinęła w odpowiedzi. Hake nie rozumiał ich interakcji.

Bezustannie robili sobie nawzajem aluzje spojrzeniami i uśmieszkami. Hake czuł się tak, jakby
nieproszony wkroczył do ich sypialni, tak intymny był ten kontakt. Kiedy tylko wszedł do
mieszkania, zwrócił uwagę na to, że ciągle się dotykają, stale mają kontakt wzrokowy. Byli dość
niedopasowaną parą. On – wysoki i elegancki, by nie powiedzieć okazały. Ona – z małym
biustem i nijaką prezencją. Mimo to Hake miał wrażenie, że to ona dowodzi.

– Gdzie ją pan widział?
Znowu spojrzenie. Uśmieszek.
– Widziałem ją przez okno po drugiej stronie ulicy. Nasze mieszkania leżą prawie na tym

samym poziomie.

Więc tuż po dziewiątej żyła, pomyślał Hake i zanotował. Brandt później da radę określić czas

morderstwa, ale to może potrwać. Hake wolał świadków.

– Co robiła? Widział pan?
Mężczyzna potrząsnął głową, spojrzał na kobietę.
– Nie, byłem zajęty czymś innym.
– Widział pan, czy była sama?
Mężczyzna zastanowił się.
– Tak sądzę. Gapiła się przez chwilę na mnie, później zaciągnęła zasłony.

– Miała w zwyczaju tak robić?
– Gapić się czy zaciągać zasłony?
– Nie próbuj być zabawny – wtrącił Tobisson.
Irytował go język ciała tej pary i nie mógł się dłużej powstrzymać.
Hake rzucił Tobissonowi wściekłe spojrzenie. Wiedział, że jeśli spróbuje się utemperować

mężczyznę przy jego kobiecie, ten od razu zamknie usta.

– Gapić się w wasze okno – powiedział ugodowo Hake.
Mężczyzna skulił się trochę, tak jakby stracił całe zainteresowanie tym wypytywaniem.
– Nie, to był chyba pierwszy raz.
Reszta przesłuchania poszła niemrawo. Mieszkali w okolicy od pięciu lat. On był

kierownikiem biura podróży, a kobieta siedziała w domu. Hake zastanawiał się w duchu, co
robiła całymi dniami w tym wielkim mieszkaniu. Czekała, aż mąż wróci do domu na obiad?
Może przychodził w porze lunchu na miłosne igraszki? Wiltenberg znał Cathrine Haldeman-
Spegel tylko z widzenia. Nigdy nie był w jej mieszkaniu. Jego żona też nie. W tej dzielnicy każdy
dbał tylko o siebie. To tylko przypadek, że ich widziała, a on Cathrine. Tego wieczoru kobieta
w ogóle jej nie zauważyła.

Po chwili Hake zdał sobie sprawę, że nie wyciągnie dużo więcej z Wiltenbergów.

Podziękował i wyszedł od nich razem z Tobissonem.

– Co za typ – narzekał Tobisson. – Czy ona jest jego niewolnicą, czy co?
Hake nie był w stanie powiedzieć Tobissonowi, jakim był idiotą, chrząknął więc tylko, gdy

kolega rozwodził się nad zachowaniem pary.

Axel Hake porzucił myśli o Wiltenbergach i znowu zerknął przez okno. Burza zdawała się

wzbierać na sile i model żaglowca, który stał w kącie okna, wyglądał tak, jakby znajdował się
pośrodku sztormu. Hake nalał sobie kubek gorącej, czarnej kawy z łyżeczką niesolonego masła
i położył plasterek sera Roquefort na żytnim chlebie. To był jego przysmak. Nauczył się tego od
jednego dokera w Dunkierce, kiedy był na szkoleniu we francuskiej policji. Wspomnienia
sprawiły, że zatęsknił za Francją, więc podszedł do odtwarzacza CD i nastawił płytę. Le Basier
zespołu Indochine wypełniło pokój. Z kubkiem w jednej ręce chodził po pokoju, rozkoszował się
muzyką i wkrótce poczuł się trochę lepiej. Kiedy był w swoim mieszkaniu, nie używał laski tak
często. Jeśli noga go zawodziła, mógł uchwycić się krzeseł lub stołu, żeby się nie przewrócić.
A jeśli zdarzyło mu się upaść, nic wielkiego się nie stało. Był wysportowany, zwinny, i szybko
był w stanie znowu się podnieść. W pracy policjanta nie chciał ryzykować. Częściowo mogło to
podkopać jego autorytet, częściowo nienawidził, gdy ludzie oferowali mu pomoc. Czuł się wtedy
jak dziecko.

Nagle uświadomił sobie, że stracił poczucie czasu. Spojrzał na zegarek. Była ósma. Pora, by

udać się do pracy. Przebrał się, włożył timberlandy oraz szorstki garnitur z nakrapianej
irlandzkiej wełny. Wielu uważało go za snoba, ponieważ garnitur był szyty na miarę, ale tak
naprawdę gotowe garnitury nigdy na niego nie pasowały – albo spodnie były za długie, albo
marynarka za ciasna. Przyglądał się z zadumą swojej twarzy w lustrze w holu i był zszokowany
tym, że wygląda na tak wyczerpanego. Polowanie na mordercę przecież jeszcze nawet się nie
zaczęło. Prawdopodobnie to niepokój o Hannę odcisnął na nim swój ślad. Ich związek był
w kruchym stadium. Hake ubzdurał sobie, że Hanna ma kochanka, ale ona zbywała go, mówiąc,
że jest patologicznie zazdrosny.

Siedziba policji w Kungsholmen mieściła się wcześniej w budynku z początku dwudziestego

wieku, ale pod koniec lat sześćdziesiątych potrzebowano więcej przestrzeni i ogromny kompleks
biurowy został zbudowany przy parku Kronoberg. Mieścił wszystko: od aresztu po dział rzeczy
znalezionych. Pracowały tu tysiące ludzi, a na jego obszarze znajdowały się zarówno strzelnice,

jak i baseny. Hake cieszył się, że komisariat leży tak blisko jego mieszkania, ale i tak zawsze brał
samochód. Gdy był w terenie, wolał jeździć własnym autem niż policyjnym radiowozem.
Poprosił mechanika, by ustawił pedały w taki sposób, aby nie obciążały jego kolana, gdy
zmieniał biegi.

Zjechał na dół i zaparkował na swoim miejscu w garażu policyjnym, a następnie wjechał

windą na górę do swojego pokoju i natychmiast wezwał Lidmana i Tobissona. Każdy z jego
najbliższych współpracowników to osobna historia. Oskar Lidman miał zawsze zapałkę w ustach,
odkąd tylko przestał palić. Porzucenie nałogu poskutkowało dwudziestokilogramową nadwagą
i gwałtownymi huśtawkami nastroju. Hake nie miałby nic przeciwko, gdyby Lidman znowu
zaczął palić. Tobisson był łatwiejszy w obejściu. Nie był cholerykiem, ale i tak przeważnie był
poirytowany.

Hake kartkował swój czarny notatnik w linie. W czasie każdego śledztwa zużywał ich

kilkanaście. Na okładce znajdował się kawałek taśmy, a na niej widniał napis „Cathrine
Haldeman-Spegel”.

– Okej – powiedział Hake. – Co mamy od techników?
Lidman otworzył swoją teczkę, ugryzł zapałkę i zaczął czytać na głos.
– Sprawdzają jej bilingi, żeby zobaczyć, kto do niej dzwonił i do kogo ona wydzwaniała. To

potrwa, jak wiemy z doświadczenia.

Przerzucił kartkę dalej.
– No i mamy masę odcisków palców, których analiza też zajmie jakiś czas, ale nie sądzę,

żeby to coś dało.

Hake uniósł brwi.
– Technicy znaleźli odcisk rękawiczki tu i tam, prawdopodobnie nosił je morderca.
– Gdzie tu i tam? – zapytał rzeczowo Hake.
– Część na desce sedesowej. Wygląda na to, że poszedł się wysikać po wszystkim.
– Albo przed – powiedział Tobisson.
– Nie – odrzekł Hake. – Później.
Tobisson spojrzał na niego ze zdziwieniem.
– Musiała być wtedy martwa, w przeciwnym razie z pewnością by jakoś zareagowała na to,

że ktoś nosi rękawiczki w toalecie – wyjaśnił Hake.

– Część na szmince, którą pisał – kontynuował Lidman.
– To była jej własna?
Lidman skinął głową, wstał, podciągnął spodnie z tyłu i ponownie usiadł.
– Analizy wskazują, że szminka, którą morderca napisał „zdzira” na lustrze, jest marki

Revlon. Kolor nazywa się „maroon”.

Lidman spojrzał na swoich kolegów.
– Jest to więc ta sama szminka, którą z powrotem odstawiono między pozostałe i która ma,

jak się wydaje, rozmazany odcisk rękawiczki na… Jak do cholery nazywa się to, w czym jest
szminka? Tłok?

Ani Tobisson, ani Hake nie umieli odpowiedzieć na to pytanie.
– Co powiedział Brandt? – zapytał Hake i odwrócił się do Tobissona.
– Jeszcze nie skończył obdukcji, ale w każdym razie nie została zgwałcona. Stwierdził to już

w nocy.

Axel Hake pokiwał głową. Widział, że majtki były całe, ale nigdy nie wiadomo. Było wiele

dziwnych stworzeń na tej niezwykłej planecie. W Sztokholmie przestępstwa seksualne podwoiły
się w ciągu dziesięciu lat, podczas gdy morderstwa utrzymywały się mniej więcej na tym samym
poziomie. Około pięćdziesięciu rocznie.

Drzwi otworzyły się nagle i do pokoju wszedł Seymour Rilke. Lidman i Tobisson

wyprostowali się na swoich krzesłach, a Lidman wyjął nawet zapałkę z ust.

– Cześć, Seymour – powiedział Hake do szefa policji.
Komendant odpowiedział na pozdrowienie i starannie zamknął za sobą drzwi. Hake

pomyślał, że wygląda jak laluś z tymi swoimi małymi rączkami i w nienagannym ubraniu.
Granatowy garnitur, biała koszula i grafitowo-szary, jedwabny krawat. W odróżnieniu od niego
samego, Rilke był biurokratą pełną gębą. Zanim został komendantem policji, był ekspertem
w Ministerstwie Sprawiedliwości, a w oczach Hakego nie było to żadną wielką zasługą. Prychał
w duchu za każdym razem, gdy Rilke mówił, że widzi siebie jako kapitana dużego tankowca,
który wykonuje powolne manewry. W gruncie rzeczy dobrze sobie radził ze zdobywaniem
pieniędzy dla ich działalności, ale o praktycznej pracy policji nadal nie miał zielonego pojęcia.
Hake nie myślał o nim ani dobrze, ani źle. Dopóki nie wtrącał się do samego śledztwa czy pracy
dochodzeniowej – był stosunkowo nieszkodliwy.

– Jak wam idzie, Axel? – spytał Rilke ostrożnie.
– Dopiero zaczęliśmy.
Rilke skinął głową w zamyśleniu, obciągnął rękawy koszuli ze zdobnymi mankietami

i odchrząknął.

– Rozumiesz, Birger Haldeman-Spegel, ojciec tej zamordowanej dziewczyny, to mój

znajomy. Tak, dzwonił do mnie rano, zastanawiał się… no, jak idzie. Byli ze sobą bardzo blisko.
Mam na myśli córkę i jego.

– Przekaż mu, że gdyby rzeczywiście był blisko ze swoją córką, znaleźlibyśmy ją kilka dni

wcześniej – odrzekł bezkompromisowo Hake.

– To było raczej zbędne, Axel – stwierdził sztywno Rilke.
Hake zgadzał się z nim, ale nienawidził tego kłamliwego obrazu rodziny, jaki tak często

przed nim odmalowywano, gdy badał przypadki zbrodni. Statystyki również pokazywały, że to
głównie członkowie rodzin mordowali siebie nawzajem. A dziewięć na dziesięć napaści
seksualnych miało miejsce w domu i sprawcą był zazwyczaj znajomy lub krewny, nie żaden
degenerat w czarnym płaszczu i z pustymi oczami. Kiedy drzwi zamykały się od środka, dla
obywateli dopiero zaczynało się prawdziwe zagrożenie.

Obserwował Rilkego.
– Przekaż mu, że się z nim skontaktujemy, jak tylko będziemy mieć czas – powiedział

i zapisał coś w swoim notesie.

– Postępuj ostrożnie – powiedział komendant. – Tu nie chodzi tylko o to, że stracił córkę.

Może też narobić nam sporo kłopotów, jeśli dochodzenie w jakiś sposób zmieni kierunek. Są
nowe negocjacje budżetowe… no, wiecie. – Wzruszył ramionami, jak gdyby wszyscy orientowali
się, co to znaczy.

– Nie, nie wiemy – odrzekł Tobisson. – Możesz wyjaśnić?
Lidman rzucił mu ostrzegawcze spojrzenie.
Rilke znów odchrząknął i spojrzał chłodno na Tobissona, nim przeniósł wzrok na Hakego.
– Ty w każdym razie wiesz, co mam na myśli, Axel – powiedział i ruszył w stronę drzwi. –

I niech Bolinder prowadzi konferencje prasowe. Lepiej, żebyście skoncentrowali się na policyjnej
robocie. Masz nas informować na bieżąco, Axel. Rozumiesz?

Hake rozumiał. Patrzył na swojego szefa znikającego w drzwiach i pomyślał ponuro, że

Rilke mógł równie dobrze powiedzieć wprost, jak jest. Że nie chce pokazywać w mediach zdjęć
komisarza z laską i z jakiegoś powodu nie wygląda to dobrze. Rilke, podobnie jak matka Hakego,
zastanawiał się, czy naprawdę potrzebuje laski, skoro nauka posunęła się tak daleko w protetyce
i chirurgii. Hake poinformował go, że to właśnie z powodu źle przeprowadzonej operacji noga

stała się słaba. Nie zamierzał ponownie dawać lekarzom wolnej ręki.

Dobrze się jednak stało, że to Bolinder dostał media. Był rzeczowy i poprawny, a reporterzy

kryminalni nauczyli się już, że ich naciski nigdy na niego nie działają. Podobnie jak Bolinder
nauczył się, że dziennikarze i tak przedstawiają sprawę, jak im się podoba. Zawsze musieli
znaleźć jakiś punkt widzenia, który przy odrobinie szczęścia mógł trafić na nagłówki gazet.
Zanim Hake opuścił miejsce zbrodni poprzedniego wieczoru, Bolinder odciągnął go na stronę.

– Jak sądzisz, co napiszą?
– Masz na myśli nagłówki?
Bolinder skinął, a Hake zastanowił się chwilę.
– Może coś o Östermalm? Morderca z Östermalmu?
Bolinder pokręcił głową.
– Dziewicobójca – orzekł dramatycznie. – Tak będzie nazwany. Ktoś, kto bierze niewinną

owieczkę na rzeź i sieka siedem razy, aż odpłynie z niej cała krew.

Hake uznał słowa Bolindera za makabryczne, ale nie mógł się powstrzymać od śmiechu

słysząc stwierdzenie kolegi:

– Ale tego nagłówka nie zamierzam im podpowiadać, trochę mogą zrobić sami.
Tak, Bolinder jest absolutnie właściwą osobą do tego zadania – uznał Hake. Siedział jeszcze

chwilę, patrząc na drzwi, które zamknęły się za Rilkem. Następnie wstał, wyjął kilka zdjęć
z teczki i umieścił je na dużej tablicy na środku pokoju. Były to zdjęcia zamordowanej i pokoju,
w którym ją znaleziono.

– Zatem – powiedział, wskazując na zdjęcia – Cathrine Haldeman-Spegel została znaleziona

martwa przez swoją matkę, wczoraj, w środę. Zamordowana. Jej ojciec należy do rodziny
finansistów Haldeman-Spegel, co może mieć coś wspólnego z morderstwem albo i nie. Według
pierwszego, wstępnego badania koronera Brandta, została zamordowana dwa dni wcześniej.
W każdym razie po dziewiątej wieczorem w poniedziałek. Świadek widział ją żywą tuż po
godzinie dziewiątej. Narzędziem zbrodni był najprawdopodobniej nóż, ciało nosi ślady siedmiu
ciosów.

Hake pomyślał, że morderca, który zadaje siedem ciosów, musi być szczególnie brutalny.
– Z tego, co udało nam się ustalić, nie było to morderstwo na tle seksualnym – podjął na

nowo. – Na lustrze napisano jednak „zdzira” jej własną szminką.

– Jakieś komentarze?
Hake utkwił wzrok w obydwu mężczyznach.
– Zdzira – powiedział Tobisson. – Brzmi staroświecko. Młody morderca napisałby raczej

„kurwa”.

– O ile nie napisano tego, żeby nas zwieść – stwierdził Hake. Spojrzał na Lidmana.
Ten wyjął zapałkę z ust.
– Musiało pójść szybko. Nie miała żadnych ran ciętych na rękach, więc nie zdążyła się

osłonić.

Hake kiwnął głową i zanotował. Spojrzał na nich ponownie.
– Narzędzia zbrodni nadal brakuje – powiedział. – Jak daleko zaszło dochodzenie?
– Sekcja zwłok jest w toku – odpowiedział Tobisson. – Przeszukiwanie mieszkania i okolic

trwa nadal. Ale na wyniki badania technicznego trzeba trochę poczekać. W międzyczasie
przeanalizujemy krąg jej znajomych, sprawdzimy, czy istnieje podobny modus operandi
w archiwach.

– Jest tylko jeden – powiedział Hake. – Z 1953 roku, jeśli dobrze pamiętam, więc myślę, że

możemy wykluczyć byłych przestępców.

Lidman wiedział, że Hake zawsze dobrze pamięta i to go drażniło. Marzył o dniu, kiedy

umysł Hakego działałby na zwolnionych obrotach, a on sam mógłby zaliczyć kilka naprawdę
celnych trafień.

– Poszukiwanie potencjalnych świadków trwa, a jak tylko tabloidy złapią trop, wielki

detektyw – społeczeństwo – zacznie marnować nasz czas ogromną ilością bezużytecznych
informacji. Telefony będą się urywać.

– Przydzieliłem już ludzi do centrali telefonicznej – powiedział Hake spokojnie. –

I powiedziałem Bolinderowi, by nie informował prasy o tym, co było napisane na lustrze.

Hake wiedział z doświadczenia, że jeśli ujawniło się coś konkretnego z miejsca zbrodni, to

dziewięciu na dziesięciu samozwańczych morderców powoływało się na to jako na dowód, że
tam byli. Tym razem wystarczy zapytać tych nierzadko zaburzonych ludzi, co napisali na lustrze,
i tym samym szybko zrzucić balast z dochodzenia.

– Coś więcej?
– Zastanawiam się, jak się czuje ten drań, który to zrobił – powiedział nagle Tobisson. – Czy

je dobry obiad, czy też może siedzi i się upija? Czy spokojnie poszedł do domu do swojej żony
i dzieci, czy jest szaleńcem, który pędzi ulicami Sztokholmu, polując na nowe ofiary?

– Porozmawiamy z psychologami później, kiedy będziemy więcej wiedzieć – odrzekł Hake.

– Co można powiedzieć o miejscu zbrodni?

Obserwował obu inspektorów. Oskar Lidman był bardzo inteligentny, ale wolał być

postrzegany jako odrobinę niemrawy, ponieważ był wielkim leniem i nie chciał wysilać się bez
potrzeby.

– Oskar, dawaj!
Lidman pozwolił zapałce przewędrować z jednego kącika ust do drugiego.
– Jak do cholery dostał się do środka? – zapytał w końcu.
– Dobrze – powiedział Hake i spojrzał z zadumą na zdjęcie holu.
– Dwa scenariusze – stwierdził wreszcie – bo nie sądzę, że się włamał. W każdym razie nie

było uszkodzeń na drzwiach.

Lidman i Tobisson czekali na ciąg dalszy, ale Hake dostrzegł, że Lidman doszedł do takiego

samego wniosku, jak on.

– Pierwsza wersja jest taka, że zadzwonił, a Cathrine rozpoznała go i otworzyła. W drzwiach

jest wizjer.

– A druga? – spytał Tobisson.
– Że morderca miał klucz…
Na dziedzińcu koszar mocno wiało, gdy kapitan Murray szedł do kasyna oficerskiego.

W szarym mundurze, ze znakiem dywizji pancernej na czarnym berecie, wzbudzał szacunek.
Zazwyczaj okazały widok pięknych, żółtych budynków pułku Strängnäs wprawiał go w dobry
humor, ale dziś jego myśli szły w inną stronę. Nie podobali mu się ludzie, którzy przyszli
z wizytą. Sztokholmczycy byli w jego pojęciu osobami domagającymi się różnych rzeczy – po
prostu musieli mieć wszystko od razu załatwione. Zirytowany otworzył drzwi do kasyna
i rozejrzał się wokół. W fotelu siedział podporucznik Peter Severin i gapił się pustym wzrokiem
przed siebie. Kapitan Murray podszedł do niego.

– Jacyś panowie chcą z tobą rozmawiać, Peter – powiedział.
Severin wydawał się nie słyszeć. Był pogrążony w myślach.
– Peter! – Murray wziął go za ramię.
Severin wyszedł z transu, rzucił szybkie spojrzenie kapitanowi i wstał. Był wysoki, około

metr dziewięćdziesiąt i miał wysportowane ciało. Murray zauważył to podczas ćwiczeń
polowych.

– Jacyś panowie…

– Słyszałem – powiedział Severin i wziął wojskowy płaszcz, który leżał przerzucony przez

oparcie fotela.

– Oni są z policji kryminalnej ze Sztokholmu, czy jak to się nazywa.
Murray spojrzał badawczo na swojego podwładnego, jakby czekając na wyjaśnienie, ale

Severin kiwnął tylko szybko głową i wyszedł z kasyna.

Cholera – pomyślał Severin. – Cholera, jasna cholera – mruczał do siebie jak mantrę, idąc

przez dziedziniec koszar. Szarpnął drzwiami do biura, po czym zobaczył dwóch mężczyzn
stojących w korytarzu i czekających na niego. Jeden był krępy, z silnymi ramionami i krótko
przyciętymi włosami. Nos miał kiedyś złamany, ale pełne wargi łagodziły brutalność twarzy. Stał
z szeroko rozstawionymi nogami i podpierał się laską. Drugi był szczupłym, wysportowanym
mężczyzną w wieku około trzydziestu pięciu lat. Ten niski, który najwyraźniej był szefem,
wyciągnął dłoń.

– Witam, Axel Hake z policji kryminalnej. To jest inspektor Tobias Tobisson. Wiesz

z pewnością, dlaczego tu jesteśmy.

Hake patrzył z ciekawością na Severina. Był ubrany w mundur oficerski i ściskał nieporadnie

w rękach wojskowy beret. Miał dość pospolitą twarz, ciemne, półdługie włosy i obwisłe wargi.

– Zorganizowaliśmy tu pokój, w którym możemy przebywać, ponieważ chcemy zadać ci

kilka pytań.

– Co to za pytania? – mruknął podejrzliwie Severin. – Dzwoniłem na policję po tym, jak

matka Cathrine skontaktowała się ze mną. Opowiedziałem, co wiem.

Hake nie słuchał. Udało mu się dostać termos z kawą i jakieś herbatniki z kantyny. Trochę

nalał sobie i im, a następnie starannie odwiesił płaszcz na wieszaku i usiadł. Później otworzył
skórzaną teczkę i położył na stole czarny notes, terminarz, trzy długopisy oraz dyktafon.

– Zacznijmy od ciebie – powiedział Hake łagodnie. – Gdzie byłeś w miniony poniedziałek

między ósmą wieczorem a północą?

– Mówiłem już policji, że rozmawiałem z…
– Powiedz to nam, teraz – powiedział Hake i się uśmiechnął.
Severin wpatrywał się w podłogę, usta miał otwarte, a w kąciku zbierała się mu ślina.
– Byłem tu, w kwaterze.
Hake skinął głową.
– Czy ktoś cię widział?
– Myślicie, że zamordowałem Cathrine?
Severin popatrzył na nich wyzywająco. Hake i Tobisson wymienili spojrzenia. Taka sama

reakcja, takie samo poczucie winy zarówno u tych, którzy naprawdę byli winni, jak i tych, którzy
nie byli. Hake nigdy nie przestał się temu dziwić. Jakby była tam rana i dotykanie jej
powodowało natychmiastową reakcję. Wrogość była jednak trudna w interpretacji i właściwie nie
znaczyła niczego, gdyż praktycznie wszyscy reagowali w ten sam sposób.

– Nie mamy żadnego zdania, dopóki czegoś konkretnego nie ustalimy – powiedział Hake

spokojnie. – Dlatego musimy zbierać informacje, żeby móc się dowiedzieć. Okej?

Severin był wciąż w wojowniczym nastroju. Hake miał nadzieję, że Tobisson zachowa

spokój i nie sprowokuje chłopaka.

– Więc byłeś tutaj – ciągnął Hake. – Kto cię widział?
– Byłem w kasynie i oglądałem telewizję, a później poszedłem do kwatery, czytałem trochę

i zasnąłem późno.

– Czy ktoś może o tym zaświadczyć?
– Nie wiem, ale kasyno było prawie pełne, więc ktoś musiał mnie widzieć.
– Nie rozmawiałeś z nikim tego wieczoru?

Severin zastanowił się i wzruszył ramionami.
– Rozmawiałem trochę z kapitanem Murrayem, oglądaliśmy razem „Aktualności”.

Przypominam sobie, że skomentowałem coś o wybuchu w rosyjskiej kopalni.

Hake pisał ręcznie mimo dyktafonu. Musiał przepuścić wszystkie informacje przez ciało, jak

to kiedyś ujął, nie rozumiejąc samemu dokładnie, co ma na myśli. Spojrzał na Tobissona, który
natychmiast wstał i wyszedł z pokoju.

– Jej mama powiedziała, że była dobrą dziewczyną. Nie miała żadnych wrogów.
Patrzył uporczywie na Severina.
– Co o tym sądzisz?
Młody podporucznik pokręcił głową. Hakego zaczęły irytować te obwisłe wargi. Coraz

bardziej przypominały usta dziecka, które jeszcze nie nauczyło się kontrolować mięśni twarzy.

– Nie – powiedział. – Nie znam nikogo, kto źle jej życzył. Była lubiana w szkole. Nasi

znajomi ją lubili. – Pokręcił głową.

– A ty? Nie życzyłeś jej źle?
Severin wzdrygnął się.
– Co to za pytanie? – zapytał głucho.
– Jeśli jeszcze nie zrozumiałeś, to została zamordowana. Ktoś więc bardzo ją skrzywdził.
Hake nadal wpatrywał się w niego.
– Siedem pchnięć nożem na ciele, Peter. Ktoś to zrobił. Spróbuj pomóc nam znaleźć sprawcę.
– Ten, kto to zrobił, musiał być szaleńcem – powiedział defensywnie Peter. – Lisbeth też tak

uważa.

– Lisbeth?
– Mama Cathrine. Lisbeth Haldeman-Spegel. Uważa, że to musiał być szaleniec, który

pomylił Cathrine z kimś innym.

– Coś takiego nigdy nie zdarzyło się w historii szwedzkiego prawa.
– Co?
– W ciągu ostatnich stu lat nigdy się nie zdarzyło, by jakiś szaleniec pomylił się

i zamordował niewłaściwą osobę.

– Kiedyś musi być pierwszy raz – stwierdził Severin skwaszony.
Hake nie naciskał dłużej, tylko rozprostował plecy i powiedział spokojnie:
– W każdym razie wychodzimy z założenia, że ktoś dokładnie wiedział, co robi. Że znał

ofiarę i zamordował ją, ponieważ istniał motyw.

– Motyw? Co to mogło być?
– Tego usiłujemy się dowiedzieć. Masz jakiś pomysł?
Severin pokręcił głową.
Otworzyły się drzwi i wszedł Tobisson.
– Murray powiedział, że pamięta, jak Severin skomentował wypadek w rosyjskiej kopalni,

kiedy w poniedziałek oglądali „Aktualności”.

Hake zanotował i mimochodem spojrzał na Severina, który siedział z nieznacznym

uśmiechem w jednym kąciku ust. W jego oczach nie było widać nic, co zdradzałoby cokolwiek,
ale Hake nauczył się, że oczy mogą kłamać, podczas gdy człowiek często zapomina chronić usta.
Nie wiedział, co ten uśmiech oznacza, ale zdecydowanie mu się nie podobał.

– Czy mogę już iść? – zapytał Severin. – Za pół godziny zaczynam służbę i muszę się

przebrać.

Hake spojrzał na niego bez zrozumienia.
– Iść? My dopiero zaczęliśmy…
Axel Hake wrócił do swojego mieszkania dopiero po siódmej. Przebrał się w dżinsy

i bawełnianą koszulkę, zjadł talerz spaghetti z gorącą oliwą i czosnkiem. Do tego wypił kieliszek
czerwonego wina. Jego automatyczna sekretarka mrugała nieustannie, więc odsłuchał
wiadomości, w większości od dziennikarzy. Jedna była od Hanny. Chciała wiedzieć, czy mógłby
zabrać Siri na weekend. Oddzwonił i powiedział, że może. Hanna tłumaczyła się niejasno, kiedy
Hake zapytał, dokąd się wybiera. Razem z przyjaciółką miały popłynąć na szkiery i zatrzymać
się w pensjonacie w Dalarö. Jeść i spać, jak powiedziała. W ostatnich tygodniach pracowała
dzień i noc, by skończyć tegoroczną kolekcję dziecięcych mebli własnego projektu
i potrzebowała odpocząć.

Hake zakończył rozmowę i pomyślał o przesłuchaniu z Peterem Severinem. Powiedział mu,

że z Cathrine byli razem przez dwa lata. Poznali się u jakichś znajomych Birgera Haldemana-
Spegla. Zalecał się do niej, ona była początkowo nieśmiała i trochę zdystansowana, ale miękła
coraz bardziej, aż w końcu zostali parą. Mieli takie samo pochodzenie, oboje chodzili do
gimnazjum Östra Real, mieli wspólnych przyjaciół, a ojciec Petera był dobrym przyjacielem
Haldemana-Spegla od czasu, gdy spotkali się na wycieczce po winnicach Prowansji. Jego ojciec
był dyrektorem koncernu leśnego, ale nie mieszkał już z Peterem i jego matką. Byli rozwiedzeni.

– Co więc robi twoja mama? – zapytał Tobisson.
– Jest w domu.
– Czyli?
– Po prostu siedzi w domu. Zajmuje się domem.
– A więc wegetuje – powiedział szorstko Tobisson.
Severin zwrócił swoje ciemne spojrzenie na Hakego i udawał, że nie dosłyszał komentarza.
– Mogę dostać jeszcze kawy?
Hake uśmiechnął się zachęcająco i napełnił kubek Severina.
Kiedy doszli do motywu, Severin twierdził, że nie był szczególnie zazdrosny. Nie miał

żadnego powodu. Cathrine nie była taka.

– Czyli jaka? – spytał Tobisson.
– Taka, która zdradza na prawo i lewo.
– Panna z ulicy Panny[1] – wyskoczył głupio Tobisson, zanim dostrzegł ostrzegawcze

spojrzenie Hakego.

– Masz klucz do jej mieszkania? – zapytał Hake najswobodniej jak potrafił, mając nadzieję,

że zabrzmiało to jak pogawędka. Było to najważniejsze pytanie i o nie chodziło w całym
przesłuchaniu. Poza alibi.

– Nie – odpowiedział Severin. – Nie byliśmy małżeństwem.
Uśmiechnął się lekko, potem twarz znów stała się ponura.
– Byliśmy tylko zaręczeni…
Jakby to wyjaśniało, dlaczego facet nie miał klucza do mieszkania swojej narzeczonej.
Hake uwierzył mu i w drodze do domu nawet Tobisson przyznał, że Severin nie zawahał się

ani sekundy.

Było jednak coś podejrzanego w narzeczonym – myślał Hake i sączył wino. Starał się

uwolnić umysł od dochodzenia i wędrował wzrokiem po mieszkaniu. Salon był prosto urządzony,
z regałami wzdłuż dwóch ścian. Na jednym znajdowała się mieszanina literatury z zakresu
medycyny sądowej i powieści. Klasyka obok wydań kieszonkowych. Na drugim regale miał
równie wiele monografii artystów, co Cathrine Haldeman-Spegel, książki o Sztokholmie
i oprawione roczniki francuskiego dziennika hippicznego „Paris-Turf”, który prenumerował
i czytał od deski do deski każdego dnia. Zawierał głównie listy startowe i wyniki zawodów, ale
na pierwszej stronie zawsze publikowano artykuł opisujący jeździectwo we Francji. Czytanie go
było dobrym sposobem, by być z francuskim na bieżąco.

Axel Hake podszedł do okna i przypatrywał się widokowi, który nauczył się kochać. Gdy

patrzył w lewo, widział Pontonjärparken, plac zabaw i stromą górę, na szczycie której stało
gimnazjum Kungsholmen. Gdy spojrzał w dół, na ulicę Norr Mälarstrand, widział nie tylko
lśniące jezioro Mälaren i łodzie żeglujące w stronę szkierów, ale też sklepienie mostu Västerbron,
od dzielnicy Marieberg do warowni na wyspie Långholmen.

Dobrze się czuł w swoim domu, nawet jeśli czasami wydawał mu się trochę bezosobowy.

Sąsiadów ledwo znał. W mieszkaniu obok mieszkała para emerytów. Mężczyzna był często pod
wpływem alkoholu i krzyczał na swoją żonę. Hake próbował raz interweniować, ale
w odpowiedzi usłyszał, że baba jest prawie głucha i że Hake może się z nim zamienić, jeśli chce.

Pod Hakem mieszkała około trzydziestoletnia kobieta, pediatra o egzotycznej urodzie. Miała

ciemne oczy i ciemne włosy, a wnioskując z jej mocnego akcentu, Hake przypuszczał, że
pochodzi z któregoś z krajów bałkańskich. Nazywała się Sophia Bergman, ale nazwisko
z pewnością przyjęła po mężu. Wypili kilka razy kawę w ogrodzie, ale poza tym nie mieli
żadnego kontaktu. Kobieta wydawała się jakaś przestraszona i często sprawiała wrażenie
wycofanej. Nigdy nie narzekała, kiedy Siri waliła w podłogę, albo gdy Hake puszczał francuską
muzykę, aż dudniło.

Nad Hakem mieszkał jego jedyny przyjaciel w budynku, stary kustosz o imponującym

nazwisku Lars Larsson-Varg. Pracował kiedyś w Muzeum Narodowym i był znawcą
siedemnastowiecznej sztuki europejskiej. Miał dużą, krzaczastą brodę, ogoloną głowę i twierdził,
że nikt już go nie poznaje. Jako kustosz miał mianowicie wytworną fryzurę, wytworne garnitury
i ani jednego włosa na brodzie. Tego samego dnia, w którym przeszedł na emeryturę, poszedł
zgolić głowę, brodzie pozwolił rosnąć i kupił stary, powypychany, bordowy garnitur
z manczesteru. Od tego czasu zaczął pielęgnować własną ekscentryczność i obecnie czuł się jak
ryba w wodzie. Malował mierne akwarele, ale nie martwiło go to w najmniejszym stopniu.
Marzeniem jego życia było napisanie ostatecznej, rozstrzygającej książki o wszystkich dziełach
Rembrandta i odróżnienie kopii od oryginałów, gdyż uważał, że rynek był nimi zaśmiecony.
Hake i Larsson-Varg jedli od czasu do czasu obiad i kontaktowali się ze sobą niemal codziennie.
Czasami udawali się razem na spacer, ale nigdy nie chodzili do muzeów. Ten rozdział był dla
Larsa zamknięty, jak sam zresztą mówił.

Hake westchnął. Lubił muzea, a minęło już dużo czasu, od kiedy był w jakimś. Czas po

prostu płynął. Kiedy Hanna i on zakochali się w sobie, chodzili do muzeów i na wystawy, jak
tylko mieli wolną chwilę. Ale kiedy Siri pojawiła się w ich życiu, wyjścia stały się coraz rzadsze
i brakowało mu niedzielnych wizyt w muzeach. Potrzebował sztuki jako przeciwwagi do swojej
mrocznej codzienności.

Axel Hake zabrał talerz, wziął kieliszek i usiadł na sofie. Peter Severin, tak – pomyślał. Było

coś dziwnego w tym uśmieszku, który igrał w kąciku ust podporucznika, kiedy Tobisson
zakomunikował, że jego alibi zostało potwierdzone przez kapitana Murraya. Co to właściwie
znaczyło?

[1] Gra słów – Jungfrugatan to ulica Panny Marii (przyp. tłum.).

ROZDZIAŁ 4

W Sztokholmie deszcz dalej lał jak z cebra. Miasto było pełne ludzi, którzy chronili się

w klatkach wejściowych i pod drzewami. Mnóstwo parasoli i płaszczy przeciwdeszczowych.
Ciężkie, ołowiane chmury wisiały nad ciemną wodą Nybroviken, kiedy Axel Hake jechał wzdłuż
Strandvägen. Ta szeroka esplanada, z okazałym pałacem po jednej stronie i widokiem na
znajdujące się przy brzegu szkuty, wyspę Skeppsholmen i wzgórza Söder po drugiej, była
pomnikiem czasów oskariańskich. Baszty i wieżyczki wciąż stały na budynkach i można było
odnieść wrażenie, że zatrzymał się tu czas. To typowe, że zawsze majątki zamożnych
pozostawały nietknięte, podczas gdy budynki, w których mieszkali biedni, burzono szybko i bez
oporu – pomyślał Hake.

Skręcił w Narvavägen, minął wspaniałą aleję istniejącą od czasów Strindberga, zaparkował

przy francuskiej ambasadzie i poszedł do nieruchomości obok. Był to okazały, wysoki budynek
zwieńczony czerwonym, mansardowym dachem. Piękne, duże balkony wychodziły na aleję.
Okna były wysokie i przełamywały nieco ciężkość fasady tak, że budynek sprawiał wrażenie
przestronnego i eleganckiego. Kiedy Hake dotarł do wejścia, uderzyła go jego okazałość. Schody
były z włoskiego marmuru, ściany pokrywały ręcznie malowane intarsje, na suficie widniał
quasi-religijny motyw. Rodzina Haldeman-Spegel mieszkała na trzecim piętrze i Hake szedł
wolno schodami w górę, aby móc napawać się kunsztem rzemieślniczym, który posiadał dawniej
każdy architekt i budowniczy. Kiedyś wyższa szkoła architektury znajdowała się w tym samym
budynku, co Akademia Sztuk Pięknych, ale obecnie były rozdzielone. Teraz technika
i wytrzymałość materiałów były ważniejsze niż piękno.

Lisbeth Haldeman-Spegel zdawała się czekać przy drzwiach, gdyż ledwo zdążył zadzwonić,

otworzyła i zaprosiła go do środka. Mieszkanie było jasne i duże. Jak u córki, w gustownym
porządku mieszały się meble starsze z nowoczesnymi.

– Proszę usiąść – powiedziała i poszła przodem w stronę kompletu sof w pastelowych

kolorach. – Mój mąż wkrótce przyjdzie. Kawa jest gotowa.

Nalała mu filiżankę i zapaliła papierosa. Hake obserwował jej ręce. Drżały lekko, a skórki

wokół paznokci były poobgryzane i poranione. Paliła nerwowo i gasiła papierosa zaledwie po
kilku zaciągnięciach. Cała popielniczka była wypełniona na wpół wypalonymi niedopałkami.
Widocznie tabletki uspokajające nie okazały się szczególnie przydatne.

Duże, lustrzane drzwi otworzyły się i do pomieszczenia wyszedł mężczyzna około

sześćdziesiątki. Był wysoki i miał na nosie okulary do czytania oraz jakieś papiery w ręce. Skinął
głową Hakemu, który podniósł się i przedstawił.

– Mam nadzieję, że nie przeszkadzam – powiedział. – Ale to ważne, bym mógł z panem

porozmawiać.

– Mam dużo pracy – powiedział Birger Haldeman--Spegel sztywno i wskazał na papiery.
– Ja również, dlatego to ważne, żebyśmy zaczęli tak szybko, jak to możliwe.
Haldeman-Spegel spojrzał na niego ozięble, zdjął okulary i usiadł.
– Co chce pan wiedzieć? Nasza córka nie żyje i nigdy jej nie odzyskamy.
Jego żona załkała i w jej oczach pojawiły się łzy.
Hake wyjął swój notatnik. Birger Haldeman-Spegel zauważył na jego wierzchu taśmę

z imieniem Cathrine.

– Co to jest?
– Mój notatnik – powiedział prosto Hake i zapisał kilka słów.

– To widzę, ale imię mojej córki na tej taśmie wygląda… wygląda niechlujnie. Czy aby na

pewno jest pan kompetentny, by prowadzić takie dochodzenie?

Rzucił podejrzliwe spojrzenie na laskę Hakego, która wisiała na oparciu krzesła.
Hake zawahał się z początku, ale potem podniósł się i podszedł do okna. Spojrzał w stronę

Muzeum Historycznego i na początek ulicy Linneusza, zanim odwrócił się do starszego
mężczyzny.

– Proponuję, żebyśmy zaczęli w tym miejscu od nowa – powiedział spokojnie. – Wchodzę do

pokoju, siadam na sofie i zaczynamy rozmawiać ze sobą jak dorośli ludzie. Rozumiem pana ból,
ale jestem przekonany, że zależy panu tak samo jak mnie na tym, by złapać mordercę.

Nie wywołał takiej reakcji, na jaką liczył. Birger Haldeman-Spegel natychmiast wstał

i spojrzał na niego wrogo.

– Uważa pan, że to jakaś zabawa? – syknął.
– Wcale nie, ale powinien pan chyba przestać być bezczelny, jeśli mamy dokądś dojść.
– Pan jest przecież, kurwa, nienormalny – ciągnął Haldeman-Spegel, jakby nie słyszał

Hakego.

– Birger – zwróciła się do niego żona.
– Stul pysk – powiedział twardo mężczyzna i zebrał swoje papiery. Zniknął w drzwiach

i zamknął je z trzaskiem.

Hake wrócił na kanapę.
– Musi pan mu wybaczyć, komisarzu. Nie jest sobą od kilku dni.
Matka Cathrine znów zapaliła papierosa, zaciągnęła się parę razy i zgasiła. Potem podniosła

się.

– Chodźmy – powiedziała i poprowadziła go przez apartament, który z pewnością miał

ponad trzysta metrów kwadratowych. Minęli bibliotekę i jadalnię tworzące amfiladę, zanim
doszli do mniejszego pokoju, który dawniej służył za pokój służącej.

– Nie zatroszczyliśmy się o to, by go przerobić – powiedziała ostrożnie, jakby oczekując

krytyki.

Był to typowy dziewczęcy pokój ze staroświeckim domkiem dla lalek, łóżkiem z koronkową

narzutą i biurkiem zapełnionym pluszakami i maskotkami. Na ścianach wisiały jakieś plakaty
z młodymi gwiazdami filmowymi i ładnie oprawiona reprodukcja obrazu Carla Fredrika Hilla.

Panna w pokoju panieńskim – pomyślał Hake. Nie dziwił się, że rodzice zostawiają pokoje

swoich latorośli nieruszone, mimo że się wyprowadziły. To był jakiś rodzaj przypomnienia, że
kiedyś byli całą rodziną.

– Tutaj – wskazała Lisbeth Haldeman-Spegel i podniosła zdjęcie Cathrine i Petera Severina.
Stali na pomoście obok pięknej żaglówki, z czystą linią horyzontu za sobą.
– Byli tacy słodcy razem. Trzymali się zawsze za ręce i byli… byli ogólnie mili dla siebie.
Pokręciła głową, jakby tak się nie zdarzało w większości relacji miłosnych.
– Powiedziała pani, kiedy się poprzednio spotkaliśmy, że Cathrine nie miała żadnych

wrogów. Jest pani tego zupełnie pewna?

– Całkowicie pewnym nigdy chyba nie można być, ale miałam na myśli, że nie mogło być

nikogo, kto jej nienawidził tak bardzo, by ją zamordować w taki sposób.

– Jednak ktoś to zrobił – stwierdził niewzruszenie Hake.
Lisbeth Haldeman-Spegel stała cicho i rozważała jego słowa.
– Mogę tylko uznać, że to była pomyłka – powiedziała w końcu.
Hake zauważył krzyż nad wezgłowiem łóżka. Był to zwyczajny, drewniany krzyż ze

srebrnymi inkrustacjami. Uważał, że to nie licowało z plakatami i zdjęciami idoli.

– Czy Cathrine była religijna? – zapytał Hake.

– Chyba wszyscy jesteśmy. Chociaż może nie za bardzo o tym wiemy – odpowiedziała

tajemniczo.

– Myślę o krzyżu nad łóżkiem.
– Aha, to. Nie, to ja go tu umieściłam, żeby chronić jej sen.
Patrzyła na krzyż przez dłuższą chwilę i mruczała coś do siebie. Hake pomyślał, że brzmi to

jak modlitwa.

– Jest trochę pytań, które muszę pani zadać – powiedział. – Mogą być kłopotliwe, ale po

prostu muszę je zadać, w przeciwnym razie będę winny niedopełnienia obowiązków służbowych.

– Tak?
– Co robiła pani w poniedziałek między godziną ósmą a północą?
Lisbeth Haldeman-Spegel zamierzała w pierwszej chwili zaprotestować, ale potem zebrała

się w sobie i pokiwała głową.

– Tak, to oczywiste, że musi pan zapytać – powiedziała, wzdychając.
Hake czekał.
– Byłam w kinie Park i oglądałam film.
– Była pani ze swoim mężem?
Zawahała się, a potem pokręciła głową.
– Poszła pani z przyjaciółką?
– Poszłam sama – odpowiedziała z goryczą i wzruszyła ramionami. – Może się wydawać, że

to żałosny wyraz osamotnienia, ale lepsze to niż siedzenie w domu i gapienie się w telewizor
w oczekiwaniu, aż mąż wróci kiedyś do domu.

– Co to był za film i na którym seansie pani była?
– „Tylko razem”, o dziewiątej. Okropny film. Bez miłości.
Skrzywiła się.
– Czy ktoś panią widział?
– Nie, o ile mi wiadomo. Ja nikogo nie rozpoznałam w każdym razie.
– Pamięta pani, gdzie pani siedziała? Z przodu? Z tyłu?
– Mam zwyczaj siedzieć pośrodku.
Hake zrobił notatkę.
– Wie pani, gdzie był wtedy pani mąż?
– Jeśli nie był u swojej kochanki, to był w biurze. Pracuje ciężko w swojej firmie.
Chwyciła Hakego mocno za ramię.
– Ale nie mów, że ja to powiedziałam. To o kochance. On nie przypuszcza, że ja wiem.
Wyjęła znów paczkę papierosów i wyszperała jednego.
– Zresztą, możesz powiedzieć. Gówno mnie obchodzi, co on robi. Moje życie już i tak jest

zniszczone. Żyłam dla Cathrine, a nie dla niego.

Zapaliła papierosa, wydmuchała dym i popatrzyła na Hakego.
– „Nie tak występni, nie tak” – powiedziała cicho – „są oni jak plewa, którą wiatr rozmiata.

Toteż występni nie ostoją się na sądzie ani grzesznicy – w zgromadzeniu sprawiedliwych, bo Pan
uznaje drogę sprawiedliwych, a droga występnych zaginie”[2].

Hake spojrzał na nią, nie rozumiejąc.
– Psalm pierwszy z Księgi Psalmów – powiedziała. – Bardzo go lubię.
Hake skinął głową i przeniósł ciężar ciała na zdrową nogę. Lisbeth Haldeman-Spegel

popatrzyła na niego w ten sam sposób, jak za pierwszym razem, kiedy się spotkali – ze źle
ukrywanym sceptycyzmem.

– Wszyscy jesteśmy grzesznikami, komisarzu, nawet pan.
– Nic pani o tym nie wie – powiedział twardo Hake.

– Więc stoi pan wyżej od nas?
– Tego nie powiedziałem.
– Wydaje się pan to sugerować.
– Czy możemy poczekać z lustrowaniem mnie i zamiast tego skupić się na pani córce?
– Jak pan chce – odrzekła. – Ale niech pan nie sądzi, że jest pan nieomylny.
Zaciągnęła się głęboko, spojrzała w zamyśleniu na żar i wydmuchała szybko dym, jakby

czuła do niego obrzydzenie.

– Co za pierdolone życie – powiedziała posępnie i wyszła z pokoju. Hake poszedł za nią.

Podeszła do barku i nalała sobie duży kieliszek koniaku, który wypiła jednym duszkiem.

Reszta przesłuchania dała niewiele. Po czterech filiżankach kawy Hake czuł takie kwasy

w żołądku, że musiał poprosić o szklankę wody mineralnej.

Lisbeth Haldeman-Spegel nie miała pojęcia, czy Cathrine miała jakichś wrogów. Jej córka

rzadko się odzywała. Chodziła do Szkoły Rzemiosła Artystycznego przy Valhallavägen, kierunek
malarski, i od czasów gimnazjum była zainteresowana sztuką. Hake dostał adresy kilku
przyjaciół i szkoły. Peter Severin i Cathrine byli zaręczeni od dwóch lat, a mieszkanie na
Jungfrugatan dostała jako prezent zaręczynowy. Lisbeth miała do niego klucz, który
przechowywała w szafce kuchennej. Nie była pewna, czy jej mąż o tym wiedział, ale nigdy nie
miał żadnego powodu, by odwiedzać mieszkanie córki bez jej wiedzy.

Hake notował dokładnie, a potem poinformował, że ciało Cathrine jest już po obdukcji i że

mogą je dostać z powrotem. Lisbeth wstała i nalała sobie jeszcze jeden spory kieliszek koniaku,
który szybko opróżniła. Następnie podeszła do dużych lustrzanych drzwi i dobijając się do nich,
krzyknęła głośno:

– Słyszałeś, Birger? Możemy teraz odebrać ciało! Może mógłbyś wziąć swój wspaniały

samochód, podjechać do kostnicy i je odebrać?!

Potem skuliła się na podłodze i zaczęła płakać. Birger Haldeman-Spegel otworzył drzwi

i znad okularów patrzył to na swoją żonę, to na Hakego.

– Myślę, że powinieneś już iść – powiedział głucho.
– Między dziewiątą a jedenastą – powiedział komisarz Bolinder chrapliwym głosem i puścił

wokół stołu kopie raportu z obdukcji. Oskar Lidman swojej nie przeglądał, rozmawiał już
z Brandtem i otrzymał najważniejsze informacje. Ile ważyły serce i wątroba oraz w jakim
znajdowały się stanie, nie chciał wiedzieć. Tobisson natomiast czytał dokładnie, podczas gdy
Hake głównie patrzył na Bolindera i tylko od czasu do czasu zerkał na raport.

– Zmarła z powodu upływu krwi. Cios w serce przyniósł natychmiastowy efekt

i najprawdopodobniej straciła przytomność w kilka sekund. Miała ranę tłuczoną z tyłu głowy, ale
to z pewnością wynika z tego, że upadła na kaloryfer.

Bolinder zrobił krótką pauzę w oczekiwaniu na ewentualne komentarze. Kiedy nikt nic nie

powiedział, kontynuował.

– Nie miała alkoholu ani żadnych leków we krwi. Jak widzicie, była zupełnie zdrowa, testy

nie wykazały żadnych chorób. Nie miała żadnych fragmentów naskórka pod paznokciami, więc
nie zadrapała napastnika. Nie miała śladów spermy w ustach, więc najprawdopodobniej nie była
zmuszona do seksu oralnego ani nie została zgwałcona.

Bolinder zamilkł i Hake spojrzał na niego.
– Co jest? – zapytał.
– Nie ma tego w raporcie, ponieważ niezupełnie da się to udowodnić – powiedział ostrożnie

Bolinder – ale Brandt uważa, że była aktywna seksualnie przynajmniej poprzedniego dnia.

– Skąd, do cholery, można to wiedzieć? – zapytał zdziwiony Lidman.
– Powstają niewielkie rany wokół wag…

– Nie chcę zresztą wiedzieć – powiedział Lidman, zanim Bolinder zdążył postawić kropkę.
– Sprawdź, czy Peter Severin miał przepustkę w niedzielę – powiedział Hake do Lidmana.
Ten pokiwał ponuro. Był dzisiaj w fatalnym nastroju. Jego żona była na konferencji w Sälen,

a on został sam w mieście. Ponieważ nienawidził gotować dla siebie i brakowało mu partnerki do
tańca, musiał pogodzić się z tym, że przez kilka dni będzie pozbawiony swoich dwóch
największych przyjemności i działało mu to na nerwy. Zużył już pół paczki zapałek.

Podczas gdy Hake relacjonował, co do tej pory udało im się ustalić, Lidman słuchał jednym

uchem. Jego własne problemy sprawiały, że myśli wędrowały we wszystkich kierunkach. Nagle
dostrzegł, że Hake wygląda na nieźle wyczerpanego i ogarnęło go współczucie. Pewnie problemy
na froncie domowym – pomyślał Lidman. Spotkał Hannę Sergel kilka razy i postrzegał ją jako
zimną i nieprzychylną. Nigdy nie przestał się dziwić, że człowiek, który był tak kompetentny
w swoim zawodzie, mógł być takim ciemniakiem, jeśli chodzi o relacje rodzinne. Jaki był sens
szarpać się między nadzieją a depresją tylko dlatego, że wybrało się niewłaściwą kobietę? Wtedy
powinno się raczej wybrać ponownie. Nie można przecież kontynuować tańca z kimś, kto cały
czas depcze ci po palcach. To nie takie trudne – myślał Lidman. Sam dokonał takiego wyboru –
ponownie się ożenił, a miał dwóch chłopców z poprzedniego związku, dwóch dagos, jak to ujął.
Z nową żoną nie miał dzieci, ale nie rozpaczał z tego powodu.

Hake kontynuował, streścił poranne spotkanie z rodzicami Cathrine.
– Powinniśmy zabrać go do piwnicy i powiesić na drążku dla papugi – powiedział Tobisson.
Bolinder spojrzał na niego ze złością. Nie lubił tego rodzaju żartów policyjnych. Wiedział, że

społeczeństwo, po całej negatywnej prasie o brutalności policji, wierzyło, że mają jakiś pokój
przesłuchań w piwnicy ze ścianami zbryzganymi krwią.

– Facet nie czuje się dobrze – powiedział.
– Ja to rozumiem – odrzekł Tobisson. – Ale pytanie brzmi: czy czuje się źle, bo ma coś do

ukrycia? Co sądzisz, Axel?

Hake nie wiedział. Było za wcześnie, by mieć zdanie o czymkolwiek. Teraz był

zainteresowany wyłącznie zebraniem tylu informacji o sprawie, ile jest to możliwe. Ze
wszystkich stron. Gdzieś znajdowały się anomalie, które mogą doprowadzić do wpadki
mordercy. Był bezwzględnie przekonany, że wszyscy zabójcy popełniają błędy. Jego zadaniem
było je znaleźć. Był na szkoleniu zarówno we francuskim wydziale do spraw morderstw, jak
i w amerykańskim FBI. Wspólne dla nich było zdanie, że dokładność jest cnotą i że pochopne
wnioski mogą opóźnić dochodzenie i mieć fatalne konsekwencje. W głowie dzwoniła mu
również dewiza amerykańskich śledczych: „Murder is always inside the family”[3], co oznacza,
że ofiary prawie zawsze znają sprawcę.

Hake wstał. Czuł się nieco oszołomiony i mocno złapał laskę. Koszula lepiła się i dłonie były

wilgotne. Źle spał w nocy i śnił mu się koń o imieniu Sax, który go gryzł. Czuł się bezradny i nie
uciekał. Ugryzienie przez konia znał od szkolnych czasów, było jak mocne uszczypnięcie w udo.
Ale ten koń, z drżącymi nozdrzami i białą pianą wokół pyska, gryzł go cały czas mocno w ramię.
Nie miał pojęcia, co taki sen oznacza.

Podszedł do okna, otworzył je, a świeże powietrze napłynęło ku niemu. Wziął głęboki

oddech. Na zewnątrz asfalt był czarny i mokry. Ten ostry, trochę metaliczny zapach miasta
oznaczał, że niebawem zacznie padać śnieg.

– Czy ktoś czytał dzisiaj gazety? – zapytał odwrócony do nich plecami.
– Wiedzą, że na lustrze było napisane „zdzira” – powiedział Tobisson. – Skądś był przeciek,

ale z tym można było się liczyć.

Hake zaklął cicho.
– „Expressen” nazywa go „Dziewicobójcą” – kontynuował Tobisson.

Bolinder rzucił Hakemu szybkie spojrzenie.
– No i mnóstwo gówna o tym, że policja jest bezradna i zagubiona – powiedział Lidman. –

Ten jeden raz mają rację – dodał kwaśno.

Hake skinął głową. Jego pager zapiszczał. Numer Rilkego. Teraz się zacznie – pomyślał

i zamknął z hukiem okno.

Pokój Seymoura Rilkego wyraźnie różnił się od innych w komisariacie. Pierwszym, co zrobił

po objęciu stanowiska, było wyrzucenie wszystkich „państwowych” mebli, jak je nazwał.
Wywieziono zatem metalowe szafki na dokumenty, biurko z dużymi szufladami i krzesła, które
wyglądały jak kawiarniane. Rilke za radą żony wynajął dekoratora, który odczarował wrażenie
instytucjonalności pomieszczenia i stworzył piękny gabinet komendanta, który pasowałby do
Pałacu Elizejskiego. Przy oknie stało antyczne biurko i krzesło z francuskiego drzewa
wiśniowego, na podłodze leżał ręcznie tkany dywan z dyskretnym wzorem, a ściany były
ozdobione małymi miedziorytami przedstawiającymi Sztokholm z przełomu wieków.
Naprzeciwko biurka znajdował się stół Alvara Aalto, wokół którego stało kilka krzeseł –
nowoczesny element wtapiający się między starsze meble. Rilke nie miał komputera, a większą
częścią pracy papierkowej zajmowała się jego sekretarka w pokoju na zewnątrz. On sam pisał
ręcznie na specjalnie zamówionym, niebielonym papierze z jego herbem.

Gdy sekretarka wpuściła Hakego, Rilke siedział i pisał listy. Spojrzał w górę, kiwnął

i wskazał na krzesło pod ścianą. Hake wziął je i usiadł przed biurkiem. Wszystko zostało
zaprojektowane w taki sposób, że praktycznie nie było możliwe, by nie poczuć się jak gość
u wytwornego arystokraty. Krzesło było nieco niższe od krzesła Rilkego tak, by mógł patrzeć
z góry na odwiedzającego.

Rilke odłożył starannie swoje pióro Mont Blanc do piórnika i przyglądał się Hakemu.
– Miałem bardzo nieprzyjemną rozmowę telefoniczną z Birgerem Haldemanem-Speglem –

powiedział autorytatywnie.

Hake powiesił powoli laskę na oparciu krzesła i obserwował Rilkego, który ponownie wyjął

wieczne pióro i obracał je w palcach.

– On nie tylko zasiada w różnych zarządach – ciągnął Rilke – które bezpośrednio lub

pośrednio mogą wpływać na nasz budżet. Był również ekspertem w Ministerstwie
Sprawiedliwości. Jest prawnikiem z wykształcenia i pracowaliśmy razem w departamencie.

Rilke strącił niewidzialny pyłek ze swojej marynarki i wyjrzał przez okno.
– Kiedy służby policyjne domagały się więcej dotacji, był jednym z tych, którzy stali po

stronie policji. To on w mniejszym lub większym stopniu był odpowiedzialny za znaczną część
wykonanych przelewów. Nadal ma bliskie kontakty z ludźmi z ministerstwa, jest dobrym
znajomym wielu miejskich polityków wielkiego formatu, a jego brat zasiada w parlamencie.
Obraca się więc w kręgach władzy, a poza tym jeździ na polowania zarówno z wojewodą, jak
i z różnymi grubymi rybami przemysłu.

Hake czuł się zażenowany tym bezwstydnym uwielbieniem dla władzy i zastanawiał się, co

właściwie jego szef chce mu powiedzieć.

Nagle Rilke spojrzał prosto w oczy Hakego i przyszpilił go spojrzeniem. Nie spuścił wzroku,

mówiąc mocnym głosem:

– Chcę tylko, żebyś w tej trudnej sytuacji zachowywał się w stosunku do niego jak

przyzwoity człowiek. Doprawdy nie żądam zbyt wiele.

– Był opryskliwy i arogancki, i…
– Mam to w dupie – przerwał energicznie Rilke. – Mówię tylko, że masz się zachowywać

przyzwoicie i nie pozwolić swoim przekonaniom niższej klasy społecznej stać na drodze, kiedy
wyjaśniasz tę zbrodnię. Östermalm czy nie. To jest morderstwo jak każde inne.

– Co ty wiesz o mojej przynależności klasowej? – zapytał ostro Hake.
– Widziałem takich jak ty, którzy przychodzą i odchodzą – powiedział swobodnie

komendant. – Wspólne dla was jest to, że źle rozumiecie reguły gry. Nie we wszystkim chodzi
o sprawiedliwość, nie we wszystkim chodzi o najprostszą drogę między dwoma punktami. Są
inne sposoby dotarcia do rozwiązań. Istnieje nawet coś, co nazywa się kompromisem.

Axelowi Hakemu zrobiło się zimno w środku. Uczucie ciepła, które odczuwał będąc

w pokoju dowodzenia, zmieniło się w lodowatą wewnętrzną ciszę.

– Rozumiem je wystarczająco dobrze – powiedział po chwili wahania. – To jest najgorsze.

Rozumiem wszystkie menuety i całą wazelinę, której trzeba użyć, by trybiki chodziły, jak należy.

Wstał i spojrzał z góry na Rilkego.
– Ale to nie oznacza, że to mi się podoba. I zdecydowanie nie znaczy, że tacy jak Birger

Haldeman-Spegel mogą być bezczelni wobec zwykłego urzędnika, bez względu na to, z iloma
wojewodami polują. Czy chciałeś ode mnie coś jeszcze?

Rilke popatrzył obojętnie na swojego podwładnego. Po raz pierwszy zauważył, jakie Hake

ma szerokie ramiona i masywne plecy. Jego dłonie były równie szerokie, z silnymi palcami, które
wyglądały prawie jak przycięte – tak były równe. Nogi jednak były za krótkie, co sprawiało, że
nie wyglądał na rosłego. No i oczywiście laska. Rodzina chłopska – pomyślał Rilke – możliwe,
że rybacka. Czuł się trochę nieswojo. Nie zamierzał podporządkowywać sobie Hakego, ale
czasami wszystko układało się źle od samego początku. Wadą bycia szefem było to, że należało
odgrywać swoją rolę, a kiedy ktoś to kwestionował, trzeba było szybko sięgać po środki
przymusu, by osiągnąć to, czego się chciało. W zasadzie nie lubił Birgera Haldemana-Spegla, ale
ten groźny ton w telefonie mógł mieć konsekwencje, gdyby jakoś nie zareagował. A Seymour
Rilke postrzegał siebie samego jako osobę, która dobrze radzi sobie w różnych sytuacjach.

– Pomyśl o tym, co mówiłem – powiedział bardziej pojednawczym tonem.
Hake skinął lekko głową i ruszył w stronę drzwi.
– I Axel – dodał Rilke. – Możesz pozdrowić ode mnie Hannę?
Hake cicho zamknął za sobą drzwi i poszedł na dół do kąpieliska Kronoberg. Przebrał się

szybko, odłożył laskę na brzeg basenu i wskoczył do wody. Zaczął gorączkowo pływać, co robił
zawsze, gdy był wzburzony. Uwielbiał pływać i po zaledwie kilku długościach ogarnęło go
uczucie nieważkości i rozkoszował się w pełni pędem w wodzie. Pieprzony bufon – pomyślał.
I jeszcze to, żeby pozdrowić Hannę, jakby byli jedną wielką rodziną. Wprawdzie Hanna znała
żonę Rilkego i była u nich w domu wiele razy, ale Hakemu nie podobało się, że jego kobieta ma
do czynienia z jego szefem. Było w tym coś groźnego, ale nie wiedział co. Przeszedł na styl
grzbietowy i pływał solidnie, aż poczuł się zmęczony i kwas mlekowy doprowadził do większej
sztywności mięśni. Odwrócił się ponownie i zaczął płynąć swoje pół mili spokojnym kraulem.
Wszystkie dźwięki, które rozchodziły się tak mocno w basenie, zanikły, i w końcu słyszał tylko
własny oddech. Był całkowicie odprężony i czuł wielką ulgę, mając dostęp do tej formy
wypoczynku, który dawał równocześnie całemu ciału prawdziwą zaprawę.

Gdy zostało mu już tylko kilkaset metrów, usłyszał, że ktoś wykrzykuje jego imię. Spojrzał

w bok i zobaczył, że Oskar Lidman stoi przy krawędzi i go woła. Jego workowata marynarka
i wytarte spodnie nie bardzo pasowały do basenu z wysportowanymi policjantami i pływakami.
Woda obryzgała mu jedną nogawkę, co zdawał się postrzegać jako osobistą zniewagę. Hake
postanowił ignorować go do czasu, aż skończy pływać. Lidman poddał się i poszedł do kawiarni.
Po zmyciu chloru pod prysznicem i przebraniu się, Hake usiadł naprzeciwko Lidmana, który
zdążył już wypić filiżankę kawy i zjeść dwie mazariny[4].

– Krzaki – powiedział tajemniczo, z okruchami ciastka w kąciku ust.
Hake czekał.

– Był w krzakach. Severin, znaczy się.
Patrzył z zadowoleniem na Hakego. Uwielbiał sytuacje, kiedy Hake nie nadążał. I był

wkurzony, że wcześniej musiał stać przy krawędzi basenu i go wołać.

– Zacznij od początku – powiedział spokojnie Hake i wytarł włosy ręcznikiem.
– Peter Severin był na poligonie w niedzielę. W krzakach. Zatem nie mógł przelecieć

Cathrine Haldeman--Spegel.

To Axel Hake sam zrozumiał.

[2] Tłum. Biblia Tysiąclecia.
[3] „Morderstwo zawsze ma miejsce w rodzinie”.
[4] Mazarin – rodzaj kruchej babeczki wypełnionej marcepanem i pokrytej lukrem.

ROZDZIAŁ 5

Pamiętał, że był tam już wcześniej. Późno wieczorem. Był trochę pijany i miał ze sobą

dziewczynę. Pili czerwone wino przy zapalonych świecach i trzymali się za ręce. Ona miała
wokół nadgarstka wytatuowaną bransoletkę w formie węża, zupełnie jak matka Churchilla sto lat
wcześniej. Białe Morze – przypominał sobie, że tak nazywała się sala pośrodku budynku. Grał
zespół rockowy i Hake pamiętał niekończącą się kolejkę do toalety i baru. Czuł ulgę, że te dni już
minęły. Nie pasował do tego. Już wtedy chciał zostać policjantem, a to nie miało wysokich
notowań wśród wolnych artystów. Dziewczyna z wężowym tatuażem pokręciła tylko głową
niepocieszona, gdy wymknęło mu się o jego planach na przyszłość. Próbował się
usprawiedliwiać. Przekonywał, że społeczeństwo musi zwalczać wszelką przestępczość.
Dziewczyna zapytała tylko, czyje wille, garaże i banki trzeba chronić. Hake dobrze rozumiał, co
miała na myśli, ale przeciwieństwem była anarchia i ludzie jednak ostatecznie potrzebowali
policji, gdy przestępstwo pojawiało się w ich najbliższym otoczeniu. Nie lekcji politycznych. Ale
Szkoła Rzemiosła Artystycznego zmieniła się od tego czasu i zmienił się także Hake. Ten
studiujący prawo młodzik, który był tam na imprezie, nieszczególnie przypominał komisarza
policji, który stał teraz w białym pokoju i wyglądał na zagubionego.

– Komisarz Hake?
Hake odwrócił się. Starsza, siwowłosa kobieta patrzyła na niego przymrużonymi oczami.
– Tędy proszę, jeśli chce pan spotkać się z nauczycielami Cathrine. Wywnioskowałam, że to

pan jest policjantem – powiedziała konspiracyjnie, gdy szli przez salę. – Wygląda pan tak
stanowczo. Nie, nie ma w tym nic negatywnego. To tylko odmienne dla tej szkoły. Większość
z nich to poszukiwacze, rozumie pan. Trochę zagubieni. Nawet nauczyciele – dodała
i uśmiechnęła się do swoich myśli.

– Znała pani Cathrine Haldeman-Spegel? – zapytał Hake.
– Nie, nie znałam. No, może z widzenia. W ten sposób znam wszystkich studentów. Jestem

przecież sekretarką i zajmuję się praktycznymi sprawami, jak zakup materiałów i takie tam. Ale
nie znałam jej, tego nie mogę powiedzieć. Nie była żadną wyróżniającą się uczennicą. Ale może
pan o tym porozmawiać z Martinem Auxerre’em. Tędy proszę.

Otworzyła drzwi i poszła dalej korytarzem. W głębi znajdowało się duże okno z widokiem na

dzielnicę Gärdet, zupełnie na obrzeżu właściwego Östermalm.

– Auxerre? On jest Francuzem?
– Tak, ale mieszka tu od około dziesięciu lat. Był uczniem Alechinsky’ego w Paryżu. Wie

pan, tego, co był w grupie Cobra razem z Asgerem Jornem i resztą.

Zatrzymała się i spojrzała nieco zaniepokojona na Hakego.
– Czy to coś panu mówi?
Axel Hake skinął głową i poszli dalej do pokoju nauczycielskiego.
Martin Auxerre stał do nich plecami, pił kawę i palił gauloises’y. Hake, od czasu pobytu

w Paryżu, potrafił rozpoznawać cierpki zapach francuskich papierosów.

– Komisarz tu jest, Martinie – powiedziała sekretarka i zniknęła za drzwiami.
Martin Auxerre odwrócił się i spojrzał na Hakego. Byli mniej więcej tego samego wzrostu,

ale na tym kończyły się wszystkie podobieństwa. Długie czarne włosy Auxerre’a opadały mu na
ramiona. Był chudy, a jego twarz była poorana zmarszczkami. Palce miał długie, niemal kobiece,
i palił papierosa zamaszystym, płynnym ruchem. Na wpół skruszony przedni ząb nadawał mu
wygląd łobuza, mimo że był z pewnością około czterdziestki. Przyglądał się Hakemu przez dym.

– To zbyt potworne – powiedział z szemrzącym akcentem. – W dodatku niepojęte.

Niezrozumiałe.

Wzruszył ramionami, jakby wykorzystał już swój zasób słów, a gest miał dopełnić reszty.
– Dlaczego? – zapytał Hake. – Mam na myśli, dlaczego niezrozumiałe?
– Dlaczego? Co to za pytanie? Dlaczego?
Auxerre wypił łyk kawy i badawczo patrzył na Hakego znad krawędzi filiżanki.
– Tak, dlaczego? – nalegał Hake.
Francuz pokręcił głową, jakby rozmawiał z kimś pozbawionym większej wiedzy.
– Ona była… niedostrzegalna. Była…
Szukał słów.
– Była dziewczyną, która nie budziła silnych namiętności. Voilà.
– Siedem ciosów na ciele mówi coś innego – odrzekł Hake.
– Nie znałeś jej – powiedział Martin Auxerre.
– Ale ty tak?
Francuz pokiwał w zamyśleniu głową i się skrzywił.
– Tak, znałem ją, jeśli nauczyciel może znać ucznia. Ona była… przezroczysta.

Transparentna. Oczywista. Była, krótko mówiąc, nudna, nie miała żadnych tajemnic.

Następnie Hake został zmuszony do wysłuchania długiego wywodu o tym, że ludzie, którzy

nie mają tajemnic, nie mogą być dobrymi malarzami. Ani interesującymi osobowościami.
Cathrine Haldeman-Spegel cały czas bała się, że nie będzie zadowalająca. Bała się okazywać
silne emocje, bała się, że się nie wpasuje, ponieważ jej rodzice są zamożni. Jej malarstwo było
płaskie i nudne, a Auxerre podawał w wątpliwość jej talent. Nie rozumiał, jak w ogóle dostała się
do szkoły. Hake zastanawiał się, czy naprawdę rozmawiają o tej samej osobie, gdyż zdjęcia
Cathrine, które widział, i to, co zobaczył na stole obdukcyjnym, wskazywało na coś zupełnie
innego. Cathrine była bardzo atrakcyjną młodą kobietą. Twarz nie była w oczywisty sposób
piękna, ale była urocza i miała ciekawy, mały, zadarty nos. Jednak Auxerre nie mówił
o atrybutach zewnętrznych, opisując ją, jak podkreślił. Mówił o duszy, o tym, co było w środku,
a tam, według jego obserwacji, było mizernie. Tam była jesień, jak to wyraził. Hake zastanawiał
się, czy Auxerre został odrzucony i dlatego czuł do niej urazę. Był to w każdym razie dziwny
sposób opisywania kobiety, która została brutalnie zamordowana.

Po swoim wykładzie Auxerre, jakby dla wyjaśnienia swojej teorii, zaciągnął Hakego do

atelier i pokazał mu obraz Cathrine, który odrzucił jako całkowicie pozbawiony wartości. Był to
obraz abstrakcyjny, prawdopodobnie letnia łąka, ale Hake nie mógł się właściwie zdecydować, co
on przedstawia. Nie wyglądał w każdym razie gorzej niż inne prace studentów, które były
w atelier.

– Ale ona i tak będzie wystawiać – powiedział Auxerre i znów na jego twarzy pojawił się

grymas. Za każdym razem, gdy się krzywił, usta otwierały się nieco, obnażając ułamany przedni
ząb. – To dlatego jest tu tak niewiele jej obrazów.

– Gdzie będzie wystawiać?
– W Galerii Grieg.
– Czy to ta, która leży na Karlaplan?
Auxerre przytaknął ponuro. Hake rozpoznał nazwę. Hanna kiedyś wspomniała, że to

szanowana galeria.

Nagle otworzyły się drzwi i do środka zajrzała młoda kobieta. Miała zjeżone włosy, które

wyglądały jak po domowym strzyżeniu, sukienkę do kostek i sandały nieodpowiednie do pogody.
Hake zwrócił uwagę, że miała farbę malarską na rękach i intensywnie szare oczy. Przedstawiła
się jako Ditte Kelp i domagała się, by móc wejść i malować. Auxerre powiedział, że musi

zaczekać, aż skończą. Dziewczyna argumentowała gwałtownie i powiedziała, że ma prawo
malować, kiedy chce, jednak Auxerre obstawał przy swoim.

– Później – powiedział nieco nonszalancko.
Młoda kobieta rzuciła szybkie spojrzenie na Hakego i zlustrowała go z góry na dół.
– Heil Hitler – odrzekła i zatrzasnęła drzwi, aż echo odbiło się po całym budynku.
Ruch uliczny w piątkowe popołudnie był mniejszy niż zwykle. Hake pomyślał, że udało mu

się natrafić na każde czerwone światło z Östermalmu do Kungsholmen. Zatrzymał się przy Ica
Banér i kupił jedzenie. Wiedział, jaka jest ulubiona potrawa Siri i ułatwił sobie sprawę. Przy
Tegelbacken duży ciężarowy samochód zachlapał mu całą przednią szybę, a ponieważ
wycieraczki w jego aucie były zniszczone, widoczność miał kiepską. Trwało wieki, zanim
doczyścił szybę. Jechał dalej Hantverkargatan, obok starej mennicy, aż dotarł do mieszkania
Hanny, które leżało naprzeciwko kościoła w Kungsholmen. Dom z przełomu wieków, w kolorze
ochry, stał na końcu Parmmätargatan i był jednym z najwspanialszych w okolicy. Z bramy
rozpościerał się widok aż do Norr Mälarstrand nad wodą, po ceglastoczerwone fasady Söder
Mälarstrand, a z mieszkania był widok na cmentarz. Hake zaparkował samochód i rozkoszował
się kojącym widokiem; wielkie drzewa kołysały się na wietrze, a ponieważ był dzień Wszystkich
Świętych, kościół był oświetlony i latarnie wzdłuż naw pięknie płonęły.

Hake otworzył bagażnik, wyjął fotelik dziecięcy i przymocował go do przedniego siedzenia.

Deszcz smagał mu twarz, kiedy szedł skulony w stronę wejścia. To nie jest mój dzień – pomyślał,
jadąc windą na drugie piętro. Siri była już w pełni ubrana i stała w holu, gdy Hanna otworzyła
drzwi. Hake podniósł swoją córkę i cmoknął ją w policzek. Spojrzał na Hannę. Miała upięte
ciemnobrązowe włosy, a ubrana była w ciemny sweter i czarną spódnicę, z czarnymi spodniami
pod spodem. Wyglądała zachwycająco. Hake postawił Siri i pocałował Hannę w usta. Siri
popatrzyła na nich ze zdziwieniem, a potem zapytała, dlaczego ona nie dostała całusa w usta.

– To moja żona – powiedział pedagogicznie Hake. – Ty jesteś moim dzieckiem. Moją żonę

całuję w usta, moje dziecko w policzek.

Siri zmarszczyła brwi, które podobnie jak Hanny były proste, ale kiedy była zatroskana na

czole ściągały się w kształt litery „V” . Pokręciła głową.

– Nie – powiedziała stanowczo. – W takim razie ja chcę być twoją żoną.
Hanna zaśmiała się głośno i spojrzała na zegarek.
– Śpieszysz się? – zapytał Hake.
Hanna zawahała się, w końcu kiwnęła głową.
– Wyjeżdżasz dziś wieczorem?
– Wyjeżdżam?
– Tak, do Dalarö.
Pokręciła głową.
– Nie wybieram się do Dalarö.
– To dokąd zatem?
– Jeszcze się tak naprawdę nie zdecydowałam. Czy to ważne, gdzie będę?
Hake starał się wzruszyć ramionami na tyle nonszalancko, na ile było go stać.
– Zadzwoń na moją komórkę i powiedz, gdzie jesteś – powiedział. – To nie jest ważne dla

mnie, ale dobrze, żebym wiedział, gdzie jesteś, kiedy mam Siri. Z pewnością rozumiesz.

Odwrócił się i otworzył drzwi. Hanna chwyciła go.
– Przepraszam.
Przeciągnęła ręką po włosach.
– Jest teraz trochę bałaganu w moim życiu.
Hake skinął głową i wziął Siri w ramiona. Trzymała mocno swój mały plecak z pluszakami.

– Do widzenia – powiedział i Siri także się pożegnała. – Do zobaczenia w niedzielę

wieczorem.

Hanna im pokiwała. Hake wyszedł na klatkę schodową.
– Axel…
Odwrócił się. Hanna zawahała się, wydawało się, że chce coś powiedzieć. Jednak

uśmiechnęła się tylko i pokręciła głową.

– Miłego weekendu – powiedziała i przesłała Siri całusa.
Hake wsiadł do windy, skulił się i poszedł do samochodu tak szybko, jak mógł. Siri nigdy nie

wspominała o tym, że kuleje albo że ma laskę. Dla niej tata po prostu tak wyglądał i Hake uważał
to za błogosławieństwo. Tylko patrzeć, jak dotrą do niej szyderstwa na temat jej ojca. Otworzył
drzwi samochodu i posadził Siri w foteliku. Patrzyła na niego nieprzerwanie, gdy pokonywali ten
krótki odcinek do jego mieszkania. Stała się tak tajemnicza, jak Hanna – pomyślał. – Chce
zaczekać z powiedzeniem, co leży jej na sercu. Do tej pory jednak umiał przeniknąć jej
spojrzenie.

– Tato... – zwróciła się do niego Siri, gdy zaczęli zbliżać się do Pontonjärgatan.
– Będzie spaghetti z krewetkami – powiedział Hake. – I szarlotka na deser. Już zrobiłem

zakupy.

Siri spojrzała na niego ze zdziwieniem, po czym uśmiechnęła się całą buzią.
Po kolacji, kąpieli i wspólnej zabawie Hake przyniósł mały materac Siri i położył przy

swoim łóżku. Dziewczynka przebrała się w piżamę i stała w drzwiach, patrząc, jak dla niej ścieli.
Gdy bajka na dobranoc została przeczytana i Siri zasnęła, Hake nalał sobie duży kieliszek
czerwonego wina, usiadł w swoim fotelu i otworzył notatnik. Ostatnie, co zapisał, zanim pojechał
odebrać Siri, to „skontaktować się z Ditte Kelp”. Martin Auxerre powiedział, że Ditte i Cathrine
rozmawiały ze sobą w szkole, ale wolał nie wnikać, czy były przyjaciółkami. W odróżnieniu od
Cathrine, Ditte była bardzo uzdolniona. Mogła zajść naprawdę daleko. Była temperamentna,
bystra i zmotywowana.

– I bardzo nieodpowiedzialna – dodał Auxerre.
– Czy to dobrze? – zapytał Hake niewinnie.
Miał już dosyć wszystkich teorii o tym, co czyni kogoś prawdziwym artystą.
– Bardzo dobrze – odpowiedział Auxerre z wielką powagą.
Hake zapisał nazwisko i poprosił, by mógł zobaczyć obraz, nad którym Ditte pracowała

w atelier. Francuz pokazał mu miniaturę. W jednym rogu obrazu stała para ludzi na trawniku.
Może czyiś rodzice. Resztę obrazu wypełniały ich cienie na trawie. To było prowokujące,
samowolne i bardzo dramatyczne.

Axel Hake zapalił papierosa i kartkował notatnik. Palił rzadko i tylko przez weekend. Stało

się to pewnego rodzaju symbolem, że zaczyna się czas wolny, ale teraz, gdy zajmował się
dochodzeniem w sprawie morderstwa, było to tylko iluzją. Nie będzie mowy o żadnym wolnym,
a wiedział bardzo dobrze, że im więcej czasu mijało, tym trudniej będzie złapać mordercę.
Dlatego było szalenie ważne, aby pracować pełną parą od pierwszej chwili. Wiązało się to
naturalnie z ludzką pamięcią – w miarę upływu czasu zeznania świadków były coraz bardziej
niepewne. Czy to była godzina ósma, kiedy usłyszeli dziwny dźwięk, czy może dziesiąta?
Przeczytali coś w gazecie i wyobrazili sobie, że mężczyzna miał brodę albo czarny kapelusz?
Czas był najgorszym przeciwnikiem Hakego i dlatego się spieszył. Pociągnął duży łyk wina.

W ciągu dnia nadeszły raporty techniczne i dostali do dyspozycji duży zestaw odcisków

palców. Były one teraz sprawdzane w rejestrach policyjnych, ale znajdowały się tam wyłącznie
osoby wcześniej skazane. Ekspert, który badał brzegi ran, sądził, że nóż, którego użyto, był
nożem myśliwskim i to stosunkowo nowym. W ranie nie było bowiem żadnych bakterii ani krwi

zwierzęcej. Hake poprosił Tobissona, by obdzwonił sklepy myśliwskie i dowiedział się, czy
sprzedali ostatnio jakiś nóż. Później zszedł do Brandta i zapytał, czy jest pewien, że Cathrine
uprawiała seks w niedzielę. Brandt tak uważał, ale nie był do końca pewien.

– Mogła przecież też stosować jakąś sztuczną rzecz – powiedział i przetarł czerwone,

podrażnione oczy. Wyglądał na wyjątkowo zmęczonego.

– W każdym razie nie znaleźliśmy żadnych zabawek erotycznych w mieszkaniu –

odpowiedział Hake.

Brandt pokiwał głową.
– Jak bardzo aktywna seksualnie była według ciebie? – zapytał Hake.
– Bardzo – odpowiedział szybko Brandt.
Odpowiedź zaskoczyła Hakego. Według Severina mieli zupełnie normalny seksualnie

związek.

– Można to zobaczyć… tam na dole? – zapytał Hake i czuł, że stąpa po bardzo kruchym

lodzie.

– Oczywiście, że nie można – powiedział gorzko Brandt. – Ale gdybyś dokładnie przeczytał

mój raport z obdukcji, zobaczyłbyś, że miała bliznę po piercingu na języku. Blizna była
zagojona, ale Cathrine miała taką kulkę w języku przez dłuższy czas. Przy fellatio kulka
stymuluje penisa.

– Fellatio…
– Nie zgrywaj się – powiedział Brandt. – Robienie loda, jeśli wolisz.
Hake wyszedł stamtąd trochę zbity z tropu.
– Czy naprawdę laski z Östermalmu mają w zwyczaju robić sobie dziury w języku? – zapytał

sceptycznie Tobisson, kiedy usłyszał wnioski koronera.

– Najwyraźniej – powiedział z irytacją Lidman.
Nadal był w diabelskim nastroju. Żona miała być poza domem jeszcze przez tydzień.
– Nie podoba mi się, że nikt z nas nie widział tej informacji w raporcie z obdukcji –

powiedział Hake.

– Tak długo, jak Brandt upiera się przy używaniu łacińskich terminów w każdym przypadku,

zawsze będziemy opuszczać masę istotnych informacji. Ktoś powinien mu to powiedzieć.

– Nie ja – oświadczył z naciskiem Hake.
Przeszył go dreszcz, gdy pomyślał o Brandcie. Wziął kieliszek wina i podszedł do okna.

Deszcz przeszedł w łagodny opad śniegu. Pierwszy w tym roku. Duże, mokre płatki wirowały,
opadając na ulicę. Hake zastanawiał się, gdzie jest Hanna i co teraz robi. Było po dwunastej, więc
może jadła późną kolację z przyjaciółką. Albo z kimś innym. A może robiła coś innego. Hake nie
chciał dokończyć myśli. Poczuł się nagle bardzo zmęczony.

Odstawił kieliszek i ziewnął. Nie było sensu dalej się zastanawiać. Poszedł do sypialni

i popatrzył na dziewczynkę, która głęboko spała obok jego łóżka. Zastanawiał się, jakie będzie
ich życie. Jakkolwiek bardzo chciał, nie mógł sobie tego wyobrazić. Widział wszystko tylko
z tygodnia na tydzień.

Zadzwonił telefon. Hake stał w drzwiach, aż włączyła się automatyczna sekretarka. Jeśli to

był jakiś reporter, nie zamierzał odpowiadać. Natychmiast rozpoznał głos. To była Lisbeth
Haldeman-Spegel. Po omacku wziął laskę.

– Ona nie była jego – powiedziała niewyraźnym głosem. – Cathrine nie była córką Birgera…
Hake podniósł się z trudem i podszedł do telefonu.
– Ale w każdym razie bardzo ją kochał. Mam nadzieję, że rozumiesz, co przez to mam na

myśli. Może za bardzo.

Hake podniósł słuchawkę.

– Axel Hake.
Ale Lisbeth już się rozłączyła. Hake wyszukał jej numer w książce telefonicznej i zadzwonił,

ale nikt nie odpowiadał. Na telefonie nie pojawił się żaden numer, więc prawdopodobnie
dzwoniła z komórki z włączonym zastrzeżeniem numeru.

Hake rzucił słuchawką i potarł kolano. Co ona, do cholery, miała na myśli? – zastanawiał się.

Poszedł do łazienki i posmarował nogę maścią. Później opłukał twarz i gapił się niezadowolony
w lustro w łazience. Dochodzenie dopiero się zaczęło, a on już miał zapadnięte oczy.

ROZDZIAŁ 6

Następnego ranka obudzili się w piękny zimowy dzień. Prawie żal zostawiać Sztokholm –

pomyślał Axel Hake, wyjeżdżając z miasta do swojej siostry Julii. Zadzwoniła i powiedziała, że
raz spotkała Birgera Haldemana-Spegla, i Hake uznał to za pretekst do odwiedzin.

Sztokholm mógł jak żadne inne miasto zmieniać kształt z dnia na dzień. Może miało to

związek z tym, że było to miasto na wodzie. W słotny, jesienny dzień Sztokholm był jednym
z najbrzydszych miast w Europie. Pachniało siarką, a architektoniczne arcydzieła zabudowy
miejskiej wyglądały jak szare bryły. Rycerski splendor Strandvägen przypominał kamienice
czynszowe na przedmieściu, a Bałtyk był brudny i posępny jak zatruty akwen we wschodniej
Europie. I oto pewnego dnia, takiego jak ten, miasto zmieniało się i wszystko nagle stawało się
widoczne. Mosty tworzyły eleganckie łuki nad ciemnoniebieskimi drogami wodnymi do miasta,
nadbrzeża odzyskiwały swoją barwę czerwonego granitu, a kościoły lśniły w świetle. Było tak,
jakby ktoś przez noc wymył całe miasto. Wzgórza Söder piętrzyły się nad żelaznym dołem
dzielnicy Slussen niczym kraj-zabawka nad miniaturową koleją. Söder Mälarstrand, wczoraj
groźna ściana skalna, dziś przemysłowa sielanka, gdzie piękna ceglana bryła
Münchenbryggeriet[5] wznosi się nad szkutami i barkami na wodzie.

Chyba nie ma piękniejszej stolicy – pomyślał Hake i poczuł, jak poprawia mu się nastrój.

Rzucił okiem na Siri drzemiącą w fotelu pasażera. Nagle otworzyła powieki, jakby wyczuła, że ją
obserwuje. Popatrzyła mu prosto w oczy zaciekawionym, niezlęknionym spojrzeniem, które aż
tchnęło pewnością. Hake wyciągnął rękę, a Siri wzięła ją, studiowała krótkie, silne palce
i gładziła wskazującym palcem wierzch dłoni i włosy na niej. Później puściła rękę i znów
zamknęła oczy.

Życie mimo wszystko nie jest takie złe – pomyślał Hake, zostawiając za sobą błyszczące

miasto.

Julia Hake wyszła, zanim zdążył zatrzymać samochód. Była jak zwykle ubrana w wytarte

dżinsy, gumiaki i dużą skórzaną kurtkę, założoną na dżinsową bluzę. Pomogli sobie nawzajem
z winem, a potem z fotelikiem dziecięcym, który udało im się wnieść do sieni, nie budząc Siri.
Później weszli do kuchni, gdzie pachniało przyprawami i pomarańczami. Julia przesunęła psa,
tak by Hake mógł usiąść, rzuciła ostatnie spojrzenie na śpiącą Siri i zamknęła drzwi do
przedsionka.

– Ona nie jest ani odrobinę do ciebie podobna – powiedziała od niechcenia. – Czy jesteś

pewien, że jest twoja?

Hake uśmiechnął się tylko, gdyż kiedy po raz pierwszy zobaczył Siri po porodzie, była do

niego bardzo podobna. Te same usta i taka sama plama wątrobowa na szyi. Czytał książkę, która
przedstawiała teorię, że wszystkie niemowlaki są podobne do swoich ojców przez pierwsze
miesiące, właśnie po to, by tatusiowie mogli być pewni, że nie utrzymują bękarta. Później
natomiast dziecko mogło nabierać cech różnych członków rodziny.

– Są świetne w tym wieku – powiedziała Julia ugodowo i nalała sobie duży kieliszek wina

oraz kawę dla Hakego. – Ich oddech pachnie gruszkami, dokładnie jak u młodych zwierząt.
Później kwaśnieje i ta czarująca niewinność się ulatnia. Stają się żyjącymi istotami
z pragnieniami i upodobaniami.

Pokręciła głową i spojrzała na Hakego, który był pochłonięty innymi myślami.
– Co jest? – zapytała Julia. – Myślisz o dochodzeniu?
Znała swojego brata na wylot.

– Kiedy zadzwoniłem, powiedziałaś, że spotkałaś Birgera Haldemana-Spegla.
– To pewnie z dziesięć lat temu, jak wpadłam na niego. Zostałam wezwana jako ekspert do

spraw zwierząt w sprawie ubezpieczeniowej. Miałam zbadać pewne rzadkie ptaki, które
zaniedbano podczas transportu statkiem z Borneo. Haldeman-Spegel prowadził negocjacje
prawne dla przedsiębiorstwa żeglugowego i był twardy jak skała – żeby nie powiedzieć –
nieubłagany. Lodowaty rycerz. Wydaje mi się, że psychologowie tak nazywają ten typ ludzi
z niewielką ilością empatii dla bliźnich. Haldeman-Spegel był bardzo nieprzyjemnym
człowiekiem, to pewne.

– W jaki sposób?
– Przy odrobinie dobrej woli można było dojść do ugody. Czegoś, co było dobre dla obu

stron. Ale on nie cofnął się ani o metr. Udało mu się wyciągnąć paragrafy i dokumenty, które
sprawiły, że ci biedni ludzie, którzy sprzedali ptaki, nie dostali żadnej rekompensaty, mimo że
ptaki były zupełnie zdrowe przy wyjeździe. Poszedł całkowicie po linii przedsiębiorstwa
żeglugowego, tak że uniknęli płacenia odszkodowania, chociaż to oni zaniedbali ptaki. I tak to
było.

Hake pokiwał głową. Birger Haldeman-Spegel nie był łatwym człowiekiem.
– Jaka była w takim razie ta Cathrine?
– Oceny wahają się między dobrą dziewczyną a zdzirą – powiedział i dolał sobie kawy.
Wszedł kot, parsknął na psa na kanapie, wskoczył na parapet i otarł się o szybę. Julia

przesunęła się nieco i poklepała ręką w ławę. Kot spojrzał na Hakego, zawahał się, ale potem
zeskoczył, otarł się o jego nogę, usiadł obok Julii i zaczął się lizać.

– To po prostu psychologiczna różnica między nami a zwierzętami – powiedziała

i pogłaskała kota po głowie. – Emocjonalnie jesteśmy niemal zupełnie jednakowi. One czują
zazdrość, czułość i strach, dokładnie jak my.

Szukała spojrzenia Hakego.
– Tylko że one nie mordują.
– Powiedz to wszystkim małym ptaszkom – powiedział Hake i wstał.
Zauważył parę rękawiczek leżącą przy piecu. Były to dość cienkie rękawiczki ze skóry. Hake

nałożył je, były duże.

– Jak idzie z… Davidem?
W oczach Julii pojawiło się zakłopotanie.
– Dokładnie nie wiem – odpowiedziała w końcu. – Ale on trochę mnie przeraża. To właśnie

o tym chciałam z tobą kiedyś porozmawiać. Żebyś nie robił nic pochopnego, jeśli o niego chodzi.
On nie jest całkiem taki, jak inni.

– Pochopnego?
– Tak, masz w zwyczaju wkurzać się na moich facetów i z pewnością zirytowałbyś się także

na Davida. A ja tego nie chcę. On wiele dla mnie teraz znaczy.

– W jaki sposób więc cię przeraża?
Julia owinęła mocniej szal wokół ramion i spojrzała przez okno.
– Kiedy obserwowałam go przed paroma dniami przy ogrodzeniu, gdzie chodzą jelenie,

zauważyłam, że przygląda się im, jakby były zdobyczą. Miał na wpół otwarte usta, żądny wyraz
twarzy i ciężki oddech.

– Pozbądź się go zatem.
Julia roześmiała się.
– Ale on jest ekscytujący, dobrze wiesz.
– Tylko bądź ostrożna.
– Nigdy w życiu – powiedziała. – Coś takiego tylko zwiększa poczucie, że się żyje.

Hake wyszedł do sieni i zobaczył, że Siri się obudziła. Siedziała cicho i bawiła się swoją

czapeczką, którą zdjęła.

– Cześć – powiedział. – Chcesz sok i bułeczki? Ciocia Julia upiekła.
Siri popatrzyła na niego z namysłem.
– Okej – powiedziała.
Siri dostała, co chciała, a Hake jadł smażone na maśle kurki na grzance, z ciemnym piwem

do tego. Musiał sam przygotować posiłek, bo Julia była marną kucharką i mimo pokaźnej
budowy ciała jadła jak ptaszek. Jej ulubioną potrawą były paluszki rybne, które podgrzewała
w opiekaczu do chleba, a potem wsadzała je w bagietkę dobrze nasmarowaną masłem.

Kiedy zjedli, nadeszła pora na odwiedzenie wszystkich chorych i wziętych pod opiekę

zwierząt. Julia nieszczególnie kochała dzieci, ale lubiła swoją bratanicę. Siri była ostrożnym
obserwatorem tych dziwnych stworzeń w bandażach i dobrze się rozumiały nawzajem.

Podczas gdy Julia i Siri opiekowały się zwierzętami, Hake skorzystał z okazji, by zadzwonić

do Oskara Lidmana, który siedział w biurze mimo weekendu. Żona wciąż nie wróciła do domu
i Lidman już około dziesiątej rano pojechał autobusem do Kungsholmen. Wolał być w pracy niż
sam w domu.

Opowiedział Hakemu, że jest w trakcie sprawdzania wszystkich mandatów za parkowanie,

które wystawiono wieczorem na Jungfrugatan w dniu morderstwa. Być może morderca źle
zaparkował, większe cuda się zdarzały. Zlecił nawet analizę charakteru pisma z lustra w łazience,
ale według grafologa było prawie niemożliwe powiedzieć coś konkretnego, kiedy osoba nie pisze
od góry, na papierze. Tekst został sfotografowany i włożony w model siatki. Lidman uważał, że
to wyglądało, jakby ktoś próbował pisać lewą ręką. Wyglądało nierytmicznie. Z czasem zażąda
próbek charakteru pisma od podejrzanych i je porówna, ale teraz nie było to zbyt wysoko na
liście priorytetów. Był za to nóż. Jeden sprzedawca w sklepie myśliwsko-rybackim Widforss
pamiętał, że sprzedał nóż myśliwski o ząbkowanych brzegach. Lidman pojechał tam
i zarekwirował podobny nóż, który oddał technikom. Mieli sprawdzić, czy daje ten sam rodzaj
krawędzi ran. W takim przypadku mieliby przynajmniej punkt zaczepienia. Klient zapłacił
gotówką, ale rysopis był niejasny.

– Jeśli nóż pasuje do brzegów ran, zrobimy chyba portret pamięciowy z pomocą rysowników

– powiedział Lidman.

Zawahał się przez chwilę.
– Nawiasem mówiąc, przyjedziesz? – zapytał ostrożnie.
– Nie, mam dzisiaj Siri.
– Pomyślałem, że możemy przejrzeć wszystko, co mamy i spróbować to skatalogować –

powiedział Lidman nieco zrezygnowany. Nudził się teraz nawet w pracy. – Poza tym, czytałeś
gazety?

– Nie, nie zdążyłem – skłamał Hake. W rzeczy samej bardzo rzadko czytał gazety

w weekendy. Dawniej był notorycznym czytelnikiem prasy, w poranek bez dzienników „Dagens
Nyheter” i „Svenska Dagbladet” czuł, jakby mu czegoś brakowało. Tak samo było z gazetami
wieczornymi. Ale kiedy przez rok służył we francuskiej policji i nie mógł dostać szwedzkich
gazet, ta potrzeba nagle zniknęła. Gdy wrócił do domu, nie powrócił nigdy do starego
przyzwyczajenia i obecnie uważał, że to przyjemne nie mieć ustawicznej kontroli nad
wydarzeniami dnia i wiadomościami.

– Birger Haldeman-Spegel mówi, że policja nie robi wystarczająco dużo, by spróbować

znaleźć mordercę jego córki. Że poświęcają więcej czasu na nękanie pozostałych przy życiu,
którzy są pogrążeni w smutku.

Hake poczuł, jak pali go wściekłość i ścisnął mocniej słuchawkę.

– Pieprzony, nadęty… – zaczął, ale pomyślał o tym, co powiedziała mu Lisbeth Haldeman-

Spegel.

– Możesz sprawdzić dla mnie jedną rzecz?
– Co?
Lidman nie wykazał entuzjazmu.
– Sprawdź, czy Cathrine rzeczywiście jest córką Birgera.
– Dlaczego miałaby nie być?
Hake opowiedział o nocnej rozmowie telefonicznej. Lidman chrząknął.
– Można spróbować. Ale wszystkie urzędy są dziś zamknięte.
– Nie istnieje żaden rejestr? Akt urodzenia albo coś. Tam chyba powinno być prawdziwe imię

ojca?

– Powinno i nie powinno – marudził Lidman.
– Spróbuj – powiedział szybko Hake, zanim Lidman pojął niewykonalność projektu.
– Okej.
Drzwi otworzyły się i weszła Siri z małym szczeniaczkiem w objęciach.
– Odezwę się – zakończył Hake i odłożył słuchawkę.
– Został przejechany – powiedziała cicho Siri. – Ale ciocia Julia naprawiła go.
Hake westchnął.
– On nie ma gdzie mieszkać – ciągnęła.
– Mieszka tutaj – powiedział Hake i spojrzał na szczeniaka, który naprawdę był czarujący.
Siri pokręciła gwałtownie głową.
– Ciocia Julia nie może się nim właściwie zaopiekować. Ona ma tak dużo innych zwierząt.
– My w każdym razie nie możemy go wziąć – powiedział łagodnie Hake. – Trzeba go

pilnować cały czas.

– Ja mogę go pilnować – oznajmiła zdecydowanie Siri.
– Nie cały czas. Jesteś w przedszkolu, ja jestem w pracy, a mama…
– Pracuje w domu – dokończyła Siri i się rozpromieniła.
– Nie – powiedział Hake.
– Tak – upierała się Siri. – Oczywiście, że tak.
– Chodzi mi o to, że nie możemy zabrać go do domu. – Rzucił Julii cierpkie spojrzenie.
– Dlaczego by nie zapytać mamy? – wtrąciła.
Siri uznała, że to dobra propozycja, w przeciwieństwie do Hakego. To tylko przedłuży

nadzieję Siri, ponieważ wiedział, że Hanna powie nie. Lepiej podjąć walkę tutaj.

– Nie ma o czym gadać. Nie potrzebujemy pytać mamy. Nie będzie żadnego szczeniaka.

Jakkolwiek słodki by nie był.

Siri natychmiast zaczęła płakać, a Julia obserwowała ich oboje z rosnącą ciekawością.

Zastanawiała się, jak to się skończy. Czy Axel się podda? Skapituluje w obliczu morza łez? Czy
też może będzie tylko stać i patrzeć, kiedy serce jego córki pęka? Znała już odpowiedź. Znała
swojego brata.

– Okej, zapytamy mamę – powiedział zrezygnowany Hake. – Jeśli zechce wziąć

odpowiedzialność za szczeniaka, ja nie mam nic przeciwko.

Na twarzy Siri pojawił się szeroki uśmiech, wytarła smarki o sierść szczeniaka i uściskała go

mocno.

Przez resztę dnia towarzyszyli Julii w podróży do odległych gospodarstw, gdzie zwierzęta

potrzebowały opieki. Przeważnie chodziło o kulawe konie i stany zapalne wymion. Kiedy Siri
była poza zasięgiem słuchu, Julia zapytała, jak było u rodziców. Hake odrzekł, że było jak
zwykle. Lekkie napięcie. Trochę dużo do picia, ale był z tym ostrożny.

– A ojciec? – zapytała Julia.
– Wypił raczej mało, ale dość szybko zasnął. Podupadł trochę, wygląda bardziej na

bezsilnego.

Wszyscy tak postrzegają swoich rodziców, kiedy już sami są dorośli – pomyślała Julia.

Niegdyś rodzice byli gigantami, widzianymi z żabiej perspektywy dziecka. I królami. I bogami.
A dzieci obserwowały ich ukradkiem, by spróbować poznać tajemnicę bycia olbrzymem.
A później, gdy z biegiem lat perspektywa wartości przesuwała się, rodzice zaczynali stawać się
liliputami. Kurczyli się w ich oczach, aż w końcu stawał przed nimi człowiek. Człowiek, który
mylił się w wielu rzeczach i miał rację tylko w niektórych kwestiach. A dzieci były gotowe
wybaczać i zapominać wszystkie krzywdy, gdy rodzice wyglądali jak skurczeni.

Ale nie ja – pomyślała Julia. – Ja nie zamierzam ani zapomnieć, ani wybaczyć, bo dla mnie

to było bolesne w szczególny sposób i nikt nie może tego zmienić. A ludzie muszą być
odpowiedzialni za swoje czyny. Czy w gruncie rzeczy nie tym zajmował się Axel?

Kiedy wracali do domu jej land roverem, nagle wskazała palcem dom, który leżał nieco

wyżej, na wzniesieniu, na skraju lasu. Dym unosił się z komina, a we wszystkich oknach paliło
się światło.

– Tam mieszka David.
– Ze swoją żoną i dziećmi?
Julia skinęła.
– Nie martwi cię to?
– Nic a nic. Jest dorosły.
– Jest? – zapytał Hake i spojrzał zmartwiony na wieczorne niebo, na którym czerwona

krawędź chmur znikała za wierzchołkami świerków.

Po powrocie do domu zastali mieszkanie oświetlone, chociaż Hake wyraźnie pamiętał, że

pogasił wszystkie światła przed wyjazdem. Poprosił Siri, by zaczekała w holu, a sam poszedł
powoli w stronę kuchni. Pchnął drzwi i odetchnął z ulgą. Przy stole kuchennym siedziała Hanna
i jadła omlet, popijając go szklanką piwa.

– Mama! – krzyknęła Siri i wpadła do kuchni.
– Cześć – powiedziała ciepło Hanna i przytuliła córkę. – Weekend niezupełnie był taki, jak

sobie wyobrażałam.

Spojrzała na Hakego niemal błagalnie.
– Mogę pobyć z wami?
Hake oparł się o framugę drzwi i skinął głową. Wyglądała zachęcająco w białej koszuli

z podwiniętymi rękawami i w czarnych spodniach.

– Dostałam od taty szczeniaczka – oznajmiła Siri.
– Wcale nie dostałaś – odparł spokojnie Hake.
Hanna patrzyła to na nią, to na niego.
– Dostałam, jeśli ty powiesz, że dostałam – powiedziała Siri po chwili namysłu.
Hanna natychmiast pojęła sytuację.
– Jestem trochę uczulona na psy, rozumiesz, więc to niemożliwe – powiedziała. – Jest u Julii?
Siri pokiwała.
– Możemy chyba mieć go u ciotki i odwiedzać go od czasu do czasu – zaproponowała

Hanna.

– Nigdy w życiu – powiedziała zdecydowanie Siri.
Hanna pogłaskała ją po włosach i popatrzyła na nią.
– Dostaniesz pieska, kiedy będę wiedziała, że możesz się nim zająć. Obiecuję. Skoro tata i ja

mieszkamy w różnych miejscach, jest to trudne, kiedy jesteś taka mała.

– Zatem sądzę, że powinniście zamieszkać razem – odparła Siri.
Spojrzenia Hanny i Hakego spotkały się na krótką chwilę, zanim odwróciła głowę.
– No i nie rozumiem, jak możesz być… uczulona teraz, ale nie później – powiedziała

oskarżycielsko Siri.

Potem, gdy położyli córkę, kochali się spokojnie na kanapie w salonie. Hanna kochała się

w taki sposób, że Hake robił się zazdrosny na samą myśl, że mogłaby być z innym mężczyzną.
Napawała się aktem i oddawała się mu tak całkowicie, że zawsze zastanawiał się, czy tylko on
umiał ją tak uszczęśliwić. Była również dla niego hojna i pilnowała, by mógł się rozkoszować tak
bardzo, jak ona.

Kiedy wstała, żeby pójść do toalety, patrzył na jej nagą sylwetkę. Miała długie nogi i giętkie

biodra. Piersi były dojrzałe, ale nie za duże. Hake uważał, że była uosobieniem zmysłowości.
Wiedział, że wszystkich ludzi można tylko „wypożyczyć”, ale miał nadzieję, że on będzie mógł
„wypożyczyć” ją jak najwięcej. Kiedy wróciła, usiadła przed nim w kucki i długo na niego
patrzyła.

– Wiem, że potrzebujesz wyjaśnień, ale ja nie mogę ci teraz żadnych udzielić. Czuję się

niepewna w wielu sprawach, żeby nie powiedzieć: we wszystkim. Tak po prostu jest.

Pocałowała go mocno w usta.
– Daj mi czas na wszystko – powiedziała i wczołgała się na kanapę.
Hake nie był pewien, czy zrozumiał, co właściwie miała na myśli. Był jednak zbyt

wyczerpany, by myśleć jasno. Objął ją ramieniem i przyciągnął do siebie. Przejechała językiem
po jego policzku. Na zewnątrz deszcz przybrał na sile i żółte światła miasta stawały się coraz
bardziej zamazane.

[5] Münchenbryggeriet – dawny budynek browaru, obecnie centrum konferencyjne.

ROZDZIAŁ 7

Irytujące, białe światło świecące w oczy obudziło Axela Hakego. Później zniknęło, aby za

chwilę znów powrócić. Podniósł powoli powieki i zobaczył „zajączka” odbijającego się od
uchylonego okna po drugiej stronie ulicy. Hake odwrócił się i poczuł, że Hanny nie ma obok
niego. Podniósł się na jednej ręce i spojrzał w dół na mały materac. Siri także nie było. Popatrzył
na zegarek. Była dziewiąta. Założył szlafrok, i ziewając, poszedł do kuchni. Ani Hanny, ani Siri
tam nie było. Na stole leżała kartka z wiadomością, że pojechały do matki Hanny, do
Saltsjöbaden.

Usiadł ciężko i oparł brodę na dłoni. Pomyślał, że Hanna jest czasami zupełnie

niezrozumiała. Wczorajszej nocy byli tak blisko siebie, jak tylko dwoje ludzi może być.
Rozmawiali o wszystkim między niebem a ziemią, aż zasnęli. Postanowili najpierw pójść z Siri
do kina, a później zjeść niedzielny obiad w Gondolen. Żadnej wizyty u mamy w Saltsjöbaden nie
planowali. A potem po prostu krótka wiadomość, że plany się zmieniły.

Naciągnął na siebie dżinsy i koszulkę polo, po czym usiadł, aby zjeść śniadanie. „Paris-Turf”

przykuł na chwilę jego uwagę, ale nie mógł znaleźć sobie miejsca. Jedno pytanie cały czas
kołatało mu się po głowie, a nie miało ono nic wspólnego z Hanną. W końcu się zdecydował.
Może sobie być niedziela i co z tego. Przebrał się, założył swój tweedowy garnitur, ciemnoszarą
bawełnianą koszulę i pojechał do Östermalm.

– Nie pamiętam dokładnie, co mówiłam – powiedziała Lisbeth Haldeman-Spegel niepewnym

głosem.

Była zdziwiona, kiedy przyszedł, nie dzwoniąc najpierw, i nie chciała go wpuścić. Ale Hake

nalegał. Powiedział, że skoro mogła zadzwonić do niego w środku nocy, musi ponieść
konsekwencje. Wskazała mu drogę i zaproponowała coś do picia. Hake odmówił. Sama drżącą
ręką nalała sobie szklankę wody mineralnej Ramlösa. Birger był na niedzielnym lunchu
z klientem. Nie wiedziała, kiedy wróci do domu.

– Powiedziałaś, że Cathrine nie była córką twojego męża – przypomniał jej Hake.
Lisbeth zawahała się, ale potem kiwnęła głową, włożyła ręce między kolana i zakołysała się.
– No bo nie jest – powiedziała w końcu. – Ojcem Cathrine jest inny mężczyzna.
– Muszę wiedzieć, kto to – powiedział Hake i wyjął swój notatnik.
– Anders Hjortman. Mieszka tu, w Sztokholmie, ale prawie nie mamy już kontaktu.
– Czy on wie, że jest jej ojcem?
– O tak. Nie znałam Birgera przed urodzeniem Cathrine. Ale adoptował ją i nikt nie cieszył

się z tego bardziej niż Anders. Uniknął kosztów utrzymania.

– Spotkali się kiedyś? Cathrine i Anders Hjortman?
– Birger nie chciał tego, ale myślę, że kiedyś go odszukała.
– Dawno temu?
– Nie, to było stosunkowo niedawno.
Odwróciła się gwałtownie w stronę Hakego.
– Zostawiłam Andersa dlatego, że był… brutalny.
– Bił cię? – zapytał Hake bez sentymentów.
Lisbeth skinęła głową.
I tak spotkałaś kolejnego skurwysyna – pomyślał Hake. Niektóre kobiety potrafią wpadać raz

po raz w tę samą pułapkę. Niektórzy mężczyźni również, trzeba przyznać.

Dostał adres Hjortmana – mieszkał w Hammarbyhöjden.

– Czy Cathrine miała jakąś przyjaciółkę albo starą koleżankę, której zazwyczaj się

zwierzała?

Lisbeth ociągała się z odpowiedzią. Zaczęła jej lekko drżeć powieka.
– Chyba mogłaby to być Jenny Jansson. Chodziły do tej samej klasy i pozostały w kontakcie

po maturze.

Przyniosła zdjęcie i pokazała Hakemu. Dziewczyna obok Cathrine uśmiechała się do

fotografa i pochylała nieco w stronę przyjaciółki. Miała blond włosy i była blada. Pomimo
uśmiechu wydawała się nieco sztywna. Hake wziął także jej adres. Mieszkała na
Torstenssonsgatan na Östermalmie.

– Powiedziałaś coś o tym, że Birger może za bardzo kochał Cathrine. Co miałaś na myśli?
– Naprawdę to powiedziałam?
Hake przytaknął zdecydowanie. Lisbeth wyjęła ręce spomiędzy kolan i nieznacznie się

skuliła. Później zapaliła papierosa, zaciągnęła się kilka razy i ugryzła skórkę przy paznokciu,
wypuszczając dym przez nos.

– Miałam na myśli…
Ucichła nagle i zbladła lekko. Klucz wsunął się w drzwi i do mieszkania wszedł Birger

Haldeman-Spegel. Otrząsnął parasol w holu i spojrzał na swoją żonę i Hakego.

– Czy to naprawdę konieczne, abyś przychodził tutaj w niedzielę? – zapytał. – Można chyba

prosić o trochę spokoju?

Hake wstał i spojrzał na Lisbeth, która szybko zgasiła papierosa. Spuściła wzrok.
– Pójdę już – powiedział i ruszył w stronę korytarza.
Kiedy Birger zobaczył Hakego idącego w jego kierunku, w jego oczach pojawiło się

przerażenie, a on sam zniknął za innymi drzwiami.

Hake najpierw poczuł się zmieszany, ale później przypomniał sobie, jak prowadził śledztwo

w sprawie mężczyzny oskarżonego o znęcanie się. Człowiek, który zarówno bił, jak
i zdominował swoją żonę, bardzo bał się innych mężczyzn. Czysty fizyczny strach przed byciem
samemu pobitym.

Lisbeth wyszła do holu.
– To co miałaś na myśli? – zapytał cicho Hake.
Pokręciła głową i zrobiła gest w stronę zamkniętych drzwi.
– Nie mogę teraz powiedzieć. Może innym razem.
Hake spojrzał na zegarek po wyjściu na Narvavägen. Rozważał najpierw, czy przegryźć coś

we francuskiej restauracji Cassi, ale nie był wystarczająco głodny, by zjeść coś na ciepło. Zamiast
tego udał się do baru Sióstr Voltaire tuż obok i kupił ciabattę z pastą krewetkową. Później wsiadł
do samochodu i jadł, obserwując rodziców ze swoimi dziećmi, zmierzających do skansenu albo
Muzeum Historycznego. Minął go ojciec z małą, wesołą dziewczynką na rękach i Hake zatęsknił
nagle za Siri. I Hanną. Poczuł ukłucie w sercu, że nie może prowadzić zwykłego, porządnego
życia rodzinnego. O ile tylko coś takiego istniało, ale założył, że mimo wszystko – tak. Jako
policjant nie widywał szczególnie dużo z życia zwykłych ludzi.

Zadzwonił do Lidmana i poprosił go, by wyciągnął jakieś informacje dotyczące Andersa

Hjortmana i dał znać, jak będzie gotowy. Chciał odwiedzić Hjortmana.

Skończył jeść kanapkę, wytarł usta, wysiadł z samochodu i poszedł na Karlaplan. Galeria

Griega znajdowała się po drugiej stronie fontanny w pięknej kamienicy z przełomu XIX i XX
wieku. Popchnął drzwi, ale były zamknięte. Nacisnął domofon, a gdy zgłosił się męski głos,
powiedział, kim jest. Brama ustąpiła i drzwi na pierwszym piętrze otworzyły się. Wyjrzał
mężczyzna w wieku około czterdziestu pięciu lat. Miał jasne włosy w kolorze słomy, nieco
dłuższe, niż nakazywała moda. Rysy jego twarzy były ostre, ale oczy przyjazne, co wywoływało

zabawny efekt kontrastu. Mężczyzna był ubrany w wyblakłe bawełniane spodnie, mokasyny
i znoszoną, sztruksową marynarkę.

– Hej – przywitał się i uśmiechnął lekko do Hakego. – Gustav Grieg. Wejdź.
Do dwóch sal wystawowych wpływało światło z trzech arkadowych okien. Było jasne, że

wystawa jest w trakcie rozwieszania – wiele obrazów stało opartych o ściany, niektóre zostały już
zawieszone. Piękna kobieta stała na krześle i wbijała gwóźdź młotkiem. Splecione w długi
warkocz włosy opadały jej na plecy. Miała na sobie prostą, białą, męską koszulę, wyciągniętą na
wierzch poszerzanych spodni z elany. Wygląda uroczo – pomyślał Hake. – Jak dziewczynka,
która chce się bawić w robotnika. Uderzyła po raz ostatni młotkiem i się zaśmiała.

– Nadal wiesza się obrazy w ten sam sposób, co sto lat temu – powiedziała i zeszła ze stołka.

Przyglądała się Hakemu z półuśmiechem.

– I maluje tak samo.
Zrobiła gest w stronę obrazów zaopatrzonych w podpis Cathrine Haldeman-Spegel.
– Monet, sto lat temu? – powiedziała. – Nieprawdaż?
Hake też tak chyba myślał.
– Po co więc pokazywać to teraz? – zapytał żartobliwie.
– Jeden Monet kosztuje pięćdziesiąt milionów – odrzekła kobieta.
Wytarła rękę o spodnie i wyciągnęła ją do Hakego.
– Paula Grieg – przedstawiła się. – To mój mąż i ja prowadzimy tę galerię. Chce pan

pooglądać?

– Nie, jestem policjantem.
– Och – powiedziała słabo Paula. Spojrzała na jego laskę, a potem niemal ze zdziwieniem na

męża.

– Ależ tak – rzekł Hake ponuro. – Wolno nam mieć laski na służbie.
– Przepraszam – powiedziała niemal nieśmiało. – Nie chciałam się gapić, ale musiałeś się

spotkać z podobnymi reakcjami wcześniej, prawda?

– Może tak – uciął Hake. Nie chciał zagłębiać się w to, jakie reakcje napotykał jako

niepełnosprawny. Był tutaj, żeby wykonywać swoją pracę.

– Chodzi naturalnie o Cathrine Haldeman-Spegel – kontynuował.
Paula zrozumiała i odłożyła młotek na drabinę.
– Nie wiedzieliśmy, czy powinniśmy zrobić wystawę.
Podeszła do swojego męża i dotknęła lekko jego ramienia.
– Później zdecydowaliśmy się, by jednak uczcić jej pamięć. To może zabrzmi makabrycznie,

ale sądzę, że tego najbardziej by chciała.

– Podać ci coś do picia? – zapytał Gustav. Sam miał kieliszek w ręce, a na podłodze stała

butelka czerwonego wina. Pod drabiną stał kieliszek Pauli.

– Nie, dziękuję. Nie na służbie.
Hake nie mógł powstrzymać się od myśli o francuskich policjantach, z którymi pracował.

Tam było oczywiste, że piło się kieliszek od czasu do czasu, nawet na służbie.

– Wejdźmy do biura – powiedział Gustav i wskazał na zaplecze.
Jego żona podniosła duży obraz i podeszła do gwoździa, który wbiła. Zawiesiła malunek

i cofnęła się o krok. Przechyliła głowę na bok i westchnęła. Spojrzała Hakemu w oczy i pokręciła
głową.

– Zabiera za dużo tlenu tamtym dwóm mniejszym obrazom – powiedziała i pokazała na dwa

obrazy tuż obok. – Zauważyłeś?

– Kiedy o tym powiedziałaś – przyznał Hake. – Ale dopiero wtedy.
Paula zdjęła obraz, podeszła do stosu pozostałych i wybrała inny. Była skoncentrowana

i jednocześnie zniecierpliwiona. Powiesiła ten nowy i studiowała go, kiedy Hake zostawił ją
i poszedł za Gustavem do zabałaganionego pokoju, w którym papiery i katalogi leżały gdzie
popadnie. Jakieś litografie stały oparte o szafę, a gustawiańskie biurko było zawalone chińskim
fast foodem, butelkami wina i rachunkami. Gustav Grieg wzruszył ramionami. – Znamy się na
sztuce, ale jesteśmy mierni w interesach – powiedział usprawiedliwiająco.

Hake uważał, że raczej są dość dobrzy w interesach, biorąc pod uwagę, jak wysoki czynsz

musi być w tej posesji.

Grieg wskazał mu krzesło, a sam usiadł na brzegu biurka, które zaskrzypiało niepokojąco.

Pociągnął łyk wina.

– W czym możemy ci pomóc? – zapytał.
– Och, próbuję ustalić, kim była i kto mógł chcieć ją skrzywdzić. Na tym etapie to trochę jak

gruntowanie obrazu. Zanim figury nabiorą kształtu.

Grieg wydawał się rozumieć.
– Była szczęśliwa i utalentowana – powiedział w zamyśleniu. – Paula i ja odkryliśmy ją

wiosną na wystawie studenckiej. W jej pejzażach było jakieś liryczne uczucie, które nam
odpowiadało, ale byliśmy trochę niepewni. Była przecież dopiero u progu kariery. Później, na
początku jesieni, odmówił nam bardziej znany artysta i wtedy zdecydowaliśmy się wystawić
Cathrine, skoro i tak mieliśmy lukę.

– Rozmawiałem z jej nauczycielem, Auxerre’em – rzekł Hake. – On nie miał o niej tak

wysokiego mniemania.

Grieg wzruszył ramionami i wyjął zmiętą paczkę papierosów z kieszeni na piersi. Zapalił

jednego i wydmuchał dym.

– Martin Auxerre sam próbował tutaj wystawiać – wyjaśnił wśród kłębów dymu. – Tak więc

sam chyba rozumiesz. Ale my uważaliśmy, że ona coś miała w sobie, nawet jeśli niektórzy kręcili
na to nosem. A nie jest tak łatwo w obecnych czasach ustalić, kto ostatecznie zadecyduje o tym,
co jest dobre lub złe.

– Raczej nigdy nie było łatwo – stwierdziła Paula, stając przy futrynie. – Van Gogh był już

martwy, kiedy zdobył uznanie. Dotyczy to zresztą wielu malarzy w historii sztuki.

Podeszła do męża, wzięła od niego papieros, zaciągnęła się i wróciła do drzwi.
– Kupujący są naturalnie jednym czynnikiem, krytycy drugim.
– Kto jest dla was zatem ważniejszy? – zapytał Hake.
Spojrzeli na siebie nieco niepewnie.
– Trudno powiedzieć – odrzekł w końcu Gustav i uśmiechnął się trochę chłopięco. – Krytycy

są potrzebni, ponieważ nadają prestiż. Kupujący, ponieważ przynoszą dochody. Ale jeśli czasem
dobrze idzie, można sobie pozwolić na wystawienie nieco mniej znanych talentów, takich jak
Cathrine Haldeman-Spegel.

– On jest prawdziwym filantropem – powiedziała Paula Grieg i uśmiechnęła się ciepło do

męża. – Ale marnym pracownikiem. – Potrząsnęła żartobliwie młotkiem. – To ja muszę zawsze
wszystko wieszać. Gustav ma dwie lewe ręce.

– O nie – zaprotestował łagodnie Gustav. – Tak źle to chyba jednak nie jest.
Paula popatrzyła drwiąco na Hakego i pokręciła głową.
– On nie umie gotować, majsterkować ani dłubać przy samochodzie. Nie potrafił nawet

oczyścić ryby, kiedy byliśmy na wsi i złapaliśmy małego szczupaka.

– Jestem, do licha, właścicielem galerii, Paula – powiedział łagodnie jej mąż. – Nie żadnym

miłośnikiem przyrody. Mdli mnie od oprawiania ryb albo zbierania drewna, albo co tam się
jeszcze robi na wsi. Jestem jak byczek Fernando, chcę siedzieć pod moim dębem korkowym
i wąchać bukiet wina. Uniósł kieliszek w stronę Pauli, która prychnęła ironicznie i wyszła

z pokoju.

Zadzwoniła komórka. To był Lidman. Skończył i był gotowy do drogi. Hake zakończył

rozmowę, pożegnał się z Griegami i pojechał na Bergsgatan odebrać kolegę.

Lidman znał Hammarbyhöjden, ponieważ jego żona tam dorastała i często chodzili na

spacery po okolicy. Mieszkanie Andersa Hjortmana leżało w szarym szeregowcu na
Strahlenbergsgatan. Okolica wyglądała nieco niechlujnie i nieruchomości były zaniedbane – tynk
odpadał z elewacji, a balkony miały duże plamy rdzy na blasze. Lisbeth Haldeman-Spegel
doprawdy dokonała zmiany na lepsze – pomyślał Hake, wchodząc do bramy z Lidmanem
depczącym mu po piętach.

Anders Hjortman otworzył drzwi i spojrzał podejrzliwie na policjantów. Był dużym facetem

o sportowym wyglądzie, ubranym w na wpół rozpiętą koszulę, spod której w okolicy kołnierzyka
wystawały włosy na klatce piersiowej. Przedramiona miał muskularne, a brzuch płaski.

– Policja kryminalna – powiedział uprzejmie Hake. – Czy możemy wejść na chwileczkę?
Hjortman zawahał się, po czym skinął głową i wpuścił ich. Mieszkanie było małe, dwa

pokoje i kuchnia. O ile z zewnątrz budynek wyglądał opłakanie, w środku czekała niespodzianka.
Mieszkanie było jasne i wysprzątane. Kuchnia nowocześnie wyposażona, a salon umeblowany
dużym zestawem włoskich sof w szarych barwach. Wokół biegły niskie regały, a na ścianach
znajdowały się piękne pejzaże w złotych ramach. Drzwi do sypialni były zamknięte.

– Nie macie zwyczaju najpierw dzwonić? – zapytał Hjortman impertynencko.
– Są różne zwyczaje – powiedział Lidman. – Nie wiem, jakie masz doświadczenia z policją.
Hjortman spojrzał zirytowany na Lidmana, który prowokująco wyjął zapałkę i wetknął ją

w usta.

– Rozumiem, że chodzi o Cathrine – powiedział Hjortman i poszedł usiąść w kuchni. Gestem

pokazał Hakemu i Lidmanowi, by też usiedli.

– W gazetach napisali, że została zamordowana w poniedziałek wieczorem. Wtedy byłem

z drużyną juniorów Skarpnäck. Hokej chłopięcy. Trenuję ich.

– Niezupełnie o to zamierzaliśmy cię zapytać – zaczął Lidman.
– Nie jestem głupi – powiedział Hjortman.
– Kto może potwierdzić, że byłeś z drużyną? – dorzucił Hake.
– Cała grupa. Słyszeli mnie przez cały mecz. Dostaliśmy baty, 6:2.
– Twoja córka – zaczął ostrożnie Hake. – Miałeś z nią jakiś kontakt?
Hjortman pokręcił głową.
Hake rzucił mu zdziwione spojrzenie.
– Twoja była żona powiedziała, że Cathrine odnalazła cię.
Hjortman zastanawiał się kilka sekund za długo, zanim odpowiedział.
– Nie miałem z nią żadnego kontaktu przez lata, jej nowa rodzina tego nie chciała. Ale

skontaktowała się ze mną przed kilkoma tygodniami.

– Spotkaliście się u niej w domu?
Hjortman zawahał się.
– Nie – powiedział.
– Nigdy nie byłeś w jej mieszkaniu?
Znowu wahanie, później pokręcił głową.
– Ona przyszła tutaj – powiedział w końcu.
– Czego chciała?
Hjortman wstał, podszedł do lodówki i przyniósł coś do picia. Hake śledził go wzrokiem. Był

zręczny i poruszał się rytmicznie, jak wielki kot.

– Chciała wiedzieć, jaka była jej matka, kiedy byliśmy razem.

– Dlaczego?
– Uważała, że zaczęła się dziwnie zachowywać. Wzdrygała się od byle czego. Raz, gdy

Cathrine wróciła do domu z przyjęcia, widziała Lisbeth snującą się w nocy po mieszkaniu. Miała
ze sobą cały czas krucyfiks, i jak pewnego razu Cathrine powiedziała coś niewłaściwego, Lisbeth
wyjęła go z torebki i trzymała przed nią, krzycząc: „grzesznica”.

Wzruszył ramionami.
– Myślę, że najbardziej bała się, że Lisbeth ma skłonności do choroby psychicznej. Takiej,

która mogłaby być dziedziczna. Chciała także wiedzieć, dlaczego się rozstaliśmy.

– Co wtedy odpowiedziałeś? – zapytał Lidman i wyjął papier z wewnętrznej kieszeni.
– Że spotkała Birgera, który był lepszą zdobyczą niż biedny nauczyciel gimnastyki

z Hammarbyhöjden.

Powiedział to całkiem bez goryczy.
– Tak, rzeczywiście mieszkam tu przez całe moje życie, nie dokładnie w tym mieszkaniu, ale

cały czas w obszarze polarnym.

Hake spojrzał na niego pytająco.
– No, ulice tutaj są przecież nazwane imionami podróżników, a ja mieszkałem pod trzema

adresami, które dostały swoje nazwy od badaczy polarnych. Urodziłem się przy ulicy Palandera,
który był na statku Nordenskiölda podczas ekspedycji Vega przez Przejście Północno-
Wschodnie. Lisbeth i ja mieszkaliśmy przy ulicy Nathorsta, a teraz mieszkam na ulicy
Strahlenberga. Czytałem gdzieś, że Strahlenberg może nie był prawdziwym odkrywcą, był
przecież żołnierzem Karola XII i siedział w niewoli na Syberii. Ale coś tam też chyba widział.

Hjortman podrapał się w pierś.
– Nazwisko w każdym razie pasuje dobrze do tutejszego kręgu naukowego.
Lidman rozłożył jakieś papiery.
– Jest tutaj zgłoszenie z czasu, kiedy mieszkałeś na Nathorstvägen. Biłeś Lisbeth –

powiedział sucho.

Hjortman pokręcił powoli głową.
– Ona była niestabilna emocjonalnie w trakcie ciąży. Zmyślała o mnie wszystko, co możliwe.

Raz krzyczała tak histerycznie, że byłem zmuszony wymierzyć jej policzek, żeby wyszła
z transu.

Powiedział, jakby to było oczywiste, ale lekko zniżył głos.
Lidman rzucił okiem na Hakego, zanim spojrzał w swoje papiery.
– Czy Gunilla Olson i Harriet Åkermark także były niestabilne? – zapytał. – One również

złożyły na ciebie doniesienie o znęcaniu.

Hjortman obserwował uważnie Hakego. Nie odwrócił wzroku.
– Gunillę wyrzuciłem z domu. Potknęła się i spadła ze schodów. Była schlana jak świnia.

A Harriet…

Hjortman pokręcił głową.
– Harriet dostała lanie, bo nieustannie flirtowała ze wszystkimi. Należało jej się.
– Karzesz tych, którzy ci nie pasują? – zapytał Lidman.
– Nie, ale zdecydowałem się żyć samotnie, a wtedy miewa się to i owo w łóżku, jeśli chce się

mieć w ogóle jakieś życie seksualne. Czasem trafia się zwykła hołota. Żebyście tylko wiedzieli.

– Czy ktoś taki leży tam? – zapytał Hake i głową wskazał na drzwi do sypialni.
– Nie. To dziewczyna z drużyny piłkarskiej. Jest pełnoletnia.
Popatrzył na nich.
– Zresztą, gówno wam do tego.
Usiadł ponownie, a Lidman przesunął krzesło bliżej niego.

Zaczął gryźć nową zapałkę. Hjortman popatrzył na niego zimno.
– Czy pana córka opowiadała panu coś o swoim życiu prywatnym? – zapytał Hake łagodnie.
– Miała pierścionek zaręczynowy, ale wydawała się to bagatelizować. Opowiedziała, że

poszła do Szkoły Rzemiosła Artystycznego, ale to już przecież wiedziałem.

– Jak to?
Hjortman uciekł nieco wzrokiem, potem wzruszył ramionami.
– Lisbeth dzwoniła od czasu do czasu. To zaczęło się parę lat temu. Birger zaczął sprawiać

problemy i był ogólnie trudny, więc chciała odnowić ze mną kontakt.

– Powiedziała dlaczego?
Hjortman spojrzał niemal ironicznie na Hakego.
– Może czuła się samotna.
– Czy to nie jest trochę dziwne – powiedział Lidman – że ktoś odnawia kontakt po

dwudziestu latach? Z kimś, kogo pozwało się za znęcanie?

Hjortman patrzył na niego uporczywie.
– Bywają dziwniejsze rzeczy. Jak to, że ktoś zadźgał na śmierć młodą kobietę

na Östermalmie.

Rozluźnił się trochę i zastanowił.
– Powiedziała też, że stała się wierząca i usłyszała wewnętrzny głos, który powiedział jej,

aby wybaczyła wszystkim, którzy zgrzeszyli.

– Ty się zaliczałeś do tego grona?
Hjortman skinął głową.
– Jak się o tym dowiedziałeś? Mam na myśli morderstwo.
– Umiem czytać, pomimo że tu mieszkam – powiedział ponuro.
Drzwi do sypialni nagle się uchyliły.
– Kaczorku – powiedział jasny głos. – Muszę iść do kibelka.
Hjortman kiwnął głową i chuda dziewczyna około osiemnastu lat, ubrana w zielono-białą

futbolową bluzę w paski, przekradła się do holu i do toalety.

– Niech żyje Bajen[6] – powiedział Lidman.
Hake prowadził, a Lidman siedział obok. Odpowiadało mu lenienie się na miejscu pasażera

i zajadanie się paczką cukierków. Lidman uważał, że powinni byli zabrać Hjortmana na
komisariat i przycisnąć go jeszcze trochę, ale Hake wolał z tym zaczekać. Trudno było mu
dostrzec jakiś motyw, dla którego Hjortman miałby pozbawić swoją córkę życia.

– On je przecież karze – powiedział Lidman i zadygotał. – Nie wiemy o wszystkich innych

dziewczynach, którym przyłożył, albo na które podniósł rękę. Istnieje przecież ogromna liczba
niezarejestrowanych przypadków dotyczących znęcania się nad kobietami.

– Daleko jest od znęcania się do morderstwa – powiedział Hake i skręcił przy Tegelbacken.

Jedna wycieraczka ściągała nierówno, zostawiając smugę brudu dokładnie na wysokości oczu
Hakego. Pomyślał o dziewczynie w futbolowej bluzie i przypomniał sobie zdanie psychologów,
którzy twierdzą, że wiele młodych dziewcząt ciągnie do starszych facetów, ponieważ
wychowywały się bez ojców. Ich libido jest częściowo zaburzone i dlatego szukają zarówno ojca,
jak i kochanka. Hakemu nie podobał się taki rozwój spraw, a przypuszczał, że
najprawdopodobniej będzie jeszcze gorzej, bo coraz częściej można było spotkać samotnych
rodziców. Poczuł narastający niesmak, myśląc o Siri. Czy ona również miałaby szukać starszego
mężczyzny, ponieważ Hake nie miał dla niej wystarczająco dużo czasu?

– Och, jest wielu, którzy przekroczyli granicę, nie zdając sobie w pełni z tego sprawy –

powiedział Lidman, zajadając pasek lukrecji. – I nagle, jednego dnia, rezultat jest fatalny.

– Siedem ciosów – powiedział Hake, przejeżdżając obok kościoła w Kungsholmen. Spojrzał

w górę, na mieszkanie Hanny, ale nie świeciło się w żadnym z okien.

– Mogły powstać później – powiedział spokojnie Lidman.
Hake rzucił mu pytające spojrzenie.
– Mam na myśli to, że zdarzało się przecież wcześniej, iż ktoś kogoś zabił i później próbował

zatuszować maltretowanie, sprawiając, żeby wyglądało jak morderstwo popełnione przez
szaleńca.

– Raport z obdukcji – zaczął Hake.
– Mówił, że z tyłu głowy była rana tłuczona.
Znów pogmerał w torebce ze słodyczami.
– Hjortman przychodzi do córki. Szlag go trafia z jakiegoś powodu i przywala jej tak, że

Cathrine traci równowagę i uderza się w tył głowy. Umiera. On jest zdesperowany, więc przynosi
z samochodu nóż myśliwski. Wchodzi na górę i próbuje zatrzeć ślady, zadając jej ciosy kilka
razy.

– Brandt napisał, że zmarła od ciosów w ciało – wtrącił Hake.
– Okej, zadźgał więc kogoś po raz pierwszy, kiedy był wściekły.
– To nie wydaje się być jego sposób – powiedział krótko Hake.
– Jego sposób? Prawie wszystkie morderstwa są dziewiczymi morderstwami. Nie ma

żadnego innego sposobu przed morderstwem.

– To nie on – upierał się Hake, nie tłumacząc się.
Ale nie był pewien. Kiedy dochodziło do ostatecznego obnażenia psychiki mordercy

najczęściej wychodziły rzeczy, które wydawały się zupełnie nie do pomyślenia, kiedy po raz
pierwszy przeprowadzano badania i sporządzano profil osoby.

Hake zjechał samochodem do garażu policyjnego, a potem wjechali windą na górę, do biura.

Zaczęli od studiowania dużej tablicy stojącej pośrodku pokoju. Na samej górze tkwiły policyjne
zdjęcia ofiary, Cathrine Haldeman-Spegel. Poniżej umieszczono fotografie jej bliskich albo
krewnych. Dotychczas znajdowały się tam tabliczki z imionami Lisbeth i Birgera Haldeman-
Spegel. Alibi Lisbeth, jakoby przebywała w kinie Park na Sturengatan, było w trakcie
sprawdzania. Birgera nie udało się jeszcze Hakemu przesłuchać.

Obok rodziców Cathrine znajdowało się nazwisko Petera Severina. Jego alibi, jakoby był

w pułku w wieczór, kiedy zamordowano Cathrine, było niepodważalne – kapitan Murray oglądał
„Aktualności” razem z nim, a ten program był nadawany o godzinie dziewiątej. Cathrine została
zamordowana tuż po dziewiątej, a trzeba, jakby nie było – godziny, żeby przejechać do
Sztokholmu z bazy wojskowej. Chociaż na dobrą sprawę nie istniało żadne niepodważalne alibi.
Wszyscy mogli kłamać. Zdarzało się to wcześniej i zdarzy się ponownie.

Obok narzeczonego umieszczono teraz nazwisko Andersa Hjortmana. Był z chłopięcą

drużyną w poniedziałkowy wieczór. To też musi zostać sprawdzone. Hake wyobraził sobie
„Kaczorka” stojącego w boksie i krzyczącego na chłopaków, gdy im się nie wiodło. Hjortman
najwyraźniej łatwo wpadał w gniew, i jeśli tam był, z pewnością go słyszeli. Jednak mecze dzieci
w wieku szkolnym raczej nie kończyły się po dziewiątej? Hake pamiętał, kiedy sam był
zawodnikiem drużyny chłopięcej w Tallkrogen. Był zadowolony, że jego ojciec nie przychodził
na zawody i że trener drużyny był entuzjastą, który motywował ich do kolejnych osiągnięć.
Obecnie ojcowie byli szaleni. Sami trenowali swoje dzieciaki i wrzeszczeli na kolegów z drużyny
i trenerów. Marzenia o milionach po drugiej stronie Atlantyku napędzały zarówno graczy, jak
i rodziców. Przy odrobinie szczęścia, nieco później, dzieciak kupi mamie i tacie willę.
A przynajmniej domek letniskowy. W puli było dużo, nawet na poziomie drużyn chłopięcych.

Zapisał jeszcze jedno nazwisko na samoprzylepnej karteczce i umieścił ją na tablicy.
– Martin Auxerre. Był jej nauczycielem. Prawdziwy garçon.

– O ile lubi się francuskie tosty – powiedział Lidman. – Alibi?
– Dojdziemy do tego.
Doszły dodatkowe karteczki. Ditte Kelp, jej koleżanka z roku, była na jednej z nich. Jenny

Jansson była na drugiej.

– Jenny Jansson? – zapytał Lidman.
– Koleżanka od czasów gimnazjum. Mogły od czasu do czasu spotykać się na babskie

pogaduszki.

– Znaleźliśmy nowego świadka. Sąsiadka, która mieszkała nad Cathrine – powiedział

Lidman i wyjął raport policyjny. – Segerström z nią rozmawiał.

– Co tam jest napisane?
– Panna Erika Fletcher słyszała gwałtowną sprzeczkę w niedzielę – czytał Lidman. – Panna

Fletcher była zdziwiona, ponieważ Cathrine nigdy nie robiła imprez ani nie przeszkadzała
sąsiadom.

– Mężczyzna czy kobieta? Mam na myśli, kto się kłócił – powiedział Hake.
Lidman czytał dalej.
– Męski głos.
– Czy Fletcher słyszała, o co się kłócili?
– Usłyszała wyraźnie słowo „skradziony”, ale poza tym tylko siła głosów sprawiła, że

zareagowała. Zapukała głośno w podłogę i po chwili sprzeczka ustała.

Wypili szybką kawę i poprzeglądali trochę papierów, zanim się rozstali. Lidman – by

pojechać do Vasastan i dołować się, Hake – by spróbować znaleźć Hannę i Siri. Jednak po
żenującym obdzwonieniu mamy Hanny i jej siostry, Hake zrezygnował. Czuł się upokorzony.
Pojechał do domu, kupił obiad u Chińczyka na Hantverkargatan i zjadł wspaniałe nasi goreng
i zupę z makaronem nudle. Później wyjął oliwki, kawałek camemberta i trochę chleba. Wypił
kieliszek wina i już zaczął się wyciszać, kiedy zadzwonił telefon.

– Axel – powiedział słaby głos.
– Co jest?
Od razu rozpoznał głos swojej siostry.
– Ktoś się tu skrada, na zewnątrz.
– To nie jakieś zwierzę?
– Nie.
– Skąd wiesz?
– Po prostu wiem!
Hake westchnął i usiadł na kanapie.
– Chcesz, żebym przyjechał?
Julia zawahała się.
– Nie…
– Wiesz, kto to jest?
W słuchawce zapadła cisza.
– Julia? Wiesz kto to jest?
– Nie, nie rozpoznaję kroków.
Hake nie wiedział, czy kłamie. W przypadku innych ludzi, jego wbudowany detektor

kłamstw miał zwyczaj piszczeć, kiedy mówili nieprawdę, ale z Julią było to zupełnie niemożliwe.
Było tak już od dzieciństwa. Patrzyła tylko na niego spokojnie, opowiadając najbardziej
zdumiewające teorie na temat zwierząt i ludzi, a on nigdy nie wiedział, czy były prawdziwe.

– Chcesz, żebym wysłał radiowóz?
– Nie – powiedziała w końcu Julia. – Już nikogo nie słyszę.

– Okej – powiedział Hake.
– Dobranoc – powiedziała i odłożyła słuchawkę.
Pogrzeb odbył się na Skogskyrkogården. Futurystyczny, przypominający lotnisko cmentarz

Asplunda, z jasnymi budynkami kaplic, ciemnym granitowym krzyżem i białymi pagórkami
stanowił osobliwe tło dla małego, ubranego na czarno orszaku pogrzebowego. Wszyscy stali
trochę z dala od siebie, uroczyści i skupieni. Birger Haldeman-Spegel podtrzymywał żonę, która
miała zaczerwienione oczy i mocno ściskała swoją małą, osobistą Biblię. Peter Severin stał kilka
metrów od nich, ze starszą panią, która prawdopodobnie była jego matką. Byli do siebie podobni
– takie same opadające wargi, taka sama masywna budowa ciała. Severin nie rozglądał się
dookoła, przez całą ceremonię miał pochyloną głowę. Silny, porywisty wiatr zmuszał orszak
pogrzebowy do przytrzymywania kapeluszy i kwiatów, a Hakemu, który stał kawałek dalej i ich
obserwował, kojarzyli się ze stadem gawronów, które można zobaczyć na polach Skanii. Młoda,
blada kobieta w wieku Cathrine stała sama. Hake rozpoznał ją ze zdjęcia u Lisbeth Haldeman-
Spegel. To była Jenny Jansson, przyjaciółka Cathrine. Była skupiona i patrzyła trochę
zaciekawiona w stronę Andersa Hjortmana, który był ubrany w czarną skórzaną kurtkę. Jedyną,
która naprawdę wyróżniała się z tłumu, była Ditte Kelp ze Szkoły Rzemiosła Artystycznego.
Była wprawdzie ubrana na czarno, ale w długi płaszcz, sięgający aż do grubych trzewików, które
miała na sobie. Płaszcz miał elegancki kołnierz, z takiego samego, niby-sobolowego futra, jak
śmieszna czapka. Na środku tej futrzanej czapki tkwiła czerwona gwiazda, która upodabniała
Ditte do rosyjskiego żołnierza. Stała razem z Martinem Auxerre’em i siwowłosą sekretarką.
Gustav i Paula Griegowie stali w milczeniu, a słomianożółte włosy właściciela galerii rozwiewał
wiatr.

Hake miał ze sobą w kieszeni mały kompaktowy aparat fotograficzny i zamierzał zrobić

zdjęcia wszystkim, których nie rozpozna. W nekrologu było napisane, że to prywatna, rodzinna
ceremonia i że wszyscy, którzy nie zostali zaproszeni, proszeni są o uszanowanie woli rodziny
opłakującej zmarłą, aby zostawić ich w spokoju. Hake nie liczył więc na to, że będzie wiele zdjęć
do zrobienia. Jedyną osobą, której nie rozpoznał, była bardzo stara kobieta i to ją sfotografował
ukradkiem. Kiedy jednak Jenny Jansson podeszła do niej i wzięła ją pod rękę, Hake zrozumiał, że
to prawdopodobnie jej krewna.

Kiedy pogrzeb się skończył i żałobnicy podziękowali pastorowi, każdy poszedł w swoim

kierunku. Ditte rzuciła Hakemu ironiczne spojrzenie, zanim zniknęła w taksówce z Martinem
Auxerre’em i sekretarką. Hake poszedł do swojego samochodu i usiadł na chwilę, zanim ruszył.
W lusterku wstecznym zobaczył, jak Birger i Lisbeth wychodzą z cmentarza i idą do jednego
z wynajętych samochodów pogrzebowych. Matka Cathrine zatrzymała się nagle i krzyknęła coś,
czego Hake nie mógł usłyszeć, do swojego męża, który niespokojnie rozejrzał się wokół, aby
zobaczyć, czy ktoś to słyszał. Potem chwycił ją brutalnie za ramię i popchnął do samochodu.

Hake uruchomił silnik i zapiął pasy. Potem nastawił radio i włożył kasetę z Podróżą zimową

Schuberta. Wiatr przybrał na sile i szyby samochodowe lekko brzęczały. Wzdłuż muru szedł
starszy mężczyzna z małym bukietem kwiatów. Zmagał się z wiatrem, idąc na cmentarz.
Przejeżdżające metro zagrzmiało na moście i wystraszyło stado gołębi. Hake wrzucił bieg
i odjechał. Pomyślał, że spróbuje dopilnować, aby nie mieć pogrzebu w zimie. Tylko jak to
załatwić…

Mężczyzna z psem stał nieruchomo na Chapmansgatan, mimo że deszcz lał jak z cebra. Miał

rozlazłą sylwetkę, a pies był czarnym wyżłem z żółtobrązową głową. Kiedy Hake zwrócił na nich
uwagę, to właśnie psa zobaczył najpierw. Mieszczanie rzadko mieli psy myśliwskie. Pomyślał, że
to dziwne, że mężczyzna jest z gołą głową pomimo burzy. To tak, jakby nagle dostał natchnienia
i po prostu wyszedł, nie ubierając się na długi spacer. Włosy miał długie i lekko siwiejące na

skroniach. Był zapewne imponującym i przystojnym mężczyzną, ale teraz było w jego postawie
coś wiotkiego. Hake zobaczył go po obiedzie, kiedy wyglądał przez okno w salonie,
z kieliszkiem wina w ręce. Mężczyzna stał nieruchomo przez kilka minut i patrzył cały czas
w stronę bramy Hakego. Później pies się zniecierpliwił i chciał się poruszać. Mężczyzna
niepotrzebnie pociągnął mocno obrożę i pies znów stanął spokojnie. Hake obserwował scenę. Po
chwili mężczyzna przeszedł na drugą stronę ulicy, zatrzymał się przed bramą i nieco zawahał.
Nagle podniósł wzrok i spojrzał wprost na Hakego. Kiedy zauważył, że jest obserwowany,
drgnął, przetarł usta dłonią i odszedł.

Hake pomyślał, że mężczyzna wydawał się nieprzyjemny i miał nadzieję, że nie ma nic

wspólnego z Sophią, pediatrą, która mieszkała pod nim. Zasługiwała na lepszy los, niż na
dziwacznego mężczyznę czającego się pod jej domem.

Nagle poczuł, jak bardzo jest zmęczony. Pogasił wszystkie światła i przebrał się w piżamę.

Jeszcze zanim poszedł do łóżka, rzucił okiem przez okno.

Mężczyzna z psem myśliwskim znów tam stał i patrzył w stronę bramy Hakego.

[6] Bajen – zdrobnienie nazwy klubu sportowego Hammarby, nazywanego potocznie

Hammarbaj.

ROZDZIAŁ 8

Axel Hake źle spał tej nocy. Znowu koń Sax gonił go i gryzł w ramię. Około piątej obudził

go własny głos. Krzyczał coś, czego nie pamiętał. Usiadł na łóżku i próbował ponownie zasnąć,
ale poddał się po dziesięciu minutach, zagotował kawę i przeczytał swój hippiczny magazyn.
Konie były ciągle obecne w jego życiu, ale nie wiedział, dlaczego ten Sax chce go ugryźć.
Prawdopodobnie miało to związek z jego zainteresowaniem grą, ale nie rozumiał, dlaczego miał
być karany przez tego dziwacznego konia. Poszedł do psychologa policyjnego Elmberga jakiś
rok temu i opowiedział o swojej grze na wyścigach konnych. Po pięciu sesjach psycholog
pokręcił głową i spojrzał na niego z zaciekawieniem.

– Jestem ekspertem od bólu – powiedział. – Lęk, niepokój, płacz, depresja i nadmierna złość

– wszystkie są przykładami bólu. Człowiek czuje się źle, a ja mogę w najlepszym razie leczyć
symptomy albo przynajmniej naświetlić problem i pomóc znaleźć wyjście z bólu.

Zakołysał się na krześle, zdjął okulary i przetarł ręką oczy.
– W twoim graniu nie chodzi o ból. Chodzi właściwie o przeciwieństwo. O zadowolenie,

o radość. Jak zrozumiałem z naszych rozmów, gra nie była tematem tabu w twojej rodzinie.
Przecież grałeś od małego, na przykład w pokera na pieniądze. Nie cierpisz z tego powodu,
prawda?

– Właściwie nie – odpowiedział Hake. I przypomniał sobie, jak już jako nastolatek uwielbiał

przechodzić przez kołowrotek na wyścigi konne. Ogarniał go niewytłumaczalny spokój. Miał
kilku kolegów na różnych torach, które odwiedzał, ale to mieszanka atmosfery, koni i gry
sprawiała, że czuł się zadowolony. Później stało się to nawet sposobem na całkowite odłączenie
się od rzeczywistości. Na torze nie było żadnych pokrwawionych ofiar albo maltretowanych
kobiet. Żadnych pedofilów czy sadystów. Ani też żadnej Hanny. Były tylko konie i chwila
obecna.

– Niektórzy psychologowie twierdzą, że gra zastąpiła dawne instynkty łowieckie –

powiedział Elmberg. – W nowoczesnym społeczeństwie otrzymanie jakiegoś konkretnego
rezultatu wymaga czasu. Ty, Axel, możesz zajmować się śledztwem miesiącami, może latami,
bez żadnego rezultatu, a to musi być niezwykle frustrujące. Nasi przodkowie wychodzili,
polowali i najczęściej wracali z czymś do domu wieczorem. Wysiłek i nagroda. Gra daje
możliwość natychmiastowego otrzymania wyniku: straty, która może zaboleć w portfelu, albo
zysku, trafienia prosto w sedno. Myśliwy też nie zawsze wracał do domu z łupem, ale w każdym
razie próbował.

Elmberg zapisał notatkę w teczce Hakego, odłożył długopis i nieco zrezygnowany wzruszył

ramionami.

– Więc właściwie nie mogę ci pomóc – powiedział. – Dopiero kiedy staniesz się nałogowym

graczem i ból zastąpi radość, będę mógł coś zrobić. Teraz jest to po prostu marnowanie zarówno
twojego, jak i mojego czasu.

Axel Hake nie czuł ulgi po słowach Elmberga. Sam zdawał sobie sprawę z tego, jaka jest

prawda. Chciał jednak przedyskutować, czy granie może mu przeszkadzać jako policjantowi –
odczuwał potrzebę omówienia z kimś tego. Poza tym nie tylko gra per se skłaniała go do grania,
chodziło również o konie. Pamiętał, jak w Paryżu miał w zwyczaju napawać się ich pięknem.
Inni policjanci upijali się po całotygodniowych śledztwach i makabrycznych odkryciach albo
próbowali zrelaksować się przy domowym ognisku. Hake za to wsiadał w pociąg podmiejski do
Saint Cloud na peryferiach Paryża i oglądał wyścigi konne.

Lubił te zimne, jesienne dni, kiedy z trybun toru rozpościerał się widok aż do Paryża. Kiedy

zielona murawa była lekko mokra i błyszcząca od nocnych mrozów, a wokół parskających na
padoku koni unosiła się para. Zazwyczaj zaczynał od kieliszka zimnego Côtes--du-Rhône
i kanapki z serem gruyère, od wypalenia pierwszego w ciągu dnia papierosa i dokładnego
przeczytania „Paris-Turf”. Studiował już listy startowe i konie w pochodzie na płaskowyż pod
Paryżem, ale teraz nadchodził drugi krok, uczucie. Wówczas chodziło o to, by otworzyć się na
atmosferę, widzieć konie, dżokejów, spróbować odczytać, co się dzieje. Czy właściciele stojący
na środku padoku są zadowoleni, czy nie? Czy wydają się coś ukrywać? Czy są to znaczący
właściciele koni, jak Wildenstein lub Sangster, czy też drobni handlarze, którzy wspólnie kupili
konia? Wszystko powinno być ocenione, przesortowane, wyważone względem rzeczywistych
analiz formy i zarobionych pieniędzy. Później Hake duszkiem wychylał kieliszek i oglądał
przedbieg. Była to ostatnia możliwość by ocenić cechy koni, jak się poruszają, w jakiej są
równowadze. Dopiero wtedy obstawiał. Ale tylko w granicach możliwości finansowych, w jakich
się poruszał – to sam proces był przyjemnością, a nie narażanie na szwank własnego
bezpieczeństwa. To robił w mniejszym lub większym stopniu każdego dnia w pracy.

O wpół do ósmej Axel Hake zadzwonił do przedszkola Siri i dowiedział się, że jest tam jego

córka. Poczuł ulgę i pojechał „cytryną” do pracy. Lista z opisami całego dobytku z Jungfrugatan
już przyszła i studiował ją dokładnie. Mimo że chodziło tylko o dwa pokoje, znajdowały się tam
setki bibelotów, kompletna mieszanka drogich i pięknych przedmiotów oraz świecidełek.
Niektóre mówiły coś o osobie, inne rodziły tylko więcej pytań wokół tego, kim była
zamordowana.

– Ta maszynka do golenia na stronie drugiej jest dla mężczyzn czy dla kobiet? – zapytał

Hake Tobissona.

– Ma to jakieś znaczenie?
– Nie bądź tak cholernie tępy – powiedział Lidman. – Oczywiście, że ma. – Ugryzł swoją

zapałkę i przemieścił ją z jednego kącika ust do drugiego.

Tobisson uważał, że to wygląda obrzydliwie. Zawsze zostawało trochę śliny w kąciku ust

Lidmana po kilku minutach żucia. Nie pojmował, jak jego żona wytrzymuje z facetem, który
ciągle żuje zapałkę. Widział też Lidmana nago, z obwisłym brzuchem i owłosionymi plecami, co
sprawiało, że jeszcze mniej rozumiał kobiece wybory. Tobisson nie lubił tłustych mężczyzn.
Wskazywało to na słabość. Sam dbał o swoje ciało i biegał kilka kilometrów każdego dnia. Czuł
się pusty, jeśli w ciągu dnia nie zmusił ciała do porządnej walki. Widział siebie jako biegacza
długodystansowego. Takiego, który pokonuje kilometr po kilometrze bez zmęczenia. Który
przyjmuje ból, gdy ten nadchodzi, i zwalcza go.

Tobisson nie lubił też tłustych kobiet. Jego Wendela była cienka jak nitka i wysportowana.

Prawdziwa biegaczka. Twarda, wytrzymała i z najjędrniejszym tyłkiem, jakiego kiedykolwiek
dotykał. Podniecał się, gdy tylko pomyślał o niej i o tym, co mogła wymyślić w łóżku.
Zastanawiał się, jak Lidman i jego żona to robią. Byli prawdopodobnie jak dwa wieloryby, które
utknęły na lądzie i które ocierały się trochę o siebie.

Jednak on i Wendela mieli własne problemy. Przez wiele lat starali się o dziecko, bez

rezultatu. Przeszli wszystkie możliwe badania, aż jeden lekarz powiedział, że Wendela ma zbyt
cienką podskórną warstwę tłuszczu, ponieważ biega tak często. A ciało potrzebuje tłuszczu, żeby
móc stworzyć dzieci. Jeśli przestanie biegać na pół roku i przytyje dziesięć kilo, szanse na
posiadanie dziecka wzrosną. Ale Wendela odmówiła zaprzestania biegania i Tobisson dostał
szału. Jego wściekłość udzielała się w pracy.

– Sprawdź, co to za golarka – powiedział Hake do Tobissona i obudził go z jego prywatnych

rozmyślań. Potem kontynuował czytanie listy inwentaryzacyjnej.

Znajdowały się tam inne kosmetyki. Sądząc po połowie opakowania z brązową farbą

koloryzacyjną, znalezionego w szafce łazienkowej, niedawno farbowała włosy. Były płyty,
świeczniki, markowe ubrania wysokiej jakości i mnóstwo butów. Była złota biżuteria, klejnoty
i pierścionki z kamieniami szlachetnymi. Była popielniczka z hotelu Örnsköld na Östermalmie,
kilka podkładek pod piwo z logo Carlsberga, zapalniczka ze szczerego złota. Kieliszki, z których
część wydawała się skradziona, ponieważ miały nadrukowane nazwy różnych barów – Sturehof
i Operabaren. Hake zwrócił uwagę, że było bardzo dużo bielizny i staników, bardzo dużo mydła,
kremów oczyszczających i toników, ale założył, że to nie jest takie niezwykłe. Hanna któregoś
razu powiedziała, że kobiety i higiena to coś, czego żaden mężczyzna nigdy nie będzie potrafił
zrozumieć. Hake zatem nie próbował. Sam brał prysznic prawie codziennie, zmieniał bieliznę co
drugi dzień i skarpetki co trzeci. Używał tego samego mydła do mycia ciała i włosów,
a ogoliwszy się, wklepywał w policzki wodę po goleniu, która działała też dezynfekująco.
Używał starej francuskiej marki, która według Hanny śmierdziała skórzanym paskiem i końskim
gównem.

– Czy jest ktoś, kto widzi coś szczególnego w jej książkach? – zapytał.
Załączył listę z książkami. Lidman i Tobisson przelecieli ją wzrokiem.
– Tołstoj, Moberg, Irving, mnóstwo Sandemo. Saga o Ludziach Lodu?
Hake podniósł wzrok.
– Wendela ma wszystkie czterdzieści osiem tomów – powiedział Tobisson. – Traktuje

o rycerzach i rozbójnikach, jak sądzę.

– Dwie Biblie – powiedział Lidman. – To zdaje się jakieś stare, szkolne Biblie. Mają szkolną

pieczątkę.

Hake zastanawiał się, dlaczego ktoś ukradł Biblie ze szkoły, skoro pochodził z zamożnego

domu.

– Monet był widocznie jej ulubionym malarzem – ciągnął Lidman. – Pięć tytułów

o Monecie, poza tym cała sterta biografii artystów i malarzy, o których nigdy nie słyszałem. Kim
do diabła jest Rothko?

– Był – uściślił Hake. – Nie żyje. Amerykański ekspresjonista abstrakcyjny.
Lidman rzucił mu tylko przelotne spojrzenie. Pieprzony mądrala – pomyślał. Czemu nie

potrafię trzymać mojej wielkiej gęby zamkniętej, żeby uniknąć słuchania, jak on się popisuje?

– Książka z horoskopami, trzy książki kucharskie, dwie książki o urządzaniu wnętrz –

kontynuował Hake. – Pod poduszką książka Tao miłości. Żadnych innych pornograficznych
książek lub czasopism. Ani żadnych wibratorów.

– Technicy, którzy przejrzeli jej komputer, powiedzieli jednak, że znaleźli jakieś ślady po

wizytach na stronach pornograficznych – powiedział neutralnie Lidman.

– Skąd to wiadomo? – zapytał Hake, który nie był zbyt obeznany w nowych technologiach.
– Wchodzi się i sprawdza cookies, tak można zobaczyć, co się robiło.
Hake spojrzał na niego skonsternowany.
– Kiedy odwiedzasz stronę w Internecie, witryna wysyła wiadomość zwrotną, która zostaje

umieszczona na twoim twardym dysku. Jest to dowód, że tam byłeś. Nazywa się to cookie.

– Utrzymałoby się w sądzie?
– Z pewnością. Elektroniczne ślady są równie ważne, jak inne – powiedział zdecydowanie

Lidman.

Na szczęście nikt nie sprawdza mojego komputera – pomyślał Tobisson. Notorycznie

surfował po stronach pornograficznych.

Po książkach zabrali się do notatek, listów i rzeczy osobistych.

– Laboratorium już sprawdziło jej charakter pisma. W każdym razie to nie ona napisała

„zdzira” na lustrze – powiedział Tobisson.

– Listy – czytał Hake. – Co to za listy?
– Tego jeszcze nie sprecyzowano. Chcesz je mieć tutaj? Skończyli już z odciskami palców.
– Tak, bądź tak miły i sprowadź je – poprosił Hake Tobissona.
– W każdym razie nie był to napad – powiedział Lidman. – Drogocenna biżuteria, jej zegarek

i karty kredytowe zostały w mieszkaniu.

Hake zgadzał się z tym. W ogóle w mieszkaniu Cathrine odkryli mało interesujące rzeczy.

Nic sensacyjnego, nic perwersyjnego, mimo blizny na języku, nic wybuchowego, co mogłoby
rzucić światło na to, dlaczego tę dziewczynę z wyższych sfer spotkała tak brutalna śmierć.
Powinien zrobić to samo, co na wyścigach konnych: najpierw przeanalizować wszystkie fakty,
które miał do dyspozycji, później wczuć się i dać się ponieść przeczuciu, żeby w końcu obstawić.
Miał nadzieję, że ostatecznie odejdzie z wygraną. Ale w tym przypadku nie wyglądało to tak
jasno.

Axel Hake jechał wzdłuż Strandvägen i próbował znaleźć miejsce parkingowe na

Torstenssonsgatan, ale wszystkie były zajęte. Pojechał dalej na Karlaplan, skręcił przed Cassi
i zjechał w dół Narvavägen, bez rezultatu. Zawrócił i skręcił w Linnégatan, żeby tam szukać
dalej. Kompletnie niezrozumiałe było postawienie tych wszystkich znaków drogowych, które
uniemożliwiały kierowcom objazd wokół Östermalm. Żadna inna dzielnica nie była tak uwikłana
w przepisy i zarządzenia. W okolicy nie było ani jednego garażu, ani zbyt wiele zwykłych miejsc
parkingowych. Zaklął w duchu nad chaosem i pojechał w końcu na dziedziniec Muzeum
Historycznego, gdzie przed dobudówką zostawił „cytrynę”. Torstenssonsgatan znajdowała się
blisko muzeum, więc nie był to żaden długi spacer.

Jenny Jansson odnajmowała małe mieszkanie na trzecim piętrze nad dziedzińcem. Bez

windy. Takie mieszkania istniały także na Östermalmie, ale były coraz rzadziej spotykane. Fasady
domów od ulicy Torstenssonsgatan wyglądały prawie jak na Östermalmie. Jedyną rzeczą, która
szpeciła, był stary sklep z bielizną damską na parterze. Ale kiedy minęło się bramę, jedną
z niewielu bez zamka, wchodziło się na podwórze, gdzie czas wydawał się stać w miejscu. Duże,
martwe drzewo stało po jednej stronie podwórka, po drugiej znajdował się stary stojak na rowery
z dachem z blachy falistej i mnóstwo zardzewiałych rowerów. Stare przewody elektryczne
przechodziły między domami od ulicy i od podwórza, a na klatce schodowej śmierdziało uryną.
Balustrada przy podeście Jenny Jansson była poluzowana i tynk łuszczył się na ścianach.

Axel Hake zadzwonił do drzwi. Dziewczyna, którą widział na cmentarzu, otworzyła

i wpuściła go. Była ubrana w długą spódnicę, białą bluzkę i buty na niskim obcasie. Na szyi
miała złoty medalion, a wokół nadgarstka łańcuszek z masą małych zawieszek. Blond włosy były
upięte. Poruszała się miękko, z pewną elegancją. Przedstawiła się grzecznie, i kiedy Hake
poprosił ją, by opowiedziała o Cathrine i ich przyjaźni, nie wahała się, tylko mówiła, nie
okazując podejrzliwości. Jenny i Cathrine chodziły razem do gimnazjum Östra Real i później
utrzymywały kontakt, mimo że Cathrine kontynuowała naukę w szkole artystycznej, a Jenny
rozpoczęła pracę w sklepie obuwniczym przy Biblioteksgatan.

– Zawsze trzymałyśmy się razem – powiedziała cicho. – Wszystkim się dzieliłyśmy. Czasami

przyłapywałyśmy się na jedzeniu z tego samego talerza. – Uśmiechnęła się na to wspomnienie.

– Ludzie brali nas niemal za siostry. Nikt nie podejrzewał, że jedna jest z bogatej rodziny,

a druga z bagien.

Wymówiła to ostatnie słowo ze zjadliwością, od której Hake aż się wzdrygnął.
– Mimo że mieliśmy w szkole zarówno tych, którzy pochodzili z rodzin de Geer, Wrangel,

Hamilton i innych szlacheckich rodzin, wolała przebywać z pospolitą Jansson – ciągnęła z dumą

Jenny.

– Rzeczywiście tak jest? – zapytał Hake – że szlacheckie i znamienite nazwiska trzymają się

razem? Nawet w gimnazjum?

– Pieniądze są chyba najważniejsze, ale nazwisko także może czynić cuda – powiedziała

Jenny.

– Brzmi jak prawdziwe średniowiecze.
Jenny roześmiała się. Był to zachrypnięty, ciepły śmiech.
– Taki jest zamiar. Wszystko ma wydawać się bardzo stare i bardzo tradycjonalne. Mieliśmy

w szkole patriotyczny klub i chłopaki organizowali prawdziwe menzury. Fechtowali się i udawali
pojedynki.

– A ty? Jak ty się tam dostałaś?
– Moi rodzice się rozwiedli. Uważali, że najlepiej będzie, jeśli zamieszkam na Östermalmie

u babci, która dawała lekcje niemieckiego leniwym uczniom.

Skrzywiła się. Hake przypomniał sobie starą kobietę na cmentarzu i przyjął, że to była jej

babcia.

– Mieszkała w małej stróżówce na Styrmansgatan. Nadal zresztą tam mieszka.

Zameldowałam się tam i przez to znalazłam się w rejonie rekrutacji Östra Real.

– I wciąż mieszkasz w tej okolicy.
Oczy Jenny zalśniły.
– Posmakowałam wyższej sfery. Pasowało mi to, a Cathrine mnie zaadoptowała, można tak

chyba powiedzieć.

Hake rozejrzał się wokół. To było małe mieszkanie, bez osobowości. Przy ścianie stał niski

regał z wyłącznie paroma książkami. Dwie kanapy wątpliwej jakości stały naprzeciwko siebie,
a pomiędzy nimi znajdował się stolik ze szkła i drewna tekowego. Na starej komodzie stało
zdjęcie Jenny i Cathrine. Obejmowały się i uśmiechały do fotografa. Hake zwrócił uwagę, że
były jednakowo ubrane – w ciemne płaszcze i jasne bluzki. Obydwie miały ten sam typ fryzury
i taki sam ciemny lakier do paznokci.

– Kiedy dowiedziałaś się, że Cathrine została zamordowana?
– Babcia zadzwoniła rano, usłyszała to w wiadomościach.
– Więc Lisbeth Haldeman-Spegel nie zadzwoniła do ciebie?
– Nie. Zawsze uważała, że Cathrine powinna mieć inną najlepszą przyjaciółkę. Chyba nigdy

mnie nie akceptowała.

Spojrzała ze smutkiem na Hakego.
– Uważała również, że mam zły wpływ na Cathrine. Raz, kiedy myślała, że nie słyszę,

nazwała mnie naciągaczką.

– Więc podsłuchiwałaś czasem?
Jenny nie wydawała się tego wstydzić. Uczciwie skinęła głową.
– Musiałam wiedzieć. Byłam zmuszona być o krok przed innymi i podsłuchiwanie się z tym

wiązało.

– Dlaczego miałaś zły wpływ na Cathrine, według jej matki?
Jenny przeciągnęła ręką po włosach i odrzuciła głowę.
– Faceci, mężczyźni, chłopcy – powiedziała w końcu. – Lubiłam ich po prostu. A Cathrine

nie pozostawała w tyle.

– Dużo ich było w życiu Cathrine?
– Być może.
Nagle zaczęła mieć się na baczności. Wyczuła, że się wygadała.
– Nie mogłabyś zrobić listy jej różnych związków? To ważne.

– Nie – powiedziała krótko Jenny. – Tego musisz się sam dowiedzieć.
Hake nie upierał się. Wyjął swój notatnik. Zapisał coś i spojrzał na Jenny.
– Gdzie byłaś w wieczór morderstwa?
Jenny nie zreflektowała się nawet w obliczu tej oczywistej prowokacji.
– Należę do Kobiecego Ochotniczego Ruchu Obrony Kraju – odpowiedziała. – Miałyśmy

spotkanie w poniedziałek.

– Czy ktoś to może potwierdzić?
– Wprawdzie było tam kilkaset osób, ale dość dużo rozmawiałam z Jane Magnusson

w trakcie wieczoru.

Hake zapisał nazwisko w notesie.
– Jestem ostatnią osobą na świecie, która chciałaby zamordować Cathrine – powiedziała

Jenny gwałtownie. – Była dla mnie wszystkim.

Hake pokiwał głową. Było wielu, którzy zostali zamordowani, ponieważ byli dla kogoś

wszystkim.

– Jaka była relacja między Cathrine a Peterem Severinem?
Jenny wstała, stanęła przy oknie i wyjrzała na zewnątrz. Była smukła i miała świetną figurę,

czego wydawała się być bardzo świadoma. Ściągnęła do tyłu ramiona, tak że biust się trochę
wypiął.

– Źle się czuję, opowiadając o jej życiu uczuciowym, teraz, kiedy nie żyje, ale nie sądzę, że

było zbyt dobrze między nimi.

– Dlaczego?
Jenny odwróciła się w jego stronę.
– Sądzę, że spotkała kogoś innego.
– Nie powiedziała ci nic?
Jenny pokręciła głową.
– Była bardzo tajemnicza, jeśli chodzi o tę osobę.
– Osobę? Masz na myśli mężczyznę?
W spojrzeniu Jenny pojawiło się nagle coś szelmowskiego.
– Tak naprawdę nie wiem, czy to był mężczyzna, czy kobieta.
– Miała takie skłonności?
– W jej życiu byli głównie mężczyźni.
– Ale spotykała się też z kobietami?
– Być może – powiedziała tajemniczo Jenny.
– Peter o tym wiedział? O kimś nowym.
– Ona mu w każdym razie o tym nie powiedziała, tyle wiem.
– Wiedziałaś, że zaczęła się spotykać ze swoim biologicznym ojcem?
Jenny spojrzała na niego pytająco.
– Biologicznym?
– Tak.
– Zatem Birger Haldeman-Spegel nie był jej biologicznym ojcem?
– Nie. Nie wiedziałaś o tym?
Jenny pokręciła głową.
– Czy to ojciec mógł być tym kimś tajemniczym?
– Nie wiem – odpowiedziała z zadumą Jenny.
Hake uśmiechnął się, by wzbudzić jej zaufanie.
– A ty? Masz jakiegoś chłopaka?
Jenny skinęła głową.

– Tak, mam. Za miesiąc zaręczymy się, a latem pobierzemy.
Poszła do sypialni i wróciła z fotografią ciemnowłosego mężczyzny w średnim wieku.
– Dieter Holstein von den Tuor.
– Wtedy pozbędziesz się Jansson – powiedział Hake.
– To właśnie było moim celem – odrzekła wesoło.

ROZDZIAŁ 9

Kiedy wyszedł na świeże powietrze i szedł z powrotem w stronę Muzeum Historycznego,

czuł się niezadowolony z przesłuchania. Wydawało mu się, że coś się nie zgadza, ale nie potrafił
powiedzieć co. Polubił Jenny, bo była inteligentna i miała wielką samoświadomość. Ale coś było
nie tak i miał wrażenie, że teraz ona śmieje się z niego. Zbliżając się do samochodu, z daleka
zauważył białą kartkę za wycieraczką. Spojrzał na zegarek. Wizyta trwała godzinę, a jednak
strażnikom udało się przejść obok dokładnie w najmniej właściwym momencie. Wyrwał kartkę,
pogniótł ją i wrzucił do schowka. Leżało tam wiele innych mandatów. Przeklinając, zapalił
samochód i odjechał. Będzie się starał, aby dział finansowy odpisał karę. Był na służbie i musiał
zaparkować właśnie tam. Może się uda, chociaż nie był pewien. W drodze do domu zadzwonił do
biura, ale ponieważ nie było ani Lidmana, ani Tobissona, zdecydował się przepłynąć kilka
długości na basenie Kronoberg.

Jedną ze specjalności Axela Hakego był motylek. Kiedy był nastolatkiem, jego trener

powiedział, że ten styl pływacki oddziela ziarno od plew. Hake od razu zaczął trenować
i w końcu go opanował. Teraz szło mu toporniej, ale nadal pływał elegancko. Prawie nigdy żaden
inny policjant nie pływał motylkiem i Hake odkrył, że wielu obserwowało go ukradkiem, gdy tak
pruł w basenie.

Hakego od zawsze dręczyło podejrzenie, że to może motylek sprawił, że Hanna się nim

zainteresowała. W każdym razie spotkali się nad morzem. Po postrzale w kolano Hake był na
zwolnieniu lekarskim przez całe lato. Lekarz policyjny zalecił pływanie, by utrzymać chrząstkę
miękką i kość ruchomą, ale bez nadwyrężania ich całym ciężarem ciała. Hake szybko znudził się
rehabilitacją w mieście, w basenach z chlorem, i w zamian wypożyczył dom kumpla na Rindö
w Archipelagu Sztokholmskim. Dom miał działkę przy morzu i własną małą plażę.

Każdego ranka wykonywał ten sam rytuał. Po kawie zakładał kąpielówki, a potem kuśtykał

bardzo powoli w dół na plażę. Dno było kamieniste tylko na metr, więc nie śmiał wejść do wody
w obawie, że się poślizgnie i odnowi kontuzję kolana. Zamiast tego upewniał się, że nikt go nie
widzi, kładł się na plaży z laską obok i turlał się do wody. Kiedy już był w wodzie, nie miał
żadnych problemów z pływaniem bez nadwyrężania zbytnio nogi. Silne ramiona i mocne plecy
ułatwiały mu poruszanie się w wodzie bez silnych kopnięć nogami. Mógł pływać godzinami,
zanim wyczerpany pozwalał falom wyrzucić się znów na brzeg. Tam brał swoją laskę, dźwigał
się na kolana, prostował się i kuśtykał z powrotem do domu. Tę samą procedurę powtarzał
wieczorem.

Pewnego sobotniego popołudnia zauważył, że na sąsiednim pomoście ktoś obserwuje go

z zaciekawieniem. Pod światło dostrzegał tylko siedzącą postać. Pokiwał ręką, ale nie otrzymał
odpowiedzi i wypłynął w swoją zwykłą trasę. W drodze powrotnej płynął motylkiem i rozciągał
porządnie ramiona w energicznych ruchach. Rozkoszował się wodą i wysiłkiem. Kiedy zbliżył
się do brzegu, postać wciąż siedziała i patrzyła na niego zadziwiona. Miała długie,
ciemnobrązowe włosy, niemalże białą, alabastrową skórę i piegi wokół nosa. Ubrana była
w czarny strój kąpielowy, na ramiona zarzuciła sweter. W ręce trzymała papierosa, a na jej
kolanach leżała otwarta książka. Hake pomyślał, że wygląda jak duży ptak morski. Wturlał się na
ląd i zaczął męczyć się ze swoją laską.

– Potrzebujesz pomocy? – zapytała kobieta.
Hake pokręcił głową i się podniósł. Zachwiał się i chwycił mocniej za laskę. Spojrzał

w stronę kobiety.

– Chcesz kawy?
Zawahała się, spojrzała trochę niespokojnie w stronę domu, który był dużym stuletnim

budynkiem z oszklonymi werandami i mansardowym dachem. Pokręciła głową. Hake wzruszył
ramionami, pokuśtykał w górę i przygotował kawę oraz przeczytał „Paris-Turf” jako nagrodę za
swój wysiłek. Wprawdzie gazeta była sprzed tygodnia, ale Hake przecież nie znał wyników, więc
mu to nie przeszkadzało. Miał własny system typowania gonitw i stawiania fikcyjnych sum.
Właśnie teraz wygrał dwieście osiemdziesiąt tysięcy franków. Hake był człowiekiem nagród.
Takim, który musi się sam nagradzać w jakiś sposób w ciągu dnia. Kieliszek wina wieczorem,
filiżanka kawy po dobrze wykonanym raporcie. Dobra książka, kiedy wreszcie przyszła pensja.

Usiadł na werandzie i patrzył na morze oraz łodzie, które przepływały. Pewnego dnia kupi

żaglówkę, obiecał to sobie. Później opłynie wszystkie szkiery archipelagu i porządnie je pozna.
Drzemał, wydawało mu się, że słyszy ruszający i odjeżdżający samochód, i pozostał w stanie
zawieszenia, kiedy ktoś zasłonił jego zamknięte oczy. Chwycił za laskę, ale zanim uderzył,
zdążył się zorientować, że to kobieta z pomostu. Cofnęła się o krok i położyła rękę na ustach.

– Och, przepraszam – powiedziała.
Hake spojrzał na nią i usiadł prosto. Czuł się głupkowato, kiedy kobieta niepewnie

wycofywała się z werandy.

– Nie bój się – powiedział Hake. – To był odruch. – Wzruszył ramionami. – Usiądź, jeśli

chcesz.

Kobieta na krótką chwilę przechyliła głowę na bok, potem kiwnęła i usiadła na krześle.
– Słyszałam w sklepie, że mieszka tu policjant, który został postrzelony. Przypuszczam, że to

ty?

– Axel Hake – przedstawił się i wyciągnął rękę.
– Hanna Sergel – odrzekła kobieta. – Jestem w odwiedzinach u Jacobich, tutaj obok.
Kiedy nie okazał zrozumienia, uśmiechnęła się lekko.
– Oni też nie wiedzieli, kim jesteś.
Popatrzyła na niego przymrużonymi oczami.
– Czy to zaproszenie na kawę jest nadal aktualne?
Hake kiwnął głową.
– Jasne, ale muszę cię poprosić o pomoc. Kolano mi strasznie zesztywniało po pływaniu

i trudno mi się na nim oprzeć.

Hanna przygotowała kawę i była to najsmaczniejsza kawa, jaką Hake pił od dawna. Mocna,

gorąca i aromatyczna.

– Złapałeś go?
Hake spojrzał na nią pytająco.
– Łajdaka, który cię postrzelił? Złapałeś go?
Hake przeciągnął ręką po swoich krótko ostrzyżonych włosach.
– Złapałem i nie złapałem – powiedział cicho. – On nie żyje…
Hanna przypatrywała mu się, a potem pokręciła głową. Uśmiechnęła się szeroko do niego

i okazało się, że ma małą przerwę między przednimi zębami, co nadawało jej chłopięcy wygląd.

– To niemal za dużo, jak na jednego człowieka – powiedziała. – Pływak motylkiem, który

zabija przestępców.

Tydzień później kochali się w domku na łódki. On leżał na dole i opierał nogi o twardą,

drewnianą ławkę. Hanna siedziała na nim i mógł widzieć jej wargi poruszające się jak
w modlitwie, kiedy dochodziła do orgazmu. Miesiąc później Hake był z powrotem w pracy,
a Hanna poleciała do Nowego Jorku, gdzie miała trochę zleceń projektowych.

Hake przeżywał katusze – naprawdę się zakochał, a nie wiedział, czy czeka go jakaś

przyszłość z Hanną. Czasami mówiła, że go kocha, czasami wydawało się, że go nawet nie
zauważa. Kiedy policja z Nowego Jorku zaprosiła szwedzkiego policjanta, aby przyjechał
i poznał ich strategię „zero tolerancji”, Hake dopilnował, by to właśnie on mógł pojechać. Nie
odniósł wrażenia, by Hanna była bezgranicznie szczęśliwa z powodu tej wizyty. Odsunęła się
i trzymała z rezerwą. Hake poczuł się zraniony, stał się nieznośny i wyjechał do domu bez
pożegnania. Przez następny miesiąc pił zdecydowanie za dużo i przegrywał zdecydowanie zbyt
duże sumy na wyścigach. W końcu wkroczyła jego siostra Julia i tęgo go ochrzaniła.

– Żaden człowiek nie zasługuje na samozagładę. Żaden! To jest prawo natury, rozejrzyj się,

do cholery – powiedziała. – Człowiek ma pełne prawo cierpieć, ale nie ma prawa ciągle dręczyć
samego siebie. – Przyniosła strzelbę i rzuciła mu na kolana.

– Zdecyduj coś i zrób to szybko, zamiast próbować zapić się na śmierć.
Hake zaczął się trząść i ukrył twarz w dłoniach. Po chwili wstał, poklepał Julię w policzek

i poszedł ze strzelbą do lasu. Trzy godziny później wrócił do domu, wziął telefon i zadzwonił do
Hanny do Nowego Jorku.

– Wróć do domu – powiedział. – Wróć do domu, zanim umrę…
Axel Hake szedł w stronę pokoju dowodzenia. Nacieranie lodowatym ręcznikiem po kąpieli

orzeźwiło go. Wciąż jednak myślał o Hannie. Po tamtym telefonie przyjechała do domu i zostali
prawdziwą parą. Jednak nigdy nie było żadnej mowy o zamieszkaniu razem, nawet po
narodzinach Siri. Hake tego chciał, ale nie Hanna. Uważała, że nie ma żadnego sensu mieszkać
z kimś, kogo nigdy nie ma w domu. Nie była rozgoryczona, stwierdziła to po prostu spokojnie,
a Hake wydawał się rozumieć. Z perspektywy czasu uświadomił sobie, że powinien był się
upierać, ale nie wiedział wtedy o problemach, jakie się pojawią i że jego zazdrość będzie miała
pożywkę z najmniejszego powodu. Hanna powiedziała, że go kocha, a on musiał się tym
zadowolić. Kiedy Hake rzekł, że za tym muszą stać też czyny, Hanna odpowiedziała, że słowa też
się liczą. I tak to ciągnęli od tego czasu. A on, kiedy spał u Hanny, czuł się jak gość. Jak
sublokator.

– Hake! – usłyszał nagle za sobą.
Odwrócił się i zobaczył Seymoura Rilkego stojącego daleko w korytarzu. Miał eleganckie

palto na ramieniu i był ubrany w garnitur z kamgarnu w odcieniach brązu. Krawat był bojowo
czerwony.

– Masz kilka minut?
Hake kiwnął głową i Rilke podszedł do niego.
– Jak idzie? – zapytał.
Hake wyjął swój notatnik.
– Tylko krótkie streszczenie – uprzedził Rilke. – Idę do Ministerstwa Sprawiedliwości i mam

spotkanie z ministrem za pół godziny. Chcę mieć mu coś do powiedzenia.

Hake przerzucił kartki.
– Nie wiemy, kim jest morderca, badanie techniczne właśnie się zaczęło i mamy cholernie

mało ludzi – powiedział.

Rilke spojrzał na niego beznamiętnie.
– Tego oczywiście nie mogę powiedzieć.
– Taka jest w każdym razie sytuacja.
– Żadnego podejrzanego?
Hake pokręcił głową.
– Sprawdzamy alibi i żadnych motywów na tym etapie nie mamy.
– Nie mogła zostać napadnięta?
– Nic nie zostało skradzione i nie zdarza się zbyt często, by bandyta zadźgał kogoś

siedmioma ciosami.

– Może to być szaleniec, rzecz jasna – powiedział Rilke. – Zdesperowany narkoman polujący

na leki albo na alkohol.

– Który ma czas napisać „zdzira” na lustrze w łazience?
– Nie, oczywiście.
Hake miał wrażenie, że Rilke tylko udawał głupiego, a tak naprawdę miał inne plany i starał

się zmylić Hakego. Sprawić, by ten poczuł się bezpiecznie.

– A co z chłopakiem? On chyba budzi największe podejrzenia, nieprawdaż?
– Był w Strängnäs podczas morderstwa i to alibi wydaje się niepodważalne.
Rilke pokiwał głową sam do siebie.
– Żadnych „szkieletów w szafie” w kręgu znajomych?
– Z tego, co zrozumieliśmy, to Birger Haldeman--Spegel mógł nie być jej prawdziwym

ojcem.

– Ma to coś wspólnego z morderstwem?
Hake wzruszył ramionami.
– Zatem nie jest to żaden „szkielet”.
– Może nie szkielet, ale w każdym razie kawałek kości.
Seymour Rilke zdawał się nie doceniać żartu.
– Co zatem robią teraz Lidman i Tobisson?
– Kopią, kontrolują i wyciągają wszystkie techniczne informacje, jakie możemy zdobyć.
– Jakie na przykład?
– Narzędzie zbrodni, odciski palców w mieszkaniu, czy chorowała, na przykład na AIDS. –

Hake zaczął się irytować.

– A co to ma z tym wszystkim wspólnego? Na przykład to, czy miała AIDS.
– Jeśli kogoś zaraziła, może to być motyw zemsty.
Rilke pokiwał głową w zamyśleniu. Zerknął znów na zegarek.
– Wzięliście zatem próbki DNA?
– Tak, ale minie dużo czasu, zanim otrzymamy odpowiedź, jak z pewnością wiesz.
– Oczywiście, że wiem, ale chyba nadałeś temu priorytet?
– Czy mogę już iść? – zapytał zmęczony Hake.
– Przesłuchujecie też wszystkich z jej otoczenia?
– Oczywiście. Pojawia się coraz więcej tych, którzy ją znali.
– Ten nóż myśliwski nie może być w żaden sposób wojskowy?
– Z pewnością może – powiedział Hake.
– Wydaje mi się, że jest coś militarnego w tej całej zbrodni.
– Jak to?
– Zabić kogoś nożem… To chyba takich rzeczy uczą w szkołach komandosów.
– Ja byłem komandosem – powiedział Hake.
Spotkał wzrok Rilkego.
– I gdybyśmy mieli zabić nożem, uczyliśmy się podrzynać gardło od lewej do prawej.
– Może on naświnił tak właśnie po to, żeby wyglądało, jakby to amator popełnił zbrodnię.
– Zatem nie rozumiem, co jest militarnego w tym morderstwie.
– Nie, oczywiście – powiedział po raz drugi Rilke.
– Jeśli to już wszystko… – Hake podjął próbę odejścia.
– Tak, chciałem być tylko trochę na bieżąco.
Axel Hake poszedł do pokoju dowodzenia nieco zbity z tropu. Rilke nie był znany

z pogaduszek. Dokładnie w chwili, kiedy skręcił za rogiem, zobaczył Bolindera wymykającego

się z pokoju. Hake szedł za nim w pewnej odległości przez korytarz i zobaczył, jak ten podszedł
do gabinetu Rilkego, zapukał krótko i otworzył drzwi.

Zachowanie Bolindera wydawało się w jakiś sposób podejrzane. Hake wrócił do pokoju

dowodzenia i otworzył drzwi. Nikogo nie było w środku. Podszedł do biurka i zobaczył leżący
tam dokument. Był to protokół z przesłuchania Birgera Haldemana-Spegla, podpisany przez
Bolindera. Hake poczuł, jak rozpiera go wściekłość, kiedy przebiegał wzrokiem zapis
przesłuchania. Było ugrzecznione i nic nieznaczące. Przeprowadzone w jedwabnych
rękawiczkach i całkowicie na warunkach Haldemana-Spegla. Podniósł słuchawkę i zadzwonił do
Rilkego, ale komendant naturalnie był nieosiągalny, poszedł już do ministra.

Hake usiadł, odchylił głowę do tyłu, pogłaskał się po ciemieniu i wziął kilka głębokich

oddechów. Nienawidził, kiedy władza wtrącała się do śledztwa, za które odpowiedzialny był ktoś
inny. Przeczytał protokół jeszcze raz i pokręcił głową. Przesłuchanie najwyraźniej odbyło się
w biurze Haldemana-Spegla przy Styrmansgatan. Hake zamknął oczy, ale nie mógł porzucić
myśli o niedorzecznym spisku Rilkego i Bolindera. Wstał nagle, wziął kurtkę i zjechał do garażu.
Pół godziny później zadzwonił do drzwi biura Haldemana--Spegla. Asystentka otworzyła mu
i spojrzała na niego nieco wyczekująco.

– Szukam Birgera Haldemana-Spegla – poinformował Hake i podniósł swoją legitymację.
– Ale kilka godzin temu był już tutaj policjant – powiedziała asystentka.
– Jest tu? – zapytał Hake szorstko.
– Jest nieosiągalny.
– Zapytałem, czy jest tutaj?
– Jest na spotkaniu. Proszę przyjść ponownie.
– Tam, w środku? – zapytał Hake i wskazał laską na duże drzwi z litego dębu.
– Zadzwonię – zaczęła asystentka, ale Hake był już w drodze do drzwi.
– Nie wolno mu przeszkadzać – krzyknęła kobieta, ale Hake otworzył drzwi i wszedł.
Birger Haldeman-Spegel siedział w dużej sali konferencyjnej z trzema dobrze ubranymi

mężczyznami. Spojrzał ze zdziwieniem na Hakego, który stał w drzwiach.

– Chciałbym z tobą porozmawiać – powiedział Hake.
– Jestem zajęty – rzekł krótko Haldeman-Spegel. – Przyjdź innym razem.
Zrobił przepraszający gest w stronę pozostałych mężczyzn i zupełnie zlekceważył Hakego.
– Kontynuujmy – powiedział.
Hake, kulejąc, zrobił kilka kroków w głąb pokoju i złapał Haldemana-Spegla za ramię.
– Mam cię podnieść?!
Haldeman-Spegel próbował się uwolnić.
– Puść mnie, ty pieprzony idioto – krzyknął.
Hake nie puścił, tylko pochylił głowę tak, że ich czoła się zetknęły.
Haldeman-Spegel otworzył usta.
– Stul gębę – powiedział Hake ostro.
Puścił ramię Haldemana-Spegla i zniżył głos.
– Zajmuję się dochodzeniem w sprawie morderstwa, jeśli nie pojąłeś tego wcześniej. Nie

mam czasu na żadną grę o władzę.

Cofnął się o krok i obserwował Birgera.
– Jutro, godzina dziewiąta, stawiasz się w moim biurze na prawidłowe przesłuchanie.

Rozumiemy się?

Haldeman-Spegel rozcierał sobie ramię i patrzył z wściekłością na Hakego.
– Spierdalaj – powiedział.
Axel Hake pojechał do domu do Kungsholmen. Czuł się całkowicie wyczerpany, a kolano

pulsowało złowieszczo. Naprawdę nie zamierzał wejść w konflikt z Haldemanem-Speglem.
Chciał tylko poprosić go, by przyszedł na komisariat. Ale wszystko wzięło w łeb. Nie wiedział
dokładnie, czy to była jego wina, czy ludzie podczas konfrontacji z policją zachowywali się w tak
określony sposób. Zadzwonił do Hanny, właśnie kiedy kładła Siri do snu. Poprosił o rozmowę
z nią i po krótkiej chwili Siri podeszła do telefonu.

– Gdzie byłaś wczoraj? – zapytał Hake.
– Byłyśmy u wujka.
– Ach tak? Było wesoło?
– Nie. Mama była z nim cały czas.
Nagle Hanna wzięła od niej słuchawkę.
– Co ty do cholery wyprawiasz? – zapytała. – Przesłuchujesz ją?
– Nie. Zapytałem tylko, czy się dobrze wczoraj bawiła. Nawiasem mówiąc, gdzie byłyście?
– Teraz mówisz jak policjant – powiedziała czujnie.
– Jestem policjantem – odrzekł skwaszony Hake. – Byłem tylko ciekaw, gdzie była.
– Brzmisz oskarżycielsko.
– Jeśli człowiek zastanawia się, czy ktoś dobrze się bawił, to wtedy tego kogoś oskarża?
– Ty po prostu wszystko wypaczasz.
– Cześć – powiedział Hake i odłożył słuchawkę.
To po prostu nie był jego dzień. Tylko iść i położyć się, mając nadzieję, że koń nie będzie go

gryzł w nocy i że jutrzejszy dzień będzie inny.

Nie mógł bardziej się mylić.

ROZDZIAŁ 10

Dopiero kiedy Axel Hake wyszedł z bramy następnego ranka, zauważył, że padał śnieg.

Ulice były brudne od ruchu samochodowego, ale dachy domów były białe i piękne,
a w powietrzu unosił się zapach brzozowego drewna z pieców kaflowych w okolicy. Samochód
był zaśnieżony i Hake przez chwilę zamierzał pojechać autobusem, ale zmienił zdanie,
więc wyjął łopatę z bagażnika. Kiedy odgarnął śnieg wokół samochodu i udało mu się oczyścić
pokryte lodem szyby, był przepocony. Spojrzał na zegarek, było prawie wpół do dziewiątej,
i uświadomił sobie, że w żadnym razie nie zdąży, jeśli pójdzie na górę i weźmie prysznic.
Z westchnieniem rezygnacji wszedł do samochodu, który po kilku próbach odpalił. Jednak zimne
powietrze nie odczyściło całkiem szyby i Hake przekradał się po śliskich ulicach, aż dotarł do
Bergsgatan. Zjechał do garażu i zdecydował się pozostawić tam samochód przez noc.

Kiedy wszedł na górę do biura, zobaczył Bolindera siedzącego i czytającego poranne

wycinki z gazet. Bolinder podniósł oczy.

– Rilke chce z tobą pogadać – powiedział.
– Może poczekać – odrzekł Hake i poszedł w stronę biura grupy dowodzącej.
– Sądzę, że to cholernie ważne.
Hake zatrzymał się i podszedł z powrotem do Bolindera, który spojrzał na niego niewinnie.
– Jesteś jego chłopcem na posyłki?
Bolinder odłożył gazetę.
– Zawsze byłem – powiedział swoim chrapliwym głosem.
– Rób tak dalej, ale odpieprz się od mojego śledztwa.
– To nie jest twoje śledztwo – powiedział spokojnie Bolinder.
– Nie miałeś żadnego prawa przesłuchiwać wczoraj Birgera Haldemana-Spegla.
– Seymour mnie poprosił.
– Ja prowadzę śledztwo, już powiedziałem.
Bolinder nie odwrócił wzroku, włożył jedną rękę do kieszeni i przekrzywił nieco głowę.
– Jesteś dobrym policjantem, Axel. Ale nie jesteś moim szefem. Jest nim Seymour Rilke.

I jeśli on mnie o coś prosi, ja to wykonuję.

– Dupoliz.
Naczyniak na policzku Bolindera zrobił się ognistoczerwony. Bolinder wstał. Był więcej niż

o głowę wyższy od Hakego.

– Jeśli Lidman i Tobisson dostają od ciebie rozkaz, chyba go wykonują? W przeciwnym razie

cały proces decyzyjny poszedłby na marne.

Wzruszył ramionami.
– To samo jest ze mną. Moi przełożeni mają prawo wydawać mi rozkazy i później

oczekiwać, że zostaną one wykonane.

– To przesłuchanie to błazenada.
– Także według rozkazu. Delikatne pytania, żadnych nacisków.
Zebrał gazety.
– Nie rzucaj się na mnie, Axel. Ja zajmuję się moją pracą. Mam nadzieję, że ty zajmujesz się

swoją.

Wziął gazety pod pachę i odszedł.
Hake zawahał się, ale potem poszedł do biura Rilkego.
– Chciałeś czegoś ode mnie? – zapytał, kiedy wszedł. Rilke stał przy oknie i wyglądał na

zewnątrz. Znowu zaczęło śnieżyć, a płatki spadały wirując powoli.

Rilke odwrócił się i przyglądał się Hakemu badawczo z góry na dół.
– Zostałem zmuszony podjąć dość drastyczną decyzję – powiedział. – Ty jesteś jej powodem

i dlatego również ty za nią odpowiesz.

Hake wyczekiwał. Czuł, że jest cały lepki, a gruba bawełniana koszula wciąż była

przesiąknięta potem po odśnieżaniu.

– Nie odpowiadasz już więcej za to śledztwo, Axel. Okazałeś taki brak wyczucia, że może

zaistnieć ryzyko, iż morderca ujdzie bezkarnie, jeśli będziesz nadal posługiwał się swoimi
metodami.

– Zamierzasz mnie przenieść, ponieważ jeden z twoich dawnych kumpli narzeka?
Rilke uśmiechnął się sarkastycznie.
– Powiedziałem ci, że wykazałeś się brakiem wyczucia. Nie słuchałeś mnie, uznałeś, że to,

co mówię, nic nie znaczy.

Podszedł do swojego biurka.
– A tak nie może być.
Pogrzebał w swoich papierach i rzucił Hakemu szybkie spojrzenie.
– Bolinder może przejąć sprawę, a ty, póki co, dostaniesz inne zadanie.
Usiadł i zapisał coś na papierze.
– To wszystko.
Hake nie ruszył się.
Komendant spojrzał na niego z naciskiem.
– Nie mam nic więcej do powiedzenia.
– Ty naprawdę sam w to wierzysz?
Rilke popatrzył na niego pytająco.
– Że możesz wezwać mnie jak chłopca na posyłki, a później po prostu przenieść mnie ni

stąd, ni zowąd.

– Mam prawo do…
– Wcale nie masz żadnego pieprzonego prawa, Seymour – powiedział Hake, starając się

zachować spokój. – Nie możesz po prostu dowolnie przenosić mnie, ponieważ tak właśnie teraz
pasuje tobie i twoim przyjaciołom. Musisz mieć powód. I to cholernie dobry powód. Nie ma
jeszcze żadnych doniesień na mnie, ani żadnej innej skargi, która byłaby zaprotokołowana.
Dlatego cała ta komedia jest tylko pobożnym życzeniem z twojej strony.

Pochylił się nad biurkiem.
– Żyjesz w minionej epoce, Seymour. Nawet podwładni mają prawa, rozumiesz? Związek

zawodowy, współpracownicy i inni obecnie także mają głos.

– Nie skłonisz mnie do zmiany tej decyzji – powiedział Rilke. – Zresztą rozpocząłem już

procedurę przekazania sprawy. – Był całkiem biały na twarzy i ściskał kurczowo swoje piękne
pióro.

– Więc sprawa ma się tak – ciągnął Hake, ignorując ten ostatni komentarz. – Ja kontynuuję

moje śledztwo. Bolinder zajmuje się prasą i innymi sprawami, i wszystko jest dokładnie tak, jak
wcześniej.

Cofnął się o krok i oparł na lasce.
– A jeśli tam na dole Birger Haldeman-Spegel nie czeka na przesłuchanie, wysyłam po niego

radiowóz.

Rilke bezskutecznie próbował coś powiedzieć.
– A jeśli spróbujesz nadal działać w ten sposób, pójdę prosto do prasy i powiem, że

komendant policji zaciemnia poważne śledztwo w sprawie morderstwa, ponieważ nie chce

nadepnąć na odcisk władzy!

Obrócił się na pięcie i wyszedł.
– Hake! – krzyknął za nim Rilke.
Ale Axel tylko zatrzasnął głośno drzwi i zszedł na dół do pokoju przesłuchań.
Birger Haldeman-Spegel czekał na niego w holu i Hake poprosił go, by poszedł z nim.

Weszli do jednego z pokojów przesłuchań. Haldeman-Spegel zdjął palto i usiadł po drugiej
stronie stołu, na którym stał dyktafon.

– Przepraszam za wczoraj – powiedział Hake i wyjął teczkę z szeregiem dokumentów

i zapisków.

Położył ją na stole i zrobił notatkę.
– Skorzystam może z okazji, by powiedzieć, że nie będę przesunięty czy przeniesiony. Nadal

prowadzę to śledztwo.

Haldeman-Spegel pokiwał głową z namysłem.
– Zacznijmy więc od początku – powiedział Hake i spojrzał na dokument. – Czy uważasz, że

morderstwo twojej córki może mieć coś wspólnego z twoją działalnością finansową?

– Dlaczego miałoby mieć?
– Czy to nie jest dość adekwatne pytanie? Jesteś bardzo zamożny. W zasadzie możesz kupić,

co chcesz. Oprócz naszej policji. Chyba.

Hake zrobił ponurą minę.
– Czy w takim razie twoja córka nie mogła być perfekcyjną zemstą, czymś, czego nigdy nie

odkupisz z powrotem?

Haldeman-Spegel pokręcił głową.
– Nie widzę żadnego związku.
– Czy przez ciebie żadna firma nie wzięła w łeb?
Haldeman-Spegel przeciągnął ręką po włosach.
– To jasne, że kiedy ma się do czynienia z kapitałem podwyższonego ryzyka, eliminuje się

znaczną część firm. Ale żeby dlatego mordować moją córkę? Nie, to wydaje się naciągane.

– Zatem jak myślisz, kto to może być?
– Nie mam pojęcia.
Uciekł nieco wzrokiem.
– Ależ masz – powiedział Hake. – Ktoś…
– To zupełnie nie do pojęcia – obstawał przy swoim Haldeman-Spegel. – A jeśli coś bym

podejrzewał, i tak bym tobie tego nie powiedział. Ten pieprzony wydział przecieka jak sito, i moi
partnerzy biznesowi mogliby przeczytać o moich teoriach w porannej gazecie.

Hake zignorował wybuch złości, wyjął inny dokument i popatrzył na niego.
– Na świadectwie urodzenia Cathrine nie jest napisane, że ty jesteś ojcem. Jest nim Anders

Hjortman. Masz coś do powiedzenia?

Birgerowi nie podobało się pytanie. Westchnął.
– Adoptowałem ją zaraz po urodzeniu.
– Ale kochałeś ją?
– Co to do cholery za pytanie?
– Chodzi mi o to, czy kochałeś ją jak swoje własne dziecko?
– Nie wiem, do diabła. Nie mam własnych dzieci.
– Sporządziłeś jakieś fundusze albo postarałeś się o inne finansowe korzyści dla Cathrine?
– Miała zasoby ekonomiczne, jeśli to masz na myśli.
– Kto po niej dziedziczy?
Haldeman-Spegel odepchnął krzesło i wstał. Spojrzał na Hakego i zapalił papierosa.

– Nie jest, kurwa, łatwo mieć do czynienia z tobą – powiedział półgębkiem.
– Nie widzę niczego prowokującego w tym pytaniu.
– Więc ja albo moja żona mielibyśmy zamordować Cathrine, żeby po niej dziedziczyć? To

nie jest prowokacyjne?

– Może w pierwszym rzędzie pomyślałem, że jej biologiczny ojciec mógł rościć sobie

pretensje do jej majątku. Wtedy mamy dość mocny motyw, nie sądzisz?

Haldeman-Spegel zaciągnął się papierosem i usiadł. Skinął w końcu głową.
– Okej, rozumiem – powiedział skruszony. – Ale naprawdę nie wiem, kto może po niej

dziedziczyć. Może napisała testament.

Hake uznał, że pora teraz wypalić z grubej rury, kiedy Haldeman-Spegel znajdował się

w odwrocie.

– Kiedy zapytałem, czy ją kochałeś, myślałem także o tym, że może łączyła was intymna

relacja.

Trwało chwilę zanim Haldeman-Spegel zrozumiał, dokąd zmierza Hake. Zrobił się czerwony

na twarzy.

– Co ty do cholery masz na myśli?
– Ktoś powiedział – Hake udawał, że czyta z protokołu – że być może „kochałeś ją za

bardzo”.

– Kto to powiedział?
– Jest w tym coś?
– Nic a nic, kurwa!
Znowu wstał.
– Jesteś nieprawdopodobny. Oskarżasz mnie tu w jednej minucie o zarzynanie

przedsiębiorstw, a w drugiej o kazirodczy związek z moją córką.

– Usiądź – powiedział Hake.
Jednak Haldeman-Spegel nadal stał.
– Okej. Po pierwsze, nie można mieć kazirodczego związku z kimś, kto nie jest biologiczną

córką. Po drugie, lepiej zapytać wprost, niż czekać, aż pojawią się pogłoski. Po trzecie –
kontynuował Hake, odchyliwszy się do tyłu na krześle – powinieneś być cholernie zadowolony,
że nie oskarżam cię o morderstwo po tym, jak utrudniałeś to przesłuchanie.

Haldeman-Spegel wrócił na krzesło i usiadł.
– Okej, pytaj – powiedział.
– Chcę wiedzieć, gdzie byłeś tego wieczoru, kiedy zamordowano Cathrine.
Haldeman-Spegel zawahał się, ale potem napisał coś na karteczce i rzucił ją Hakemu.
– Tu masz nazwisko i adres. Ona jest nadal zamężna.
Hake wziął karteczkę i włożył do teczki z dokumentami.
– Czy można liczyć na odrobinę dyskrecji?
Hake spojrzał na niego chłodno.
– Myślisz, że jesteś tego wart?
Reszta przesłuchania minęła w takim samym antagonistycznym duchu. Krótkie odpowiedzi

na skomplikowane pytania. Okazało się, że Birger Haldeman-Spegel wrócił do domu tuż po
dwunastej. Hake nie dawał wiele za to alibi. Jak się miało miliard w banku, można było uciec się
do czegokolwiek. Jedynym, co mogło sprawić, by człowiek pokroju Haldemana-Spegla popełnił
błąd, to sprowokować go. I taka była strategia Hakego od samego początku. Nie podobało mu się
to, ale zamierzał znaleźć mordercę, gdziekolwiek w hierarchii społecznej on się znajdował. Kiedy
skończył, zobaczył, że Haldeman-Spegel jest tak samo wykończony, jak on sam. Jego koszula
miała plamy potu na plecach, skóra w blasku świetlówek była szarawa, a oddech ciężki. Gęsta

mgła dymu papierosowego wisiała w pomieszczeniu i przy jakiejś okazji Hake porządnie
przewietrzył. Poprosił Haldemana-Spegla, by palił mniej, bez żadnego efektu. Hakego piekły
oczy, a palce zaciśnięte wokół długopisu złapał skurcz. Kiedy się pożegnał, Haldeman-Spegel
nawet nie odpowiedział. Wziął tylko swoją marynarkę i palto, po czym zniknął w drzwiach. Hake
powąchał się pod pachami i poszedł do szatni wziąć lodowaty prysznic. Następnie udał się do
pokoju dowodzenia, gdzie już siedzieli Lidman i Tobisson. Spojrzeli na niego nieco zdziwieni.

– Co jest? – zapytał Hake z irytacją.
– Jaka jest właściwie sytuacja? – zapytał w końcu Lidman. – Dziś rano poszła plotka, że

będziesz odsunięty od dochodzenia.

– Nie wierzcie we wszystko, co słyszycie – powiedział krótko Hake i rzucił teczkę

z dokumentami na stół.

Wyszedł i przyniósł kawę w plastikowym kubku. Była lodowata. Wyrzucił kubek do kosza

i zaczął omawiać to, co do tej pory ustalili. Wskazał na tablicę, na osoby, które były powiązane
w jakiś sposób z Cathrine.

– Nowym wątkiem może być majątek Haldemana--Spegla. Tobisson, chcę, żebyś to

sprawdził. Plus – kto dziedziczy po Cathrine.

Zwrócił się do Lidmana.
– Ty możesz zadzwonić do tej damy i dowiedzieć się, czy Haldeman-Spegel był u niej wtedy.
Wręczył mu karteczkę zapisaną przez Haldemana--Spegla.
– Czy ona nie jest…?
– Piosenkarką. – Hake skinął głową.
– A ja uwielbiam jej głos – powiedział Lidman z rozczarowaniem.
– To chyba nie tego on szuka – stwierdził krótko Tobisson.
Policjant otworzył drzwi i postawił na stole mały karton.
– Od technicznych – poinformował. – To było na jej strychu. Możecie je wziąć, Olle

zabezpieczył odciski.

Hake podszedł i otworzył pudełko. Leżało tam kilka listów związanych gumką. Zdjął ją

i wyjął jeden z nich. Był to buchający parą erotyczny list mówiący, jak to autor będzie
„wylizywać źródło miodu i gryźć jasne sutki, aż sok znów spłynie do…”. Jak mógłby „otworzyć
ją swoim mieczem i poprowadzić na większe wyżyny”. Tobisson spojrzał zaciekawiony na list.

– Chyba się jej to podobało – powiedział.
Lidman rzucił mu zirytowane spojrzenie. Hake odwrócił list – był anonimowy. Był

zaadresowany do Cathrine, kiedy mieszkała w domu u swoich rodziców, a sądząc po stemplu
pocztowym, napisany pięć lat temu. Drugi list utrzymany był mniej więcej w tym samym tonie,
zmieszanym z wydźwiękiem religijnym. Dużo o cierpieniu i bólu.

– Co powiecie? – zapytał Hake.
– Dość literackie, co? – powiedział Tobisson.
– Żaden młody mężczyzna tego nie napisał – orzekł Lidman.
Myśli Hakego podążały tymi samymi torami. Był to staroświecki język, który miał taki

buduarowy zapach, jaki może mieć zestarzała pornograficzna fotografia. Gdzie wystrój był jak
scena teatralna, a akt wykonano na aksamitnym szezlongu. Napisał to mężczyzna, nie było
wątpliwości co do tego, ale było coś miękkiego, niemal kobiecego w opisach miłosnych.
Tobisson był tym rozbawiony, Lidman niemal obrzydzony.

– To są rzeczy, które się robi, a nie opisuje – powiedział z namysłem. – To jak jedzenie, jest

indywidualną sprawą, co kto woli. Jeśli ktoś opisuje obiad z ostryg i soli, niektórym cieknie
ślinka, a inni mają odruchy wymiotne. Żona szaleje na punkcie surströmming, kiszonego śledzia,
który mi przywodzi na myśl wychodek mojej babci. Mamy czasami po prostu różne smaki. To

samo z seksem. Ktoś lubi, co to było, co powiedział Brandt, fellatio? Podczas gdy ktoś inny
czułby obrzydzenie wobec aktu. Niektórzy lubią bawić się pod kołdrą, podczas gdy inni chcą
mieć włączone reflektory.

– A ty czego chcesz? – zapytał Tobisson.
Lidman pokręcił głową.
– Nawet nie próbuj – powiedział spokojnie.
Hake odłożył listy z powrotem. Może były istotne dla śledztwa, może nie. Ale chętnie by się

dowiedział, kto pisał tak płomienne listy do Cathrine. Śledztwo w sprawie morderstwa było jak
wykopaliska archeologiczne – kiedy dochodziło się do pierwszej warstwy, zawsze pod spodem
znajdowało się gospodarstwo domowe, a kiedy drążyło się dalej, znajdowało się kamień
węgielny innego rodzaju budynku, może kościoła. A kiedy się go odkopało, znajdowało się obraz
ołtarzowy z Jezusem namalowanym w stylu wczesnorenesansowym, co dawało podstawy do
pracy nad datowaniem, aż ktoś wpadał na to, że choć obraz był z tego okresu, nie musi to
oznaczać, że kościół również. To jak mieć w nowoczesnym mieszkaniu, w jadalni, meble
z okresu gustawiańskiego – kiedy ktoś odkopie mieszkanie sześćset lat później, nie da się nabrać,
że całe mieszkanie było gustawiańskie. W śledztwie cały czas opacznie interpretowano artefakty
i ludzi. A najważniejszy ze wszystkich archeologicznych parametrów – czas – był tym, co mogło
skazać lub uwolnić podejrzanego. A czas był niezwykle trudny do kontrolowania. Wystarczyło
zapytać siebie samego, co robiło się przed dwoma tygodniami dwadzieścia po drugiej, aby
zrozumieć, jaki jest złudny.

Hake zjadł na lunch, ze swoimi współpracownikami, gotowanego dorsza z sosem jajecznym,

a później był zmuszony napisać wyczerpujący raport z dotychczasowej pracy. Po dodatkowej
papierkowej robocie, omówieniu raportu z grupą śledczą i zebraniu pracowniczym wrócił
autobusem do domu. Nie chciał rano znów skrobać samochodu.

Kiedy wszedł do mieszkania, zadzwonił do Hanny, ale nie było jej w domu. Nagle poczuł się

samotny. Nie zdarzało się to tak często – wypełniał sobie dni i zazwyczaj miło witał odrobinę
samotności wieczorami. Ale tego wieczoru czuł się niespokojny i nie wiedział, co ze sobą począć.
Spotkania w ciągu dnia wyssały z niego wszystkie soki i cała agresja, która na zamianę go
napełniała i opuszczała, uczyniła w jakiś sposób całe jego ciało wrażliwym. Zupełnie nie
wiedział, gdzie się podziać, nie chciał wychodzić sam i siedzieć w restauracji, nawet jeśli nie
było mu to obce. I nie chciał dzwonić do Julii, bo ona by mu tylko powiedziała, żeby się urżnął
i zaliczył numerek. To był jej standardowy przepis na rozwiązywanie problemów, którego sama
często używała. Rodzice rozdrażniliby go tylko jeszcze bardziej, a koledzy z pracy właściwie nie
chcieli zapraszać szefa jako gościa. Poza tym on sam czułby się nieswojo, gdyby rzeczywiście
został zaproszony do czyjegoś domu.

Skończyło się tym, że zrobił to, co miał w zwyczaju, gdy przychodziła podobna chwila.

Przebrał się, założył kalesony, dżinsy, grube trzewiki i wiatrówkę. Zdjął lornetkę z półki na
kapelusze, włożył zrobioną na drutach, wełnianą czapkę, po czym wezwał taksówkę i pojechał na
tor wyścigowy poza Sztokholmem. To było coś wyjątkowego, widzieć ten oświetlony owal
w chłodny, przedzimowy wieczór, kiedy płatki śniegu wolno opadały na ziemię. To tak, jakby
trafił na inną planetę. Planetę koni. Kupił gorący bulion i stanął przy padoku. Pił i obserwował
konie. Wydawały się beztroskie wobec pogody i wiatru. Wiedział, że mogą biegać na mrozie do
minus dwudziestu pięciu stopni. To dżokeje nie mogli rywalizować w zbyt niskich
temperaturach. Hake studiował program, studiował ruchy koni, sprawdzał, które się zgrzały,
a które trzymały wysoko głowę. Kiedy wybrał swojego konia, wszedł do ciepłego pomieszczenia
i puścił swój zakład.

Kiedy cztery godziny później wrócił do domu, portfel miał uszczuplony o przegrane trzysta

koron. Ale nie był przygnębiony z tego powodu. Czas tam spędzony pozwolił mu się pozbierać.
Położył się w wannie i czytał książkę Josepha Conrada. O godzinie jedenastej znów zadzwonił do
Hanny. Robiła wrażenie miłej i przyjaznej, i przeprosiła, że poprzedniego wieczoru była taka
opryskliwa. Hake przyjął przeprosiny i uzgodnili, że zjedzą obiad następnego dnia. Hake założył
rudy szlafrok i uchylił okno. Po drugiej stronie ulicy stał mężczyzna z czarnym wyżłem. Gapił się
na bramę w taki sam sposób, jak wcześniej.

Hake wyszedł do przedpokoju, założył skórzaną kurtkę i tak szybko, jak mógł, zszedł w dół

po schodach, na ulicę. Ale mężczyzna z psem już zniknął. Hake obszedł dzielnicę dookoła
i szukał bez rezultatu. Zadumany wrócił i zadzwonił do pediatry. Otworzyła ostrożnie drzwi.

– Tak?
– Przepraszam, że przeszkadzam – zaczął Hake i nagle zdał sobie sprawę, że być może

wystraszył kobietę. Ta czarna skórzana kurtka nałożona na szlafrok musiała sprawiać, że
wyglądał dziwacznie. – Jestem twoim sąsiadem z góry.

– To chyba wiem – powiedziała. – Czego chcesz?
– Na ulicy stał człowiek i wpatrywał się w naszą bramę. Ma psa myśliwskiego na smyczy.

Wyżła. Znasz go?

– Nie, a powinnam?
– Ma długie ciemne włosy, lekko siwe przy skroniach. Duży, otyły.
– Nie mam żadnych takich znajomych.
– Ani ja. I to jest problem.
– Może twoja dziewczyna go zna – powiedziała nonszalancko i życzyła mu dobrej nocy.

ROZDZIAŁ 11

Tobisson odebrał go już o godzinie siódmej. Cynk od sierżanta przyszedł późno wieczorem.

Samochód był przyjemnie rozgrzany, a kiedy mijali zjazd do zamku Gripsholm, Tobisson
powiedział, że on i Wendela byli tam latem. Wsiedli na ten stary statek „Mariefred” i zrobili
sobie prawdziwą wycieczkę po jeziorze Mälaren, z koszykiem piknikowym i winem. Hake
siedział zajęty własnymi myślami, podczas gdy Tobisson paplał. Był teraz przy zawartości
koszyka piknikowego i opisywał sery, zakąski i wędliny.

– Mam problem ze słoną wodą – powiedział nagle Hake.
Tobisson umilkł i spojrzał na niego pytająco.
– Co?
– Woda w Mälaren jest słonawa – kontynuował swój tok myślowy Hake. – Mam z tym mały

problem. Dorastałem ze słoną wodą archipelagu.

– To chyba nie ma żadnego znaczenia? – odrzekł Tobisson.
– To ma cholernie duże znaczenie. Wiesz, kiedy chce się wskoczyć rano do wody w późny

letni dzień. Zsuwa się płaszcz kąpielowy na pomost i czuje, jak zimno jest w powietrzu. Nurkuje
się. Dokładnie kiedy przecina się powierzchnię wody, ten słonawy smak wchodzi przez nos
i usta. To jak Proustowska magdalenka. Człowiek przypomina sobie nagle całe swoje
dzieciństwo, wszystkie skoki, letni czas, kiedy było się bardziej wolnym niż to możliwe.

– Magdalenka – powiedział Tobisson i pokiwał głową.
– Właśnie. Magdalenka Prousta, która sprawiła, że przypomniał sobie swoje dzieciństwo.

A syndrom magdalenki, Tobissonie, nigdy nie zdarza się w słonej wodzie – powiedział
zdecydowanie Hake.

– Syndrom magdalenki – powtórzył Tobisson.
Zerknął na Hakego, który siedział wygodnie oparty na fotelu. Na jego surowej twarzy

malowało się odprężenie, a czujne oczy były łagodne.

– Jest coś z tobą i wodą, co wskazuje, że brak ci piątej klepki – stwierdził z rozdrażnieniem.
– To Julia nauczyła mnie nurkować – powiedział Hake, nie reagując na jego słowa. –

Zaczynałem na najniższym stopniu drabiny pomostu, a ona trzymała mnie i pozwalała spadać
z rękami nad głową. Później wchodziłem stopień po stopniu po drabinie i w końcu byłem na
górze pomostu. Julia była dumna. Była autentycznym strachajłą i sama nie umiała nurkować. Ale
uważała, że mężczyzna, który nie umie nurkować i tańczyć jest bezwartościowy.

Tobisson skrzywił się. On nie umiał ani nurkować, ani tańczyć. Pomyślał o siostrze Hakego.

Duża, brzydka kobieta z kędzierzawymi włosami i sporym biustem. Bał się jej trochę, ponieważ
wiedział, że ona widzi i słyszy wszystko. I nie lubił jej gryzącej ironii. Jej też brakowało piątej
klepki. Tobisson był o tym całkowicie przekonany. Prawdopodobnie to było rodzinne.

Wartownik pokierował ich w stronę parkingu, gdzie czekał na nich żołnierz. Tobisson i Hake

wysiedli i się przedstawili. Mężczyzną był sierżant Palmér. Stał w rozkroku, z rękami za plecami.

– Gdzie on wtedy stał? – zapytał Hake.
Palmér wskazał w żołnierski sposób wyprostowaną ręką z kciukiem zamkniętym w dłoni.
– Tam, komisarzu – powiedział wyraźnie.
– Jesteś pewien?
– Miałem wartę i z łatwością rozpoznałem samochód Severina.
– Wyjeżdżał stąd około ósmej w poniedziałek?
Palmér kiwnął głową.

– Zastanawiałem się właśnie, dokąd on jedzie o tej porze. Nie ma za bardzo co robić

w Strängnäs.

Sierżant zadzwonił na policję, kiedy dowiedział się, około której godziny została

zamordowana Cathrine Haldeman-Spegel. Według informacji w gazetach narzeczony był
w kwaterze cały czas i to go zaniepokoiło.

– Pomyślałem, że to mój obowiązek – powiedział Palmér. – Severin jest świetnym facetem,

ale nie można kłamać w tak poważnych sprawach.

– Postąpiłeś prawidłowo – zapewnił Hake. – Jaki miał samochód?
– Jeep. Ciemnozielony. Napęd na cztery koła. Właściwie pojazd terenowy.
– Możesz przyjść na formalne przesłuchanie później – powiedział Hake. – Tobisson wróci tu

za chwilę i poda ci wszystkie informacje. Gdzie cię znajdzie?

– W kancelarii – odpowiedział Palmér. Nadal stał na baczność. Tobisson nie mógł się dłużej

powstrzymać.

– Spocznij – powiedział surowo, zanim wyszczerzył szyderczo zęby.
Oczy sierżanta się zwęziły.
– Jesteśmy ci winni wielkie podziękowania – próbował złagodzić ten wyskok Hake.
Palmér spojrzał na niego.
– Ty możesz przyjść, żeby mi podać informacje – powiedział spokojnie. – Ten gość mógłby

się tam w środku potknąć.

Odwrócił się i odszedł.
Tobisson wzruszył usprawiedliwiająco ramionami do Hakego, który poirytowany szedł

w stronę kasyna oficerskiego.

– Zatem kapitan Murray skłamał, że Severin był na miejscu i oglądał „Aktualności”?
Hake nie odpowiedział, tylko otworzył drzwi do kasyna i wszedł. W skórzanym fotelu, blisko

okna siedział kapitan Murray i czytał gazetę. Kiedy zobaczył obu policjantów, spojrzał na nich ze
zdziwieniem. Hake podszedł do niego i usiadł obok. Tobisson stał wyczekująco tuż za nim.
Murray błądził chwilę wzrokiem między nimi, zanim zdecydował się zwrócić do Hakego.

– A to niespodzianka – powiedział i złożył gazetę. Hake zauważył, że była to niezależna

gazeta socjalistów „Norrskensflamman”. Murray podążył za wzrokiem Hakego i uśmiechnął się
lekko.

– Trzeba kontrolować wroga – wyjaśnił spokojnie.
Hake wyjął notatnik i przekartkował kilka stron.
– Tylko parę pytań – oznajmił.
Kapitan Murray czekał.
– Powiedziałeś, że spotkałeś Petera Severina w tym kasynie w ubiegły poniedziałek. Tego

samego dnia, kiedy jego dziewczyna została zamordowana.

– Zgadza się – powiedział Murray.
– Powiedziałeś, że pamiętasz to, ponieważ skomentował wypadek w kopalni w Rosji, który

pokazywano w „Aktualnościach”.

– To też prawda.
Hake zwrócił się do Tobissona.
– Co sądzisz, Tobisson? – zapytał.
– Słowo przeciwko słowu – odparł Tobisson. – Słowo sierżanta przeciwko słowu kapitana.
Murray nie bardzo rozumiał.
Hake pokręcił głową.
– Myślę, że obydwaj mówią prawdę – stwierdził w końcu.
– To niemożliwe – powiedział zdziwiony Tobisson.

– Owszem – zgodził się Hake i spojrzał na Murraya. – Bo miałeś chyba na myśli tę wczesną

emisję „Aktualności”, czyż nie? Tę o godzinie szóstej?

– Oczywiście – powiedział Murray.
– A podczas tej późniejszej emisji? Widziałeś wtedy Severina?
– Nie było mnie tu nawet – odpowiedział kapitan. – Byłem w swoim pokoju

i przygotowywałem się do zajęć.

Hake skinął głową.
– Dziękuję – powiedział i wstał.
Kapitan zrobił to samo.
– Co to znaczy? – zapytał.
– To znaczy, że zamierzamy zabrać stąd Petera Severina z nami – poinformował Hake.
Powrotna podróż była ponura. Peter Severin siedział z tyłu z posępnym wyrazem twarzy

i odmawiał odpowiedzi na jakiekolwiek pytania. Tobisson siedział obok niego i czytał w gazecie
strony sportowe. Severin poszedł z nimi dobrowolnie, bez żadnych wielkich oporów czy
zapewnień o swojej niewinności. Popatrzył tylko na nich oskarżycielsko i poprosił o możliwość
spakowania walizki przed wyjazdem. Hake pojechał z Severinem prosto na komisariat.
Prokurator zdecydował, że zostanie zatrzymany, więc Severin zadzwonił do swojej matki
i wyjaśnił, gdzie jest. Matka rozmawiając z Hakem chciała wiedzieć, kiedy będzie mogła
odwiedzić syna. Miała miękki, głęboki głos. Wysławiała się jasno i wyraźnie. Hake chciał
przeprowadzić przesłuchanie, zanim będzie mógł odpowiedzieć.

Hake zjadł obiad z Hanną i Siri, według planu. Był pół godziny spóźniony, ale udało mu się

to załagodzić z pomocą dobrego sera, który kupił w Winjas. Położył Siri do łóżka i czytał jej
o małej siostrzyczce królika, aż zasnęła. Kiedy wyszedł z pokoju dziecięcego, Hanna siedziała
przy telefonie i mówiła szeptem. Była zaskoczona, kiedy dostrzegła go kątem oka. Powiedziała
pospiesznie coś, czego nie dosłyszał, i rozłączyła się. Spojrzała na niego niepewnie.

– Kto to był? – zapytał.
– Koleżanka. Nie znasz jej.
– Koleżanka, a nie kolega?
Odcień gniewu pojawił się na twarzy Hanny, która odwróciła wzrok. Hake podszedł do

telefonu i nacisnął guzik ponownego wybierania. Hanna nie zrozumiała najpierw, co robi, ale
potem pojęła.

– Axel!
Po drugiej stronie odpowiedział męski głos.
– Tak, tu Viggo.
Hake odłożył słuchawkę i obserwował Hannę.
– A więc koleżanka ma na imię Viggo – powiedział, wyszedł do holu, i włożył płaszcz.

Hanna poszła za nim.

– Nie możesz zostać?
Przesunął dłonią po głowie.
– Nie za bardzo czuję, że powinienem tu teraz być – powiedział posępnie.
Hanna podeszła do niego bliżej i położyła rękę na jego ramieniu.
– To nie jest tak, jak myślisz – powiedziała miękko.
– A jak myślę, że jest?
Popatrzyła na niego z namysłem.
– Jestem teraz trochę zagubiona, Axel – zaczęła. – Potrzebuję trochę czasu. Potrzebuję

swobody. To ważne. I tylko na chwilę.

– Ten Viggo jest twoim kochankiem?

– Naturalnie, że nie.
– Więc kim jest?
– Jest… kolegą.
– Ma psa myśliwskiego?
– Psa myśliwskiego? Nie rozumiem.
– Jest duży i trochę otyły?
Hanna spojrzała na niego pytająco, westchnęła i pokręciła głową.
– Ty i twoje pytania – powiedziała. – Dla mnie to też nie jest łatwe.
– Och, do diabła – powiedział twardo Hake.
Hanna otarła ręce o biodra, jakby próbowała zetrzeć z siebie coś lepkiego, co się przyczepiło.
– Nie dam rady teraz tego wyjaśnić. To skomplikowane i delikatne. Daj mi po prostu trochę

czasu.

Chwyciła go za ramiona i przyciągnęła do siebie. Hake czuł zapach jej włosów, czuł

miękkość jej policzka. Rozchyliła usta i pocałowała go.

– Zostań – poprosiła.
Kiedy następnego dnia Axel Hake szedł na komisariat, członkowie stowarzyszenia

prasowego stali przed bramą. Pozdrowił tych, których znał, ale powiedział, że Bolinder zajmuje
się tym wszystkim i że on nie ma nic do dodania. Wszyscy wiedzieli, że zabrano kogoś na
przesłuchanie i zastanawiali się, czy to morderca. Hake odpowiedział wymijająco i przecisnął się
obok nich.

Nadal był w dobrym humorze. Ranek był wspaniały. Siri przyszła do nich dość wcześnie,

usiadła na brzegu łóżka i bawiła się przez pewien czas sama, aż Hake wyczuł, że tam jest i się
obudził. Popatrzyła na niego spokojnie i kontynuowała zabawę ze swoim szmacianym
króliczkiem Stampem. Przyzwyczaiła się już, żeby nie przeszkadzać – pomyślał. Nie wiedział,
czy to dobrze czy źle.

– Hej – powiedział i przypatrywał się jej, podczas gdy ubierała swojego królika.
Siri spojrzała na niego, potem przyłożyła palec do ust i popatrzyła na mamę, która wciąż

mocno spała.

Hake kiwnął głową i zabrał ze sobą Siri do łazienki. Wykąpał ją, a potem zjedli wspólnie

śniadanie. Dziewczynka sama zaniosła swój talerz do zmywarki, ale z trudem udało jej się go do
niej wstawić. Hake musiał trzymać się z daleka, skoro wreszcie chciała pomagać. Julia
powiedziała mu, że nie wolno wtrącać się za dużo. Człowiek działa na zasadach społecznego
darwinizmu i jeśli nie zaczyna walczyć już od małego, jest w najwyższym stopniu wątpliwe, czy
kiedykolwiek później będzie się wysilał. Zamiast tego będzie bezradnie kręcił się w kółko.

Axel ubrał Siri, a zanim wyszli, poszedł do sypialni i pochylił się nad Hanną.
– Wiem, że tylko udajesz, że śpisz – wyszeptał. – Ale to nie szkodzi.
Jej powieki zatrzepotały lekko. Jak skrzydła motyla. Hake obserwował jej twarz. Była

ładniejsza bez szminki i maskary. Było w niej coś tak bezbronnego, że niemal zapomniał, jaką
jest nieustępliwą i nieco rozpuszczoną dorosłą osobą. I że ma kolegę o imieniu Viggo.

– Jak chcesz – powiedział w końcu i pocałował ją w czoło. – Zabieram twojego dzieciaka

i zwijamy się do przedszkola. So long. Na razie.

W pokoju dowodzenia siedzieli Tobisson, Lidman i Bolinder. Po powitaniach Hake zdjął

płaszcz i otworzył swoją aktówkę. Bolinder patrzył na niego wyczekująco. Można było wyczuć,
że jakby nie do końca wyrównali rachunki. Nie dezaprobował Hakego, ale uważał, że kolega
stąpa po bardzo cienkim lodzie, rzucając cały czas wyzwanie dowództwu policji, a czasem nawet
prasie i współpracownikom. Nie mówiąc o przesłuchiwanych albo innych ludziach w pewien
sposób związanych ze śledztwem. To w gruncie rzeczy niebezpieczna metoda, uważał Bolinder,

ale Hake dawał sobie z nią radę i awansował, chociaż wielu uważało, że szło to trochę za szybko.
Zastrzelił także człowieka, co zazwyczaj skłaniało niektórych policjantów do rozmyślań,
a u innych powodowało oziębłość. Bolinder nie wiedział tak naprawdę, co to wydarzenie zrobiło
z Hakem, ale jakimś wyjątkowym myślicielem Hake nie był. Przypuszczalnie dawno już
usprawiedliwił swoje postępowanie, mimo że wewnętrzne dochodzenie zawierało wiele znaków
zapytania. To chyba szczęście, że Hake został postrzelony, pomyślał Bolinder, inaczej
wyglądałoby to jeszcze gorzej. Dzięki temu istniało jakiegoś rodzaju moralne alibi. Gdyby Hake
nie strzelił, sprawca mógł go zabić.

Nie było to też coś, nad czym Axel Hake rozmyślał. Wyśledził niebezpiecznego przestępcę,

który miał sadystyczne skłonności, torturował i okaleczył wielu ludzi. Kiedy go złapał na terenie
warsztatu za zbiornikiem gazu, mężczyzna chwycił klucz do rur i go powalił. Później przyniósł
broń ze swojego samochodu, strzelił Hakemu w kolano i wziął na cel brzuch. Jednak pistolet nie
wypalił, i podczas gdy mężczyzna spokojnie wyjmował nowy magazynek, Hake zdążył
wyciągnąć swój pistolet służbowy i strzelił mężczyźnie cztery razy w klatkę piersiową. Pamiętał
zdziwienie mężczyzny, który siadł ciężko na podłodze warsztatu i do samego końca próbował
wsadzić magazynek do pistoletu. Popatrzył jeszcze z konsternacją na Hakego, jego spojrzenie
zgasło, upadł na bok, i umarł. Później wielokrotnie kwestionowano decyzję, rozważając, czy
rzeczywiście było konieczne tak wiele strzałów. Za każdym razem Hake mówił, że było. Gdyby
mężczyzna włożył magazynek, Hake byłby martwy. Po hospitalizacji miał kilka rozmów
z policyjnym psychologiem, ale spał dobrze i nie miał ani jednego koszmaru o mężczyźnie, nie
odczuwał też jakichkolwiek wyrzutów sumienia. Uważał, że zrobił dobrze i postąpiłby dokładnie
w ten sam sposób, gdyby znalazł się w podobnej sytuacji.

– Okej – powiedział Hake i spojrzał na mapę nazwisk tych, którzy znali Cathrine Haldeman-

Spegel. – Mamy więc kogoś, kto kłamał. Niedługo go przesłucham, ale mimo wszystko
pracujemy dalej.

– A jeśli się przyzna? – zapytał Lidman.
– Wtedy sprawdzimy, czy mówi prawdę.
Lidman kiwnął głową.
– Przy okazji, ile mamy przyznań do winy? – zapytał Hake.
– Trzech dzwoniło, a jeden napisał list – powiedział Tobisson. – Dwóch z nich znamy

z wcześniejszych przypadków. Zazwyczaj przyznają się do wszystkich morderstw, które są
popełniane. Dwaj są nowi, ale nie zdążyliśmy jeszcze ich złapać. Wszystkie informacje, które
podali, wskazują na pilne czytanie gazet.

– Jak tam z prasą, Bolinder?
– Myślę, że wiedzą, że to Petera Severina mamy – powiedział. – Ale po przejrzeniu

wszystkich gazet z tego tygodnia wydaje mi się, że nie znają czasu popełnienia morderstwa, co
jest dobre ze względu na wszystkich, którzy widzieli rzekomo, w okolicy, jakieś tajemnicze
rzeczy.

Bolinder położył rękę na ustach i odchrząknął.
– Zwołałem konferencję prasową na jedenastą – powiedział. Będziesz wtedy gotowy

z przesłuchaniem?

Hake kiwnął głową.
– Co mówi Rilke?
– Sam go zapytaj – powiedział sucho Bolinder.
– Pytam ciebie.
– Nie wiem więcej niż ty.
Hake uniósł brwi.

– Nie?
– Przestań się zgrywać, Axel. Jeśli chcesz się mnie pozbyć z dochodzenia, to powiedz to. Nie

zamierzam zapierać się rękami i nogami, jeśli tak sądzisz. I nie jestem chłopcem na posyłki
Rilkego, i twoim też nie.

Axel Hake nie chciał się pozbyć Bolindera. Był naprawdę zdolnym policjantem, ale

formalistą, który cały czas miał na uwadze przełożonych i to, czego oczekiwali. Hake nie
wiedział, czy postępował tak ze strachu, czy tylko ze zwykłego pragmatyzmu. A może było tak,
że surowy, hierarchiczny porządek przypadł do gustu Bolinderowi, który był zawodowym
żołnierzem, zanim wstąpił do policji.

– Chcę cię tutaj – powiedział w końcu Hake i dostrzegł błysk zadowolenia w oczach

Bolindera.

– Czy jest jeszcze coś, co powinienem wiedzieć przed przesłuchaniem? – zapytał rzecznik

prasowy.

– Jego matka dzwoni cały czas i prawdopodobnie przyjdzie tutaj – powiedział Tobisson.
Wzruszył nonszalancko ramionami.
– Wtedy twoi koledzy, Bolinderze, będą mieli w czym zatopić zęby.
– Oni nie są moimi kolegami – powiedział Bolinder i westchnął.
– A co z nożem myśliwskim?
– Olle zrobił trochę testów i próbował porównać brzegi ran, ale trudno powiedzieć, czy to

dokładnie taki sam rodzaj noża, jak ten kupiony w Widforss.

– Możesz pokazać sprzedawcy zdjęcie Severina. Zobaczymy, czy go rozpozna.
– Jak z alibi pozostałych?
– Nie zaczekamy z tym aż do końca przesłuchania?
– Nie – powiedział Hake. – Mogły to zrobić dwie osoby. Niczego nie wykluczamy

i pracujemy jak zwykle.

– Co ty masz, Lidman?
Lidman czytał swój notes.
– Nie za dużo, jeśli chodzi o alibi.
– A Lisbeth Haldeman-Spegel? Była w kinie?
– Nie byliśmy w stanie tego potwierdzić. Sala była wypełniona prawie po brzegi i bileterka

nie pamiętała Lisbeth.

– Okej – powiedział w końcu Hake, kiedy przeszli przez raporty o nieprawidłowym

parkowaniu, przepytywaniu sąsiadów i zeznaniach świadków. Te ostatnie były opasłą księgą,
której przejrzenie Hake zlecił dwóm policjantom. Było tam wszystko: od ludzi twierdzących, że
widzieli ubranego na ciemno mężczyznę czającego się przed domem, do sąsiadki Cathrine
Haldeman-Spegel, która słyszała muzykę gramofonową dochodzącą z mieszkania tuż po
dziewiątej. W budynku było słychać przez ściany, ale ona nie słyszała żadnego krzyku. Hake
uważał, że to nieprzyjemne, iż człowiek nie krzyczy, kiedy ktoś wbija mu nóż w ciało. Umieranie
po cichu było w jakiś sposób nieludzkie.

– Idę zatem na dół przesłuchać Severina – powiedział i wstał.
– Powiedz mu, że Cathrine uprawiała z kimś seks w niedzielny wieczór – poradził Tobisson.

ROZDZIAŁ 12

Axel Hake zatrzymał się przed drzwiami do pokoju przesłuchań w areszcie Kronoberg

i zajrzał przez wizjer. Peter Severin stał z rękami głęboko w kieszeniach i zwilżał co chwilę
wargi, co sprawiało, że wyglądał na zdenerwowanego. Hake pozwolił strażnikowi otworzyć
drzwi i wszedł.

– Cześć – powiedział i wskazał gestem krzesło, aby Severin usiadł. Nauczył się zawsze

obejmować dowodzenie w przesłuchaniach tak, aby nigdy nie budziło wątpliwości, kto wyjdzie
z pokoju wolno, kiedy przesłuchanie się zakończy.

– Zatem skłamałeś o „Aktualnościach” – powiedział.
– Skłamałem i nie skłamałem – odrzekł czujnie Severin. – Oglądałem „Aktualności”.
Hake zignorował komentarz.
– Wiarygodny świadek twierdzi, że pojechałeś gdzieś samochodem. Dokąd?
– Przejechałem się po prostu.
– Do Sztokholmu?
Severin zawahał się, po czym pokręcił głową.
– Nie, jeździłem tylko dookoła, bez celu.
– Ktoś mógł cię widzieć?
– Nie wiem.
– Jeśli skłamiesz jeszcze raz – powiedział Hake cicho – twoja wiarygodność będzie

skończona, więc od tej pory bądź zupełnie, ale to zupełnie pewny tego, co mówisz.

Severin wstał i obszedł połowę pokoju.
– Chcę rozmawiać z adwokatem – powiedział posępnie. – Chyba mam do tego prawo?
– Siadaj – rzekł szorstko Hake.
Przerzucił stertę papierów, wyjął coś i podał Severinowi. Podporucznik wzdrygnął się

i zbladł.

– To twoja dziewczyna w kostnicy. Jakiś drań zgasił jej życie w potworny sposób. Popatrz na

te głębokie rany kłute na szyi, piersiach i podbrzuszu.

Severin nie patrzył na zdjęcie.
– Jeśli nie ty to zrobiłeś, przestań bujać i zamiast tego odpowiedz, gdzie do cholery byłeś i co

robiłeś.

Severin zwilżył usta, szczęka opadła mu nieco, a cały bunt zdawał się powoli znikać.
– Pojechałem do Sztokholmu – powiedział w końcu. – Coś nie grało między nami i musiałem

zobaczyć, czym się zajmowała, kiedy mnie nie było. Dzień wcześniej, w niedzielę, nie odbierała
telefonów przez całą noc. Mieliśmy ćwiczenia i dzwoniłem dziesiątki razy z kwatery głównej.

– Kiedy byłeś w Sztokholmie?
– Dojechałem około wpół do dziesiątej – powiedział. – Nie miałem klucza, więc

zadzwoniłem domofonem, ale nikt nie odpowiedział. Spojrzałem w górę na mieszkanie
i zobaczyłem, że świeci się we wszystkich oknach. Wtedy poszedłem do budki telefonicznej
i zadzwoniłem, ale także nikt nie odpowiadał. Szwendałem się po okolicy do jedenastej, żeby
zobaczyć, czy ktoś wyjdzie. I wyszedł. Jakiś mężczyzna wyszedł z psem i wtedy wemknąłem się
i poszedłem na górę. Zadzwoniłem do drzwi, ale nikt nie otworzył. Przez otwór na listy
zawołałem ją po imieniu.

– I nie widziałeś nikogo?
Severin spojrzał zrezygnowany na Hakego.

– Nie.
Niepokojąco zbladł.
– Została wtedy zamordowana? Leżała tam w środku i krwawiła?
Hake nie odpowiedział. Było niebezpiecznie podawać dokładny czas. Takie informacje mogą

być użyte przeciwko policji, kiedy dochodzi do oskarżenia. To, co zeznano podczas
przesłuchania, mogło być wycofane w sądzie. Obrońcy mogą powiedzieć, że ich klient został
zmuszony do zeznania tego czy owego.

– Zauważyłeś coś szczególnego, spędzając noc na ulicy? – zapytał Hake. – Jakąś osobę,

jakieś zdarzenie?

Severin pokręcił głową.
– A mężczyzna z psem? Czy on mógłby cię rozpoznać?
– Wemknąłem się właśnie tak, żeby mnie nie zobaczył.
Nagle się rozpromienił.
– Ale możecie przecież dowiedzieć się, kim był mężczyzna i ustalić, czy rzeczywiście

wyszedł z psem – powiedział.

– Nie pomoże nam to, że ty go widziałeś, jeśli on nie widział ciebie – stwierdził Hake

bezlitośnie.

Severin skulił się i włożył ponownie ręce do kieszeni.
– Jak długo stałeś pod jej bramą?
– Poszedłem do samochodu tuż po jedenastej. Zamierzałem napisać kartkę i wrzucić ją przez

otwór na listy, ale się rozmyśliłem.

– Byłeś wkurzony?
Severin zawahał się, potem skinął głową.
– Zazdrosny?
Pokręcił głową, ale nagle uszło z niego powietrze i pojawiły się łzy. Najpierw tylko jedna,

którą starł. Później głęboki szloch w towarzystwie porządnego morza łez.

Hake podał mu chusteczkę, ale Severin nie przyjął jej, tylko wytarł twarz rękawem swetra.
Axel odczekał jakąś minutę, po czym kontynuował.
– A co myślisz o tym, że ona nie żyje?
– O co do cholery ci chodzi?
– Może czujesz pewną ulgę.
Severin nie był w stanie się wściec. Pokręcił tylko głową.
– Tęsknię za nią, chyba rozumiesz, ty draniu – powiedział ciężko.
Hake zapisał ostatnią notatkę, wziął swoją laskę i wstał. Severin obserwował go

w oczekiwaniu, aż strażnik otworzy drzwi.

– Jestem aresztowany? – zapytał.
– Tak, jesteś – powiedział Hake i wyszedł.
Na korytarzu podeszła do niego starsza kobieta około sześćdziesiątki. Była ubrana w futro

i miała złoty naszyjnik.

– Czy to pan jest komisarzem Hakem? – zapytała.
Rozpoznał ją – to była kobieta, która stała obok Severina na pogrzebie.
– Tak – powiedział.
– Jestem Veronica Severin. Matka Petera. Czy zamierza pan aresztować mojego syna?
– Tak – odpowiedział Hake.
– On jest niewinny. Jest naiwnym, trochę rozpieszczonym młodzieńcem. I nigdy nie

powinien był zadać się z tą bezwartościową dziewczyną. Ale nie jest żadnym mordercą. Matka
chyba wie takie rzeczy.

– Gdyby wszystkim matkom pozwolono świadczyć za swoich synów, nigdy nie złapalibyśmy

ani jednego mordercy.

– Niech pan nie będzie bezczelny. Peter nie jest kimkolwiek. Urodził się w dobrej rodzinie.

Może to nic nie znaczy dla kogoś pana pokroju, ale dla nas oznacza wszystko.

– Niestety nie mogę pani pomóc – powiedział Hake uprzejmie.
– Cathrine Haldeman-Spegel nie była z naszego gatunku. Można było to wyczuć od razu.

Później zresztą dowiedzieliśmy się, że była adoptowana, żadna z niej prawdziwa Haldeman-
Spegel.

– Pani syn w każdym razie wydawał się ją kochać.
Veronica Severin prychnęła.
– Był zdezorientowany. Tak naprawdę nie wiedział, co robi.
– Przez kilka lat?
– Ona była dziwką!
– Nie zdzirą?
– Tak, jeśli woli pan to słowo.
– Nienawidziła jej pani?
– Zabrała mi syna – powiedziała Veronica Severin bezdźwięcznym głosem, tak jakby to była

jedna z największych zbrodni w dziejach ludzkości.

Hake przeprosił i zrobił krok na bok.
– Przykro mi, ale tak czy inaczej nie mogę pani pomóc – powiedział i poszedł dalej

korytarzem.

Tuż przed tym, jak zniknął za rogiem, usłyszał, jak kobieta woła za nim:
– Ona zniszczyła nasze życie!
Kiedy Axel Hake wszedł do pokoju dowodzenia, Tobisson natychmiast go zauważył.
– Była tu paniusia z Östermalmu i…
– Już ją spotkałem – powiedział Hake i odwrócił się do Bolindera.
– Peter Severin jest aresztowany. Był w pobliżu miejsca zbrodni tuż po morderstwie.
Opowiedział o przesłuchaniu, a Bolinder notował.
– Co o tym sądzisz? – zapytał Lidman.
– Rilke się ucieszy, możemy pokazać rezultat. Poza tym zatrzymaliśmy wojskowego, co

z pewnością ucieszy go jeszcze bardziej. Nie wiem, czy Seymour był poborowym kategorii D,
ale coś w tym jest.

– Jego ojciec był pułkownikiem – powiedział Bolinder.
Hake uśmiechnął się, jakby to wszystko wyjaśniało.
– Ale co ty o tym sądzisz? – powtórzył Lidman.
– Był tam mniej więcej w czasie, kiedy popełniono morderstwo, a to na razie wystarczy.
– Ale my nadal szukamy sprawcy?
Hake zawahał się, a później skinął zdecydowanie głową.
Kiedy Axel wrócił do domu, nastawił L’Enfant Roi Noir Désir i usiadł na sofie. Był skonany.

Rilke zmusił go do obecności na konferencji prasowej i Hake uważał, że to rozsądne żądanie. Ale
nie lubił tego. Czuł się obserwowany, przez co odczuwał dyskomfort. Chciał pracować w ciszy,
a nie być rozdzieranym na wszystkich stronach gazet. Fotografowie odpalali flesze, reporterzy
podtykali mu mikrofony pod nos, dziennikarze krzyczeli do niego. Wiedział, że tylko wykonują
swoją pracę, że wiele zbrodni wyszło na jaw dzięki ich doniesieniom, ale i tak cierpiał przez tę
natarczywość. Musiał powstrzymywać się, aby nie być agresywnym i nie okazywać pogardy.
Konferencja prasowa poszła dobrze, media miały na czym się skupić, a Rilke nie będzie już go
tropił i żądał wyników. To powinno dać mu odrobinę spokoju w pracy. Po tym, jak spektakl się

zakończył, Rilke odciągnął go na stronę.

– Dobra robota, Axel – powiedział łagodnie. – Miałem telefon z ministerstwa. Są

zadowoleni, że w obliczu ciężkich zbrodni policja podejmuje zdecydowane działania.

– To nie on – powiedział Hake cicho.
Rilke nie zrozumiał.
– To nie on – powtórzył Hake i odszedł.
Rilke patrzył za nim. Jego twarz była woskowo blada.
Nie, Axel Hake ani przez sekundę nie wierzył, że to Peter Severin był sprawcą. Ale

aresztowanie go było póki co konieczne ze względu na jego kłamstwa, w przeciwnym wypadku
byłoby to przewinienie służbowe. Miał nadzieję, że pisanina w gazetach zwabi kogoś, kto powie
lub zrobi coś, co sprawi, że dochodzenie nabierze innego obrotu. Może prawdziwy morderca coś
wymyśli. Może pojawi się nowy świadek, kiedy wiadomość o złapaniu podejrzanego zostanie
wyemitowana w całym kraju.

Ostry dźwięk dzwonka wyrwał Hakego z rozmyślań. Na zewnątrz stał Lars Larsson-Varg,

kustosz muzeum z mieszkania wyżej, z butelką szampana w ręce. Pomyślał, że będą świętować.
Widział w telewizji, że morderca został zatrzymany i winszował teraz Hakemu zwycięstwa.

– Dobrze wychodzisz na zdjęciach – powiedział.
Hake zaprotestował i nie chciał pić. Jutro też jest dzień. Lars Larsson-Varg nie zrozumiał,

więc Hake cierpliwie wyjaśnił mu, że sam fakt aresztowania kogoś nie świadczy od razu o jego
winie. Mimo to stary kustosz otworzył butelkę i nalał.

– Według mnie to wydaje się jasne jak słońce – powiedział i pociągnął za swoją długą brodę.

– Dlaczego to nie miałby być on?

Hake nic na to nie odrzekł. Nie chciał omawiać spraw z kimś spoza grupy dochodzeniowej.
– Był przecież przed jej mieszkaniem w wieczór morderstwa, sam to przyznał.
Hake sączył trunek i siedział cicho. Oczywiście, że Severin znajdował się przed domem

Cathrine w wieczór morderstwa. Ale jeśli zadźgał swoją dziewczynę i oprócz tego nosił
rękawiczki, żeby nie zostawiać po sobie śladów, nie pozostawałby, do cholery, przez wiele
godzin nieopodal miejsca zbrodni, gdzie ktokolwiek mógł go zauważyć.

W końcu Hake wziął jeszcze jeden kieliszek szampana. Lars Larsson-Varg zaczął opowiadać

o czasach w Muzeum Narodowym. Axel lubił jego głos, choć czasami bywał on hipnotyczny. Po
chwili zapadł w głęboki sen. Obudził się dopiero przed szóstą rano i odkrył, że spał na kanapie.
Na pustej butelce po szampanie tkwiła karteczka od jego sąsiada. Wyszedł około pierwszej
i zastanawiał się, kim jest Sax.

Kiedy Hake pojawił się w pokoju dowodzenia, panowała w nim pełna aktywność. Lidman

siedział przy komputerze i wprowadzał dane. Hake stanął za nim i spojrzał na ekran. Pokazywał
schemat alibi w związku z morderstwem w poniedziałkowy wieczór.

– Jak to wygląda? – zapytał Axel.
Grube palce nie zatrzymywały się na klawiaturze.
– Nikogo, niech mnie diabli, nie możemy skreślić z listy – powiedział zmęczony Lidman.

Czytał z raportu, który leżał na stole obok komputera.

– Piosenkarka nie może ani potwierdzić, ani zdementować, że Birger Haldeman-Spegel tam

był. Tak się jej wydaje, ale była na haju i czas stanął dla niej w miejscu.

– Powiedziała tak? Że była na haju?
Lidman kiwnął głową. Opowiedział, jak zadzwonił do drzwi tej sławnej piosenkarki, która

mieszka w apartamencie przy Humlegårdsgatan. Otworzyła drzwi ubrana w haftowany, jedwabny
szlafroczek, choć było wpół do drugiej po południu. Lidman pokazał swoją legitymację, ale
piosenkarka nawet na nią nie spojrzała, tylko go wpuściła. Zaproponowała coś do picia i Lidman

zadowolił się szklanką wody mineralnej, podczas gdy ona sama wychyliła duży kieliszek
Chablis. Potwierdziła, że od czasu do czasu sypia z Haldemanem--Speglem, ale tak właściwie
jest żoną dyrygenta. Wydawało się, że Haldeman-Spegel jest tylko jednym z wielu. Lubiła jego
zaloty. Były staromodne, jak się wyraziła. Sama miała około trzydziestu pięciu lat, więc już nie
należała do młodzieży, ale według Lidmana zgrywała cały czas małą dziewczynkę. Chichotała
i spuszczała wzrok, udając fałszywą skromność. Próbowała nawet szokować i być drastyczna.
Ale Lidman, który nie był jednym z jej wielu wielbicieli, ponieważ uważał, że fałszuje, zachował
zimną krew i przycisnął ją, kiedy nadarzyła się okazja.

– Musisz przecież wiedzieć, czy tutaj był – stwierdził, kiedy powiedziała, że nie jest pewna

ani czasu, ani miejsca.

– Dlaczego?
– W przeciwnym razie jesteś doprawdy kretynką – powiedział Lidman, wyjął zapałkę z ust

i położył ją na popielniczce.

Piosenkarka zachichotała.
– Myślę, że byliśmy tutaj. Albo raczej w sypialni.
Uśmiechnęła się.
– To tam idzie po zostawieniu wszystkich prezentów.
– I ty nie masz nic przeciwko?
Wzruszyła beztrosko ramionami.
– Jest bardzo hojny.
Potem popatrzyła mu prosto w oczy i powiedziała:
– Och, on obiecuje też różne rzeczy. Chce się ze mną ożenić i tak dalej.
Wypiła swój kieliszek.
– Ale ja go nie chcę mieć przez cały czas. Jest taki poważny. Taki sztywny. Nie

wytrzymałabym z nim na co dzień. Jednak jako bogaty towarzysz zabaw jest niemal idealny.

– Dopóki przychodzi z prezentami?
– To oczywiste – odpowiedziała.
– Byliście zatem tutaj – powiedział Lidman. – Pytanie więc brzmi: o której godzinie?
– Tego nie pamiętam.
– Dlaczego?
– Byłam na haju. Wtedy czas spędzany razem płynie w jakiś dziwny sposób.
Uniosła nagie ramię.
– Myślę, że powinien dać mi zegarek, żebym mogła pamiętać, kiedy tu jest – powiedziała

i uśmiechnęła się ukradkiem do Lidmana.

Reszta przesłuchania nie przyniosła nic innego, poza tym, że Lidman przyrzekł sobie cicho,

że od tej pory będzie zawsze wyłączać radio, gdy usłyszy głos piosenkarki. Po jakimś czasie się
poddał. Wtedy piosenkarka była już lekko na rauszu i zaczęła flirtować. Żadnego gliny nie miała
między nogami, jak to ujęła. Kiedy odrzucił zaproszenie, stała się bezczelna i skomentowała jego
tłusty tyłek. Lidman odpowiedział, że mimo iż jest obszerny, to nie jest na sprzedaż,
w odróżnieniu od jej własnego. Poleciła mu natychmiast zniknąć jej z oczu, a on bardzo chętnie
zakończył przesłuchanie. Kiedy wychodził, popatrzyła na niego zimno.

– Te zapałki, które położyłeś w popielniczce, mógłbyś do jasnej cholery sobie stąd zabrać.
Oskar Lidman westchnął na to wspomnienie. Później zapytał Hakego, czy sądzi, że może być

jakiś związek między adresem piosenkarki a kinem Park, w którym była Lisbeth Haldeman-
Spegel. Leży ono tuż za rogiem Humlegårdsgatan. Czy mogło zdarzyć się tak, że poszła za
mężem, a potem, kiedy zniknął w bramie, zdecydowała się wejść do kina?

– Kto wie – powiedział z zadumą Hake.

– Nawiasem mówiąc, czy wiesz, że dawniej przy Humlegårdsgatan znajdowało się

sanatorium? – zapytał Lidman.

Hake pokręcił głową.
– Nacieranie solą kosztowało nieco ponad dwie korony, a kąpiel tlenowa osiem pięćdziesiąt.

Chętnie wziąłbym turę nacierania solą po spotkaniu z moim słowiczkiem.

Wydrukował schemat alibi dla Hakego. Tobisson siedział przy innym komputerze, który był

podłączony do rejestru policyjnego. Spojrzał znad ekranu na Axela.

– Chodź – powiedział.
Hake podszedł do niego.
– Wprowadziłem kilka nazwisk do rejestru – powiedział. – To dość interesująca lektura.
Nacisnął przycisk myszy i otworzył plik.
– Jenny Jansson wpadła za kradzież perfum w centrum handlowym NK. Wielokrotnie.

Wymieniona jest też Cathrine Haldeman-Spegel. Były razem w domu towarowym, ale Cathrine
nigdy nie przesłuchiwano. Prawdziwe papużki nierozłączki, czyż nie, Axel?

Hake nie był taki pewien. Nie całkiem wierzył w wersję o bliźniaczych duszach, jak Jenny

sama to przedstawiła. Raczej było to życie i jego cień. Ktoś, kto tęsknił za życiem kogoś innego.

– Czy ktoś sprawdzał alibi Jenny Jansson?
– Rozmawiałem z Jane Magnusson z Kobiecego Ochotniczego Ruchu Obrony Kraju. Jenny

była na zebraniu, na którym było też sto innych osób. Nie mogła z pewnością powiedzieć, czy
Jenny była tam cały wieczór.

Tobisson przerzucał dalej.
– Lisbeth Haldeman-Spegel, matka, była notowana kilka razy za zakłócanie spokoju

w kościele. Wchodziła na nabożeństwa z krzyżem w ręku i wykrzykiwała obelgi, że bezbożni
będą karani. Dochodzenia umorzono.

– Lidman już chyba pokazywał ci policyjny rejestr Andersa Hjortmana?
Hake skinął głową.
– Kogo jeszcze szukałeś?
– Wziąłem wszystkie nazwiska, które figurowały w naszych raportach. Piosenkarka. Nic.

Martin Auxerre. Nic. Gustav i Paula Griegowie. Nic. Peter Severin i jego matka Veronica. Nic.
Wiltenbergowie.

– Wiltenbergowie?
– Ci z naprzeciwka – wyjaśnił Tobisson. – Zostali zatrzymani za gorszące zachowanie.

Igraszki w kinie. Ktoś się wściekł i doniósł na nich.

– Myślę, że możemy ich skreślić – powiedział Hake.
– I tak został nam Birger Haldeman-Spegel.
– Został aresztowany?
– Jeszcze nie – powiedział Tobisson z rozbawieniem.
Lidman słuchał jednym uchem, a teraz wstał od swojego komputera i podszedł do nich.
– Jego firma, Haldeman-Spegel Ventures, jest według moich źródeł w stanie upadłości.

Haldeman-Spegel nie tylko nie ma pieniędzy. Jest też po uszy zadłużony.

Hake i Lidman dostali po stercie informacji o jego poczynaniach finansowych.
– Wydział do spraw Przestępstw Gospodarczych się nim interesuje.
Tobisson spojrzał na Hakego.
– Wysłać też jedną kopię Rilkemu? – zapytał.
– Nie.
– Nie?
Hake pokręcił głową.

– Wtedy może jeszcze bardziej ingerować. A tego nie chcę. Mam w dupie finanse

Haldemana-Spegla, jeśli to nie ma nic wspólnego ze śledztwem.

– Może ma – powiedział Lidman ostrożnie.
Hake odwrócił się do niego ze zdumieniem.
– To rodzice dziedziczą po Cathrine. Nie ma żadnego testamentu.
– Dużo?
– Dziewczyna miała w swoim portfelu akcyjnym dziesięć milionów. Poza tym ubezpieczenie

na życie na dwa miliony.

Tobisson gwizdnął. Hake podszedł do okna i popatrzył na zewnątrz. Ulice były zabłocone.

Na dachach zostało nieco śniegu, a gałęzie drzew sterczały na tle ołowianoszarego nieba.
Niedługo zacznie się bożonarodzeniowe dekorowanie. Każdego roku zaczynało się wcześniej,
tak aby handlarze mogli być pewni, że ludzie zdążą kupić tak dużo, jak to tylko możliwe. Hake
właściwie nie miał nic przeciwko świątecznym dekoracjom i temu, że na ulicach i placach
pojawiały się choinki oraz światełka, ale uważał, że to za wcześnie. Trudno mu było już
w listopadzie poczuć atmosferę Bożego Narodzenia.

– Zwijamy go? – zapytał Tobisson pełen nadziei.
Hake pokręcił głową.
– Jeszcze nie – powiedział z zadumą. – Ale chcę mieć wszystkie informacje na temat jego

sytuacji finansowej jutro na moim biurku.

Resztę dnia Axel Hake przesiedział w różnych zespołach śledczych, które należało

poinformować o bieżącej sytuacji. Prokurator wchodził i wychodził, Bolinder podobnie. Seymour
Rilke dostał wyczerpujący opis dochodzenia na swoje biurko. Hake nie lubił tych wiecznych
raportów, ale czuł, że pisanie pomaga mu sformułować myśli. Zmuszało do wyostrzenia
argumentów. Ale wiedział też, że było wiele przypadkowych czynników, które mogły przesądzić,
czy sprawa zostanie rozwiązana, czy nie, a do nich nigdy nie dało się dotrzeć przez dedukcję.

Później, kiedy już miał wyjść do domu, otrzymał od śledczego szczegółowy rachunek

telefoniczny, który pokazywał wszystkie połączenia wykonane przez Cathrine Haldeman-Spegel.
Metodycznie przejrzał listę, ale większość numerów należała do osób, które już figurowały
w śledztwie. Inne były do sklepów i firm. O siódmej był sztywny jak kij, a kiedy przechodził
obok basenu, ten był już zamknięty. Zaklął cicho i poszedł do siebie. Automatyczna sekretarka
migała, więc nacisnął przycisk odtwarzania. To był Olle Sandstedt z działu technicznego.
Powiedział, że znaleziono odciski palców Andersa Hjortmana w toalecie i kuchni. A Hjortman
twierdził, że nigdy nie odwiedził swojej córki na Jungfrugatan.

ROZDZIAŁ 13

Axel Hake znalazł Andersa Hjortmana przy wietrznym lodowisku hokejowym w Gubbängen.

Stał w boksie zmienników drużyny chłopięcej i niekończącym się strumieniem uwag dostarczał
rady i groźby zawodnikom.

Nagle zauważył Hakego, drgnął i spojrzał na zegar.
– Trzy minuty – krzyknął. Podniósł trzy palce.
Latarnie lodowiska kołysały się nad taflą i rozświetlały od czasu do czasu twarz Hjortmana.

Hake pomyślał, że wygląda prawie jak szalony, kiedy tak dziko gestykuluje rękami i wykrzykuje
obelgi. Pod światło widać było malutkie bąbelki ze śliny, które wydostawały się z jego ust. Kiedy
sędzia odgwizdał koniec pierwszej tercji, Hjortman podszedł do Hakego.

– Gdzie jest twój samochód?
Hake wskazał palcem i Hjortman poszedł za nim do „cytryny”. Gdy wsiedli, Hake zapalił

lampkę sufitową.

– No i co teraz? – zapytał poirytowany Hjortman.
– Znaleźliśmy twoje odciski palców w domu u Cathrine – powiedział Hake.
Hjortman skulił się nieco i potarł ręką po policzku.
– Ja jej nie zamordowałem – powiedział Hjortman głucho.
– Dlaczego więc kłamałeś?
– Dlatego, że nie chciałem być wmieszany w sprawę.
Zerknął na Hakego.
– Z moją przeszłością wpakowałbym się tylko w kabałę.
– A teraz jest jeszcze gorzej – powiedział Hake nieprzejednanie.
– Ale przecież już złapaliście tego wojskowego drania – odrzekł Hjortman i wyjął pudełko

tabaki.

– To nic nie znaczy – powiedział ostrożnie Hake.
– Dlaczego zatem go zatrzymaliście?
– Podał nam fałszywe i wprowadzające w błąd informacje.
Utkwił wzrok w Hjortmanie. Ten pokiwał głową.
– Okej, byłem u Cathrine.
– Kiedy?
– Dzień przed tym, jak została zamordowana. W niedzielę.
– Dlaczego?
Hjortman spojrzał trochę zawstydzony na Hakego.
– Próbowałem pożyczyć od niej pieniądze. Miała parę milionów w banku. Chwaliła się tym,

kiedy spotkałem ją wcześniej.

– I powiedziała „nie”.
Hjortman skinął.
– A ty narobiłeś piekielnego hałasu? Świadek mówił o kłótni w niedzielę.
Anders Hjortman nie odpowiedział.
– Uderzyłeś ją?
Hjortman westchnął.
– Teraz rozumiesz, dlaczego nie chciałem wspomnieć o tej wizycie? Wy podejrzewacie, że

leję wszystkich, których spotykam.

– Pytam, czy ją uderzyłeś.

– Nie. Zapytałem grzecznie, czy mogłaby pożyczyć mi dziesięć tysięcy. Powiedziała „nie”.

Zaakceptowałem to.

Włożył do ust szczyptę tabaki.
– Potem zaczęła mnie oskarżać o kradzież. To wtedy się wściekłem.
– Kradzież?
– Jej pamiętnik został skradziony i oskarżyła mnie, że go ukradłem. Nie mogła go znaleźć tuż

po tym, jak mnie odwiedziła. Miała go zawsze w swojej torebce, a teraz go nie było. Uważała, że
go zwinąłem.

– A to nie byłeś ty?
Hjortman spojrzał na zegarek.
– Nie. Na cholerę mi coś takiego?
– Może do szantażu?
– Chyba bym go użył, kiedy próbowałem pożyczyć pieniądze – powiedział Hjortman

pragmatycznie.

– A kto mówi, że tego nie zrobiłeś?
Hjortman zrozumiał.
– Nie chcę czytać takich bzdur – powiedział ciężko. – Dostałem nawet coś podobnego,

wysłał mi to… uczeń. To mniej więcej półpornograficzne, deprymujące czytadło. Strona po
stronie życzenia, marzenia, fantazje i obrzydliwości.

Potrząsnął głową.
– Nie, żadnych pamiętników nie kradnę.
– To z powodu oskarżeń kłóciliście się tak głośno?
– Oboje mamy temperament i krzyknęło się to i owo.
– Zdzira?
Hjortman się skrzywił.
– Umiem czytać, jak powiedziałem wcześniej. Nie, ani nie napisałem tego słowa na lustrze

w łazience, ani nie krzyczałem go do niej. Nie zalicza się ono do mojego słownictwa. Ktoś pukał
w podłogę w mieszkaniu powyżej i w końcu się opanowaliśmy. Nie rozstaliśmy się jako
wrogowie.

Hjortman spojrzał na Hakego i uchylił drzwi samochodu. W ich stronę szedł chłopiec.
– Zamierzasz mnie teraz wsadzić do kicia?
Chłopiec podszedł do drzwi samochodu.
– Musisz przyjść, Kaczor. Petter nie chce dłużej stać.
Hjortman popatrzył niezdecydowanie na Hakego.
– Możesz iść, chociaż mam wielką ochotę cię zgarnąć.
Hjortman wysiadł, ale pochylił się znów do samochodu.
– Kiedy już się ochrzaniliśmy wzajemnie i ona zdała sobie sprawę, że to jednak nie byłem ja,

powiedziała, że chyba wie, kto ukradł pamiętnik.

– Powiedziała kto? – zapytał z napięciem Hake.
– Nie – powiedział Hjortman i potarł ręką brodę. – Chyba zamierzała to zrobić, ale się

rozmyśliła.

Na jego twarzy pojawił się krótki, gorzki uśmiech.
Axel Hake pojechał do domu, zjadł zimną zupę gazpacho i zadzwonił do Julii. Zastanawiał

się, jak się miewa. Była zdziwiona, dlaczego miałoby coś szczególnego się u niej dziać? Hake
przypomniał jej, że dzwoniła i była zaniepokojona, że ktoś skradał się pod domem.
Zbagatelizowała to. Jest tylko trochę stuknięta. Tak to się dzieje u nas, kobiet, kiedy osiągamy
pewien wiek – stwierdziła. Klimakterium może doprowadzić każdego do emocjonalnej jazdy

rollercoasterem. Hake zauważył, że jeszcze nie ma menopauzy. Ma dopiero trzydzieści dziewięć
lat.

– Niektórzy są bardziej dojrzali niż inni – powiedziała powściągliwie, a przeciwko takiej

logice nie istnieją żadne argumenty. Hake życzył jej dobrej nocy i westchnął. Jego siostra była
jednym z bardziej nieprzewidywalnych ludzi, jakich znał. W pełni porównywalna z Hanną.

Axel spał niespokojnie w nocy i czuł się następnego dnia rano tak, jakby miał w oczach całą

żwirownię. Kiedy szedł w dół schodami kamienicy, otworzyły się drzwi i wyjrzała jego sąsiadka
Sophia.

– Hej – pozdrowił ją Hake i szedł dalej. Był już spóźniony.
– Hej, poczekaj – powiedziała ostrożnie Sophia.
Zatrzymał się i odwrócił.
– Tak?
– Był tutaj wczoraj.
– Kto?
– Mężczyzna z psem myśliwskim.
– Więc jednak to twój przyjaciel.
Sophia spojrzała na niego sztywno.
– Wcale nie! Był na zewnątrz. Stał przy twoim samochodzie. Potem dreptał po ulicy

i spoglądał na bramę, jakby czekając, aż ktoś będzie wychodził, żeby móc się wślizgnąć. To było
bardzo nieprzyjemne.

– Wyszłaś zapytać, czego chce?
Sophia spojrzała na Hakego z niedowierzaniem.
– Dlaczego miałabym to robić? Dlaczego miałabym się narażać? Nauczyłam się od

Szwedów, żeby nie wtrącać się do tego, co mnie nie dotyczy.

– A jesteś tego pewna, że to ciebie nie dotyczy?
– Zupełnie pewna – odpowiedziała stanowczo.
Hake wyjął portfel i dał Sophii jedną ze swoich wizytówek.
– Jeśli znów go zobaczysz, możesz do mnie zadzwonić. O każdej porze.
– W nocy śpię.
– Ja też, ale z pewnością rozumiesz, co mam na myśli.
– Nie! – krzyknął Peter Severin, kiedy Hake przesłuchiwał go tego samego dnia. – Nie wiem,

czy miała jakiegoś innego mężczyznę i nie wiem, kto ją zamordował.

Rozłożył ręce.
– Nasz związek był dobry, chociaż ty z pewnością wyobrażasz sobie coś innego.
Spojrzał wyzywająco na Hakego.
– Twoja mama jej nie lubiła – oznajmił Axel.
W spojrzeniu Severina pojawiło się coś bolesnego.
– One nigdy nie miały szansy się poznać. Z czasem stałyby się najlepszymi przyjaciółkami,

jestem tego pewien.

Hake zastanawiał się, czy Severin naprawdę sam w to wierzy.
– Wiesz, gdzie była twoja mama, kiedy Cathrine została zamordowana?
Severin spojrzał na niego zdumiony.
– Mama? – powiedział zmieszany. – Uważacie, że jest w to zamieszana?
Hake wzruszył ramionami.
– Ktoś ją zamordował. Prawdopodobnie ktoś, kto bardzo ją lubił albo ktoś, kto jej

nienawidził.

– Nie mama.

– Więc kto?
– Nie wiem, mówiłem już milion razy.
Hake wstał i obszedł stół dookoła. Obserwował kark i głowę Severina. Włosy były

wypomadowane i Hake zastanawiał się, dla kogo Severin tak się pofatygował.

– Mama dziś przyjdzie cię odwiedzić? – zapytał.
– Przychodzi codziennie. A adwokat rodzinny mówi, że niedługo musicie mnie wypuścić.
W jego stwierdzeniu nie było żadnego triumfu, był to tylko luźny komentarz.
– Wiem, co możemy, a czego nie możemy robić – powiedział Hake. – Czy twój ojciec cię

odwiedził?

Severin spojrzał ponuro na Hakego, po czym potrząsnął głową.
– Co właściwie było w pamiętniku?
Severin nie mrugnął. Za to przez krótką chwilę wyglądał na zdezorientowanego.
– Pamiętniku?
– Tak. Dzienniku Cathrine. Co w nim było?
– Nie wiedziałem, że miała jakiś pamiętnik.
– Nie wiedziałeś? Miała go przez wiele miesięcy i pisała w nim prawie codziennie, a ty nie

wiedziałeś, że on istnieje?

Severin spojrzał baranim wzrokiem na Hakego, po czym pokręcił głową.
Hake czuł się zrezygnowany. Albo facet był znakomitym aktorem, albo nic nie wiedział

o swojej Cathrine. Czy to rzeczywiście możliwe?

Komisarz zakończył przesłuchanie i poszedł z powrotem do pokoju dowodzenia. Rzucił

kasetę Tobissonowi.

– Chcę transkrypcję przesłuchania – powiedział.
Tobisson wziął kasetę i włożył do koperty. Lidman siedział przechylony do tyłu

w obrotowym fotelu, z rękami splecionymi na pokaźnym brzuchu.

– Pokazaliśmy zdjęcie Petera Severina sprzedawcy w sklepie myśliwsko-rybackim Widforss.

Nie mógł ani potwierdzić, ani zaprzeczyć, czy to on tam był i kupił nóż. Ale Severin jest przecież
wysoki, a tego nie widać na zdjęciu, więc może zaaranżujemy konfrontację.

Hake jęknął lekko i usiadł przy biurku. Opowiedział o przesłuchaniu z Hjortmanem.

O pamiętniku.

– To może być zasłona dymna – powiedział Lidman. – Żebyśmy gonili cień i skoncentrowali

się na rzeczach nieistotnych.

– Co z dokumentami o stanie finansowym Birgera Haldemana-Spegla, o które prosiłem? –

zapytał Hake.

Lidman wyjął teczkę i przekartkował jej zawartość.
– Jutro będziemy mieć wszystkie informacje, które z pewnością udowodnią, że jest

niewypłacalny, że żadne ukryte aktywa nagle nie wypłyną i nie sprawią, że okażemy się idiotami.
Co poza tym powiedział Severin?

Hake opowiadał, a Tobisson słuchał z krzywym uśmiechem.
– Matka tu przyszła – powiedział, kiedy Hake skończył. – Zapytałem ją, gdzie była

w wieczór morderstwa.

Wskazał na tablicę, na której były przypięte nazwiska zamieszanych w sprawę osób.

Widniało tam też imię Veronica Severin.

– Była wieczorem sama w domu. Wcześniej zjadła razem z przyjaciółką obiad

w Teatergrillen. Sprawdziliśmy – to prawda. Ale rozstały się o wpół do dziewiątej i Veronica
Severin szła spacerem do domu sama, przez Östermalm.

– Nie przez Jungfrugatan? – zapytał Hake.

– Nie.
Hake pokręcił głową. Jeszcze jedno słabe alibi i mocny motyw, a ona naprawdę nienawidziła

Cathrine i uważała, że stoi na drodze do szczęścia jej syna.

– Coś jeszcze się wydarzyło? – zapytał Lidman.
Hake pokręcił głową i zajrzał do jakichś dokumentów. Nie chciał wspominać o człowieku

z psem, ponieważ nadal nie wiedział, czy to miało coś wspólnego ze śledztwem. Nie wiedział też,
czy to rzeczywiście on kręcił się przy samochodzie.

– No to idziemy coś zjeść – powiedział Lidman i wrzucił zapałkę do kosza. Lunch był

jedynym momentem w ciągu dnia, kiedy nie żuł swoich ukochanych zapałek.

Axel Hake towarzyszył im do kantyny. Serwowano tam breję, która otrzymała nazwę Korv

Stroganoff i składała się z kilku na wpół ugotowanych kawałków kiełbasy falukorv w sosie
pomidorowym. Jadł niechętnie i żałował, że poszedł z nimi. Tęsknił za smażonym śledziem
z purée ziemniaczanym, a świadomość, że mają to w restauracji za rogiem, nie poprawiała
apetytu. Paryski policjant nigdy nie zaakceptowałby jedzenia, które serwowano w szwedzkich
stołówkach. Sama idea stołówki zostałaby uznana za czystą kpinę z ciężko pracującego
policjanta, który potrzebuje odprężyć się przy połowie butelki wina, prawdziwym lunchu
składającym się z dania głównego, sałatki, deseru i espresso z calvados na koniec.
W przeciwnym razie praca nie mogłaby być w pełni wykonywana. Hake zastanawiał się, co by
się stało, gdyby szwedzka policja zażądała tego typu jedzenia.

Kiedy wrócił do swojego pokoju, czekała na niego wiadomość od Hanny. Oddzwonił do niej.

Hanna brzmiała wesoło i ciepło. Chciała, żeby poszli na spacer na wyspę Djurgården, a potem
odwiedzili ogród Rosendals Trädgård. Mogłaby odebrać Siri około trzeciej, jeśli chciałby im
towarzyszyć. Chciał, z przyjemnością.

Hake wyjrzał przez okno. Było zimno, ale pogodnie. Czuł ciepło w środku. Hanna samą

tylko rozmową telefoniczną umiała sprawić, by się tak poczuł. Wydawało mu się, że to nazywa
się miłością, ale nie był całkiem pewny.

Kafejka w Rosendals Trädgård znajdowała się na Djurgården tuż obok pałacyku letniego

Rosendal. Składał się on z grupy szklarni i budynków wokół. Jeden z nich, stara drewniana
chałupa, mieścił sklep, gdzie można było kupić różne produkty organiczne zarówno z upraw
własnych, jak i upraw antropozoficznych z Järna. Miejsce stało się popularnym celem wycieczek
zarówno młodych, jak i starszych mieszkańców śródmieścia. Było jak oaza. W jednej
z przebudowanych szklarni znajdowała się kafejka, gdzie serwowano bajeczne wyroby
cukiernicze, przekąski i fantastyczne kanapki ze wszystkimi możliwymi rodzajami pysznych
dodatków. Wszystko na domowym chlebie robionym na zakwasie z ekologicznej mąki.
W kafejce pachniało zimowymi jabłkami i wanilią, a światło, które sączyło się przez duże okna,
nadawało całemu miejscu niemal niebiańską atmosferę.

Axel i Hanna jedli nabożnie swoje kanapki i pili cappuccino. Siri dostała gorącą czekoladę

i dużą jagodową muffinkę. Byli zmarznięci po długim spacerze. Wysiedli z autobusu przy
gospodzie i później wędrowali wzdłuż kanału Djurgårdsbrunn. Najpierw przez aleję kasztanową
obok Rosenhill aż do Lilla Sjötullen, później przez mostek na drugą stronę kanału. Minęli
Isbladsviken z jej bujnymi szuwarami i szli dalej wzdłuż ścieżki konnej aż do mostu Djurgård.
Kanał był lśniący i czarny jak klisza. Siri radośnie chodziła między rodzicami i chciała wieszać
się na ich rękach, a Hake czuł się szczęśliwy.

Zmierzch nadszedł szybko i światło w szklarni wyraźnie słabło. Hake wypił łyk kawy i wziął

rękę Hanny. Głaskał ją. W jej oczach pojawił się uśmiech, nachyliła się i pocałowała go w usta.
Hanna zazwyczaj czuła się nieswojo, kiedy okazywał jej uczucia w miejscach publicznych, ale
dziś to ona kilka razy podczas ich spaceru przejęła inicjatywę.

– Przynieść jeszcze kawy? – zapytał Hake.
Hanna skinęła głową, a on wstał z dwoma kubkami.
Nagle zauważył cień na zewnątrz i kogoś, kto cofnął głowę. Hake pomyślał, że było coś

znajomego w tej twarzy, ale wybił to sobie z głowy i podszedł do lady. Mimo tego nie mógł
powstrzymać się od popatrzenia w stronę szklanych drzwi i zerknięcia znów w ciemność. Tym
razem zauważył tę trochę rozlazłą, niemal białą twarz. Upuścił oba kubki na podłogę i popędził
w stronę tylnego wyjścia znajdującego się za ekspedientką. Kubki upadły z trzaskiem i rozpadły
się na tysiąc kawałków. Hanna, Siri i inni goście odwrócili się i spojrzeli na niego.

Hake nie miał czasu tłumaczyć, rzucił się do drzwi i otworzył je kopnięciem tak mocno, że

pękło kilka szyb. Zakłuło go porządnie w nodze i zachwiał się, ale odzyskał równowagę
z pomocą laski. Ciemność poraziła go, kiedy wyszedł i pokuśtykał na wpół oślepiony na koniec
budynku, gdzie widział mężczyznę. Kiedy wróciła mu ostrość widzenia, stwierdził, że już go tam
nie było. Wpatrywał się w stronę opuszczonego ogrodu z jego licznymi drzewami owocowymi
i kawałek dalej zauważył mężczyznę oddalającego się pospiesznie. Na smyczy miał swojego
czarnego wyżła ze złotobrązowym łbem.

Hake przyspieszył i próbował zapomnieć o bólu w kolanie. Spojrzał na mężczyznę, który

wydawał się mieć słabą kondycję i truchtał przez ogród. Kiedy dzieliło ich już tylko kilkanaście
metrów, mężczyzna zauważył Hakego i przyspieszył. Próbował uciec, kierując się szerokim
łukiem znów w stronę szklarni. Hake dogonił go na żwirowej ścieżce i uderzył laską w plecy.
Potem rzucił się na niego, złapał go za nogi i przewrócił. Mężczyzna uderzył paskudnie o dróżkę
i wydał z siebie ryk. Próbował bić i drapać Hakego, podczas gdy pies ujadał wściekle, ze śliną
spływającą z pyska. Hake poczuł, jak kwaśny odór bije z ciała mężczyzny i słyszał, jak syczy mu
w oskrzelach. Nagle przestraszył się, że mężczyzna dostanie ataku serca. Ale zamiast tego ten
wydawał się zyskać nowe siły i Axel otrzymał kopniaka w przeponę, który kazał mu przetoczyć
się na bok i złapać oddech. Mężczyzna stanął na nogi i znów rzucił się do ucieczki, ale Hake był
tuż przy nim i z powrotem przewrócił go na ziemię. Ból z poobijanego kolana przeszywał mu
ciało aż do karku. To tak, jakby ktoś wepchnął mu rozżarzony pogrzebacz w potylicę. Kiedy miał
wrzasnąć do mężczyzny, dostał mdłości, ale tak długo przełykał, aż odważył się znów otworzyć
usta.

– Kim ty do cholery jesteś? – syknął Hake i potrząsnął mężczyzną. Wymierzył mu siarczysty

policzek.

– Odpowiedz!
Drzwi do kawiarni otworzyły się i goście wylegli na zewnątrz, aby zobaczyć, kto krzyczał.

Odsunęli się przerażeni na bok, widząc dorosłych mężczyzn mocujących się na żwirze.

– Przestań!
Teraz to Hanna krzyczała, podeszła do Hakego i próbowała go odciągnąć.
– Przestań, Axel! – krzyczała najgłośniej, jak mogła, i kiedy Hake odwrócił się, zobaczył, że

była kredowobiała na twarzy.

W tym samym momencie pies przeszedł do ataku i wskoczył na niego od tyłu. Hake strząsnął

go, ale ten zaatakował ponownie. Axel próbował się bronić i kopnął psa w tułów tak mocno, że
ten, wyjąc, wylądował na plecach. Kątem oka dostrzegł nagle śmiertelnie bladą twarz Siri po
drugiej stronie okna kafejki. Szmer przeszedł wśród gości.

– Przestań!
Tym razem to nie Hanna krzyczała, ale wysoki gość z krzaczastą brodą. Pomógł mężczyźnie

z psem stanąć na nogi i strzepywał kurz z jego brudnego płaszcza, przygwożdżając równocześnie
Hakego spojrzeniem. Pies warczał i szykował się do kolejnego skoku, ale nie atakował.

Hanna podeszła do Hakego, który już zdążył się podnieść. Stanęła między nim a mężczyzną

z wyżłem.

– Co ty do cholery wyprawiasz? – syknęła.
– Znasz go? – zapytał Hake.
– Odpierdol się – powiedziała i poszła w stronę wejścia do szklarni.
Axel Hake podniósł swoją laskę, poszedł za Hanną i chwycił ją za ramię. Wyszarpnęła je.
– Wiele razy wystawał pod moją bramą – powiedział oburzony. – Nie wiem, czego chce ani

dlaczego mnie śledzi, ale to robi.

– Masz paranoję – powiedziała Hanna, otworzyła drzwi i weszła.
Hake zatrzymał się przed drzwiami i rzucił okiem na miejsce, w którym się mocowali.

Zarówno pies, jak i mężczyzna zniknęli. Goście, na czele z tym wyrośniętym, patrzyli na niego
z niesmakiem. Hake zawahał się, ale otworzył drzwi i wszedł. Siri siedziała na swoim miejscu
i gapiła się w stół.

– Tata kopnął pieska – powiedziała cicho. – Widziałam.
– Chciał ugryźć tatę – powiedział Hake i uśmiechnął się tak przekonująco, jak potrafił.
Siri popatrzyła nieufnie na mamę.
– To prawda – powiedziała w końcu Hanna. – To był zły pies.
Siri jej nie wierzyła. Patrzyła w dół na kubek czekolady i nic nie powiedziała.
Kelnerka podeszła do Hakego. Za nią stał młody chłopak z fryzurą na pazia.
– Nie jesteś tu więcej mile widziany – powiedziała z wściekłością. – I chcemy zapłaty za

kubki i szyby, które stłukłeś.

Siri zsunęła się z krzesła i wyszła w ciemność. Hanna poszła za nią. Hake zapłacił i wstał.

Szczypało go w nodze, ból nie chciał ustąpić i ledwo mógł zrobić krok, by nie czuć smaku krwi
w ustach. Kulejąc, wyszedł z kawiarni. Noc była czarna jak smoła, a gwiazdy świeciły jasno na
jedwabnym dywanie nieba. Hanna i Siri czekały na niego. Dziewczynka wyglądała na trochę
przestraszoną i schowała się za płaszczem matki. Hake spojrzał błagalnie na Hannę, która rzuciła
szybkie spojrzenie ojcu i córce, zanim uśmiechnęła się do obojga.

– Wiecie, co zrobimy? Pojedziemy do domu i miło spędzimy czas we troje. A potem coś

zjemy.

– Co będzie? – zapytała Siri wyczekująco.
– Spaghetti, może? – zaproponował Hake z nadzieją. – Możemy ewentualnie zamówić.
– Z krewetkami w takim razie – powiedziała stanowczo Siri.
– Da się załatwić – oznajmił Hake.
Hanna popatrzyła na nich.
– Staje się coraz bardziej do ciebie podobna – powiedziała krótko. – Wszystko albo nic.
Pokręciła głową i włożyła dłoń pod ramię Hakego, a dziewczynkę wzięła za rękę. Hake

ledwo mógł iść. Hanna patrzyła na niego trochę niespokojnie.

– Zrobiłeś sobie krzywdę?
Skinął lekko.
– To dobrze – powiedziała krótko.
Przyrządzili razem spaghetti i Hake ułożył Siri do snu. Kiedy siedział na brzegu jej łóżka,

znów poruszyła temat szczeniaka Julii. Próbowała znaleźć związek między tym, że jej tata kopnął
pieska, a tym, że ona zaopiekowałaby się biednym psem. Jednak kiedy popatrzyła w oczy
Hakego, które nagle pociemniały, pojęła, że nic z tego.

Gdy wyszedł z pokoju, Hanna siedziała na kanapie i piła wino. Popatrzyła trochę

niespokojnie na zegarek, wstała i podeszła do Hakego.

– Muszę cię prosić, żebyś już leciał – powiedziała. – Mam wkrótce gościa.
– Gościa? Sądziłem, że będziemy mieć cały wieczór dla siebie – powiedział

z niedowierzaniem.

– Może i tak sądziłeś, ale nie rozmawialiśmy o tym. Przyszliśmy tu wyłącznie po to, żeby

ratować twoją relację z córką.

Hake skinął głową speszony.
– Okej. Czy to ktoś, kogo znam?
– Nie. Tylko znajomość biznesowa.
Hake nie wiedział, co ma myśleć. Wyjaśnienia dotyczące jej wyjazdów tu i tam w tych

ostatnich miesiącach wydawały się, oględnie mówiąc, niewyczerpujące. Nie wiedział, jak się do
tego odnieść. Nie chciał wydawać się zazdrosny, ale musiał przyznać sam przed sobą, że był.

Miał już coś powiedzieć, kiedy Hanna położyła mu palec na ustach.
– Zajmiemy się tym później, obiecuję.
Uśmiechnęła się, a kiedy zobaczył jej przerwę między zębami, nie chciał już nigdy jej

zostawić. Było dziwne, że wszystko w niej kochał. Lubił jej szerokie, popękane usta, jej
przezroczystą, alabastrową cerę, jej zapach. Tak, nawet jej duże stopy.

Ubrał się i zawiązał buty. Potem podniósł się i wziął ją w ramiona.
– Mężczyzna z Rosendal stał pod moją bramą przez kilka tygodni. Moja sąsiadka z dołu

także go widziała. To nie żadne złudzenie ani chimera. I nie mam paranoi. Kiedy zorientował się,
że go widziałem, próbował uciekać. Nie wiem, czego on chce, ale wciąż zamierzam się
dowiedzieć, kto to jest i czego szuka. Chcę, żebyś to wiedziała, jeśli to twój znajomy.

Hanna spojrzała na niego poważnie.
– Powiedziałam, że nie widziałam tego faceta nigdy wcześniej.

ROZDZIAŁ 14

Axel Hake miał dwojaki stosunek do dzielnicy Östermalm. On i jego siostra Julia dorastali

w małym, jednopiętrowym domu w Tallkrogen. W dzieciństwie dzielili pokój, ale kiedy Julia
weszła w okres dojrzewania, zażądała, by ojciec postawił ścianę, tak aby każde miało swój pokój.
Julia już wtedy zaczęła przywlekać do domu ranne zwierzęta i zagubionych chłopców. Hake
uważał, że miło jest uniknąć znajdowania żab i jeży w łóżku, ale ponieważ wygłuszenie było
niewystarczające, słyszał więcej niż chciał, jeśli chodziło o kawalerów. Jako mały chłopiec
w śródmieściu bywał rzadko, tylko wtedy, gdy musiał jechać leczyć zęby w Eastmansinstitutet
w Vasastan. W związku z wizytą dostawał pół dnia wolnego w szkole i mógł włóczyć się po
parkach czy muzeach. Był to nieopisany luksus. Kiedy później posmakował miasta
i przeprowadził się tam po maturze, Östermalm pozostało i tak w jakiś sposób poza nim. Nie było
to miejsce, do którego jeździło się na co dzień. Miało opinię snobistycznego, a tamtejsze damy
w futrach były według wiarygodnych źródeł prawdziwymi harpiami. Potrafiły bez mrugnięcia
okiem stać godzinami przy ladzie w delikatesach i kosztować najbardziej wyszukanych rodzajów
prosciutto i serów, aby później kupić tylko deko salami.

Za pierwszym razem, kiedy Hake odwiedził Östermalm, był na balu studenckim jednej

z przyjaciółek Julii. Odbywał się on przy Riddargatan w wystawnym, siedmiopokojowym
mieszkaniu. To, co go wtedy uderzyło, to brutalna mieszanka starego i nowego, która wciąż była
powszechna. Duże salony były umeblowane tak, aby sprawiały wrażenie stylowych, bogatych
i tradycyjnych. Jednocześnie większość mieszkańców dzielnicy miała dzieci, a nie dało się
przecież żyć z małymi narwańcami w takich pokojach. Dlatego w mieszkaniach znajdowało się
często bardziej solidne pomieszczenie. Pokoje chłopców i dziewczynek wyglądały jak w domach
na przedmieściach. Połowa silnika łodzi motorowej na podrapanym biurku, strój gimnastyczny
przerzucony przez krzesło i obracająca się lampka z obrazkami dla najmłodszych. W jakiś sposób
zdumiewało to Hakego. Wyobrażał sobie, że dziewczynki z Östermalmu mieszkają w subtelnych
pokojach z dziewiętnastowiecznymi domkami dla lalek, a chłopcy siedzą w strojach
marynarskich i układają ze swoimi guwernantkami puzzle.

Hake wiedział jednak, że Östermalm nie zawsze było bastionem bogaczy. Obszar był

nazywany „Ziemią Chlewną” aż do końca dziewiętnastego wieku. Nazwa wzięła się stąd, że
mieścił się tam chlew królewski zaopatrujący rodzinę królewską w świnie, woły i drób. Stromy
fragment, ciągnący się w dół aż do obecnie modnej Strandvägen, uważano za należący do
gorszych części miasta, gdyż na te ówcześnie błotniste obrzeża wywożono śmieci. Silny smród
ustawicznie utrzymywał się we wschodnich częściach Sztokholmu. Z biegiem czasu mieszkanie
w tej dzielnicy stało się jednak eleganckie, ale dopiero wtedy, gdy rodziny Brahe, Banér
i Torstensson postanowiły wybudować w okolicy swoje dwory. Nazwa okolicy zaczęła wkrótce
kłuć mieszkańców w oczy i na wniosek dziewięćdziesięciu mieszczan z parafii Jadwigi Eleonory,
którzy uznali, że „Ziemia Chlewna” daje fałszywe wyobrażenie o tym, jakiego rodzaju ludzie tam
mieszkają, rada miasta pod koniec dziewiętnastego wieku zatwierdziła nazwę Östermalm. W tym
samym czasie miało miejsce wielkie przemianowywanie ulic i dzielnicy zostały przydzielone
nazwy z kategorii „patriotycznych i historycznych”. Od tego czasu uznawana jest za
wytworniejszą od innych dzielnic w Sztokholmie, a mieszkania stały się tam najdroższe w kraju.

Axel Hake nie zazdrościł bogatym. Był raczej ich ciekawy. W taki sam sposób, w jaki Julia

obserwowała insekta, Hake studiował zachowanie tych nieopierzonych dwunożnych stworzeń.
Głównie po to, by nauczyć się swojego zawodu, ale także dzięki nigdy niewyczerpanemu

zainteresowaniu ludzkimi możliwościami. I głupotą.

Podczas swoich badań odkrył, że Östermalm miało miejscami marną przeszłość. To na rynku

Östermalm organizowano protesty przeciwko żydowskim studentom medycyny pod koniec lat
trzydziestych, a w dzień śmierci Karola XII często właśnie z Östermalmu wyruszały
z pochodniami pochody radykalnej prawicy. Poza tym była to spokojna dzielnica. Miała stu
dwunastu narkomanów. Cały Sztokholm miał ich około siedem tysięcy, co mówi wiele. Pośród
tych stu dwunastu było osiemdziesięciu czterech mężczyzn i tylko dwadzieścia osiem kobiet, co
było interesujące, ponieważ narkomania w innych częściach miasta była równo podzielona
między płciami. Dlaczego to właśnie Östermalm miało cztery razy więcej narkomanów niż
narkomanek, Hake nie wiedział. Być może uzależnione kobiety były bardziej narażone na
nieprzychylne opinie osób z wyższych sfer niż mężczyźni, a może było tak, ponieważ
narkomanki umiały to lepiej ukrywać w tej dzielnicy niż w innych.

Hake po godzinie pływania czuł się przyjemnie zmęczony, kiedy wjechał na Östermalm

i zaparkował „cytrynę” przed bramą Haldemana-Spegla. Siedział chwilę w samochodzie
i masował kolano. Wciąż było spuchnięte i obolałe. Wyjrzał przez szybę. Wiatr przybrał na sile
i gałęzie wielkich drzew kołysały się tam i z powrotem. Trochę dalej leżało Karlaplan i na słupie
latarni Hake zobaczył obraz, który rozpoznał. Było to malowidło Cathrine Haldeman-Spegel,
a plakat głosił, że w sobotę odbędzie się jej wernisaż w Galerii Grieg.

Nagle ktoś mocno zapukał w boczną szybę i Hake się wzdrygnął. Na zewnątrz stała Ditte

Kelp, malarka, i uśmiechała się do niego. Ledwo ją rozpoznał. Miała na sobie dużą, robioną na
drutach czapkę, kurtkę bomberkę i ciężkie trzewiki.

Hake otworzył drzwi i Ditte usiadła na miejscu pasażera. Pachniała świeżo i miała

zaróżowione policzki.

– Śledzisz? – zapytała. – Sądziłam, że złapaliście mordercę.
– Nie, nie śledzę, policja musi kontynuować swoje dochodzenie, bez względu na to, czy

kogoś zatrzymano.

– Więc to nie on?
Zapaliła nonszalancko papierosa i odsunęła nieco szybę.
– Tego nie powiedziałem.
Hake obserwował ją. Miała piękny, jasny puch na całej twarzy, który podkreślało zimno. Jej

oczy były szare i trochę melancholijne. Usta miała pełne, a brodę miękko zaokrągloną. Hake
pomyślał, że wygląda jak chłopiec, kiedy jest tak ubrana. Gdy zobaczył ją w Szkole Rzemiosła
Artystycznego, uważał, że była tak kobieca, jak tylko można sobie to wyobrazić.

– Pachniesz chlorem – powiedziała i pociągnęła nosem. – Basen miejski. Wypożyczony,

mokry kostium kąpielowy, który wsuwa się między pośladki. Faceci, którzy podglądają przez
szparę w drzwiach.

Uśmiechnęła się do siebie i spojrzała rozmarzona przez okno.
– Mieszkasz tutaj? – zapytał.
– Naprzeciwko remizy przy Östermalmsgatan – powiedziała. – Wiesz, stare Hemtrefnad, jak

to nazywają. W poprzednich latach studentki mogły tam tanio wynajmować, ale teraz
przekształcono to w zwyczajne mieszkania.

Hake znał to miejsce. Był tam w czasie studiów. Dziewczyna nazywała się Marie

i napompowała dla Hakego gumowy materac, gdy mieli pójść spać. Nie miała nic przeciwko
uprawianiu seksu, ale chciała w nocy spać sama.

Ditte uśmiechnęła się do niego szyderczo.
– Miałeś tam kogoś – powiedziała wesoło i zaciągnęła się głęboko. – Dziewczynę z dużymi

kępami włosów pod pachami i bawełnianymi, pastelowymi majtkami. Nie tak było za twoich

czasów?

– Może – zaśmiał się Hake. – A ty? Masz tam jakiegoś faceta?
– A gówno ci do tego.
Zdjęła czapkę i potrząsnęła włosami.
– Zatem jakąś kobietę?
Ditte spoważniała.
– Nie jestem taka, chociaż czasem wyglądam jak chłopak. Lubię mężczyzn.
Popatrzyła na niego z namysłem.
– Silnych mężczyzn. Dominujących mężczyzn. Wiesz, butem w twarz. Gorzka przyjemność

uległości. Ciężkie łańcuchy rysujące gładką skórę.

– Nie wierzę – powiedział spokojnie Hake.
Natychmiast zaprzestała prowokacji, podrapała się po głowie i znów nałożyła czapkę.
– Nie mógłbyś podrzucić mnie do domu? Jest cholernie gówniana pogoda.
– Jasne – powiedział Hake i odpalił samochód. Zjechał z chodnika i skierował się w stronę

Karlaplan. Ditte zauważyła plakat, kiedy mijali Galerię Grieg.

– Gówno – powiedziała. – Maluje gówno, a mimo to może wystawiać.
– Pośmiertnie – powiedział sucho Hake.
– I tak nie jest tego warta. – Opuściła szybę i wyrzuciła peta.
Hake skręcił przy Östra Real, minął Tyskbagargatan, a potem skręcił w następną przecznicę

w lewo. Zatrzymał się przed remizą, czerwonym niskim budynkiem, który wyglądał tak, jakby
nie pasował do Östermalm.

Ditte nie przejawiała najmniejszej ochoty na wyjście.
– Chodź ze mną na górę na kawę – powiedziała swobodnie.
Hake pokręcił głową.
– Nie mam czasu. Praca wzywa.
Ditte przyglądała mu się z góry na dół.
– Gdybyś miał dłuższe nogi, byłbyś nadzwyczajnym mężczyzną – powiedziała rzeczowo.
– Dosięgam przynajmniej do pedału gazu – stwierdził Hake krótko. – W przeciwnym razie

nie dałbym rady podwieźć cię do domu.

Ditte roześmiała się i przesunęła palcem po jego policzku.
– Chciałabym cię namalować – powiedziała.
– Z nogami?
Ditte nachyliła się, pocałowała go mocno w usta, i wysiadła z samochodu.
– Obraz będzie się nazywał Doberman.
Popatrzyła na niego przez szybę z surowym wyrazem twarzy i zanim popędziła przez ulicę,

wcisnęła mu ulotkę pod wycieraczkę. Hake opuścił szybę i wyjął kartkę. „Niszcz kapitał” – było
napisane czarnymi literami. Obrazek przedstawiał pracujących mężczyznę i kobietę oraz ich
dziecko, zniewolonych przez grubego kapitalistę. Styl był jak na starych rosyjskich afiszach
rewolucyjnych. Hake wsadził broszurę do schowka, a potem pojechał znów w stronę
Narvavägen.

Birger Haldeman-Spegel nie był nawet zdziwiony, kiedy otworzył drzwi i zobaczył Hakego.
– Wejdź – powiedział zrezygnowany i wpuścił go do środka.
W salonie siedziała Lisbeth i czytała książkę o zmartwychwstaniu. Odłożyła ją na stolik.
– Wierzysz w zmartwychwstanie? – zapytała.
Hake nie otrzymał żadnego religijnego wychowania, jego wizyty w kościele były nieliczne

i można je było sprowadzić do pasterki i zakończenia roku szkolnego. Nie miał też żadnej
spontanicznej wiary w Boga i uważał, że wszystkie ruchy religijne wywodziły się z tej samej

mitologii i były sposobem na zaspokojenie ludzkiej potrzeby posiadania w życiu przewodnika.

– Nie wiem dokładnie, co chcesz przez to powiedzieć – powiedział Hake wymijająco.
– Czy wierzysz, że Jezus powstał po swojej śmierci i że my, ludzie, zrobimy to samo?
– Nie, nie wierzę – powiedział Hake – ale kto wie…
– Więc moja mała dziewczynka nie wróci – powiedziała i ugryzła skórkę paznokcia.
– Nie do tego życia, tego jestem pewien. Ale jak powiedziałem, kto wie, co kryje się po

drugiej stronie.

– Bóg – powiedziała cicho. – On czeka na nas po drugiej stronie. Na wszystkich

grzeszników. Nawet na ciebie.

– Z pewnością – powiedział Hake.
– Sądzisz, że jesteś lepszy od nas, ponieważ jesteś policjantem i stoisz na straży moralności,

ale ja tak nie sądzę. Uważasz, że nasza rodzina jest zdegenerowana dlatego, że jeden z jej
członków został zamordowany. I prawdopodobnie uważasz, że twoja rodzina jest lepsza niż
nasza.

Spojrzała na niego pusto, a Birger wziął Hakego ostrożnie za rękaw płaszcza i pociągnął go

do swojego gabinetu.

– Tędy – powiedział cicho.
Gabinet był duży i jasny. Hake spodziewał się bardziej tradycyjnego, takiego

z pompatycznym biurkiem i ciężkimi regałami, ale ten miał jasne meble, a zamiast biurka
okrągły brzozowy stół z białym blatem. Na stole leżały czasopisma, książki i sterty papierów.
Laptop był otwarty, a z małych głośniczków odtwarzacza CD grała muzyka klasyczna.

– To nie zaczęło się po śmierci Cathrine – powiedział Birger i zamknął drzwi. – Lisbeth

miała przemyślenia religijne od wielu lat.

– Jakieś szczególne wydarzenie je wywołało?
Haldeman-Spegel pokręcił głową.
– Myślę, że to przychodziło stopniowo. Chcesz coś do picia? Mam kawę.
Wskazał na termos, który stał na stole.
– Nie, dziękuję, będę się streszczał – powiedział Hake, zdjął płaszcz i usiadł. – Jak wiesz,

próbujemy poskładać puzzle z alibi, motywów i innych informacji, które mogą być istotne, kiedy
wyjaśnia się sprawę morderstwa.

– To nie Severin? – Birger spojrzał badawczo na Hakego.
– Nie jesteśmy całkiem pewni i nie zamykamy śledztwa tylko dlatego, że ktoś skłamał nam

prosto w twarz.

– Zrobił to?
Hake skinął głową.
– Jak to?
– Tego nie mogę powiedzieć, sam rozumiesz.
Obserwował ciemne spojrzenie Birgera.
– I Seymour Rilke też tego nie wie, jeśli zamierzałeś zapytać – dodał.
Haldeman-Spegel uśmiechnął się lekko.
– Czego właściwie chcesz?
– Jak powiedziałem, składamy puzzle i…
– Nie pamiętała?
Wymienił nazwisko piosenkarki.
– Nie była szczególnie wiarygodna – potwierdził Hake.
– Nie mogę wam bardziej z nią pomóc. Jeśli nie pamięta, to jej problem, ale ja tam byłem.
Hake kołysał się na krześle.

– Najpierw chcę wiedzieć, czy często bywałeś w mieszkaniu Cathrine?
– Nie, niespecjalnie często.
– Kiedy byłeś tam ostatni raz?
– Jakiś miesiąc temu. Prawdopodobnie są tam moje odciski palców.
Hake nie odpowiedział.
– Masz klucz do mieszkania?
– Nie.
– Wiesz gdzie on jest? Klucz?
Haldeman-Spegel zwlekał, potem wzruszył ramionami.
– Zakładam, że Lisbeth ma zapasowy klucz. To tak chyba znalazła Cathrine.
Spojrzał badawczo na Hakego.
– Nadal dręczy cię kwestia alibi?
– To nie alibi mnie niepokoi – powiedział Hake delikatnie. – Dowiedziałem się, że

dziedziczycie po Cathrine i że jest to znaczny spadek.

Haldeman-Spegel zapalił papierosa, wypuścił dym nosem.
– Tak – powiedział w napięciu.
Hake pomacał wewnętrzną kieszeń i wyjął jakieś dokumenty.
– Próbujemy, jak mówiłem, spojrzeć na to z pełnej perspektywy – powiedział powoli

i położył papiery na biurku.

Haldeman-Spegel zerknął na nie i zbladł.
– Wydział do spraw Przestępstw Gospodarczych naturalnie nam pomaga. Według nich jesteś

bankrutem. Spadek nadchodzi jak prawdziwy ratunek z nieba.

Haldeman-Spegel cofnął się w swoim krześle.
– Myślę, że nie powiem teraz nic więcej bez mojego adwokata – powiedział słabo.
– Nie jesteś aresztowany ani zatrzymany.
– Nie zamierzam podejmować jakiegokolwiek ryzyka w takim stadium. Niestety, wiem zbyt

dobrze, do czego to może prowadzić.

Wstał.
– Jeśli chcesz czegoś więcej ode mnie, musisz najpierw zwrócić się do Arvida Rudinga. On

będzie występował w moim imieniu.

Podszedł do drzwi i otworzył je.
– Czy można zaryzykować nadzieję na swego rodzaju dyskrecję? – zapytał ostrożnie.
– O czym?
– O… o moim stanie finansowym, naturalnie.
– Jeśli zastanawiasz się, czy zamierzam rozgłaszać, że jesteś bankrutem, to nie musisz się

obawiać – powiedział Hake.

Przeszedł blisko obok Haldemana-Spegla i poczuł słaby zapach męskich perfum.
– Dziękuję – powiedział biznesmen z ulgą.
Hake zatrzymał się i odwrócił do niego.
– Ale to nie musi nic znaczyć, skoro cały mój wydział przecieka jak sito, jak sam wytknąłeś.
Axel Hake znów oddał się wyścigom. Z lornetką na szyi i czapką naciągniętą na uszy śledził

zawody przez cały wieczór. Gra szła źle. Był zdekoncentrowany. Ale zapach zwierząt
i intensywność wyścigów sprawiła, że nie myślał o śledztwie. Pozwoliło mu to zapomnieć
o wszystkich zagmatwanych przesłuchaniach i wszystkich tropach, które zdawały się wskazywać
na wszystkie strony. A kiedy później leżał w wannie i ogarniał go spokój, znów mógł zobaczyć
sprawę jasno. Zanurzył się i pozwolił ciepłej wodzie opływać jego twarz. Próbował przywołać
obraz Cathrine Haldeman-Spegel. Kiedy przełamał jego powierzchnię, zobaczył dziewczynę

w głębi duszy niepewną siebie, bez należytego rodowodu, która cały czas poszukiwała granic
swojego życia. Jakby po to, by dowiedzieć się, gdzie kończy się jego zasięg. Jakby po to, by
zderzyć się ze skrajnościami, aby dowiedzieć się, kim naprawdę jest. Przebity język, w parze
z dziewczyną z Östermalmu. Artyzm jako kontrast do wojskowych zaręczyn. Gdzieś tam była
osoba, którą Hake musi znaleźć, żeby otrzymać odpowiedź na pytanie, kto mógł chcieć pozbawić
ją życia. Czy może była tylko małym pionkiem w innej grze, nad którą ona sama nie miała żadnej
kontroli? Ofiara – pomyślał Hake. Wyszedł z wanny i wytarł się grubym, płóciennym ręcznikiem.
A ofiara musi być ofiarowana, to jej jedyna funkcja.

Założył szlafrok i podszedł do okna. Drzewa kołysały się silnie na wietrze i zaczęło śnieżyć.

Jakiś pojedynczy samochód przejechał ulicą. Hake wypatrywał mężczyzny z psem myśliwskim,
ale stwierdził z ulgą, że go nie było. Możliwe, że faktycznie nie miał on nic wspólnego ani
z Hanną, ani z morderstwem. Może chodziło o coś innego. Może zobaczył jego zdjęcie w gazecie
i teraz chciał się do niego zbliżyć. Hake przeżył to wcześniej. Ludzie czują z kimś
pokrewieństwo, ponieważ ten ktoś wystąpił w mediach. Istniało tysiące raportów o takich
osobach. Hake przesunął ręką po zaroście. Tak, może mimo wszystko mężczyzna nie miał
żadnego związku ani z Hanną, ani z morderstwem Cathrine Haldeman--Spegel. Ale równie
dobrze mogło być odwrotnie. Owinął się szczelniej szlafrokiem i patrzył, jak śnieg coraz mocniej
pada.

ROZDZIAŁ 15

Karlaplan stanowił na Östermalmie swego rodzaju oazę. W środku był duży brodzik

z fontanną, dookoła rosły wysokie, piękne drzewa. Parkowe ławki dawały odpocząć zmęczonym
zakupami stopom, a plac elegancko wiązał się z Narvavägen i Karlavägen, sprawiając, że nie był
tylko zwykłym rondem. Wokół Karlaplan znajdowała się mieszanka starych i nowoczesnych
domów. Naprzeciwko eleganckiego domu z przełomu wieków leżał nowoczesny
apartamentowiec, w którym mieszkały tak dalece odmienne osobowości, jak stary przywódca
komunistyczny Hermansson i reżyser Ingmar Bergman. Wcześniej stał tam owiany mitami dom
Strindberga, Röda Huset – Czerwony dom, jak sam Mistrz nazywał go w swoich książkach. Był
to okazały ceglany budynek z arkadami i wystającymi narożnymi wieżami, którego właściciele,
w nie do końca legalny sposób, otrzymali pozwolenie na wyburzenie go w 1969 roku, mimo że
był oznakowany jako zabytek kultury. Na skos, naprzeciwko tego domu, w pompatycznym
budynku z dziewiętnastego wieku znajdowała się Galeria Grieg.

Axel Hake zdecydował się zabrać Hannę na pośmiertny wernisaż Cathrine Haldeman-Spegel.

Kiedy szli w stronę galerii, zostawiwszy wcześniej Siri u jej babci, Hake otrzymał surowy
rozkaz, aby nie był gliną, jak to Hanna z pełnym szacunkiem wyraziła.

Gustav i Paula Griegowie podejmowali gości kieliszkiem sherry już przy drzwiach. Nie

unieśli nawet brwi, widząc, że komisja do spraw morderstw idzie na wystawę. Hake uważał, że
mogłaby to być pikantna historia, którą opowiadaliby swoim przyjaciołom. Komisja do spraw
morderstw już wprawdzie nie istniała, zmieniła nazwę, ale jednak tak by powiedzieli. Dawało to
lepszy wydźwięk niż wydział śledczy.

– Witamy – powiedziała Paula i wyciągnęła kieliszek. Nie było zwykłych plastikowych

kubków, jak na innych wystawach. Były smukłe, delikatne, kryształowe kieliszki. Hake
przedstawił Hannę i zarówno Gustav, jak i Paula patrzyli na nią z lekkim zaciekawieniem. Hanna
była ubrana w czarny płaszcz, a ciemnobrązowe włosy upięła prostą klamrą. Nałożyła wyjątkowo
niewiele makijażu, a Hake w ciągu lat widział efekt, jaki wywoływała na wielu ludziach jej
przezroczysta twarz. To tak, jakby ludzie, patrząc na nią, wyczuwali zapach minionych czasów.
Hanna wyglądała wprawdzie nowocześnie i podążała za modą, ale jej twarz była piękna na
staroświecki sposób i to często dziwiło otoczenie. Jakby wyszła z wehikułu czasu
z dziewiętnastego wieku. Gustav Grieg od razu zaoferował, że ją oprowadzi, a Paula
z uśmiechem patrzyła na Hakego.

– Przechodziłeś już przez to wcześniej, co? – powiedziała ironicznie.
Była ubrana w sztywny kostium z jedwabną bluzką i udało jej się wyglądać bezczelnie

elegancko bez żadnego wysiłku. Gustav Grieg zamienił swoje workowate ubrania na jeszcze
bardziej workowaty płócienny garnitur. Ale to do niego pasowało, a Hake mógł dostrzec, że
Hanna była ujęta tym czarującym mężczyzną, który chodził wokół i wskazywał obrazy. Paula
trzymała w ręce jakieś kartki.

– To są ceny – powiedziała. – Ale przypuszczam, że nie przyszedłeś tutaj, by coś kupić?
– Nie, ale chętnie zobaczę, jak się nazywają – powiedział.
Paula podała kartkę, a on wziął ją i wszedł do dużej sali. Nazwy były poetyckie i znajdowało

się tam wiele biblijnych asocjacji. Obrazy wyglądały teraz zupełnie inaczej, kiedy obecnych było
tak dużo osób. Zyskały inny blask. Hake uznał nawet, że były interesujące, w jakiś naiwny
sposób.

– „Nadchodzi teraz kwiecia czas”[7] – powiedział ktoś za nim, a Hake z łatwością rozpoznał

głos. Ditte Kelp stała i patrzyła na niego, sącząc alkohol ze swojego kieliszka. Dziewczyna
w bomberce – pomyślał.

– Ale to powinno się śpiewać z radością, a nie na pogrzebach.
Zrobiła gest w stronę dużych malowideł kwiatowych.
– Zazdrosna? – zapytał Hake.
Ditte skinęła lekko głową.
– O lokal, ale nie o obrazy. Kicz to kicz, nawet w fajnych salach – powiedziała z zadumą.
Wskazała głową na Hannę, która stała głęboko pochłonięta rozmową z Gustavem Griegiem.
– Widziałam, że z nią przyszedłeś – powiedziała Ditte.
Odwróciła się i spojrzała mu w oczy.
– To czyni cię bardziej interesującym – dodała z uśmiechem. – Mogę zrozumieć, że lubisz

białe, piegowate mięsko. Takie, z którego chciałoby się ugryźć kęs.

Sączyła drinka.
– Robi się na niej jakiś ślad, kiedy śpicie ze sobą? Robi się płomiennie czerwona, kiedy się

podnieca?

– To nie twoja sprawa – powiedział Hake.
Ditte popatrzyła na niego figlarnie.
– Wiesz, że można zrobić cokolwiek, jeśli jest się artystą? Mogę stworzyć obraz was obojga

w najbardziej erotycznych sytuacjach. Możesz sobie wyobrazić, jaka to moc?

Wzruszyła ramionami.
– Ale to tylko w wyobraźni. Ja interesuję się odmalowywaniem rzeczywistości. Myślałeś

o mojej propozycji pozowania?

– Jestem zaszczycony, ale odpowiedź brzmi nie.
– Ponieważ jestem podejrzaną w śledztwie o morderstwo?
– Jesteś?
Ditte uśmiechnęła się krzywo.
– Nie próbuj.
Straciła nagle zainteresowanie Hakem, kiedy zobaczyła, że Lisbeth i Birger Haldeman-

Spegel wchodzą do lokalu. Obserwowała ich z zaciekawieniem, przenikliwym spojrzeniem.
Zanim odeszła od Hakego, powiedziała:

– Pilnuj swojej żony. Gustav Grieg ma oczy jak dorsz. Nienasycone.
– A ty to wiesz. Jak wyglądają oczy dorsza.
Nagle stała się bardzo poważna, wypiła duszkiem resztkę sherry i odeszła.
Hake ogarnął wzrokiem pokój dookoła. Zobaczył Jenny Jansson z chudym mężczyzną około

czterdziestki. Trzymała go pod ramię. Był to jej szlachecki łup, Dieter Holstein von den Tuor. Ten
mężczyzna, który miał sprawić, by się wspięła na wyższy stopień drabiny społecznej i została
zaakceptowana raz na zawsze, jak to planowała od pierwszego dnia, kiedy przeniosła się do
Östermalm. Jenny wyglądała na zachwyconą, niemal promienną. Uśmiechała się szeroko do
wszystkich i uściskała mocno Birgera Haldemana-Spegla. Lisbeth patrzyła na nią wyczekująco
i uśmiechała się powściągliwie.

Paula Grieg przyjęła rodziców Cathrine, jakby byli z rodu królewskiego. Wprowadziła ich do

pokoju i przedstawiła niektórym osobom, których Hake nie rozpoznawał.

Ale było też kilku znajomych wśród odwiedzających wystawę. W głębi pokoju zobaczył

Martina Auxerre’a, który z rękami założonymi na plecach i przekrzywioną głową obserwował
obrazy. W rogu stała Veronica Severin. Z obojętnością zmierzyła się ze spojrzeniem Hakego,
zanim odwróciła wzrok.

Siwowłosa sekretarka ze Szkoły Rzemiosła Artystycznego też tam była, notowała coś

w małej książeczce po dokładnym obejrzeniu obrazów.

Później Lisbeth Haldeman-Spegel podeszła do Hakego i się przywitała. Wyglądała, jakby

była na skraju załamania nerwowego. Skórki jej paznokci były pogryzione i miała rozbiegane
spojrzenie.

– Widziałeś, że jeden obraz nazywa się Na wschód od Edenu? – zapytała.
Hake spojrzał na kartkę w swoim ręku i zauważył tytuł.
– „Na wschód od Edenu” jest przecież wyrażeniem biblijnym – powiedziała Lisbeth. – „Po

czym Kain odszedł od Pana i zamieszkał w kraju Nod, na wschód od Edenu”[8]. Cathrine zawsze
mówiła, że Östermalm jest właśnie na wschód od Edenu. Obraz wisi tam – wskazała.

Hake zobaczył niewielkie malowidło. W odróżnieniu od większości ten obraz nie był tak

liryczny, ale miał czarne chmury, które piętrzyły się nad ciemną, letnią łąką.

Birger Haldeman-Spegel świadomie unikał Hakego, głównie chodził wokół i witał

odwiedzających. Axel obserwował go z zadumą, kiedy podeszła Veronica Severin.

– Czy to nie czas, żebyś wypuścił mojego syna? – zapytała gorzko. – On nie ma nic

wspólnego z morderstwem.

– Dlaczego zatem miałby kłamać?
– To tylko szczeniak – powiedziała czule. – Pomimo wszystkich wojskowych akcesoriów.

Był wystraszony i zdezorientowany, mówił mnóstwo głupot.

Popatrzyła na niego z goryczą.
– Być może jego życie jest teraz zrujnowane.
– Jest tak, tylko jeśli jest winny.
– A ty w to wierzysz? Że jest winny?
– Z pewnością rozumiesz, że nie mogę tutaj dyskutować.
– Jesteś okropnym człowiekiem – powiedziała Veronica Severin i szybko stamtąd odeszła.
Hake upił łyk sherry, która była wytrawna i cierpka. Szukał Hanny i odkrył, że rozmawia

teraz z Paulą Grieg. Gustav zagarnął Ditte i śmiał się głośno, prawdopodobnie z jednego z jej
kąśliwych komentarzy.

Hake podszedł do Hanny i Pauli.
– Właśnie mówiłam Hannie, że może moglibyśmy wystawić kiedyś jej meble dziecięce.

Wszystko, od szkiców, prototypów i małych modeli, do gotowych prac.

– Czemu nie? – powiedział Hake. – Chętnie przyjdę, bo nawet ich nie widziałem.
– Nie było cię przy tym, kiedy wystawiała je w hotelu Particulier w Paryżu?
– Niestety nie – powiedział kwaśno Hake. – Ktoś musiał być w domu i pilnować dziecka.
Hanna szturchnęła go.
– Jest urodzonym męczennikiem – powiedziała beztrosko.
Paula patrzyła rozbawiona na nich oboje.
– Musicie w każdym razie przyjść któregoś dnia do nas na obiad. Mieszkamy w tych niskich

domach funkcyjnych w głębi Tessinparken.

Hake wiedział bardzo dobrze, które to. Według niego to jedne z najbardziej atrakcyjnych

w Sztokholmie.

– Bardzo chętnie – wtrąciła Hanna, zanim Hake zdążył coś powiedzieć.
Paula włożyła rękę do kieszeni kostiumu i wyjęła wizytówkę, którą podała Hannie.
– Nalegam, żebyście bez względu na wszystko się odezwali – powiedziała. – Mam

przeczucie, że twój mąż jest bardzo niedostępny.

– Och, no nie wiem – powiedziała Hanna ironicznie i objęła Hakego za ramiona. – Wydaje

mi się, że raczej łatwo dał się poderwać.

Pożegnali się i opuścili galerię. Tuż po tym, jak wyszli z bramy, przed galerią stanęła

taksówka, z której ktoś wyszedł i zapłacił za kurs. Był to Anders Hjortman. Zatrzymał się przed
Hakem.

– Jest co zobaczyć? – zapytał.
Był ubrany w białą koszulę i krawat. Hake poczuł, że pachnie od niego alkoholem.
– Tak sądzę – odpowiedział Hake.
– Dużo ludzi w środku, co?
Hjortman wydawał się zdenerwowany, co było dalekie od jego zwykłego zachowania.
– Nie ma tłoku, ale faktycznie jest wielu odwiedzających.
Hjortman skrzywił się.
– Morderca też tam jest?
Odwrócił się na pięcie, nie czekając na odpowiedź, i poszedł w stronę wejścia.
Hake i Hanna szli spacerem wzdłuż Karlavägen. Minęli Jungfrugatan, gdzie mieszkała

Cathrine Haldeman--Spegel. Hake nic nie mówił. Hanna trzymała go pod ramię, rozkoszowali się
intensywnym, świeżym powietrzem i popołudniowym światłem, które nadawało piękną oprawę
pojawiającym się świątecznym dekoracjom. Wieńce i choinki z lampkami oświetlały ulice
i place. Wzdłuż alei wybudowano niewielkie arkady z jodłowych gałązek, z czerwonymi,
jedwabnymi kokardami rozrzuconymi na ciemnozielonych łukach. Minęli Humlegården i doszli
do skraju Östermalm, mniej więcej tam, gdzie znajdowało się stare więzienie dla kobiet. Hake
widział jego zdjęcia, kiedy studiował szwedzką historię karną, i opowiadał teraz Hannie, że
wewnątrz tych ceglastoczerwonych murów znajdował się mały ogród, o który dbały więźniarki.

– Przypominał takie ogrody zielne z żeńskich klasztorów – powiedział z tym samym

zdziwieniem w głosie, jakie czuł, kiedy po raz pierwszy zobaczył zdjęcia. – Chociaż może nie
było to takie dziwne – dodał z zadumą. Istnieje przecież wiele podobieństw między pobytem
w klasztorze a karą więzienia.

Wsiedli do autobusu przy Odengatan i pojechali do domu Hanny. Hake napalił w piecu

kaflowym, podczas gdy Hanna podgrzewała grog.

– Jacy są ci Griegowie? – zapytał Hake.
Hanna weszła do pokoju z dwoma parującymi kieliszkami i postawiła je na stoliku do kawy.
– Myślę, że Gustav jest zabawny. Interesujący.
– Seksowny?
– To też.
Hake podłożył ogień pod polana i jeszcze trochę otworzył dławik, zanim poszedł wziąć swój

kieliszek. Napój był gorący i mocno korzenny.

– A Paula?
Hanna wzruszyła ramionami.
– Jak ty.
– Jak ja?
Hanna skinęła wesoło głową.
– Cały czas nie spuszczała Gustava z oka.
– A ja ciebie pilnuję?
– No, a nie robisz tego?
Podeszła do niego i pocałowała go w podbródek.
– Czuję się bezpiecznie, wiedząc, że zawsze jesteś w pobliżu.
– Myślisz, że ona też jest zazdrosna?
– Nie wiem. Może tylko trochę niespokojna. To przystojny facet.
Hake odstawił kieliszek i objął ją. Pocałował ją ostrożnie w usta.
– Mm – powiedział. – Balsam do ust Lypsyl i gorące czerwone wino.

Pocałował ją jeszcze raz.
Hanna odstawiła swój kieliszek i przycisnęła się trochę do niego.
– Tutaj? – zapytała i popatrzyła na dywan przed piecem.
– Tutaj – powiedział Hake.
Później, kiedy leżeli w łóżku Hanny, Hake usłyszał nagle świergot ptaków.
– Cicho – powiedział delikatnie.
Hanna słuchała. Niewątpliwie był to świergot ptaków.
– Nie sądziłem, że ptaki śpiewają po zapadnięciu zmierzchu.
Hanna nie zastanawiała się nad tym.
– Musisz zapytać Julię – powiedziała i dotknęła go. – Jeśli ktoś powinien wiedzieć, to na

pewno ona.

Hake zamierzał to zrobić. Uważał za osobliwe, że nigdy, jak sięgał pamięcią, nie słyszał

ptaków śpiewających w zimową noc. Zastanawiał się, czy człowiek dokonuje takich nowych
odkryć dopiero po tym, jak się kochał.

Wiltenbergowie zachowywali się dokładnie tak, jak wcześniej. Cały czas dotykali się

nawzajem. Spojrzenia zawierały ukryte przekazy. Hake wziął ze sobą Lidmana zamiast
Tobissona, aby nie prowokować mężczyzny.

– Tak, jesteśmy pewni – powiedział Wiltenberg i spojrzał w stronę żony, która zdecydowanie

kiwnęła głową. Była ubrana w jakiegoś rodzaju kombinezon, miękki dres, który wrzynał się
w krok tak, że można było domyślić się kształtu łona. Policjant, który zajmował się
przepytywaniem sąsiadów, stał w korytarzu i wyglądał na znudzonego.

– Jak tylko policjant pokazał nam zdjęcie, byliśmy pewni.
Wiltenberg nadal trzymał zdjęcie Petera Severina w ręce. Wyciągnął je do Hakego.
– O której godzinie go widzieliście?
– Tuż po dziesiątej.
– Jak to zapamiętaliście?
Wiltenberg rzucił szybkie spojrzenie na żonę.
– Skończyliśmy…
Szukał słów.
– Właśnie spaliście ze sobą – wtrącił Lidman.
– Tak – powiedział spokojnie Wiltenberg. – Tak było. I mieliśmy oglądać film w telewizji,

który zaczynał się o godzinie dziesiątej. Podszedłem do okna, aby je zamknąć, i wtedy
zobaczyłem tego Severina. Patrzył na fasadę po drugiej stronie. Wspomniałem o tym mojej żonie
i ona także wyjrzała.

– Dlaczego nie powiedzieliście tego poprzednim razem, kiedy tu byliśmy? – zapytał Hake.
– Pytaliście tylko o Cathrine Haldeman-Spegel – powiedział Wiltenberg z opanowaniem.
Hake nie naciskał ich bardziej, gdyż para mogłaby sobie zupełnie nic nie przypomnieć.
– Wobec tego dziękujemy – powiedział.
Wiltenberg nawet nie słuchał. Jego uwagę znów przykuwała żona. Obserwował ją figlarnym

spojrzeniem i uśmiechał się tym specjalnym, znaczącym uśmiechem, który doprowadzał
Tobissona do białej gorączki.

Lidman i Hake wrócili na komisariat. Hake poszedł do Rilkego i powiedział, że zamierza

wypuścić Petera Severina.

– Czy to rozsądne? – zapytał Rilke. – Teraz, kiedy mamy podejrzanego, prasa zostawiła nas

w spokoju.

Siedział za swoim okazałym biurkiem, a na nosie miał okulary do czytania w złotych

oprawkach.

– Mogę wsadzić Birgera Haldemana-Spegla, jeśli potrzebujemy kogoś, kim może

zainteresować się prasa – stwierdził Hake z przekąsem.

– To było zbędne – skomentował Rilke.
Axel Hake zreflektował się.
– Przepraszam – powiedział pojednawczo. – Ale nie sądzę, że to może być Severin. Teraz

mamy nawet dwóch świadków, którzy widzieli go włóczącego się pod drzwiami Cathrine
Haldeman-Spegel godzinę po morderstwie. Tego morderca nigdy by nie zrobił. Takie jest
w każdym razie moje doświadczenie.

Rilke spojrzał na niego.
– Może zaplanował, że tak zrobi, właśnie po to, żeby uwolnić się od podejrzeń.
– On nie jest tego rodzaju.
– Jakiego rodzaju?
– Takiego, który układa plan.
– Wiesz to? – Rilke popatrzył sceptycznie na Hakego.
– Zupełnie pewnym nigdy nie można być.
– Czy zatem nie będzie lepiej zatrzymać go, aż będziesz całkiem pewien?
– Nie mogę trzymać go dłużej bez postawienia mu zarzutów – odpowiedział Hake. – A tego

nie zamierzam robić.

– Czy to nie jest sprawa prokuratora?
Hake spojrzał cierpko na Rilkego.
– To moja sprawa, dopóki ja prowadzę śledztwo. Twarde fakty to nie wszystko, częścią są też

podteksty i przeczucia.

– A ty chcesz go wypuścić z powodu swoich „przeczuć”?
Rilke ze sceptyczną miną spojrzał znad okularów na Hakego.
– Większość przypadków zostaje rzeczywiście w ten sposób rozwiązana – powiedział

rzeczowo Hake.

– Rób, jak chcesz – powiedział w końcu Rilke. – Ale na twoją odpowiedzialność.
– No a na czyją, do cholery – mruknął Hake.
– Co? – spytał Rilke.
– Nic – powiedział niewinnie Hake.
Severin wyglądał na zdziwionego, kiedy Hake wszedł do pokoju przesłuchań z plikiem

papierów pod pachą.

– Już mówiłem, że nie mam nic więcej do dodania – rzekł wojowniczo.
Hake zignorował go i położył jakieś dokumenty na stole.
– Chcę żebyś podpisał tu i tu – powiedział i wskazał na kreskowane linie na dole kilku

kartek.

– Dlaczego?
– Ponieważ zostaniesz teraz wypuszczony – poinformował Hake i obserwował reakcję

Severina.

Młody podporucznik wyglądał głównie na skonfundowanego, a jego usta nabrały napiętego

wyrazu.

– I teraz mam zaświadczyć, że nie używaliście wobec mnie przemocy i że nie zamierzam was

pozwać o zniesławienie – powiedział poirytowany.

– Możesz zrobić, jak chcesz, ale te dokumenty to twoje protokoły przesłuchań. Powinieneś je

przeczytać i podpisać, żeby potwierdzić, że zgadza się to z tym, co zeznałeś – powiedział Hake. –
I że jest zgodne z prawdą – dodał.

Severin zrozumiał podtekst. Przeczytał dokumenty i podpisał je.

– Mogę już iść? – zapytał.
Hake skinął głową.
– Jeszcze jedna rzecz.
Wyjął protokół.
– Powiedziałeś: „Jakiś mężczyzna wyszedł z psem i wtedy wemknąłem się, i poszedłem na

górę. Zadzwoniłem do drzwi, ale nikt nie otworzył. Przez otwór na listy zawołałem ją po
imieniu”.

Severin kiwnął głową.
– Pamiętasz, jak tamten mężczyzna wyglądał?
– Było dość ciemno, ale był duży, tak myślę.
– A pies?
Severin włożył palec do ust i gryzł go lekko.
– Czy to był pies myśliwski? – zapytał Hake z napięciem w głosie.
– Nie sądzę, ale nie jestem pewien – powiedział Severin.

[7] Pierwsze słowa psalmu Den blomstertid nu kommer z XVII w. Zwykle śpiewany na

zakończenie roku szkolnego w Szwecji (przyp. tłum.).

[8] Tłum. Biblia Tysiąclecia.

ROZDZIAŁ 16

Gazety były oburzone, kiedy Peter Severin został wypuszczony. Zostały pozbawione

soczystego kąska. Historia o wojskowym, który zręcznie władał nożem i pannie z ulicy Panny
była trudna do przebicia. Teraz muszą polować dalej i próbować znaleźć coś nowego, aby
wypełnić strony. Czytelnicy żądali zarówno seksu, jak i krwi, nic innego nie wystarczało.
Polowano oczywiście na Severina, ale on zapadł się pod ziemię w rodzinnej posiadłości
w Sörmland i reporterzy szukali go na próżno. Bolinder znów zajął się mediami i nie omieszkał
podkreślić, że decyzja, aby wypuścić Severina, należała do Axela Hakego, a nie komendanta.

Hake nie był zupełnie pewien niewinności Severina, ale jeśli to nie był on, to uwolnienie

powinno obudzić w mordercy niepewność i być może sprawić, że zacznie popełniać błędy.
Morderca najprawdopodobniej żył do tej pory w pewnego rodzaju poczuciu bezpieczeństwa.
Teraz polowanie było znowu otwarte i może to wymusi kontrreakcję.

Hake siedział w pokoju grupy śledczej i przeglądał sprawozdania finansowe firmy

Haldemana-Spegla. Według Wydziału do spraw Przestępstw Gospodarczych za tą upadłością nie
kryło się nic osobliwego. Firma postawiła wszystko na nową gospodarkę i akcje związane
z Internetem, a kiedy rynek nagle odwrócił się do nich plecami, domek z kart się rozleciał.
Według ekspertów, z którymi Hake rozmawiał, były setki firm, które spotkało takie samo
brutalne przebudzenie. Chciał przesłuchać Haldemana-Spegla jeszcze raz, ale zdawał sobie
sprawę, że to by tylko zirytowało Rilkego, a on miał zbyt wiele do zrobienia, żeby teraz
podejmować tę walkę.

– Co za pierońska kawa – skrzywił się Tobisson. Miał jeszcze jedną kłótnię z Wendelą

o dziecko i był w podłym nastroju.

– Proszę – powiedział Lidman i podał Hakemu jakąś kartkę.
Był to wyciąg z rejestru karnego.
– Chciałeś, żebym poszukał studentki sztuki Ditte Kelp.
Hake czytał.
– Była wcześniej karana – ciągnął Lidman. – Jako nastolatka należała do grupy wegan, która

podpaliła samochód należący do rzeźni. Była przesłuchiwana, ale nie było żadnych dowodów.

– Prostytucja – przeczytał Hake.
– Jeden policjant ją na tym przyłapał i została zatrzymana. Przyznała się, twierdziła, że

dopiero zaczęła. Nie miała pieniędzy.

– Uzależniona od narkotyków?
– Tego raport nie podaje, ale tak sądzę.
Hake zauważył, że minęły dwa lata od tego wydarzenia. Ostatnie spotkanie z wymiarem

sprawiedliwości było przed rokiem. Ditte została złapana podczas demonstracji przeciwko
globalnej gospodarce i kopnęła policjanta w cywilu w krocze swoimi ciężkimi trzewikami.
Dostała wyrok w zawieszeniu, ale została oceniona przez psychologa policyjnego jako
agresywna i niebezpieczna. Zupełnie pozbawiona normalnych barier, kiedy była nadmiernie
podekscytowana.

– Ditte – powiedział Tobisson, który stał przy oknie i patrzył na ruch uliczny. – Co to

właściwie za imię?

– Duńskie – stwierdził Lidman.
– Ditte, dziecię człowiecze, wydaje mi się, że jest książka, która nosi taki tytuł – rzekł Hake.
Pomyślał, że to pasuje do Ditte Kelp.

– Okej – powiedział później i podszedł do tablicy z nazwiskami osób oraz ich alibi. Policyjne

zdjęcie Cathrine Haldeman-Spegel w tej groteskowej pozycji marionetki, siedzącej we własnej
krwi, było przypięte na samej górze tablicy. Hake zaczął je studiować. Czy coś się w niej
zmieniło w ciągu tych minionych tygodni śledztwa? Tak sądził. Uważał, że zaczął ją poznawać,
a to czyniło zdjęcie jeszcze bardziej wstrętnym.

– Zobaczmy, co mamy do tej pory.
Wskazał na pierwsze nazwisko.
– Lisbeth Haldeman-Spegel mogła zamordować swoją córkę. Jest niemal fanatycznie

religijna, może uważała, że córka wystarczająco nagrzeszyła. Z drugiej strony, być może jest
tylko odrobinę zdezorientowana. Mogła też ją zabić, ponieważ wiedziała, że Birger stał się
niewypłacalny i spadek mógł rozwiązać tę kwestię. Ona z pewnością nie chce wrócić do małego,
obskurnego mieszkania w Hammarbyhöjden.

– A kto by chciał? – stwierdził cynicznie Lidman.
Hake zignorował go.
– Birger Haldeman-Spegel jest niewypłacalny i dziedziczy teraz ponad dwanaście milionów,

co z pewnością sprawia, że jego życie staje się prostsze. Lisbeth Haldeman-Spegel dała też do
zrozumienia, że był szczególnie przywiązany do dziewczyny, być może nawet seksualnie, ale
o tym nic nie wiemy.

Hake przeniósł palec na następne nazwisko.
– Peter Severin…
– Wypuszczony – powiedział z irytacją Tobisson.
Był wściekły, kiedy dowiedział się, że Hake wypuścił Severina.
– Ale nie jest skreślony – odrzekł spokojnie Hake. – Mógł stać przed mieszkaniem ofiary

właśnie dlatego, że rozumował w taki sposób, jak to zrobiliśmy, czyli że nikt nie pozostaje na
miejscu zbrodni godzinami.

Spojrzał na Lidmana. Ten wzruszył ramionami i widocznie nie miał zdania w tej sprawie.
– Veronica Severin, matka Petera, była niemal przepojona nienawiścią wobec Cathrine.

Uważała, że jej syn jest wart lepszego losu. Nie ma alibi. Dalej Jenny Jansson, najlepsza
przyjaciółka Cathrine. Nie widzę żadnego motywu do zamordowania Cathrine, ale może być on
ukryty. Myślę, że działy się między nimi dziwne rzeczy.

Niżej były następne nazwiska.
– Martin Auxerre, jej nauczyciel. Może tam istnieć zazdrość i inne ukryte pragnienia, ale nic

o tym jeszcze nie wiemy.

– Ditte Kelp – powiedział Lidman. – Jej nie przypięliśmy.
– Więc to zróbmy – odrzekł Hake, napisał nazwisko i przypiął na tablicy. – Ona wydawała

się najbardziej jej nienawidzić. Była nawet zazdrosna o to, że to Cathrine, a nie ona mogła
wystawiać, pomimo że uważa się za bardziej uzdolnioną.

– Słaby motyw morderstwa – stwierdził gorzko Tobisson. – Mam na myśli: na przykład

w porównaniu z Peterem Severinem.

– Wiem, co ty sądzisz – powiedział Hake i kontynuował.
– Anders Hjortman. Słyszano, jak się kłóci z córką dzień przed morderstwem o skradziony

pamiętnik. Nie wiemy, czy to prawda, czy tylko coś, co wymyślił, żeby nas zmylić. Severin
w każdym razie nigdy nie słyszał o żadnym pamiętniku.

– Motyw? – zapytał Lidman.
– Wszystko: od wymuszenia do wybuchu złości, w powiązaniu z alkoholem i kiepskimi

finansami. Ty, Tobisson, dopilnujesz, żebyśmy dostali wyciągi z konta Cathrine z ostatnich
czterech miesięcy. Sprawdź większe wypłaty. Sprawdź wszystkie karty kredytowe. Miała

z pewnością kilka z różnych banków.

Hake przypiął jeszcze jedną karteczkę.
– Gustav i Paula Griegowie – powiedział. – Są właścicielami galerii i zarobią duże pieniądze

na jej śmierci. Wartość obrazów mogła wzrosnąć dziesięciokrotnie.

– Mam sprawdzić ich finanse? – zapytał Lidman. Wyjął zapałkę, obejrzał ją i wetknął w usta.

Ostrożnie ugryzł na próbę. Najpierw po jednej stronie, potem pozwolił jej przewędrować na
drugą stronę, aby znalazła właściwe jej miejsce w kąciku ust.

– Zrób to – powiedział Hake.
Musiał przyznać, że był równie ciekawy tej pary ze względu na siebie samego, jak też w imię

śledztwa.

– O czymś jeszcze powinniśmy pomyśleć? – zapytał.
– Sprawdziliśmy napis na lustrze i styl w tych erotycznych listach. Nie da się powiedzieć,

czy pasują – powiedział Tobisson. – Psycholog powiedział w każdym razie, że w listach było coś
seksualnego.

– Nie potrzeba raczej drogiego dyplomu, żeby to dostrzec – stwierdził Lidman złośliwie.
– Co sądzicie o pamiętniku? Czy on w ogóle istnieje?
Nikt nie miał na ten temat zdania.
– Co więcej wiemy?
– Że uprawiała seks w niedzielny wieczór – powiedział Tobisson.
Westchnął bezwiednie. Wendela od kilku tygodni była nieprzychylna i czuł się osobiście

dotknięty za każdym razem, kiedy inni uprawiali seks.

– Anders Hjortman był przecież w jej mieszkaniu w niedzielę – dodał Lidman.
– Jeszcze jeden motyw kazirodztwa? – rzucił Hake.
Nikt nie odpowiedział. Hake zaczął myśleć, że całe dochodzenie było jak dzielnica

Östermalm. Szereg pięknych fasad, za którymi mogły się kryć różne rzeczy. Dzielnica, która
zaczęła jako śmierdzące wysypisko śmieci, ale która później wybiła się na czołową pozycję
wśród dzielnic Sztokholmu. Myląca dzielnica, która dawniej była dość homogeniczna, z wyższą
klasą średnią i klasą wyższą. Ale teraz wielu z zamożnych mieszkańców zostało wymienionych
na zarówno odbiorców zasiłku społecznego, którzy mieszkali w trochę nowszych budynkach
czynszowych, jak i na imigrantów, którzy zarobili duże pieniądze na pizzeriach i punktach usług
szewskich, i teraz chcieli mieszkać w wytwornej okolicy.

Hake przypiął karteczkę z krzyżykiem.
– Tym krzyżykiem może być ktokolwiek. Jest pewien mężczyzna z psem, który pojawia się

cały czas. Nie wiem, czy ma coś wspólnego ze śledztwem, ale jest w nim coś dziwnego.

Opowiedział im, co się stało w Rosendal.
– „X” oznacza też inne osoby, z którymi jeszcze nie mieliśmy kontaktu.
Spojrzał na nich, pokiwał lekko głową, zawahał się, ale w końcu powiedział:
– Chcę, żebyście każdego dnia patrzyli na zdjęcie Cathrine Haldeman-Spegel w jej własnej

krwi i na nazwiska poniżej.

– Dlaczego? – zapytał podejrzliwie Tobisson.
Hake rozłożył ręce.
– Może odkryjemy powiązanie, którego nie widzieliśmy wcześniej. Może podświadomość

coś nam powie.

Hake zdawał sobie sprawę, że brzmi to bardzo niejasno, a prychnięcie Tobissona powiedziało

wszystko o tym, co sądzi o takich metodach. Ale Hake się upierał. Wiele razy wygrał na
wyścigach konnych właśnie poprzez wprowadzenie irracjonalnego elementu w swoje myślenie.
Faktor X wśród całego encyklopedyzmu.

Po lunchu centrala telefoniczna przełączyła rozmowę z kobietą, która nalegała na rozmowę

z komisarzem Hakem. Twierdziła, że go zna i że sprawa dotyczy Cathrine Haldeman-Spegel.
Hake odebrał telefon.

– Tu Hedvig Olson – powiedziała kobieta w słuchawce.
Hake nie przypominał sobie żadnej Hedvig Olson.
– Sekretarka ze Szkoły Rzemiosła Artystycznego – wyjaśniła kobieta, zanim postanowił się

rozłączyć.

– Tak?
– Musi pan przyjść i coś zobaczyć, komisarzu – powiedziała skonsternowana. – Myślę, że to

ważne.

Axel Hake pojechał do Östermalm. Zaparkował przed budynkiem Szkoły Rzemiosła

Artystycznego w dolnym odcinku Valhallavägen i poszedł do sekretariatu. Siwowłosa sekretarka
Hedvig Olson spotkała go już w drzwiach.

– To nie tu – powiedziała. – Proszę iść za mną.
Wzięła duży pęk kluczy, a Hake posłusznie poszedł za nią. Zeszli szerokimi schodami do

piwnicy. Na dole było gorąco i sucho. Kotłownia leżała za ścianą. Kobieta otworzyła duże,
ciężkie, żelazne drzwi, zapaliła światło i poprowadziła Hakego przez korytarz do drugich drzwi,
tym razem z drewna.

– Miałam przynieść pracę ucznia, kiedy zobaczyłam to – powiedziała i zapaliła światło.
Hake został przed drzwiami. Hedvig Olson wskazała na duży obraz, który stał oparty

o ścianę.

– Smutne – powiedziała sekretarka.
Axel podszedł bliżej i dopiero wtedy zobaczył, że cały obraz był pocięty. Płótno zwisało

bezwładnie w swojej ramie, a ponadto było zamalowane czerwoną i czarną farbą.

– Jest pani pewna, że to obraz Cathrine Haldeman--Spegel?
Sekretarka wskazała na róg, gdzie widniał podpis Cathrine.
– Sądzi pani, że to zostało zrobione po jej zabójstwie?
Hedvig Olson pokręciła głową.
– Wiem, że Cathrine o tym wiedziała. Nie powiedziała nic bezpośrednio do mnie, ale

wymknęło jej się, że jakiś wandal zdewastował jeden z jej obrazów. Nie zastanawiałam się nad
tym, gdyż Cathrine nie wydawała się tym przejmować. Wstawiła obraz tutaj bez mojej wiedzy.

– Kto mógł to zrobić?
– Nie mam pojęcia.
– Czy Martin Auxerre o tym wiedział?
Kobieta zawahała się i spojrzała na podłogę.
– Nie wiem. Może.
Hake przyswoił sobie tę informację.
– Wie pani, jaki był motyw?
Sekretarka pokręciła głową. Hake zobaczył, że przy samym brzegu ramy jest kawałek, który

nie został całkiem zamalowany ani pocięty. Wydawało mu się, że wyłania się tam ramię, ale nie
był pewien.

– Chce pan zbadać obraz?
– Nie teraz.
Rzucił ostatnie spojrzenie na dzieło i uderzyła go agresja w zamalowywaniu i cięciu nożem.
Kiedy wyszli z piwnicy, Hake odszukał Martina Auxerre’a, który właśnie skończył zajęcia.

Tłum studentów wyległ z sali i Hake zwrócił uwagę na to, że spojrzenia wielu dziewcząt
wędrowały w stronę Martina Auxerre’a. Przecisnął się do sali i podszedł do Francuza.

– Hej – powiedział. – Hedvig Olson pokazała mi pocięty obraz, który namalowała Cathrine

Haldeman--Spegel. Wiedziałeś o tym?

Auxerre zawahał się nieco.
– Nie kłam – powiedział ostro Hake.
Auxerre wsunął ręce w spodnie z manchesteru i rozejrzał się dookoła, jakby po to, żeby

zobaczyć, czy ktoś jest w pobliżu.

– I tak, i nie – powiedział niewyraźnie.
– Co masz na myśli?
Auxerre podszedł do drzwi i zamknął je. Uśmiechnął się do kogoś na zewnątrz i potem się

odwrócił.

– Powiedziała mi, że ktoś spieprzył jej obraz. Właśnie takiego wyrażenia użyła. Spieprzył.

Ale nie chciała zgłaszać tego na policję. Nie mogłem jej zmusić, a potem nigdy więcej nie było
o tym mowy. Nie wiedziałem, że obraz nadal tu jest.

– Nie wiesz, kto to zrobił?
Spostrzegł ponownie wahanie, które zaczynało go irytować.
– Nie – powiedział Auxerre.
– Możesz zgadnąć?
– Też nie.
– Czy to mogła być Ditte?
Auxerre wzdrygnął się nieco.
– Ditte?
– Tak?
Potrząsnął głową, jakby chciał zyskać na czasie.
– Nie, nie sądzę.
Hake westchnął.
– Co zatem przedstawiał obraz?
– Nie da się tego zobaczyć? – zapytał Auxerre.
Hake pokręcił głową.
Francuz wzruszył ramionami.
– Malowała przecież niemal wyłącznie liryczne krajobrazy.
– Nigdy ludzi?
– Nigdy nie widziałem żadnego takiego motywu – powiedział Auxerre i spojrzał na zegarek.

– Wybacz, muszę iść.

Francuz wyszedł. Hake szedł za nim, zachowując dystans, i zobaczył, że młoda dziewczyna

około siedemnastu lat stała, czekając na niego przed szklaną fasadą szkoły. Uśmiechnęła się do
Auxerre’a i objęła go mocno. Auxerre objął dziewczynę w talii i oboje zniknęli za rogiem tego
ogromnego, szklanego budynku. Sekretarka wyszła ze swojego biura i Hake podziękował jej, że
zadzwoniła. Informacje z całym prawdopodobieństwem znajdą swoje miejsce w śledztwie.
Hedvig Olson powiedziała, że poinformowanie policji było naturalnie jej obowiązkiem.

– Czy Martin Auxerre jest żonaty? – zapytał Hake tuż przed odejściem.
Sekretarka skinęła z powagą głową.
– Jest żonaty z cudowną kobietą i ma dwoje dzieci – powiedziała.
Już w bramie Axel Hake rozpoznał zapach. Nie potrafił precyzyjnie go nazwać, ale pachniało

jak mieszanka kuchni szkolnej i mydła. Mieszkanie leżało na drugim piętrze, i kiedy Ditte Kelp
otworzyła, nie wyglądała nawet na zdziwioną. Była boso, ubrana w czerwone kimono. Włosy
sterczały jej na wszystkie strony, Hake zauważył, że miała brudne stopy.

– Cześć – powiedziała i zrobiła zapraszający gest.

Hake wszedł do mieszkania i zdjął płaszcz. Pokój był mały z aneksem kuchennym w jednym

rogu. Na zlewie piętrzyły się nieumyte kubki i talerze. Na podłodze nie było żadnych dywanów,
a łóżka nadal nie zaścielono, pomimo późnego popołudnia. Wszędzie znajdowały się obrazy,
część skończonych, część tylko z podkładem. Na ścianach wisiały rewolucyjne plakaty, wiele
w anarchistycznych barwach: czarnych i czerwonych.

– Przypuszczam, że nie chcesz pozować – powiedziała i spojrzała na niego

z zaciekawieniem.

– Nie – odpowiedział Hake. – Tylko kilka pytań.
Kimono zwisało luźno na jej wątłych ramionach i nie było trudno dostrzec, że pod spodem

jest naga. Uśmiechnęła się lekko do Hakego, kiedy ten zerknął na jej biust.

– Chcesz zupy?
Hake popatrzył w stronę sterty nieumytych kubków i odmówił. Ditte wzięła jeden, umyła go,

napełniła wodą i wsypała kilka łyżek zupy z dzikiej róży. Miała elektryczną grzałkę, którą
wsadziła do kubka. Hake patrzył na ukończone obrazy. Był tam ten sam motyw, co na jej
malowidłach w Szkole Rzemiosła. Anonimowa para stała na trawniku, na żwirowej ścieżce albo
na pomoście i patrzyła w stronę ciemnej linii horyzontu. Słońce znajdowało się nisko i rzucało
długie cienie.

– Czy to twoi rodzice?
– Może.
– Często ich malujesz.
– Trudno jest się pozbyć takich cieni z własnej przeszłości, prawda?
Ditte wyjęła grzałkę z kubka i piła gorący napój. Spojrzała znad brzegu kubka na Hakego.
– Shoot – powiedziała i siorbnęła głośno.
– Znalazłem jeden z obrazów Cathrine – powiedział. – Został pocięty i zamalowany.
Ditte spojrzała na niego znudzona.
– Nie wiem, czy to ma coś wspólnego z morderstwem, ale idę za każdym tropem, za którym

mogę.

Hake zobaczył, że kimono zsunęło się nieco i mlecznobiała pierś wyłoniła się spod lamówki.
– Wiesz coś o tym?
Ditte upiła łyk, ogrzewając ręce wokół kubka.
– Widziałeś przecież jej wystawę – powiedziała z namysłem. – Uważasz, że była

utalentowana?

– Nie mogę właściwie się o tym wypowiadać – przyznał Hake.
– Ale ja mogę. To było szczynowate. Potraktowanie kolorów, struktura, prowadzenie pędzla

i cały koncept. Obrazy śmierdziały!

Prawie wypluła te ostatnie słowa.
– Uważałaś, że nie była jej warta?
– To ja powinnam ją mieć – powiedziała bezwstydnie.
– Dlaczego więc to ona ją dostała?
– Dlatego, że była rozpuszczoną dziewczyną z Östermalmu. Może rodzina zapłaciła za

wystawę, zrobili deal z właścicielem galerii. To się przecież zdarzało wcześniej. Może miała inne
kontakty. Kto wie? Ale nie powinna była mieć tej wystawy. Czytałeś recenzje?

Hake pokręcił głową.
– Zgadzają się ze mną – powiedziała ze złośliwą radością.
– Krytycy chyba mylili się wcześniej – stwierdził Hake.
– Ona była pozbawioną talentu, nieciekawą dziewczyną z wyższych sfer, która szła przez

życie, manipulując innymi. Nigdy nie popadała w konflikty, unikała konfrontacji.

Ditte z hukiem odstawiła kubek.
– Ona miała wszystko! Wszystko dostała!
– Nawet śmierć – powiedział Hake szorstko.
Ditte przygryzła mocno wargę. Wypłynęła kropla krwi.
– Wracając teraz do twojego pytania. Czy ja zniszczyłam jej obraz? – Pokręciła głową. – Nie

chciałabym dotknąć jej malowideł nawet szczypcami.

– A nożem?
Ditte znów pokręciła gwałtownie głową.
Hake nie potrafił ocenić, czy to było prawdziwe, czy udawane. Przyciągnął krzesło i usiadł.

Powiesił laskę na oparciu.

– Wyglądało na to, że ten pocięty obraz miał inny motyw niż te, które miała w zwyczaju

malować – powiedział. – Można było dostrzec ramię spod zamalowania.

– I?
– Może znalazła coś, co mogło uzasadnić jej talent. Może ktoś stał się strasznie zazdrosny.

Nagle okazuje się, że to pozbawione fantazji zero znalazło coś, co może uczynić ją bardzo
interesującą.

Ditte uśmiechnęła się szyderczo, potem spoważniała.
– Ty nic nie rozumiesz – powiedziała rozdrażniona. – Kiedy mówię, że była pozbawiona

talentu, to mam na myśli całą jej twórczość. To dotyczy wszystkiego: od wstępnego szkicu do
prostych krajobrazów. Była beztalenciem bez względu na motyw!

– Ktoś w każdym razie pociął i zamalował ten obraz – zauważył Hake trzeźwo.
– Nie zdziwiłoby mnie to, gdyby ona sama to zrobiła.
Hake nie nadążał za jej tokiem myślenia.
– No, miała przecież problemy psychiczne od czasu do czasu. Nie wiedziałeś?
Hake nie natknął się na to podczas śledztwa.
– Chodziła przecież do takiego wariatologa, kogoś na Villagatan, ale do cholery, nie

malowała przez to lepiej.

Ditte podeszła do Hakego. Kimono było już niemal zupełnie rozchylone i odsłaniało

ciemnobrązowy krzak między nogami.

– Możesz mnie mieć, jeśli chcesz – powiedziała bez sentymentalizmu.
Hake wstał i stanął bardzo blisko niej. Ale kiedy miała zarzucić mu ręce na szyję, chwycił za

jej pasek i zaciągnął go wokół talii tak, że kimono się zamknęło. Potem cofnął się o krok. Ditte
opuściła ręce i pozwoliła im wisieć bezwładnie po bokach.

– Jesteś bardzo atrakcyjną kobietą – powiedział szybko Hake, żeby jej nie obrazić. – Oraz

z pewnością fantastycznie utalentowaną.

Hake spojrzał jej w oczy.
– Ale ja jestem w sprawie służbowej, a wtedy obowiązują pewne zasady.
Ditte prychnęła, miała widocznie inne doświadczenia.
– I chcę, żeby to kimono zostało na tobie przez resztę przesłuchania, rozumiesz?
Ditte siadła na krześle, owinęła kimono wokół kolan i siedziała przyzwoicie ze złączonymi

nogami.

– Zatem – powiedział Hake i wyjął notatnik i długopis. – Gdzie byłaś, kiedy zamordowano

Cathrine Haldeman-Spegel?

Ditte spojrzała przez okno. Wydawała się być bardzo daleko, jakby po reprymendzie

wszystko wydawało jej się już nieciekawe.

– Byłam tutaj – odpowiedziała cicho.
– Sama?

– Kiwnęła głową.
– Stąd przecież nie jest daleko do mieszkania Cathrine. Tylko jedna dzielnica.
Ditte nie odpowiedziała.
– Byłaś kiedyś w mieszkaniu Cathrine?
Ditte pokręciła głową jak nadąsany dzieciak.
– I to nie ty pocięłaś obraz?
Ditte nawet nie zawracała sobie głowy odpowiedzią.
– Zatem, czy to ty ją zamordowałaś?
– To twoja robota, żeby się tego dowiedzieć – odrzekła nonszalancko i ponownie wyjrzała

z rozmarzeniem przez okno.

Hake uderzył dłonią w stół.
– Odpowiedz mi! – krzyknął.
Ditte odwróciła się do niego urażona.
– Hau – powiedziała głucho.

ROZDZIAŁ 17

Powietrze całkiem uszło z Hakego i u Hanny głównie siedział i dłubał widelcem w talerzu.

Nagle wstał i zadzwonił do Tobissona, aby go poprosić, żeby sprawdził, czy Cathrine była
u jakiegoś psychiatry na Villagatan. Przy kawie znów skulił się w sobie, a Hanna patrzyła na
niego ze zmartwioną miną.

– Tak źle chyba jednak nie może być – powiedziała miękko.
Hake nie wiedział. Miał dręczące uczucie, że wszystko wymyka mu się z rąk i że śledztwo

stoi w miejscu. Wiedział, że Seymour Rilke tylko czeka na okazję, aby go wylać. Komendant
policji musiał się ukorzyć, a pokutnik był najgroźniejszym z aniołów zemsty. Czuło się też, jakby
wszystkie alibi i motywy zlewały się w jedną wielką plamę. Hake nie miał wyraźnego oglądu na
te wydarzenia. Wiedział jednak, że to tylko kwestia czasu. Pracę dochodzeniową można
porównać do nastawiania ostrości lornetki podczas wyścigów konnych. Jeśli była nieostra, konie
i jeźdźcy wyglądali tak, jakby siedzieli razem w jednej, szarej mgle, ale kiedy ostrość była
wyregulowana, wszystko stawało się ostre jak brzytwa. Niestety czas uciekał i Hake tylko miał
nadzieję, że zdąży ustawić ostrość, zanim popełni jakiś duży błąd i zaprzepaści całą akcję.

Istniały też inne niepokojące sprawy. Hanna robiła coś za jego plecami, wiedział to z całą

pewnością. Julia z kolei stąpała po kruchym lodzie ze swoim nowym kochankiem i mogła się
zapaść w każdym momencie. Hake przechodził przez to wcześniej i wiedział, jaki będzie jego
udział. I wreszcie Ditte Kelp, do której zarówno chciał się zbliżyć, jak też od której chciał uciec.
Była nieobliczalna, ale kusząca zarazem. Czuł, że jest wobec niej odrobinę protekcjonalny, a to
było złe nastawienie dla śledztwa w sprawie morderstwa.

– Czy ja jestem dobermanem? – zapytał.
Hanna niepotrzebnie długo zastanawiała się, zanim pokręciła głową.
– Gdybym więc był zwierzęciem, to jakim? – zapytał ostrożnie.
Hanna spojrzała mu w oczy. Był równie zdziwiony za każdym razem, kiedy w nie patrzył. Jej

niemal bezbarwna tęczówka mogła zmieniać temperaturę swojego zwykłego, bladoniebieskiego
koloru. Teraz skłaniała się ku odcieniowi chłodnemu, ale nie odpychającemu.

– Borsukiem – powiedziała po chwili.
Hake pożałował, że zapytał. Miał chyba nadzieję na bardziej ekscytujące zwierzę.
– Borsuk gryzie, dopóki nie usłyszy chrzęstu łamanej kości – kontynuowała. – Dlatego

myśliwi wkładają czasem do butów węgiel. Kiedy borsuk atakuje, węgiel trzeszczy, zanim kość
zostaje złamana.

– Dzięki – powiedział Hake krótko.
Hanna wyciągnęła rękę nad stołem.
– Ja kocham borsuki – powiedziała i pogładziła jego dłoń. – Są tajemnicze i silne. Są też

bardzo piękne.

Axel Hake nie wiedział zupełnie, jak powinien odczytać te słowa. Sam uważał, że borsuki są

głupie. Przypomniał sobie jesień u swoich rodziców, kiedy borsuk grasował wśród kubłów na
śmieci. Hake wziął łopatę i wrzeszczał na niego, ale ten zignorował go i nadal szukał
przysmaków w odpadach. W końcu Hake podniósł łopatę i zadał zwierzęciu mocny cios
w czaszkę. Borsuk spojrzał na niego nieco zdziwiony, rzucił ostatnie spojrzenie na śmietniki,
a potem dostojnie opuścił to miejsce powolnym truchtem.

– Kto nazwał cię dobermanem? – zapytała Hanna.
– Co?

Został wyrwany z rozmyślań.
– Kto nazwał cię dobermanem?
– Och, nikt specjalny.
Hanna obserwowała go z namysłem.
– Jest urocza?
– Kto?
– Nie próbuj.
Wstała i posprzątała ze stołu. Hake nadal przy nim siedział. Szyby trzeszczały lekko, jak na

parowcu na szkierach. Porywisty wiatr giął korony drzew i nie dawał za wygraną.
Z Hantverkargatan słychać było słaby odgłos ruchu ulicznego. Jakiś ptak szukał schronienia na
parapecie i nastroszył swoje pióra. Skrobał ostro, kiedy próbował przytrzymywać się pazurami.

Galeria wyglądała zupełnie inaczej, kiedy na miejscu nie było gości przybyłych na wernisaż.

Obrazy stały się również bardziej widoczne, a bogactwo kolorów wyraźniejsze niż wcześniej.
Hake nadal nie potrafił orzec, czy były dobre, czy złe, ale dostrzegał coś banalnego w niektórych
malunkach. Może przesiąknęło go już twierdzenie Ditte o braku talentu Cathrine Haldeman-
Spegel.

– Komisarzu…
Hake odwrócił się i zobaczył Gustava Griega wychodzącego ze swojego biura. Miał na sobie

robiony na drutach żeglarski sweter i dżinsy. Wyglądał na zrelaksowanego i zdawało się, że nie
ma nic do roboty.

– Mów mi Axel – powiedział Hake.
– Cześć, Axel. Jak leci?
Hake wzruszył nieco ramionami.
– Tak sobie. A u ciebie?
– Jeśli masz na myśli sprzedaż, to te czerwone znaki pod obrazami oznaczają, że są one

sprzedane.

Hake popatrzył na obrazy. Wszystkie miały czerwone znaki.
– Jeśli masz na myśli recenzje, to dostaliśmy trochę lania tu i tam. Niektórzy byli raczej

ostrożni, z uwagi na to, że Cathrine została zamordowana, ale inni odpalili duże działa. Nazwali
nas profanatorami zwłok i sępami.

Uśmiechnął się krzywo.
– Cathrine chciała wystawić swoje obrazy i tak się stało.
Hake objął spojrzeniem ściany i następnie udał się dalej, do mniejszego pokoju. Gustav

Grieg szedł za nim, trochę skonfundowany.

– Próbujesz uzyskać jej obraz, czy to dlatego tu jesteś?
Hake stanął.
– Kiedy ktoś wystawia, jak wtedy dokonuje się doboru?
– Co masz na myśli?
– Idziecie do atelier i wybieracie, czy artysta przychodzi tu z obrazami, które on lub ona chce

pokazać?

– Raczej jedno i drugie.
– W przypadku Cathrine?
Jacyś odwiedzający pojawili się w drzwiach, Grieg zrobił gest głową i weszli do jego biura.
– W przypadku Cathrine odwiedziliśmy studencką wystawę, w której brała udział.

Zainteresowaliśmy się, więc ona przyszła tutaj i pokazała więcej dzieł. Później odwiedziliśmy jej
atelier, żeby uzyskać pełniejszy obraz jej malarstwa.

– Pokazujecie wszystkie obrazy na wystawie?

– Nie, kilka mniejszych mam tutaj w środku, dla tych, którzy są zainteresowani.
Podszedł do drewnianego stojaka, gdzie część obrazów stała tyłem do oglądającego.
– Mogę zobaczyć?
Grieg wykonał życzliwy gest i Hake przerzucił kilkanaście obrazów. Głównie były to pejzaże

i niefiguratywne kolorowe pola.

– Szukasz czegoś specjalnego? – zapytał Grieg.
– Kiedy byliście w jej atelier, widzieliście wtedy jakieś figuratywne malowidła? Portrety,

ludzi, dzieci?

Gustav Grieg pokręcił głową.
– Nie.
Hake pokiwał z zadumą głową.
– Widzieliśmy przecież – dobiegł ich głos zza drzwi.
Pokazała się w nich Paula Grieg. Miała na sobie dużą, pikowaną kurtkę z rozłożonym

kapturem, a jej twarz była zaróżowiona.

– Cześć – powiedziała do Hakego.
Gustav spojrzał na nią nieco wyczekująco.
– Pokazała nam szkice i akty ołówkiem.
– Sądziłem, że masz na myśli obrazy – powiedział Gustav nieśmiało.
– To też raczej miałem na myśli – odpowiedział Hake. – Znaleźliśmy pocięty i zniszczony

obraz w jej przechowalni w Szkole Rzemiosła Artystycznego. Nie można zobaczyć, co on
przedstawia, ale widać ramię.

Zarówno Paula, jak i Gustav patrzyli na niego zaciekawieni.
– Nie wiem, czy to ma coś wspólnego z morderstwem, ale przejawia się w tym ataku

przemoc, która mnie martwi.

Hake wzruszył nieco usprawiedliwiająco ramionami.
– Przyszedłem tu, żeby zobaczyć, czy może istnieć podobny obraz. Coś, co mogłoby poddać

myśl.

– Przykro mi – powiedział Gustav – ale nigdy nie widziałem u niej żadnego takiego obrazu.
– Ani ja – przyznała jego żona. – Ale to dosyć osobliwe, że namalowała coś tak odmiennego

w porównaniu do jej pozostałych obrazów.

Hake też tak uważał. Zastanawiał się, co to mogło znaczyć i zapytał, czy artysta po prostu

zmieniał czasami styl całkiem przypadkowo.

– Oczywiście, że może się tak zdarzyć – stwierdziła Paula.
Jej mąż wyjął pomiętą paczkę papierosów z kieszeni i kiwnął głową, zapalając papierosa.
– Będąc artystą, można robić, co się, do cholery, chce – powiedział i się zaciągnął. – Pytanie

brzmi, czy to jej najpóźniejszy obraz, czy środek jej twórczości. Czy może stary obraz.

– Stary raczej nie jest.
– Jeśli to ostatni, który zrobiła, to być może zmęczyła się pejzażami i zaczęła malować coś

nowego. Ale z drugiej strony, ja bym tego nie zrobił, zanim nie spotkałbym się z krytyką
i publiką malarstwa krajobrazowego.

– Może było to tylko jednorazowe zjawisko. Próba, która nie wypadła zbyt dobrze –

powiedziała Paula.

– Ale komuś się ewidentnie tak nie podobał, że musiał go zniszczyć.
Paula i Gustav stali w milczeniu, niemile dotknięci.
– Nienawidzę, kiedy ktoś niszczy sztukę – powiedziała Paula w końcu.
– O ile to nie była ona sama?
– Nie sądzę – odrzekła Paula. – Ona nie była agresywna czy destrukcyjna.

– Jaka więc była?
– Była… Była zaborcza – stwierdziła z zadumą. – Nie chciała niczego wyrzucać. Chciała

zachować wszystko, czego dotknęła. Chciała obejmować wszystkich, którzy się do niej zbliżyli,
uczynić ich swoimi.

Spojrzała prosto na Hakego.
– Taka dziewczyna nie niszczy własnych obrazów.
Axel Hake wrócił samochodem do pracy, a następnie poszedł na basen. Pływał, aż niemal nie

mógł oddychać. Serce waliło mu mocno w piersi i zastanawiał się, czy się nie przeforsował.
Leżał na krawędzi basenu jak wyciągnięta z sieci ryba i dyszał. Minęło wiele czasu, zanim
oddech wznowił swój naturalny rytm. Potem Hake wziął gorący prysznic, aby zachować
miękkość kończyn, i poszedł na górę do pokoju dowodzenia. Bolinder wszedł z gazetami. Jakiś
dziennikarz znalazł Petera Severina. Ten unikał odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące
morderstwa, ale to nie powstrzymało publikacji samego artykułu. Zdjęcie zrobione z dużej
odległości pokazywało Severina z pochyloną głową przed budynkiem przypominającym zamek.
Teraz sprawa została opisana jako „Morderstwo z wyższych sfer”. Jakby to były wewnętrzne
porachunki między szlachtą. Jakby to honor i moralność wśród zamożnych były motywem
zbrodni. Wygrzebano informację, że Severin był w Niemczech i brał udział w menzurze,
sadystycznym studenckim wymyśle, gdzie fechtowano się prawdziwymi mieczami. Severin
zranił jednego studenta podczas utarczki i z nim właśnie przeprowadzono wywiad. „On mógł
mnie zabić” – głosił nagłówek. Hake przeleciał wzrokiem gazety. Nie było niczego nowego.

– Twoje oczy są przekrwione – powiedział Lidman. – Piłeś?
– Pływałem.
– Więc to czas, żeby wstąpić do stowarzyszenia uczulonych na chlor. Wyglądasz przecież,

jakbyś chodził na antabusie[9]. Japę masz zupełnie czerwoną i popękaną.

– Coś jeszcze? – zapytał zimno Hake.
– Sprawdziłem wyciągi z kont Cathrine. Nie było w nich nic godnego uwagi. Normalne

wypłaty, więc nie było nikogo, kto z niej wycisnął jakieś większe pieniądze za zagubiony
dziennik.

– Sprawdziłeś też Griegów?
Lidman sięgnął leniwie po kartkę i przeczytał.
– Galeria się kręci, ale nic więcej. On pochodzi z dość zamożnej rodziny z wyższej klasy

i być może dostaje trochę dotacji stąd i zowąd, ale nie widać tego w księgowości. Mieszkanie
w Tessinparken jest oczywiście warte parę milionów.

Hake nie widział motywów, dla których Griegowie mieliby zamordować Cathrine dla

pieniędzy. W takim przypadku motyw Birgera Haldemana-Spegla był bardziej prawdopodobny.

– Masz coś, Tobisson?
– Mam – powiedział Tobisson i przyszedł z plikiem dokumentów.
Hake popatrzył na niego pytająco.
– Oliver Stenhammar – oznajmił Tobisson.
Hake nadal nie rozumiał.
– Oliver Stenhammar jest psychiatrą na Villagatan. Cathrine Haldeman-Spegel była jego

pacjentką. Prosiłeś mnie, żebym sprawdził, czy Ditte Kelp mówiła prawdę o wariatologu na
Villagatan.

Położył papiery na biurku Hakego.
– Jak dowiedziałeś się, że chodziła właśnie do niego?
– Nie pytaj – powiedział krótko Tobisson.
– Czy twój kumpel znów zhakował jakiś rejestr?

– Nie pytaj, powiedziałem.
Tobisson miał kontakt, który był, z grubsza rzecz biorąc, profesjonalnym hakerem. Ponieważ

Tobisson miał na niego jakiegoś haka, mógł go od czasu do czasu prosić o pomoc w uzyskaniu
pewnych informacji, do których policja miała trudny dostęp. Hake nie lubił tego, ale nie mógł
zaprzeczyć, że oszczędzało to wiele czasu. Chociaż nic z tego, co wydobyli, nie mogło zostać
użyte w sądzie. Były to często informacje, które pozwalały naprowadzić śledztwa na właściwą
drogę.

– Wyciągnąłem jakieś artykuły prasowe o Stenhammarze z archiwum. Naprawdę podejrzany

typek, jeśli chcesz znać moje zdanie.

Hake przerzucił archiwalne materiały. Mężczyzna, który trzymał swój kapelusz przed twarzą,

był sfotografowany w drodze na proces. Został oskarżony o aktywną eutanazję.

– Sprawdziłem w naszych rejestrach. Nigdy nie został skazany za eutanazję, nie było

wystarczających dowodów. Ale dwa razy donieśli na niego krewni pacjentów.

– W jakim wieku byli jego pacjenci? – zapytał Hake.
– Około dwudziestki.
– Dziewczyny?
Tobisson skinął głową.
– Coś więcej na froncie zbrodni?
– Nie. Nawet mandatu za parkowanie.
– Może nie ma samochodu – powiedział Hake.
Tobisson skrzywił się, a Lidman zadał sobie trud, aby wstać i podejść do nich.
– Pamiętam go – powiedział z namysłem. – Wydaje mi się, że nazywali go Doktor Śmierć.
Villagatan była jedną z najpiękniejszych ulic na Östermalmie. Rozciągała się od Karlavägen

do Valhallavägen. Na jednym końcu leżało Humlegården, które kilkaset lat temu było prywatnym
gospodarstwem chmielnym króla, na drugim wielka czerwona ceglana fasada prywatnego
szpitala Sophiahemmet. W lecie nie było widać szpitala, zasłoniętego przez duże zielone drzewa
rosnące w alei, ani Królewskiej Biblioteki w Humlegården, schowanej pośród olśniewającej
zieleni i wysokich drzew. Ale teraz, kiedy była zima i drzewa były nagie, a gałęzie sterczały jak
na chińskich rysunkach wykonywanych tuszem, na tle szarego nieba, wszystko było widoczne
i nadawało ulicy oprawę, jakiej była warta.

Hake wysiadł ze swojego citroëna i spojrzał na budynek, gdzie Oliver Stenhammar miał

swoją praktykę. Była to duża, dwupiętrowa willa w neoklasycystycznym stylu, która
przypominała rzymskie antyczne wille. Okna były wydłużone i asymetryczne, a przy wejściu
kolumny dźwigały kamienny balkon wyższego piętra. Od frontu znajdował się mały trawnik
z jakimiś sękatymi drzewami i dwie boczne, żwirowe ścieżki prowadziły do większego ogrodu
z tyłu. Hake zadzwonił do Stenhammara, przyjrzał się nazwiskom na domofonie i zauważył, że
w tej wspaniałej kamiennej willi mieszkało kilkunastu lokatorów. Po chwili brama się otworzyła
i Hake wszedł do dużego holu. Kilka ciemnych obrazów z motywem morskim wisiało na
ścianach, a z sufitu zwisał dziesięcioramienny żyrandol. Hake wszedł po schodach na górę
i otworzył drzwi do gabinetu Stenhammara. Tuż za drzwiami siedziała kobieta w średnim wieku.
Rzuciła mu szybkie spojrzenie, zanim popatrzyła w dół w rejestr pacjentów.

– To jest czas dla pani Janzén – powiedziała i wskazała palcem na porządek dnia.
Hake wyjął swoją legitymację.
– Nazywam się Axel Hake i szukam Olivera Stenhammara.
Kobieta wzięła policyjną legitymację i przyjrzała się jej, zanim ją oddała.
– Doktor nie przyjmuje nowych pacjentów. Przykro mi.
– Och, ja nie jestem żadnym pacjentem.

Kobieta wydawała się nie rozumieć.
– Jestem tutaj w policyjnej sprawie i chcę zadać kilka pytań doktorowi.
Drzwi do gabinetu przyjęć nagle się otworzyły i Hake odwrócił się do mężczyzny przy

wejściu.

– O co chodzi, Sirka?
Hake zbladł. Mężczyzna w drzwiach był tym samym, z którym mocował się w ogrodzie

Rosendal. Ten sam mężczyzna stał pod jego oknami ze swoim myśliwskim psem.

– Aha, to ty – stwierdził Hake.
Oliver Stenhammar popatrzył na niego pytająco.
– No – powiedział Hake z przymusem. – Jeśli ja rozpoznaję ciebie, chyba ty musisz

rozpoznawać mnie?

Stenhammar popatrzył na niego z namysłem, otworzył nieco szerzej drzwi.
– Proszę wejść, to wyjaśnimy, co ma pan na myśli – powiedział. – Sirka, możesz poprosić

panią Janzén, żeby zaczekała chwilkę?

Pielęgniarka skinęła głową, a Hake podążył speszony za psychiatrą do gabinetu. Był to

ponury pokój z widokiem na Villagatan. Na podłodze leżało kilka perskich dywaników, a biurko
było z taflowanego dębu. Wzdłuż ścian w złotych ramach wisiały stare obrazy z motywami
z kontynentu. Na stole znajdowała się kolekcja fajek oraz jakieś artefakty z Orientu i Egiptu
w postaci statuetek Buddy i ptaków Ibisów. Szezlong w mahoniu, z bordową narzutą pysznił się
w pobliżu okna, a duża komoda z kilkoma fotografiami stała wzdłuż krótkiej ściany. Obok biurka
leżał myśliwski pies i śledził Hakego czujnym spojrzeniem. Na ścianie za biurkiem wisiał
srebrny krzyż bardzo podobny do tego, który Hake widział u Cathrine Haldeman-Spegel.
W pokoju było odrobinę czuć stęchlizną, a cała gama barw przypominała minioną epokę.

Oliver Stenhammar usiadł za swoim biurkiem i bawił się eleganckim piórem. Hake zajął

miejsce na krześle naprzeciwko niego i powiesił laskę na oparciu.

– Więc, co mogę dla pana zrobić, panie… – powiedział Stenhammar głębokim, pięknym

głosem.

– Axel Hake. Komisarz Axel Hake.
Obserwował psychiatrę. Długie włosy z odrobiną siwizny na skroniach były grube

i błyszczące. Marynarkę uszyto z angielskiego tweedu, a koszula miała monogram na kieszonce.
Twarz była obrzmiała, jak u niektórych starszych mężczyzn, którzy nagle zostali pozbawieni
swoich pięknych, ostrych rysów. Wyglądał, jakby był w złej formie, co Hake wyczuł też podczas
tego krótkiego meczu zapaśniczego. Było coś podstarzałego w całej postaci, coś niemal
martwego. Grube palce mężczyzny obracały pióro, ale nie nerwowo, tylko tak, jakby to było
równie bezsensowne zajęcie, jak wszystko inne w życiu.

– Myślę, że powinieneś się wytłumaczyć – stwierdził Hake. – Czy też może zaprzeczysz, że

to ty stałeś pod moją bramą wieczorami? I że zmagałeś się ze mną przed kafejką Rosendals
Trädgård?

Szukał wzroku Stenhammara. Psychiatra patrzył mu prosto w oczy i Hake pomyślał, że jego

oczy są jak ciemnoniebieski tusz. Nieprzeniknione, bez dna.

– Nie wiem, szczerze mówiąc, o czym pan mówi.
– Przestań – powiedział Hake ze złością.
– Nie, to pan powinien to zrobić.
Odłożył pióro, podniósł ptaka z brązu i obserwował go tak, jakby właśnie znalazł coś, czego

wcześniej nie widział.

– Czego chciałeś ode mnie, kiedy mnie śledziłeś? – zapytał Hake.
Stenhammar spojrzał na niego beznamiętnie.

– Nie ma żadnego sensu upierać się przy tym twierdzeniu – odrzekł.
– Pozwól mi o tym zdecydować.
Stenhammar uśmiechnął się nieco złośliwie, pokręcił powoli głową i odstawił z powrotem

ptaka, odwracając go nieco, żeby stał w profilu.

– Mogę cię zamknąć za to, że mnie szpiegowałeś.
– Ma pan świadków? – zapytał niewinnie Stenhammar.
Hake kiwnął głową.
– Mój sąsiad również widział cię kilka razy na chodniku.
– W miejscu publicznym? To musiał być przypadek. Wyprowadzam czasem mojego psa.
– To długi spacer z Villagatan do Kungsholmen.
Stenhammar uśmiechnął się nieco.
– Nie sądzę, że może mnie pan za to zamknąć – powiedział ironicznie.
– Dlaczego się nie przyznasz? – powiedział Hake. – Zarówno ty, jak i ja wiemy, że byłeś tam

i że to z tobą mocowałem się przed kafejką Rosendals Trädgård.

– Nie mam nic więcej do powiedzenia w tej sprawie.
Axel Hake pokręcił głową zrezygnowany. Nie rozumiał, dlaczego mężczyzna kłamie w żywe

oczy, i zaczynał być bardzo zirytowany, że zwraca się do niego cały czas per pan, chociaż Hake
mówi mu na ty.

– Dlaczego jest tak cholernie trudno pomóc? – zapytał. – Całemu temu pieprzonemu

dochodzeniu przeciwdziałają w jakiś sposób zarówno krewni, jak i przyjaciele zamordowanej
dziewczyny. Nie rozumiem tego, do jasnej cholery!

– Czy chce pan położyć się na sofie i opowiedzieć o tym? – zapytał Stenhammar

z niesmakiem i zrobił gest w stronę szezlonga.

– Pierdol się! – powiedział Hake i wstał poirytowany. Podszedł do okna i wyjrzał. Jego

zardzewiały citroën wyglądał niemal obscenicznie tam, gdzie stał, wśród tych pięknych domów
i zadbanych ogrodów.

– Co jest z wami, ludzie, po tej stronie miasta? To tak, jakbyście uważali, że zrobiliście

kiepski interes, wspominając o czymś, co może się przydać. Jakbyście się czuli naciągnięci na
dużą sumę, ujawniając za dużo. Nawet jeśli chodzi o poważne przestępstwo!

Odwrócił się i usiadł w oknie.
– Czego do diabła właściwie chciałeś, kiedy szwendałeś się pod moim mieszkaniem? Wejść

i przyznać się? Ulżyć swojemu sercu? Ale potem pojawiło się coś nowego i dostrzegłeś wyjście
z tego wszystkiego i wobec tego w zamian milczysz i zaprzeczasz?

Stenhammar popatrzył na niego posępnie.
– Pan się pomylił – powiedział.
– Okej – rzekł Hake. – Jeśli tak chcesz rozgrywać karty.
Wyjął notes i pogrzebał w wewnętrznej kieszeni, szukając długopisu.
– Gdzie byłeś w wieczór, kiedy Cathrine Haldeman--Spegel została zamordowana? Czy

może też będziesz udawał, że jej nie znałeś?

– Bardzo dobrze pan wie, że była moją pacjentką, w przeciwnym razie nie byłoby pana tutaj.
– No i?
Stenhammar przerzucił swój terminarz.
– Byłem tutaj, jak widzę. Moje mieszkanie przylega do kliniki.
– Jacyś świadkowie?
Stenhammar pokręcił głową.
– Nawet nie pies?
– Niech pan się nie ośmiesza.

Hake spojrzał z zadumą na psa, który leżał na dywanie z na wpół zamkniętymi oczami, ale

jednak mając się na baczności, i zastanawiał się, dlaczego psychiatra w śródmieściu ma psa
myśliwskiego.

– Czy Cathrine nadal chodziła do ciebie na terapię?
– Nie.
– Jak dawno temu skończyła?
– Cztery lata.
– Na co cierpiała?
– Tego nie mogę powiedzieć.
– Dlaczego nie?
– To poufne.
Hake westchnął.
– Jesteś też księdzem? Spowiednikiem?
Oliver Stenhammar przesunął ręką po włosach, zdjął włos z klapy marynarki i utkwił wzrok

w komisarza.

– Nie może pan mnie prowokować – powiedział rzeczowo. – W tym gabinecie ujawnia się

większość słabości ludzkich. Ludzie mnie poniewierali, wymiotowali na mnie, grozili mi nożami
i żyletkami. Próbowali zabić mojego psa, dzwonili z obscenicznymi rozmowami po nocach
i wysyłali kupę pocztą.

Popatrzył na Hakego, znów chwycił Ibisa i odwrócił go od niego.
– Próbowali też krzywdzić siebie samych, kiedy nie postawili na swoim. Płakali, próbowali

rzucać się przez okno, a nawet czołgać się do mnie i całować moje buty. Człowiek zrobi
cokolwiek, żeby dostać to, czego chce.

– Dotyczy to także doktora?
Stenhammar nie zrozumiał.
– Dotyczy to także doktora? Że zrobisz cokolwiek, żeby dostać to, czego chcesz.
– Być może.
– Co za zawód – wymknęło się Hakemu.
– Myślę, że jest dość podobny do twojego. Ja także robię swego rodzaju wykopaliska

archeologiczne, aby osiągnąć jakąś formę jasności. Obieram warstwa po warstwie, aby ból stał
się widoczny i prawda obnażona. Jesteśmy przecież swego rodzaju zwierzętami zapomnienia.
Poświęcamy wiele energii, żeby zapomnieć.

Spojrzał melancholijnie na Hakego.
– To, co pan i ja także mamy wspólnego, to że jesteśmy samotni w naszym poszukiwaniu.

Och, pan z pewnością ma kolegów, ale w praktyce to nasze zadanie, aby dotrzeć do punktu
końcowego w sprawie.

– Ty mógłbyś mi pomóc. Opowiedz, dlaczego zamierzałeś mnie odszukać. Albo pozwól mi

przeczytać jej kartotekę.

Stenhammar pokręcił tylko głową z irytacją.
– Wiesz, kto mógł ją zamordować?
Stenhammar pochylił się lekko do tyłu na krześle, jakby po to, by wydłużyć dystans wobec

Hakego.

– To pana zadaniem jest znaleźć mordercę, nie moim.
To był drugi raz w ciągu krótkiego czasu, kiedy ktoś powiedział mu, że to jego

odpowiedzialność, aby znaleźć mordercę, i że oni nie zamierzają czynić żadnych wysiłków, aby
mu pomóc.

Zadzwonił telefon i Stenhammar odebrał. Chwycił wieczne pióro i zdjął zatyczkę. Słuchał

kobiecego głosu.

– Rozumiem, Ragnhild. Pasuje ci czwartek, godzina trzecia? To jesteśmy umówieni.

Rozumiem…

Zapisał coś w terminarzu i odłożył słuchawkę.
Hake siedział spokojnie.
– Więc nie masz mi nic więcej do powiedzenia?
Stenhammar pokręcił głową.
– No cóż – powiedział Hake i wstał. Psychiatra również się podniósł i obszedł dookoła

biurko.

Hakemu wpadła nagle do głowy myśl.
– Zanim przyszedłem tutaj, czytałem kilka artykułów o tym, że dokonywałeś aktywnej

eutanazji – powiedział.

Ramiona Stenhammara opadły nieco. Stał trzymając rękę na klamce.
– Niektórzy ludzie nie chcą żyć – odrzekł w końcu. – Dotyczy to właściwie większości

moich pacjentów. Gdybym miał zajmować się eutanazją, straciłbym wielu z nich. A pana
zdaniem, robimy przecież wszystko dla pieniędzy po tej stronie miasta, więc ta logika nieco
szwankuje.

Skrzywił się.
– Doniesiono na ciebie – powiedział Hake szorstko.
– Komisarz z pewnością także był wiele razy posądzany o przestępstwa, których pan nigdy

nie popełnił – powiedział. – Może zastrzelił pan kogoś i został oskarżony, mimo że pełnił wtedy
służbę.

Obserwował reakcję Hakego i uśmiechnął się nieco, zanim kontynuował.
– Tak też myślałem. Ale z drugiej strony, to należy do zawodu.
– Więc nigdy na nikim nie wykonałeś aktywnej eutanazji?
– Nie.
– Na Cathrine także nie?
Stenhammar spojrzał zrezygnowany na Hakego.
– Myślę, że komisarz powinien już iść.
Otworzył drzwi i wyszedł, Hake tuż za nim. Kobieta w średnim wieku siedziała w fotelu dla

gości i czytała gazetę. Patrzyła to na Hakego, to na Stenhammara, zanim się podniosła.

– Cholera – powiedział Hake i rozłożył ręce. – Moja laska.
Zanim psychiatra zdążył zareagować, Hake poszedł szybko z powrotem do gabinetu.
– Przyniosę ją – dodał i zatrzasnął za sobą drzwi. Potem podszedł do biurka i urwał kawałek

kartki z terminarza, w którym pisał Stenhammar. Wyjął swój notatnik i włożył skrawek między
strony. Następnie znów wyszedł i pomachał laską.

Oliver Stenhammar popatrzył na niego podejrzliwie, zanim zwrócił się do kobiety:
– Tędy, Elso.

[9] Antabus – lek stosowany w terapii alkoholowej (przyp. tłum.).

ROZDZIAŁ 18

Kiedy Axel Hake wrócił na komisariat, zarówno Lidman, jak i Tobisson wyszli już z pracy.

Wyjął wydartą z terminarza Stenhammara kartkę i włożył ją do koperty. Być może jego
postępowanie było pochopne, ale tryskał zapałem, żeby porównać charakter pisma z listami
z poddasza i po prostu nie mógł się powstrzymać. Zadzwonił po posłańca i poprosił
o dopilnowanie, żeby Olle z technicznego otrzymał kopertę tak szybko, jak to możliwe.

Na zewnątrz było ciemno. Kilka żółtych latarni oświetlało błoto pośniegowe. Kungsholmen

wydawało się inną częścią świata w porównaniu ze spokojem Villagatan. Hake nie miałby nic
przeciwko temu, aby tam mieszkać. Ale było to nieosiągalne, mieszkania kosztowały około
cztery miliony koron, a wspaniałe kamienne wille nie były na sprzedaż. A gdyby nawet były,
ambasady i fundacje proponowały za ich zdobycie astronomiczne sumy.

Otworzyły się drzwi i Seymour Rilke zajrzał do środka. Miał na sobie galowy mundur ze

złotymi epoletami i dwoma orderami na piersi.

– Jak idzie, Axel? – zapytał.
– Zamierzałem złożyć jutro raport.
– Chcę wiedzieć teraz – powiedział Rilke i wszedł do pokoju.
– Nie wiemy wiele więcej niż ostatnio – powiedział Hake i wstał.
– Ostatnio znaleźliśmy psychiatrę, który leczył Cathrine.
– Co zatem powiedział?
– Niewiele, nie wolno mu ujawniać dokumentacji pacjenta.
Rilke wyczekiwał.
– Potem mamy pocięty obraz Cathrine Haldeman--Spegel.
– Doprowadziło to do czegoś?
Rilke patrzył uporczywie na Hakego.
– Nie bardzo, ale wszystko wymaga czasu, jak wiesz.
– Czas to coś, czego nie mamy – powiedział Rilke szorstko.
Hake miał wrażenie, że komendant przyszedł tu w pełnym rynsztunku tylko po to, aby

sprawić, by poczuł się gorszy.

– Więcej – ciągnął Rilke bezlitośnie.
– Trochę luźnych wątków i sprawdzanie alibi.
Rilke pokręcił głową.
– Mam wrażenie, że śledztwo stoi w miejscu, Axel. Czy jesteś pewny, że masz dość energii,

aby intensywnie prowadzić dochodzenie?

– Nie jestem chory.
– A jak w domu?
Rilke uderzył w zażyły ton.
– Tobie, niech mnie diabli, nic do tego – powiedział Hake zdecydowanie.
– Owszem, jeśli to opóźnia śledztwo. Mam na karku Ministra Sprawiedliwości, podobnie jak

prasę.

– W każdym razie coś chyba zrobisz – powiedział Hake cicho.
Rilke wzdrygnął się.
– Zamierzam o tym zapomnieć – powiedział. – Ze względu na ciebie.
Obciągnął mankiety.
– Interpol ma dzisiaj zebranie, a ja jestem zaproszonym mówcą.

Wyprostował się.
– Chcę zobaczyć wyniki, Axel. Myślę, że to rozumiesz.
Odwrócił się i odszedł. Hake zebrał jakieś notatki i zauważył, że jego ręce lekko drżą. Usiadł

ciężko na krześle i gapił się przez okno.

Jego rozmyślania zostały przerwane, kiedy zadzwonił telefon. To była Julia. Płakała bez

opamiętania.

Axel Hake jechał szybko przez miasto i właśnie miał zjechać z drogi przy Tullinge. Jezdnie

nie były posypane ani piaskiem, ani solą, przez co pokrywała je zdradliwa warstwa lodu. Zakręt
pojawił się nagle i Hake przyhamował. Ale hamulce nie załapały i ześlizgnął się na pobocze.
Potężne pnie świerkowego lasu były zaledwie kilka metrów od jego przedniej szyby i Hake
zrozumiał, że zaraz zsunie się do rowu, przekoziołkuje i roztrzaska o drzewo. Zdążył pomyśleć,
że ludzie, którzy byli w takiej samej sytuacji jak on, widzieli przesuwające się przed oczami całe
swoje życie. Nie zdarzyło się to Hakemu, ale zobaczył przed sobą twarz, i była to twarz Siri.
W czystej desperacji nacisnął pedał gazu zamiast nadal bezowocnie hamować i samochód wpadł
w poślizg. Przejechał w poprzek drogi, a potem poboczem po osi zakrętu i ostatecznie udało mu
się uniknąć wylądowania między drzewami. Śnieg smagał szybę, a pod podłogą samochodu coś
szorowało z nieprzyjemnym dźwiękiem. Autem nadal zarzucało po śniegowej papce, silnik
chodził na wysokich obrotach, ale wyszedł cało z zakrętu i wrócił na prostą drogę. Podczas
całego manewru wcale się nie bał, ale teraz, tuż po, przyszedł pierwszy lekki szok i Hake był
zmuszony zjechać na zatokę parkingową i odetchnąć chwilę, aż serce przestanie mu wywijać
podwójne salta w piersi. Gwałtowny manewr pedałami obciążył mu kolano, stary ból powrócił
i promieniował do bioder oraz karku. Axel otworzył schowek i wyjął pudełko tabletek
przeciwbólowych. Wziął trzy sztuki i miał nadzieję, że będą w stanie powstrzymać ból,
przynajmniej na chwilę.

Resztę drogi przemierzał wolniej, ale bezpieczniej, i kiedy zobaczył czerwony budynek

z zagrodami, poczuł ulgę i spokój. Jednak gdy dostrzegł zapłakaną Julię otwierającą ostrożnie
drzwi i wyglądającą na zewnątrz, zrozumiał, że poślizg był tylko rozgrzewką przed tym, co miało
nadejść. Zmierzwione włosy Julii były w jeszcze większym nieładzie niż zwykle, a ironiczne
spojrzenie było ciemne i smutne. Hake nie mógł sobie przypomnieć, kiedy ostatnio widział ją tak
zrozpaczoną.

– Tam, w środku – powiedziała krótko, gdy Hake wziął swoją laskę i wysiadł z samochodu.

Poszedł za nią do kuchni i stanął na środku pokoju. Pies leżał na kanapie, a kot nie raczył na
niego nawet spojrzeć. Spodziewał się większego poruszenia.

– Tam – wskazała palcem Julia.
Hake podszedł powoli do lodówki. Zauważył, że wyciekało z niej coś, co wyglądało jak

krew. Odwrócił się i rzucił Julii pytające spojrzenie.

– W środku – powiedziała, a Hake otworzył drzwiczki.
Wzdrygnął się i cofnął o krok. Mleko, masło i ser były zalane krwią. Na górnej półce leżała

jej kawka z poderżniętym gardłem i odciętymi nogami. Czarne nogi były wetknięte w okaleczone
ciało.

Hake spojrzał na Julię, która stała i ssała palec.
– Nie było mnie cały dzień, a kiedy wróciłam do domu, znalazłam tam Sandora –

powiedziała cicho.

Powoli przeciągnęła ręką po gęstych włosach.
– Co za chorzy ludzie robią coś takiego? – zapytała z przygnębieniem.
– A jak myślisz? – odrzekł Hake.
Julia pokręciła głową.

– Nie mam pojęcia.
Hake wyjął plastikową torebkę i wsadził do niej zmasakrowaną kawkę. Dno zabarwiło się na

czerwono.

Julia odwróciła twarz.
– Chcesz go pochować?
– Nie, spalimy go – uznała Julia rozważnie. Popatrzyła na lodówkę, zadrżała i zamknęła

drzwiczki.

– Powycieram później.
Hake wziął torebkę i przeszli do budynku obok. Axel wrzucił ptaka do znajdującego się tam

pieca, a gdy szczątki spłonęły, przespacerowali się kawałek w milczeniu. Wieczór był
gwiaździsty, a mróz szczypał policzki, mimo osłaniającego ich dużego lasu. Hake uważał, że
Julia zdecydowanie nie jest bezpieczna tutaj, w puszczy. Mogła zostać skrzywdzona przez
kogokolwiek, nie mając do dyspozycji żadnej pomocy. Ale Julia wciąż mówiła, że to jej goście
zawsze mają pietra, nie ona. Zapewniała go też, że nigdy nie obawiała się o własne życie, tylko
o to, że jej zwierzęta mogą zostać skrzywdzone. I tak się stało. Hake zastanawiał się, co to za
obrzydliwiec, który odciął nogi kawce i wetknął je w ciało ptaka.

– Nie dostałaś żadnego listu albo telefonu, który wskazywałby, że jest ktoś, kto chce cię

skrzywdzić?

Julia pokręciła głową.
– W takim razie jakiś stary kochanek?
Roześmiała się.
– Mówiłam już wcześniej. Moi kochankowie są piękni, ale tchórzliwi.
– Któryś przecież może być chory?
Julia pokręciła głową.
– Myślę, że mam dość dobrą kontrolę nad nimi – powiedziała i spojrzała na niego ukradkiem.

– Mogą być trochę gwałtowni, jak wiesz.

Hake wiedział. Kilka razy interweniował.
– Ale to coś innego – powiedziała i stłumiła westchnienie.
Julia weszła do stajni, poklepała niektóre konie, mówiąc do nich uspokajająco i serdecznie.
– Czy to może ma coś wspólnego z tobą? – zapytała.
Hake pokręcił głową. Nie widział żadnych motywów, ale jakiś szaleniec zawsze mógł się

znaleźć.

– Nie sądzę – odpowiedział.
Zawahał się, ale potem spojrzał na siostrę.
– A David? On nie mógłby zrobić czegoś takiego?
– Nie – odrzekła i zaśmiała się lekko. – Dlaczego miałby to zrobić?
Och – pomyślał sobie Hake. – Gdybyś tylko wiedziała, co ludzie potrafią zrobić swoim

ukochanym.

Wyszli ze stajni i Hake poszedł w stronę samochodu.
– Jesteś pewna, że dasz sobie sama radę? Nie chcesz, żebym został na noc?
– Nie trzeba. Chciałam tylko, żebyś zabrał Sandora z lodówki. Ja po prostu nie mogłam tego

zrobić. – Położyła miękką dłoń na ramieniu brata.

– Dziękuję – powiedziała i pocałowała go w czoło.
– Zadzwonię juto – obiecał i wsiadł do samochodu.
Axel Hake opuścił klinikę weterynaryjną swojej siostry z silnym poczuciem niepokoju.

Widział w lusterku wstecznym, że Julia wciąż stoi z szalem wokół ramion i ręką na ogrodzeniu.
Trochę niepewnie, jakby po to, żeby się oprzeć. Przez chwilę zamierzał zahamować i się cofnąć,

ale wiedział, że tylko by się zirytowała. Pojechał dalej przez las. Choinki były białe, pokryte
śniegiem, a droga stanowiła krzywą, białą linię wśród ciemności, którą oświetlały reflektory
samochodu. Kiedy wjechał na szeroką drogę, po chwili zawrócił szybko i cofnął się kawałek,
zanim skierował się pod małą górkę. Zaparkował samochód w pewnej odległości od domu, który
pokazała mu kiedyś Julia, i resztę drogi przeszedł pieszo. W oknach świeciło się światło. Hake
sprawdził, że było tuż po dziewiątej. Zapukał mocno do drzwi. Rozległ się odgłos szurania, drzwi
uchyliły się ostrożnie i wysoki, chudy mężczyzna stanął w wejściu. Był ubrany w workowate
spodnie i sportową koszulę. Na stopach miał grube skarpety i Hake zwrócił uwagę, że jego dłonie
są niezwykle duże, jak na takie chude i żylaste ciało. Jego rysy twarzy były misternie
wyrzeźbione, miał wysokie kości policzkowe, widoczną kość szczękową, wyraźne brwi i pełne
usta.

– Tak? – zapytał.
– Czy to ty jesteś David?
– Tak – powiedział mężczyzna ostrożnie.
Ze środka doszło wołanie kobiety. Zastanawiała się, kto pukał. Mała dziewczynka stała

i opierała się o framugę drzwi do salonu.

– Chciałbym tylko zamienić z tobą kilka słów.
– O czym?
– O mojej siostrze. Nazywam się Axel Hake.
Mężczyzna zbladł wyraźnie i z zaniepokojeniem rozejrzał się wokół siebie.
– O co chodzi?
– Możemy porozmawiać na osobności?
Mężczyzna zawahał się, potem naciągnął parę gumowców, powiedział dziewczynce, że nie

będzie go tylko kilka minut i wyszedł za Hakem na zewnątrz.

– Nie rozumiem, co ty masz z nami wspólnego? – powiedział urażony kochanek Julii.
Hake odwrócił się nagle, złapał mężczyznę za przód koszuli i przycisnął go do ściany domu.

Mężczyzna drapał nadgarstki Hakego, ale szybko zrezygnował i wydał z siebie dźwięk
przypominający syk.

– Stul pysk – powiedział Hake i nie puszczał. – Mam tylko jedną rzecz do zakomunikowania.
Przycisnął mężczyznę jeszcze mocniej do ściany.
– Jeśli znowu zrobisz coś takiego Julii, to spiorę cię na miazgę.
Mężczyzna pokręcił głową, wzrok miał rozbiegany.
– Za co?
– Wiesz, o czym mówię. Kawka w lodówce, ty chory sukinsynu.
Mężczyzna już miał otworzyć usta.
– To jest ostrzeżenie – syknął Hake. – Jeszcze jeden numer i będziesz marzyć, żeby umrzeć.

Zrozumiano?

Mężczyzna poddał się zupełnie i mógł ledwo ustać na nogach.
– Pytam, czy zrozumiano?!
David skinął głową i Hake go puścił. Cofnął się o krok i podparł się laską. Czuł wysiłek

w kolanie i noga zaczęła drżeć. Posłał Davidowi ostatnie surowe spojrzenie i zaczął odchodzić.
Nagle spojrzał w górę, w okno ponad głową Davida. Stała tam piękna, rudowłosa kobieta
i patrzyła w ciemność. Stała z założonymi rękami i miała puste spojrzenie. Hake zastanawiał się,
czy coś słyszała. Pokuśtykał stamtąd i nie obejrzał się. Nie chciał więcej widzieć tego żałosnego
mężczyzny. Dokładnie kiedy zszedł do samochodu, usłyszał odgłos szlochania. Spojrzał w stronę
domu. David stał, opierając głowę o ścianę, i wymiotował w śnieg.

Kiedy Axel Hake wrócił do domu, wślizgnął się do wanny i pozwolił ciepłej wodzie opływać

jego ciało. Czuł się brudny i szorował ciało twardą szczotką, aż skóra była zupełnie czerwona.
Później pochylił się do tyłu i poczuł nieważkość. Kolano znowu spuchło i zrobiło się
niebieskawe. Zastanawiał się, czy powinien pozwolić je zbadać, ale przyjął, że lekarz policyjny
wysłałby go na zwolnienie, gdyby okazało się to coś poważnego, a tego wolał uniknąć. Wyszedł
i nasmarował kolano balsamem tygrysim. Chłodna maść przyniosła pewne ukojenie, a po kilku
kieliszkach wina pozostał już tylko słaby, tępy ból. Pomyślał, że chyba uda się mu przespać kilka
godzin bez bólu i położył się już około jedenastej.

Jednak zanim udało mu się zasnąć, zdążyła się zrobić czwarta, a dwie godziny później

zadzwonił budzik. Wstał, przygotował filiżankę mocnej kawy i kanapkę z chleba żytniego
z serem Roquefort. Później usiadł na kanapie i czekał, aż kawa ostygnie trochę, zanim ją wypije.
Oparł się o poduszki.

Obudził go wściekły dzwonek telefonu. Rozejrzał się skonsternowany wokół. Kawa

i kanapka stały nietknięte. Na zewnątrz było jasno. Słyszał, że ruch uliczny wrze i spojrzał na
zegarek. Była jedenasta. Podszedł do telefonu i odebrał.

– Tu Oskar. Myślę, że najlepiej będzie, jeśli tu teraz przyjdziesz.

ROZDZIAŁ 19

Lidman i Tobisson siedzieli w pokoju dowodzenia z Ollem Sandstedtem z wydziału

technicznego, kiedy pojawił się Axel Hake.

– Czołem – powiedział Sandstedt i zakaszlał.
Miał zachrypnięty głos. Był zatwardziałym, nałogowym palaczem. Raz próbowano zakazać

mu palenia w miejscu pracy, co doprowadziło do tego, że natychmiast złożył wymówienie.
Ponieważ był uważany za jednego z najlepszych techników w Szwecji, udało się doprowadzić do
kompromisu ze związkiem zawodowym, co oznaczało, że Sandstedt mógł palić w swoim pokoju
pomimo ogólnego zakazu palenia w miejscu pracy.

– Znalazłeś coś? – zapytał Hake.
Sandstedt podszedł do rzutnika i położył na nim zdjęcie.
– Tutaj jest charakter pisma z erotycznych listów do zamordowanej – powiedział.
Hake przyglądał się temu trochę wyszukanemu pismu.
– A to jest charakter pisma Olivera Stenhammara z jego terminarza – ciągnął Sandstedt

i położył nowy slajd na tamtym.

– Ślepy by zauważył, że to ten sam charakter pisma – powiedział z naciskiem.
Hake także mógł dostrzec, że „g” i „f” są niemal identyczne.
– Dzięki – powiedział Hake.
Sandstedt wyłączył urządzenie i włożył materiał do teczki na dokumenty.
– Przyniosłem wydruk listów, jeśli chcesz je ponownie przeczytać – powiedział i zostawił

sterty papierów na biurku Hakego. – Poza tym nie mam dla was nic więcej.

– Jak daleko posunęliście się z testami DNA?
– Zidentyfikowaliśmy DNA Cathrine Haldeman--Spegel. Ale żeby zbadać włosy ze zlewu

i włókna z mieszkania, potrzebujemy czasu. Potem musimy dopasować próbki do podejrzanych.

– Pomyślałem o pewnej rzeczy – powiedział Hake. – Morderca musiał przecież zostać

opryskany krwią z zadawanych ciosów. Buty i ubranie musiały być ubabrane.

– Z pewnością – powiedział Sandstedt. – Dziewczyna miała wprawdzie na sobie sweter,

który wchłonął sporą część krwotoku, ale dźgnięcie w gardło musiało spowodować, że krew
w pewnym sensie wytrysnęła z niej. Osobiście jestem przekonany, że morderca miał ochraniacze
na buty, ubranie przeciwdeszczowe i rękawiczki. Te krwawe odciski butów w mieszkaniu są
przecież zamazane. Po dokonanym czynie morderca prawdopodobnie wyszedł do przedpokoju,
zdjął ochraniacze na buty i płaszcz przeciwdeszczowy, po czym opuścił mieszkanie, i nie
zwracając na siebie uwagi, zszedł po schodach i wyszedł na ulicę.

– Innymi słowy: morderstwo z premedytacją.
– Na to wygląda.
– Coś jeszcze?
Sandstedt wzruszył lekko ramionami.
– Sprawdziłem prześcieradła, zarówno w łóżku, jak i te, które leżały w koszu na pranie. Jeśli

uprawiała seks w niedzielę, to w każdym razie nie w łóżku. Prześcieradło nie miało żadnych
plam spermy.

– Prezerwatywa? – zapytał Lidman.
Sandstedt pokręcił głową.
– Zawsze można znaleźć krople, nawet jeśli jest używany kondom.
– Były jakieś inne włosy w jej włosach łonowych? – zapytał Hake.

– Nie, wtedy oczywiście bym się natychmiast odezwał – powiedział nieco urażony

i pozbierał swoje manatki.

Hake, Lidman i Tobisson czytali jeszcze raz listy Stenhammara do Cathrine Haldeman-

Spegel. Teraz, kiedy Hake wiedział, jak Oliver Stenhammar wygląda i jaki ma zawód, listy stały
się jeszcze bardziej obsceniczne niż za pierwszym razem. Rozpoznał w nich nawet w pewien
sposób stęchły zapach, identyczny, jak w gabinecie Stenhammara.

– Posłuchaj tego – powiedział Tobisson i uśmiechnął się szyderczo. – „Będę ściskać twój

owoc, aż sok spłynie po twoich nogach”.

Pokręcił głową.
– To nie brzmi mądrze – powiedział.
– O tak – powiedział Lidman. – To jest stara metafora z czasów świetności bluesa.
Tobisson i Hake popatrzyli na niego pytająco.
Lidman podjął melodię.
– I’m gonna squeeze your lemon till the juice runs down your leg – zaśpiewał strofę zdartym

głosem.

– To i tak durne – powtórzył Tobisson nieporuszony. – Mamy więc jechać i go zgarnąć? –

ciągnął.

– Nie ty – powiedział Hake stanowczo. – Oskar i ja pojedziemy, a ty przetrząśniesz listy

i zobaczysz, czy są w nich jakieś elementy groźby lub nienawiści.

Lidman nadal nucił bluesową piosenkę.
– Muddy Waters, tak myślę – powiedział i wziął swój płaszcz.
Oliver Stenhammar nie wydawał się zdziwiony, kiedy Hake i Lidman pojawili się

w gabinecie i powiedzieli, że chcą porozmawiać o jego listach.

– Powiedziała, że je wyrzuciła – powiedział posępnie i pokręcił głową.
Weszli za nim do gabinetu. Przed zamknięciem drzwi Stenhammar odwrócił się do

pielęgniarki.

– Musisz odwołać Chantal – nakazał. – To może potrwać.
Usiadł za biurkiem. W piecu palił się ogień, który wzmacniał ten ciepły, lekko słodki zapach.

Hake i Lidman usiedli na krzesłach dla gości. Pies spojrzał na nich ospale i westchnął głęboko,
zanim położył głowę na łapach i zamknął oczy.

– To nie było dobre – powiedział Stenhammar.
Hake milczał.
– Jak rozumiecie, miałem romans z Cathrine Haldeman-Spegel. I to jest niewybaczalne.

Związek lekarza z pacjentką jest w zasadzie nielegalny.

Spojrzał na Hakego.
– Cóż, to oczywiście ja stałem pod twoją bramą i próbowałem zebrać się na odwagę, żeby

wejść na górę. I niewątpliwie to ja poszedłem za tobą do Rosendal. Miałem nadzieję, że pojawi
się naturalna okazja, żeby porozmawiać.

– Dlaczego?
Stenhammar uśmiechnął się gorzko.
– Żeby opowiedzieć, iż miałem z nią romans. Ale także po to, żeby poprosić cię, aby to nie

wyciekło do prasy.

Potrząsnął głową.
– Gdyby gazety to podchwyciły, najprawdopodobniej straciłbym moje uprawnienia. A gdyby

moje listy starego człowieka zostały opublikowane, stałbym się ponadto pośmiewiskiem.

Hake na pewno nie uważał, że to niesprawiedliwe.
– Rozumiem, co myślisz – powiedział Stenhammar z grymasem – ale moi pacjenci, którzy

naprawdę mnie potrzebują, uciekliby i wiele osób poczułoby się dotkniętych.

– Powinieneś był o tym pomyśleć wcześniej – powiedział Lidman surowo.
Stenhammar nie zaprzeczył.
– Słabość ciała – rzekł z pewną pogardą dla samego siebie. – Spadłem w dół aż do piekła…
– Nigdy nie nazwałeś jej zdzirą?
Stenhammar popatrzył ze zdziwieniem na Hakego.
– Nie, dlaczego?
– Listy miały wyszukany, nieco staroświecki styl.
– Ona nie była żadną zdzirą – powiedział Stenhammar. – Była dobrą dziewczyną.
Hake słyszał to wyrażenie wcześniej. Matka Cathrine powiedziała to samo.
– Ile miała lat, kiedy zaczęła się u ciebie leczyć?
– Osiemnaście – powiedział Stenhammar cicho. – To jest, jak powiedziałem, niewybaczalne,

ale ona zachowywała się w taki sposób, że człowiek czuł się młody i ważny. Żeby nie powiedzieć
seksowny. Robiła dla mnie takie rzeczy, których żadna inna kobieta by nie uczyniła. To ona
wprowadziła mnie w pewne seksualne zabawy, w których nigdy bym nie przypuszczał, że będę
brał udział. Przekłuła język, żeby srebrna kulka uprzyjemniała mi seks oralny.

Westchnął.
– Utknąłem i minęło kilka lat, żeby to przeboleć.
– Kiedy to się skończyło?
– Cztery lata temu.
Hake spojrzał ze zdziwieniem na Stenhammara, a potem na Lidmana, który również

wydawał się zaskoczony.

– Tak dawno temu? – zapytał Hake.
Stenhammar kiwnął głową.
– I potem się nie widzieliście?
– Nie – powiedział. – Skłoniłem ją do złożenia obietnicy, że nigdy więcej mnie nie będzie

odwiedzać. Dotrzymała słowa.

– Więc nie widziałeś jej przez cztery lata?
– Widziałem ją przypadkiem, ale nie rozmawiałem z nią.
Gapił się w stół.
– Wiedziałem natomiast, czym się zajmuje i jak się ma. Jej mama jest moją pacjentką i często

opowiada o Cathrine.

– Ją też posuwasz? – zapytał nietaktownie Lidman.
Stenhammar uśmiechnął się lekko.
– Nie liczę na to, że zrozumiesz – powiedział zwyczajnie.
Podniósł się, odgarnął swoje długie włosy za uszy i podszedł do pieca. Poprawił dławik,

otworzył drzwiczki i poruszał pogrzebaczem.

– Więc jedynym powodem, dla którego stałeś niezdecydowany przed moją bramą było to, że

chciałeś poprosić mnie, aby nie ujawniać listów, jeśli je znaleźliśmy?

Stenhammar wstał, zawahał się, obszedł biurko dookoła i znowu usiadł.
– Zasiadam w radzie etycznej, która odpowiada za to, co psychiatrzy i lekarze powinni

i czego nie powinni robić. To przede wszystkim po to, żeby chronić pacjenta.

Spojrzał prosto na Hakego.
– Podwójna moralność jest przecież ewidentna, ale te kwestie mnie zawsze interesowały,

nawet, jeśli złamałem zasady. Powiedziałem wcześniej, że nasze zawody może trochę ocierają się
o siebie i to dotyczy także kwestii moralnych. Czy to słuszne, że ty sam łamiesz prawo, jeśli
osiągasz rezultat? Kiedy masz prawo odebrać komuś życie?

Zwilżył wargi.
– Miałem tutaj przez te lata zarówno policjantów, jak i ich żony.
– Czy Cathrine została zatem wyleczona twoją seks--terapią? – zapytał cicho Lidman.
Nadal był na wojennej ścieżce i robił wszystko, aby spróbować zranić mężczyznę.

Stenhammar zignorował go i nadal patrzył na Hakego.

– Dlatego wahałem się tak długo, czy skontaktować się z tobą, ponieważ miałem informacje

o pacjencie, które powinny być poufne.

– Co to za informacje? – zapytał Hake.
– Nie jestem pewien, czy mogę to powiedzieć.
Lidman uderzył dłonią w biurko tak mocno, że pies podniósł się i warknął na niego.
– Co to za pierdolenie trzy po trzy – zawołał. – Posuwasz bezbronną nastolatkę

i manipulujesz nią, żeby brała udział w zaawansowanych zabawach seksualnych z tobą, ale nie
możesz opowiedzieć nic, co może rozwiązać sprawę morderstwa tej dziewczyny! Cholera jasna!

– Oskar – upomniał go Hake.
Lidman wstał i podszedł do okna. Pies znowu warczał głucho.
– Spokój, Valle – powiedział Stenhammar do psa. – Na miejsce!
Komenda była ostra i groźna. Pies ponownie się położył. Stenhammar wyprostował się

i wyciągnął przed siebie nogi.

– Pański kolega, komisarzu, nie jest neutralny i nie znosi też żadnych przeciwności. Stykam

się z tym codziennie.

– Och, stul pysk – powiedział Lidman.
Stenhammar skinął lekko głową.
– To zamierzam zrobić – stwierdził spokojnie.
Lidman zacisnął pięści.
– Opowiedz, co wiesz – powiedział Hake pojednawczo.
Stenhammar pokręcił głową.
– Nie mogę. Złamałem mój kodeks raz i nie zamierzam zrobić tego ponownie. To moje

bezwzględne stanowisko.

Hake pomyślał, że Lidman zaraz rzuci się na doktora i przerwał przesłuchanie.
W samochodzie, w drodze do domu, z Lidmana wylało się rozgoryczenie.
– Jestem, kurwa, pewien, że ten świętoszkowaty sukinsyn pieprzy wszystkie neurotyczne

paniusie z Östermalmu, które do niego chodzą. Usadzę go, choćby nie wiem co.

Hake nic nie mówił. Czuł się zupełnie nie w formie. Przez chwilę myślał, że przybliży się

nieco do prawdy z pomocą Stenhammara, ale ta możliwość wymknęła się, kiedy Lidman zaczął
dogadywać.

– Wysadzę cię przy Bergsgatan – powiedział. – Muszę trochę pomyśleć.
Lidman uspokoił się i siedział cicho podczas jazdy powrotnej do Kungsholmen. Od czasu do

czasu otwierał usta, żeby coś powiedzieć, ale widząc niedostępny wyraz twarzy Hakego się
rozmyślił. Hake zatrzymał się przed komisariatem i Lidman wysiadł.

– Powinieneś był wziąć Tobissona – powiedział skruszony.
Jak zwykle Axel Hake szukał towarzystwa koni, kiedy wszystko wydawało się trudne.

Zatrzymał się w mieszkaniu tylko po to, żeby zabrać lornetkę. Stał teraz na trybunie i próbował
otrząsnąć się z przygnębienia, którym wydawał się zarazić od Stenhammara. Zagłębił się
w programie, żeby odpędzić myśli, i wciągał zapach koni, by oczyścić się ze wspomnienia
stęchlizny kliniki. Wcale nie podobały mu się porównania, które robił Stenhammar o ich
zawodach. Nie lubił tego typu mężczyzn.

Jednak po drugim biegu Hake zapomniał o tym rozlazłym psychiatrze i był całkowicie

pochłonięty rozgrywką. Śledził jednego konia całą jesień i uważał, że zszedł tak nisko
w handicapie, że ma szansę wygrać mimo słabych wyników. Hake mocno zaangażował się w grę,
i postawił pięć stów. Czasami widział znaki, które mogły go właściwie poprowadzić, a innym
razem był tylko „dłubaczem”, zdającym się na szeregi wyników i statystykę. Znak tym razem był
taki, że zarobiona przez konia suma pieniędzy składała się dokładnie z takich samych cyfr, jak
końcówka PESEL-u Siri. Hake czuł się podbudowany i pewny. Znaki, statystyka i przeczucie.
Wyszedł z pasażu i stanął znów na trybunie. Wyjął lornetkę i skierował ją na start. Kiedy drzwi
boksów otworzyły się i konie rzuciły się na wolność, zobaczył, że jego koń natychmiast obejmuje
prowadzenie. Był to szary, długonogi ogier, który błyszczał w zimowej ciemności. Dżokej
siedział skulony na jego szerokim grzbiecie i zdecydowanie popędzał go cuglami i rękami. Hake
wziął głęboki oddech i sprawdził, czy kupon gry naprawdę się zgadza. Spojrzał w stronę
totalizatora i obliczył szybko, że powinien dostać osiem tysięcy koron, jeśli koń wygra. Na
ostatnim zakręcie prowadził na pozór bez wysiłku i Hake tylko czekał, aż galopem dobiegnie do
celu. Nagle jednak zaczął cwałować, a pozostałe konie zbliżały się coraz bardziej, by w końcu
przegonić go na kilkaset metrów od mety. Koń doczłapał jako szósty z ośmiu koni. Hake
zamierzał najpierw popędzić na dół i ochrzanić zarówno dżokeja, jak i trenera, ale potem
zrozumiał, że wyścig już się skończył. Nic już nie można było powtórzyć. Wykrzyczał kilka
adekwatnych do sytuacji słów, których nikt nie usłyszał, zanim zmiął kwit i rzucił go na ziemię.
Pomyślał, że wszystko sprzysięgło się przeciwko niemu. Żadnego przełomu w śledztwie,
żadnego szczęścia z końmi.

W drodze do domu w niewytłumaczalny sposób przestało działać ogrzewanie w samochodzie

i kiedy dotarł do Chapmangatan, był skostniały z zimna. Zaparkował, poszedł na górę do
mieszkania i zrobił gorący grog. Zaledwie usiadł, gdy zadzwonił dzwonek do drzwi. Najpierw
nie zamierzał otwierać, ale zdał sobie sprawę, jak absurdalne to było i podszedł do drzwi. Wyjrzał
przez wizjer, a tam stał Lars Larsson-Varg i gładził swoją wielką brodę. Miał małą myckę na
głowie, a pod pachą coś, co wyglądało jak teczka.

– Wiem, że jesteś w środku – powiedział Lars stanowczo. – Widziałem, kiedy przyszedłeś.
Hake otworzył i wpuścił do środka emerytowanego kustosza.
– Pracujesz?
Zanim Hake zdążył odpowiedzieć, Larsson-Varg zobaczył grog na stole.
– Nie. Dobrze.
– Lars – powiedział Hake. – To musi być krótka wizyta. Naprawdę nie czuję się w formie.
– Znowu przegrałeś na koniach – stwierdził Lars niedbale i wszedł do salonu.
Hake wyszedł do kuchni, nalał kieliszek wina dla swojego gościa i podał mu.
– Proszę.
Lars Larsson-Varg przyjął kieliszek, upił trochę i odstawił.
– Potrzebuję rady – oznajmił i otworzył swoją teczkę.
Położył dwa zdjęcia na stoliku. Przedstawiały one obraz Rembrandta, pod tytułem

Sprzysiężenie Claudiusa Civilisa, który był wystawiony w Muzeum Narodowym.

– Jako ostatni czyn wobec tych, którzy zamknęli mnie w tej instytucji na długie lata,

zdecydowałem się nadejść z ostateczną zemstą.

Lars uśmiechnął się powściągliwie.
Hake przyglądał się zdjęciom. Jedno było w kolorze, drugie lekko zielonkawe.
– Mam mianowicie zamiar pokazać, że ich wielki, rozreklamowany obraz Rembrandta

Harmenszoona van Rijn jest fałszerstwem.

Wziął następny łyk.
– Popatrz na zdjęcia – powiedział podekscytowany. – Widzisz różnicę?

Hake spojrzał. Uważał, że to zielonkawe zdjęcie jest dziwne, gdyż widział miecz, którego nie

było na zdjęciu kolorowym.

– Masz na myśli miecz?
– Nie, nie. Jest domalowany później, przez szwedzkiego konserwatora. Mam na myśli

mężczyznę, który ukrywa się w ciele wysokiej stojącej figury.

Axel odkrył coś, co wyglądało jak rozmazana twarz, tam gdzie wskazał Larsson-Varg.
– Jestem pewien, że ta twarz jest namalowana przez jego ucznia Goværta Flincka! Poznaję

jego pociągnięcia pędzlem.

– Ale czy uczniowie nie malowali od czasu do czasu pewnych detali we wszystkich

obrazach?

– Mój Boże. Nie widzisz, że twarz jest oddana tymi samymi miękkimi pociągnięciami

pędzla, co hełm i broda wodza? Nie mówiąc o martwym oku.

Hake nie mógł tego dostrzec.
– To dlatego uważam, że cały obraz jest wykonany przez wspomnianego Flincka. Popatrz

jeszcze raz.

Lars Larsson-Varg prowadził palec od ukrytej twarzy do brody i hełmu. Hake nie widział nic

więcej. Nadal był zmieszany tym, że na zielonym zdjęciu była twarz, a na tym w kolorze nie.

– Do diabła – powiedział Larsson-Varg, kiedy dostrzegł wahanie Hakego. – Sądziłem, że to

zupełnie oczywiste.

– Przykro mi. Może jestem zmęczony.
Mężczyzna prychnął i zgarnął zdjęcia.
– Nawiasem mówiąc, dlaczego jedno jest zielone?
Lars zatrzymał się w połowie ruchu.
– Nie rozumiesz?
Hake pokręcił głową.
– To zdjęcie rentgenowskie.
– Tak?
– Sam prześwietliłem cały obraz, a wtedy można zobaczyć, jeśli ustawi się właściwie aparat,

różne wersje, które zostały namalowane.

– Różne wersje?
– Jesteś zmęczony. Otóż na zdjęciu rentgenowskim można zobaczyć coś, co później zostało

zamalowane. To dlatego można zobaczyć twarz na zielonym zdjęciu, ale nie na gotowym obrazie.
Została zamalowana. A co myślałeś?

Hake nic nie myślał, ale nagle zupełnie się obudził.
– Można coś takiego zrobić też ze współczesnymi obrazami?
– Idź i połóż się, Axel – powiedział Lars Larsson--Varg i poszedł w stronę drzwi.
– Poważnie, Lars. Można?
– To chyba, do cholery, jasne, że można! Z księżyca spadłeś? Wczoraj się urodziłeś?
Lars Larsson-Varg wziął swoje fotografie, i mrucząc, zniknął w drzwiach.
Axel Hake zamknął oczy. Miał za sobą długi dzień.
Telefon zadzwonił i obudził go z półsnu. To była Hanna. Chciała, żeby zabrał Siri do

przedszkola następnego dnia. Hake pomyślał, że wydaje się zestresowana i zapytał, czy ma gości.
Zaprzeczyła. Zastanawiał się, czy nie chce zjeść z nimi kolacji wieczorem, ale odpowiedziała, że
jest zaproszona w gości.

– Do kogo? – zapytał Hake.
– Do Seymoura Rilkego i jego żony – odpowiedziała.
– Ja nie jestem zaproszony?

– Z tego, co wiem, nie. Zrozumieli chyba że ty zaopiekujesz się Siri.
– On nagle bardzo dużo rozumie – powiedział mdło Hake.
– Dobranoc, Axel.
– Dobranoc.
Zgasił lampę i rozebrał się do naga. Stał pośrodku pokoju i patrzył, jak światło z latarni

ulicznych odbija się od dachów i ścian. Na dole, przez ulicę przejechał samochód. Hake spojrzał
na żaglówkę, którą miał w oknie. Zrobił ją jako chłopiec. W czasie, kiedy był królem Sand,
w czasie, kiedy należał do tego zagadkowego narodu.

ROZDZIAŁ 20

Kiedy następnego dnia Axel Hake otworzył drzwi do pokoju dowodzenia, zobaczył Lidmana

siedzącego i gapiącego się pustym wzrokiem przed siebie. Hake zdjął płaszcz i powiesił laskę na
oparciu krzesła.

– Popełniliśmy cholerny błąd – powiedział głucho Lidman.
Nagle walnął pięścią w stół tak, że aż komputer podskoczył. Tobisson, który siedział tuż

obok, wzdrygnął się.

– Do cholery, Oskar!
Lidman nie przeprosił, tylko pokręcił głową.
– Cholerne jest to, że to wszystko nasza wina. Także moja.
Hake wyczekiwał. Lidman podniósł się i przeszedł przez pokój, jakby próbował otrząsnąć się

z niesmaku.

– Jesteśmy jakąś pieprzoną drugą ligą. Amatorami. Bandą podskakujących pajaców.
Tobisson uniósł brwi, patrząc na Hakego.
Lidman spojrzał na nich ponuro.
– Mamy przed sobą cały pieprzony rejestr policyjny, a ani jeden diabeł nie pojął oczywistego.
– Czego? – zapytał poirytowany Tobisson.
– Wyszukiwania, oczywiście.
– A co z nim? Szukaliśmy każdego podejrzanego. Wszędzie.
Lidman skinął głową.
– Dokładnie, ale nie tego oczywistego.
– Oczywistego? – zapytał Hake.
– Tego, czego powinniśmy byli szukać przede wszystkim.
Zrobił pauzę retoryczną.
– Cathrine Haldeman-Spegel!
Podszedł do drukarki komputera i wyjął listę.
– Tu są wszyscy oprócz Cathrine. Szukaliśmy podejrzanych, ale nie ofiary. – Wyjął inną listę.

Pomachał nią.

– To lista Cathrine. Jest tu masa doniesień o drobnych kradzieżach, ale też pewna

interesująca rzecz. – Podszedł do Hakego i położył przed nim listę.

– Tutaj.
Wskazał palcem kilka linijek na kartce.
– Jest tu napisane, że oskarżyła Martina Auxerre’a o molestowanie seksualne.
Hake przyglądał się informacjom w milczeniu.
– Dlaczego więc nie znaleźliśmy tego o Martinie? – zapytał Tobisson. – Szukaliśmy przecież

informacji o nim w rejestrze.

– Dlatego, że oskarżenie umorzono, a wtedy nie pojawia się ono w rejestrze karnym.
– Kurwa mać – powiedział Hake i chwycił za laskę.
Martin Auxerre mieszkał w pięknym domu w Äppelviken, na północ od Sztokholmu. Kiedy

Hake i Lidman przejechali przez bramę, Auxerre stał i odśnieżał działkę. Popatrzył na nich
podejrzliwie, zagarnął błoto pośniegowe na szuflę i kiwnął głową na znak, że ich widzi i poznaje.
Wskazał im drogę do domu. W dużym salonie znajdował się stół obiadowy, który wydawał się
być używany do wszystkich możliwych czynności. Były tam jakieś szkicowniki, kilka na wpół
pustych butelek po winie, resztki przekąsek i gra w szachy nierozegrana do końca. Auxerre

przygotował kawę i uprzątnął jeden róg, gdzie usiedli. Kilka wysokich okien wychodziło na
ogród z jabłoniami, krzakami agrestu i wysokim drzewem szarej gruszy.

– Przyszliśmy z powodu tamtego doniesienia – powiedział Hake, kiedy pogawędzili

o pogodzie i drzewach owocowych. Auxerre najpierw nie zrozumiał.

– Obmacywałeś ją – powiedział Lidman szorstko.
Auxerre prychnął i potrząsnął swoimi długimi włosami.
– Aha, tamto – powiedział. – Wycofała to przecież.
– Groziłeś jej?
– Nie było potrzeby. Dostrzegła absurd wybryku i się opamiętała. Tak to się mówi po

szwedzku?

– Co się stało? – zapytał krótko Hake.
Auxerre rozłożył ręce, zapalił gauloises’a i wydmuchał dym w kierunku sufitu.
– Była przyzwyczajona do otrzymywania korzyści. Pochodziła z takiego środowiska. Ale

w naszej szkole nie obowiązują te… zasady, n’est-ce pas? Tam trzeba na wszystko zasłużyć.

Spojrzał na Hakego.
– Jak ci powiedziałem wcześniej, ona nie była najbardziej utalentowaną uczennicą. Chciała

nią być. Chciała zyskać moją absolutną uwagę, a kiedy zauważyła, że jej nie otrzymuje,
próbowała mnie uwieść. – Zaśmiał się. – To normalne, spotykam się z tym od czasu do czasu.
Nie tylko ja. We wszystkich szkołach zdarza się, że uczniowie chcą skokietować nauczycieli.
W szkołach teatralnych, sportowych. Tout.

Lidman spojrzał na niego sceptycznie – w akademii policyjnej w każdym razie tak nie było.

Ale z drugiej strony, w jego klasie byli tylko faceci, a grono pedagogiczne składało się
z policjantów.

– Odrzuciłem ją. Wyjaśniłem jej, że nie toleruję czegoś takiego.
– Nigdy? – zapytał Hake.
– Nigdy – odpowiedział zdecydowanie Auxerre.
Ponownie wykonał szeroki gest, który teraz obejmował cały dom, ogród i ponadto niebo.
– To jest moje życie. Jestem żonaty, mam dwoje dzieci i nigdy nie naraziłbym tego na

szwank dla flirtu.

– Nigdy? – zapytał ponownie Hake.
– Nigdy – odpowiedział równie zdecydowanie Auxerre.
– Nie kusiło cię nawet?
Auxerre pomachał papierosem.
– Jestem mężczyzną, ale kocham moją żonę. A wtedy jest długa droga od fantazji do

działania.

Uśmiechnął się do nich serdecznie. Połówka przedniego zęba nadawała uśmiechowi

naturalny urok.

– Wydawało mi się, że widziałem cię z bardzo młodą dziewczyną, kiedy byłem w szkole

kilka dni temu.

– Jestem ciągle otoczony uczniami – stwierdził Auxerre.
– Obejmowałeś ją – powiedział Hake.
Auxerre pokręcił głową.
– Musiałeś źle widzieć – rzekł zwyczajnie.
Hake wiedział, że tak nie było.
– Co więc stało się ze zgłoszeniem? – zapytał Lidman trochę bardziej łagodnie.
– To było tak. Kiedy ona nie mogła mnie zdobyć, oskarżyła mnie o niestosowne zbliżenie.

Wiedziałem, że otrzymam wsparcie wszystkich uczniów i szkoły. Coś podobnego nie zdarzyło

się przez wszystkie poprzednie lata i dlatego miałaby trudności w procesie sądowym. Zdała sobie
także sprawę, że byłoby jej trudno nadal chodzić do szkoły w trakcie takiego procesu. Presja
byłaby ogromna. Rozmyśliła się, przeprosiła mnie. Miała nadzieję, że będę umiał jej wybaczyć.

– Umiałeś? – zapytał Hake.
Auxerre wzruszył ramionami.
– Mogła przecież nadal chodzić do szkoły, bez nagany… Moim jedynym zarzutem wobec

niej było nadal to, że nie uważałem, iż jest szczególnie utalentowana. Mam takie samo zdanie po
obejrzeniu jej wystawy.

Spojrzał prosto na Hakego.
– Ubolewam natomiast nad jej śmiercią. Żaden człowiek nie powinien umierać w taki

sposób.

Nagle otworzyły się drzwi i weszła młoda dziewczyna. Auxerre wyglądał przez moment na

zmieszanego.

Hake rozpoznał dziewczynę. To ją Auxerre obejmował przed Szkołą Rzemiosła

Artystycznego.

– Co tu robisz? – zapytał Auxerre.
Dziewczyna spojrzała na niego trochę zażenowana. Miała obcisłe dżinsy i top, który

ukazywał pół brzucha.

– Byłam w szkole i szukałam cię. Powiedzieli, że pracujesz w domu.
Zrobiła przepraszający gest.
– No, a szkoła?
– Mieliśmy zajęcia w plenerze, mówiłam ci przecież. Byliśmy w Gärdet, więc kiedy

skończyliśmy, przechodziliśmy obok szkoły.

– Okej – powiedział Auxerre.
Odwrócił się do obu policjantów.
– Moja córka, Olivia – powiedział i popatrzył z rozbawieniem na Hakego.
Następnego dnia ktoś dzwonił i dobijał się do drzwi. Hake obudził się powoli i pomyślał

najpierw, że to do drzwi sypialni, tak bliski wydawał się ten hałas. Usiadł na łóżku i przetarł oczy.
Ktoś nadal walił. Hake wstał, naciągnął na siebie szlafrok i wyszedł do holu. Kiedy spojrzał
przez wizjer, ku swojemu zdziwieniu odkrył, że to Julia stoi na klatce schodowej. Hake otworzył
drzwi.

– Ty mały sukinsynu – powiedziała i popchnęła go przed siebie do mieszkania. – Co ci, do

cholery, przyszło do głowy, żeby bić Davida?

Była ubrana w chinosy, kowbojskie buty, wyciągniętą na wierzch koszulę i grubą skórzaną

kurtkę. Wymachiwała rękami i była pąsowa na twarzy.

– Nigdy go nie uderzyłem – powiedział Hake i wziął laskę, która wisiała na biurku.
– Był zupełnie wykończony po twojej wizycie. Płakał i zwymiotował wiele razy. Drżał

w moich ramionach.

Nie wstydziła się przedstawiać go jak prawdziwego tchórza.
– David nie znosi przemocy – powiedziała i odrzuciła falę włosów.
– Przesadza – stwierdził spokojnie Hake.
Wyszedł do kuchni, aby nastawić kawę.
– Chcesz kanapkę? – zawołał.
– Nie uciekaj – powiedziała Julia i poszła za nim.
Hake napełnił kawiarkę i postawił na ogniu.
– Porozmawiałem z nim tylko poważnie – wyjaśnił.
Oczy Julii zwęziły się.

– A o czym?
– O tobie – odpowiedział Hake.
– O mnie? Dlaczego?
– Z powodu tej pokrwawionej kawki w lodówce, oczywiście.
– Powiedziałam ci przecież, że on nie miał z tym nic wspólnego.
– Jak możesz być tego taka pewna?
– Znam go. On jest przyjacielem zwierząt.
– Wydawałaś się przecież trochę go bać.
– Tego nigdy nie powiedziałam.
Hake patrzył uporczywie na siostrę.
– Przyłożył ci kiedyś?
Julia zarumieniła się lekko.
– Oczywiście, że nie.
Hake otworzył lodówkę i wyjął masło, żytni chleb i ser Roquefort. Wziął kawę i nalał do

dwóch kubków. Włożył łyżeczkę niesolonego masła do swojego kubka.

– Chcesz kanapkę? – zapytał ponownie.
– Okej – zgodziła się krótko. – Ale niech cię diabli, jeśli jeszcze raz go dotkniesz.
Hake ukroił kromkę ciemnego chleba.
– Lubię go, rozumiesz? Nie wymagam, żebyś ty też go lubił, ale chcę, żebyś respektował

moje zdanie o nim.

Hake wzruszył ramionami.
– Tylko żeby nie był wredny dla ciebie.
– Nie jest.
– Skoro tak mówisz.
– Dokładnie to mówię. I niech cię diabli, jeśli jeszcze raz użyjesz takich gliniarskich metod.
Hake kiwnął głową i wziął duży łyk kawy. Julia odprężyła się trochę. Obserwowała swojego

brata. Jego szeroki, trochę płaski nos i ostre rysy twarzy sprawiały, że robił niemal brutalne
wrażenie. Pocieszała swojego Davida i powiedziała, że jej młodszy brat jest jak baranek. Poza
tym jest przecież niemal inwalidą. Ale David potrząsnął gwałtownie głową i zawołał:

– On jest całkowicie bezwzględny!
Nagle ujrzała swojego brata w innym świetle i zrozumiała, co David miał na myśli. Zwarte

ciało Hake i jego krzywy wygląd mogłyby przestraszyć każdego.

– A jak się ma Siri? – zapytała pojednawczo.
– Dobrze, tak myślę. Odbieram ją wkrótce.
– Nie idziesz do pracy?
– Cóż, muszę napisać dzisiaj raport.
– Siri będzie wtedy z tobą? Na komisariacie?
– Wcale nie – powiedział Hake. – Będzie w skansenie. Właśnie wpadłem na ten pomysł.
Julia roześmiała się.
– Okej – powiedziała. – Ale muszę wracać około czwartej. Idę wtedy z wizytą weterynaryjną.
– Będę gotowy.
Axel Hake jechał przez Karlaplan i w dół ulicy do Szkoły Rzemiosła Artystycznego. Hedvig

Olson czekała na niego w korytarzu.

– Kazałam go zapakować – powiedziała i skinęła głową w stronę swojego pokoju, gdzie stał

zamalowany i pocięty obraz. Był owinięty w brązowy papier pakunkowy.

– Dziękuję – powiedział Hake i wyniósł go.
Nagle zauważył Ditte Kelp, która była w drodze do atelier. Odstawił obraz i poszedł za nią.

Drzwi do studia były zamknięte i Hake otworzył je ostrożnie. Widział twarz Ditte nad brzegiem
sztalug. Włosy jak zwykle miała najeżone, usta niepomalowane, a twarz tchnęła skupieniem.
Wzrok utkwiła w płótnie i nie raczyła nawet podnieść oczu. Hake miał jednak przeczucie, że
wiedziała, iż wszedł do pokoju. Obszedł obraz dookoła i stanął obok niej. Rzuciła mu szybkie
spojrzenie i uśmiechnęła się nieco. Hake nie odpowiedział uśmiechem. Obraz był makabryczny.
Przedstawiał Cathrine Haldeman-Spegel z siedmioma ciosami od noża na ciele. W drzwiach,
z oślepiającym światłem za plecami, stał doberman i patrzył zimno na umarłą.

– Nie chciałeś przecież pozować – powiedziała cicho.
Obraz miał intensywny urok i o ile Hake mógł ocenić, był w rzeczy samej prawdziwym

dziełem sztuki, mimo że mu się nie podobał. Odwróciła się w końcu do niego, szukając jego
oczu. Hake po raz pierwszy pomyślał, że są one w zasadzie smutne, pomimo że od czasu do
czasu błyszczały.

– Nie namalujesz też mordercy? – zapytał w końcu.
Odwróciła się od niego.
– Nie próbuj – powiedziała krótko.
– Jakaś myśl?
– To przecież oczywiste – odrzekła.
– Kontynuuj.
– Tylko, jeśli się ze mną prześpisz.
Miała taki ton głosu, jakby mówiła o pogodzie.
– Cóż, ty nie chciałeś mi nic dać i ja nie chcę ci nic dać.
– To twój pieprzony obowiązek powiedzieć policji, co wiesz – powiedział ostro.
Ale Ditte wydawała się nie słyszeć, cofnęła się o krok i znów przyjrzała się obrazowi.
– Nie mógłbyś już iść? – zapytała. – Naprawdę pracuję.
– Ja też.
– Idź.
Hake westchnął.
– Jeśli coś wiesz, to…
– Mam się skontaktować z tobą. Chapmangatan, tak?
– Skąd wiesz?
Hake oparł się mocno na lasce.
– Książka telefoniczna – powiedziała wymijająco. – Potem pojechałam tam, żeby zobaczyć,

jak się masz. Żaglówkę w oknie sam zrobiłeś, co?

– Nie wiem, czy to takie zabawne, że węszysz…
– I ty to mówisz – odrzekła z rozdrażnieniem. – Gadanie o węszycielu.
– Jeśli rzeczywiście wiesz coś, co dotyczy tego morderstwa…
– To nie zamierzam ci i tak tego powiedzieć – stwierdziła krótko. – Do widzenia.
Hake zatrzasnął za sobą drzwi, wziął opakowany obraz i zszedł do samochodu.
Lars Larsson-Varg przyglądał się pociętemu i zamalowanemu obrazowi.
– Sprytnie – powiedział.
Postawił go na swojej kanapie, ogromnej czerwonej pluszowej sofie ze sfatygowanymi

siedzeniami. W ogóle dom Larssona-Varg był jak zaczerpnięty z pchlego targu. Duży, ciemny
stół stał pośrodku salonu. Był zawalony książkami, zdjęciami, kryształowymi kieliszkami do
wina, dziełami sztuki i replikami z antyku i Egiptu. Wzdłuż ścian stały szafki i komody w stylu
empire, ozdobione kandelabrami, małymi portretami i parą rękawic bokserskich. W kuchni stół
pokrywały czasopisma, sterty książek o sztuce i jakieś nieumyte filiżanki do kawy. Na ścianach
wisiały obrazy, zarówno oryginały, jak i reprodukcje, a w sypialni, nad łóżkiem z baldachimem,

znajdowała się mała kopia Sprzysiężenia Claudiusa Civilisa Rembrandta. Według Larssona-Varg
duch malarza miał spłynąć do jego świadomości podczas snu i dać mu te idee, których
potrzebował, aby złamać Muzeum Narodowe.

– Jestem w każdym razie gotowy podjąć próbę – powiedział w końcu i pogładził ręką obraz

Cathrine.

– Ile czasu to zajmie?
– Najpierw muszę przekupić paru urzędników, ale potem to zajmie kilka dni. Jeśli są to różne

mieszanki farb i uda się nam obłuskać pierwszą warstwę.

Uśmiechnął się pewny siebie do Hakego.
– Jednak najpierw prześwietlimy go.

ROZDZIAŁ 21

Ann-Marie Hiller czuła się niespokojna, już kiedy się obudziła. Lęk nadszedł, pełzając,

i ledwie dała radę przygotować śniadanie dla swojego męża Samuela i syna Carla.

– Co jest z tobą, do cholery – powiedział Samuel, kiedy jej ręka zadrżała tak, że upuściła tacę

z serami na podłogę w jadalni.

– Nic takiego, kochanie – odrzekła szybko. – Poślizgnęłam się tylko.
Starała się, by nie zacząć płakać. Najgorsze jednak było to, że Carl zaczął naśladować

swojego ojca i uderzał w lekceważący ton wobec swojej matki.

– Klimakterium, co? – zapytał z niesmakiem w głosie.
Ojciec spojrzał na niego znad gazety ze zrozumieniem.
Ann-Marie nie odpowiedziała. Pozbierała tylko cicho resztki pękniętego talerza i wyszła do

kuchni. Zazwyczaj jak najdłużej powstrzymywała się od przyjmowania większej ilości tabletek
niż to konieczne, ale teraz była w rozsypce. Pospieszyła do swojej szafki nocnej i wyjęła słoiczek
valium. Wzięła dwie dla pewności.

– Będzie jakieś brie, czy czym się zajmujesz? – doleciał głos jej męża z jadalni.
– Idę, kochanie – zawołała Ann-Marie.
Z pokoju dochodził pomruk głosów i rubaszny śmiech syna. Ann-Marie przyniosła nowy

półmisek i podniosła sery.

– Nie sądzisz chyba że zamierzam je zjeść, skoro leżały na podłodze?
Samuel obserwował ją swoim jastrzębim spojrzeniem. Zawsze myślała, że ją przejrzał, kiedy

wzięła swoje tabletki.

– Oczywiście, że nie, ja tylko je zbieram. Zaraz podam nowe.
Starała się, by zabrzmiało to lekko i swobodnie, ale sądziła, że słowa brzmiały trochę

nieskładnie, niemal bzdurnie. Wyszła do kuchni, otworzyła lodówkę i gapiła się na półki przez
kilka minut. Jak gdyby zupełnie zapomniała, dlaczego tam stoi.

– Ann-Marie!
Irytacja przeszła teraz w groźniejszy ton. Ann-Marie wysiliła się, aby sobie przypomnieć, co

też miała zrobić, i z westchnieniem ulgi napełniła półmisek, po czym uśmiechając się, weszła do
jadalni. Postawiła talerz na białym obrusie.

Samuel spojrzał na nią.
– Co to do cholery jest? – zapytał. – Przecież to pasztet i kiełbasa.
Podniósł się gwałtownie, rzucił serwetkę na stół i odszedł. Ann-Marie popatrzyła błagalnie

na syna, ale on nie raczył nawet na nią spojrzeć. Pokręcił tylko głową i zniknął szybko w swoim
pokoju. Ann-Marie zamierzała najpierw iść i przeprosić za swoje roztargnienie, ale po prostu nie
dała już więcej rady. Usiadła ciężko na krześle i wyjrzała przez okno. Na zewnątrz życie
wydawało się toczyć dalej. Ludzie byli dla siebie mili, trzymali się za ręce i śmiali. Czy
rzeczywiście było tak kiedyś także dla niej? Nie pamiętała już. Drgnęła, kiedy drzwi wejściowe
się zamknęły i obydwaj jej dręczyciele zniknęli. Podniosła się i spojrzała na zegar. Została
godzina do jej spotkania z doktorem Stenhammarem. Jeszcze tylko godzina, żeby wytrzymać.
Wyszła do holu i założyła płaszcz, przeczesała włosy grzebieniem. Stała przez kilka minut przed
lustrem. Tej kobiety, którą widziała, tak naprawdę nie poznawała. Wydawało jej się, że nie jest
częścią tej prawdziwej Ann-Marie. Była cieniem ze znękaną twarzą i pozbawionymi życia
włosami. Włosami, które kiedyś falowały, opadały na ramiona i czyniły Samuela dzikim
z pożądania. Jak dawno temu to było, kiedy spali ze sobą? Dwa lata? Nie pamiętała dokładnie.

Kiedy zostało pół godziny do spotkania z psychiatrą, nie mogła już dłużej wytrzymać

w mieszkaniu. Myślała, że ściany zaczynają pochylać się do środka i serce waliło jej jak mały
bębenek wewnątrz klatki złożonej z jej żeber. Szybko zeszła w dół po kamiennych schodach na
ulicę. Ale nadal czuła się tak, jakby była pod szklanym kloszem. Nie czuła wiatru. Zimno jej nie
doskwierało. Mogłaby iść nago, a nie zauważyłaby, że zamarza. Kiedy skręciła w Villagatan,
został tylko kwadrans do spotkania i niepokój ustąpił nieco. Ale nie całkiem. Cały ranek myślała
o tym, co będzie omawiać z Oliverem Stenhammarem, ale kiedy dotarła do bramy gabinetu,
zapomniała. Tak jakby nie chwytała myśli. Ocierały się tylko o nią.

Wcisnęła kod, otworzyła drzwi i poszła na górę do gabinetu. Pierwszym, co usłyszała, kiedy

weszła po schodach na górę, było ciche skomlenie. Brzmiało tak, jakby dochodziło z wnętrza
pokoju. Rozejrzała się po poczekalni. Pielęgniarki Sirki nie widziała, pewnie była w środku
u Stenhammara. Kiedy skomlenie nie ustępowało, a drapanie było coraz głośniejsze, Ann-Marie
naprawdę się wystraszyła. Jej pierwszą myślą było wybiec z gabinetu, ale szybko zaniechała tego
planu. Było nieomal sprawą życia lub śmierci, aby spotkać się dzisiaj z doktorem. W weekend
cała rodzina ma iść na spotkanie z krewnymi, a ona była po prostu zmuszona przed tym
porozmawiać z lekarzem o swoim lęku. W przeciwnym razie nie da sobie rady, była tego pewna.
A wtedy Carl i Samuel ją ukarzą. Słyszała wszakże, jak rozmawiali o niej, kiedy sądzili, że nie
słyszy. Wydawali się już nią brzydzić.

– Wkrótce chyba zacznie śmierdzieć – powiedział Carl, a po ordynarnym śmiechu Samuel

odpowiedział:

– Wkrótce?
Jęczenie za drzwiami Stenhammara przeszło w ujadanie, kiedy zbliżyła się do drzwi.

Zapukała ostrożnie.

– Doktorze? – zapytała spięta. – Jest doktor tam?
Jedyną odpowiedzią, jaką otrzymała, było donośne szczekanie psa. Ann-Marie jeszcze raz

rozejrzała się za pielęgniarką Stenhammara, ale pokój był pusty. Zebrała się na odwagę
i otworzyła drzwi. Myśliwski pies lekarza skoczył do niej – próbowała się bronić, ale pies zdawał
się całkiem postradać zmysły. Skakał, skomlał i szczekał. Ann-Marie wzięła głęboki wdech
i krzyknęła na niego, żeby się zamknął. Pies zdziwił się, ale niespodziewanie przestał ujadać.
Ann-Marie zrobiła krok do gabinetu i zobaczyła Stenhammara siedzącego przy biurku.

– Aha, jesteś tutaj – powiedziała nieco dotknięta. – Dlaczego nic nie mówiłeś?
Stenhammar nie odpowiedział i dopiero wtedy zobaczyła, że brązowo-czerwona maź spływa

po jego koszuli na piersiach i że brakuje mu części głowy.

Piękna kamienna willa wyglądała w jakiś sposób na zbezczeszczoną. Wokół schodów

i żwirowych ścieżek rozwinięta była policyjna taśma. Na małym balkonie stali dwaj policjanci
i rozglądali się po terenie, a tuż za bramą stały zaparkowane radiowozy z włączonymi
niebieskimi światłami. Światło, które w regularnych odstępach czasu padało na odcienie ochry
kamiennej willi sprawiało, że ta wyglądała jak banalny pałac festiwalowy.

Stenhammar siedział przechylony do tyłu na krześle. Krzyż wisiał dokładnie nad jego głową.

Połowy czaszki nie było, a skrzepnięta krew pokrywała resztę twarzy. Kula przeszła przez lewe
oko. Nienaruszone oko wydawało się wyrażać bezgraniczną pustkę. Jakby coś po drugiej stronie
życia ogromnie go rozczarowało. Axel Hake rozglądał się wokół. Lekarz sądowy Brandt stał
trochę wyczekująco, a Bolinder wycierał czoło chusteczką. Hake zwrócił też uwagę, że w pokoju
było nadzwyczaj gorąco.

– Pacjentka go znalazła – powiedział Bolinder. – Jest teraz na pogotowiu. Kompletnie

rozbita.

Hake podszedł do Stenhammara i przyglądał się fragmentom kości pozostałym w czaszce.

Zwrócił się do Brandta.

– Był martwy zaledwie od godziny – powiedział koroner. – Olle wyjął kulę, która weszła

w ścianę.

Zrobił gest w stronę Ollego Sandstedta, który stał pochylony obok biurka i badał perski

dywan. Technik skinął głową.

– Kula 6,5 milimetra.
– Co? – spytał Hake. – Został zastrzelony ze strzelby myśliwskiej?
– To raczej najbardziej prawdopodobne – powiedział Sandstedt.
– Sądzisz, że to ma coś wspólnego z morderstwem Cathrine Haldeman-Spegel? – zapytał

Bolinder.

Hake wiedział, że Bolinder nie wygada tego prasie. Ale tylko patrzeć, jak sami połączą to

morderstwo z poprzednim.

– Wydaje się to prawdopodobne – odrzekł powściągliwie. – Była jego pacjentką. Czytałeś

przecież mój raport na temat jego udziału.

– Pieprzona świnia – powiedział sucho Bolinder i skinął na Stenhammara.
Hake zobaczył, że drzwi do pomieszczenia obok są otwarte. Poszedł tam. Był to prosty pokój

do pracy, z szafą na archiwum i biurkiem bez szuflad. Stał tam komputer, skaner i drukarka.
Buduarowy gabinet, w którym psychiatra siedział z pacjentami, stanowił jaskrawy kontrast dla
tego skromnego pokoju, gdzie miały być badane tylko suche fakty. Hake nie mógł przestać czuć
pewnego szacunku wobec Olivera Stenhammara. Jego przytulny gabinet miał działać jak kokon
i dawać pacjentom poczucie bezpieczeństwa. Sprawiać, by się otworzyli.

Drzwi do jego prywatnego mieszkania były także otwarte i Hake poszedł do eleganckiego

apartamentu z gustownymi meblami i drogimi dziełami sztuki na ścianach. Przeszedł przez salon
do sypialni z sąsiadującą łazienką. Wszystko utrzymane było w perłowej szarości. Kuchnię
urządzono nowocześnie i wyposażono w nowinki techniczne. Ciężki, duży stół stał na środku,
a dookoła znajdowało się kilkanaście krzeseł. Hake zdał sobie sprawę, że teraz muszą zacząć
analizować także prywatne życie Olivera Stenhammara. Nie wspominając o wszystkich
pacjentach. Poszedł z powrotem do biura i spojrzał na Sandstedta.

– Mogę otworzyć jego szuflady?
– Odciski palców są tam już zabezpieczone, ale i tak użyj rękawiczek.
Hake wyciągnął jedną szufladę i szukał kluczy do szafy z archiwum. Nie było żadnych.

Przetrząsnął ostrożnie kieszenie Stenhammara i usłyszał, że coś brzęczy. Wyłowił pęk kluczy.

– Chcę to potem dostać – powiedział technik kryminalny i spojrzał na niego surowo.
Hake wziął klucze i wrócił do szafy. Spróbował kilka kluczy, zanim znalazł ten, który

pasował. Wyciągnął szufladę. Zawierała dokumentacje pacjentów. Lidman pojawił się za nim,
lekko zdyszany.

– Grillował ich? – zapytał Lidman i otarł pot z czoła. Hake także był przepocony

i zastanawiał się, dlaczego tak mocno ogrzewano budynek. Wertował kartoteki pod literą „H”.
Zatrzymał kartkowanie, zdenerwował się i przerzucił je jeszcze raz.

– Żadnej Cathrine Haldeman-Spegel – powiedział powoli.
– Ani też Lisbeth?
– Nie – powiedział Hake.
– Więc morderca je zabrał?
Hake skinął głową.
– Ale musisz przejrzeć całe archiwum, dla pewności.
Nagle zatrzasnął szufladę z hukiem.
– Kurwa – powiedział i popędził do gabinetu. Dotknął pieca. Był rozżarzony. Otworzył

drzwiczki pogrzebaczem i zajrzał do środka. Żarzyło się intensywnie. Hake poruszał
pogrzebaczem w popiele.

– Szybko, Olle – rozkazał. – Sądzę, że morderca spalił tutaj niektóre kartoteki. Można

w jakiś sposób powstrzymać ogień?

Sandstedt popatrzył na jego beznadziejne działania, podszedł i wziął od niego pogrzebacz.
– Nie, jeśli się miesza w żarze – stwierdził sarkastycznie.
Hake ugryzł się w język.
– Przepraszam – powiedział cicho.
Sandstedt rzucił mu tylko ciężkie spojrzenie i powiedział swoim technikom, aby spróbowali

zabezpieczyć ten materiał, który mógł jeszcze zostać w stercie żaru.

Hake wyszedł do Lidmana.
– Myślę, że możesz przestać szukać – powiedział. – Morderca je spalił.
Lidman nie dawał się długo prosić, kiedy chodziło o skończenie pracy.
Hake usłyszał skomlenie i podniósł wzrok. Pies stał w drzwiach i wyglądał nieszczęśliwie.
– Jak on się nazywa? – zapytał Lidman.
– Valle – powiedział Hake.
Pies nasłuchiwał, podszedł do Hakego i otarł się o jego nogę. Hake podrapał go z zadumą

w szyję.

– Co jest? – zapytał Lidman, widząc wahanie Hakego.
– Drzwi były otwarte zarówno do tego biura, jak i do prywatnego mieszkania, prawda? –

zastanawiał się Hake.

– Masz na myśli to, że pies musiał być świadkiem?
– Chodzi mi o to, że pies być może znał mordercę i dlatego nie rzucił się na niego po strzale.
Hake wyszedł szybko do kuchni. Stała tam duża miska z karmą dla psa, ale była nietknięta.

Lidman przywlókł się za nim.

– Nie ruszył tego, cokolwiek to znaczy – powiedział.
Hake zastanawiał się nad tym samym i wrócił do gabinetu. Tobisson także przybył na miejsce

i stał teraz, rozglądając się wokół szeroko otwartymi oczami.

– Klawa chata – powiedział. – Myślisz, że będzie teraz wolna, czy on miał jakichś krewnych?
Axel Hake poczuł się nagle niezmiernie zmęczony. Nie komentarzami Tobissona, ale na myśl

o całej pracy, którą musi teraz wziąć na siebie oprócz tego drugiego morderstwa.

– Możesz sprawdzić, czy miał krewnych, żonę albo dzieci – powiedział do Tobissona.
– Kto go znalazł?
– Pacjentka. Jego pielęgniarka miała dzień wolny.
– Dobrze wybrany dzień, innymi słowy.
Hake także o tym pomyślał. Najprawdopodobniej morderca również. Zobaczył, że koroner

niespokojnie drepcze wokół biura.

– Olle, doktor Brandt może chyba już zabrać ciało?
Sandstedt niechętnie kiwnął głową. Chciał mieć wszystko pozostawione na miejscu tak

długo, jak to możliwe, aby zdążyć zarejestrować każdą rzecz.

– Opróżnij tylko kieszenie. Tam są plastikowe torebki. I żadnych palców w jedzeniu!
Brandt dał znak dwóm policjantom, którzy weszli z noszami i położyli na nich Olivera

Stenhammara. Wyszedł potem za wózkiem przez drzwi. Na zewnątrz w poczekalni Hake
dostrzegł pielęgniarkę Stenhammara, Sirkę. Kiedy wózek przejechał obok niej, załamała się
i rzuciła na swojego zmarłego szefa. Lidman podszedł szybko, chwycił ją i przytrzymał mocno.
Hake zastanawiał się, czy ona także kiedyś wchodziła w skład kółka seksualnego Olivera
Stenhammara. Teraz była kobietą po czterdziestce, ale piętnaście lat temu wpisywała się

z pewnością w gust Stenhammara. Hake zwrócił wzrok na kaflowy piec, gdzie Sandstedt
i technicy zajmowali się wkładaniem dużych stosów zwęglonego materiału do worków
azbestowych.

– Jak idzie? – zapytał Hake.
– Kurwa – powiedział Sandstedt. – Dlaczego ludzie muszą się mordować tuż przed

weekendem. Zamierzałem wziąć dzieciaki na wycieczkę.

Weekend, tak – pomyślał Hake i zbladł.
– Siri – powiedział głośno.
Spojrzał na Bolindera.
– Musisz na razie to przejąć. Muszę wyjść.
Popędził do wyjścia, przeszedł pod barierami i wsiadł do swojego samochodu. Zakłuło go

w kolanie. Wstrzymał oddech na kilka sekund, aż ból puścił, po czym wrzucił bieg i odjechał.
W lusterku wstecznym mógł dostrzec niebieskie światła, które mrugały, kiedy wyjeżdżał na
Karlavägen. Po tym, jak skręcił i światło zniknęło, było tak, jakby wszedł w inny świat.
Obserwował ludzi, którzy byli w drodze do swojej pracy, widział dzieci, które szły parami.
Patrzył na wielkie drzewa w Humlegården i na długą aleję. Wszystko było jak zwykle. Nikt nie
mógł się domyślać, że w jednej z najpiękniejszych dzielnic Sztokholmu leżał zamordowany
mężczyzna z odstrzeloną połową twarzy.

Ustalili, że spotkają się przed wejściem do skansenu, ale nikt tam nie stał. Hake był pół

godziny spóźniony, ale miał nadzieję, że poszły się napić filiżanki czekolady, czekając na niego.
Zapytał w wejściu, czy ktoś widział kobietę z dzieckiem. Szyderczy uśmiech, który otrzymał
jako odpowiedź, powiedział dobitnie, że to jedyne, co widzieli przez cały dzień. Opisał je,
w ostatniej próbie, ale w odpowiedzi otrzymał tylko zrezygnowane potrząsanie głową. Hake
wiedział, że Julia nie ma klucza do jego mieszkania i zastanawiał się, co wobec tego mogła
wymyślić. Nagle zadzwoniła komórka. To była Julia, która ponuro poinformowała go, że wzięła
Siri ze sobą do domu. Próbowała dotrzeć do niego na policji, ale odmówili przekazania
wiadomości, ponieważ Hake był na akcji.

Hakemu nie za bardzo podobało się, że Siri jest w lasach Tullinge z Julią. Miał dreszcze,

kiedy pomyślał o tej zarżniętej kawce w lodówce. Jednak to była jego wina i obiecał przyjechać
później do kliniki weterynaryjnej.

Pojechał z powrotem na Villagatan. Ktoś dopilnował, aby samochody policyjne zgasiły swoje

niebieskie światła i scena wyglądała trochę bardziej spokojnie. Hake przeszedł przez taśmy
policyjne i znów na górę do gabinetu. Lidman usiadł z boku z pielęgniarką. Była skupiona, ale
zapłakana. Lidman wzruszył lekko ramionami, żeby pokazać, że nic specjalnego się nie okazało.
Hake poszedł dalej do gabinetu, który był znacznie chłodniejszy. Olle Sandstedt stał z wacikiem
przy szezlongu. Rzucił okiem na Hakego.

– Sprawdzam plamy spermy na szezlongu – powiedział, krzywiąc się.
Hake usiadł i wyjął swój notatnik. Zapisał kilka punktów. Sposób działania był inny.

Żadnych ciosów w ciało, tylko kula w oko. Niepokoiły go te otwarte drzwi. Dlaczego morderca
spalił materiał tutaj, a nie wyrzucił kartotek do jakiegoś kontenera? Może morderca sądził, że
nikt nie natknie się na zwłoki wcześniej niż po weekendzie. Ale być może pacjentka przyszła
niezapowiedzianie i znalazła ciało.

– Tobisson! Sprawdź w terminarzu Stenhammara, czy pacjentka, która go znalazła, jest

zapisana – zawołał.

Tobisson musiał szukać w pudłach techników, żeby go znaleźć. Przeczytał.
– Jej nazwisko jest tutaj – powiedział.
– Jasna cholera – mruknął Hake.

Sprawdził procedury, za które od razu musi się zabrać. Między innymi przeszukać komputer

w celu odnalezienia wszelkich informacji. Przepytać sąsiadów, szukać świadków. Musi
zadzwonić do Rilkego i opowiedzieć, co się stało, zanim reporterzy go złapią. Stali już na
zewnątrz i wkrótce Bolinder musi wyjść i porozmawiać z nimi. Słyszeli w swoich policyjnych
radiach, o co chodzi, ale muszą mieć więcej, żeby móc coś napisać. Wiedział, że Rilke zwiększy
teraz nacisk na niego, żeby rozwiązać któreś z morderstw. Zamknął książkę, wyszedł do
techników i poprosił ich o sprawdzenie komputera.

– Czemu nie – powiedział Sandstedt lakonicznie. – Mamy też sprawdzić prywatne

mieszkanie, prawda?

Hake skinął głową.
– A co mamy zrobić z kundlem? – zapytał jeden z techników, jowialny mężczyzna

z wyraźnym sztokholmskim akcentem.

Hake rozejrzał się za psem. Ten stał przy oknie i patrzył prosto na niego. Ogon ledwo się

ruszał. Wyglądał smutno.

– Nie wiem – wyznał szczerze.
– My nie mamy w każdym razie dla niego czasu – powiedział Sandstedt. Ty musisz coś

wymyślić.

Nie było nikogo, bez kogo mógłby się właśnie teraz obyć. Westchnął i poszedł w stronę psa.
– Gdzie jest smycz? – zapytał.
– Wisi za drzwiami.
Hake podszedł do psa i nałożył mu smycz. Pies poszedł za nim chętnie, rzucił tylko ostatnie

spojrzenie na biuro i zaskomlał odrobinę.

Lidman podniósł się z ławki i podszedł do Hakego.
– Mówi o nim tylko ciepło – powiedział, wskazując w stronę pielęgniarki. – Nie wiedziała,

że miał związek z Cathrine. Sądziła cały czas, że mówię o Lisbeth, kiedy powiedziałem, że miał
romans z Haldeman-Spegel. Nie wiem, czy to coś znaczy.

– Ona jest w każdym razie kimś, kto wie o nim najwięcej, więc kontynuuj jeszcze rozmowę –

powiedział Hake. – Jadę teraz do domu. Zobaczymy się w pokoju dowodzenia o godzinie
dziewiątej jutro rano.

Lidman kiwnął głową i spojrzał na psa.
– Cześć, Valle – powiedział. – Dbaj o swojego nowego pana.
Pies przekrzywił głowę, a potem spojrzał na Hakego.
– Nie przejmuj się nim – rzekł Hake. – Ty i ja wiemy, kto tu rządzi, nie?
Zaczął iść, ale Valle zaparł się mocno wszystkimi czterema łapami i Hake musiał go ciągnąć

przez poczekalnię aż na schody. Tam wziął psa na ręce i po spojrzeniu na uśmiechającego się
szyderczo Oskara Lidmana, zszedł na dół do samochodu.

Julia ucieszyła się, kiedy zobaczyła psa. Popieściła się trochę z nim, a Hake zapytał, czy

może go tam zostawić, aż ktoś się o niego upomni. Ku jego wielkiej uldze przystała na to. Jeden
problem z głowy – pomyślał Hake i poszedł do Siri, która siedziała na kanapie ze swoim
szczeniakiem.

– Rozpoznał mnie – oznajmiła.
Hake usiadł obok niej i objął ją za ramiona.
– Naprawdę jest wspaniały.
– Bardzo. Ale to nie oznacza, że zabierzemy go z nami do domu.
– Nie chcę go jeszcze zostawiać – powiedziała stanowczo Siri.
Hake doszedł do porozumienia z Julią, że prześpią się u niej.
Siri mogła leżeć w jej łóżku ze szczeniakiem obok siebie. Hake położył się na kanapie

w salonie.

W środku nocy usłyszał hałas i natychmiast się obudził. Wydawało mu się, że widział kogoś

zaglądającego przez okno. Wstał szybko, trochę za szybko. Noga ugięła się i przewrócił się na
podłogę. Zanim stanął na nogi i chwycił laskę, minęło wiele cennych sekund, i kiedy wyszedł na
ganek, nikogo nie zobaczył. Przyniósł latarkę i poświecił na ziemię pod oknem, ale żadnych
wyraźnych śladów nie mógł rozróżnić. Czy ja śnię? – pomyślał – Czy też po prostu pracowałem
tak ciężko, że zaczynam mieć przywidzenia? – Zamyślony wrócił do pokoju. Julia stała
w drzwiach w szerokiej koszuli nocnej i patrzyła na niego pytająco.

– Wydawało mi się, że słyszałem jakieś dźwięki – powiedział przepraszająco.
– Idź i się połóż, Axelu Hake – odrzekła stanowczo. – Tutaj słyszy się dźwięki cały czas.

Zerwałabym się ze snu, gdybym właśnie nie słyszała żadnych dźwięków. – Uśmiechnęła się
lekko do niego i poszła do siebie na górę.

Hake wślizgnął się znów na sofę. To nie hałas go wystraszył. To twarz w kolorze kości

słoniowej widniejąca w oknie.

Następnego ranka Axel Hake wstał wcześnie, ponieważ musieli jechać z powrotem do

Sztokholmu. Siri było trudno oderwać się od szczeniaka, a wyżeł też stał się jej ulubieńcem.

– Jednego chyba mogę zatrzymać – stwierdziła.
– Żaden z nich nie jest twój – przypomniał jej Hake.
– To bardzo niesprawiedliwe – powiedziała przemądrzale.
– Rozmawialiśmy już o tym, nie ma nic nowego do dodania.
– No, jest jeszcze jeden pies – spróbowała.
– On nie jest nasz, zabrałem go tutaj tylko na przechowanie.
– Szczeniak w każdym razie nie jest tutaj na przechowaniu.
– To prawda, ale już zdecydowaliśmy, że nie będziemy go mieć.
– Ty zdecydowałeś.
– Mama i ja zdecydowaliśmy – powiedział Hake. Nie zamierzał brać na siebie całej

odpowiedzialności.

Siri odwróciła się na pięcie i podeszła do Julii.
– Nie możesz mnie też przechować?
Julia roześmiała się głośno i podniosła ją.
– On będzie tutaj cały czas, Siri. I ty jesteś mile widziana, kiedy chcesz.
Siri nie była całkiem zadowolona z takiego rozwoju wypadków, ale nie marudziła więcej.
W drodze do domu zadzwoniła komórka i Hake odebrał. To był Oskar Lidman. Chciał, żeby

Axel przyjechał prosto na Villagatan, zamiast na posterunek.

Hake podjechał na Östermalm, zaparkował, wziął Siri na ramię i poszedł do gabinetu

Stenhammara. W środku Olle Sandstedt stał przy oknie i palił. Odwrócił się do Hakego, gdy ten
wszedł.

– To jego własna, tak sądzę – powiedział.
Hake popatrzył na niego pytająco.
– Broń jest jego własna.
– Jaka broń?
– Narzędzie zbrodni, oczywiście. Co myślałeś?
Zrobił gest w stronę biurka, gdzie leżała strzelba myśliwska.
– Nikt mi do tej pory nie powiedział ani słowa o jakiejś broni – powiedział Hake i podszedł

do biurka.

– Gdzie ją znaleźliście?
– Leżała wrzucona pod łóżko w sypialni.

Pokój wyglądał zimno, teraz, kiedy nie było Olivera Stenhammara. Zaciągnięto zasłony tak,

że tylko słabe światło dzienne sączyło się do środka. Lampy w mieszkaniu były zapalone. Hake
przeszedł przez biuro oraz sąsiadujący z nim pokój do sypialni. Jeden technik leżał na kolanach
i pobierał próbki z dywanu pod łóżkiem. Lidman się przyglądał.

– Wrzucił ją tam – powiedział. – Znaleźli ją dziś rano. Naturalnie, trzeba będzie zrobić strzał

próbny, ale można założyć, że to narzędzie zbrodni.

Siri spojrzała z zaciekawieniem na Lidmana. Hake zwrócił uwagę, że Lidman miał dobry

wpływ na dzieci.

– Cześć – powiedział. – Umiesz tańczyć?
– Trochę – powiedziała Siri niepewnie.
– Kiedy będziesz większa, nauczę cię tańczyć tango. Ten taniec to król wszystkich tańców.
Uśmiechnął się do niej, a ona odwzajemniła uśmiech, jakby w pewnego rodzaju tajemnej

zmowie. To za córką zawsze tęsknił – pomyślał Hake. Jego „bezwartościowe chłopaki”, jak
nazywał swoich synów, tylko go rozczarowali. Naprawdę próbował. Podwoził ich na różne
imprezy, grał i bawił się z nimi, ale tego, czego szukał u dziecka, jego chłopcy nigdy mu nie dali.
Stali się jak on sam: leniwi i cyniczni. Kiedy zabrał ich do lokalu tanecznego, zbuntowali się
i wyśmiali jego, ich zdaniem, niezdarne manewry. Widział, że się wstydzili. Gliniarz, który lubi
tańczyć, co? Nie, on chyba zawsze chciał mieć córkę – pomyślał Hake – kogoś, wobec kogo
mógłby być czuły, kogoś, kogo mógłby chronić i z kim dzielić życie.

Hake poszedł z powrotem do gabinetu, z Siri za sobą, i powiedział do Sandstedta, żeby

spotkał się z nim w pokoju dowodzenia później w ciągu dnia. Nie chciał, żeby dziewczynka
widziała więcej.

Zjedli lunch w pizzerii przy Odenplan i pojechali do domu, do Hanny. Kiedy Hake zdjął Siri

kurtkę, wyjaśnił, że musi wracać do pracy. Pronto.

– Znaleźli narzędzie zbrodni, rozumiesz, mamo – powiedziała Siri z gorliwością i poszła do

swojego pokoju.

Hanna spojrzała na niego badawczo.
– Będzie dobrym detektywem – powiedział lekko.
– Czy ona była na miejscu zbrodni?
– Tylko krótką chwilę. Jak było zatem u Rilkego? – skontrował, zanim Hanna zdążyła

wkręcić się w dywagacje, co jest właściwe dla ich córki.

– Przestań – powiedziała surowo.
Popatrzyli na siebie, potem Hanna odwróciła wzrok. Przyciągnęła go do siebie i przytuliła

mocno. Potem go odepchnęła.

– Wracaj teraz do swojego narzędzia zbrodni – powiedziała, krzywiąc się.
Kiedy Axel Hake przyjechał na komisariat, było późne popołudnie. Ciemne budynki

piętrzyły się wokół dzielnicy. Stary budynek policji, z jego wieżyczkami i basztami, sprawiał
upiorne wrażenie. Bolinder, Lidman, Sandstedt i Tobisson siedzieli w pokoju dowodzenia.
Bolinder przedstawiał, jak daleko zaszła prasa ze swoimi własnymi śledztwami. Jeszcze nie
połączyli ze sobą ostatniego morderstwa z Cathrine Haldeman-Spegel. Ale to nie potrwa długo.

– Co piszą? – zapytał Hake.
– Że powszechnie ceniony, doświadczony psychiatra został zamordowany – powiedział

Bolinder. – Że policja nie ma żadnych śladów mordercy.

– Powiedziałeś, że znaleźliśmy narzędzie zbrodni?
– Jeszcze nie. Chcesz, żebym to zrobił?
Hake nie miał żadnego powodu, by trzymać to w tajemnicy. Zawsze było dobrze wypuścić

pewne informacje.

– Pozwoliliśmy policjantce odbierać dzisiaj jego telefon. Zadzwoniło czternaście

niespokojnych dusz. Mamy ich nazwiska. Co najmniej dwie osoby zachowywały się zupełnie
histeryczne.

– Lisbeth Haldeman-Spegel dzwoniła?
Lidman przeczytał kartkę i pokręcił głową.
– Nie. Jedziemy tam?
– Jeszcze nie.
– Jeśli to ona ukradła kartoteki, może jeszcze je ma.
– Jeśli nie spaliła wszystkich.
Hake spojrzał na Sandstedta, który widocznie nie miał jasnego wyobrażenia o tym, ile

dokumentów spalono w piecu.

– Myślisz, że coś uda się uratować?
– Czarno to widzę – powiedział technik i zaśmiał się z własnego mimowolnego żartu.
Sandstedt wyłożył na stół zdjęcia zamordowanego Stenhammara, a Hake przyczepił je na

tablicy. Mężczyzna wyglądał na odpoczywającego, półleżąc na swoim krześle. O ile nie patrzyło
się na odstrzeloną głowę. Zdjęcia pokaleczonego ciała Cathrine nadawały martwemu ciału
Stenhammara jeszcze bardziej groteskowy wygląd. Byli jak para szmacianych lalek, które jakieś
złe dziecko gruntownie zmaltretowało.

– Różne sposoby działania – powiedział ostrożnie Hake.
– Z nożem jest bardziej napaćkane – powiedział Tobisson. – To, czego nie rozumiem, to

dlaczego narzędzie zbrodni pozostawiono w jednym miejscu, a nie w drugim.

– Rozmiar ma znaczenie – powiedział Lidman i przeżuł swoją zapałkę. – Jest różnica między

wyjściem z gabinetu ze strzelbą myśliwską pod pachą a ukryciem noża.

– Wspólne dla morderstw jest to, że morderca prawdopodobnie znał swoje ofiary –

zasugerował Bolinder. – W każdym razie bardzo się do nich zbliżył.

Hake także o tym pomyślał.
– Jak jest z odległością, Olle?
– Strzał z bliska – powiedział.
– Może morderca był pacjentem i siedział na krześle po drugiej stronie biurka doktora.

Strzelba być może była w pokoju, choć nie widziałem żadnej, kiedy tam byłem – stwierdził
Hake.

– Może Stenhammar ją wyjął. W celu terapeutycznym – powiedział Tobisson.
– Seks?
– Czemu nie. Zajmował się przecież seks-zabawami, nieprawdaż? Wyjmuje strzelbę, bawią

się trochę. Morderca się podnieca, bierze broń i strzela do niego.

– Kobieta-zabójca?
Tobisson kiwnął głową.
– Ogromnie rzadko kobieta-morderca używa broni palnej – powiedział Hake sceptycznie. –

To siekiera jest bardziej pospolita.

Lidman się wzdrygnął.
– Inny scenariusz to że morderca wiedział, gdzie znajduje się broń – powiedział Hake. –

Dana osoba wchodzi do prywatnej części z takiego czy innego powodu, bierze broń i strzela
Stenhammarowi w głowę, kiedy wraca.

– Skąd mógł wiedzieć o broni?
– Może to towarzysz polowań – zasugerował Hake.
Poczuł nieprzyjemny świst z tyłu głowy. Jakby było coś, co powinien pamiętać. Ale nie

wydobył tego z pamięci.

– W każdym razie sądzę, że morderca musiał znać się trochę na broni. Jak się ją ładuje, gdzie

znajduje się bezpiecznik, jak się strzela. Broń była najprawdopodobniej nienaładowana, zanim
została użyta. Myśliwi nigdy nie trzymają naładowanej broni w domu.

– Mógł też przecież mieć perwersyjnych mężczyzn jako pacjentów – powiedział Lidman

z namysłem. – Sonja z sekretariatu jest zresztą w trakcie sporządzania rejestru wszystkich
pacjentów.

– Musimy być ostrożni z tym materiałem – powiedział Hake. – Nie chcę, żeby kartoteki

wydostały się na zewnątrz.

Myślał z niepokojem o tym, co mogłoby się stać, gdyby kartoteki wpadły w niewłaściwe

ręce. Słowo szantaż od razu pojawiło się w jego świadomości. Pomyślał też, co mogłoby się stać,
gdyby ktoś zdobył dostęp do jego własnej kartoteki u Elmberga, psychologa policyjnego. Bóg
wie, co facet o nim napisał. Hazardzista. Zimnokrwisty kat.

– Część pacjentów, którzy dzwonili, właśnie tego się obawiała – powiedział Lidman.
– Nawiasem mówiąc, co powiedziała pielęgniarka? – zapytał Hake.
– Sirka Toivonen, tak się nazywa, miała wolne tego dnia, jak wiecie. Była u swoich

rodziców. Srebrne gody.

– Sprawdź to – powiedział Hake. – Wiedziała, że Stenhammar miał broń?
– Wiedziała – powiedział Lidman. – Masz na myśli, że ona najpierw zamordowała Cathrine

z zazdrości, a potem zastrzeliła Stenhammara?

– Nie mam nic na myśli. Nie chcę po prostu niczego wykluczać.
– Ona w każdym razie twierdzi, że nigdy nie miała romansu ze Stenhammarem, jakkolwiek

dziwnie to brzmi. Dawała jasno do zrozumienia, że nie jest zainteresowana mężczyznami. Żyje
z przyjaciółką.

– Tak czy inaczej, sprawdź – powiedział Hake. – Przyjaciółkę też. Morderstwa może nie

wiążą się ze sobą. Jakiś testament w szufladach?

– Nie znaleźliśmy – powiedział Sandstedt wzdychając.
Ci pieprzeni policjanci, którzy uważają, że wszystko idzie raz dwa – pomyślał. – Którzy nie

mają pojęcia, jak ciężki będzie jutrzejszy dzień. Samo tylko przesortowanie całego materiału,
który zabrali ze sobą z miejsca zbrodni, zajmie wieki.

Po wielu godzinach pracy nad raportami i rozmów telefonicznych Hake zdecydował, że czas

iść do domu.

Było po jedenastej i wydawało mu się, że nie spał kilka dób. Ciało było ciężkie, a kolano

znów zaczęło boleć. Oparł się na lasce i się pożegnał. Jutro miało nadejść więcej informacji i jeśli
okaże się, że morderstwo ma jakiś związek z Cathrine, będzie znów runda z alibi. Truchlał na
samą myśl.

Na zewnątrz panował mróz. Ulice były śliskie, a asfalt wyglądał jak czarny lakier. Prowadził

ostrożnie przez tę krótką drogę do domu. Widział, że świeciło się światło w oknie Larsa
Larssona-Varg. Właśnie teraz kustosz siedzi z pewnością i ogląda zdjęcia obrazu Rembrandta –
pomyślał. Z kieliszkiem dobrego wina w ręce i kilkoma oliwkami w szklanej misce. Larsson-
Varg uczynił z samotności cnotę i lubił swoje własne towarzystwo.

Kiedy Hake wszedł do pustego mieszkania, zobaczył, że automatyczna sekretarka mruga. Nie

było go w domu i nie słuchał jej od przedwczoraj. Na sekretarce była tylko jedna wiadomość,
Hake nacisnął przycisk odtwarzania. Był to głos z zaświatów.

– Boję się – powiedział głos.
Hake oddychał ciężko i chwycił mocniej za laskę, jakby obawiał się, że się przewróci.

Wyjrzał przez okno. Z nieba spadały delikatne, lekkie płatki śniegu, które niemal były
niewidoczne, pozostając poza aureolą światła wokół ulicznych latarni. W domu po drugiej stronie

ulicy wszystkie światła były zgaszone. Miasto spało, zdane na pogodę i wiatr.

– Bardzo się boję, a strach drąży duszę, prawda? – kontynuował głos.
Należał on do Olivera Stenhammara.

ROZDZIAŁ 22

Lekki opad śniegu poprzedniego wieczora przypudrował ulice na biało. Chodniki posypano

piaskiem, co sprawiło, że miasto wyglądało w jakiś sposób na uporządkowane. Proste, brązowe
linie na białym tle. Axel Hake wyszedł wcześnie, kiedy na zewnątrz wciąż było ciemno, i wziął
taksówkę na komisariat. Nie chciał prowadzić. Ten delikatny śnieg na ulicach był zdradliwy,
sprawiał, że kierowca źle oceniał gołoledź, która zawsze występowała po świeżym śniegu.

Był pierwszy na piętrze i przeglądał materiał, który został zgromadzony wokół pierwszego

i drugiego morderstwa. Zauważył, że brakuje mu planu. Mnóstwo faktów z obu śledztw
znajdowało się w kompletnej rozsypce. Postanowił polecić Oskarowi Lidmanowi poskładanie
ich. Uporządkowanie. Gdzieś w materiale mogły być informacje, których nie dostrzegli albo nie
połączyli ze sobą.

Rano, jeden po drugim, przychodzili jego koledzy. Najpierw Bolinder w grubym płaszczu,

który śmierdział dymem, potem Lidman. Olle Sandstedt zajrzał i zamierzał tylko przejrzeć to, co
pojawiło się przez noc. Wyglądał na zupełnie wykończonego. Na końcu przyszedł Tobisson
i zaklął cicho kilka razy. Miał stłuczkę. Błotnik w jego volvo był do wymiany. Jeszcze tego
brakowało – pomyślał Hake. – Teraz będzie jeszcze bardziej kapryśny. Lekarz sądowy Brandt
także się pojawił, chociaż niechętnie.

– Niewiele mogę powiedzieć na tym etapie – stwierdził. – Ale nie ma wątpliwości, że został

postrzelony z bardzo bliskiej odległości. Kula przeszła przez lewe oko i wyszła z tyłu głowy.
Śmierć była natychmiastowa. Technicznych terminów, przez co kula przeszła i tak nie
zrozumiecie, więc ich nie wyciągam. – Zaśmiał się trochę stłumionym śmiechem.

– Mężczyzna miał astmę, trzy mostki zębowe i był w dość kiepskim stanie. Miał

w organizmie zarówno alkohol, jak i środki uspokajające. Dość duże ilości, ale to był też duży
facet. – Spojrzał na policjantów. – Co mnie zbija z tropu, to że miał otarcia na policzku, wierzchu
dłoni i nogach.

Hake wiedział, skąd one pochodzą, ale nic nie powiedział. To przecież nie miało nic

wspólnego z morderstwem.

– Miał duże dłonie, duże stopy, czterdziestki siódemki, dużą mosznę i duże genitalia.

Najpierw sądziłem, że był obrzezany, gdyż żołądź był obnażony, ale przy bliższej inspekcji –
Brand skrzywił się – było to naturalne zawinięcie skóry.

– Czy to coś znaczy? – zapytał Lidman, który zawsze uważał, że szczegółowe analizy

organów płciowych ofiar są nieprzyjemne.

– To do was należy, żeby się tego dowiedzieć – powiedział krótko Brandt.
Lidman wyglądał nieco niepewnie.
– Mogło być przecież tak, że był Żydem, to może dałoby wam pomysł na motyw –

powiedział Brandt, widząc minę Lidmana. – Wszystkie części ciała mogą mówić – ciągnął
filozoficznie – chociaż ofiara nie żyje.

– A jak było z jedzeniem i tak dalej? – wtrącił Hake.
Brandt zajrzał w papiery, a potem spojrzał na niego.
– Z jedzeniem i tak dalej – przedrzeźnił go – jest tak, że było całkowicie strawione. Nie

wiemy zatem jeszcze, z czego składał się jego ostatni posiłek, ale analizy zawartości żołądka
mogą później dać przybliżony obraz.

– A kiedy umarł? – zapytał Hake, nie przejmując się złośliwością koronera.
Brandt westchnął.

– Przedwczoraj. Nie przed drugą i nie po piątej.
– Chyba mogę to sprecyzować – powiedział Hake ku zdziwieniu wszystkich. Brandt spojrzał

na niego sceptycznie.

– Nie był w każdym razie martwy pięć po trzeciej.
– A skąd ty możesz to wiedzieć, jeśli wolno spytać? – zapytał gorzko Brandt.
– Zadzwonił do mnie i nagrał się na moją automatyczną sekretarkę, która notuje czas.

Dzwonił pięć po trzeciej. Niestety, nie było mnie w domu.

Wszyscy słuchali w napięciu.
– Powiedział, że się boi – rzekł Hake i opowiedział resztę nagrania.
– Dziwne – stwierdził z namysłem Bolinder. – Jest niemal poetycki ton w tej wiadomości.
Hake zgadzał się. To była osobliwa wiadomość. Najpierw sądził, że Stenhammar kokietował,

ale potem uświadomił sobie, że wiadomość musi być traktowana jak najbardziej poważnie.

– Masz taśmę? – zapytał Sandstedt. – Możemy przecież posłuchać dźwięków w tle. Może

morderca był w pokoju.

Hake wyjął taśmę i dał ją Sandstedtowi.
– No to idę – powiedział Brandt. – Więcej informacji będzie później, jak powiedziałem.
Zostawił kopię swojego pierwszego raportu, wziął swoją teczkę i zniknął.
– Do cholery jasnej, żeby być rozdzieranym jakimś tam kutasomierzem – powiedział

Tobisson i przejęty dreszczem przechylił się do tyłu na krześle.

– Olle? – zapytał Hake.
Sandstedt kazał dwóm technikom pracować z narzędziem zbrodni. Był to Mauser M96

6.5X55 z prostym powtarzaniem. Kula została wyprodukowana przez Norma. Na broni znaleźli
tylko odciski palców Olivera Stenhammara, co zbijało Hakego z tropu, ale mieli ostatecznie użyć
doskonalszych metod badania, i jeśli wszystko pójdzie dobrze, będą mogli orzec, jakiego rodzaju
rękawiczki miał morderca. Broń była w częstym użyciu, nie wisiała na ścianie, żeby ładnie
wyglądać. Miała trochę rys oraz jakieś znaki na drewnianej kolbie, o których trudno było
powiedzieć, skąd pochodzą. Sandstedt położył serię zdjęć broni na biurku Hakego i wskazał na
kolbę. Na jej zakończeniu znajdowały się trzy dość symetryczne znaki.

– Może zastrzelił trzy łosie – zasugerował Lidman.
– Albo zabawił się z trzema paniusiami z Östermalmu – powiedział Tobisson ordynarnie.
Hake rzucił mu surowe spojrzenie.
– Krewni – powiedział ostro.
Tobisson wyjął niewielki kołonotatnik z kieszeni i zaczął przerzucać kartki.
– Nie był żonaty. Żadnych dzieci. Miał siostrę w Kanadzie. Zamężna z Hudsonem. Rodzice

nie żyją.

– Żadnego testamentu – dodał Sandstedt – ale ledwo zaczęliśmy z materiałem, który

wzięliśmy z mieszkania.

Ziewnął lekko, powieki miał ciężkie. Należał do gatunku dokładnych i niechętnie zostawiał

pracę swoim współpracownikom. Hake podejrzewał, że Olle nie spał przez większą część nocy.

– Klucze były do jego mieszkania, ale jest też inny klucz i nie wiemy, do czego pasuje.
Lidman i Hake spojrzeli na siebie nawzajem z nadzieją.
– Jedna rzecz jest pewna w każdym razie – ciągnął spokojnie Sandstedt. – Nie pasuje do

mieszkania Cathrine Haldeman-Spegel, jeśli tak sądziliście.

– Ja sprawdziłem pielęgniarkę – powiedział Tobisson. – Rzeczywiście mieszka razem z tak

zwaną przyjaciółką i była na srebrnym weselu swoich rodziców.

Hake spojrzał na zegar. Było wpół do dziesiątej. Czas, żeby złożyć pierwszą wizytę. Zanim

wyszedł, poprosił Lidmana, aby skoordynował wyniki śledztwa, ponieważ za bardzo się rozłażą.

Lidman kiwnął głową, a Sandstedt wrócił do swoich kartonów. Hake poprosił go, by nadał
priorytet broni.

– A co ze mną? – zapytał Tobisson.
– Ty przepytujesz sąsiadów – powiedział Hake.
To było zadanie, w którym Tobisson był mistrzem. Był bezczelny i natrętny, dlatego umiał

wydobyć najwięcej z nieśmiałych sąsiadów.

– Podejrzewałem to – powiedział. – A ty?
– Na eleganckie salony Östermalm.
Axel spodziewał się zobaczyć Lisbeth Haldeman-Spegel znów zapłakaną, ale zamiast tego

spotkał skupioną kobietę. Daleką od tej obgryzającej paznokcie histeryczki, którą widział
wcześniej.

– Wejdź – powiedziała spokojnie.
Hake poszedł za nią do salonu. Była ubrana w prostą czarną sukienkę, nie nosiła żadnej

biżuterii, a włosy miała upięte w gustowny kok. Gestem zaprosiła go, żeby usiadł.

– To nie jest formalne przesłuchanie – zaczął.
– Zatem co to jest?
– Bardziej rozmowa.
– Mój mąż chce, żeby wszystkie rozmowy i przesłuchania przechodziły przez naszego

adwokata.

– Wiem o tym, dlatego zwracam się najpierw do ciebie. Chcę wiedzieć, na jakim poziomie

chcesz zachować pewną dyskrecję.

Lisbeth natychmiast zrozumiała.
– Wolałabym to – powiedziała cicho.
– Więc on nie wie, że chodzisz do Olivera Stenhammara?
Zawahała się, potem pokręciła głową.
– Wiedział, że Cathrine była jego pacjentką?
– To była wspólna decyzja, którą podjęliśmy. Znał Olivera.
– Dobrze?
– Tego nie wiem.
– Twój mąż poluje, prawda?
Lisbeth pochyliła głowę. Nerwowość zaczęła ją nieco nękać. Wzięła papierosa i zapaliła go.

Hake sądził, że ciągnie na środkach uspokajających. Miała sucho w ustach i przełykała ślinę
trochę zbyt często, co, jak wiedział, było symptomem nadużywania leków.

– Polował razem ze Stenhammarem?
– Birger nienawidził Olivera. Uważał, że nie osiągnął żadnych postępów z Cathrine.
Spojrzała na niego z zadumą spomiędzy szarych kłębów dymu.
– To dlatego nie chcę, żeby wiedział, że ja tam chodzę.
– Dlaczego właściwie tam chodzisz?
– To naprawdę nie twoja sprawa.
– Nie obawiasz się, że ktoś przeczyta kartoteki pacjentów, które pisał Stenhammar?
Zgasiła papierosa, założyła nogę na nogę i wzruszyła swoimi chudymi ramionami.
– Właściwie nie mam nic do ukrycia – odrzekła. – I tak zamierzałam skończyć u niego

terapię.

Popatrzyła niepewnie na Hakego.
– Otrzymałam pociechę od Boga – powiedziała.
– Gdzie byłaś między trzecią a piątą w sobotę?
– Byłam tu, a Birger był w biurze, jak sądzę.

– Czy ktoś może to potwierdzić?
– Nie, musisz zaufać mojemu słowu…
Hake nie zamierzał nikomu ufać, ale na razie jej nie naciskał.
– Żyjesz według zasad moralnych? – zapytała nagle, kiedy Hake się podniósł.
– Dlaczego jesteś tak zaprzątnięta moją moralnością?
– Dlatego, że widzę, iż osądzasz.
– W takim razie nie jestem tego świadom.
– Robisz to? Żyjesz moralnym życiem?
– Nie zamierzam odpowiadać – rzekł Hake i poszedł w stronę drzwi.
– Muszę wiedzieć.
– Dlaczego?
– Jak inaczej mogę ci zaufać?
– Jak powiedziałem, moje prywatne życie nie należy do tego śledztwa.
– Więc zamierzam sama się dowiedzieć.
Hake podszedł do drzwi, tuż za nim szła Lisbeth Haldeman-Spegel. Zanim otworzył,

odwrócił się.

– Czy Anders Hjortman miał broń palną? – zapytał.
– Pamiętam, że dużo strzelał – odpowiedziała poważnie.
Seymour Rilke siedział przy swoim biurku, kiedy Axel Hake wszedł do jego gabinetu.

Piękny pokój był usłany świeżymi kwiatami. Olbrzymi bukiet frezji stał w oknie.

– Siadaj – powiedział Rilke.
Hake usłuchał.
– Tak nie może dalej być. Widziałeś wczoraj „Aktualności”?
Hake nie oglądał programu.
– Przedstawiono nas jako grupę niekompetentnych idiotów. Minister Sprawiedliwości

dzwonił i był zmartwiony. Poseł, który pracuje na naszą rzecz powiedział, że wydaje się
beznadziejne, żeby znaleźć jakiś posłuch, kiedy policja i tak nigdy nic nie osiąga.

Spojrzał prosto na Hakego.
– Czym ty do cholery się zajmujesz, Axel?
– Dostałeś mój raport – powiedział sucho Hake.
– To nie wystarczy.
– Robimy naturalnie wszystko, co możemy. Technicy pracują na pełnych obrotach. Moi

ludzie mają już tygodnie nadgodzin.

– To nadal nie wystarczy. Potrzebujemy rezultatu. Przełomu. Czegoś.
Rozłożył swoje wymanikiurowane dłonie.
– Nawet Hanna jest zmartwiona.
Hake wzdrygnął się.
– Co do cholery ona ma z tym wspólnego?
– Gówno – odrzekł twardo Rilke. – Ale prawdopodobnie tak społeczeństwo patrzy na tę

sprawę.

Jego ton złagodniał nieco.
– Ona naturalnie nie obwinia ciebie – powiedział. – I mężczyzna, z którym była na obiedzie,

właściwie nie powiedział wiele, ale ja jednak uważam, że Hanna jest reprezentantką ogółu. A to
na ich pieniądzach budujemy naszą działalność. Żebyś wiedział.

Hake poczuł lodowate zimno wzdłuż kręgosłupa. Mężczyzna, z którym była?
– Kim był jej przyjaciel?
– Nie dosłyszałem nazwiska, ale powinieneś chyba wiedzieć. Z tego, co zrozumiałem, to

wasz wspólny przyjaciel.

Hake zacisnął zęby. Pokój zaczął wirować. Chwycił laskę, którą postawił obok krzesła.
– Źle się czujesz?
Rilke obserwował go badawczo.
– Nie.
– Jeśli czujesz się przepracowany, ktoś inny może przejąć sprawę.
– Czuję się dobrze i śledztwo posuwa się wszelkimi możliwymi torami. Potrzebujemy tylko

trochę szczęścia.

Natychmiast pożałował ostatnich słów. Rilke tego nie przepuścił.
– Szczęścia? Tak to widzisz?
– Wiesz, co mam na myśli.
Głos był słaby. Jego myśli wirowały nadal wokół towarzystwa Hanny na obiedzie.
– Nie, wyjaśnij.
– Nie zamierzam tego robić.
Zrobiło się cicho w pokoju.
Rilke zamknął na sekundę oczy.
– Masz tydzień. Potem wylatujesz – powiedział w końcu Rilke. – Niekompetencji nawet

związek zawodowy nie może bronić.

Po spotkaniu z Rilkem Hake poszedł na basen. Mężczyzna, z którym była? Rozebrał się

i założył kąpielówki. Przypatrywał się sobie w lustrze w przebieralni, jakby musiał potwierdzić,
że rzeczywiście istnieje. I gdy stał tam, wprawdzie oparty o laskę, bynajmniej nie widział kaleki.
Obrzęk w kolanie zszedł. Było ono lekko niebieskawe, ale ból nie był gorszy niż zwykle. Ciało
miał ciężkie, ale składało się głównie z mięśni. Szyja nie była łabędzia, ale też nie wyglądała na
szyję zapaśnika. Głowę miał dość dobrze ukształtowaną, włosy przycięte, a twarz miała
charakter. Wiedział przecież, że nie tam to tkwi, ale nie mógł się powstrzymać od patrzenia na
samego siebie od podszewki.

Wszedł do basenu i zanurkował. Z czasem wypracował specjalny sposób nurkowania. Nie

chciał odpychać się nogami tak, aby to uszkodzone kolano zostało przeciążone. Wpadał jakby
tylko głową naprzód prosto do wody. To również sprawiało, że wchodził głęboko w basen,
a bardzo lubił to pierwsze wrażenie, kiedy chlor wchodził przez nos i dźwięki nagle stawały się
inne. Wprawdzie stłumione odgłosy przenikały w dół, ale jednak pod powierzchnią była swego
rodzaju cisza. Nie spieszył się potem, żeby się wynurzyć, pozwolił ciału naprawdę przez chwilę
poczuć nieważkość, zanim wypłynął i zaczerpnął powietrza. Pływał długo, jedną długość basenu
po drugiej, ale zmęczenie nie chciało przyjść. Wydawał się na nie odporny.

W końcu wyszedł, po kilku ostatnich długościach motylkiem. Puls był niski, ale myśli

o Hannie nadal go dręczyły. Usiadł w saunie i zamknął oczy. Przypomniał sobie ich miodowy
miesiąc po tym, jak Hanna wróciła do domu z Nowego Jorku. Wynajęli murowany dom nad
morzem i pomimo jesieni Hake brał codziennie poranną kąpiel w chłodnej wodzie. Dom był
prosty z jednym dużym pokojem na parterze i kilkoma malutkimi sypialniami na górze. Pierwsze,
co zrobili, to zwlekli na dół materace i urządzili kwaterę nocną przed kominkiem. Przez duże
szklane drzwi widzieli nie tylko zmieniające się morze, lecz także ciemne sklepienie nocnego
nieba. Postanowili, że będą obserwatorami gwiazd i nauczą się wszystkiego o ciałach
niebieskich. Kupili książki, lornetkę i nocną mapę z konstelacjami gwiazd. Ekspedycje były
wykonywane podczas bezchmurnych nocy. W międzyczasie kochali się. Hanna uznała, że zaszła
w ciążę tej nocy, kiedy mieli Syriusza jako obiekt specjalny. Tę wyraźnie najjaśniejszą gwiazdę,
tę, która według starożytnych Egipcjan kieruje pływami Nilu. Było oczywiste, że dziecku
nadadzą imię Siri. Hanna była tak przekonana o tym, że będą mieli dziewczynkę, że nawet nie

zastanawiali się nad chłopięcym imieniem. Powiedziała, że go kocha. Napisała to na małych
karteczkach, które znalazł pod poduszką, w swoich kieszeniach spodni, na kawałku drewna, które
leżało na plaży. Zachował je, przede wszystkim po to, żeby Siri kiedyś mogła zrozumieć, że
rzeczywiście była dzieckiem miłości. Gdyby kiedyś wątpiła. Po magicznym tygodniu
w towarzystwie gwiazd i swoim nawzajem wrócili samochodem do miasta. On zatrzymał się
przed swoim mieszkaniem i zaczął się wypakowywać. Hanna została w samochodzie. Otworzył
drzwi i popatrzył na nią.

– Możesz podrzucić mnie do domu – powiedziała.
– Nie pójdziesz na górę?
Przyciągnęła go do siebie i pocałowała mocno w usta.
– Będę potrzebowała przestrzeni – powiedziała. – Lebensraum, jak mówią Niemcy.
Hake nie zrozumiał.
– Potrzebuję chadzać własnymi ścieżkami. Nie mogę być zbyt blisko człowieka cały czas.

Szczególnie nie ciebie. Zniszczyłbyś mnie w końcu.

– Ale… – zaczął Hake.
– Moja miłość do ciebie jest wielka, tak wielka, jak może być. Nigdy o tym nie zapomnij.

Kiedy zwątpisz, a ja wiem, że to zrobisz, to pamiętaj o tym. Kocham cię całym moim sercem.
Ale jeśli nie będę miała swojej wolności, zginę, a tego nie zamierzam zrobić.

Hake przyglądał się jej twarzy w świetle wieczoru. Była bledsza niż zwykle. Zrozumiał, że

zebrała wszystkie siły, żeby mu to powiedzieć. Nie wspomniała nawet o tym podczas pobytu
w domku.

– Nie wprowadzisz się?
Pokręciła głową.
– Wolność seksualna też? – zapytał ostrożnie.
– Nie słuchasz tego, co mówię. Kocham cię w głębi mnie samej.
Hake chciał mieć jasną odpowiedź, ale nie mógł jej dłużej naciskać, ponieważ wyglądała,

jakby miała zemdleć.

Podwiózł ją do domu, a ona chwyciła jego dłoń, zanim wysiadła.
– To ciebie chcę. Nikogo innego.
Jej wargi były suche, piegi wokół nasady nosa niemal niewidoczne. Nie uśmiechnęła się, nie

zrobiła żadnych usprawiedliwiających gestów. Spojrzała tylko na niego z wielką powagą.

– Postaraj się teraz zapamiętać to, co powiedziałam.
– Śpisz?
Axel Hake wzdrygnął się. Mężczyzna w ręczniku wokół bioder stał w drzwiach do sauny

i zaglądał do środka. Hake spojrzał na zegarek. Był w saunie ponad godzinę. Wstał, zachwiał się
i musiał oprzeć się o rozpaloną ścianę, żeby podnieść się z ławki. Wyszedł z sauny i wziął letni
prysznic. To nie zmieniało postaci rzeczy. Odkręcił kran z zimną wodą i natarł się porządnie
zimnym ręcznikiem, ale nic nie wydawało się pomagać. Skóra była mimo wszystko gorąca i czuł
się wysuszony. Kiedy założył ubranie, usiadł w kawiarni i wypił łapczywie dwie szklanki wody
Ramlösa. Ale gorąco było jednak duszące, a pragnienie wydawało się nieugaszone. Naprawdę
chciał jej ufać. Wracał cały czas do jej słów, że musi mieć do niej zaufanie, że jest jej wielką
miłością, jej mężczyzną. Mimo to wątpił, a zwątpienie drążyło go. Sprawiało, że wahał się
między rozpaczą a nadzieją. Nie był pewien, czy da radę tak jeszcze dłużej. Musi w jakiś sposób
przepędzić ból i niepewność. Czuł, jakby ziemia poruszała się pod nim.

Kiedy wszedł do pokoju dowodzenia, Lidman siedział w nieziemskim bałaganie wśród

teczek, raportów, wydruków i innych materiałów. Hake zobaczył, że ma podkrążone oczy
i zastanawiał się, jak długo jeszcze będzie mógł cisnąć swoich pracowników bez wystąpienia

zagrożenia zdrowia. Tobisson zniknął, a Bolinder był w domu. Grypa.

Hake usiadł naprzeciwko kolegi.
– Jak idzie?
Lidman odłożył jakieś papiery, odchylił się na krześle do tyłu i wyjął zapałkę. Spojrzał

w sufit.

– Sprawdziłem pozwolenia na broń – powiedział i pogładził się po policzku. Nie zdążył się

ogolić i zarost błyszczał grafitowo.

– Birger Haldeman-Spegel ma pozwolenie na broń, tak jak Anders Hjortman. Umieją zatem

posługiwać się bronią, o ile potrzeba pozwolenia, żeby zdmuchnąć głowę Olivera Stenhammara.

– Ja jednak sądzę, że musi się mieć jakąś znajomość broni, żeby to zrobić.
Lidman odchylił się do tyłu jeszcze trochę, krzesło zaskrzypiało.
– Rozmowy z sąsiadami nic nie dały. Jest kilka mieszkań w willi, głównie stowarzyszenia

i związki. Pracownica biurowa w Towarzystwie Jedenastu – to jest emerytowana lekarka, która
pełniła zagraniczną służbę w ambasadach i konsulatach – ma natomiast wrażenie, że w sobotę
słyszała odgłos strzału. Nie jest pewna, o której godzinie. Ten niepasujący klucz w pęku kluczy
Stenhammara jest do jego biura w piwnicy, więc tajemnica rozwiązana.

Wzruszył ramionami i wziął kartkę.
– Sprawdziliśmy nawet przestępców lubiących strzelać – ciągnął. – Jeśli morderstwo nie było

powiązane z Cathrine. Większość odbywa właśnie długie kary więzienia. Jeden był na przepustce
w Skåne, to potwierdzone. Dwaj mordercy są na wolności, ale jak sami przyznają, są
zresocjalizowani.

Przesunął zapałkę w drugi kącik ust.
– Jak wyglądają ich alibi?
– Wydają się niepodważalne, ale porządnie ich sprawdzamy.
Wziął inną kartkę.
– Tu jest wyczerpujący protokół obdukcji. Nic nowego. Brandt uważa, że Stenhammar nie

był homoseksualistą, zaglądał do tyłu. Żadnych drobnych ran, krwawień czy pęknięć.

Lidman rzucił kilka zdjęć.
– To są zdjęcia kolby strzelby. Olle i jego chłopcy nie wiedzą, skąd pochodzą te wgłębienia

i zarysowania.

Hake spojrzał jeszcze raz na zdjęcia. Te trzy wyżłobienia obok siebie nie wyglądały jak coś,

co mógłby z czymś skojarzyć. Położył fotografie wśród pozostałych papierów.

– Tu jest zestawienie wszystkich pacjentów – kontynuował Lidman.
Podał listę Hakemu, który przebiegł ją wzrokiem.
– Głównie kobiety – stwierdził.
– I to nie byle jakie kobiety. Arystokracja, mieszczanie, ale żadnych wieśniaków. Piosenkarka

też tam chodziła, jak widzisz.

– I żona radcy miejskiego.
– Córka – poprawił go Lidman z niesmakiem.
– Okej. Posadź prawników do zbadania, co mamy zrobić z kartotekami. Czy Olle sprawdził

komputer?

Lidman wertował swoje papiery.
– Twardy dysk został skasowany – powiedział.
– Kurwa – rzekł Hake z irytacją.
To znaczyło, że morderca zdążył przed nimi.
– Nie jestem żadnym ekspertem – powiedział Hake – ale nie można odzyskać plików, nawet

jeśli zostały skasowane?

– Nie. Normalnie jest wprawdzie tak, że właściwie kasuje się tylko nazwy plików. Informacje

zostają i są nadpisywane, kiedy przestrzeń jest znów używana.

– Normalnie – powiedział ostrożnie Hake.
– W tym wypadku twardy dysk został sformatowany kilka razy. Co oznacza, że nie da się

odzyskać żadnej informacji. Dysk jest naprawdę pusty.

Lidman zrobił notatkę, podniósł wzrok i obserwował Hakego.
– Co ci właściwie jest? Wyglądasz, jakbyś był ugotowany. Spiekłeś raka?
– Niewątpliwie – odrzekł Hake bezsilnie.
– Uważam zatem, że powinieneś jechać do domu, a nie zajmować się tym i mi przeszkadzać

– powiedział Lidman łagodnie. – Odpocznij. Przeczytaj książkę. Pojedź do koni. Krótko mówiąc:
zrelaksuj się. Ja w każdym razie zamierzam to wkrótce zrobić.

– Żadnej rumby?
– Powiedziałem: odpocząć i mam na myśli – odpocząć.
– W salonie tańca?
– Dokładnie – powiedział Lidman rozmarzony i pokręcił nieco biodrami.
Hake pozbierał papiery oraz zdjęcia do folderu i włożył go do swojej teczki. Czuł się nie

tylko ugotowany. Czuł się pusty. Ciemność przychodziła wcześnie w listopadzie. Wisiała już za
szybą jak brudny ręcznik. A daleko, może gdzieś przy Västerbron, słyszał syrenę policyjną. Ktoś
potrzebował pomocy. Ktoś potrzebował zaprowadzenia porządku. Co to było, co napisał
Rimbaud? Dwie rzeczy rządzą światem. Porządek i bezład. On został postawiony, by strzec
porządku. Wydawało się to niemożliwym zadaniem i nagle zapragnął uciec z miasta z jego
wspomnieniami, daleko od siebie samego. Od wszystkiego.

ROZDZIAŁ 23

Axel Hake pojechał do swojej siostry Julii i pił. Opowiedział o wszystkim, co mu ciążyło. To

nie był pierwszy raz, kiedy tak robił, i za każdym razem ona się nim opiekowała, słuchała,
napominała i pocieszała. Wszystko wylewało się z niego jak jeden rwący strumień. Nic nie było
święte, nie było nic do ukrycia. Opowiadał o sobie samym, niemal jak w trzeciej osobie. Był
pływakiem stylem motylkowym. Był graczem. Był złoczyńcą, który zabił człowieka. Był
mężczyzną Hanny. Był ojcem. Był bratem. Był podwładnym w królestwie Rilkego. Był
marzycielem z pogryzionymi plecami. Był kaleką. Był tym wszystkim. Kiedy chwiejnie wstał od
stołu kuchennego Julii, był ponadto pijakiem. Zrozpaczony pokuśtykał na podwórko i nakrzyczał
na zwierzęta. Uderzył laską w płot zagrody. Rzucił swoją teczkę koniom, które wyczuły jego
szaleństwo. Odeszły jak najdalej na pastwisko i położyły swoje wielkie głowy nawzajem na
swoich grzbietach.

– Dlaczego ptaki śpiewają w nocy w moim mieście? – krzyczał.
Julia zabrała go ostrożnie z powrotem do salonu, gdzie jęcząc, runął na sofę. Usiadła obok

i trzymała niespokojnie dłoń na jego ramieniu. Tym razem nie była pewna, czy jej brat nie rozleci
się na kawałki.

– Tak bardzo ją kochasz? – zapytała Julia cicho.
Hake nie odpowiedział. Zamknął już oczy, a twarz rozluźniła się. Ogarnął go spokój i Julia

podciągnęła koc pod jego brodę. Wzięła psa Stenhammara, Valle, za obrożę i poszła na górę do
siebie. Tam leżał już szczeniak. Obydwa psy stały się kumplami. Valle przyjął na siebie rolę
wychowawcy. Próbował pokazywać, jakim jest mądrym psem myśliwskim, aportując patyki
i kawałki desek. Szczeniak nie zupełnie rozumiał, na czym polega zabawa, ale Valle miał
anielską cierpliwość i nigdy się nie męczył. Julia rozebrała się i założyła grubą koszulę nocną
z bawełny, którą zostawił jej jakiś kochanek. Myślała, jak trudno jest jej i Axelowi stworzyć
rodzinę, jak ich głęboko napiętnowała ta wewnętrzna niepewność co do tego, jaki jest najlepszy
sposób na życie. Podczas tego wieczoru porządnie się wystraszyła. Nie dlatego, że Axel ryczał
tam przy płocie. Nie, to robił wcześniej. I nie przez jego gwałtowne pijaństwo. Do tego była
przyzwyczajona, odkąd była nastolatką. Nie, to było coś zupełnie innego i coś bardzo
potwornego w oczach Julii. Otóż Axel do złudzenia przypominał jej ich ojca. A ojciec był
ostatnią osobą, którą chciała, by Axel przypominał.

Hake został jeszcze jeden dzień w klinice weterynaryjnej Julii, ale potem poczuł się gotowy

na spotkanie z Hanną i powrót do pracy. Wyładowanie się dało mu dodatkowe siły. Miał
schwycić mordercę i porozmawiać z Hanną. Wyruszył wcześnie rano, nie budząc swojej siostry.
Kiedy miał skręcić na główną drogę, przypomniał sobie nagle, że jest jeszcze ktoś, kto jest
ekspertem od broni. Zatrzymał się i wyjął mapę. Zobaczył, że jest dwadzieścia mil do Segerholm,
które leży nad Mälaren. Spojrzał na zegarek. Mógłby być tam przed lunchem.

Hake głównie czytał i słyszał, jak żyje ta prawdziwa klasa wyższa. Rzadko trafiał na nią

w swojej pracy. Nie miał na myśli tych nowobogackich, przebiegłych cinkciarzy czy milionerów
z branży IT. Z nimi przez ostatnie lata miał sporo do czynienia. Myślał o tych, którzy byli
urodzeni w klasie wyższej istniejącej od setek lat. Którzy mieli majątki i pańskie dwory. Którzy
byli hrabiami, baronami i rycerzami. Którzy żyli ze szczególnymi przywilejami z pokolenia na
pokolenie. Którzy dzielili historię królów i mieli ściany pokryte rodowymi podobiznami w linii
zstępnej od średniowiecza. Stare majątki ziemskie widział tylko z daleka, kiedy leżały na uboczu,
albo na jakimś zdjęciu, na które niedbale rzucał okiem.

Żeby dotrzeć do Segerholm, trzeba było zjechać z E3 tuż za Eskilstuną, przejechać

Kvicksund i potem mnóstwem wijących się, małych dróżek, aż do sörmlandzkiego majątku.
Imponująca aleja prowadziła do głównego budynku, który był zaprojektowany w surowym
karolińskim stylu i miał ciemny mansardowy dach, tynk w kolorze ochry i białe okna. Na środku
fasady znajdował się duży, czarny zegar, a tuż nad głównym wejściem królował rodowy herb.
Skrzydła były pięknie dopasowane, aby wzmocnić wrażenie symetrii. Majątek był położony nad
Mälaren, a park z przyciętymi klombami ciągnął się aż do przystani z dużym pomostem. Sad
leżał na tyłach budynku, a szczepiona jabłoń, z gatunkiem owoców nazwanych imieniem rodu,
wciąż stała i rodziła zimowe owoce niemal sto pięćdziesiąt lat po zasadzeniu.

Axel Hake zaparkował swojego citroëna na żwirowym placu i zapukał do drzwi. Spodziewał

się raczej, że drzwi otworzy lokaj lub pokojówka, a nie duży mężczyzna w butach z cholewami
i wiatrówce, który wyglądał jak leśniczy. Mężczyzna spojrzał wrogo na Hakego.

– Tak? – powiedział.
– Szukam Petera Severina.
– Jeśli jesteś z gazety, to możesz iść do…
– Komisarz Hake – przedstawił się spokojnie Axel. – Jest w domu?
Mężczyzna zlustrował Hakego z góry na dół, po czym kiwnął głową.
– Jest we wschodnim skrzydle. Chodź.
Hake poszedł za mężczyzną, najpierw przez okazały hol wypełniony rzeźbami i portretami

członków rodziny, później na górę różnobarwnymi marmurowymi schodami z szerokimi
balustradami. Na pierwszym piętrze przeszli przez ciemną salę z kasetonowym sufitem, dużymi
piecami kaflowymi i starymi meblami, które wydawały się stać nietknięte przez dziesięciolecia.
Żółty, jedwabny materiał na krzesłach wyglądał na zużyty, a komoda w stylu empire była
stoczona przez korniki. Minęli jeszcze jeden pokój, w zupełnie innym stylu, może gustawiańskim
– Hake rozpoznał trochę prostsze i mniej pompatyczne meble z tego okresu. Gama barw była
jednolita, od jasnoszarego do gołębioniebieskiego. Wzdłuż ścian stały jakieś sofy, duży
jadalniany stół zajmował połowę pokoju, a wysokie okna wychodziły na ciemne wody Mälaren.
Mężczyzna telepał się dalej i zatrzymał się przy jednych drzwiach. Zapukał ostrożnie.

– Peter?
– Wejdź, Melker – dobiegł zza drzwi przeciągły głos Severina.
Melker otworzył i zajrzał do środka.
– Komisarz policji chce z tobą rozmawiać – powiedział i odszedł na bok, tak żeby Hake mógł

wejść do pokoju. Ale to nie był tylko pokój. To był nowoczesny prywatny apartament, który leżał
na jednym końcu tego dużego, głównego budynku. Peter Severin siedział w salonie, który był
umeblowany dwoma zestawami sof, fotelami, szklanym stolikiem i stolikiem do palenia fajki.
Jakieś szafki tłoczyły się wzdłuż jednej ściany, piękna palma w dużej, glinianej donicy stała przy
oknie, a jasne regały na książki pokrywały jedną długą ścianę. Wiele książek było wydaniami
kieszonkowymi. Przez drzwi Hake dostrzegł obszerną sypialnię z szerokim łóżkiem pomiędzy
dwoma białymi stolikami nocnymi.

Severin podniósł się powoli. Miał na sobie szary garnitur, białą koszulę i ciemnozielony

jedwabny krawat. Jedna ręka spoczywała nonszalancko w kieszeni spodni, w drugiej trzymał
papierosa. Poprosił Hakego, aby usiadł i skinął głową do Melkera, że może iść. Bez wojskowego
ubrania Severin jawił się jako osoba elegancka i zrelaksowana. Hake odmówił czegoś do picia,
ale Peter wziął sobie szklankę sherry, po czym usiadł.

– Znaleźliście mordercę? – To było pierwsze, co Severin powiedział, po tym jak upił łyczek

swojej sherry.

Hake pokręcił głową.

– Śledztwo jest skomplikowane, pojawił się nowy wątek.
– Aha?
Hake tylko skinął głową.
– Polujesz?
– Kiedy jest sezon.
Zrobił gest w stronę posiadłości.
– Mamy własne tereny łowieckie, ale najczęściej poluję u mojego kuzyna w Gäddesta. Albo

u mojego wuja w Sussex, lorda Gladstone.

Powiedział to w najbardziej naturalny sposób, jakby to było coś, czym wszyscy się

zajmowali. Hake wyjął swój notatnik.

– Gdzie byłeś w sobotę między trzecią a piątą?
– Tutaj – powiedział szybko. – Nie wyjeżdżałem stąd, odkąd mnie wypuściliście.
– Nie?
Severin uciekł wzrokiem. Hake pozwolił ciszy działać.
– Raz byłem w Sztokholmie u mamy – powiedział w końcu. – Ale to było w zeszłym

tygodniu.

Hake zapisał, potem podniósł wzrok.
– Czy mówi ci coś nazwisko Oliver Stenhammar?
Severin zawahał się, ale potem kiwnął głową.
– Wiem, kto to jest. Spotkałem go na jakimś przyjęciu.
– Byłeś kiedyś u niego w domu?
– Nie.
– Nigdy?
– Nie, powiedziałem.
Udało mu się wywołać odrobinę agresji.
– Wiedziałeś, że Cathrine była jego pacjentką?
Zbladł, podniósł się i podszedł do okna ze szklanką w ręce.
– Więc tak się sprawy mają?
– Jak?
– Czytałem, że Stenhammar został zamordowany. W ogóle nie łączyłem tego z Cathrine.
– Więc nie wiedziałeś, że była jego pacjentką?
– Nie.
– Miała z nim romans – powiedział chłodno Hake.
Severin się wzdrygnął. Duszkiem wypił alkohol.
– O cholera.
Spojrzał na Hakego.
– Przeczuwałem, że coś wyprawia za moimi plecami, ale nie wiedziałem, że to był

Stenhammar.

– To nie było wtedy, kiedy byliście razem.
Severin popatrzył zdezorientowany na Hakego.
– Nie rozumiem – zaczął.
– To było kilka lat temu.
Nie wydawało się, żeby mimo wszystko Severin poczuł ulgę.
– Więc to musiał być ktoś inny, skoro odniosłeś takie wrażenie.
Severin wzruszył ramionami.
– Może się pomyliłem.
– A jeśli nie? Kto to zatem mógł być?

– Nie mam pojęcia. I nie chcę wiedzieć.
Odstawił szklankę.
– To może być morderca.
– Cathrine nie żyje. Nie interesuje mnie to, jak kary będą rozdzielone.
Hake uważał, że jego spojrzenie przypomina to, które można zaobserwować u chorych

zwierząt. Takich, jakie Julia miała w zwyczaju przygarniać.

– Potrzebuję kogoś, kto może zaświadczyć, że byłeś tutaj, kiedy Stenhammar został

zamordowany.

– Możesz porozmawiać z Melkerem albo z personelem.
Hake skinął głową i wstał.
– Wiesz, gdzie twoja mama była w tym samym czasie?
Severin potrząsnął głową.
– Musisz ją zapytać.
– Ona też poluje?
– To ona nauczyła mnie strzelać.
Spojrzał na Hakego, nie rozumiejąc.
– Nie sądzisz chyba na poważnie, że ona mogła zastrzelić Stenhammara? To przecież absurd.

Nie sądzę nawet, że go znała.

– Jest wiele absurdu w tym śledztwie – wymknęło się Hakemu, zanim zostawił Severina

w salonie. Trochę elegancji z niego uleciało i wyglądał na zrezygnowanego. Ostatnie, co Hake
widział, to że Severin napełnił swoją szklankę sherry po brzegi.

Melker i Hake sprawdzali, kto z personelu może zaświadczyć, że Peter Severin był

w Segerholm tego samego dnia, kiedy zamordowano Stenhammara. Nikt nie zdawał się
pamiętać. Severin przychodził i wychodził w nieokreślonym czasie. Czasami mogły minąć dni,
zanim go zobaczyli. Miał własną kuchnię w swoim apartamencie i od czasu do czasu sam sobie
gotował. Melker był zupełnie pewien, że go widział tego dnia, ale tego się można było
spodziewać. Byli razem z żoną starymi, wiernymi służącymi przez ponad dwadzieścia pięć lat
i pozostawali całkowicie zależni od dobrobytu rodziny Severin.

Po zakończeniu przesłuchania Hake wsiadł do samochodu i pojechał E18 do domu. Kilka

razy w drodze powrotnej uderzyło go, jak wiele majątków, dworów i małych zamków znajduje
się w okolicy Sörmland. To tak, jakby nowy, ukryty świat otworzył się dla niego. Nieznany świat,
gdzie obowiązywały inne zasady gry i zachowania. Gdzie panowały inne struktury emocjonalne
i finansowe. Cathrine Haldeman-Spegel należała do tego świata, chociaż na dobrą sprawę była
bękartem. Według jej najbliższych była dobrą dziewczyną, ale jednak ktoś ściął ją w brutalny
sposób. I czyż to nie właśnie w tych środowiskach miały miejsce najbardziej brutalne
morderstwa? Wystarczyło przeczytać Szekspira albo historię szlachty, aby to potwierdzić. Ale
żyjemy przecież, do cholery, w nowoczesnych czasach – pomyślał Hake. Czuł się poirytowany
tym, że tak trudno mu w śledztwie uchwycić tych ludzi, zarówno psychologicznie, jak
i technicznie. Samo pobranie odcisków palców wydawało się być zniewagą bez precedensu
i truchlał na myśl, że będzie zmuszony prosić ich o próbki DNA, jeśli to stanie się konieczne.

Hake westchnął i zadzwonił do Lidmana. Kolega wydawał się zestresowany, ale w każdym

razie Axel dowiedział się, że Anders Hjortman wprawdzie miał licencję na broń, ale na karabin
sportowy. W ogóle nie polował. Hake uważał, że to niewiele znaczy. Hjortman mógł przecież
mimo wszystko posługiwać się strzelbą.

Główny technik Olle Sandstedt czekał na niego, kiedy Hake pojawił się po południu.

Przymrużone niebieskie oczy zerkały na niego przez grube okulary. W pokoju pachniało dymem
papierosowym, więc Hake założył, że Olle palił, kiedy nikt go nie widział. W recepcji

powiedzieli, że Lidman i Tobisson są u Rilkego na rozmowie. Hake uznał, że brzmi to
złowieszczo.

– Masz – powiedział Sandstedt i podał stos papierów.
Hake wziął je i przekartkowywał. Były to fotokopie kartotek Stenhammara. To, co ocalało od

ognia w piecu kaflowym. Dało się rozróżnić całe zdania i było oczywiste, że to części kartoteki
Lisbeth.

– Kartoteki Cathrine w ogóle nie dało się uratować – powiedział Sandstedt. – Została spalona

jako pierwsza.

Hake czytał. Niektóre fragmenty były tak urywkowe i uszkodzone, że nie dało się znaleźć

w nich żadnego sensu, a charakter pisma Stenhammara nie ułatwiał sprawy. Wyglądało to niemal
jak stenografia.

– Na samym dole, na stronie trzeciej – powiedział Sandstedt pomocnie.
– „Cathrine była i jest moim wielkim problemem” – czytał Hake. – „Myślę, że jest przyczyną

całego bólu, który muszę znosić. Prosiłam Boga o pomoc, ale on nie słucha. Prosiłam nawet
szatana o pomoc, ponieważ pragnę, żeby umarła”.

Reszta strony była spalona.
Hake spojrzał na Sandstedta.
– To musiała być ona; spaliła w piecu kartotekę swoją i córki – powiedział Sandstedt. – Ale

to nie do mnie należy, aby wyciągać wnioski.

– W takim razie zamordowała Stenhammara – dopełnił Hake.
– Ale dlaczego?
– Właśnie po to, żeby ukryć, że od dawna zastanawiała się nad odebraniem życia Cathrine.
Sandstedt podniósł się i kiwnął głową.
– Cześć – powiedział. – Cieszę się, że jestem technikiem.
Wyjął papierosa i zapalił go. Zaciągnął się głęboko, otworzył drzwi, ukrył papierosa

w stulonej dłoni i poszedł szybko korytarzem, żeby zdążyć wyjść na podwórze, zanim ktoś go
zobaczy.

Axel Hake nadal siedział i przeglądał resztę materiału. Niewiele dało się odszyfrować. Jedno

zdanie tu, jedno zdanie tam. Lidman i Tobisson weszli do pokoju. Spojrzeli trochę wyczekująco
na Hakego.

– Co powiedzieliście? – uprzedził ich, zanim zdążyli się wykręcić.
– Nie za dużo – powiedział Lidman i runął ciężko na krzesło.
– Chciał się tylko dowiedzieć, jak idzie śledztwo – rzekł ostrożnie Tobisson.
– To moja robota, żeby informować Rilkego – stwierdził Hake i wziął stos kopii pod pachę.
– Wspieraliśmy cię, Axel – powiedział Lidman.
– Nie musicie tego robić.
– W każdym razie to zrobiliśmy. Bolinder też tam był.
– A on co powiedział?
– Powiedział, że zamierza przejąć śledztwo, tylko jeśli ty nie chcesz kontynuować. Rilke się

trochę na niego zirytował.

Lidman wyjął zapałkę i wetknął ją w usta.
– Powiedzieliśmy, że śledztwo idzie do przodu, a my zrobiliśmy wszystko, co mogło być

zrobione, i że nie jest to kwestia dowodzenia, prędzej kwestia zasobów. Potrzebujemy więcej
ludzi.

– Już mu to powiedziałem.
– Nie zaszkodzi, jeśli usłyszy to z wielu stron.
Hake skinął głową nieobecny duchem. Miał teraz co innego do zrobienia, niż niepokoić się

manipulacjami Rilkego. Facet musi przecież rozumieć, że jego ludzie opowiedzą mu, że byli na
przesłuchaniu. Był to zatem sposób, aby wyprowadzić Hakego z równowagi.

– Mam go teraz w dupie – powiedział. – Chcę, żebyście porozmawiali z Andersem

Hjortmanem o jego zainteresowaniach łowieckich. O jego alibi, kiedy zamordowano
Stenhammara. Może go znał. Trzeba zajrzeć pod każdy kamień. Nie ze względu na Rilkego.

Utkwił w nich wzrok.
– Ze względu na Cathrine.
Birger Haldeman-Spegel otworzył, kiedy Hake zadzwonił do drzwi na Narvavägen.

Wydawało się, że schudł. Podbródek zwisał jak u koguta, a oczy miał zapadłe.

– Co znowu? Powiedziałem przecież, że wszystkie przesłuchania mają przejść przez mojego

adwokata.

– Szukam twojej żony.
– To samo dotyczy jej.
– W takim razie chcę to usłyszeć od niej.
Haldeman-Spegel zawahał się, ale potem wpuścił Hakego i poszedł przez duży salon do

tylnej części domu. Po chwili wrócił, prowadząc za sobą żonę. Spojrzała na niego niepewnie.

– Potrzebuję od ciebie trochę informacji – powiedział szybko Hake. – To nie jest żadne

przesłuchanie.

Stanął na środku pokoju, tak żeby było trudniej się go pozbyć.
– Mój adwokat…
– W przypadku morderstwa ważne jest, żeby szybko zdobywać informacje o prostych

rzeczach. Nie zamawiać wizytę u adwokata, a potem próbować umówić się, kiedy tobie pasuje.
To wasze dziecko zostało zamordowane. Wam powinno zależeć, żeby udzielać informacji, które
mogą doprowadzić do zatrzymania mordercy. Jeśli nie macie, oczywiście, nic do ukrycia.

Birger Haldeman-Spegel zbladł z wściekłości.
– To nie o to chodzi.
– Więc o co chodzi?
– O odrobinę spokoju. O to, żeby nie przypominać sobie stale, co się stało. Nie możesz tego

zrozumieć?

– Ta sprawa nie zniknie, zanim nie zostanie rozwiązana – stwierdził Hake rzeczowo.
– Chcę porozmawiać z komisarzem – powiedziała cicho Lisbeth.
Jej mąż zamierzał protestować, ale w końcu machnął ręką z rezygnacją i zniknął w swoim

gabinecie.

Hake usiadł na sofie, z kopiami kartotek. Lisbeth zapaliła papierosa i balansowała

popielniczką na kolanie.

– Ktoś spalił kartotekę twoją i Cathrine w piecu Stenhammara – zaczął.
Opowiedział, że technicy odnaleźli fragmenty jej kartoteki.
– Zastanawiałam się właśnie, co zamierzacie zrobić z kartotekami, gdybym próbowała

odzyskać moją.

– Więc to nie ty je podpaliłaś?
– Ja? Dlaczego?
– Dlatego, że są dość kompromitujące.
– Wydaje mi się, że nie rozumiem.
– O, tak. Pamiętasz chyba, co mówiłaś podczas sesji terapeutycznych ze Stenhammarem.

Część tego jest tutaj.

Wskazał na kopie. Lisbeth zdawała się myśleć. Popielniczka niebezpiecznie balansowała na

jej kolanie, a Lisbeth powoli gasiła w niej papierosa.

– Wszystko tam jest? – zapytała ostrożnie.
– Sporo. Między innymi, że życzyłaś swojej córce śmierci.
Łzy napłynęły Lisbeth Haldeman-Spegel do oczu. Odstawiła ostrożnie popielniczkę na stół

i splotła ręce.

– To było jakiś rok temu. Cathrine zaczęła być… rozwiązła. Miała w zwyczaju opowiadać

mi, jakich mężczyzn miała i co robili. Wiedziała, że szukałam Boga i znalazłam pocieszenie, i że
takie coś mnie brzydzi.

Spojrzała na niego przeciągle, jakby szukała odpowiedzi.
– Nie wiem, dlaczego mnie dręczyła. Oliver powiedział, że cały ból znajduje ujście

w działaniu i że niepewność Cathrine co do tego, kim jest, sprawiała, że szukała potwierdzenia
przez seks. Że to było dość zwyczajne neurotyczne zachowanie.

– Opowiedział, że on sam był aktywny w jej eksperymentach potwierdzających?
Lisbeth pokręciła głową.
– Nie on, ale Cathrine rzuciła mi to w twarz, kiedy dowiedziała się, że tam chodzę. To mnie

naturalnie unieszczęśliwiło. Zamierzałam przez chwilę donieść na niego, ale wiedziałam
zarazem, że będzie skandal i wszyscy na tym stracą. Nawet obecni pacjenci Olivera.

Hake poczuł w sobie gniew. Zawsze to chronienie krewnych. Statusu. Ilu skurwysynów

pozostawało bezkarnych z powodu tego, że zwierano szeregi i milczano. Swego rodzaju omertà
wyższej klasy.

– Ale ja zdecydowałam się przestać u niego leczyć, kiedy się o tym dowiedziałam.
– Nie zastrzelić go?
– Jak powiedziałam, byli ludzie, którzy go potrzebowali.
Popatrzyła na niego rozpaczliwie, przeciągnęła ręką po włosach i pokręciła głową.
– Ja nie nienawidziłam Cathrine. Byłam jej matką. Ale kiedy mnie dręczyła, a ja czułam jej

ból, chciałam, żeby zniknęła. Albo umarła. Sądzę, że większość ludzi może to czasami czuć,
nawet do najukochańszych osób. To nie znaczy, że odbiera się im życie.

– A Stenhammar?
– Wprawdzie jestem czasami impulsywna, ale żeby pójść i zastrzelić go za romans, który

miał przed kilkoma laty, wydaje się trochę dziecinne.

Hake oparł się na lasce i wstał. Lisbeth spojrzała w stronę gabinetu swojego męża

i zastanawiała się, czy ta rozmowa może zostać między nimi. Hake obiecał to, pod warunkiem, że
będzie mówiła prawdę.

– Dziękuję – powiedziała. – Birger nigdy by nie zrozumiał, dlaczego byłam pacjentką

Stenhammara. On uważa, że powinnam przyjść do niego, jeśli mam problemy.

Powiedziała to z czułością i nagle Hake odniósł wrażenie, że to ona była silniejsza z nich

dwojga. Że ona rzeczywiście w jakiś sposób chroniła go.

– Kiedy powiedziałaś, że twój mąż być może kochał twoją córkę za bardzo, co właściwie

miałaś wtedy na myśli?

– Że może nie będzie mógł znieść straty – powiedziała cicho i spojrzała w podłogę.
– Samobójstwo?
Lisbeth wahała się przez sekundę, a potem lekko skinęła głową.
– On jest bardziej kruchy, niż na to wygląda.
Potem uśmiechnęła się lekko do Hakego.
– Ty też jesteś.
– Może.
– I nie masz żadnego prawa oceniać nas, jeśli sam nie jesteś bez skazy.
– Znów do tego wracamy?

– Nie pozwolę się przesłuchiwać policjantowi. Tylko Bogu.
Dotknęła go delikatnie.
– I zamierzam dowiedzieć się, czy ty masz prawo mnie osądzać.
– Co masz przez to na myśli?
– Dokładnie to, co mówię – powiedziała i spojrzała na niego obojętnym wzrokiem.
Kiedy Axel Hake wrócił do domu, zadzwonił telefon. To była Hanna. Dzwoniła z Danii.

Brzmiała wesoło. Kiedy Hake szorstko zapytał, gdzie jest Siri, odpowiedziała zażenowana, że
jest z nią.

– Jak do jasnej cholery możesz tak po prostu zabierać ją do Danii i nie powiedzieć mi ani

słowa?

– Wiele razy próbowałam cię złapać. Na twojej automatycznej sekretarce jest wiadomość.

Dzwoniłam do Julii i powiedziała, że ci to przekaże. Widocznie zapomniała.

Hake spojrzał na sekretarkę. Mrugała. Przypomniał sobie, że wyjechał od Julii wcześnie,

zanim się obudziła.

– Okej – powiedział bez przekonania. – Co robicie w Danii?
– Można to chyba nazwać wakacjami. Właśnie teraz jesteśmy w Kopenhadze, jutro jedziemy

do Odense.

– Tylko ty i Siri?
Zrobiło się cicho przez kilka sekund.
– Mam tutaj też kilka spotkań handlowych – powiedziała w końcu. – Są strasznie ważne.
– Aha?
– Nie mogę się teraz w to zagłębiać, ale ma to związek z moimi meblami dla dzieci.
– Aha?
Usłyszał, jak otworzyły się drzwi i w tle męski głos coś wymamrotał.
– Muszę iść – powiedziała prędko Hanna. – Cześć.
Zanim odpowiedział, odłożyła słuchawkę.
Hake odtworzył wiadomości z automatycznej sekretarki. Dwie były od Hanny i jedna od

Julii. Wszystkie mówiły, że Hanna musi jechać do Danii i że zadzwoni, jak tylko będzie miała
czas. Hake nie poczuł się jednak uspokojony. Przygotował sobie gorącą kąpiel i się rozebrał.
Wziął ze sobą do łazienki kieliszek wina i szukał dokumentów i zdjęć, których potrzebował, żeby
przeanalizować materiał zebrany w ciągu ostatnich dni. Wypis z kartoteki Lisbeth miał
w folderze, ale innych nie znalazł, pomimo że był pewien, iż włożył je do teczki. Dopiero kiedy
wślizgnął się do gorącej kąpieli, wypił duży łyk wina i zrelaksował się, przypomniał sobie, że
wrzucił teczkę z materiałami ze śledztwa do zagrody dla koni u Julii.

ROZDZIAŁ 24

Pług śnieżny nie dojechał do kliniki Julii i Axel Hake ledwo mógł utorować sobie drogę do

jej domu. Podwórko było puste. Nikt nie wychodził tego dnia, nie było żadnych śladów stóp na
śniegu. Lekkie uczucie niepokoju zakołatało w głowie Hakego. Julia miała w zwyczaju
wychodzić i doglądać wcześnie swoich zwierząt, a opady śniegu przyszły w nocy, a nie rano.
Wysiadł ostrożnie z samochodu, wziął laskę i zatrzymał się na chwilę, żeby należycie złapać
przyczepność pod butami, zanim poszedł dalej. Zapukał, ale nikt nie otworzył. Nacisnął klamkę.
Drzwi były zamknięte. Nieprzyjemne uczucie stawało się coraz silniejsze, kiedy wyszedł zza
rogu i zobaczył, że land rover stoi zaparkowany na tyłach, jak zazwyczaj. Podszedł do
kuchennego okna i zajrzał do środka. Na sofie w kuchni leżało jakieś zawiniątko. Hake zapukał
mocno w szybę. Zawiniątko się nie poruszyło, ale za to wyżeł się obudził i zaczął szczekać.
Lodowaty dreszcz przeszedł Hakemu po plecach i właśnie zamierzał rozbić szybę, kiedy
zawiniątko poruszyło się i rozespana Julia wyjrzała spod koca. Przez moment trudno jej było się
zorientować, zanim spojrzenie powędrowało w stronę okna i zobaczyła Hakego. Pokręciła głową
i się podniosła. Masa papierów i zdjęć zsunęła się ze sofy, a na podłodze leżała jego teczka. Julia
podniosła materiały ze śledztwa i zrobiła gest w stronę Hakego, żeby poszedł dookoła, do
wejścia. Poszedł z powrotem do drzwi wejściowych, a Julia otworzyła.

– Cześć – powiedziała wciąż zaspana.
– Jesteś chora?
– Skądże, zasnęłam strasznie późno. – Gestem wskazała papiery i zdjęcia, które miała w ręce.
– Zatopiłam się w nocy w twoim dochodzeniu.
Hake poszedł za nią. Podeszła do pieca, włożyła kilka drew i zapaliła. Nastawiła dzbanek

z kawą i przeciągnęła palcami po swoich zmierzwionych włosach. Hakemu nie podobało się, że
otworzyła jego teczkę i przeczytała materiał ze śledztwa.

– Kiedy miałam odłożyć twoją teczkę, to się wyślizgnęło – powiedziała, jakby czytając

w jego myślach.

Hake nie wiedział, czy kłamie.
– Interesująca lektura – powiedziała, kiedy kawa już była gotowa. Wzięła garść cukru

i wsypała do swojego kubka. Lubiła słodką kawę. Słodką i lurowatą. Pozwoliła psu oblizać swoje
palce.

– Szczególnie to zdjęcie tam. – Pokazała palcem.
Hake wziął jedną z fotografii. Ukazywała zmarłego Olivera Stenhammara.
– Co z nim?
– To oznacza, że robicie wszystko na opak – powiedziała i siorbnęła głośno.
Hake studiował znowu zdjęcie, nie widział w nim nic dziwnego. To było tylko zwykłe

zdjęcie martwego człowieka. Julia rzuciła okiem na niego, a potem na fotografię.

– Nie to. Tamto.
Wskazała na zdjęcie strzelby. Hake popatrzył na strzelbę Stenhammara z rysami na kolbie

i kilkoma głębokimi śladami obok siebie. W tym także nie widział nic dziwnego.

Julia odstawiła kubek z kawą i wzięła polano z łubianki obok pieca.
– Chodź – powiedziała.
Wyszła z domu i stanęła na ganku. Hake poczłapał za nią. Zawołała psa myśliwskiego

i rzuciła szczapą tak daleko, jak mogła. Ta wpadła w śnieg z głuchym odgłosem. Valle zaszczekał
i pobiegł za nią. Julia odwróciła się i wróciła do kuchni, nie zamykając drzwi. Hake, coraz

bardziej zirytowany, poszedł za nią.

– Oliver Stenhammar został postrzelony chyba w głowę? – zapytała.
Hake potwierdził skinieniem.
– Morderca wiedział o broni i schował ją pod łóżkiem – powiedział Julia. – Potem wyszedł

przez frontowe drzwi, jakby nigdy nic. Nie musiał ryzykować, że ktoś go widział z bronią. To tak
rozumujecie, prawda?

– Mniej więcej. Mógł też wyjść przez drzwi od prywatnego mieszkania.
– To bez znaczenia przez które drzwi wyszedł. Bo nie wyszedł przez żadne drzwi.
Hake już miał zaprotestować, kiedy Valle wszedł z polanem w pysku. Julia pochyliła się

i chwyciła kawałek drewna.

– Puść – nakazała ostro. Valle zrobił kilka prób zatrzymania go, ale w końcu się poddał.
– Dobry pies – powiedziała Julia i pogłaskała go czule po głowie.
– Dlaczego nie wyszedł przez żadne drzwi? – zapytał Hake skonsternowany.
– Masz – odrzekła Julia i podała mu polano. Wziął je niepewnie.
– Popatrz na to.
Hake zobaczył w drewnie trzy wgłębienia po zębach psa.
– Porównałam z twoim zdjęciem. To dokładnie takie same przerwy między zębami, taki sam

kąt w jednym zębie, jak u Vallego.

– Więc Valle ugryzł kolbę?
– Nie tylko ugryzł – powiedziała Julia. – On wywlókł strzelbę z pokoju i położył pod

łóżkiem.

Zrobiła pauzę retoryczną.
– Po tym, jak Oliver Stenhammar sam się zastrzelił.
Hake siedział oniemiały.
– Nie ma żadnego mordercy – powiedziała Julia z zadowoleniem. – Tylko dobrze

wychowany pies myśliwski, który jest przyzwyczajony aportować, szczególnie w związku ze
strzałem. Usłyszał strzał i zobaczył strzelbę pod stopami swojego zmarłego pana. Poskrobał
trochę łapami, żeby ją wydostać, stąd zadrapania na broni, zanim zagryzł mocno zęby na kolbie
i zaciągnął ją do sypialni.

Hake natychmiast zrozumiał, że to prawda. Morderstwo Stenhammara nigdy nie pasowało do

sposobu działania mordercy Cathrine. Przypomniał sobie nagle słowa Stenhammara nagrane na
automatycznej sekretarce. O strachu, który drąży duszę. Stenhammar zrozumiał, że wiadomość
o jego relacji z Cathrine prędzej czy później trafi do prasy, a wtedy to będzie koniec jego kariery.
Jego listy zostaną opublikowane, a on sam zlinczowany. Zrozumiał także, jakiego bólu to
przysporzy nie tylko jemu samemu, ale wszystkim pacjentom. Rodzice i współmałżonkowie nie
pozwoliliby już swoim bliskim leczyć się u niego, a ponieważ znał swoich pacjentów, wiedział,
że wielu z nich nie potrafiłoby sobie z tym poradzić.

– Powinienem czuć ulgę – powiedział. – Jedno morderstwo mniej do zbadania. Ale ja czuję

tylko wielki żal. Gdyby zebrał się na odwagę i przyszedł do mnie, kiedy stał przed moją bramą,
może moglibyśmy razem wyciszyć to wszystko. Ze względu na jego pacjentów. Ale w tej samej
chwili, kiedy znalazł się w środku policyjnego dochodzenia, był w zasadzie skazany.

Przypomniał sobie również słowa Stenhammara o tym, że ma poufne informacje od pacjenta,

których nie może przytoczyć. To naturalnie słowa Lisbeth, że chce widzieć Cathrine martwą,
gryzły sumienie Stenhammara. Jeśli opowiedziałby o tym, złamałby przysięgę zachowania
tajemnicy lekarskiej oraz skierowałby podejrzenia policji na siebie samego. Dlatego zanim się
zastrzelił, postanowił spalić kartotekę Lisbeth, aby ją chronić. Hake sądził, że spalił
dokumentację Cathrine, ponieważ znajdowała się tam cała prawda o ich romansie. Być może

w szczegółach. Stenhammar napełnił miskę z jedzeniem dla Vallego, wykasował twardy dysk
z kopią zapasową kartotek pacjentów i popełnił samobójstwo, kiedy jego pielęgniarka miała
wolne, tak żeby uniknęła znalezienia go.

Hake wziął polano i włożył je razem z dokumentami śledztwa i zdjęciami do swojej teczki.

Chciał, żeby Sandstedt dokładnie sprawdził ślady ugryzień, ale był już teraz pewny, jak
przebiegło samobójstwo.

– Dziękuję – powiedział do Julii.
Jej oczy koloru trawy morskiej zamigotały.
– Zawsze jest tak samo fajnie pomóc swojemu młodszemu bratu – odrzekła radośnie.
Axel Hake zajrzał do pokoju dowodzenia, kiedy wrócił do Sztokholmu. Oskar Lidman

spojrzał na niego znad komputera.

– Hjortman nie znał Stenhammara – poinformował.
– To nie ma żadnego znaczenia – powiedział Hake tajemniczo.
Lidman zmarszczył brwi i popatrzył na wypchaną teczkę Hakego.
– Wałówka, co?
– To nie żaden termos z kawą i wódką, tylko polano – wyjaśnił Hake.
Nie udzielił dalszych wyjaśnień, tylko zostawił skonfundowanego Lidmana w pokoju

dowodzenia i poszedł do Sandstedta. Opowiedział mu o polanie i teorii Julii o samobójstwie.
Sandstedt natychmiast zrozumiał, o co chodzi, i razem ponownie wysłuchali wiadomości od
Stenhammara. Mając rozwiązanie w ręku brzmiało to niepokojąco, jak ostatnie pożegnanie
z resztą świata. Później, w ciągu dnia, kiedy Sandstedt potwierdził, że ślady ugryzienia na
polanie i kolbie są identyczne i że nie było żadnych innych odcisków palców na kolbie oprócz
tych Stenhammara, objaśnił pozostałym to, co się zdarzyło.

– Może twoja siostra zacznie u nas pracować? – zapytał Lidman.
Hake wydał wszystkim instrukcje, aby przerwać dalsze dochodzenie dotyczące Olivera

Stenhammara i skupić się na morderstwie Cathrine Haldeman-Spegel. Bolinder miał zawiadomić
prasę o tym, co się stało, i nie wspominać o powiązaniu Cathrine ze Stenhammarem. Po południu
Hake poszedł do Seymoura Rilkego i opowiedział, co się wydarzyło. Rilke podpierał brodę
dłońmi i słuchał.

– I jesteś tego całkowicie pewien?
Hake był.
– Całkowicie za to odpowiadasz – powiedział ponuro Rilke.
Axel Hake pojechał po południu do mieszkania Hanny. Ona i Siri wróciły do domu

z Kopenhagi, a córka spotkała go już w drzwiach.

– Wiesz co to jest jednokółka? – zapytała, kiedy podniósł ją i wszedł do salonu. Hanna miała

na sobie elegancki kostium, a włosy skromnie upięła. Szła dookoła pokoju i zapalała świece
w świecznikach. Pachniało stearyną i mandarynkami, a w piecu palił się przyjemny ogień. Hake
podszedł i pocałował ją, a ona oparła głowę na jego ramieniu.

– Miło cię widzieć – powiedziała miękko.
– Wiesz to, tato? – dopominała się Siri. – Jednokółka.
– Nie – odrzekł Hake i postawił ją na podłodze.
– Taczka po duńsku – powiedziała Siri i popatrzyła na niego ironicznie, a jej spojrzenie

przypominało spojrzenie Julii. Hake zastanawiał się, czy taka cecha rzeczywiście może być
dziedziczna.

– Podejrzany język – powiedziała Siri i pokręciła ze zdziwieniem głową.
Hake powędrował wzrokiem do Hanny.
– Dobrze wam tam było?

Hanna skinęła głową. Hake pomyślał, że wydaje się odprężona i zadowolona. Miał wrażenie,

że coś się zmieniło od ich ostatniego spotkania. Część animozji się ulotniła. Hanna wzięła go za
ramię i wyszli do kuchni, gdzie był podany szeroki wachlarz duńskich kanapek. Były tam
gładzica z sosem remoulade, wędzony węgorz z jajecznicą i siekanym szczypiorkiem, obrane
krewetki oraz paszteciki. Wszystko na ulubionym, żytnim chlebie Hakego. Ponadto kilka
lodowatych złotych Carlsbergów i mała butelka Ålborgs Aquavit. Hanna podeszła, nalała im po
sznapsie i uniosła kieliszek w stronę Hakego.

– Till lykke – powiedziała nienaganną duńszczyzną i wychyliła kieliszek jednym haustem.
Hake zrobił tak samo. Na policzki Hanny natychmiast wystąpiły kolory, a on zastanawiał się,

czy jest możliwe ukryć jakieś uczucia pod skórą, która była tak demaskująca.

Po tym, jak położyli Siri spać, Hake i Hanna kochali się gorąco i z zapałem, jakby to był ich

pierwszy raz. O dwunastej na jego komórkę zadzwonił Lars Larsson-Varg i poprosił, aby
natychmiast przyjechał. Było to nadzwyczaj ważne. Hanna próbowała go przytrzymać, ale on
uwolnił się w końcu z jej objęć i pojechał na Chapmangatan. Silny wiatr nadszedł od Mälaren
i szastał luźnym śniegiem po ulicy, a Hake zobaczył, że w oknach na Kungsholmen palą się
świece. Zbliżała się pierwsza niedziela adwentu.

Kiedy zadzwonił do drzwi starego kustosza, natychmiast został wpuszczony. Lars Larsson-

Varg był ubrany w ciemny garnitur z brudnym T-shirtem pod spodem. Na stopach miał parę
znoszonych espadryli. Przeciągnął dłonią po brodzie i uśmiechnął się lekko.

– Wyglądasz jak świeżo wyjebany – powiedział z niespodziewaną zażyłością, zanim zniknął

w sypialni. Szybko wrócił z obrazem zawiniętym w tekturę falistą. Pod pachą miał karton ze
zdjęciami.

– Zobaczmy – powiedział. Postawił obraz przy stole i otworzył karton. – Zdjęcia

rentgenowskie były takie sobie, więc poprosiłem dział renowacji o pomoc. Ponieważ
zamalowanie nie miało takiego samego rodzaju mieszanki kolorów, jak obraz pod spodem, to
było małe piwo, usunąć wierzchnią warstwę farby.

Mlasnął językiem.
– Używa się wacików zanurzonych w mieszance chemicznej. Nie ma tam żadnej magii.

Tylko cholerne dłubanie.

Hake podszedł i popatrzył na zdjęcia rentgenowskie. Były nieostre, ale wyczuwało się, że

pod pierwszą warstwą znajduje się figura. Lars Larsson-Varg zdarł papier pakowy jednym
ruchem i obrócił obraz na stół, aby go obejrzeć.

– Voilà – powiedział i zrobił krok od tyłu.
Figura, nieostra na zdjęciu rentgenowskim, była teraz krystalicznie wyraźna. Był to

mężczyzna. Stał nagi w pokoju.

Mężczyzną tym był Gustav Grieg.

ROZDZIAŁ 25

Gustav Grieg wyglądał na zażenowanego, kiedy Lidman i Hake przyszli z obrazem do galerii

następnego ranka.

– Nie mogę zaprzeczyć, że to ja – powiedział cicho. – Nie wiem, czy mam się czuć

zaszczycony czy dotknięty. Obraz nie jest przecież szczególnie dobry.

Wsunął ręce głęboko w kieszenie swoich lnianych spodni, jakby po to, żeby się ogrzać.
– Ale ja nie pozowałem do niego. To fantazja, po prostu.
– Więc nie widziałeś go nigdy wcześniej? – zapytał Hake.
Grieg pokręcił głową.
– Gdyby był wśród prac, które chciała wystawić, naturalnie bym go odrzucił. Nie dlatego, że

jestem pruderyjny, ale dlatego, że ten obraz jest trochę obsceniczny i nie współgra z jej innymi
obrazami.

Hake był gotów się z nim zgodzić.
– Paula – zawołał Gustav Grieg w stronę galerii i jego żona weszła do biura.
Przywitała Hakego i Lidmana, zanim dostrzegła obraz. Potem wybuchnęła głośnym

śmiechem.

– Niech mnie gęś kopnie – powiedziała. – Jasny gwint, gdzie to znaleźliście?
– To ten pocięty obraz, o którym opowiadałem.
Paula spoważniała i podeszła bliżej do malowidła. Kiwnęła głową i badała odrestaurowany

obraz.

– Policja ma ekspertów od renowacji?
– Dostaliśmy pomoc z zewnątrz.
– Dobra robota.
– Ty też sądzisz, że to fantazja? – zapytał Lidman.
– A co innego miałoby to być?
– To może być portret kochanka – powiedział szorstko.
Paula wzdrygnęła się, jakby teraz ta myśl pierwszy raz ją uderzyła. Popatrzyła na Gustava.

Spojrzenie było czułe, ale nalegające. Jej mąż zaśmiał się głucho.

– Oczywiście, że nie jest – rzekł.
– Wierzę ci – powiedziała Paula. – Ale nie wiem, czy panowie wierzą.
Lidman i Hake nic nie powiedzieli, tylko pozwolili, by zapadła cisza. Gustav Grieg zakołysał

się na nogach, wciąż z rękami w kieszeniach spodni, a Paula popatrzyła na niego przelotnie.
Położyła dłoń na jego ramieniu.

– Cathrine Haldeman-Spegel była tylko jedną z wielu wystawiających, jakich mieliśmy tutaj

przez lata – stwierdził Gustav rzeczowo. – Nic innego.

Hake wyjął swój notatnik.
– Muszę zapytać cię, gdzie byłeś, kiedy zamordowano Cathrine.
– Mój Boże – powiedział Gustav Grieg i usiadł na krześle. – Jestem też podejrzany

o morderstwo?

Szukał spojrzenia Pauli, ale ona wciąż patrzyła na obraz z zamyśloną miną.
– Zobaczmy, to było na początku listopada, tak?
– Poniedziałek – powiedział Hake. – A czas, który nas interesuje, to między godziną

dziewiątą a jedenastą wieczorem.

– Poniedziałek – powtórzył Grieg. – Sądzę, że to był ten poniedziałek, kiedy byliśmy

najpierw tutaj, żeby przejrzeć wszystkie obrazy Cathrine. Katalogowaliśmy je, numerowaliśmy
i ustalaliśmy ceny.

Pochylił się nad terminarzem i śledził palcem kolumnę.
– Właśnie. Pracowaliśmy cały dzień, a wtedy mamy w zwyczaju siedzieć w domu

wieczorem.

– Byliśmy w domu – wtrąciła Paula.
Odwróciła się do nich.
– Zjedliśmy obiad w domu. Kupiliśmy sushi w Samuraju. Byliśmy dość wyczerpani

i oglądaliśmy trochę telewizję, zanim poszliśmy się położyć.

Jakby niemal wstydziła się powiedzieć, że leniwie oglądali telewizję. Jakby to była zbrodnia

wobec ich statusu społecznego.

– Właśnie – powiedział Gustav z ulgą. – Pamiętam sushi, pamiętam, że byliśmy zmęczeni.
Popatrzył na Hakego z głową przechyloną na bok.
– To wystarczy?
Hake kiwnął.
– To równie dobre alibi, jak każde – powiedział spokojnie. – Teraz tylko pytanie, czy

spędziliście cały czas razem. Nie wychodziłeś się przejść, żeby zaczerpnąć powietrza, albo zrobić
wieczorny spacer?

– Gustav nie cierpi ćwiczeń ruchowych – powiedziała Paula zgryźliwie. – Nie uchwyciła

tego na obrazie.

Ciało Gustava Griega na malowidle było atletyczne i smukłe.
– Byliście zatem cały wieczór razem?
Oboje kiwnęli jednomyślnie głowami.
Hake zamknął notatnik.
– Zatem dziękuję za wasz czas.
Dał znak Lidmanowi, że mają iść.
– Komisarzu – powiedziała Paula Grieg, kiedy szli w stronę drzwi.
Hake odwrócił się.
– Zapomniałeś obrazu.
– Jestem przekonany, że on pozował – powiedział Oskar Lidman w samochodzie, kiedy byli

w drodze do Kungsholmen. – Nikt, cholera, nie maluje takiej czystej fantazji.

– Obawiam się, że są ludzie, którzy to robią – stwierdził Hake ponuro i pomyślał

o namalowaniu go przez Ditte.

Ale Lidman się nie poddawał. Uważał, że para żerowała na pracy innych. Że byli tylko

pasożytami z wyższej sfery. Hake nie przejmował się dyskutowaniem o tej kwestii, powiedział
tylko krótko, że w takim razie dziewięćdziesiąt procent szwedzkiego społeczeństwa jest
pasożytami, którzy żerują na pracy innych. A obecnie działalność handlowa była równie
prawowitą pracą, jak każda inna.

– Ale oni robią to dla zysku – wyładowywał się Lidman.
– To w każdym razie żaden motyw morderstwa. Wystawa odbyłaby się niezależnie od tego,

czy Cathrine byłaby żywa, czy martwa.

– Nie rozumiem cię – powiedział Lidman skwaszony. – Dlaczego masz takie duże

zrozumienie dla tych palantów?

Hake nie wiedział, czy to rzeczywiście prawda. Ale prawdą było, że związek Griegów cały

czas przypominał mu o jego relacji z Hanną. To współdziałanie i ta krucha intymność, którą
można dostrzec między nimi. Gustav raczej trochę bezbarwny, Paula bardziej bezpośrednia.
Jedno szukało potwierdzenia, drugie tylko czasami je dawało.

Axel Hake zabrał Siri na weekend i zamierzał spędzić czas u swoich rodziców na

archipelagu. Hanna powiedziała, że będzie mieć spotkanie. Stała się wymijająca i niedostępna.
Ponownie nie wiedział, czy powinien naciskać, żeby uzyskać więcej szczegółów, czy zostawić ją
w spokoju. Być może był paranoikiem, być może był chorobliwie zazdrosny.

– Albo też nie umiem tłumaczyć jej znaków miłości i oddania – powiedział głośno

w samochodzie.

– Co powiedziałeś, tatusiu? – zapytała Siri.
– Ach, nic. Mówiłem do siebie.
Dlaczego niepokoję się czymś, co jest być może tylko chimerą? Czy Hanna nie była ciepła

i czuła, kiedy się ostatnio spotkali? Czy nie kochali się ze sobą i nie spali ściśle wtuleni w siebie?
Hake naturalnie znał odpowiedź na te pytania, ale jednak nie był pewien. Co właściwie z nim
było? Jego intuicja mówiła, że w spotkaniach i podróżach Hanny było coś brudnego. Nie umiał
tego jasno określić, ale miewał już takie przeczucia dawniej w pracy i zazwyczaj się nie mylił.
Przemowa Hanny, że dobrze byłoby, gdyby Siri miała trochę lepszy kontakt ze swoimi
dziadkami, wydawała się w tym świetle być tylko pretekstem do pozbycia się go. Aby mieć
wolne pole. Zastanawiał się, czy nie przyszedł czas, żeby zadziałać nieco z zaskoczenia. Zawrócił
samochód i pojechał znów w stronę miasta.

– Zapomnieliśmy jednej rzeczy – powiedział do Siri, która skinęła głową z roztargnieniem.
Wjechał na Parmmätargatan i zaparkował przed kościołem Kungsholmen. Wziął Siri na ręce

i poszedł w stronę bramy, wbił kod, nie informując przez domofon, że jest w drodze. Wjechał na
górę windą i zadzwonił. Trwało długo, zanim drzwi się ostrożnie otworzyły. Hanna nie miała
wizjera i jej zaskoczenie było całkowite.

– Co znowu? – zapytała, stojąc w miejscu.
– Zapomnieliśmy Stampego – powiedział Hake.
Hanna, która znacznie zbladła, widocznie nie zamierzała ich wpuścić.
– Stój tam, nie chcę mieć brudnych butów w środku, więc pójdę i przyniosę go.
Już miała zamknąć drzwi, kiedy Hake wyciągnął nogę.
– Możemy przecież chyba stać w przedpokoju.
Hanna zawahała się, rumieniec rozszedł się po szyi. Hake rozpoznał go. Pojawiał się zawsze,

kiedy była naciskana.

– Nie, musicie zaczekać na zewnątrz.
Próbowała zamknąć znowu drzwi, ale Hake pchnął je mocno.
– Do cholery jasnej – powiedział i wszedł.
Hanna zrobiła krok do tyłu.
– Axel…
Hake puścił Siri i wszedł do salonu. Na kanapie siedział wysoki blondyn około czterdziestki.

Był ubrany w ciemną marynarkę ze srebrnymi nićmi i czarne dżinsy. Podniósł się nieco
zdziwiony.

– A ty kim jesteś? – zapytał surowo Hake.
– Kim ty sam jesteś? – po duńsku odbił pytanie mężczyzna.
Hake poczuł, jak nieprzyjemne uczucie pełznie mu wzdłuż kręgosłupa.
– Jestem Axel Hake. Mąż Hanny.
Duńczyk spojrzał na Hannę, która weszła do pokoju razem z Siri.
– Cześć, Viggo – powiedziała Siri.
Viggo przywitał się krótko i obserwował podejrzliwie Hakego.
– Wyjaśnię – rzekła Hanna.
– Tak chyba będzie najlepiej – powiedział Viggo wyczekująco.

Hake odwrócił się do Hanny.
– Kim on jest?
– Wspólnikiem i kolegą.
Hake odwrócił się znów do Viggo. Za nim, na dużym stole obiadowym było coś, co

wyglądało jak romantyczna kolacja. Hake nagle bardzo się uspokoił. Popatrzył uporczywie na
Hannę, która nie mogła powstrzymać niepokoju.

– Mam Siri przez weekend – powiedział – potem zostawię ją w przedszkolu. Możesz ją

odebrać, a później będziemy komunikować się przez telefon.

Hanna patrzyła to na Viggo, to na Hakego.
– Popełniasz błąd, Axel.
– Idź do diabła!
Podniósł szybko Siri, wziął Stampego i ruszył w dół po schodach. Siri nagle zaczęła płakać

i chciała z powrotem do mamy, ale Hake zdecydowanie powiedział, że to niemożliwe.

– Viggo jest miły – powiedziała Siri.
– Mam to w dupie – odrzekł Hake i wsadził ją do samochodu. Obszedł go dookoła i już miał

usiąść na miejscu kierowcy, kiedy spojrzał w górę w okna Hanny. Obserwowała ich
nieprzeniknionym wzrokiem. Hake zapalił samochód i pojechał szybko przez miasto. Po chwili
popatrzył na Siri, która miała szmacianego królika przyciśniętego do piersi.

– Jeśli jest coś, o co chcesz zapytać, to możesz to teraz zrobić – powiedział, patrząc przed

siebie.

Miasto wyglądało na brudne. Obfity opad śniegu, z płatkami dużymi jak kwiaty chryzantem,

jak zwykle przeszedł w rozmokłą ołowianoszarą breję i wycieraczki ledwo dawały radę usuwać
wilgoć, która pryskała na samochód, gdy mijał pojazdy.

– Słyszałaś? – zapytał podnosząc głos i przekrzykując hałas silnika.
– Ech, idź do diabła – powiedziała Siri cicho.
Weekend przeszedł pod znakiem burzy i milczenia. Siri była nieznośna i opowiedziała

rodzicom Hakego zarówno o narzędziu zbrodni, jak i o tym, że tata był niedobry dla Viggo i jej
mamy. Poza tym kopnął miłego pieska w brzuch.

Hake chodził na długie spacery nad wodą. Czuł, jakby nic nie było już możliwe i zastanawiał

się, jak długo ten związek trwał za jego plecami. Nie podobał mu się szczerze zaskoczony wyraz
twarzy Viggo, kiedy Hake powiedział, kim jest. Co to oznaczało? Sięgając pamięcią wstecz, to
było przed około czterema miesiącami, kiedy Hanna po raz pierwszy pojechała do Kopenhagi na
jakieś targi projektowania. Czy wtedy się to zaczęło? Hake się tego obawiał. Wszedł na górkę
nad wodą i usiadł na kamieniu. Wiatr gryzł go w policzki. Hake śledził dryfujący śnieg nad grubą
pokrywą lodu na zatoce. Siedział zupełnie nieruchomo do nadejścia zmroku. Aż jego ojciec
znalazł go i zabrał ze sobą do ciepłego domu. Ale tak naprawdę Axel nie poczuł żadnego ciepła
przez cały weekend.

Jenny Jansson była wesoła. Wreszcie znalazła własną kopalnię złota. Może nie będą to

wielkie dochody, ale wystarczy, żeby nie być zupełnie zależną od Dietera, kiedy się pobiorą
i zamieszkają razem w jego wielkim mieszkaniu na Strandvägen. Będzie mogła kupić trochę
ubrań i może biżuterię, która sama wybrała i która nie jest dziedzictwem rodu Holstein von den
Tuor. To tak jak wtedy, kiedy Cathrine i ona ukradły portfel na imprezie i odkryły, że są w nim
tysiące koron. To było jak bonus. Podzieliły po siostrzanemu pieniądze, a potem pojechały na
fantastyczną wycieczkę na zakupy do Paryża, kiedy wszyscy myśleli, że są w szkole.

Tęskniła czasami za Cathrine, ale szczerze mówiąc, to przez ostatnie pół roku zrobiła się tak

nudna, że prawie nie sprawiało żadnej różnicy, że nie żyje. Prawie. Przypomniała sobie nagle
wszystkie wybryki i szaleństwa, które robiły razem. Ale ostatnimi czasy to zdawało się dręczyć

Cathrine. Tak, jakby nie chciała, by przypominać jej o ich przygodach, a zwłaszcza
o mężczyznach.

Jenny poczuła ciepłe uczucie między nogami, kiedy pomyślała o wszystkich mężczyznach.

Ona naprawdę nie pozwoli, by małżeństwo zakłóciło to pragnienie i nie potrafiła zrozumieć, jak
Cathrine nagle się przemieniła i unikała mówienia o nich, po tym, jak spotkała tego
tajemniczego, jak go nazywała. Tajemniczy? Gdyby tylko wiedziała – pomyślała Jenny trochę
złośliwie i przeszła przez dom od ulicy, który śmierdział moczem i smażonym tłuszczem.
Cathrine nie mogła znieść tego smrodu. Kojarzył się jej z biedą i pijaństwem. Nie, pora iść dalej.
Obeszła martwe drzewo na podwórku i poszła w stronę wejścia do domu od podwórza. Przed
spotkaniem ze swoim kochankiem kupiła wino i smakołyki. Była godzina za kwadrans szósta.
Miała wziąć kąpiel, napić się trochę wina, a potem zacząć przygotowywać romantyczną kolację.
Kiedy wanna była napełniona, rozebrała się, stanęła przed lustrem i przyglądała się swojemu
ciału. Sterczące piersi jeszcze nie zaczęły zwisać. Była z nich dumna, a jej kochanek zawsze był
zafascynowany ich niegrzecznością. Brzuch był płaski, a nogi długie. Była naturalną blondynką
i włosy łonowe nie pokrywały całkiem sromu, coś było zostawione, wrażliwe, nad organem
płciowym, co mogło sprawić, że każdy tracił nad sobą panowanie. Przesunęła ręką wzdłuż
wewnętrznej strony ud i pieściła samą siebie, aż oddech stał się cięższy i poczuła, że musi
przestać. Była podniecona i wilgotna, ale tylko na tyle, jak chciała się czuć. Resztę tego cukierka
chciała dossać później. Kiedy jej gość przyjdzie. Tuż przed tym, jak miała wślizgnąć się do
wanny, ktoś zadzwonił do drzwi. Poczuła lekką irytację, ale założyła szlafrok i poszła otworzyć.
Dzwonek do drzwi znów zadzwonił, więc krzyknęła, że idzie. Podeszła do drzwi, otworzyła i już
miała coś powiedzieć, kiedy zobaczyła, kto to jest.

– To ty – powiedziała. – Czy nie ustaliliśmy…
Nie zdążyła dodać nic więcej, ponieważ pierwszy cios trafił ją w twarz. Poczuła potworny

ból i została bezceremonialnie pchnięta do holu. Straciła równowagę i siadła ciężko na podłodze.
Uniosła ręce, jako osłonę, ale było za późno. Drugi cios trafił w środek głowy i przeszedł przez
chrząstki i tkanki prosto w mózg. Życie Jenny Jansson skończyło się w ułamku sekundy.

ROZDZIAŁ 26

Dwa dni później do Axela Hakego dotarł alarm. Gwałtowny opad śniegu zmusił go do

pozostania u rodziców jeszcze przez dzień. Drogi były zablokowane przez śnieg i żaden pług nie
wyjechał przez weekend. Hake głównie spał i przeglądał przed kominkiem materiał ze śledztwa.
W niedzielę wyszedł na lód i łowił ryby ze swoim tatą. Ojciec miał w plecaku termos z wódką
i sokiem pomarańczowym. Był dość pijany, kiedy wrócili do domu, ale przynajmniej złapali
kilka okoni, które mama Hakego usmażyła. Siri pomagała gorliwie. Za dnia ignorowała Hakego,
ale w nocy chciała spać w jego łóżku. I nie trzeba było czytać jej żadnej bajki, dziewczynka
zasypiała od razu po wszystkich kuchennych zajęciach.

Kiedy wrócili do Sztokholmu, Hake odwiózł Siri do przedszkola i powiedział personelowi,

że Hanna ją odbierze. Właśnie przebrał się ze swoich zimowych ubrań, kiedy Lidman zadzwonił
i powiedział, że znaleziono zamordowaną Jenny Jansson. Z siedmioma śmiertelnymi ranami
w ciele.

Olle Sandstedt był pierwszym, którego Hake spotkał na Torstenssongatan. Stał na klatce

schodowej i palił.

– Nie jestem całkiem pewny, ale to chyba ten sam nóż – powiedział i strząsnął popiół przez

okno na dziedziniec. – Oprócz tego morderca grzebał w każdej szufladzie i buszował w każdym
zakamarku, więc zajmie to tygodnie, zanim skończymy.

Pokręcił głową.
– Co za pieprzony człowiek – powiedział. – Nie rozumie, jaką robotę musimy odwalać.
– Nie sądzę, że go to obchodzi – powiedział krótko Hake i wszedł do mieszkania.
Jenny Jansson nadal leżała w tej samej pozycji, jak wtedy, kiedy została znaleziona przez

swojego chłopaka. Fotografowie właśnie skończyli swoją pracę, a technicy byli w trakcie
zabezpieczania śladów. Lekarz sądowy Brandt pochylał się nad zwłokami i podniósł się, kiedy
zobaczył Hakego.

– Zamierzam zabrać ją teraz do mnie. Jedyne, co mogę powiedzieć, to że nie żyje. Została

zamordowana. Z pewnością leżała tu kilka dni. Sądząc z pozycji, to cios w głowę zabił ją
natychmiast. Jakby po prostu runęła.

– A jej chłopak nie ruszał jej ani nie przenosił?
– O to musisz zapytać Ollego, ale krew wokół niej jest zastygła i byłoby zauważalne, gdyby

ją przenosił. Pozycja, w jakiej upadła, jest oczywista ze względu na stężenie pośmiertne.

Axel Hake popatrzył na Jenny. Jej blada twarz wydawała się niemal zupełnie biała, a jej

anemiczne ciało było jak wykute w marmurze. Wyglądała jak dziewica ze średniowiecznego
obrazu. Zimna, odwrócona od świata. Jedyne, co szpeciło, to te głębokie rany spowodowane
przez ciosy. Szlafrok był całkiem zakrwawiony, a na jednej ręce widniała głęboka, czerwono-
niebieska rana kłuta po ciosie, kiedy próbowała się osłonić. Lidman podszedł do Hakego
i wyglądał na skupionego. Wyjął karteczkę z kieszeni i przeczytał.

– Dieter Holstein von den Tuor. Tak nazywa się ten, który ją znalazł. Był w Niemczech przez

weekend i natrafił na nią tutaj, kiedy wrócił do domu. Sprawdziłem prawdziwość jego informacji
i zgadza się, był w posiadłości w Turyngii, kiedy morderstwo miało miejsce. Brandt nie chce
wprawdzie powiedzieć dokładnie kiedy, ale prawdopodobnie stało się to w sobotę.

– Gdzie jest Dieter?
– Wysłałem go do domu. Mieszka na Strandvägen.
Hake rozejrzał się po pokoju. Wyglądał tak, jak go pamiętał. W dość złym guście, bez

jakiegoś osobistego stylu. Tak jakby wynajmowała umeblowane mieszkanie. Miało się wrażenie,
że zamierzała tu mieszkać tylko przez krótki czas, aż znajdzie tego księcia, który dałby jej
połowę królestwa i bezpieczną przyszłość. Teraz było za późno, gdyż spała swoim snem Śpiącej
Królewny. Ale nikt nie będzie mógł obudzić jej pocałunkiem.

– Prawdopodobnie miała wziąć kąpiel, kiedy morderca zadzwonił do drzwi – kontynuował

Lidman. – Jenny otworzyła i wpuściła swojego zabójcę.

Pociągnął Hakego w stronę łazienki. Na lustrze było napisane dobrze znane słowo.
– Zdzira – przeczytał Hake.
– To wprawdzie może być ktoś, kto naśladuje pierwsze morderstwo, ale sądzę, że to raczej

ten sam sprawca – powiedział Lidman. – Nie jest to jednak ta sama szminka. Ta jest jaśniejsza
i to prawdopodobnie ta, która stoi tam przy lustrze. Olle musi to obejrzeć.

Hake zgadzał się z kolegą. Może mieli do czynienia z seryjnym mordercą. Sposób działania

na to wskazywał, a seryjni mordercy rzadko zmieniali modus operandi.

– Więc mamy teraz do czynienia z seryjnym mordercą – powiedział Lidman, jakby czytając

w myślach Hakego.

– Nie jestem tego taki pewien. Mam na myśli, że to z pewnością ten sam morderca, ale mam

przeczucie, że on tylko naśladował sam siebie, a motywy morderstwa nie muszą być takie same.

Lidman posłał mu zmęczone spojrzenie.
– Po pierwsze, seryjni mordercy są często perwersyjni. Torturują swoje ofiary i męczą je

seksualnie, zanim morderstwo zostanie popełnione. W przypadku Cathrine nie było żadnych
obrażeń seksualnych, podobnie u Jenny, z tego, co mogłem zobaczyć.

– A po drugie?
– Morderca najwyraźniej czegoś szukał.
Zrobił gest dookoła pokoju. Szuflady w komodzie były powysuwane, materac rozpruty,

a obrazy wisiały krzywo, jakby ktoś czegoś za nimi szukał.

– Seryjni mordercy nie szukają rzeczy. Ofiara jest wszystkim, co ich obchodzi.
Wszedł do kuchni. Stał tam Olle Sandstedt i zaglądał do lodówki.
– Sądzę, że spodziewała się wizyty – powiedział z namysłem. – Miała artykuły spożywcze

kupione w tym samym miejscu. Paragon leży w jej portfelu. Produkty, które wskazują na
romantyczną kolację. Butelka szampana też jest kupiona tego samego dnia, w sobotę.

– Zgadnij, kto przyjdzie na kolację? – powiedział Lidman, który przyszedł za Hakem do

kuchni.

– W każdym razie nie Dieter Holstein von den Tuor – powiedział Hake zafrasowany. – I być

może też nie morderca.

Lidman uniósł ze zdziwieniem brwi.
– Zamierzała się wykąpać, więc nie spodziewała się lada moment swojego gościa. Jedzenie

nie było gotowe, więc mniemam, że spotkanie miało odbyć się za jakąś godzinę.

Lidman kiwnął głową.
– Co może oznaczać, że gość był tutaj i dzwonił do drzwi po tym, jak została zamordowana –

powiedział. – Musimy chyba popytać sąsiadów.

Lidman westchnął. Tobisson jeszcze się nie pojawił, mimo że dzwonili ponad dwie godziny

temu, i wiedział, komu przydzielą to zadanie. Zadanie, którego nienawidził.

– Zatem zacznij tak szybko, jak to możliwe – powiedział Hake bezlitośnie. – Czy ona miała

automatyczną sekretarkę, telefon komórkowy? – zwrócił się do Sandstedta.

– Dwie wiadomości na automatycznej sekretarce, od narzeczonego. Chciał, żeby oddzwoniła.

Ten tak zwany kolacyjny gość w każdym razie nie dzwonił i nie nagrał wiadomości. Żadnej
komórki nie znaleźliśmy, ale ona ma abonament. Widziałem rachunek z Europolitan w jednej

z szuflad.

– Więc morderca zabrał ją ze sobą. Może po to, żebyśmy nie mogli wyśledzić jej rozmów

telefonicznych. Możesz sprawdzić jej rachunek telefoniczny.

Telefon komórkowy Hakego dzwonił dwa razy, kiedy był na Torstenssonsgatan. Za każdym

razem była to Hanna, która chciała się z nim spotkać i wyjaśnić sprawy. Poinformował ją
zimnym głosem, że nie chce się z nią spotkać i poprosił, żeby przestała do niego dzwonić. Miał
pracę, na której musiał się skoncentrować.

Został na miejscu zbrodni jeszcze jakąś godzinę, póki nie uświadomił sobie, że nie może

zebrać więcej informacji. Kiedy Tobisson się zjawił, zabrał go ze sobą na Strandvägen. Nad
zatoką unosiły się opary, jakiś holownik, stękając, posuwał się w stronę Skeppsholmen, a wzdłuż
nabrzeża leżały jakieś stare szkuty z zamarzniętymi masztami i pokładami. Hake zaparkował
przed tak zwanym domem Bünsowska, wspaniałym budynkiem z cegły i wapienia, określonego
kiedyś jako poemat rycerski w kamieniu. Pamiętał, że ten dom był jednym z pierwszych
w Sztokholmie, który miał windę. Weszli przez bramę po zgłoszeniu się przez domofon. Tobisson
rozglądał się szeroko otwartymi oczami po klatce schodowej, gdzie pięknie tkany perski dywan
ciągnął się na marmurowych schodach aż do pierwszego piętra. Wjechali windą i wysiedli na
drugim piętrze, które całkowicie należało do narzeczonego zamordowanej.

– Tędy – powiedział Dieter Holstein von den Tuor i wpuścił ich do wspaniałego mieszkania.
Był nienagannie ubrany w ciemnoniebieską marynarkę, szare spodnie i jasnoniebieską

koszulę z krawatem w ołowianym kolorze. Wyglądał tak, jak go Hake pamiętał z wernisażu.
Odrobinę anemiczny, z chudymi rękami, które przypominały ptasie szpony. Włosy miał
zaczesane do tyłu od łukowatego czoła i Hake zauważył, że brakuje mu płatków uszu.

Poszli za nim przez stylowo umeblowaną bibliotekę i jadalnię do salonu z dużymi, ponurymi

portretami przodków wzdłuż ścian. Krzesła były delikatne i Hake pomyślał ironicznie, jakie to
szczęście, że nie ma Lidmana. Mógłby je zepsuć, siadając nieostrożnie. Starszy mężczyzna
podniósł się i ukłonił, kiedy weszli.

– To mój lekarz domowy, doktor Brunder – przedstawił Dieter.
Osobisty lekarz patrzył uporczywie na Hakego, lustrując go z góry na dół. Zwrócił uwagę na

jego laskę i chrząknął.

– Dieter jest teraz osłabiony i będę wdzięczny, jeśli skrócicie wizytę tak, jak to możliwe.
Hake kiwnął głową i miał nadzieję, że Tobisson nie stanie się od razu rozdrażniony.
– Zrozumiano, generale – zdążył jednak palnąć Tobisson, zanim dostrzegł ciemne spojrzenie

Hakego.

– Jak powiedziano, jestem jego doktorem – powiedział sucho Brunder.
– Och, przepraszam – odrzekł Tobisson z uniżonym uśmiechem.
Lekarz wyszedł, a oni usiedli przy małym stoliku w stylu empire. Dieter wyjął srebrne etui

i zapalił papierosa. Ręka drżała mu nieco.

– Postaram się jak najbardziej streszczać – powiedział uprzejmie Hake.
Dieter pochylił głowę, jak można było zrozumieć, z wdzięcznością.
– Chcę, żebyś opowiedział, jak ją znalazłeś.
Dieter zastanawiał się.
– Byłem w Turyngii przez weekend, u moich dziadków. Chciałem poinformować ich

o naszych planach małżeńskich. Kiedy wróciłem do domu w poniedziałek rano, nikt nie
odpowiadał u Jenny. Byłem dość wyczerpany po podróży, więc zostawiłem krótką wiadomość na
jej automatycznej sekretarce, że skontaktuję się z nią następnego dnia.

– To było normalne?
– Co?

– Że nie wysilałeś się bardziej, żeby ją złapać?
Dieter wydawał się niezupełnie rozumieć pytanie.
– Jeśli masz na myśli, czy mieliśmy obowiązek składania raportu sobie nawzajem, to

odpowiedź brzmi nie. Jesteśmy nowoczesnymi ludźmi, mimo że mamy stare nazwisko.

Uśmiechnął się nieco. Było słychać, że to zdanie wypowiadał wiele razy.
– Po ślubie miało być oczywiście inaczej.
Wyciągnął nieco brodę, jakby spodziewał się sprzeciwu.
– Oczywiście – powiedział Tobisson powściągliwie, w sposób, który jak uważał, pasował do

Östermalm.

– Dzwoniłem kilka razy następnego dnia – kontynuował Dieter, nie zwracając uwagi na

ironię – i kiedy jej nie zastałem, zaniepokoiłem się i poszedłem na Torstenssonsgatan.

Nagle przestał mówić, a zaciśnięte szczęki chodziły pod napiętą skórą.
– Leżała w holu – ciągnął dalej z napięciem. – Widziałem, że jest zamordowana, wyjąłem

moją komórkę i zadzwoniłem na policję.

– Ruszałeś coś?
Dieter nie wahał się.
– Tak – powiedział. – Płaszcz kąpielowy był rozchylony i odsłaniał jej łono. Wziąłem jeden

róg i zasłoniłem je. Uważałem, że zasługiwała na to.

Hake nie miał ochoty tego komentować, mimo że uważał, że facet zachował się głupio,

ruszając coś na miejscu morderstwa.

– Jaka była twoja pierwsza myśl, kiedy zobaczyłeś Jenny?
– Wiedziałem przecież, jak Cathrine została zamordowana, więc pomyślałem, że to było do

przewidzenia.

Popatrzył na nich.
– To znaczy było do przewidzenia, że Jenny miało spotkać to samo, co Cathrine. Potem

oczywiście się zmartwiłem – dodał szybko, jakby po to, żeby pokazać, że był człowiekiem
z uczuciami i empatią.

– Były bliskimi przyjaciółkami, prawda?
– Można chyba powiedzieć, że Jenny poniekąd podziwiała Cathrine. Nie za jej sposób bycia

i nie za jej charakter. Ale za to, że pochodziła z zamożnej rodziny.

Spojrzał w dół na podłogę.
– Wiem, że chciała wyjść za mnie dlatego, że byłem z tak zwanego dobrego domu.
Omiótł gestem wszystkie portrety.
– Ale byliśmy też zakochani w sobie i to mi wystarczyło.
Tobisson skinął zachęcająco głową. Dieter patrzył to na Hakego, to na Tobissona, jakby nie

był pewien, do kogo powinien zwrócić się, żeby zdobyć najwięcej współczucia.

– Była wspaniałą dziewczyną. Dużo wspanialszą niż wiele z tych, które pochodzą ze

znamienitych rodzin.

Nagle załamał się trochę i pociągnął nosem. Wyjął chusteczkę z kieszeni i wytarł sobie nos.
– Przepraszam – powiedział grzecznie.
Biedaczysko – pomyślał Hake. Czuł sympatię do Dietera. Śledztwo ujawni pewne rzeczy

i jeszcze nie prędko nadejdzie dla narzeczonego koniec sprawy. Podniósł się, zostawił swoją
wizytówkę i poprosił Dietera, by zadzwonił, jeśli wpadnie na coś, co mogłoby przydać się policji.
Zanim pożegnali się przy frontowych drzwiach, Dieter odwrócił się w stronę Hakego.

– Tydzień po morderstwie Cathrine Jenny była bardzo przybita. Przygnębiona.
Zawahał się.
– Ale potem wydarzyło się coś, co ją ucieszyło. Była jak odmieniona. Śmiała się i drażniła

trochę ze mną. Wyglądało, jakby jej ulżyło.

– Wiesz dlaczego? – zapytał Hake w napięciu.
– Nie. Powiedziała tylko, że człowiek nie powinien się załamywać. Że życie mimo wszystko

toczy się dalej.

Spojrzał pusto na Hakego i powiedział skrzeczącym głosem:
– Ale najwidoczniej się nie potoczyło…
W drodze powrotnej do Kungsholmen Hake i Tobisson rozmyślali, co mogło spowodować

zmianę nastroju Jenny. Tobisson sądził, że może spotkała nowego kochanka, którego zamierzała
zaprosić tego fatalnego wieczoru. Hake nie był całkiem pewien, czy był to kochanek. Nie było
zakazane kupowanie jedzenia i szampana zawczasu dla swojego narzeczonego.

– Ale tam były ostrygi – powiedział szybko Tobisson. – One trzymają się tylko jeden dzień.
– Jesteś tego pewien?
Tobisson nie był zupełnie pewien, więc Hake poprosił go, żeby zadzwonił do sklepu rybnego,

by się tego dowiedzieć. Tobisson wyjął komórkę i zadzwonił do Lisy Elmqvist z hali targowej
na Östermalmie, która wyjaśniła, że ostrygi mogą być trzymane kilka dni w lodówce.

– Diabli wzięli teorię – powiedział Tobisson i zamknął telefon.
Axel Hake zawsze był sceptyczny wobec utartych mitów. Twierdzeń, które wszyscy mniej

lub bardziej brali za pewnik. Jak to, że ostryg nie dało się przechowywać. Nazywał to
syndromem Hamleta. Większa część świata uważała, że Hamlet trzymał czaszkę, kiedy zadawał
swoje egzystencjalne pytanie o być albo nie być. W rzeczy samej przeprowadził ten monolog już
w trzecim akcie, podczas gdy scena z czaszką jest w piątym. Ale świat nie chciał tego tak
widzieć, i dlatego sceny połączono razem. Hake postrzegał jako swój obowiązek, aby oddzielać
mity od rzeczywistości.

– Więc co mogło ją tak ucieszyć? – zapytał Tobisson retorycznie.
– Co było jej wielką namiętnością? – skontrował Hake.
– Mężczyźni?
– Ich mogła łatwo zdobyć.
– Status – rozumował Tobisson. – Była przecież w pewien sposób opętana pragnieniem, żeby

zostać kobietą z wyższych sfer.

– To właściwie już osiągnęła, więc to nie mogło sprawić, że tak się zmieniła z dnia na dzień.
– Zatem pieniądze? To w każdym razie mnie cieszy pod koniec każdego miesiąca. Wendela

mówi, że wydaję się całkiem odmieniony.

– Pieniądze, tak – powiedział Hake sam do siebie.
Jenny Jansson, wychowana u stróża na Östermalmie, może natrafiła na pieniądze. Zleci

Lidmanowi sprawdzenie konta bankowego Jenny.

Hake zjechał do garażu policyjnego i razem z Tobissonem dostał się windą do pokoju

dowodzenia. Bolinder był tam razem z Ollem Sandstedtem.

– Teraz to nie przelewki – powiedział Bolinder i zakaszlał. – Gazety nie będą łaskawe.
– Nic nie mogę na to poradzić – odrzekł Hake słabo.
– A owszem, trochę chyba możesz.
– Niby jak?
– Współpracować na przykład.
– Z gazetami?
– Jedna wystarczy. Gazeta wieczorna.
– Nigdy w życiu.
– Potrzebujemy sojusznika, Axel – powiedział Bolinder. – Inaczej zrobią z nas marmoladę.

Albo raczej z ciebie, ponieważ to ty prowadzisz dochodzenie.

– Nie da się tego rozwiązać w jakiś inny sposób? – zapytał ostrożnie Hake.
Bolinder wzruszył ramionami.
– Możemy poczekać z dzień, ale ja tego nie polecam.
– Czekamy – orzekł Hake zdecydowanie. – Jaki będzie nagłówek tym razem, co?
Usiadł ciężko. Noga zaczęła go boleć po tych wszystkich schodach w domu na

Torstenssonsgatan. Bolinder patrzył w próżnię.

– „Morderstwo z wyższych sfer” – powiedział mrukliwym głosem. – Ale po nagłówku

będzie napisane, że mieszkańcy Östermalm żyją w strachu. Gdzie morderca uderzy następnym
razem? Co robi policja? Czy nie mogli zapobiec drugiemu morderstwu?

Spojrzał znacząco na Hakego.
– Mimo wszystko czekamy – powtórzył zdecydowanie Hake.
Bolinder kiwnął głową i poszedł na spotkanie z prasą. Sandstedt usiadł na parapecie, uchylił

nieco okno i zapalił papierosa. Jego grube okulary i pokryta bliznami cera sprawiały, że wyglądał
w świetle zmierzchu jak przestępca. Palił tylko lucky strike bez filtra, a palił tak dużo, aż
zaczynało pachnieć spalonym łokciem, jak to ujął Lidman.

– Sprawdziłem tylko pobieżnie jej rzeczy – powiedział – ale pomyślałem, że i tak

porozmawiam z tobą.

– Tak?
– Miała trochę rzeczy, które wydawały się należeć do Cathrine Haldeman-Spegel. Były

schowane w specjalnej szufladzie.

– Skąd wiesz, że to były rzeczy Cathrine?
– Och, było tak napisane na wielu z nich – odrzekł Sandstedt z uśmieszkiem w kąciku ust. –

To zabieranie rzeczy od Cathrine widocznie trwało od lat. Pierwszy wydaje się być wisiorek,
który Cathrine dostała w prezencie maturalnym od swoich rodziców. Wygrawerowane jest jej
imię, a także słowa „od taty i mamy”. Dalej było prawo jazdy należące do Cathrine. Sprawdziłem
rejestr praw jazdy, Cathrine zgłosiła jego kradzież przed mniej więcej czterema latami. Były tam
też zdjęcia chłopaków, drogi zegarek, kurtka, płyty, książki z imieniem Cathrine na okładce
i wiele innych rzeczy.

Potrząsnął z przygnębieniem głową.
– Chciała być jak Cathrine i być może zajęła się też mordercą, dokładnie jak Cathrine.
– Tego nie wiemy – stwierdził zirytowany Hake.
– Próbuję tylko pomóc – powiedział Sandstedt urażony.
Hake wstał, wyprostował nogę i wziął laskę. Chodził dookoła pokoju. Próbował trochę

zginać nogę, ale kolano było zbyt sztywne. Nie pływał przez kilka dni i być może to sprawiło, że
noga stała się tak ociężała.

– Cathrine Haldeman-Spegel została zamordowana na Jungfrugatan – powiedział dokładnie

w chwili, kiedy otworzyły się drzwi i wszedł Oskar Lidman.

Stanął pod ścianą.
– To wydaje się być morderstwo z namiętności. Ale żadne przestępstwo seksualne nie miało

miejsca. Morderca prawdopodobnie miał klucz, a w swoim podnieceniu nie mógł się
powstrzymać od napisania słowa „zdzira” na lustrze w łazience. Pytanie brzmi, czy jesteśmy
wprowadzeni w błąd? Czy miało to tylko wyglądać, jakby chodziło o namiętność, kiedy
w gruncie rzeczy chodziło o ekonomiczny zysk albo coś innego, czego jeszcze nie możemy
przewidzieć?

Nikt nie odpowiedział.
– Następną ofiarą jest Jenny Jansson. Morderca nie miał klucza, lecz Jenny została

zamordowana od razu w holu, kiedy otworzyła drzwi. Miała na sobie płaszcz kąpielowy, więc nie

jest prawdopodobne, że miała mordercę u siebie jakiś dłuższy czas. Słowo „zdzira” jest ponownie
napisane na lustrze, zakładamy, że jest to ten sam charakter pisma. Ale niezależnie od tego
morderstwo numer dwa wydaje się dużo bardziej wyrachowane. Morderca zdaje się szukał
czegoś. W odróżnieniu od morderstwa Cathrine, tym razem mieszkanie jest przeszukane.
U Cathrine w ogóle tego nie było. Wspólne dla nich obu jest to, że miały kogoś na boku swoich
stałych związków. Możemy to udowodnić, jeśli chodzi o Cathrine, ponieważ Peter Severin nie
mógł uprawiać z nią seksu w niedzielę, zanim umarła. Był na ćwiczeniach. I możemy chyba
założyć, że to nie Dieter Holstein von den Tuor był gościem na kolacji u Jenny tego
nieszczęsnego dnia.

Spojrzał pytająco na swoich kolegów.
– Czy mogło być tak, że Cathrine i Jenny miały tego samego kochanka i że to on jest

mordercą?

– Dlaczego? – zapytał Lidman.
– Dlatego, że Jenny chciała mieć wszystko to, co chciała mieć Cathrine. Znalezisko Ollego

pokazuje, że Jenny stale kradła rzeczy Cathrine w trakcie całej ich znajomości. Była cieniem
Cathrine we wszystkim. Była niemalże chorobliwie pochłonięta tym, co robiła Cathrine, i chciała
mieć te same rzeczy, co ona.

Lidman popatrzył z zadumą na Hakego.
– Jest coś, co się nie zgadza – powiedział w końcu.
– Co? – zapytał Hake.
– Gość Jenny. Jeśli już uzgodnił czas na spotkanie, to nie było żadnego powodu przychodzić

wcześniej i ją mordować.

Hake pokręcił głową.
– Gość mógł pomylić godzinę – powiedział. – To nie takie naciągane.
– W takim razie oznacza to, że ich wspólny kochanek był również ich mordercą – stwierdził

Lidman.

– Kochanek? – zapytał Hake cicho. – To mogła być też kochanka. Na ofiarach nie odbyła się

żadna penetracja.

Lidman spojrzał na niego zaskoczony i zaczął protestować. Ale nagle otworzyły się drzwi

i Seymour Rilke poprosił Hakego, żeby udał się z nim do jego pokoju. Hake poszedł za nim. Ten
drobny człowieczek usiadł jak zwykle przy biurku i spojrzał na czubki swoich palców.

– Rozmawiałem z Bolinderem – powiedział nienaturalnym głosem. Odniosłem wrażenie, że

nie chcesz współpracować z prasą.

– To przecież zawsze była nasza polityka, żeby prowadzić śledztwa samemu – odpowiedział

Hake i nagle poczuł się zupełnie wyczerpany. Nie wiedział, czy da radę powstrzymać całą
frustrację, którą w sobie miał.

– Sytuacja jest teraz trochę inna – rzekł Rilke nieubłaganie. – Drepczemy w miejscu, donikąd

nie dochodząc.

Spojrzał sztywno na Hakego.
– „Aktualności” właśnie przeprowadziły ze mną wywiad. Ich jedynym pytaniem było, czy

mogliśmy udaremnić to drugie morderstwo. Odpowiedziałem oczywiście, że nie, ale doprawdy
nie jestem całkiem pewien. Dopiero co się dowiedziałem od Bolindera, że jeden z naszych
dzienników wieczornych zamierza jutro w artykule wstępnym oskarżyć policję
o niekompetencje. Sądzę, że pytanie jest uzasadnione. Minister Sprawiedliwości…

– Masz jakąś sugestię? – przerwał mu Hake i próbował zachować jak najbardziej spokojny

głos.

– Odnośnie czego?

– Jak mogliśmy zapobiec drugiemu morderstwu.
– Łapiąc sprawcę, oczywiście.
– Tak, ale jak?
Hake spotkał spojrzenie Rilkego.
– To chyba, do cholery, twoja praca.
– Otóż to – powiedział Hake. – To moja praca. Nie twoja, nie Ministra Sprawiedliwości

i przede wszystkim nie gazet.

– Tak?
– Dlatego powiem teraz coś, co możesz powtórzyć wszystkim mediom, w których

zamierzasz wystąpić. Nie mogliśmy zapobiec drugiemu morderstwu, ponieważ nie mamy
żadnego podejrzanego. Mamy poszlaki, mamy zwiady, pracujemy całą dobę. Ale nie możemy
aresztować kogoś za morderstwo, póki nie wiemy, kto to jest.

Rilke pokręcił głową.
– Dałem ci tydzień, Axel. Teraz zostały tylko dwa dni. Dłużej już nie jestem gotowy cię

wspierać.

– Wspierać? Ty mnie, kurwa, nie wsparłeś ani razu!
– Dwa dni – powiedział Rilke bez mrugnięcia.
Axel Hake musiał popływać, zanim pojechał do domu. Wiedział, że będzie tylko człapać po

mieszkaniu i mieć złe myśli, jeśli nie wyrzuci z siebie całej złości. Po saunie, prysznicu i zimnej
Ramlösa poczuł się trochę lepiej na duchu. Nie trwało to długo. Przed bramą stała Ditte Kelp
i czekała na niego.

ROZDZIAŁ 27

Axel Hake wpuścił Ditte i przygotował kawę. Dziewczyna była ubrana w bardzo krótką

spódniczkę i obcisły top, który podkreślał małe piersi. Stała oparta o framugę drzwi w kuchni
i obserwowała Hakego, kiedy wyjmował filiżanki i żytni chleb. Chciała coś opowiedzieć, więc
Hake zaprosił ją do środka.

– To jak idzie śledztwo? – zapytała z zaciekawieniem.
Hake rzucił jej szybkie spojrzenie i uśmiechnął się lekko.
– Nie mogę oczywiście powiedzieć.
– Oj tam, trochę.
Hake pokręcił głową.
– Niestety…
– Słyszałam w radiu, że doszło do nowego morderstwa. Na Jenny Jansson.
– Znałaś ją?
Ditte wzruszyła ramionami.
– Słyszałam o niej. Cathrine miała w zwyczaju nazywać ją „mój cień”.
– Więc nigdy jej nie spotkałaś?
Dokończył robić kawę, postawił masło i ser Roquefort na stole w kuchni.
– Ależ tak. Kilka razy.
– Przy jakiej okazji?
Hake wskazał jej gestem, żeby usiadła. Ditte poszła i siadła przy stole. Obserwował ją

ukradkiem. Wydawała się zdenerwowana. Miała się na baczności. Zadziorność i prowokacja
zostały stłumione.

– Jakichś imprez – powiedziała niejasno. – Czasami czekała na Cathrine przed szkołą.
– Żadnych bliższych stosunków?
Nalał kawy do filiżanek i podał jej chleb.
– Co masz na myśli?
Wzięła kromkę chleba bez dodatków i ugryzła ją.
– Rutynowe pytania – odpowiedział Hake.
– Czy masz na myśli to, co sądzę, że masz na myśli?
– Można przecież lubić zarówno mężczyzn, jak i kobiety.
Ditte odłożyła powoli kromkę.
– Kto powiedział, że lubię mężczyzn? – odrzekła, krzywiąc się.
– Mówię poważnie. Czy miałaś jakieś bliższe stosunki z Jenny Jansson?
– Nie – powiedziała Ditte. – Nie była w moim typie.
– A Cathrine była?
Ditte wzdrygnęła się i wstała.
– Sądzę, że jesteś cholernie bezczelny – powiedziała i wyszła z kuchni.
Hake poszedł za nią i obserwował ją, kiedy zakładała płaszcz.
– To proste pytanie – ciągnął.
Odwróciła się i przyciągnęła go do siebie. Odszukała jego wargi i pocałowała go mocno

w usta.

– Tu masz moją odpowiedź – powiedziała.
Dokładnie wtedy w drzwiach wejściowych zazgrzytał klucz i weszła Hanna. Popatrzyła na

nich niepewnie. Ditte szybko położyła dłoń na policzku Hakego.

– Do zobaczenia wkrótce – powiedziała miękko.
Hake cofnął się o krok. Hanna nie wiedziała, czy ma się odwrócić, czy iść dalej.
– Przeszkadzam? – zapytała w końcu.
– Wejdź – powiedział Hake.
Hanna przeszła obok nich do mieszkania. Hake wziął Ditte lekko za ramię.
– Dlaczego właściwie tu przyszłaś?
Ditte spojrzała na niego rozbawiona.
– Bardzo chcesz to wiedzieć, co?
Czekał aż będzie kontynuować.
– Okej. A zatem – zaczęła i jej niepewność wróciła. – Cathrine opowiadała, że sądziła, iż to

Jenny ukradła jej pamiętnik i to ją niepokoiło.

Wyszła na klatkę schodową. Hake stanął w drzwiach.
– Kiedy usłyszałam o morderstwie Jenny, chciałam ci o tym powiedzieć. Może to ważne?

Mam na myśli pamiętnik.

Spojrzała na niego pytająco.
– Może – powiedział krótko.
Nie wydawała się zadowolona z odpowiedzi i nagle wzięła jego rękę, polizała ją, a potem

włożyła ją pod płaszcz i położyła na piersi. Hake czuł napięty sutek na małej piersi.

– No i chciałam też czegoś innego, ale to może trochę poczekać.
Puściła jego dłoń, odwróciła się i zeszła szybko po schodach.
Hake został i patrzył za nią. Nie wiedział, czy tylko grała, czy rzeczywiście go chciała. Czy

to była zasłona dymna, czy to było na poważnie.

Zamknął drzwi i wszedł do mieszkania. Kiedy nie mógł znaleźć Hanny ani w salonie, ani

w kuchni, wszedł do sypialni. Stała przy łóżku.

– Tutaj w każdym razie nie byliście – stwierdziła i go minęła. Wyszła do kuchni i usiadła na

miejscu Ditte. Popatrzyła na filiżanki, a potem na niego.

– Kim ona była?
– Świadkiem – powiedział Hake. Czuł się nieswojo. Potrzebował czasu, aby pomyśleć

i świętego spokoju, a nie dalszych konfrontacji.

Hanna skinęła lekko głową.
– Zrobiłam cholerną głupotę – zaczęła.
– Ja naprawdę miałem na myśli to, co powiedziałem. Nie chcę cię więcej widzieć –

powiedział Hake i napił się kawy, która zrobiła się chłodna.

Hanna zobaczyła nieustępliwość w jego wzroku i pokręciła głową.
– To nie jest tak, jak myślisz, ale tak czy owak, zrobiłam straszną głupotę.
Hake westchnął i zamierzał wstać.
– Poczekaj, pozwól mi przynajmniej wyjaśnić.
Popatrzyła na niego błagalnie i zauważył, że było w niej coś pokornego. Coś kruchego

i złamanego.

– Viggo ma firmę, która produkuje meble – powiedziała. – Spotkaliśmy się na targach

meblowych i był bardzo zainteresowany moimi prototypami mebli dziecięcych.

Splotła ręce na stole.
– Był także bardzo zainteresowany mną. Wyszliśmy coś zjeść kilka razy i zaproponował, że

jego firma mogłaby produkować jedno z krzeseł na licencji. Rozumiesz, jaki byłby to przełom
dla mnie?

Hake nie chciał słyszeć już nic więcej. Czuł, jakby ktoś wbił w niego nóż i teraz powoli go

przekręcał, ale słuchał nadal. Prawda być może wyrwie go z jego ciągłej melancholii, nie mogło

być w każdym razie gorzej. O ile to co słyszał, było prawdą.

– Zapytał mnie, czy jestem singlem, a ja głupio odpowiedziałam, że tak. Ale że mam

dziecko, które u mnie mieszka. Nie wiem, dlaczego nie powiedziałam, że jesteś w moim życiu.
Myślę, że byłam wtedy zła na ciebie o coś i udawałam, że nie istniejesz.

– Jak długo… robiliście to za moimi plecami?
– Czekaj – powiedziała Hanna. – Muszę to opowiedzieć na mój sposób.
Znów popatrzyła na niego błagalnie.
– Zaczął zalecać się do mnie i cały czas robił mi nadzieję, że krzesło będzie produkowane.

Sądziłam, że to nie takie groźne, żeby trochę pograć.

Spojrzała w dół na stół.
– Niestety, wszystko poszło nie tak. Przyjechał tutaj bez zapowiedzi i musiałam wysłać

gdzieś ciebie i Siri. To było wtedy, kiedy miałam jechać do Dalarö z przyjaciółką.

– Gdzie byliście wtedy?
– Zostałam w Sztokholmie, ale nie chciałam, żebyś myślał, że jestem tutaj. On przyszedł do

mnie do domu i zjedliśmy kolację.

Pokręciła lekko głową na to wspomnienie.
– Był dość uparty, ale udało mi się go odesłać, tak żeby nie wziął mi tego za złe. Nieco

później dostałam propozycję lukratywnego kontraktu, którą chciał ze mną przedyskutować.
Przyjechał do Sztokholmu. Żona Rilkego zaprosiła mnie na obiad i zabrałam tam ze sobą Viggo,
żeby uniknąć odprawiania go ciągle z kwitkiem.

– Więc Seymour Rilke był twoją przyzwoitką – powiedział Hake sceptycznie.
Hanna zarumieniła się, na policzkach i szyi wykwitły jej czerwone plamy.
– W zeszłym tygodniu pojechałam do Kopenhagi, żeby podpisać kontrakt. Nie był on jednak

do końca jasny. Były bowiem szczegóły, których nie mogłam zaakceptować i sporo niuansów
prawnych, co do których potrzebowałam pomocy. Zaprosił Siri i mnie do swojego wiejskiego
domu w Odense. Dopilnowałam, aby Siri zawsze była blisko mnie, nawet w nocy.

Posłała mu nieśmiałe spojrzenie.
– Dlaczego? To przystojny facet – powiedział Hake.
Hanna spojrzała na stół.
– Wiem – odrzekła nieprzekonywająco.
– Co stało się potem?
– Nic. Wróciłam do domu. Ktoś pomógł mi przy kontrakcie, który okazał się być dla mnie

całkiem kiepskim interesem, ale ja jednak byłam zdesperowana, żeby wprowadzić coś do
produkcji, więc mimo wszystko zgodziłam się podpisać. Viggo przyjechał tutaj, a resztę wiesz.

– Gówno wiem – powiedział Hake nieszczęśliwie.
– Przyszedł i mieliśmy zjeść kolację u mnie w domu. Potem ty wpadłeś jak bomba z Siri

i zachowałeś się jak prostak.

– Ja?
Hanna spojrzała na niego smutnymi oczami.
– Tak, ty. Gdybyś nie wrócił, kontrakt byłby podpisany. Zamiast tego musiałam się

tłumaczyć, a Viggo poczuł się zraniony i urażony, że się nim bawiłam, jak to ujął.

– Co też zrobiłaś – powiedział Hake zdecydowanie.
– Właśnie. To było tak cholernie głupie. Nie wiem, co we mnie wstąpiło za tym pierwszym

razem, ale potem jakby nie było odwrotu. Naprawdę zapędziłam się w kozi róg.

– Wszystko dla kontraktu?
– Z którego nic nie będzie. Viggo zerwał go tuż po tym, jak wyszedłeś i powiedział, że

oczywiście nie może współpracować z osobą, która mija się z prawdą. Ja zrobiłam to samo.

– Więc nigdy nie spaliście ze sobą?
– Nadal mnie nie słuchasz – powiedziała Hanna i wstała. – Z mojej strony to była tylko gra.

Powiedziałam, co miałam do powiedzenia. Teraz ty musisz zdecydować, co dalej.

– Potrzebuję czasu – odrzekł Hake i poczuł, jakby powtarzał prośbę Hanny z zimy.
– Czy ta dziewczyna ma z tym coś wspólnego? – zapytała z napięciem.
– Nie – odpowiedział Hake spokojnie.
Kiedy Hanna poszła, wyszedł na długi spacer wzdłuż brzegu. Przeszedł pod dużym przęsłem

Västerbron i dalej do Smedsuddsbadet. Odłożył laskę, przykucnął i wpatrywał się w ciemną
wodę. Nie odczuwał ani ulgi, ani gniewu. Czuł się tylko zupełnie pusty w środku. Nic nie było
takie, jak się wydawało. Niektóre rzeczy wyolbrzymiano, inne umniejszano. Las zasłania drzewa.
Hake zanurzył dłonie w wodzie i przemył twarz. Potem podniósł się, wziął laskę i spojrzał na
drugą stronę. Zobaczył wyspę Långholmen w zimowej szacie. Znajdowało się tam stare
więzienie, które teraz było przerobione na hotel. Gdyby jakiś więzień usłyszał, że ich cele
zostaną w przyszłości pokojami hotelowymi, gdyby ktoś powiedział tym mordercom,
gwałcicielom i złodziejom, że ich desperackie graffiti na ścianach będzie osobliwością dla
bogatych turystów, skłaniającą do przemyśleń, sądziliby, że się z nich kpi. Hake zastanawiał się,
jakich drzew nie widzi przez ten las. Jakie rzeczy za tydzień lub za miesiąc będą czymś zupełnie
innym, niż sobie wyobrażał.

Kiedy wrócił do domu, zanurzył się w wannie i zaczął rozmyślać o dwóch zamordowanych

dziewczynach z Östermalmu. A im więcej się zastanawiał, tym wyraźniej zdawał się widzieć cały
przebieg zdarzeń, wyraźny wzór, wszystkie drzewa. Była tam dziewczyna, która wydawała się
mieć wszystko, i był tam jej cień, który chciał także mieć wszystko. Teraz obydwie były
zamordowane. Ale nagle stracił ostrość i wszystko znów stało się nieprzepuszczalną masą, gdzie
wszyscy zdawali się mieć motywy, gdzie wszyscy zdawali się być zarówno winni, jak i niewinni.
Czy naprawdę morderstwo miało związek ze wspólnym kochankiem lub kochanką, czy było to
tylko złudzenie? Rodzaj zamalowania, gdzie prawdziwy obraz wyjdzie na światło dzienne
dopiero po usunięciu wierzchniej warstwy? Hake nie wiedział. Ale jednej rzeczy był pewien.
Morderca był tam na zewnątrz, w zimowej ciemności i to może była tylko kwestia czasu, zanim
on albo ona znów uderzy. Hake zanurzył się pod wodę. To był uwodzicielsko cichy i ciepły świat.
Żadnego wołania o pomoc, żadnej odpowiedzialności. Żadnych źle skierowanych namiętności.
Wydawało mu się jednak, że ktoś woła jego imię z daleka. Spojrzał do góry ponad powierzchnię
wody i nagle jakiś cień wszedł do łazienki i pochylił się nad nim. Próbował wstać, ale śliska
wanna sprawiła, że ześliznął się znów na dół i desperacko walczył o powietrze. Chwyciła go
panika, zaczął gwałtownie uderzać rękami i w końcu udało mu się wynurzyć. Wpatrywał się
w postać w łazience. To była Hanna. Patrzyła na niego niezdecydowanie.

– Co ty, do cholery, wyprawiasz?
– Wystraszyłaś mnie – powiedział Hake i poczuł wodę w tchawicy i nozdrzach.
– Ja?
– Zobaczyłem tylko cień pochylający się nade mną. Przez chwilę sądziłem, że to morderca.
Hanna uniosła lekko brwi.
– Dzwoniłam, ale nikt nie otworzył. Widziałam przecież, że się świeci, więc otworzyłam

i weszłam. Później usłyszałam pluskanie i krzyknęłam twoje imię – powiedziała rzeczowo.

Hake wstał nagi z wanny i wziął ręcznik z wieszaka.
– Dlaczego wróciłaś? Powiedziałem przecież, że potrzebuję czasu do namysłu.
Wzrok Hanny spoczął przez chwilę na nim, kiedy się wycierał.
– Tak, ale faktycznie nie zamierzałam ci go dać – powiedziała frywolnie, zarzuciła mu ręce

na szyję i przyciągnęła go do siebie.

ROZDZIAŁ 28

To był taki dzień, kiedy Sztokholm był najpiękniejszy. Niebo było niebieskie, połyskujące

złotem światło od stojącego nisko słońca sprawiało, że budynki jakby jarzyły się od środka. Jak
na starych obrazach mistrzów renesansu. Drzewa sterczały z kaligraficzną precyzją na tle
ciężkiego od śniegu, białego krajobrazu. Drogi nie zdążyły się zrobić brudne, śnieg leżał
nietknięty zarówno na dachach, jak i ulicach. Nawet komisariat policji wyglądał pięknie
w świetle poranka, kiedy Axel Hake wszedł do budynku. Czuł się wypoczęty. Hanna zabrała Siri
do swojej matki, zanim przyszła z wizytą, i mieli całą noc dla siebie. Noc dorosłych. Rano leżeli
przytuleni na łyżeczkę i głębokie poczucie przynależności sprawiło, że Hake zamarzył
o dłuższych chwilach razem. Ale gdzieś w duchu wiedział, że to tylko marzenie. Byli dwoma
eremitami, którzy nie byli stworzeni do całkowicie wspólnego życia.

Po solidnym śniadaniu każde poszło do swojej pracy. Hanna musiała spróbować znaleźć

innego producenta, a Hake musiał znaleźć mordercę. Byli jak dwoje starych myśliwych tropiący
zwierzynę.

Kiedy Axel Hake wszedł do biura, zauważył swoich współpracowników oczekujących

w napięciu. Tobisson podniósł się i stanął trochę wyczekująco przy oknie, a Lidman ze sztywnym
uśmiechem otworzył teczkę i wyjął dokument.

– Masz – powiedział z drżeniem w głosie i wręczył go Hakemu.
Hake zobaczył, że jest to wyciąg z rachunku telefonicznego. Mnóstwo cyfr uszeregowano

w kolumnach. W pierwszej z kolumn znajdował się numer telefonu, w drugiej – jak długo trwała
rozmowa, a w trzeciej – ile kosztowała abonenta.

– To jest rachunek za telefon komórkowy Jenny Jansson – powiedział Lidman.
Hake nie widział żadnych nazwisk tych, do których dzwoniła, a numery nie były w jakiś

sposób znajome.

– Jak widzisz, biegną kwartalnie.
Lidman podszedł i położył swój gruby palec na papierze i pokazał Hakemu daty, kiedy

telefonowano.

– Numery prowadzą do różnych kolegów i do jej chłopaka. Do różnych sklepów, między

innymi do kwiaciarni. Do tego ostatniego dzwoniła po morderstwie na Cathrine Haldeman-
Spegel. Po wieniec pogrzebowy. Tam. Dziewiątego listopada.

– Jeśli przyjmiemy tę datę za punkt wyjścia i popatrzysz przed i po tej dacie, odkryjesz nowy

numer, który powraca po śmierci Cathrine.

Hake patrzył na ten nowy numer. To numer w Sztokholmie. Południowe przedmieścia, jeśli

dobrze pamiętał.

– Anders Hjortman?
Lidman uśmiechnął się, a Tobisson spojrzał z napięciem na Hakego.
– Zatem dzwoniła do Andersa Hjortmana. I co z tego?
– I co z tego? – powiedział przedrzeźniając Tobisson, ale przerwał natychmiast, kiedy

zobaczył spojrzenie Hakego. – Nie spotkali się przecież, zanim Cathrine została zamordowana,
a teraz dzwonią do siebie.

– To też rozumiem – powiedział Hake spokojnie. – Ale nie ma w tym nic kryminalnego.

Spotkali się i utrzymywali kontakt w trudnym czasie.

– Spójrz na czas i na to, ile kosztowało połączenie – wtrącił Lidman.
Ponownie położył swój duży palec na dokumencie i wskazał.

– Tu jest jedna rozmowa, która trwała dwadzieścia minut. Tam kolejna, która trwała ponad

kwadrans i następna trwająca osiem minut. Wszystko z telefonu komórkowego z bardzo wysoką
opłatą za rozmowę. W ten sposób nie dzwoni się, do cholery, z kondolencjami.

– Pokaż mu ostatnią – powiedział Tobisson niemal triumfującym głosem.
– Ostatnia rozmowa, którą wykonała, była do Andersa Hjortmana. Tam.
Hake poczuł dreszcz wzdłuż karku. To był ten sam dzień, kiedy zamordowano Jenny.
Anders Hjortman pakował sportową torbę, kiedy Lidman i Hake przyszli z wizytą. Wpuścił

ich niechętnie i powiedział, że nie ma dla nich teraz czasu. Mecz miał się zacząć za godzinę.

– Wobec tego zwijamy cię na komisariat – powiedział Hake nieprzejednanie.
Hjortman ugiął się i usiadł na kanapie z napojem energetycznym w ręce. Lidman pokazał mu

wyciąg telefoniczny i poprosił o wyjaśnienie. Hjortman najpierw zawahał się, ale potem pokręcił
głową.

– To wszystko jest tak cholernie durne, że głowa mała – powiedział w końcu. – Jenny

podeszła do mnie znienacka na wernisażu i zastanawiała się, czy możemy pogadać. Poszedłem na
to. Spotkaliśmy się w kawiarni i od razu stało się dla mnie jasne, że ona po prostu leciała na
mnie. Mimo że wydawała się zainteresowana relacją moją i Cathrine.

Posłał im beznadziejne spojrzenie.
– Za drugim razem, kiedy mieliśmy się spotkać, zaprosiła mnie do domu przy

Torstenssonsgatan. Kiedy tam przyszedłem, nakryła do stołu, poczęstowała winem
i przysmakami. Po krótkiej grze wstępnej przespaliśmy się ze sobą.

Hjortman napił się napoju i wzruszył ramionami, jakby po to, żeby wyjaśnić, że była to

naturalna kolej rzeczy, kiedy spotykał kobiety.

– Potem zaczęła dzwonić i gadać o wszystkim między niebem a ziemią. Najpierw nieco mi to

schlebiało. To była ładna kobieta, ale potem zmęczyłem się nią trochę.

– Jak bardzo? – zapytał Hake.
– Nie wystarczająco, żeby ją zabić, jeśli to masz na myśli. Ale wydarzyła się dziwna rzecz,

kiedy spaliśmy ze sobą.

Wyjrzał nagle zmartwiony przez okno.
– Nazwała mnie tatą – powiedział cicho.
Lidman i Hake spojrzeli na siebie.
– Poprosiłem ją, żeby przestała, ale to wydawała się być obsesja i to ją podniecało. W końcu

nie chciałem się już z nią spotykać. Zamierzałem jej to powiedzieć, następnym razem, kiedy się
spotkamy. Ale nie zobaczyliśmy się nigdy więcej.

– Uderzyłeś ją? – zapytał Lidman.
Hake widział, że Hjortman ścisnął butelkę tak mocno, że zbielały mu knykcie.
– Nawet małego policzka?
– Przestań – powiedział Hjortman, zacisnąwszy zęby. – Nie możesz mnie sprowokować, jeśli

miałeś taki zamiar.

– Tylko kobiety mogą to zrobić?
Hjortman spojrzał nieszczęśliwie na Hakego.
– Muszę to tolerować?
– Dzwoniła do ciebie tego samego dnia, kiedy została zamordowana – powiedział Hake. –

Umówiliście się na randkę tego dnia?

Hjortman rozluźnił się nieco i skinął potem głową.
– Powiedziała, żebym przyszedł około siódmej. Zrobiłem to, ale nikt nie otworzył.

Pomyślałem, że to świetnie i pojechałem do domu.

– Nie próbowałeś dzwonić?

– Zgodziliśmy się, że to ona będzie dzwonić. Coś z chłopakiem…
– Kiedy dowiedziałeś się, że została zamordowana?
– Przeczytałem o tym w gazecie.
– Dlaczego nie skontaktowałeś się z nami?
Hjortman podniósł się i odstawił butelkę na parapet.
– Jestem trenerem drużyny dla wielu młodych chłopców i dziewcząt. Wiem, że oni naprawdę

mnie potrzebują. Pomogłem wielu młodym ludziom uporządkować swoje życie. Gdyby gazety
zaczęły o mnie pisać, podważyłoby to moją pozycję i krążyłaby masa spekulacji, co nie
przyniosłoby nikomu żadnego pożytku. Rodzice byliby zaniepokojeni, klub zyskałby złą
reputację. Rozumiecie chyba.

Hake rozumiał. Podobną mowę wygłosił Stenhammar o szczęściu i nieszczęściu swoich

pacjentów. Zdawał też sobie sprawę z tego, że coś w tym jest, nawet jeśli nie podobała mu się ta
wieczna nieufność wobec policji.

– Więc decyzja o siedzeniu cicho to było wykalkulowane ryzyko, które podjąłeś.
Hjortman kiwnął głową i spojrzał na zegarek.
– Za pięć minut przyjeżdża po mnie bus z dzieciakami i menedżerem technicznym. Możecie

mnie zabrać albo pozwolić mi robić swoje. Nie mam nic wspólnego z morderstwem.

Hake wstał i oparł się na swojej lasce. Obserwował przenikliwie Hjortmana przez kilka

sekund, zanim podjął decyzję.

– Wystarczy, że przyjdziesz jutro na komisariat na formalne przesłuchanie – powiedział

sztywno.

Hjortman spojrzał na niego z wdzięcznością i otarł czoło wierzchem swojej zrogowaciałej

pięści. Hake dał znak Lidmanowi, żeby wyszedł za nim. Dokładnie kiedy wyszli, bus zatrzymał
się przed bramą i zatrąbił. Zgraja pełnych nadziei chłopców wyjrzała przez okno w stronę bramy.
Hake stanął po drugiej stronie ulicy i obserwował, jak Hjortman wychodzi ze sportową torbą
w ręce. Kiedy zobaczył chłopaków w autobusie, rozpromienił się i zrobił gest zwycięstwa. Ze
środka busa było słychać jednogłośny okrzyk.

Lidman położył dłoń na ramieniu Hakego.
– Też miałeś takiego entuzjastę jako trenera, kiedy byłeś chłopakiem?
Hake skinął głową i patrzył długo za busem, który jechał pod światło w dół podmiejskiej

ulicy.

Kiedy Axel Hake wrócił na komisariat, zaczął czytać to, co do tej pory wyszło o morderstwie

Jenny Jansson. Był to słaby materiał, ale najbardziej interesujące jednak było to, że Jenny kradła
rzeczy od Cathrine. Była niemal opętana jej życiem. Tak opętana, że uwiodła biologicznego ojca
Cathrine, żeby zrobić coś, czego ona nie zrobiła. Hake w każdym razie nie wierzył w to. A jeśli
Ditte Kelp mówiła prawdę, czego nie był pewny, to Jenny ukradła pamiętnik Cathrine. Hake
przejrzał wykaz tego, co znajdowało się w mieszkaniu Jenny, ale nie znalazł żadnego pamiętnika.
Czy to tego szukał morderca? Kompromitującego dziennika? Hake myślał, że raczej tak. Ale co
było w pamiętniku, co mogło sprawić, że ktoś zamordował, i skąd morderca wiedział, że Jenny
go miała? Drzwi otworzyły się i Bolinder wszedł razem z Ollem Sandstedtem. Bolinder miał plik
gazet pod pachą i trzymał pierwszą stronę jednej z nich. „Östermalm w strachu” głosił krzykliwy
nagłówek jednej. „Kto będzie następną ofiarą” było napisane na drugiej.

– Dzięki – powiedział krótko Hake.
– Jeśli nie będziesz współpracować, za kilka dni będą wypisywać zupełnie inne rzeczy.
– Jakie?
– Zaczyna się od skoncentrowanej napaści na niekompetencję kierownictwa policji i ciebie

w szczególności. Następnym krokiem jest wywiad z komendantem policji, w którym on

wprawdzie cię broni, ale jednak umywa od tego ręce. Syndrom Piłata. Później usłyszysz, że
działasz ze szkodą dla Ministra Sprawiedliwości i rządu. Opozycja zaatakuje rządzących.
Prawica na Östermalmie jest bogata i potężna, i będzie naciskać. Rząd będzie udawał, że to nie
jest kwestia polityczna, ale osobista. Rilke zobaczy, że może zarówno pozbyć się ciebie, jak
i zdobyć więcej zasobów, a wtedy, komisarzu Axelu Hake, zostaniesz na lodzie.

– A wtedy ty będziesz zadowolony – dodał Hake.
Bolinder zakaszlał lekko, popatrzył na niego uporczywie i pokręcił głową.
– Powiedziałem to wcześniej. Uważam, że jesteś dobrym policjantem.
– Ale – rzekł Hake.
– Ale jesteś łatwowierny, jeśli chodzi o widzenie rzeczy w szerszym kontekście. A to jest

wada.

– Jestem tu po to, aby zamknąć mordercę. Nie po to, żeby drapać władze po plecach.
Bolinder uśmiechnął się mdło do niego.
– Nie bądź tak cholernie patetyczny – odrzekł sucho i odszedł stamtąd.
– Bolinder – powiedział ostro Hake.
Ten zatrzymał się w drzwiach.
– Tak?
– Rilke nie zamierza czekać, aż władze zaczną zrzędzić. Jeśli do jutra nie wpadnę na coś

istotnego, ty przejmiesz sprawę. To nowe rozporządzenie Rilkego.

– Wiele może się zdarzyć w ciągu doby – stwierdził Bolinder beztrosko i wyszedł.
Sandstedt w międzyczasie wyłożył szereg dokumentów na jednym ze stołów w pokoju

dowodzenia. Cofnął się o krok i spojrzał na nie, poprawił trochę tu i tam, potem odwrócił się do
Hakego, który siedział i gapił się pusto przed siebie.

– Może to da radę cię rozweselić – powiedział Sandstedt i gestem wskazał dokumenty.
Hake podniósł się i podszedł do stołu.
– Co to jest?
– Jenny Jansson miała staroświeckie boczne szuflady biurka, które stają się małym stolikiem

do pisania, kiedy opuści się klapę. Wystarczająco dużym, żeby pisać na nim listy. Stary filc ze
skórzanymi krawędziami służył jako podkładka stolika do pisania.

Zdjął okulary i polerował je swoim dzianinowym krawatem.
– Wziąłem ją do laboratorium, żeby zobaczyć, czy coś, co zostało napisane, zostawiło na niej

ślady.

– I zostawiło? – zapytał Hake z napięciem.
Sandstedt kiwnął głową.
– To wprawdzie tylko fragment, ale trochę można rozszyfrować. – Wskazał na pierwsze

zdjęcie podkładki.

– „Pięćdziesiąt tysięcy koron” – przeczytał Hake.
– To może przecież być cokolwiek – powiedział Sandstedt – ale na prawo od kilku

niewyraźnych zdań i niepowiązanych słów są tamte słowa.

Wskazał palcem na znaczne powiększenie z podkładki. Jasno i wyraźnie było napisane:

„Jeśli nie zapłacisz, pójdę prosto na policję…”.

W pokoju zrobiło się cicho. Hake zachwiał się. Chwycił mocno za laskę i badał dokument.
– Niech to szlag – powiedział. – Szantaż.
Sandstedt uśmiechnął się z samozadowoleniem.
– Och, to dość prosta technika, bierze się tylko…
– Czy jest to w takim razie charakter pisma Jenny? – przerwał mu Hake.
– Jest. Sprawdziliśmy z innymi rzeczami, które pisała i podpisała.

Na korytarzu był hałas i Lidman wszedł z Tobissonem za sobą.
– Powinno się mieć wolne w taki dzień – powiedział i opadł na krzesło. – Piękny

„pogodowy” urlop.

– I tak poszedłbyś do jakiegoś ciemnego salonu tańca i trząsł swoimi starymi kończynami –

powiedział Tobisson.

– Być może – powiedział z rozmarzeniem Lidman. Potem odwrócił się do Hakego, otworzył

swoją teczkę i wyjął jakąś kartkę.

– To jest wyciąg z konta Jenny Jansson. Bank zrzędził, ale kiedy powiedziałem, że to dotyczy

morderstwa, stali się trochę bardziej ustępliwi.

Uśmiechnął się na to wspomnienie.
– Dziesięć dni po zabójstwie Cathrine – powiedział ważnie – wpłacono dużą sumę pieniędzy

na konto Jenny.

– Pięćdziesiąt tysięcy – powiedział Hake.
Lidman spojrzał na niego skonsternowany.
– Rozmawiałeś już z bankiem?
Hake pokazał im fragmenty listu z szantażem i Lidman skinął głową rzeczowo.
– Te pięćdziesiąt tysięcy nie były przeniesione z żadnego innego konta bankowego, więc nie

wiemy, kto jest nadawcą. Ze względów bezpieczeństwa sprawdziłem taśmę z bankowej kamery
monitoringu i mogłem zobaczyć, że to rzeczywiście Jenny sama wpłaciła pieniądze.

Drgnął lekko.
– To było okropne widzieć ją żyjącą – powiedział. – Jakby teraz całe życie było przed nią,

kiedy wreszcie miała własne pieniądze.

– Własne czy nie własne – mruknął Hake.
Teraz w każdym razie zrozumiał morderstwo Jenny. Ukradła pamiętnik Cathrine, a tam był

jakiegoś rodzaju dowód na to, kto był zabójcą. Ale zamiast dać go policji, by mogli złapać
mordercę, ona zdecydowała się na szantaż. Fatalny błąd. Hake przeciągnął się i rozejrzał po
pokoju. Odkrył, że Sandstedt ma jeszcze jeden dokument na stole.

– Co to jest? – zapytał.
– Nie wiem, czy to coś znaczy, ale to jest zdjęcie popielniczki z Hotelu Örnsköld, którą Jenny

miała w swoim mieszkaniu. Cathrine miała przecież identyczną.

Hotel Örnsköld na Nybrogatan był mniejszym hotelem, który znali tylko wtajemniczeni.

Wyglądał jak zwykła kamienica czynszowa w dolnym Östermalm, z żółtą fasadą i wąskim,
prostym wejściem. Goście hotelowi przeważnie wracali i był on szczególnie popularny wśród
ludzi sztuki z różnych stron. Dokumentaliści, aktorzy i działacze kultury, których
zleceniodawców nie było stać na umieszczenie ich w Esplanad albo Diplomat, mieszkali tutaj.
Foyer było skromne, ale urocze, pokoje małe, ale wyposażone w biurka, tak aby mogły
funkcjonować jako miejsca pracy. Recepcjonista przyglądał się zdjęciu Jenny Jansson długą
chwilę, zanim oddał je z powrotem. Był chudym chłopakiem w wieku około dwudziestu lat,
z tłustymi włosami i obgryzionymi paznokciami.

– Nie poznaję jej – powiedział. – Ale może nocny recepcjonista pozna.
Hake wziął z powrotem zdjęcie i wyjął inne z koperty, którą trzymał w ręce.
– A ją? – zapytał Hake i podał zdjęcie Cathrine.
– Ją rozpoznaję – powiedział i ponownie długo studiował zdjęcie. – Nie wiem, jak ona się

nazywa, ale jest w niej coś znajomego. Definitywnie.

– Czytasz gazety? – zapytał Lidman.
– Oczywiście, że tak – odpowiedział recepcjonista urażony.
– To może stamtąd ją rozpoznajesz.

– Być może. Zrobiła coś?
Hake posłał Lidmanowi zrezygnowane spojrzenie i zabrał zdjęcie.
– Została zamordowana – powiedział.
– Ta druga też – rzekł Lidman.
Recepcjonista spojrzał na nich przez chwilkę skonsternowany.
– Nie tutaj, co?
– Jak myślisz? – zapytał bezlitośnie Lidman.
Recepcjonista pokręcił zdecydowanie głową.
– Definitywnie nie – powiedział. – Chyba bym zauważył?
– Być może – odrzekł słabo Lidman i otworzył pudełko zapałek. Zrobił magiczny ruch nad

otwartą szufladką, zanim jego wielka łapa zanurkowała i wyłowiła zapałkę. To było tak, jakby
wybierał szlachetny kamień ze szkatułki. Zadowolony wetknął zapałkę w usta.

Hake spojrzał ponad ladę i zwrócił uwagę na stertę kieszonkowych wydań literatury fantasy.

Pomyślał, że ktokolwiek mógłby przejść obok, a portier i tak nie zwróciłby na to uwagi.

– Dzięki zatem – powiedział Hake i skierował się do wyjścia.
– Nie porozmawiacie w takim razie z nocnym recepcjonistą? – zapytał chłopak ze

zdziwieniem.

– Jest tutaj?
– Definitywnie – powiedział recepcjonista przeciągłym głosem. – Jest chyba w szatni.

Przyszedł tuż przed wami.

Hake i Lidman przeszli za ladę i weszli do szatni z metalowymi szafkami wzdłuż ścian.

Starszy mężczyzna z bladą cerą i skołtunionymi włosami spojrzał na nich, naciągając parę
czarnych skarpetek.

– Chcieliście coś?
Miał taki sam przeciągły ton głosu jak jego kolega.
– Czy to ty jesteś recepcjonistą nocnym?
Mężczyzna spojrzał na nich podejrzliwie. Hake pomyślał, że muszą wyglądać dość osobliwie

jako para. On – niski, barczysty z przyciętymi włosami i laską. Oskar Lidman – duży i gruby,
ubrany w ciężki płaszcz, który pachniał zimową stęchlizną.

– Policja – powiedział Lidman.
– To chyba widzę – odpowiedział mężczyzna.
– Zatem to ty pracujesz w nocy?
– Przeważnie.
Hake wyjął znów zdjęcia i pokazał je recepcjoniście. Ten rzucił tylko na nie okiem.
– Ta blondynka była tutaj tylko jeden raz – powiedział i wskazał na Jenny Jansson. – Ta tam

była tutaj więcej razy. Sądzę, że nazywa się Cathrine Knutsson.

– Jesteś pewien?
Recepcjonista wyglądał tak, jakby został obrażony.
– To oczywiste, że jestem – powiedział. – Nie jestem jak ten bezmózgowiec przy ladzie,

który ledwo by zareagował, gdyby wszedł gość z żółwiem na głowie. – Pokręcił pogardliwie
głową.

– Były tu same? Razem?
– Nie wiedziałem, że się znały. Były tutaj przy całkiem różnych okazjach.
– Same?
– Oczywiście, że nie. Miały towarzystwo.
– Tę samą osobę?
Recepcjonista włożył jedną nogę w wypolerowany but i kiwnął głową.

– Kogo?
– Pana Flemminga.
Hake spojrzał pytająco na Lidmana.
– Pana Flemminga?
– Właśnie – powiedział recepcjonista. – Pan Flemming był tutaj z tymi obiema kobietami.

Z Cathrine Knutsson wiele razy, z tamtą drugą kobietą tylko raz, z tego, co wiem.

– Przez noc?
– Najczęściej przez weekend.
Hake skinął z zadumą głową. Zapałka Lidmana utknęła w kąciku ust.
– Jak on wygląda, ten pan Flemming?
– Dlaczego chcecie to wiedzieć?
– Obydwie dziewczyny zostały zamordowane.
Nocny recepcjonista wzdrygnął się i popatrzył na nich przenikliwie, próbując wybadać, czy

go nabierają.

– To było w gazetach – powiedział Lidman. – Nie czyta ich pan?
Mężczyzna założył drugi but z pomocą łyżki do butów i zagładził do tyłu czarne, skołtunione

włosy.

– Nie – powiedział. – To jest przywilej pracy w nocy. To tak, jakby nic się nie działo na

całym świecie.

– Więc jak on wygląda? – powtórzył Hake. – Jest wysportowany, ciemny?
– Zupełnie nie – powiedział recepcjonista. – I ja wiem, kto to jest, chociaż nazywa się

Flemmingiem. Mieszkam na Strindbergsgatan i przechodzi obok mnie czasami, kiedy siedzę
w parku Tessin i patrzę na bawiące się dzieci.

Uśmiechnął się złośliwie.
– Nazywa się Gustav Grieg i prowadzi Galerię Grieg na Karlaplan.
Zrobiło się przez chwilę cicho, aż dotarła do nich informacja.
– Na pewno? – zapytał w końcu Hake.
– Definitywnie – powiedział recepcjonista błyskiem ironii w swych wodnistych oczach.

ROZDZIAŁ 29

Axel Hake stał i dreptał w bramie na Karlaplan dozorując Galerię Grieg, kiedy otrzymał

telefon, na który czekał. Rewizja mieszkania, o której zdecydował prokurator, przyniosła
rezultaty. Podziękował Lidmanowi i nagle poczuł ulgę. Więc to tak się ma sprawa. Teraz
przynajmniej mieli coś innego niż poszlaki. Stopy miał zdrętwiałe i czuł, że porządnie zmarzł,
kiedy przechodził na skos przez Karlavägen. Wciągał zimne, suche powietrze i zauważył, że cała
aleja w dół do Narvavägen jest iskrząco biała. Jak na romantycznej kartce bożonarodzeniowej.
Co za dzień, żeby złapać mordercę – pomyślał Hake i wszedł do galerii.

Gustav Grieg był w trakcie zdejmowania wystawy, kiedy Hake się pojawił. Spojrzał na niego

ze zdziwieniem i przeciągnął ręką po swoich słomianożółtych włosach.

– Cześć – powiedział trochę wyczekująco.
– Cześć – powiedział Hake.
Gustav Grieg szedł w jego stronę w swoim nieco niedbałym stylu.
– Mogę ci w czymś pomóc?
– Wiemy, że miałeś romans z Cathrine Haldeman--Spegel – powiedział Hake. – I z Jenny

Jansson.

– O kurwa – powiedział Grieg. – Chodź.
Wszedł do biura i usiadł na krześle. Zaproponował Hakemu, żeby również usiadł, a sam

wyjął papierosa.

– Prędzej czy później i tak by to wyszło, ale nie chciałem, żeby Paula została w to

wciągnięta.

– To jest poważniejsze, niż myślisz – powiedział Hake. – Sądzimy, że je zamordowałeś.
Grieg ledwo zareagował. Zaciągnął się głęboko i spojrzał przez zasłonę dymu na komisarza.
– Możesz to udowodnić? – zapytał w końcu.
– Być może – powiedział Hake. Nie zamierzał opowiadać, co znaleźli. Jeszcze nie.
– W takim razie potrzebuję chyba adwokata – odrzekł Grieg.
Hake poprosił o numer telefonu adwokata, zadzwonił do niego i podał słuchawkę Griegowi.
– Andreas? Cześć, tutaj Gustav. Policja uważa, że mam coś wspólnego z morderstwem

Cathrine Haldeman-Spegel. Tak, już tu są, więc najlepiej będzie, jak zaczniesz się
przygotowywać.

Pożegnał się i odłożył słuchawkę.
– Nie masz nic do powiedzenia? – zapytał Hake.
– Nie teraz.
– Czy twoja żona wie o… twoich romansach?
Grieg pokręcił głową.
– To była jedna sprawa z Cathrine, co? – powiedział Hake – Ale co innego z Jenny, prawda?
Grieg patrzył tępo przed siebie.
– Jenny się narzucała – powiedział, zacisnąwszy zęby. – Była opętana Cathrine. Powiedziała

potem, że to był zabawny eksperyment przespać się ze mną.

– Ale dlaczego Jenny, skoro przecież byłeś tak zainteresowany Cathrine?
Grieg westchnął i zgasił peta w pustej butelce.
– Nie wiem. To mi chyba schlebiało. Ona była piękną kobietą. To plus rutyna małżeńska.

Nawet ty musiałeś to chyba kiedyś czuć?

Hake zignorował retorykę Griega.

– Jak poważne było to z Cathrine?
– Kochałem ją – powiedział wprost Grieg. – Może za bardzo…
– Miałeś własny klucz do jej mieszkania?
Kiwnął głową.
– To był dar miłości.
– I to ty uprawiałeś z nią seks w niedzielę wieczorem, na dzień przed morderstwem?
Grieg kiwnął głową ze zmęczeniem.
– Kiedy wpadłeś na to, że ona nie była tą wspaniałą dziewczyną, jak początkowo sądziłeś?

Przyłapałeś ją z kimś innym?

Twarz Griega zrobiła się woskowo blada i Hake myślał przez chwilę, że stanie się

agresywny. Ale uspokoił się nieco i spojrzał zmartwiony na Hakego.

– Nie. I mam wrażenie, że niczego nie zrozumiałeś o anatomii miłości. Jesteś równie głuchy

jak…

Nie zdążył więcej powiedzieć, bo ktoś wszedł do biura. To była Paula Grieg. Popatrzyła

niespokojnie na obydwu mężczyzn.

– O co chodzi?
Grieg spojrzał niemal błagalnie na Hakego.
– Dasz mi kilka minut sam na sam z nią?
Hake wstał i wyszedł. Bez obrazów lokal wyglądał ponuro. Równie nagi i opuszczony jak

pokryta śniegiem fontanna za oknem. Słyszał jęki ze środka biura i zastanawiał się, czy powinien
interweniować. Ale zaczekał jeszcze kilka minut i nagle otworzyły się drzwi, zza których wyszła
Paula Grieg.

– Sądzę, że popełniasz gigantyczny błąd – powiedziała wrogo. – Mój mąż nie jest żadnym

mordercą.

– Na to jednak niezaprzeczalnie wygląda – odrzekł spokojnie Hake.
– Ale on był w domu ze mną, kiedy zamordowano Cathrine – twierdziła Paula. – Przecież już

o tym mówiliśmy.

Jej piękna twarz miała przybity wyraz, ale oczy były srogie.
– Nie obronisz go fałszywym alibi.
Pokręciła głową.
– To prawda.
Hake wyjął swoją komórkę i powiedział do niej kilka słów. Tuż po tym do galerii wszedł

Tobisson w towarzystwie kilku innych policjantów i zabrali ze sobą Gustava Griega.

Hake stał w miejscu z jego żoną.
– Przykro mi z tego powodu – powiedział zgodnie z prawdą.
– Nie możesz już iść?
Hake skinął.
– Chcę cię tylko przygotować na to, że zrobiliśmy rewizję waszego mieszkania – powiedział.

– Mam na myśli, gdyby coś było nie w porządku.

Paula spojrzała na niego ze zdziwieniem, ale potem rozluźniła się.
– Wykonujesz chyba tylko swoją pracę – odrzekła cicho.
Hake kiwnął głową.
– Dokładnie jak prostytutka – dodała, weszła do biura i zatrzasnęła drzwi.
Axel Hake spotkał Oskara Lidmana i Ollego Sandstedta na posterunku policji po

przeszukaniu mieszkania. Grieg był zatrzymany. On i jego adwokat odpierali zarzuty
morderstwa. Seymour Rilke zaszedł, nie żeby gratulować, tylko żeby zapytać, czy Hake
rzeczywiście jest pewien. Nie chciał mieć na koncie jeszcze jednego zwolnienia z aresztu.

– Wszystko wskazuje na niego – powiedział Hake.
– Ale czy są jakieś dowody, które utrzymają się w sądzie?
– Po to jest sąd, żeby sprawdzać.
– A co mówi prokurator?
– Dostanie nasz materiał po południu, później może dokonać swojej oceny.
– Co to za materiał?
– Znaleźliśmy list z wymuszeniem, który napisała Jenny Jansson. Był ukryty w mieszkaniu

Gustava Griega.

Sandstedt wręczył Hakemu plastikową koszulkę, w której leżał list. Hake pokazał go

Rilkemu.

– Wystarczy?
– Myślę, że mamy wystarczająco dużo, żeby go przynajmniej zatrzymać.
Rilke był jednak niepewny i poprosił Hakego, aby go informować cały czas. Mógł nawet

dzwonić do domu, gdyby coś nowego wyszło na jaw.

Kiedy poszedł, Hake spojrzał na list.
– „Wiem, że to ty jesteś mordercą Cathrine” – przeczytał Hake. – „Mam jej pamiętnik i tam

znajduje się dowód. Mogę ci go pokazać. Chcę pięćdziesiąt tysięcy koron. Jeśli nie zapłacisz,
pójdę prosto na policję…”.

Spojrzał na obydwu mężczyzn, którzy stali niemal na baczność.
– Gdzie go znaleźliście?
– Między płótnem a tyłem obrazu – powiedział Lidman. – Olle odkrył, że wisi trochę

krzywo, i był zdania, że właściciele galerii nie wieszają swoich obrazów krzywo, o ile nie
spieszyli się, żeby coś ukryć. Może Gustav Grieg usłyszał, że jego żona idzie i zaczął się
spieszyć.

Lidman wzruszył ramionami. Sandstedt zdjął swoje grube okulary, podniósł je do światła

i potarł o swoją znoszoną marynarkę, zanim znów je założył. Obydwaj byli wyczerpani po całym
napięciu związanym ze śledztwem i Hake wysłał ich do domu. Jutro zacznie się cyrk, a on
potrzebował wypoczętych współpracowników.

Axel Hake szedł powoli do domu z teczką wypełnioną materiałami ze śledztwa. Chciał być

dobrze przygotowany, kiedy przesłuchanie Gustava Griega zacznie się następnego dnia. Laska
chrzęściła na mocno zbitym śniegu. Słońce stało nisko i domy rzucały niebiesko-fioletowe cienie
na ulice. Młoda mama z wózkiem dziecięcym uśmiechnęła się lekko do niego, posłaniec na
motorowerze z rolką papieru na bagażniku przemknął obok, a starszy mężczyzna stał w parku
Landsting i karmił ptaki. Życie toczyło się w najlepsze, mimo że w mieście zamordowano dwoje
ludzi. Dobra dziewczyna została pozbawiona życia, a to doprowadziło do tego, że życia dwóch
kolejnych osób zgasły, jeśli wliczyć samobójstwo Stenhammara jako reakcję na śmierć Cathrine.
Pierwsze morderstwo zostałoby z pewnością opisane przez paryską policję jako crime
passionnel. Tam uważano to za okoliczność łagodzącą. Hakemu trudno było to zrozumieć, mimo
że wiedział, jak może być zdezorientowany człowiek, kiedy kocha. Ale to drugie morderstwo, to
na Jenny Jansson, było dokonanym z premedytacją, z zimną krwią, morderstwem, które mogło
tylko budzić odrazę, jakkolwiek na to nie patrzeć. Hake nie zamierzał pozwolić Gustavowi
Griegowi łatwo się wykpić i miał tylko nadzieję, że dowód wystarczy na wyrok skazujący. Ale
nie był tego całkiem pewien. Kiedy wszedł na Chapmangatan, zobaczył taksówkę stojącą przed
bramą. Kierowca pomagał mężczyźnie z niej wysiąść. To był Lars Larsson-Varg urżnięty
w sztok. Taksówkarz wyjął pieniądze z portfela Larssona-Varg i włożył go z powrotem do
wewnętrznej kieszeni ubrania kustosza. Hake podszedł szybko do swojego sąsiada.

– Jak tam, Lars?

Lars Larsson-Varg cofnął się o krok, żeby odzyskać równowagę, i zaśmiał się głucho.
– Jak tam? Cóż, powiem komisarzowi, że jest całkowicie kurewsko.
Hake wziął sąsiada pod ramię i poprowadził go w stronę bramy.
– Tak źle chyba jednak nie jest?
Kustosz prychnął.
– Byłem u tego nowego szefa Muzeum Narodowego i wyłożyłem swoje teorie

o Sprzysiężeniu Claudiusa Civilisa. Że prawdopodobnie jest namalowany przez ucznia
Rembrandta, Goværta Flincka. Wiesz, co powiedział?

Hake nie wiedział i wlókł go do bramy.
– Powiedział, że Flinck umarł pół roku przed tym, jak obraz zaczął być malowany.
Wpatrywał się beznadziejnie w Hakego.
– Rozumiesz? Wprawdzie datowanie nie jest całkowicie wiarygodne, ale jednak. Widziałem

tylko moją zemstę na muzeum. Nic innego! Powinienem być bardziej dokładny! Kurwa!

Hake doprowadził go do drzwi, wydostał klucze i wprowadził do środka. Wewnątrz

mieszkania znajdowały się sterty pustych butelek po winie, podartych papierów i przewrócone
regały. Hake puścił Larssona--Varg i staruszek usiadł ciężko na kanapie.

– To nie Rembrandt namalował Sprzysiężenie Claudiusa Civilisa, jestem tego absolutnie

pewny – mamrotał. – Ale to też nie Govært Flinck. To ktoś inny. I teraz muszę zacząć od
początku, a mój kapitał zaufania następnym razem będzie niemal wyczerpany.

Pokręcił głową i spojrzał nagle na Hakego przymrużonymi oczami.
– A tobie jak idzie? Czy to mistrz, czy uczeń to zrobił?
Hake roześmiał się.
– Sądzę, że przeczytasz o tym w jutrzejszych gazetach – powiedział. – Teraz nie mam dla

ciebie czasu.

Poszedł w stronę drzwi i jeszcze zanim zdążył wyjść, usłyszał chrapanie.
Axel Hake nie był głodny. Zjadł zupę pieczarkową na obiad i kawałek szarlotki na deser.

Potem przeczytał ostatni numer „Paris-Turf” i słuchał Loin du froid de décembre Hélèny Ségary.
Ociągał się cały czas, żeby otworzyć teczkę z materiałem ze śledztwa i zabierał się do tego jak
pies do jeża. Założył szlafrok na koszulę i spodnie, i usiadł, żeby zapalić papierosa. Myślał
o Gustavie Griegu. Co sprawiało, że ludzie nagle przekraczali granicę tego, co najbardziej
zabronione, żeby odebrać innemu człowiekowi życie? Czy to desperacja, czy megalomania?

Grieg kochał się namiętnie w Cathrine Haldeman--Spegel i zaczął tracić grunt pod nogami.

To nie było łatwe dla mężczyzny, który zbliżał się do pięćdziesiątki, obchodzić się z takim
nieodpartym uczuciem. Wszystko nagle było nowe i jednocześnie głupie. Jak zareaguje
otoczenie? Jego żona, jego partnerzy biznesowi? Rodzice dziewczyny? I jak zaczyna się od
nowa? A kiedy wreszcie przeszedł przez to wszystko, nadeszły inne wątpliwości, jakie dosięgają
większość zakochanych. Musiał zauważyć, jak doświadczona była seksualnie i zastanawiał się,
co to mogło oznaczać. A później nieuniknione pytanie: Czy ona naprawdę kocha mnie równie
mocno, jak ja kocham ją? Czy myśli o mnie codziennie, jak ja myślę o niej? No i zazdrość.
Przeklęta zazdrość, która zżera od środka. Hake dobrze ją znał.

Może Grieg poszedł za nią i zobaczył, że ma kogoś innego. I nie kogokolwiek innego, może

miała inną kobietę w łóżku, kiedy jego tam nie było. On konfrontuje się z nią, ona się śmieje.
Chce ją przestraszyć. Ale wszystko wymyka się spod kontroli i w złości on ją dźga. Potem
zaczyna się coś innego. Jenny, która ukradła pamiętnik Cathrine, widzi w nim zapiski, dzięki
którym mniej lub bardziej może udowodnić, iż on jest mordercą. Zaczyna żądać od niego
pieniędzy, ale przypieczętowuje w tym samym momencie swój los, gdyż morderca już raz
zamordował i nie cofnie się przed zrobieniem tego ponownie. Dał sobie teraz ekskluzywne prawo

niszczenia życia.

Hake otworzył lodówkę, wyjął butelkę piwa i wypił łapczywie. Ale gdzie jest pamiętnik?

Czy Cathrine zdążyła to powiedzieć, zanim umarła? Czy Gustav Grieg zdążył go ukryć, zanim
został aresztowany? Hake wyjął swój zniszczony notatnik i zaczął zapisywać pytania, które teraz
płynęły ku niemu wartkim strumieniem. Było lepiej tak rozumować samemu, zamiast
przekopywać się przez cały materiał. Ale wiedział, że jednak musi to zrobić. Znów podchodził do
tego z niechęcią. Myślał o tym, jak łatwo różne rzeczy mogły wymknąć się spod kontroli. Może
sąsiedzi z mieszkania obok, ta starsza para, nagle się pozabijają. Może Larsson-Varg w swoim
zapale, by udowodnić swoje tezy, będzie zmuszony pozbyć się przeciwnika, żeby wygrać sprawę.
Może pediatra z mieszkania poniżej naprawdę ma powód, żeby się bać. Może ktoś rzeczywiście
źle jej życzy. Może krewni, których religia nie akceptowała niezależnych, pracujących kobiet. No
i on sam – Stenhammar mógł w Rosendal upaść tak nieszczęśliwie, że zostałby inwalidą. Hake
poczuł zimny pot, kiedy pomyślał o wszystkim, co mogłoby pójść źle. Dokładnie jak dla Gustava
Griega.

Podszedł do telefonu i zadzwonił do Hanny, żeby życzyć jej dobrej nocy. Wydawała się

oddana i radosna. Napomknął, że sprawa wkrótce się skończy i że ma mnóstwo nadgodzin do
odebrania. Może mogliby pojechać gdzieś i świętować Boże Narodzenie? Wszyscy troje. Hanna
uważała, że to brzmi świetnie. Mogłaby spytać swoich bogatych przyjaciół, czy ktoś może
wynająć dom na archipelagu albo może loft w Nowym Jorku. Miała też przyjaciółkę, która była
właścicielką starego domu w Toskanii, który stał pusty przez zimę. Hake nigdy nie przestał się
dziwić, jakie kontakty ma Hanna.

– Chcesz powiedzieć Siri dobranoc? – zapytała w końcu.
Siri podeszła do telefonu.
– Dobranoc, tatusiu – powiedziała swoim spokojnym głosem. – Czy możemy pojechać

wkrótce do szczeniaka?

Żadnego owijania w bawełnę.
– Oczywiście, że możemy. Zadzwonię tylko do cioci Julii i dowiem się, czy jest w domu.
– Jest – powiedziała Siri. – Dzwoniłam do niej przed chwilą. Wydawała się smutna.
Hake poczuł nieprzyjemne uczucie w okolicy żołądka.
– Powiedziała, dlaczego jest smutna?
– Nie.
– Okej, zadzwonię do niej od razu, no i jedziemy tam pojutrze.
– Dobranoc – powiedziała Siri.
Hake powiedział dobranoc i rozłączył się. Zawahał się przez chwilę, zanim znów chwycił

słuchawkę i zadzwonił do swojej siostry. Po iluś sygnałach słuchawka została podniesiona,
a upiorny głos był słabo słyszalny.

– Halo?
– Tu Axel. Jak się masz?
– Dobrze.
To była ta głucha odpowiedź, którą Hake rozpoznał. Ta, która znaczyła, że Julia chce, by

zostawić ją w spokoju. Ale on miał zlecenie i nie zamierzał pozwolić jej uciec.

– Siri i ja zamierzamy odwiedzić szczeniaka pojutrze – powiedział.
Zrobiło się cicho przez długą chwilę.
– Julia?
Usłyszał westchnienie.
– Omówimy to innego dnia – powiedziała w końcu.
– Chcę mieć odpowiedź teraz, Julio.

– Innego dnia, powiedziałam.
– Co właściwie z tobą jest?
Nagle zaczęła płakać i tuż po tym odłożyła słuchawkę. Hake wybrał numer ponownie

i pozwolił sygnałom brzmieć przez kilka minut. Powtórzył manewr jeszcze kilka razy, ale kiedy
nie odpowiedziała, ubrał skórzaną kurtkę, zszedł na dół do samochodu i wyjechał w stronę lasów
Tullinge.

Dom najpierw wyglądał na opuszczony, ale potem Hake zobaczył, że za zaciągniętą zasłoną

się świeci. Zapukał mocno do drzwi i zawołał imię Julii. Po chwili otworzyła i spojrzała na niego
skonsternowana, zanim cofnęła się o krok, żeby go wpuścić.

– Coś się stało? – zapytał i wszedł za nią do kuchni.
– Nie – powiedziała ostrożnie i wzięła kieliszek wina, który stał na brzegu pieca. Pies Valle

przeciągnął się, posłał Hakemu melancholijne spojrzenie i położył swoją piękną głowę na łapach.
Hake zobaczył, że butelka wina była wypita.

– Brzmiałaś cholernie dziwnie przez telefon.
Julia wzięła łyk, potem odwróciła się i spojrzała na niego badawczo.
– Nie potrzebuję żadnej niańki – powiedziała cicho.
W spojrzeniu nie było ironii. Było ono zupełnie puste.
– To znowu David? – zapytał, jakby jej nie słyszał.
– Nie.
– Możesz to przyrzec?
– Dlaczego mam to zrobić? Musisz mi wierzyć.
– Nie wierzę.
– To nie mój problem.
Sączyła wino i spojrzała na niego znad brzegu kieliszka. Niemal z zadumą.
– Więc to ojciec? – próbował. – Znowu dzwonił i awanturował się? Wiem, jak się

denerwujesz, kiedy jest pijany i dzwoni.

Hake usiadł na kanapie w kuchni i postawił laskę obok siebie. Julia odgarnęła włosy z czoła

i Hake dostrzegł, że oblewa się zimnym potem.

– Powiedz coś!
Julia pokręciła głową i oparła się o murowany piec.
– Nie, przestał dzwonić, od kiedy poprosiłam go, żeby poszedł do jasnej cholery.
– Ja wiem, że coś się stało, dlaczego nie mówisz konkretnie?
– Dlatego, że nie masz z tym nic wspólnego.
– Więc to jednak David?
– Czy muszę prosić też ciebie, żebyś poszedł do cholery?
Widział, jak się rozzłościła, ale wolał to niż tę ciszę, w którą wchodziła. Zrozumiał, że nie

zamierza nic powiedzieć i zaczął analizować sytuację. Siri zadzwoniła i zapytała, czy mogą
odwiedzić szczeniaka. Ciocia Julia brzmiała smutno. Kiedy on zadał to samo pytanie podczas
rozmowy telefonicznej, ona bez ceregieli odłożyła słuchawkę. Nagle Hake zrozumiał, podniósł
się i podszedł bliżej swojej siostry.

– Gdzie on jest?
– Kto?
– Szczeniak, oczywiście.
Przez sekundę uniknęła jego wzroku, ale to wystarczyło Hakemu. Wykręcił się, chwycił

laskę i przeszedł przez pokoje na parterze. Potem przebrnął na górę na piętro, gdzie były jej
sypialnia i pokój gościnny. Ale już wiedział, że nie znajdzie żadnego szczeniaka. Zszedł na dół
po schodach i wyszedł przez drzwi zewnętrzne. Julia poszła za nim.

– Przestań – powiedziała.
Słyszał, że w jej głosie jest strach, i zrozumiał, że jest na właściwym tropie. Poszedł w stronę

budynku gospodarczego, gdzie znajdował się piec do palenia. Nie dymiło z komina i teraz
prawdopodobnie nie był włączony.

– Zatrzymaj się, Axel.
Ale Hake nie zamierzał się zatrzymać, kroczył dalej i szarpnął drzwi do szopy. A tam,

w plastikowej torbie, dokładnie jak kawka, leżał ten mały szczeniaczek, zakrwawiony,
z podciętym gardłem. Trącił go laską.

– Kurwa mać – powiedział dosadnie.
Julia dogoniła go i stanęła w drzwiach.
– To nie jest tak, jak myślisz – powiedziała z opanowaniem.
Hake odwrócił się, pchnął ją i poszedł dalej do samochodu. Julia popędziła za nim.
– Axel!
Hake był prawie przy samochodzie, kiedy siostra pchnęła go tak mocno w plecy, że stracił

równowagę. Rzuciła się na niego i poczuł jej ciężar i zapach. Silny zapach zwierząt i kwaśnego
czerwonego wina. Jej twarz była tak blisko jego, że po raz pierwszy zobaczył drobne naczynka
krwionośne wokół skrzydełek jej nosa i kurze łapki w kącikach oczu. Złapała go za ramiona
i wcisnęła je w śnieg.

– Posłuchaj – krzyczała. – I słuchaj cholernie dokładnie. To nie David to zrobił. Mówiłam ci

to wiele razy, ale ty zdawałeś się nie słuchać, nie rozumieć.

Hake odepchnął ją i na wpół usiadł. Julia przetoczyła się na bok i patrzyła na niego

uporczywie.

– To ona, naprawdę tego nie zrozumiałeś?
– Ona?
– Tak, jego żona. Z czystej zazdrości. To ona podcięła gardło kawce i zabiła szczeniaka. Ona!
I właśnie tam, na podwórku Julii, siedząc w pośniegowym błocie z laską między nogami

i z czerwoną od płaczu twarzą swojej siostry przed sobą, nagle zrozumiał, jaki błąd popełnił i że
morderca nadal chodzi wolno.

– To tak – powiedział. Wstał i strzepywał śnieg ze spodni. – To tak.
Julia także wstała. Widziała swojego brata oddychającego głęboko, szukającego równowagi

z laską i później uśmiechającego się krzywo.

– Dzięki – powiedział.
– Ty nie jesteś mądry – stwierdziła.
– Cóż, teraz jestem.
Rozejrzał się wokół po pachnącym sosnami krajobrazie. Gwiazdy świeciły wyraźnie na

czarnym, nocnym niebie. Potężny las wokół kliniki weterynaryjnej leżał obciążony śniegiem.
Ciszę przerywał tylko szum w koronach drzew albo odgłos ptaków. Przeciągnął ręką po
ostrzyżonych na jeża włosach i spojrzał nieśmiało na Julię, zanim odwrócił się i poszedł w stronę
samochodu.

– Nie zamierzasz chyba tam jechać?
– Nie – powiedział łagodnie. – David to twój problem, Julio. Ja mam inny. Cholernie dużo

większy.

Usiadł w aucie i zapalił. W świetle latarni widział Julię stojącą z dużym szalem na ramionach

i te dzikie włosy zakrywające połowę twarzy. Pies Valle skakał wokół jej nóg i Julia włożyła mu
do pyska jakiś smakołyk, który miała w kieszeni. Hake pomachał ręką, ale nie wiedział, czy to
widziała. Odwróciła się tylko i weszła do domu. Hake zawrócił samochód i obrał kurs na
Östermalm.

Zaparkował przed domem i wszedł przez bramę. Kobieta – myślał idąc w górę po schodach.

Że też nie widział tego wcześniej. Teraz wszystko wydawało się takie jasne, takie
nieskomplikowane. Tuż zanim zadzwonił do drzwi, zauważył, że jest cały mokry. Śnieg wniknął
przez spodnie, skarpetki i sweter. Słaby, kwaśny zapach wełny unosił się wokół niego i Hake
miał tylko nadzieję, że nie nabawi się przeziębienia. Kiedy Ditte Kelp otworzyła drzwi,
wyglądała najpierw na zdziwioną, potem niemal na wystraszoną.

– Tak? – powiedziała.
Bezczelny wyraz twarzy wydawał się znikać i wyglądała jak mała uczennica.
Hake wepchnął ją szorstko do mieszkania i zamknął za sobą drzwi.
– Czego chcesz? – zapytała z drżeniem w głosie.
Axel Hake wszedł do mieszkania i rozejrzał się wokół. Było tak samo zaniedbane jak

wcześniej. Obrazy stały wzdłuż ścian, stare filtry do kawy leżały w zlewozmywaku, a łóżko było
nieposłane.

– Gdzie on jest? – zapytał.
– Co takiego?
– Odpowiedz!
– Nie wiem, o co ci chodzi.
Hake zrobił dwa kroki przez pokój i zatrzymał się zaledwie kilka centymetrów od niej.
– Bardzo dobrze wiesz, co mam na myśli. Pamiętnik!
Ditte zamrugała. Bez maskary wyglądała niemal jak rozebrana pomimo swojego grubego

swetra i workowatych męskich spodni.

– Pamiętnik?
– Właśnie. To chyba dlatego przyszłaś do mnie? Żeby usłyszeć, czy jest ważny dla śledztwa,

czy nie?

Ditte spuściła oczy i usiadła na brzegu łóżka. Trzymała ręce luźno na udach.
– Masz go?
Skinęła lekko.
– Ja nic nie zrobiłam – powiedziała cicho.
– Oczywiście, że zrobiłaś.
Spojrzała mu w końcu w oczy i kiwnęła głową z rezygnacją.
– Zaczynam to rozumieć – powiedziała.
– Opowiadaj.
Hake przyciągnął krzesło i usiadł naprzeciwko niej.
Ditte wpełzła dalej na łóżko i wyjrzała przez okno w stronę fasad domów z tyłu podwórza.
– Jenny zadzwoniła po morderstwie Cathrine i chciała się ze mną spotkać. Powiedziała, że to

pilne. Przyszła tutaj i zapytała, czy mogę wyświadczyć jej przysługę. Chciała, żebym
przechowała dla niej jedną rzecz. Coś, czego nie chciała, żeby gliniarz znalazł. Spotykałam ją
przecież wcześniej i wiedziała o moim stosunku do tak zwanej władzy porządkowej.

– Pamiętnik?
Ditte kiwnęła.
– Opowiedziała mi, że są w nim rzeczy o Cathrine i o niej, które nie mają nic wspólnego

z morderstwem.

– I ty w to uwierzyłaś?
– Pokazała mi kilka stron, gdzie Cathrine pogardliwie nazywała ją Cieniem. I że na niemal

każdej stronie znajdują się odniesienia do życia seksualnego Jenny.

Ditte wzruszyła lekko ramionami i od razu wyglądała trochę bardziej hardo.
– Zrozumiałam, że nie chce, aby gliniarze w tym grzebali, delektowali się tym i byli

bezczelni wobec niej na swoich przesłuchaniach. Zgodziłam się go przechować, a ona owinęła go
w papier pakowy i postawiła na nim pieczęć. Nie chciała, żebym go ukradkiem przeczytała.
Dostałam za fatygę tysiąc koron.

– Było w nim coś o Lisbeth Haldeman-Spegel? – zapytał z napięciem Hake.
– Tego nie wiem, pokazała mi tylko parę stron.
Hake kiwnął z zadumą głową.
– Jenny używała go w celu szantażu i chciała być pewna, że morderca Cathrine nie znajdzie

go u niej w domu przy ewentualnym włamaniu.

– W celu szantażu – powtórzyła Ditte. – Nie rozumiem.
– Wiem – stwierdził Hake i wyciągnął rękę. – Potrzebuję go teraz – powiedział stanowczo. –

Mimo że nienawidzisz gliniarzy, bo chyba to robisz?

Ditte przygryzła wargę.
– Cała ta gra ze mną daje ci poczucie władzy, co? Daje ci poczucie, że będziesz mogła

upokorzyć mnie w każdej chwili. Czy to nie tak się rzecz ma? Że lubisz drażnić glinę?

Ditte spojrzała mu w oczy i Hake zobaczył wielką pustkę, która się w nich odzwierciedlała.
– Nie masz pojęcia, co tacy jak ty robili ze mną, kiedy byłam nastolatką i zostałam złapana

za wandalizm – powiedziała. – Świnie, to tym jesteście wszyscy razem. Autokratyczne świnie.

– Powinnaś była to wtedy zgłosić – odrzekł rzeczowo Hake.
Ditte prychnęła, rzuciła mu wściekłe spojrzenie i wstała. Przeszła przez pokój i otworzyła

jedną z szafek kuchennych. W opakowaniu płatków śniadaniowych leżał pamiętnik owinięty
w brązowy papier. Bez ceremonii dała mu go.

Hake zerwał papier i zaczął czytać. Potwierdzał to, co już właściwie wiedział. I zrozumiał,

dlaczego morderca chciał zdobyć pamiętnik za wszelką cenę.

– Zamierzasz mnie teraz zamknąć? – po chwili niepewnie zapytała Ditte.
– Zataiłaś dowód – powiedział.
– Miałam robić coś za plecami Jenny i oddać go gliniarzowi?
– Dlaczego nie? Wtedy może Jenny nadal by żyła.
Ditte znacznie zbladła.
– Żartujesz, co?
Ale widziała po nim, że jest śmiertelnie poważny. Poszła do swojego dużego rozkładanego

stołu, gdzie stała butelka whisky i pociągnęła solidny łyk. Hake wstał i zabrał jej butelkę.

– Jeszcze nie – powiedział stanowczo. – Najpierw pomożesz… gliniarzowi.

ROZDZIAŁ 30

Lisbeth Haldeman-Spegel stała przy dużym oknie i patrzyła na Narvavägen. Podjęła decyzję.

Ugryzła skórkę przy paznokciu i wyciekła perła czerwonej krwi. Przyłożyła palec do ust, possała
go z roztargnieniem i pozwoliła językowi pobawić się wzdłuż krawędzi paznokcia. Wydawało
się, że nie ma w niej zupełnie żadnych uczuć, jakby wszystko w niej oniemiało. Była w niej
jednak złość. Musi się dowiedzieć. W przeciwnym razie jest stracona. Rozmawiała z księdzem
poprzedniego wieczoru, ale nie rozumiał, o czym ona mówi. Nikt już nic nie rozumiał. Przecież
wszystko było takie proste. A ona nie była szalona. Tylko bezgranicznie pusta, wydrążona.
A teraz musi zrobić to, co nakazał jej wewnętrzny głos. Inaczej nie zazna spokoju. Drzwi do
gabinetu otworzyły się i wyszedł jej mąż.

– Wychodzisz? – zapytał, kiedy zobaczył, że założyła wierzchnie okrycie.
Lisbeth kiwnęła głową nieobecna duchem.
– Dokąd idziesz?
– Zamierzałam tylko zaczerpnąć odrobinę powietrza – powiedziała.
Birger spojrzał na nią uważnie, a potem wzruszył ramionami.
– Jeśli spacer pomoże – rzekł wymijająco.
Lisbeth podeszła do niego i zarzuciła mu ręce na szyję.
– Biedny Birger – powiedziała. – Biedny, biedny Birger.
Birger drgnął i poczuł otwierającą się w nim otchłań. Mało brakowało, a pozwoliłby

wszystkiemu z niej wyjść, ale w ostatniej sekundzie wyprostował się, pocałował swoją żonę
w policzek i odwrócił się.

Lisbeth spojrzała za nim i wiedziała, że to, co teraz musi zrobić jest ważniejsze niż

kiedykolwiek. Zdjęła wełnianą czapkę z półki na kapelusze i owinęła szal wokół szyi. Potem
otworzyła drzwi i wyszła.

Axel Hake przeczytał cały pamiętnik, kiedy wybiła godzina dziewiąta. Cathrine Haldeman-

Spegel napisała, kto wielokrotnie nazwał ją zdzirą i to musiało być to, co Jenny zapisała sobie
w pamięci, kiedy zadzwoniła do mordercy i zażądała pieniędzy. To dlatego była przygnębiona
jednego dnia, by kilka dni później być jak odmieniona. Znalazła swoją, zupełnie własną, małą
kopalnię złota.

Ditte Kelp leżała w pozycji embrionalnej na łóżku i wpatrywała się w pokój. Odbyła

rozmowę telefoniczną z mordercą i opowiedziała, że to ona ma teraz pamiętnik i że cena
znacznie wzrosła. Kiedy się rozłączyła, rozdygotana chwyciła butelkę whisky i piła, aż Hake ją
jej zabrał. Patrzyła na niego z głęboką pogardą, a Axel nie mógł zrozumieć, że nie widział tego
wcześniej. Teraz pomogła policji, a w jej świecie oznaczało to wiarołomstwo, którego rozmiaru
on nie przeczuwał.

– Więc jestem przynętą – stwierdziła głucho, kiedy zobaczyła, że Hake skończył

z pamiętnikiem.

– Ja jestem tutaj – powiedział.
– To przecież ciebie się boję – odrzekła i sięgnęła znów po butelkę whisky. – Zamknięty, ale

gwałtowny glina. Tak, sprawdziłam cię. Wykonałeś wyrok na człowieku, nieprawdaż?

Hake nie zawracał sobie głowy odpowiedzią. Podszedł do łóżka, wziął butelkę whisky

i wylał ją do zlewu.

– Faszysta – powiedziała Ditte, położyła się na plecach i gapiła w sufit.

ROZDZIAŁ 31

Axel Hake ziewnął. Zbliżała się godzina jedenasta i czuł się śpiący. Ale nie wolno mu zasnąć,

nie wolno stracić kontroli. Wszystko zależało teraz od niego i wszystko będzie jego winą, jeśli
szlag trafi. Zadzwonił do Lidmana, ale ten nie odpowiadał. Prawdopodobnie był poza domem
i tańczył ze swoją żoną. U Tobissona odebrała Wendela. Tobiasa nie było, biegał i powinien
wrócić dopiero za jakąś godzinę. Żadnego oddziału policji nie chciał uruchamiać. To wymagało
czasu, a morderca mógł być już w pobliżu i zostać ostrzeżony, gdyby przybyli za późno. Hake
spojrzał w stronę Ditte. Wyjęła szkicownik, siedziała z krzywym uśmiechem na ustach i rysowała
go. Nagle zadzwoniła komórka i zobaczył na wyświetlaczu, że to Hanna dzwoni.

– Musisz przyjść – powiedziała drżącym głosem. – W moim salonie stoi kobieta. Chyba ma

niezbyt dobrze w głowie.

Hake poczuł chwytające go przerażenie.
– Siri tam jest?
– Ta kobieta wpatruje się w nią dziwnym wzrokiem i Siri wydaje się być śmiertelnie

przestraszona.

– Nie rób nic pochopnego – powiedział.
– Proszę, pospiesz się.
Hake skończył rozmowę, wziął swoją kurtkę i poszedł w stronę drzwi.
– Muszę załatwić jedną rzecz – powiedział. – Wkrótce wrócę. Nie otwieraj drzwi.
Podszedł do jej nocnego stolika i wziął jej klucze.
Ditte nawet nie podniosła oczu znad szkicownika.
Hake jechał szybko przez miasto. Ruch samochodowy prawie nie istniał i nie zajęło mu

więcej niż dziesięć minut, aby przejechać z Östermalmu do Kungsholmen. Po strzale do
napastnika nigdy nie nosił broni, ale teraz chciałby ją mieć, gdyby wszystko wymknęło się spod
kontroli. Zatrzymał się przed mieszkaniem Hanny. Wziął laskę i poszedł tak szybko, jak mógł, do
bramy. Wbił kod i wjechał windą na górę na piętro. Kiedy zadzwonił do drzwi, wydawało się
wiecznością, zanim w końcu otworzyła. Była trupio blada i rzuciła się w jego ramiona.

– Siedzi tam z Siri – wyszeptała.
Hake wszedł do salonu i zobaczył Lisbeth Haldeman-Spegel siedzącą na kanapie z Siri.

Stanął i próbował zobaczyć, czy kobieta ma jakąś broń albo coś ciężkiego w pobliżu, ale nie
widział nic. Odwróciła głowę i zlustrowała Hakego z góry na dół.

– Aha, tu jesteś – powiedziała bezdźwięcznym głosem.
Hake zrobił krok bliżej i spojrzał na nią wyczekująco. Jej włosy były w nieładzie, skórki

paznokci pogryzione, a usta niemal groteskowo pomalowane w wydatne łuki. Namazała nawet
trochę różu na policzkach.

– Czego chcesz? – zapytał Hake tak spokojnym głosem, na jaki mógł się zdobyć.
Lisbeth Haldeman-Spegel podniosła się powoli i szła w jego stronę. Kiedy była zaledwie

kilka centymetrów od niego, zatrzymała się i wielki uśmiech pojawił się na jej twarzy.

– Żyjesz w grzechu – powiedziała.
Hake spojrzał na nią pytająco.
– Przeczuwałam to cały czas, ale nie wiedziałam tego. Byłam zmuszona przyjść tutaj

i zobaczyć na własne oczy. Nie mieszkasz tutaj, nie jesteś żonaty, mimo że masz dziecko, więc
żyjesz w grzechu.

– Zapytałem cię, czego chcesz.

– Nie jesteś ani trochę lepszy od nas. Stwarzasz pozór, że masz takie wysokie moralne ideały,

ale jesteś po prostu jak wszyscy inni grzesznicy. Jesteś dokładnie taki, jak my.

Uśmiech przeobraził się w grymas.
– Twoje dziecko jest dokładnie jak Cathrine w tym wieku, więc też nie wiesz, jaka będzie.

Ona nie była żadną zdzirą.

– Nigdy tego nie powiedziałem.
– Patrzyłam na ciebie, kiedy wyszedłeś z łazienki i przeczytałeś słowa na lustrze. Wierzyłeś

w te słowa, nigdy ci tego nie wybaczę.

– Wdzierasz się do mnie, żeby powiedzieć, że nie jestem bezbłędny?
Lisbeth Haldeman-Spegel przez chwilkę spojrzała na niego skonsternowana, a potem zaczęła

płakać.

– Chciałam tylko zobaczyć, czy ty też jesteś grzesznikiem, jak my wszyscy. Musiałam

zdobyć pewność. Dręczyło mnie to tak długo, zajmowało moje myśli. Teraz zaznałam trochę
spokoju. Nawet strażnik moralności nie jest niewinny.

Podeszła do sofy, usiadła i ukryła twarz w dłoniach. Hake usiadł obok niej.
– Chcesz, żebym do kogoś zadzwonił? – zapytał. – Do Birgera?
Lisbeth pokręciła głową.
– Jest mi przykro – powiedziała. – Od dawna nie byłam naprawdę sobą. Wszystko jest takie

niejasne. Księża mówią jedno, psychologowie coś innego. Birger nie chce nic mówić, a Cathrine
jest zamordowana. Czy to wszystko moja wina?

– Rozumiem, że nosisz w sobie duże poczucie winy. Masz je z pewnością, od kiedy odkryłaś,

że Cathrine się zmieniła. Że była zarówno rozwiązła, jak i była niepoprawną złodziejką. Zaczęłaś
obwiniać o to samą siebie. Potem chciałaś oskarżać innych, ponieważ nie wytrzymywałaś
z noszeniem samotnie bólu.

Wziął jej rękę i poklepał ją.
– Ale to nie twoja wina, że Cathrine została zamordowana. To wina mordercy.
– Żyłam w grzechu, cała moja rodzina żyła w grzechu i dlatego otrzymałam swoją karę.
– Chodź, odwiozę cię do domu – rzekł Hake. – Nie sądzę, że zajdziemy dużo dalej dziś

wieczorem. Ale jeśli mogę dać ci radę, to wziąłbym męża i wyjechał gdzieś. Gdzieś, gdzie być
może będziecie mogli odnaleźć się nawzajem.

Czuł, że w równym stopniu mówi to do Hanny, która stała cicho i patrzyła na niego, gdy

siedział obok Lisbeth Haldeman-Spegel.

– Chodź.
Pomógł Lisbeth wstać i podtrzymywał ją prowadząc do drzwi.
– Porozmawiamy później – powiedział do Hanny. Spojrzał na Siri. Zasnęła i leżała spokojnie

na kanapie. Hake wyjął swoją komórkę i zadzwonił do Ditte, żeby powiedzieć, że wkrótce tam
będzie.

Ditte zrobiła cztery rysunki Hakego, kiedy zadzwonił dzwonek do drzwi. Czuła się trochę

pijana, ale szkice były mocne. Gruby rysik był idealnym narzędziem, żeby narysować Hakego we
wszystkich możliwych upokarzających sytuacjach. Na jednym obrazku stał na czworakach
w łazience i rzygał do kibla. Na innym był wmieszany w homoseksualną sytuację z młodym
chłopcem. Dzwonek do drzwi znów zadzwonił i Ditte Kelp się wściekła.

– Dostałeś przecież klucze – zawołała. – Zapomniałeś ich?
Podniosła się, rzuciła szkicownik na łóżko, podeszła do drzwi i otworzyła.
– Zapytałam, czy zapomniałeś kluczy?
Ale to nie Axel Hake stał za drzwiami.
Lisbeth Haldeman-Spegel siedziała cicho przez całą drogę do domu do Narvavägen. Kiedy

weszli na górę do mieszkania, nie było nikogo, kto by otworzył, gdy Hake zadzwonił do drzwi.
Lisbeth wydawała się zupełnie nieobecna i dopiero po upomnieniu z jego strony wyjęła
niezdarnie swoje klucze i otworzyła. Weszli do mieszkania. Tylko jedna lampa paliła się przy
sofach, w reszcie mieszkania było ciemno.

– Twojego męża nie ma w domu? – zapytał Hake.
Lisbeth weszła do gabinetu mężczyzny i od razu przyszła z powrotem do holu, gdzie stał

Hake.

– Dziwne – powiedziała. – Był w domu, kiedy wychodziłam.
– Nie miał iść dokądś wieczorem?
Spojrzała na Hakego odrobinę zaniepokojona.
– Nie, z tego, co wiem.
Widział, że kobieta się trochę uspokoiła, oczy nie były tak intensywne, a ręce zwisały luźno

po bokach.

– Czy jest ktoś, kto może dotrzymać ci towarzystwa?
Lisbeth skrzywiła się.
– Nie – powiedziała. – Ale dam sobie chyba radę.
– Na pewno?
Kiwnęła głową.
– No to idę – powiedział Hake. – Jak coś, dzwoń na mój telefon komórkowy.
Lisbeth uśmiechnęła się lekko.
– Jesteś chyba dobrym człowiekiem, Axelu Hake. Ale nie jestem całkiem pewna.
Pożegnał się i pokuśtykał szybko w dół po schodach. Jechał szybko na Östermalmsgatan

i zaparkował przed remizą. Kiedy wszedł z zimna, znów uderzył go słaby zapach jedzenia.
Zastanawiał się, kto gotuje tak późno wieczorem, ale zapach nie był nieprzyjemny. Wszedł po
dwóch schodkach na górę do drzwi Ditte Kelp, zadzwonił krótkim sygnałem, a potem włożył
klucz w zamek i otworzył.

Jak tylko przekroczył próg, poczuł, że coś jest nie w porządku. Jednak nie zatrzymał się tylko

zrobił krok do pokoju. W kącie siedziała Ditte i wpatrywała się w niego z przerażeniem. Jej usta
były zaklejone taśmą, ale widział, że próbuje wydobyć jakiś dźwięk. Dokładnie kiedy miał do
niej podejść, dostrzegł za sobą cień i zdążył odwrócić się w połowie drogi, zanim nóż trafił go
z gwałtowną siłą w tył obojczyka. Poczuł palący ból w ramieniu i upadł głową naprzód. Laska
wyślizgnęła się i kolano ugięło się pod nim. Wiedział, w tym samym momencie, kiedy jego ciało
dotknęło podłogi, że umrze, jeśli następny cios także go dosięgnie. Wtedy utrata krwi sprawi, że
cała siła szybko z niego wypłynie. Odwrócił się błyskawicznie na podłodze i zobaczył nóż
unoszący się do kolejnego ciosu. Zdążył nawet zarejestrować zakrwawione ostrze, zanim nóż
znów był w drodze na dół. Podparł się nieuszkodzonym ramieniem i kopnął z całej siły, która
w nim pozostała. But z grubą podeszwą trafił napastnika tuż pod kolanem. Hake usłyszał, jak
pęka chrząstka i głęboki ryk, który wydobywa się z otchłani gardła mordercy. Hake kopnął
ponownie i tym razem złamała się kość, jak wtedy, gdy łamie się suchą gałązkę. Usłyszał łomot,
kiedy Paula Grieg uderzyła o podłogę i została już tam z nożem leżącym obok siebie. Hake
dowlókł się do niej i zabrał go. Właścicielka galerii jęczała głośno, zanim ból doprowadził ją do
omdlenia na krótką chwilę. Potem jej powieki zatrzepotały i popatrzyła na Hakego, który
ręcznikiem kuchennym próbował powstrzymać upływ krwi z rany na ramieniu. Wymamrotała
coś. Hake pochylił się, żeby usłyszeć, co mówi. Nagle uśmiechnęła się i plunęła mu w twarz.

ROZDZIAŁ 32

Axel Hake musiał spędzić noc w szpitalu. Było potrzebnych jedenaście szwów, żeby zaszyć

ranę, a lekarz dyżurny powiedział, że gdyby cios trafił jakiś centymetr dalej w kierunku szyi,
aorta zostałaby uszkodzona ze skutkiem śmiertelnym. Na pogotowiu, z policjantami w pokoju,
najlepszy zespół lekarzy operował nogę Pauli Grieg. To była nadzwyczaj skomplikowana
operacja i lekarze nie byli pewni, czy nogę da się uratować. Hake nie czuł współczucia. Paula
Grieg była morderczynią z zimną krwią, która nigdy nie dała swoim ofiarom szansy.
W pamiętniku było napisane, że Paula wielokrotnie nazwała Cathrine zdzirą, kiedy przez
przypadek odkryła, że jej mąż zamierza ją opuścić. Jenny Jansson, po tym jak gazety
opublikowały, co było napisane na lustrze, zrozumiała z pamiętnika, że to Paula zamordowała
Cathrine, i potem zaczęła ją szantażować. Ale Hake nie sądził, że to wystarczy jako dowód,
i dlatego zmusił Ditte Kelp, aby zadzwoniła do Pauli Grieg i powiedziała, że to ona ma
pamiętnik. Chciał zwabić ją na Östermalmsgatan i złapać na gorącym uczynku. To była śmiała
próba, ale się udała. Gdyby Paula Grieg była tylko trochę obeznana z tym, jak funkcjonuje
sądownictwo, zdałaby sobie sprawę, że zapisek w pamiętniku nigdy nie wystarczyłby do wydania
wyroku skazującego. Ale była tak zdesperowana i obłąkana, że widziała tylko jedno wyjście.

Hake zdrzemnął się i obudził skoro świt. Znów przyśnił mu się sen o gryzieniu przez konia.

Najdziwniejsze było to, że koń Sax we wszystkich jego koszmarach gryzł go zawsze dokładnie
w to miejsce, gdzie wbił się nóż. Hake nie zamierzał nikomu tego opowiadać, bo i tak nikt by mu
nie uwierzył.

O godzinie ósmej otworzyły się drzwi i weszła Hanna z Siri. Dziewczynka miała ze sobą

winogrona i chciała położyć się na próbę na szpitalnym łóżku. Hanna pocałowała go w czubek
nosa i popatrzyła na niego tak czule, że Hake zastanawiał się w duchu, czy nie lubiła go
najbardziej wtedy, kiedy był słaby i nieszczęśliwy.

Przez resztę dnia przez pokój Hakego przepływał wartki strumień odwiedzających. Lidman,

Tobisson i Bolinder dreptali wokół i życzyli mu powrotu do zdrowia. Seymour Rilke był
zadowolony. Uważał, że to dobrze, iż Hake nie może rozmawiać z prasą. To pozwoliło mu
ukazywać siebie jako człowieka stojącego za ujęciem mordercy. Powiedział szybko do widzenia,
ponieważ spieszył się na nową konferencję prasową. Julia zajrzała z psem Valle.
Zarekomendowała okłady z cebuli zamiast wszystkich antybiotyków, które w niego pompowano,
by zapobiec zakażeniu krwi. Hake powiedział, że się nad tym zastanowi.

– Co sprawiło, że zrozumiałeś, iż to Paula jest mordercą? – zastanawiała się.
– To było po prostu swego rodzaju przesunięcie perspektywy – powiedział Hake z zadumą. –

Tylko Gustav albo Paula mogli ukryć za obrazem znaleziony przez nas list szantażysty. Kiedy
byłem u ciebie i powiedziałaś, że to żona Davida jest winna, przypomniałem sobie nagle,
pierwsze spotkanie Griegów. Paula powiedziała wówczas, że Gustav nie potrafi nawet oczyścić
ryby, że to go brzydzi. Że ma dwie lewe ręce. Zrozumiałem nagle, że on nigdy nie mógłby
posłużyć się nożem tak wprawnie, żeby zaledwie w kilka sekund móc zabić te kobiety. A jeśli to
nie był on, to musiała to być Paula. Ona umiała bić młotkiem, posługiwać się nożem i to ona
załatwiała wszystkie praktyczne prace w galerii oraz w ich wiejskim domku. Ale zupełnie pewny
nie byłem, dlatego więc prowokacja z pamiętnikiem była niezbędna.

Julia ledwo zdążyła wyjść z pokoju, kiedy wpadł jak burza Lars Larsson-Varg. Były kustosz

muzeum był w doskonałym humorze. Znalazł szkic, który naprawdę ukazywał, że oryginał
Sprzysiężenia Claudiusa Civilisa absolutnie nie był wykonany przez Rembrandta. Wyjął

piersiówkę, wziął łyk i zaczął referować swoje odkrycia. Axel Hake był zbyt zmęczony, żeby
protestować. Opadł na poduszki, a hipnotyczny głos Larssona-Varg sprawił, że przeniósł się we
śnie do kobiet i koni lub czegoś tam innego, o czym śnią bohaterowie.

Po tygodniu leżenia w łóżku, głównie w domu, Axel Hake na tyle doszedł do siebie, że mógł

odwiedzić Paulę Grieg w areszcie. Siedziała na wózku inwalidzkim z zagipsowaną nogą
w stalowej podporze i spojrzała na niego tępo, kiedy wszedł i usiadł na pryczy. Szukał jej oczu,
ale patrzyła obok niego, niemal z rozmarzeniem. Lidman już ją przesłuchał i się przyznała.

Miała na sobie płaszcz przeciwdeszczowy, kiedy za pomocą klucza Gustava dostała się do

Cathrine Haldeman-Spegel i zadźgała ją. Nóż kupiła w Widforss, ubrana w kurtkę Gustava
i robioną na drutach czapkę. Napisała na lustrze „zdzira”, kiedy poszła do toalety po dokonaniu
morderstwa i zobaczyła szminkę stojącą przed nią pod lustrem. Nagle rozpoznała jej kolor. To był
ten sam kolor szminki, który pewnego wieczoru widziała na udzie Gustava, tuż zanim wszedł
pod prysznic. Nie mogła się oprzeć, aby napisać na lustrze, co sądzi o Cathrine.

Z Jenny było inaczej. Kiedy Jenny się odezwała i powiedziała o pamiętniku, najpierw

zapłaciła. Ale później zdała sobie sprawę, że Jenny będzie to ciągnąć w nieskończoność i wtedy
postanowiła, aby jej też się pozbyć. Najpierw zamierzała tylko użyć gróźb, aby sprawić, by
powiedziała, gdzie jest pamiętnik. Jednak kiedy zobaczyła tę nonszalancką, półnagą kobietę,
wpadła w wielką furię i zadźgała ją. Sądziła, że pamiętnik będzie u Jenny, i kiedy go nie znalazła,
po raz pierwszy się przestraszyła. Ukryła list z szantażem za obrazem, żeby Gustav go nie
zobaczył, i ukradła komórkę Jenny, aby upewnić się, że jej numeru nie ma na liście kontaktów.

Potem, kiedy Ditte zadzwoniła, przeczuwała, że to może być pułapka, ale jeśli policja tam

była, to mieli już przecież pamiętnik, a wtedy i tak zostałaby złapana. Zatem było warto
zaryzykować. Pokręciła się wokół starego Hemtrefnad, żeby zobaczyć, czy jest tam policja.
Kiedy przekonała się, że okolica jest czysta, poszła na górę do Ditte. Niestety, pojawił się
niefortunnie Hake i wtedy nóż ponownie stał się jedynym wyjściem w jej mętnym świecie myśli.

– Czego chcesz? – powiedziała do Axela Paula Grieg i zakręciła wózkiem tak, że

zagipsowana stopa wskazywała oskarżycielsko wprost na jego brzuch.

– Wiem, jak to wszystko zrobiłaś, ale nadal nie jestem pewny, dlaczego – powiedział Hake

szczerze.

Paula podniosła na niego wzrok i wydawało mu się, że widzi w jej oczach bezgraniczną

rozpacz.

– Nie mogliśmy mieć dzieci – powiedziała cicho. – Ale mieliśmy siebie. W doli i niedoli.

I było nam dobrze. Nikt nie może twierdzić czegoś innego.

Powiedziała to w taki sposób, jakby próbowała przekonać samą siebie, że tak było.
– Byliśmy pewnego dnia na wystawie studenckiej w Szkole Rzemiosła Artystycznego

i oglądaliśmy prace studentów. Rozmawialiśmy trochę z artystami i została nam przedstawiona
Cathrine. Miała tam jeden obraz, który był nieszczególny. Jakiś tydzień później pojawiła się
w galerii i zaprezentowała więcej swoich dość przeciętnych obrazów. Kiedy poszła, Gustav i ja
dyskutowaliśmy o jej pracach. Ku mojemu zdziwieniu on uważał, że są dobre. A ponieważ
mieliśmy wolne miejsce, nie chciał jej odmówić od razu pomimo moich protestów. Nie myślałam
o tym zbyt dużo, ale po kilku tygodniach zauważyłam, że Gustav zaczął zachowywać się trochę
dziwnie. To jest coś takiego, co człowiek dostrzega, kiedy żyje się razem tak długo, jak my. Małe
rzeczy. Tu jedno małe kłamstwo, tam odmienny zapach ciała. Jednego wieczoru, kiedy miał
spotkać się z jakimiś przyjaciółmi, poszłam za nim i zobaczyłam, że zamiast tego odwiedził
Cathrine w jej mieszkaniu. Stałam w bramie naprzeciwko i widziałam, jak światło w jej sypialni
zgasło. Dopiero po wielu godzinach wyszedł. Postanowiłam się z nią skonfrontować i kiedy
przyszła do galerii, zapytałam ją bez ogródek, czy ma romans z moim mężem.

W spojrzeniu Pauli pojawiło się coś twardego, zanim kontynuowała.
– Cathrine popatrzyła tylko na mnie rozbawiona i przyznała się bez wstydu. Zaapelowałam

do niej, żeby zrezygnowała z niego, żeby wzięła kogoś innego jako towarzysza zabaw. W końcu
upadłam tak nisko, że obiecałam jej wystawę, jeśli tylko puści Gustava.

Paula zrobiła gest wyrażający rezygnację.
– Wtedy roześmiała mi się prosto w twarz i powiedziała, że nie tylko będzie wystawiać

w galerii, ale nawet dopilnuje, by być jej właścicielką razem z Gustavem. Powiedziała, że ma
własne pieniądze i może mnie wykupić. Najpierw byłam zupełnie porażona. Czy oni rozmawiali
o małżeństwie? Cathrine potwierdziła to z obrzydliwym uśmiechem i powiedziała, że chce też
mieć z nim dzieci, a ja jestem tylko jałową starą wiedźmą, która powinna zrozumieć, kiedy
nadszedł czas, aby się odsunąć.

Paula chwyciła mocno poręcz wózka i pochyliła się w stronę Hakego.
– Powiedziała to z pewnym siebie dialektem wyższej sfery, który przeciął na wskroś moje

ciało.

– To wtedy zaplanowałaś, że ją zamordujesz?
Paula pokręciła głową.
– Nie. Próbowałam znaleźć inne wyjście. Odszukałam ją nawet w Szkole Rzemiosła

Artystycznego, ale odprawiła mnie tylko. Powiedziała, że jeśli nie przestanę jej szykanować,
doniesie na mnie na policję. Kiedy miałam stamtąd wyjść, zobaczyłam obraz przedstawiający
Gustava i wpadłam w potworną wściekłość, o której nie wiedziałam, że we mnie jest. Pocięłam
go i zamalowałam.

Hake kiwnął, by kontynuowała.
– Zadzwoniłam nawet raz do niej do domu – to wtedy nazwałam ją zdzirą. Wpadłam też na

nią przed galerią i to samo słowo wymknęło mi się, kiedy z piekielnym szyderczym uśmiechem
powiedziała, że przyucza Gustava w łóżku. Zastanawiała się, co my robiliśmy przez wszystkie
nasze lata razem. Czy ja nie wiem nic o seksie?

Zaciśnięte szczęki Pauli chodziły pod skórą, a głos stawał się coraz bardziej napięty.
– Totalnie straciłam grunt pod nogami. Nie wiedziałam, że człowiek może sam siebie zgubić,

ale ja to zrobiłam. Upadłam i to było tak, jakby ktoś inny wziął mnie w posiadanie. Ktoś, kto nie
przejmował się ani prawem, ani moralnością. Ktoś, kogo się wypierałam, ale kto jednak
znajdował się w moim wnętrzu. Próbowałam zaklinać, ignorować, odpychać tego obcego, ale na
próżno. Obcy był jak glista jelitowa, która może wwiercać się przez moje mięśnie, moje nerki,
moje serce. Próbowałam opierać się, ale on wygrał. A zwycięzca bierze wszystko, jak wiesz.

Pokręciła głową.
– Najgorsze było to, że napawałam się tym, że się poddałam. To było jak męczeństwo

i ogarnął mnie swego rodzaju spokój. Pozwoliłam się dobrowolnie wprowadzić w labirynt
szaleństwa. Znajdowałam się w środku bagna i jedyną możliwością zmiany było utonąć.
W końcu stałam się jak zła marionetka, i kiedy dźgałam nożem te kobiety, nic nie czułam. Byłam
zupełnie wyłączona. Nie było też potem żadnego upojenia zwycięstwem, tylko wielka bezsilność.
Bezsilność, że nie można kierować swoim zachowaniem. Ale te ciemne moce we mnie radowały
się i tańczyły.

Spojrzała rozpaczliwie na Hakego.
– Kochałeś kogoś tak bezgranicznie, że nic się nie liczyło?
Hake zawahał się, potem wstał i oparł się na lasce.
– Nie – powiedział spokojnie. – Ponieważ nie sądzę, że miłość na to pozwala.
Paula popatrzyła w dół na swoje ręce i kiwnęła głową.
– W każdym razie był to jakiś rodzaj miłości.

– Tak, jakiś rodzaj miłości był to z pewnością…
Został wypuszczony z celi i szedł korytarzem. Świetlówka na suficie mrugała lekko, zielony

chodnik z linoleum tłumił kroki, a od drzwi było słychać łkania.

– Płaczą za mężczyznami – powiedziała łagodnie strażniczka. – Mimo że to oni byli ich

nieszczęściem.

Axel Hake wyszedł w zimową mgłę. Poszedł do samochodu i otworzył drzwi. Spojrzał

w górę, w stronę małych okienek aresztu, zanim usiadł w aucie i odjechał stamtąd. Pomyślał, że
w miłości, jak w sztuce, można kłamać tylko przez chwilkę.

EPILOG

Wiatr wiał od morza i płatki śniegu wirowały gwałtownie, aby sekundę później opaść po

prostu powoli na ciemną plażę. Morze odbijało fioletowo-niebieski blask ku niebu i szum fal był
słyszalny jak cicha mantra w ten późny wieczór. Axel Hake spacerował nad wodą oparty o swoją
laskę. Rana była zaleczona, ale zwolnienie lekarskie miało potrwać jeszcze kilka dni. Stanął
plecami do wiatru i patrzył w stronę domu, gdzie Hanna i Siri czekały przy kominku. Dom był
biały i prosty, jak kostka wyrzucona na step, z marną, wysoką trawą w tle. Nie rozmyślał zbyt
często o tej sprawie, ale od czasu do czasu nachodziła go myśl, jakie zdarzenia może uruchomić
wspaniała dziewczyna. Zdarzenia, które skończyły się złą, nagłą śmiercią. I do czego może
doprowadzić zazdrość. Spojrzał ponownie w stronę domu, i kiedy dostrzegł tam w środku Hannę,
serce mocniej mu zabiło. Zazdrość, która mogła dotknąć każdego. Także kobiety.

Myślał także o wszystkich, którzy byli zamieszani w śledztwo. Tuż zanim pojechał do domu

nad morzem, policja porządkowa aresztowała Ditte Kelp za wandalizm. Malowała hasła na
ścianie domu na Östermalmie. Ugryzła policjanta i krzyczała, że na pewno nie jest żadną
przynętą w służbie społeczeństwa. Ditte chyba zawsze będzie miała skomplikowane relacje
z wymiarem sprawiedliwości. A Hake nie był pewien, czy on i jego koledzy po fachu byli
całkiem niewinni, że tak się stało. Lisbeth Haldeman-Spegel napisała do niego pocztówkę. Ale
nie była z miejscowości turystycznej i Lisbeth nie podróżowała ze swoim mężem. Poszła na
próbę do klasztoru, aby starać się o przyjęcie. Chciała przeznaczyć swoje ostatnie lata na pracę
pomocniczą i studiowanie Biblii. Skończyła ze światem, którego pilnował Hake. Tak właśnie
napisała.

Owinął wiatrówkę mocniej wokół ciała, zapalił papierosa i poszedł w górę w stronę żółtego,

zachęcającego światła, które wylewało się z okien domu. To tak ludzie powinni żyć – pomyślał.
Blisko swoich i natury. Palić papierosa wieczorem, czuć siłę i piękno żywiołów przed pójściem
do łóżka. Wychodzić nocami z rodziną i szukać gwiazdozbiorów na zimowym niebie. Leżeć
blisko siebie i słuchać deszczu uderzającego o dach oraz wzajemnych oddechów. Ale wiedział, że
to jest tylko złudzenie. Że większość ludzi balansuje na skraju urwiska i jeden zbyt mocny
podmuch wiatru może sprawić, że ktoś z nich wpadnie w głębię swojego bólu.

Zatrzymał się przed drzwiami i zgniótł peta podeszwą. Słyszał, jak Hanna i Siri rozmawiają

ze sobą. Otworzył drzwi i wszedł.

– Aha, tu jesteś – powiedziała Hanna.
Zapuszczała włosy, które teraz układały się wokół jej pięknej twarzy. Ciepło z kominka

wywołało czerwone plamy na jej szyi. Hanna trzymała filiżankę herbaty w dłoniach. Spojrzała na
niego łagodnie.

– Możesz położyć Siri spać – powiedziała. – Jest teraz naprawdę dość niemożliwa.

Powiedziałam, że jeśli będzie wspaniałą dziewczynką, przeczytam jej bajkę, a ona
odpowiedziała, że na pewno nią nie jest.

Axel Hake zamknął za sobą drzwi. Ogień trzaskał nierówno i uderzył go zapach brzozowego

drewna. Oczy córki spotkały się z jego spojrzeniem i mógł zobaczyć w nich błysk drwiny.
Podniósł ją, a ona założyła ręce na jego szyi, kiedy wchodzili po schodach do sypialni.

Na zewnątrz hulał północny wiatr, w oknach lekko brzęczało, a zimowe niebo rozpościerało

się nad nimi jak jedwabna kołdra wypełniona małymi, błyszczącymi, srebrnymi perełkami.

SPIS TREŚCI

Okładka
Karta tytułowa
* * *
ROZDZIAŁ 1
ROZDZIAŁ 2
ROZDZIAŁ 3
ROZDZIAŁ 4
ROZDZIAŁ 5
ROZDZIAŁ 6
ROZDZIAŁ 7
ROZDZIAŁ 8
ROZDZIAŁ 9
ROZDZIAŁ 10
ROZDZIAŁ 11
ROZDZIAŁ 12
ROZDZIAŁ 13
ROZDZIAŁ 14
ROZDZIAŁ 15
ROZDZIAŁ 16
ROZDZIAŁ 17
ROZDZIAŁ 18
ROZDZIAŁ 19
ROZDZIAŁ 20
ROZDZIAŁ 21
ROZDZIAŁ 22
ROZDZIAŁ 23
ROZDZIAŁ 24
ROZDZIAŁ 25
ROZDZIAŁ 26
ROZDZIAŁ 27
ROZDZIAŁ 28
ROZDZIAŁ 29
ROZDZIAŁ 30
ROZDZIAŁ 31
ROZDZIAŁ 32
EPILOG
Karta redakcyjna