LITERATURA RZYMSKA, OKRES CESARSTWA (WIEKI I-III)

I. Tematy zajęć:

I. Seneka i jego dzieła /zajęcia nr 2/

II. Satyra mennipejska, Petroniusz czyli czy Satyryki są satyrą mennipejską? /zajęcia nr 3/

III. Epos narodowy: Lukan, Syliusz Italikus /zajęcia nr 4 i 5 (1/2)/

IV. Epos mitologiczny: Waleriusz Flakkus, Stacjusz /zajęcia nr 5(1/2) i 6/

V. Poezja okazjonalna: Stacjusz, Sylwy; poezja drobnej formy: Pliniusz Mł. a Marcjalis /zajęcia nr 7/

VI. Marcjalis epigramatyk /zajęcia nr 8/

VII. Rzymska satyra po Horacym: Persjusz, Juwenal /zajęcia nr 9/

VIII. Proza: teoria i praktyka retoryczna; epistolografia: Kwintylian, Pliniusz Mł. /zajęcia nr 10/

IX. Tacyt. /zajęcia nr 11/

X. Swetoniusz /zajęcia nr 12/

XI. Apulejusz /zajęcia nr 13/

XII. Ku późnemu antykowi /zajęcia nr 14/

Dzieła literackie w polskim przekładzie

Seneka, Pisma filozoficzne (zwłaszcza konsolacje oraz dialog O gniewie), Warszawa 1965.
Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, Warszawa (PWN) 2010 (lub wyd. wcześn.).
Seneka, Agamemnon, Poznań 1997.
Seneka, Medea, Poznań 2000.

Lukan, Wojna domowa, Kraków 1994.

Petroniusz, Satyryki, Wrocław 1968 (lub 2005).

Waleriusz Flakkus, Argonautyki, Kraków 2004.

Stacjusz, Tebaida, Kraków 1996.

Stacjusz, Sylwy, Wrocław 1996 (2006) lub 2010.

Marcjalis, Epigramy, Warszawa 1998.

Tacyt, Dzieła (zwłaszcza Roczniki), Warszawa 2004 (lub 1957).

Swetoniusz, Żywoty Cezarów, Wrocław 1987 (lub wydania wcześn. albo późn.).

Apulejusz, Metamorfozy albo złoty osioł, Warszawa 1976 (lub wydania wcześn. albo późn.).

Zagadnienia egzaminacyjne /egzamin ustny w sesji letniej bezpośrednio po zakończeniu
kursu składający się z trzech poniżej wymienionych segmentów (pytań)/

Segment I: dzieło(a) i jego autor(rzy) – do przygotowania trzy spośród niżej wymienionych
punktów

I. Seneka prozaik: trzy konsolacje i dialog filozoficzny (do wyboru), ewent. Listy moralne

II. Seneka tragik: Agamemnon, Medea oraz dialog filozoficzny (najlepiej O gniewie)

III. Lukan, Wojna domowa

IV. Petroniusz, Satyryki

V. Waleriusz Flakkus, Argonautyki

VI. Stacjusz, Tebaida

VI. Stacjusz, Sylwy

VII. Marcjalis, Epigramy (wybór Kołodziejczyka oraz ‘rzut oka’ na wydanie Loeba)

[VIII. Juwenal, Satyry (w porządnym tłumaczeniu, niestety nie polskim)]

IX. Tacyt, Roczniki

X. Swetoniusz, Żywoty Cezarów

XI. Apulejusz, Metamorfozy

Można jeszcze wziąć pod uwagę jako lektury do wyboru:

XII. Kurcjusz Rufus, Historia Aleksandra Wielkiego, Warszawa: PWN, 1976.

XIII. Pliniusz Młodszy: Listy Pliniusza Młodszego, Częstochowa: TLAM, 1967; Panegiryk
czyli…, Gdańsk: Wydawn. Gdańskie, 1996.

XIV. Pliniusz Starszy, Historia naturalna, Wrocław 1961 lub Warszawa 2004.

XV. Kwintylian, Kształcenie mówcy, Wrocław 1951 lub Warszawa 2005.

Segment II: zagadnienia problemowe

I. Twórczość prozatorska Seneki

II. Tragedia Seneki – poetyka, estetyka, tradycja literacka

III. Epika okresu cesarstwa: epika ‘narodowa’

IV. Epika okresu cesarstwa: epika mitologiczna

V. Satyra mennipejska i Satyryki Petroniusza

VI. Poezja ‘okazjonalna’: Stacjusz i poetyka Sylw, drobna poezja Pliniusza i jego
podopiecznych

VII. Marcjalis i poetyka epigramu

VIII. Satyra okresu cesarstwa

IX. Retoryka i epistolografia czasów Flawiuszy

X. Twórczość Tacyta

XI. Twórczość Swetoniusza

XII. Apulejusz: literat i filozof

Segment III: kto to był i co napisał (ewentualnie co to za utwór)

Marek Maniliusz

Fedrus

Wellejusz Paterkulus

Waleriusz Maksymus

Ilias Latina

Tytus Kalpurniusz Sykulus

Kurcjusz Rufus

Lucjusz Juniusz Moderatus Kolumella

Pliniusz Starszy

Neoterycy (Poetae novelli) i Pervigilium Veneris

Florus

Fronton i Gelliusz

Nemezjanus

Egzamin (kilka wyjaśnień)

Kwestia często poruszana: czy, jeśli Ktoś nie zdawał egzaminu cząstkowego z literatury
augustowskiej bezpośrednio po zakończeniu semestru III, może podejść do egzaminu
cząstkowego z literatury cesarstwa wieków I-III i zdawać razem literaturę augustowską i
wczesnego cesarstwa? Tak, ale tylko w sesji bezpośrednio po semestrze IV, nie po
rozpoczęciu się semestru V w nowym roku akad. (wtedy już trzeba zdawać całość egzaminu
„literatura rzymska 3-5” w sesji zimowej po semestrze V).

Sam egzamin jest ustny i składa się z następujących elementów:

Pytanie I: Literatura augustowska (chyba że została zdana już wcześniej u osoby prowadzącej
wykład) – zagadnienia (pytania) wg tych podanych przez p. prof. Bobrowskiego (jedno do
wylosowania):

1. Twórczość autorów augustowskich w ujęciu gatunkowym; stosunek do greckiej

tradycji literackiej

2. Twórczość Wergiliusza

3. Twórczość Horacego

4. Elegia augustowska

5. Twórczość Owidiusza

6. Historiografia augustowska

Pytanie II: z lektur wybranych przez Studenta (Segment I).

Pytanie III: zagadnienie problemowe (jedno do wylosowania) – wg tych podanych wyżej
(Segment II). To pytanie (obok I) ma najwyższą wagę przy wystawianiu oceny.

Pytanie IV: kto to był? – wg listy powyżej (Segment III). Tu chodzi rzeczywiście o bardzo
podstawową wiedzę, skojarzenie typu autor-dzieło (w odróżnieniu od Pytania III, gdzie liczy
się spójna, kompletna odpowiedź). Tym niemniej, są to obiektywnie na tyle ważne
postaci/teksty, że Studentowi filologii klasycznej ‘nie wypada’ nic o nich nie słyszeć.