Medycyna Praktyczna - portal dla lekarzy

Elektrokardiografia. Elektrokardiogram wykonany u 25-letniej kobiety

prof. dr hab. med. Barbara Dąbrowska, Warszawa
Data utworzenia: 09.04.2009
Ostatnia modyfikacja: 02.08.2011
Opublikowano w Medycyna Praktyczna 2009/04

Oto wiekowy (liczący prawie 40 lat...) i dość niezwykły elektrokardiogram, wykonany u 25-letniej damy, która z
jakiegoś niezanotowanego powodu postanowiła popełnić samobójstwo, łykając garść tabletek chinidyny (ryc. 1).
Na uwagę zasługuje przede wszystkim ogromne wydłużenie odstępu QT, być może połączonego z załamkiem U i
kończącego się w obrębie załamka P (odstęp QTc wynosi 750 ms). Wydłużenie QT to skutek jednoczesnego
blokowania przez chinidynę wypływu potasu podczas repolaryzacji komór - w 2 i 3 fazie potencjału
czynnościowego oraz napływu sodu w fazie 0. Zahamowanie napływu sodu do komórek mięśnia sercowego
wiąże się też z innymi charakterystycznymi cechami EKG: poszerzeniem zespołów QRS i wydłużeniem odstępu PQ
(na ryc. 1, odpowiednio: 0,12 s i 0,2 s), bywa też przyczyną bradykardii. W naszym przypadku jednak mamy do
czynienia z tachykardią zatokową (96/min) - też typową! A to dlatego, że bezpośrednio po zatruciu chinidyną na
pierwszy plan wysuwają się jej dodatkowe działania: zmniejszenie napięcia nerwu błędnego oraz rozszerzenie
naczyń krwionośnych, powodujące spadek ciśnienia tętniczego i odruchowy efekt adrenergiczny.

Ryc. 1

Co zaś do wydłużenia odstępu QT - to bywa on i skrócony ze względu na cholinolityczne działanie chinidyny,
pomimo opisanego wyżej hamującego jej wpływu na kanały sodowe. Zarówno tachykardia, jak i podwyższenie
potencjału progowego (odpowiedzialne za zmniejszony napływ jonów sodu) oraz śródścienna dyspersja QT
(wskutek wybiórczego wydłużania potencjału czynnościowego w warstwie komórek M) sprzyjają obniżeniu
odcinków ST, także widocznemu w naszym zapisie. Szczęśliwie nie doszło w tym przypadku do groźnych dla życia
tachyarytmii komorowych (tu warto dodać, że - paradoksalnie - chinidyna łatwiej wyzwala wczesne depolaryzacje
następcze w dawkach niższych niż wyższych, bo przy wyższych dawkach dominuje hamowanie prądu sodowego
nad blokowaniem kanałów potasowych). Po kilku tygodniach w kontrolnym EKG (ryc. 2) wszystkie opisane zmiany
wróciły do normy.

Ryc. 2

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie http://www.mp.pl

Copyright © 1996 - 2011 Medycyna Praktyczna