http://e-prawnik.pl

Umowy

Jak bezpiecznie kupić używany samochód?

Data: 07-05-2009 r.

Dziesięcioletni samochód tanio sprzedam! Stan idealny!

W roku 2008, gdy cena Euro oscylowała w granicach około 3,5 złotego polski rynek używanych samochodów
przeżywał rozkwit. Z Niemiec, Belgii, Francji 4 lub 5 letnie samochody płynęły szerokim strumieniem.
Zachęcała cena - nawet o 50% niższa niż samochodu kupionego w salonie. Obecnie rynek stał się bardziej
konkurencyjny, a zainteresowanie na samochody w ?średnim" wieku spadło. Pociągnęło to za sobą
sprowadzanie do Polski aut starszych a co za tym idzie w gorszym stanie technicznym. Ton ogłoszeń jednak
się nie zmienił. Sprzedawcy nadal reklamują stare samochody jako garażowane, dobrze utrzymane i
bezwypadkowe. Klient, który uwierzy w takie zapewnienia może się srodze rozczarować już podczas
pierwszego badania technicznego. Może się bowiem okazać, że samochód kupiony ?w stanie idealnym" nie
posiada cech o których zapewniał sprzedawca. Rozczarowany klient może w takim wypadku dochodzić
swoich praw.

Zawieranie umowy

W Polsce od 27 lipca 2002 roku konsumenci zawierający z przedsiębiorcą umowy kupna-sprzedaży są
chronieni przez przewidzianą specjalnie dla nich Ustawę o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej

oraz o zmianie Kodeksu cywilnego ( Dz.U. z 2002r. Nr 141 poz.1176 ).

Pierwszą rzeczą, na którą klient powinien zwrócić uwagę już przy zawieraniu umowy jest jej

forma pisemna.

Możliwość żądania od sprzedawcy samochodu sporządzenia umowy na piśmie przy sprzedaży rzeczy o
wartości powyżej 2000 złotych zapewnia art. 2 ust. 2 wspomnianej ustawy. Jeżeli cena samochodu nie

przekracza tej kwoty sprzedawca i tak jest obowiązany wydać pisemne potwierdzenie zawarcia umowy,
zawierające oznaczenie sprzedawcy z jego adresem, datę sprzedaży oraz określenie towaru konsumpcyjnego,

jego ilość i cenę. Czyni to jednak tylko na żądanie kupującego. Zawarcie umowy na piśmie jest ważne
głównie ze względów dowodowych i ułatwia późniejsze dochodzenie swoich praw. Warto więc o tym pamiętać.

Kolejną ważną kwestią przy zawieraniu umowy jest sprawdzenie stanu technicznego samochodu. Nie jest to

oczywiście od kupującego wymagane, ale jeżeli wyrazi on taką chęć, na sprzedającym ciąży obowiązek

umożliwienia sprawdzenia jakości, kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów i

podstawowych podzespołów sprzedawanego samochodu

. Jeżeli sprzedawca nie dysponuje na miejscu

niezbędnymi do tego celu narzędziami, powinien on umożliwić kupującemu dokonanie takich czynności we
wskazanym przez kupującego serwisie. Należy jednak pamiętać, że o ile strony nie postanowią inaczej,

kupujący dokonuje takiego sprawdzenia na własny koszt

. Sprawdzenie stanu technicznego nie oznacza jednak zawarcia umowy. Jeżeli badanie techniczne wykaże
gorszy stan pojazdu, niż ten który wynikał z zapewnień sprzedającego żadna ze stron n

ie będzie miała żadnych

roszczeń względem drugiej, o ile oczywiście badanie techniczne nastąpiło przed, a nie po zawarciu umowy.
Jeżeli kupujący zdecydował się na badanie techniczne po zawarciu umowy sprzedaży samochodu, ujawnione
na tym badaniu wady należy traktować jako wady fizyczne sprzedanej rzeczy.

Usterki - kiedy sprzedawca jest za nie odpowiedzialny?

Usterki techniczne kupionego pojazdu mogą się ujawnić nie tylko podczas badania technicznego ale również
w mniej komfortowych okolicznościach - na drodze podczas jazdy. W każdym z tych przypadków awaria
może wynikać z jednej z dwóch przyczyn - zużycia elementów lub ich usterki wynikającego ze zwykłego
użytkowania samochodu ( na przykład zużycie klocków hamulcowych, przebicie opony, zużycie amortyzatorów
) albo z wady fizycznej którą pojazd jest obciążony ( przykładowo wadliwym układem napędowym ). Jeżeli
awaria wynika ze zwykłego użytkowania pojazdu, sprzedawca nie jest za nią odpowiedzialny. Inaczej

sytuacja wygląda gdy usterka dotyczy elementu, który w normalnych okolicznościach powinien był działać.

W

sytuacji, gdy awarii ulega na przykład silnik lub skrzynia biegów kupujący może dochodzić roszczeń od

sprzedawcy na zasadzie rękojmi. Postępowanie takie podlega jednak określonym regulacjom. Rękojmia

wiąże bowiem sprzedawcę jedynie za wady, które występowały w sprzedawanym samochodzie w chwili

zawierania umowy. Ze względu na to, że dokładne ustalenie kiedy określona wada powstała może być
problematyczne ustawodawca wprowadził system domniemań. Zgodnie z nim jeżeli awaria nastąpi przed
upływem 6 miesięcy od wydania towaru, można domniemywać, że istniała ona w chwili wydania samochodu
kupującemu. Domniemanie to działa na korzyść kupującego, jeżeli zdecyduje się on dochodzić uprawnień z
rękojmi na drodze sądowej. Sprzedający musi wtedy udowodnić, że powstały one po zawarciu umowy z
kupującym. Dodatkowo, jeżeli okaże się, że awaria była wynikiem wad fizycznych, za które sprzedający
odpowiada, kupujący może żądać zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego, związanych z naprawą
takich jak, dostarczenia samochodu do serwisu, robocizny lub materiałów zużytych do naprawy.

Czym jest rękojmia sprzedawcy?

Rękojmia

jest instytucją chroniącą prawa osoby kupującej. W zwykłych przypadkach normują ją przepisy

art.

556 - 576 Kodeksu cywilnego

. Jeżeli jednak jedną ze stron jest konsument, rękojmię sprzedawcy należy

rozpatrywać na podstawie art. 8 - 11 Ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Zgodnie z

tymi przepisami sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego nie tylko wtedy gdy samochód

ulegnie awarii. Na zasadzie rękojmi może on również odpowiadać za ukryte przed kupującym wady

fizyczne lub inne niezgodności towaru z umową, które negatywnie wpływają na jego wartość lub sposób

użytkowania. Za przykład może tu posłużyć najbardziej znany proceder cofania licznika celem
zafałszowania faktycznego przebiegu samochodu. Art. 8 ustawy daje co prawda kupującemu możliwość
domagania się od sprzedającego doprowadzenia sprzedanego samochodu do stanu zgodnego z umową przez
nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, lecz w przypadku cofniętego licznika spełnienie takiego

żądania będzie niemożliwe. Kupującemu pozostaje wtedy możliwość domagania się stosownego obniżenia

ceny albo odstąpienia od umowy. W tym ostatnim przypadku należy zwrócić wadliwy samochód sprzedawcy
w zamian za cenę jaką kupujący zapłacił. Takie same uprawnienia przysługują kupującemu w przypadku gdy

sprzedawca zapewniał na przykład o bezwypadkowości pojazdu lub podał fałszywą moc silnika. Odstąpienie

od umowy jest jednak niemożliwe jeżeli niezgodność pojazdu z umową jest nieistotna ( na przykład

silnik ma naprawdę 129 KM zamiast obiecanych 130 ). Sprzedawca nie będzie również odpowiedzialny za

wady fizyczne i niezgodności z umową nawet jeżeli te są oczywiste i bezsporne, jeżeli kupujący o tej

niezgodności wiedział lub rozsądnie przyjmując powinien był wiedzieć. Wyłączenie to dotyczy na
przykład sytuacji w której klient godzi się na kupno samochodu z wgniecionym błotnikiem lub
niedziałającymi światłami mijania. Sprzedawca nie odpowiada również wtedy, gdy samochód nie spełnia
warunków podawanych przez producenta ( na przykład spalanie jest większe niż to, które wynikałoby z
podanego przez producenta zestawienia ).

Producent również może być odpowiedzialny

W przypadku gdy normalne używanie pojazdu prowadzi do sytuacji niebezpiecznych ( takich jak utrata
kontroli nad pojazdem przy ostrożnej jeździe ) odpowiedzialność za ewentualne szkody ponosić będzie

producent na zasadzie odpowiedzialności za produkt niebezpieczny. Sytuację taką normują przepisy

art.

449

1

- 449

11

k.c.

Zgodnie z nimi za niebezpieczny należy uznać produkt, który nie zapewnia bezpieczeństwa,

jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. Producent ( to jest ten kto wytwarza w

zakresie swojej działalności gospodarczej produkt niebezpieczny ) nie odpowiada jednak na zasadzie

rękojmi. Jego odpowiedzialność ma charakter odszkodowawczy i przysługuje w sytuacji gdy używanie
produktu doprowadziło do wystąpienia szkody.

Jak dochodzić swoich praw?

Jeżeli mimo zachowania należytej ostrożności, kupujący nabył jednak wadliwy pojazd może on dochodzić

swoich praw przed sądem. Jeżeli wartość kupowanego samochodu nie przekroczyła 10000 złotych

kupujący może skierować do właściwego sądu rejonowego pozew w postępowaniu uproszczonym. Polega

to na wypełnieniu odpowiedniego formularza oraz wniesienia go na sądowy dziennik podawczy. Jeżeli

wartość samochodu przekracza tą kwotę konieczne będzie wytoczenie powództwa w trybie zwykłym

. O

toczącej się sprawie można również powiadomić

organizację społeczną, która do swoich statutowych zadań

zalicza ochronę konsumentów

. Oprócz świadczenia niezbędnej pomocy prawnej

ma ona możliwość

wytoczenia powództwa na korzyść konsumenta

( art. 61 § 1 k.p.c. )

. Należy jednak pamiętać o

ograniczeniach czasowych odpowiedzialności sprzedawcy. Kupujący straci bowiem uprawnienia

przewidziane w art. 8 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, jeżeli

zaniedba

powiadomienia sprzedawcy o wystąpieniu wady lub stwierdzeniu niezgodności towaru

konsumpcyjnego z umową w ciągu dwóch miesięcy od zaistnienia tego faktu

. Do zachowania terminu

wystarczy wysłanie zawiadomienia przed jego upływem. Sprzedawca może odpowiadać za niezgodność

sprzedanego pojazdu z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania

tego towaru kupującemu. Strony mogą ten termin skrócić, poprzez zamieszczenie w umowie odpowiedniej

klauzuli, jednakże okres ten nie może być mniejszy niż jeden rok. Natomiast okres przedawnienia roszczeń

kupującego z tytułu rękojmi i odstąpienia od umowy wynosi obecnie jeden rok od stwierdzenia przez

kupującego niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. Termin ten nie może się jednak skończyć

przed upływem dwóch lat od wydania pojazdu kupującemu

. Terminy powyższe nie mają w ogóle

zastosowania jeżeli sprzedawca w chwili zawarcia umowy wiedział o niezgodnościach i nie zwrócił na nie

uwagi kupującego. Należy zaznaczyć, że uprawnień kupującego przedstawionych powyżej nie można

wyłączyć ani ograniczyć w drodze umowy zawartej przed zawiadomieniem sprzedawcy o niezgodności

towaru konsumpcyjnego z umową

. Każde takie zastrzeżenie będzie z mocy prawa nieważne.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 27 lipca 2002 o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu
cywilnego ( Dz.U. z 2002r. Nr 141 poz.1176 ).

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r.

Kodeks cywilny

( Dz.U. z 1964r. Nr 16 poz. 93 )

Ustawa z z dnia 17 listopada 1964r.

Kodeks postępowania cywilnego

( Dz.U. z 1964r. Nr 43 poz.296 )

http://e-prawnik.pl