STRATEGIA TRANSFERU TECHNOLOGII
Transfer technologii z uczelni do biznesu w wybranych krajach
D R I N Ż . H A N N A S A D A
O W S K A
Transfer technologii w Norwegii
W Norwegii w procesie przepływu technologii uwaga skupiona jest na uczelniach wyższych i
stowarzyszonych z nimi instytutach badawczych.
To właśnie uczelnie wyższe są obarczone odpowiedzialnością za realizację przepływu
technologii z uczelni do przemysłu, według przyjętego schematu i wyznaczonych celów.
Norweska polityka badawcza oparta jest w dużym stopniu na
założeniach i celach przyjętych w 1999 roku, które w zasadzie są już
zrealizowane (Raport poświęcony problematyce badawczej  White
Paper :
" utworzony został Fundusz Badań nad Innowacjami,
" utworzono 13 Centrów Doskonałości,
" ocenie poddano Norweską Radę Badawczą,
" wskazano potrzebę oszacowania nowego poziomu finansowania
działalności badawczej (do poziomu OECD), jak i przyjęcia nowych
priorytetów badawczych.
Priorytety badawcze w Norwegii
" badania morskie
" badania nad technologiami informacyjnymi i ułatwiającymi
komunikację
" badania medyczne, w tym ochrony zdrowia
" badania dotyczące koniunkcji pomiędzy energią i
środowiskiem naturalnym
Dodatkowo w Norwegii oddzielnie finansuje się
badania genetyczne i technologie materiałowe
Główne obszary polityki innowacyjnej w Norwegii
POPRAWA WARUNKÓW OGÓLNYCH DLA HANDLU I PRZEMYSA
U
PODNOSZENIE KWALIFIKACJI / KOMPETENCJI I POZIOMU WIEDZY
KOMERCJALIZACJA WYNIKÓW NAUKOWYCH
POBUDZANIE PRZEDSI
BIORCZOŚCI
ROZWÓJ INFRASTRUKTURY FIZYCZNEJ I ELEKTRONICZNEJ
Celem norweskiej polityki innowacyjnej jest stworzenie ułatwień w pomnażaniu
bogactwa zdobywanego przez kraj i osiągnięcie celów polityki dobrobytu.
Zwiększenie możliwości kreowania bogactwa wymaga wzrostu innowacyjności części
norweskiego przemysłu.
Przepływ technologii w Norwegii
Norweska Rada Badawcza - RCN
Rada powstała w 1993 roku w wyniku połączenia pięciu ówcześnie istniejących rad badawczych.
Pochodzi od niej około 30% funduszy państwowych na działalność badawczo-rozwojową.
Istnienie RCN uzależnione jest od międzynarodowej oceny.
Sekcja ds. Priorytetowych
Sekcja ds. Nauki Sekcja ds. Innowacji
Rozwiązań Strategicznych
 obsługa instytucji badawczych,  obsługa przemysłu,  obsługa sektora państwowego,
 przyczynianie się do rozwoju
 przyczynianie się do ogólnego  prowadzenie badań
B+R oraz działalności
rozwoju badań podstawowych, niezbędnych do rozwoju
innowacyjnej w handlu i
polityki innowacyjnej,
 przyczynianie się do
przemyśle na poziomie
krzyżowania badań  prowadzenie programow
krajowym i regionalnym,
interdyscyplinarnych, badawczych długoterminowych
 wspieranie rozwoju
na wielką skalę
innowacyjności w sektorze
 zarządzanie norweskimi
usług
instytutami
Przedsiębiorstwo Innovation Norway
Powstało 1 stycznia 2004 roku wskutek połączenia z czterema organizacjami: Norweski
Zarząd Turystyczny, Norweska Rada Handlowa, Regionalny Fundusz Rozwojowy (SND) oraz
Rządowe Biuro Konsultacyjne ds. Inwestorów (SVO)
Badania sektora państwowego i publiczne
organizacje badawcze w Norwegii
Podniesienie jakości kształcenia na
Norweska Agencja ds.
Norweskie uniwersytety i
poziomie wyższym
Zapewnienia Jakości w Edukacji
stowarzyszone instytucje
REFORMA
The Norwegian Agency for Quality
badawcze (państwowe jak i
Assurance in Education
prywatne instytucje naukowo-
Podniesienie jakości
NOKUT
procesów badawczych
badawcze)
Została założona 1 stycznia 2003 roku i jest niezależnym państwowym ciałem monitorującym
jakość instytucji w systemie norweskiego szkolnictwa wyższego za pomocą akredytacji i oceny.
Norweska Agencja ds. Zapewnienia Jakości w Edukacji
Każda instytucja może dostosować swoją strukturę do własnego niepowtarzalnego charakteru,
szczególnych zadań jakie ma do spełnienia i wyzwań jakie stoją przed organizacją.
Uczelniom wyższym i instytucjom stowarzyszonym została przyznana większa autonomia jeżeli
chodzi o wprowadzanie i zamykanie kursów oraz programów badawczych.
Wzmacnianie współpracy i łączenie w sieć organizacji
innowacyjnych
W 2002 roku została zmieniona ustawa odnosząca się do uczelni wyższych i instytucji
stowarzyszonych, nakładająca na nie obowiązek współpracy z przemysłem oraz
obowiązek aktywnej pracy nad użyciem i rozpowszechnianiem rezultatów prac
badawczych dla celów przemysłowych.
" badacze muszą zawiadomić instytucję w której pracują, bez nadmiernego opóz
nienia, o rezultacie prowadzonych
badań albo o wynalazku, który może zostać przyjęty do opatentowania,
" uczelnie wyższe i instytucje stowarzyszone mogą, jeśli sobie tego życzą, przejąć prawo do handlowego
wykorzystania opatentowanych wynalazków, wynalezionych przez ich pracowników,
" w odniesieniu do pewnej grupy badaczy, zastosowano wyjątek  dotyczący rozpowszechniania wyników
prowadzonych przez nich badań. Wyjątek powoduje, że nauczyciele i personel naukowy zatrudnieni w pełnym lub
częściowym wymiarze czasu na wyższych uczelniach i badawczych instytucjach stowarzyszonych, mają uprawnienia
ustawowe, by swobodnie publikować wyniki własnych badań, nawet, kiedy może to powstrzymać instytucję od
wykorzystania w sposób komercyjny wynalazku. Jeżeli prawo do publikowania nie jest wykorzystane w przeciągu
roku, po tym jak instytucja została powiadomiona o wynalazku, może ona objąć prawo do wynalazku,
" korzyści ekonomiczne powstające z komercyjnego wykorzystania wynalazku muszą ostać uczciwie podzielone
między instytucję, wynalazcę i grupę badawczą uczestniczącą w pracach. Sugeruje się również, że podział korzyści
powinien stanowić po 1/3 dla każdego z podmiotów.
Współpraca naukowo-badawcza ośrodków
akademickich z przemysłem w Norwegii
Nowa legislacja pobudza uniwersytety i stowarzyszone instytucje badawcze do ścisłej współpracy z
przemysłem i do tworzenia Biur Transferu Technologii (Technology Transfer Offices) TTO, w dużych
instytucjach, takich jak np. Uniwersytet w Oslo.
Narodowe Centrum ds. Kontaktów ze Społecznością Przemysłową w
szczególności z Małymi i Średnimi Przedsiębiorstwami
(The National Centre for Contact with the Business Community on MST)
Centrum zostało powołane w celu :
" zawierania kontaktów pomiędzy instytucjami, nauką i przemysłem w taki sposob, by
zapewnić rekrutację studentów z takich dziedzin, jak matematyka i technologia ,
" aby powiększyć udział kobiet w tych dyscyplinach,
" by zwrócić szczególną uwagę na potrzeby społeczności przemysłowej, w tym na
podnoszenie kwalifikacji pracowników w małych i średnich przedsiębiorstwach.
Wsparcie rządowe dla sektora prywatnego B+R
i innowacji
" W 2002 roku rząd norweski wprowadził schemat odliczania od podatku ( Skattefunn )
od prowadzenia działalności B+R przez małe i średnie przedsiębiorstwa, zatrudniające
mniej niż 100 pracowników.
" W przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 250 pracowników, z łącznej sumy
wydatków poniesionych na B+R związanych z uznanym projektem może zostać
potrącone 18% od podatku.
" Dla mniejszych przedsiębiorstw, zatrudniających poniżej 250 pracowników, możliwe jest
odpisanie od podatku 20% łącznych wydatków poniesionych na działalność B+R.
W roku 2002 do programu zostało przyjętych około 2600 zgłoszeń, w roku 2003
ilość ta wynosiła już 3600 zgłoszeń.
Program odniósł sukces ekonomiczny. Całkowite wpływy do budżetu państwa w
2004 roku wynosiły 1,5 mld koron i były większe o 600 mln koron od szacowanych
wpływów w 2003 roku.
Struktura instytucjonalna systemu zarządzania
transferem technologii w Norwegii
Transfer technologii w Szwecji
Szwecja jest przykładem kraju, który w podejściu do problemów transferu technologii
wykorzystuje rozwiązania zachodnioeuropejskie, nie szczędząc przy tym środków na
działalność naukowo-badawczą.
SZWEDZKI PARADOKS - w Szwecji mimo wysokich wydatków na B+R występuje powolny
rozwój gospodarczy i opóz
nienia w stosunku do porównywalnych krajów.
Spółki międzynarodowe, które prowadzą w Szwecji działalność
badawczo-rozwojową, lokują w innych krajach produkcję opartą na
wynikach tych badań. Dlatego, bardzo ważne jest, by Szwecja
stworzyła odpowiedni klimat dla rozwoju działalności przemysłowej.
Raport  Przyszłość szwedzkiego przemysłu (2002, Bennet & Jonsson
Group) - 15 obszarów, które należy zmienić by poprawić konkurencyjność
przemysłu i zwiększyć rozwój gospodarczy.
Jeden z obszarów dotyczył ulepszenia szwedzkiego systemu
innowacji, a inne skupiały się na potrzebie współpracy
badawczej pomiędzy uniwersytetami a przemysłem w dziedzinie
rożnych technologii.
Sektor B+R w Szwecji
Uniwersytety University Colleges
Główne zadania
Edukacja
Prowadzenie działalności naukowo-badawczej
Prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej
Third task  komercjalizacja wyników naukowych
Third task  komercjalizacja wyników naukowych
Aby wzmocnić współpracę między światem akademickim i społeczeństwem
(pojęcie to obejmuje przemysł) istotną rolę pełni szwedzki rząd, który dla
wszystkich uniwersytetów i instytucji z nimi stowarzyszonych wprowadził
obowiązkowe tzw.  trzecie zadanie (third task).
Trzecie zadanie uzupełnia dwie podstawowe funkcje instytucji akademickich, a mianowicie obowiązek edukacji
oraz prowadzenia działalności naukowo-badawczej a jego celem jest komercjalizacja wyników naukowych.
Rola rządu ogranicza się do stwarzania uniwersytetom możliwości do zakładania spółek
holdingowych zajmujących się komercjalizacją wyników naukowych.
Finansowanie badań naukowych w Szwecji
Finansowanie badań naukowych ze środków publicznych odbywa
się przez tworzenie szeregu fundacji.
The Technology Bridge Foundation
Fundacje te skupiają uwagę na uniwersytetach wykazujących własną
inicjatywę w tworzeniu efektywnych systemów innowacyjnych.
7 regionalnych , niezależnych fundacji, których zadaniem
jest promowanie uniwersytetów ukierunkowanych na
Zadaniem fundacji jest wypromowanie silnych narodowych,
działalność innowacyjną
sektorowych i regionalnych systemów innowacyjnych
The Swedish Agency for Innovation Systems - VINNOVA
finansowanie systemów innowacyjnych
The Swedish Foundation for Strategic Research
Struktura transferu technologii w Szwecji
TRANSFER KOMPETENCJI
Instytucje
Rządowe
Regionalne Instytucje Transferu
Technologii pełniące funkcje:
" organizacyjne
" kontrolujące
" koordynujące
Podmioty czynnie uczestniczące w procesie przenoszenia
wyników badań naukowych do przemysłu
Uniwersytety i Instytucje Stowarzyszone, Centra Technologiczne, Inkubatory
Przedsiębiorczości, Parki Technologiczne, Firmy start-up i spin-off, produkcyjne i usługowe
Priorytety badawcze w Szwecji
" Biotechnologia
" Techniki informacyjne
" Ludność  zasoby ludzkie i socjologia
" Edukacja i nauczanie
Wsparcie prywatnego sektora B+R w Szwecji
Podejmuje się starania by zwiększyć zaangażowanie przemysłu w proces finansowania prac badawczych albo w
faktyczną współpracę z uniwersytetami i instytucjami badawczymi.
VINNExcellence i VINNVAXT są to programy intensyfikujące wysiłek zmierzający do zacieśnienia takiej kooperacji.
Od kilku lat notuje się w Szwecji napływ kapitału prywatnego  pochodzącego nie tylko od firm venture capital, ale
również od zamożnych inwestorów prywatnych.
Zainteresowanie wspieraniem tworzenia nowych technologii w oparciu o przedsiębiorstwa jest rezultatem działań
podejmowanych w większości regionów uniwersyteckich. Zostały stworzone nowe instrumenty  mające nie tylko
wspierać powstawanie nowych, dużych przedsiębiorstw technologicznych, ale również dostarczać wsparcia w
zarządzaniu nimi.
Programy rozwoju technologicznego przeznaczone dla firm rozwijających się (np. The Business Development Programmes for Technology-based Growth Firms)
organizowane przez Centrum Innowacyjności i Przedsiębiorczości w Linkoping (The Centre for Innovation and Entrepreneurship in Linkoping) oraz Centrum
Przedsiębiorczości w Uppsali (The Centre for Entrepreneurship in Uppsala).
W Szwecji podjęto również szereg inicjatyw, by umożliwić powstawanie wokół uniwersytetów i parków naukowych
firm technologicznych typu start-up i stworzyć im możliwości dostępu do zasobów ulokowanych w inkubatorach
przedsiębiorczości.
Dobrym przykładem są powstające od 2002 roku na wielu uniwersytetach i instytucjach stowarzyszonych, tzw.  Szklarnie (greenhouses). Są to
pewnego rodzaju inkubatory, mające za zadanie wspieranie studenckich start-ups.
Od 2002 roku agencja rządowa NUTEK, we wspołpracy z Szwedzkim Funduszem Przemysłowym, (The Swedish
Industrial Fund) oferuje pomoc w zarządzaniu i finansowaniu firm bazujących na technologii we wczesnych fazach
rozwoju. Głównym celem jest odbudowa szwedzkiego przemysłu przez rozwój produktów wysoko-technologicznych
o dużym potencjale rynkowym.
Szwedzkie regionalne struktury wspierania innowacyjności
Współpraca badawcza między środowiskiem
akademickim a przemysłowym
Jest długoterminowym programem, którego celem jest
The Competence Centres Programme
wzmocnienie współpracy między akademickimi grupami
badawczymi a przemysłowymi B+R.
Program Centrów Kompetencji
Jego celem jest tworzenie silnych systemów innowacyjnych z najlepszymi środowiskami B+R,
jak również wzmacnianie konkurencyjności w regionie i rozwój sieci  w celu osiągnięcia
VINNVAXT
większej innowacyjności i trwałego wzrostu.
Program oparty jest na promocji efektywnej współpracy między: przedsiębiorstwami,
organizacjami badawczo-rozwojowymi i systemem politycznym (tzw.  Potrojna Spirala  the
triple helix).
Współpraca badawcza między środowiskiem
akademickim a przemysłowym