PPAC

I. OBSŁUGIWANIE SIEBIE.
1) Jedzenie.

1. Dobrze ssie pokarm.
Zadanie to można zaliczyć, jeśli dziecko sprawnie ssie pokarm, nie dopuszczając, by mleko wyciekło z kącików ust.

2. Wykazuje rozpoznanie pokarmu.
Zaliczamy, jeśli dziecko sięgając po butelkę, w której rozpoznaje swój pokarm, wykazuje np. wzrastające podniecenie.

18. Składa usta na przyjęcie pokarmu.
Dziecko wykonuje ruchy ust, gdy widzi pokarm. Zaliczamy tym bardziej u dziecka starszego, które może być karmione
łyżeczką albo już je samo.

19. Przyjmuje półstałe pokarmy z łyżki.
Zaliczamy, jeśli dziecko przyjmuje pokarm przy pomocy łyżki, musi być zdolne do połknięcia go i nie dopuścić do
wyciekania z ust. Powinno ponadto być zdolne spożyć pokarm (kompot) zawierające jakiś owoc.

37. Posługuje się palcami przy jedzeniu, ale nie żuje.
Dziecko posługuje się palcami, by pokarm donieść do ust, ale ssie go raczej, nie żuje.

38. Trze łyżką po talerzu i wkłada ją do ust, by ja oblizać.
Dziecko niekoniecznie musi wkładać do buzi pokarm. Wystarczy, że w tym celu podnosi rękę z łyżką do ust. Chodzi o to, czy
dziecko wie jak posługiwać się łyżką. Zaliczamy tym bardziej, jeśli dziecko jest w stanie podać sobie łyżką pokarm do ust.

56. Żuje biszkopty, lekkie ciastka itp.
Zaliczamy, jeśli dziecko jest w stanie raczej żuć, niż ssać taki pokarm.

57. Przygotowuje (obiera, rozwija) jakiś stały pokarm, gdy on tego wymaga.
Dziecko musi być w stanie rozwinąć cukierek (obrać banan), nie próbując go jeść bez przygotowania. Na tym poziomie
powinno rozróżniać pomiędzy tym, co jest do jedzenia, a co należy wyrzucić.

58. Używa łyżki (choć może rozlać trochę pokarmu).
Zaliczamy, jeśli odpowiednio przygotowany pokarm dziecko je łyżką bez większej pomocy.

76. Trzyma filiżankę i pije z niej samodzielnie, nie rozlewając.
Można tu dopuścić możliwość przypadkowego rozlania, ale dziecko na ogół powinno być w stanie podnieść filiżankę i pić z
niej. Powinno umieć wziąć nią gdy pragnie pić, bezpiecznie odstawić.

77. Je bez pomocy.
Pokarm może być przygotowany i pokrajany tak, że można go jeść łyżką, lecz gdy talerzyk z pokarmem został podany,
dziecko winno jeść bez pomocy. Można dopuścić, że zdarzy mu się coś zabrudzić.

106. Używa widelca bez trudności (pokarm powinien być pokrojony i przygotowany).
Zaliczamy także wtedy, gdy pokarm jest pokrojony, przygotowany, dziecko jednak musi posługiwać się widelcem
choćby przystosowanym dla niego).

107. Jest zdolne przyjmować napoje samodzielnie, bez pomocy.
Jest to rozszerzenie zadania 76 i wymaga dodatkowej umiejętności wzięcia skądś czegoś do picia, np. z kranu, dzbanka; może
to być woda, mleko. Ważne, by dziecko umiało wziąć sobie napój z miejsca łatwo dostępnego.

1

2) Poruszanie się.

3. Utrzymuje głowę w równowadze.
Trzyma głowę w pozycji horyzontalnej, jest w stanie zrobić to bez pomocy.

4. Siedzi z lekkim podparciem.
Dziecko winno mieć już wystarczająco mocny kręgosłup, by mogło siedzieć przynajmniej 5 minut opierając się np. o
poduszkę. Zaliczamy oczywiście, jeśli dziecko siedzi bez podparcia.

20. Siedzi prawie prosto bez oparcia przez krótki okres czasu.
Zaliczamy, jeśli dziecko siedzi bez oparcia nie pochylając się ku przodowi przez okres ok. 5 minut.

21. Schyla się w dół i podnosi w górę.
Zaliczamy, jeśli dziecko czasem pochyla się w dół i podnosi się w górę, gdy się go trzyma w pozycji stojącej, lub gdy ono
samo stoi trzymając się czegoś.

39. Podnosi się trzymając się czegoś.
Dziecko podnosi się do pozycji stojącej i utrzymuje się w niej przynajmniej przez 3 minuty, przy tym może trzymać się
czegoś. Zaliczamy tym bardziej, jeśli stoi bez trzymania się czegoś.

39. Podnosi się i stoi trzymając się czegoś.
Dziecko podnosi się do pozycji stojącej i utrzymuje się w niej przynajmniej przez 3 minuty, przy tym może trzymać się
czegoś. Zaliczamy tym bardziej, jeśli stoi bez trzymania się.

40. Porusza się raczkując.
Zaliczamy tylko wtedy, gdy dziecko porusza się raczkując lub pchając coś przed sobą. Zaliczamy tym bardziej, jeśli
dziecko umie chodzić.

59. Potrafi zdobyć przedmioty, które pragnie mieć.
Zaliczamy, jeśli dziecko jest w stanie osiągnąć to, czego pragnie. Zadanie to jest trudniejsze, niż proste czołganie się po
podłodze. Np. kiedy dziecko widzi zabawkę na niskim stole może zbliżając się do stołu wstać i zdobyć zabawkę. Chodzi o
to, że powinno poruszać się w sposób celowy.

60. Chodzi z pomocą.
Dziecko, trzymane za rękę albo trzymając się krzeseł itp. usiłuje zrobić 5 kroków. Zaliczamy, oczywiście, kiedy dziecko
samo chodzi.

78. Wchodzi po schodach stawiając obydwie nogi na każdym stopniu.
Zaliczamy, jeśli dziecko przynajmniej 4 stopnie potrafi w ten sposób samodzielnie pokonać. Może trzymać się poręczy, ale
musi wchodzić, a nie wdrapywać się.

79. Schodzi ze schodów stawiając obydwie nogi na każdym stopniu.
Podobnie jak w zadaniu 78. Pozwala się dziecku również korzystać z poręczy

108. Biega.
Zalicza się, jeśli dziecko potrafi swobodnie biec, zginając kolana przy każdym kroku.

109. Ciągnie lub pcha większe przedmioty.
Zaliczamy, jeśli dziecko potrafi poruszać przedmioty, taki jak: krzesło lub pudełko, z jednego miejsca na drugie w
sposób celowy, tzn. by tam coś włożyć albo włączyć ten przedmiot do swojej zabawy.

2

3) Toaleta i mycie się.

22. Używa nocniczka lub krzesełka, gdy jest w nim umieszczone.
Dziecko czyni to raz dziennie. Oczywiście zależy to od tego, jak często się je posadzi, ale ważne jest, by dziecko wiedziało
do jakiego celu służy nocnik.

41. Na ogół regularnie załatwia swoje potrzeby fizjologiczne.
Swoim zachowaniem sygnalizuje, że powinno być posadzone na nocniku. Zaliczamy tym bardziej, jeżeli radzi sobie z
tym samodzielnie.

61. Ma ustalone pewne regularności w ciągu dnia i oczekuje odpowiedniej chwili, by pójść do toalety.
Zalicza się, gdy dziecko opanowało pewną kontrolę do tego stopnia, że może poczekać kilka minut zanim się je posadzi.

62. Sygnalizuje, gdy jest mokre lub brudne.
Dziecko daje znać, że jest mokre albo brudne, co oznacza, że wie, iż należy temu zaradzić.

80. Kontroluje oddawanie moczu w ciągu dnia, lecz musi chodzić dość często.
Zaliczamy, jeśli dziecku uda się być suchym w ciągu dnia. Kontrola i wysadzanie może być z jego inicjatywy lub
matki. Chodzi o to, żeby się nie moczyło w jak najdłuższym okresie czasu.

81. Wyćwiczony w sprawach toalety z przypadkowymi odstępami.
Zaliczamy, jeśli dziecko opanowało już swoje potrzeby fizjologiczne, kiedy się nie brudzi i nie moczy. Moczenie
nocne nie wchodzi tu w rachubę. Mogą się zdarzyć w ciągu dnia przypadkowe odstępstwa, ale dziecko jest w stanie
opanować się

110. Mówi, że chce iść do toalety albo idzie samo.
Dziecko ma zwyczaj zwrócić uwagę słowem lub gestem, że musi wyjść albo o to prosi. Chodzi o to, że dziecko robi
świadomy
wysiłek, żeby nie dopuścić do wypadku zanim dorosły zda sobie sprawę z tego, że taki wypadek jest bliski.

111. Siada na normalnym sedesie.
Korzysta z normalnego sedesu bez specjalnej pomocy i nie potrzebuje już nocniczka lub specjalnego sedesu.

112. Potrzeby toaletowe załatwia samodzielnie z wyjątkiem wycierania się.
Zaliczamy, kiedy nie potrzebuje pomocy, chyba tylko do wytarcia się. Samo umie odpowiednio się rozebrać i ubrać.

113. Wyciera (suszy) ręce dokładnie i bez pomocy.
Zaliczamy, jeżeli dziecko:
a) samo wyciera ręce korzystając z ręcznika, który można mu przygotować
b) wyciera dokładnie, również pomiędzy palcami.

4) Ubieranie się.

42. Współpracuje, gdy jest ubierane.
Nie sprzeciwia się, pozwala np. włożyć ręce w otwory rękawów itp.

63. Wyciąga ramiona lub nogi, kiedy jest ubierane.
Wyciąga rękę przy wkładaniu ubrania lub nogę przy wkładaniu skarpety albo buta.

82. Pomaga przy ubieraniu go.

3

To jest dalszy krok poza prostym współdziałaniem w postaci wyciągania ramion lub nóg w czasie ubierania. Dziecko
musi:
a) umieć włożyć rękę do szerokiego otworu rękawa.
b) pomóc przy wciąganiu majtek, spodenek.
c) podać dorosłemu poszczególne części ubrania.

83. Ściąga skarpety.
Zaliczamy, jeśli dziecko samo bez trudności zdejmuje skarpety w czasie rozbierania się. Musi to robić spontanicznie lub
na polecenie. Nie jest wystarczające przypadkowe zdjęcie skarpet, np. w czasie zabawy.

114. Zdejmuje i zakłada proste części ubrania.
Dziecko potrafi założyć i zdjąć przynajmniej jedno z następujących części ubioru: płaszcz, marynarkę, pulower,
kamizelkę lub sukienkę. Na tym etapie nie jest wymagane zapinanie guzików, zamków błyskawicznych. Dorośli mogą
w tym dziecko zastąpić.

115. Rozpina w razie potrzeby guziki.
Zaliczamy, gdy dziecko potrafi rozpiąć duży, łatwo dostępny guzik, np. guzik płaszcza.

II KOMUNIKOWANIE SIĘ
1) Od.

5. Hałasuje, krzyczy.

6. Głuży.

23. Wydaje dźwięki zwielokrotnione "mmmmm" lub "sssss".

24. Sylabizuje ("iiiii", "aaaaa" itp.).

25. Wymawia dwie sylaby: "ma-ma", "ta-ta", "ba-ba" (gaworzy).
Pięć pierwszych zadań tej części dotyczy dźwięków poprzedzających mowę. W pierwszym zadaniu (5) dziecko
tylko krzyczy, ale wkrótce zaczyna wydawać dźwięki nazywane głużeniem. Dźwięki zwielokrotnione (zad. 23) bliskie
samogłoskom, prowadzą do wymawiania samogłosek (zad. 24.) Następnie dziecko zaczyna powtarzać sylaby i jeżeli
potrafi powtarzać przynajmniej takie jedno złożenie można mu zaliczyć zad. 25. Podobnie też zadnia wcześniejsze
zaliczamy, jeśli dziecko osiągnęło wymagany w nich poziom.

43. Jedno wyraźne słowo.
Zaliczamy, jeśli dziecko potrafi wymówić jedno słowo w sposób:
a) jasny.
b) wyraźny.
c) sensowny.
Zaliczamy, jeśli np. jednym mianem "kot" określa wszystkie zwierzęta, lecz nie zaliczamy, jeżeli tym słowem określa
również przedmioty martwe, ludzi, rośliny, drzewa.

44. Trzy do czterech wyraźnych słów.
Zaliczamy, jeśli są spełnione 3 kryteria zawarte w zadaniu 43.

64. Początki żargonu- wiele sensownych słów.
Dźwięki sprawiają wrażenie, że dziecko zmierza do rozmowy używając fleksji (odmian) nawet dla wyrazów
niezrozumiałych.

65. Dwadzieścia pojedynczych słów

4

Zaliczamy, gdy dziecko wymawia 20 pojedynczych słów, spełniających warunki w zad. 43.

84. Kombinacje 2 słów.
Dziecko powinno spontanicznie używać kombinacji 2 słów. Słowa powtarzane w naśladowaniu nie wystarczą, by zaliczyć
to zadanie.

85. Zdania trzy wyrazowe.
Zaliczamy, jeśli dziecko samodzielnie i wyraźnie używa 2 krótkich 3- wyrazowych zdań.

86. Wymawia: "mój", "moje".
Zaliczamy, jeśli dziecko używa tych zaimków w stosunku do siebie albo swojej własności, w stosunku do tego, co jest jego.

87. Mówi o sobie własnym imieniem.
Zaliczamy, jeśli dziecko mówi o sobie własnym imieniem. Zaliczmy tym bardziej, jeśli dziecko zaliczy zad. 117.

88. Używa nazw najbliższych przedmiotów.
Zaliczamy, jeśli dziecko potrafi nazwać przynajmniej 4 przedmioty.

116. Często pyta "co to jest?" .
Zaliczamy, jeśli dziecko stawia takie pytania lub jest powyżej tego etapu.

117. Mówi o sobie "ja".
Zaliczamy, jeśli dziecko na ogół używa "ja" w stosunku do siebie, nawet gdy mogłoby użyć innego zwrotu dla
określenia własnej osoby.

118. Stawia pytanie "Dlaczego?".
Zaliczamy, jeśli dziecko używa z sensem pytania: "Dlaczego?".

119. Uczucia, pragnienia, potrzeby wyraża słowami
Odnosi się do sposobu, w jaki dziecko używa mowy, np. potrafi użyć słów, by powiedzieć czego potrzebuje lub chce.

120. Opowiada zwięźle o zdarzeniach.
Zaliczamy, jeśli dziecko:
a) mówi zdaniami.
b) mówi jasno, łatwo je można zrozumieć.
c) mówi w sposób "pozbierany" podając następstwa zdarzeń, takich jak: czynności poranne, wycieczka, robienie zakupów itp.

121. Podaje na żądanie swoje imię i nazwisko.
Zaliczamy, jeśli dziecko podaje swoje imię i nazwisko, gdy je o to pytają. Dozwolone są tutaj pytania pomocnicze, by
wydobyć nazwisko.

2) Do.
Pierwszych 7 punktów świadczy, że dziecko interesuje się swoim otoczeniem i zaczyna je rozumieć. Punkty te
zaliczamy automatycznie, jeśli dziecko ma już za sobą ten etap.

7. Reaguje na muzykę.
Zaliczamy, gdy dziecko okazuje, że ją słyszy, zauważa, np. uspakaja się, żeby słuchać muzyki.

8. Kieruje wzrok w stronę dźwięku
Zaliczamy, jeśli dziecko zwraca oczy w stronę np. mówiącej do niego matki.

9. Odwraca głowę w stronę dźwięku.
Zwykle odwraca głowę w stronę dźwięku, ale dźwięk musi się wyróżniać od tła normalnych odgłosów.

5

26. Śledzi wzrokiem poruszające się przedmioty.
Zaliczamy, jeśli dziecko leżąc na plecach śledzi wzrokiem przedmiot poruszający się w zasięgu jego wzroku, choćby
przez krótką chwilę.

27. Rozgląda się.
Zaliczamy, jeśli dziecko przygląda się po kolei przedmiotom znajdującym się w pokoju.

28. Naśladuje zasłyszane dźwięki
Zaliczamy, jeśli dziecko naśladuje lub usiłuje naśladować dźwięki, które słyszy; nie musi to być ich dokładna
reprodukcja.

29. Reaguje na "nie".
Zaliczamy, jeśli dziecko reaguje, gdy usłyszy głośny i stanowczy zakaz "nie". Nie zaliczamy, jeśli dziecko podnosi głowę,
ale dalej robi swoje.

45.Podaje na żądanie trzymany przedmiot.
Zaliczamy, jeśli dziecko poda nam, gdy wyciągamy do niego rękę, przedmiot, który trzyma w ręce lub przedmiot będący w
pobliżu

46. Reaguje na pytanie, np. "Gdzie twoje ubranie?", gdy przedmiot jest w zasięgu.
Zaliczamy, jeśli dziecko na ogół reaguje na to pytanie (gdy przedmiot jest w pobliżu) przez pokazanie go lub przyniesienie.

66. Reaguje na polecenie: "chodź tutaj".
Zaliczamy, jeśli dziecko zazwyczaj reaguje na takie proste polecenie. Możemy tolerować to, że czasem mu się nie chce.

67. Słucha uderzeń rytmicznych, jest zainteresowane powtarzającymi się dźwiękami.
Zaliczamy, jeśli dziecko wystukuje rytm, a powtarzające się dźwięki interesują je.

89. Wykonuje proste polecenia.
Zaliczamy, jeśli dziecko odpowiednio reaguje na 4 z następujących poleceń:
a) proszę zamknąć drzwi
b) podnieś ten kawałek papieru
c) rzuć piłkę
d) daj mi twój płaszcz
e) pokaz mi twoje ręce
f) zamknij oczy
Poleceniu nie mogą towarzyszyć gesty. Przedmioty (kawałek papieru, piłka, płaszcz) powinny być w pobliżu, ale
równocześnie powinno tam być 4 lub 5 innych przedmiotów, by dziecko musiało wybrać właściwy. Nie chodzi tu o
jakość wykonania, ale o zrozumienie polecenia.

90. Słucha prostych opowiadań.
Zaliczamy, jeśli dziecko z zainteresowaniem słucha prostych historyjek.

91. Rozumie układy słów zawierające: na, w, do, za, pod, nad, przed, naprzeciw, na wierzchu, na dole.
Zaliczamy, jeśli dziecko odpowiednio zareaguje przynajmniej na 5 z następujących poleceń (wyrażanych bez gestów):
a) połóż książkę na krześle
b) włóż książkę do pudełka
c) stań za krzesłem
d) wejdź pod stół
e) wznieś ręce nad głowę
f) stań przed stołem
g) połóż książkę na wierzchu pudełka
h) połóż ołówek pod kartkę

6

92. Potrafi poprawnie dostrzegać różnicę pomiędzy "jedna" i "wiele" rzeczy.
Zaliczamy, jeśli dziecko potrafi odróżniać jeden przedmiot od większej liczby przedmiotów, tzn. więcej niż 2 czy 3.
Można posłużyć się patyczkami, kamyczkami, monetami polecając dziecku: "Daj mi jeden", "Daj mi wiele". Dziecko
powinno wykonać poprawnie przynajmniej 3 z sześciu prób.

122. Słucha dłuższych i bardziej zróżnicowanych historyjek.
Zaliczamy, jeśli dziecko z zainteresowaniem słucha historyjek składających się z 30 do 50 zdań, w których występują 3
do 4 osób.

123. Słucha i sprawia wrażenie, że rozumie.
Zaliczamy, jeśli dziecko słucha i rozumie polecenie, np. wytrzyj buty zanim wejdziesz do mieszkania, nie wnosi błota do
pokoju. Zrozumiałe jest, że zaliczamy, gdy pyta: "Dlaczego?".

124. Przynosi na żądanie jedna lub dwie rzeczy (np. "Daj mi dwie książki"). Mamy 4 książki i chcemy, żeby dziecko podało
nam najpierw 1, a potem 2 książki, następnie obydwa polecenia powtarzamy. Zaliczamy, jeśli wszystkie 4 polecenia
dziecko wykona poprawnie.

III. USPOŁECZNIENIE.
10. Wyraża skupienie, uwagę.

11. Wyciąga ręce, uśmiecha się, reaguje głosem.

12. Kreci się i wierci dostrzegając inną osobę.

13. Rozpoznaje najbliższe osoby.

30. Wykazuje zainteresowanie obcymi śledząc ich ruchy.

31. Odpowiada na ekspresje twarzy, np. uśmiechem.
Powyższe zadania odnoszą się do pierwszych zachowań społecznych dziecka. Nie powinno być większych trudności z ich
zaliczeniem, chociaż u oseska może sprawiać trudność zadanie 13, którego nie można zaliczyć, jeśli dziecko nie odróżnia
matki od innych osób.
To ostatnie odnosi się tylko do tych dzieci, które są w domu, a nie do dzieci przebywających w zakładach. Wystarczy,
że rozpoznają przynajmniej 1 osobę.

47. Bawi się klaszcząc w ręce.
Zaliczamy, jeśli dziecko klaszcze w ręce naśladując innych lub też czyni to na sygnał słowny, albo bawi się w inny
sposób (naśladując innych).

48. Zwraca na siebie uwagę robiąc hałas.
Zaliczamy, jeśli dziecko chce hałasem zwrócić na siebie uwagę.

49. Oczekuje aprobaty starszych za dobre zachowanie.
Zaliczamy, jeśli dziecko dąży do tego, żeby dorosły uznał jego dobre zachowanie.

50. Stara się innych rozśmieszyć.
Zaliczamy, jeśli dziecko wykazuje tendencje do rozśmieszania innych. Zaliczamy tym bardziej, jeśli ten etap ma już za sobą

51. Okazuje uczucia.
Nie wystarczy tu tylko bierna postawa wobec okazywanych dziecku uczuć Dziecko musi aktywnie brać udział np. w
pieszczotach lub całowaniu. itp.

7

68. Przegląda się w lustrze z zainteresowaniem.
Zaliczamy, jeśli dziecko aktywnie interesuje się swoim lustrzanym odbiciem, np. wyciąga rękę w jego stronę, dotyka
go itp. Samo uśmiechanie się nie daje podstawy do zaliczenia tego zadania. Zaliczamy również, jeśli ten etap już minął.

69.Posiadane rzeczy uważa za własne.
Zaliczamy, jeśli dziecko okazuje zrozumienie swojej własności, nie chce dać innym, bo to jego.

70. Pokazuje przedmioty i daje innym.
Zaliczamy, jeśli dziecko z własnej inicjatywy pokazuje i daje innym swoje rzeczy.

71. Macha ręka na pożegnanie.
Zaliczamy, jeśli dziecko tak się zachowuje przy nadarzającej się okazji albo przynajmniej uczyni to na słowne żądanie.

93. Bawi się z innymi, ale jeszcze nie współdziała.
Na tym poziomie dziecko zajmuje się swoimi zabawkami poświęcając im bardzo mało uwagi innym dzieciom Przy ocenie
zwracamy uwagę na to, czy dziecko nie przeszkadza innym. Oczywiście, jeśli współdziała z innymi, to tym bardziej
zaliczamy.

94. Umie się liczyć z pragnieniami innych.
Zaliczamy, jeśli dziecko nauczyło się reagować na potrzeby innych, na ich pragnienia, np. dziecko odpowiada na
żądania dorosłych, które nie wyrażają się krzykiem albo nakazem, np. "Proszę bądź cicho, boli mnie głowa". Zaliczamy
ten punkt, gdy dziecko choć przez
chwile jest cicho.

95. Bierze i niesie coś na żądanie
W tym punkcie dziecko powinno reagować na takie pojedyncze polecenie, jak:
a) "Zanieś książkę do ..." (jakiejś osoby, którą dziecko zna).
b) "Przynieś mi butelkę z mlekiem"- butelka ta jest w pobliżu.
W zadaniu chodzi o to, by dziecko nie tylko potrafiło reagować na polecenie (zad.89), ale by umiało odpowiednio
zareagować, zgodnie z życzeniem rodziców, wychowawców itp.

96. Jest zadowolone, gdy ogląda obrazki w książce.
Zliczamy, jeśli dziecko z zainteresowaniem przygląda się kolejno 2 lub 3 obrazkom.

125. Wyczekuje na swój moment i włącza się na czas.
Zadanie to zaliczamy, jeśli dziecko potrafi czasem zaczekać, gdy tego wymaga dorosły oraz włączyć się w odpowiednim
momencie na
jego życzenie. Na tym poziomie nie wymaga się, by dziecko wyczekiwało z własnej inicjatywy lub samo włączało się
w odpowiednim, momencie.

126. Pomaga w zajęciach domowych, np. ściera ze stołu, zamiata itp.
Zadanie to zaliczamy, jeżeli dziecko, zachęcone do tego, chce pomagać dorosłym w prostych zajęciach domowych,
takich jak: sprzątanie swoich zabawek, podlewanie roślin itp. Te zajęcia nie muszą być wykonywane dobrze, tego nie
oceniamy. Wystarczy, że dziecko na ogół okazuje chęć do pomocy.

IV. ZAJĘCIA.

1) Sprawność manualna (ruchy palców).

14. Ręce są zdolne do trzymania przedmiotów przez krótką chwilę.
Zaliczamy, jeśli dziecko jest w stanie utrzymać w ręce jakiś przedmiot, np. grzechotkę.

15. Ręce są zdolne do wzięcia podanego przedmiotu.
Gdy mu się podaje jakiś przedmiot, np. grzechotkę, to potrafi ją wziąć i potrzymać przez krótka chwilę.

8

32. Przekłada rzeczy z jednej ręki do drugiej.
W tym zadaniu sprawdzamy, czy dziecko umie dokonać "zmiany właściciela". Możemy zaliczyć, jeśli dziecko od czasu
do czasu tę czynność wykonuje.

33. Bierze małe przedmioty i obraca je w palcach.
Zaliczamy, jeśli dziecko bierze małe przedmioty tzw. sposobem pensetkowym, tzn. pomiędzy palce wskazujący i kciuk.

34. Posługuje się palcami dla zapoznania się z przedmiotem.
Zaliczamy, jeśli dziecko używa palca wskazującego do badania rzeczy przez dotyk. Zaliczamy również, jeśli ten okres
już minął.

52. Bazgrze ołówkiem lub kredkami.
Zaliczamy, jeśli dziecko bazgrze spontanicznie jakieś kontury.

53. Wkłada rękę do naczyń i chwyta znajdujące się w nich przedmioty.
Dajemy dziecku pudełko, a w nim 3 lub 4 jakieś małe przedmioty. Dziecko wkłada rękę do pudełka chwytając
przedmioty i wyciągając je. Robimy kilka takich prób. Dziecko może usiłować chwycić wszystkie przedmioty naraz.
Zaliczamy tym bardziej, jeśli ten etap ma już za sobą.

72. Spontanicznie maże kredkami albo ołówkiem.
Zaliczamy, jeśli czyni to spontanicznie, samo od siebie, a nie naśladuje innych.

73. Kładzie pudełka jedno na drugie.
Dziecko ustawia przedmioty jeden na drygi albo tworzy jakieś struktury.

97. Potrafi nawlec większe korale.
Do przeprowadzenia tej próby potrzebne jest pudełko z dużymi koralami, sznurowadło zakończone z jednej strony
supłem (by korale nie zsuwały się), z drugiej strony metalowym okuciem. Zaliczamy, jeśli dziecko potrafi nawlec
przynajmniej 12 korali w ciągu 10 minut.

98. Potrafi np. odkręcić nakrętkę z butelki, zdjąć pokrywkę, przekręcić gałkę w drzwiach (np. w zamku zatrzaskowym)
W zadaniu tym chodzi o pewne celowe ruchy rąk. Zaliczamy, jeśli dziecko potrafi przekręcić gałkę, by otworzyć drzwi,
odkręcić pokrywkę od słoika itp.

99. Potrafi przelać wodę z jednego naczynia do drugiego.
Dopuszczalne jest rozlanie wody, ale większość jej powinna znaleźć się w naczyniu.

127. Potrafi nożycami ciąć papier.
Zaliczamy, jeśli dziecko potrafi wykonywać ruchy konieczne do cięcia papieru nożycami. Nie wymaga się, by cięło po
oznaczonym miejscu.

128. Może z powodzeniem trzymać przedmioty łatwe do stłuczenia, np. szklankę.
Zaliczamy, jeśli dziecko umie obchodzić się z kruchymi przedmiotami. Może zdarzyć się, że czasem coś stłucze, lecz
na ogół potrafi obchodzić się z takimi przedmiotami.

2)

Zręczność (kontrola moto

ryki).

16. Stara się ręką sięgnąć po przedmiot, ale na niego nie trafia.
Aby zaliczyć to zadanie, wystarczy usiłowanie dziecka, by czegoś dosięgnąć. Zaliczamy tym bardziej, jeśli ten etap ma już
dziecko za sobą.

17. Manipuluje przedmiotami.
Zaliczamy, jeśli dziecko bawi się przedmiotami, które trzyma w ręku manipulując nimi.

9

35. Zdobywa przedmiot pochylając się ku niemu.
Zaliczamy, gdy dziecko siedząc wychyla się, by czegoś dosięgnąć i czyniąc to nie traci równowagi. Zaliczamy nawet
wtedy, gdy przedmiotu nie dosięgnie.

36.Rzuca przedmioty na podłogę.
Dziecko siedząc w łóżeczku lub na krzesełku rozmyślnie rozrzuca rzeczy po podłodze.

54. Patrzy w stronę przedmiotu, który spadł i śledzi dokąd się potoczył.
Możemy zaliczyć, gdy dziecko siedząc na swoim krzesełku patrzy w stronę przedmiotu, który spadł i śledzi dokąd się
potoczył.

55. Ustawia w pewnym porządku 2 lub więcej sześcianów albo klocków.
Zaliczamy, jeśli dziecko wykazuje tendencje do układania sześcianów lub klocków w pewnym porządku.

74. Potrafi kopnąć piłkę nie przewracając się.
Można posłużyć się zwykłą piłką (nożną) lub inną pilką. Zaliczamy, jeśli dziecko potrafi kopnąć piłkę
(niekoniecznie w określonym kierunku) i nie straci przy tym równowagi.

75. Przy rzucaniu piłki nie pada.
Dziecko rzuca piłkę z rozmysłem, nie tracąc równowagi. Dokładność nie jest tu wymagana.

100. Podnosi przedmioty bez podpierania się ręką o podłogę.
Dziecko, które stoi, potrafi pochylić się i podnieść przedmiot, nie przewracając się ani nie przysiadając.

101. Potrafi skakać na 2 nogach.
Zaliczamy, jeśli dziecko podskakując na tym samym miejscu:
a) trzyma stopy razem
b) ląduje na palcach zginając kolana podczas tej czynności.

102. Otwiera drzwi z zamkiem automatycznym.
Zaliczamy, jeśli dziecko umie otworzyć drzwi: obraca gałkę (w zamku zatrzaskowym), a także ciągnie lub pcha drzwi,
by je otworzyć.

103. Wchodzi na krzesło i może na nim stanąć.
Zaliczamy, jeśli dziecko wejdzie na krzesło i potrafi utrzymać się na nim w pozycji stojącej bez pomocy. Można do tego
użyć niskiego krzesełka.

104. Samo siada przy stole.
Zaliczamy, jeśli dziecko jest zdolne podsunąć do stołu i samodzielnie usiąść przy nim. Stół i krzesło powinny być
dostosowane do wzrostu dziecka.

105. Otwiera i zamyka pudełko z pokrywką
Trzeba przygotować pudełko z pokrywką. Dziecko powinno zdjąć i nałożyć pokrywkę na pudełko.

129. Zeskakuje obydwiema stopami z najniższego schodka.
Dziecko bez trzymania się powinno zeskoczyć dwiema nogami z najniższego stopnia schodów.

130. Utrzymuje się na jednej nodze przez krótki czas.
Zaliczamy, jeśli dziecko potrafi stać przez 5 s. na jednej nodze. Nie powinno przy tym trącić równowagi, chociaż może
się przy tym trochę chwiać.

10