Hydrauliczne i Pneumatyczne Układy Automatyki Laboratorium 4.1
Dział: Technika proporcjonalna i serwozaworowa
Temat: Budowa i właściwości zaworów proporcjonalnych i serwozaworów
Cel: Zapoznanie się z budową i parametrami technicznymi serworozdzielacza
elektropneumatycznego typu MPYE-5-1/4-10 oraz wyznaczenie jego charakterystyki
ciśnieniowej
1 Wprowadzenie
Korzystając z materiałów pomocniczych [1] wskazać najważniejsze cechy decydujące
o podziale zaworów o działaniu proporcjonalnym na zawory proporcjonalne i serwozawory. Ustalić
ogólną strukturę serworozdzielacza elektropneumatycznego typy MPYE-5-& bazując na
zamieszczonym w materiałach pomocniczych ogólnym schemacie blokowym
elektropneumatycznego zaworu o działaniu proporcjonalnym.
Zebrać informacje o najważniejszych charakterystykach i parametrach technicznych zaworu
pneumatycznego typu MPYE-5-& na podstawie [1] i [2]. Określić związek między tymi
charakterystykami i parametrami technicznymi a cechami konstrukcyjnymi zaworu.
2 Opis badanego elementu
Na podstawie oględzin konstrukcji serworozdzielacza oraz jego przekroju (rys. 1) wskazać
jego najważniejsze elementy składowe. Opisać konstrukcję suwaka i otworów wykonanych w tulei
prowadzącej. W jaki sposób zapewniono szczelność w zaworze? Odpowiedzieć na pytanie, w jaki
sposób suwak utrzymuje położenie zerowe. W jaki sposób konstruktorzy zaworu zrealizowali
sprzężenie zwrotne od położenia suwaka zaworu? Odnalez
ć w karcie katalogowej symbol graficzny
zaworu.
Rys. 1. Konstrukcja serworozdzielacza elektropneumatycznego typu MPYE-5-... [2]
1
Hydrauliczne i Pneumatyczne Układy Automatyki Laboratorium 4.1
3 Charakterystyki ciśnieniowe serworozdzielacza elektropneumatycznego
typu MPYE-5-1/4-10
3.1 Stanowisko pomiarowe
Montaż i uruchomienie stanowiska pomiarowego może być zrealizowane wyłącznie pod
nadzorem prowadzącego zajęcia.
Stanowisko pomiarowe zmontować tak jak na rysunku 2. Na jego podstawie narysować
schemat wykorzystując symbole elementów zgodne z normą ISO 1219-1. Schemat powinien
uwzględniać szczegóły układu zasilania w sprężone powietrze.
Podłączyć przewody z sygnałem wartości mierzonych do kolejnych wejść karty pomiarowo-
sterującej. Przewód z sygnałem sterującym serworozdzielacza elektropneumatycznego połączyć z
wyjściem karty pomiarowo-sterującej. Po sprawdzeniu poprawności połączeń elektrycznych
podłączyć przewody zasilania do zasilacza o napięciu 24V.
1
2
3
Rys. 2. Wygląd stanowiska do wyznaczania statycznych ciśnieniowych charakterystyk
serworozdzielacza elektropneumatycznego: 1 i 2  przetworniki ciśnień do
pomiaru ciśnienia absolutnego; 3  serworozdzielacz elektropneumatyczny
2
Hydrauliczne i Pneumatyczne Układy Automatyki Laboratorium 4.1
3.2 Pomiar
Przed przeprowadzeniem pomiaru ustalić warunki, jakie należy spełnić w przypadku
wyznaczania charakterystyk statycznych.
Sporządzić listę sygnałów pomiarowych ze szczególnym uwzględnieniem zakresów
pomiarowych poszczególnych przetworników.
Na komputerze pomiarowo-sterującym uruchomić program LabView a następnie wczytać
projekt o nazwie Pneumatyka3.vi. Ustalić kształt i parametry sygnału sterującego zgodnie z
wymaganiami narzuconymi przez prowadzącego. Załączyć zasilacz o napięciu 24V a następnie
ustalić ciśnienie w układzie zasilania w sprężone powietrze zgodnie z poleceniem prowadzącego
zajęcia.
Dane pomiarowe zarejestrować na komputerze pomiarowo-sterującym NI wykorzystując
program przygotowany w LabView (rys. 3). Zidentyfikować poszczególne bloki funkcyjne użyte w
programie pomiarowym.
Rys. 3. Widok okna programu wykorzystywanego do rejestracji danych przygotowany w LabView
3
Hydrauliczne i Pneumatyczne Układy Automatyki Laboratorium 4.1
Zarejestrowane dane pomiarowe opracować w celu otrzymania:
" charakterystyki ciśnień p i p oraz sygnału sterującego u w funkcji czasu,
2 4 s
" charakterystyki ciśnień p i p w funkcji sygnału sterującego u zaworem,
2 4 s
" charakterystyki różnicy ciśnień p w funkcji sygnału sterującego u zaworem.
2-p
4 s
Charakterystyki można opracować wykorzystując pakiet oprogramowania MATLAB-
Simulink, ewentualnie Excel lub Calc.
W sprawozdaniu zamieścić wnioski związane z otrzymanymi wynikami.
Literatura
[1] Korzeniowski R.: Technika proporcjonalna i serwozaworowa. Wprowadzenie do
problematyki. Opracowanie własne
[2] Proportional directional control valves MPYE. Katalog FESTO
4