AKADEMIA ROLNICZA
W KRAKOWIE
KATEDRA MELIORACJI
I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA
AGRICULTURAL UNIVERSITY
OF CRACOW
DEPARTMENTAL OF LAND RECLAMATION
AND ENVIRONMENTAL DEVELOPMENT
30-059 Kraków, Al. Mickiewicza 24/28, Poland
tel. (0-12) 633-98-05
TEMAT II
Do ćwiczeń z przedmiotu Ekonomika inżynierii środowiska dla studentów
III roku Wydziału Inżynierii Środowiska i Geodezji, kierunku Inżynierii Środowiska,
specjalizacji Infrastruktura Techniczna Wsi
Student(ka):
................................................................................................................
Ocena ekonomiczna i wybór wariantu technicznego zaopatrzenia wsi w wodę
1. Przeprowadzić rachunek ekonomiczny na przykładzie dwóch wariantów (wariant I i II) techniczno – przestrzennego
rozwiązania zaopatrzenia w wodę wsi o często spotykanym typie zabudowy
2. Wieś, którą przewiduje się zaopatrzyć w wodę charakteryzuje się następującymi cechami:
łączna liczba zagród – 100, są one skupione w pięciu koloniach po 20 każda.
odległość między zagrodami wynosi średnio 50 m
odległość między grupami zagród wynosi 500 m.
łączna liczba mieszkańców wynosi 500 osób.
WARIANT I
Wodociąg zbiorczy łączy siecią wodociągową wszystkie gospodarstwa wsi bez względu na ich oddalenie od źródła ujęcia
wody.
WARIANT II
Zaopatrzenie w wodę z pięciu wodociągów mniejszych tzw. zagrodowych, z których każdy obsługiwał będzie kolonie za-
gród w promieniu stosunkowo najmniejszym.
PODSTAWOWE PARAMETRY INWESTYCJI
a.
zaopatrzenie wody (efekt użytkowy) V [m
3
∙rok
-1
]
Obecne
V
0
[ m
3
∙rok
-1
]
Średnie
V
śr
[m
3
∙rok
-1
]
Docelowe
V
doc
[ m
3
∙rok
-1
]
16200
(V
doc
+ V
0
)/2 = 20250
1,5∙16200 = 24300
b. nakłady inwestycyjne
Wyszczególnienie
WARIANT
I
[zł]
II
[zł]
Stopa
amortyzacji [%]
1
2
3
4
1. Ujęcie wody
70000
85000
5
2. Stacja pomp - budynek
80000
90000
1,25
3. Stacja pomp – urządzenia techniczne
75000
90000
5
4. Sieć z urządzeniami technicznymi
130000
110000
2
OGÓŁEM
I =
355000
I =
375000
----------------
c.
łączna długość sieci [mb]
Wariant I
[mb]
Wariant II
[mb]
9000
7000
d.
okres realizacji inwestycji [lata]
Wariant I
[lata]
Wariant II
[lata]
2
3
Temat wydał .............................................................................................dnia ................................................luty 2007 r.
Projekt przyjął i zaliczył ...........................................................................dnia ................................................................. r.
1.
Ustalenie nakładów inwestycyjnych na realizację przedsięwzięć
z uwzględnieniem zamrożenia.
J = I · z
2
b
r
1
z
⋅
+
=
r
– stopa procentowa, z której jest inwestycja wykonywana; r = 4 ÷ 8%; przyjmu-
ję r = 5% dla obu wariantów,
b
– zamrożenie nakładów (okres realizacji inwestycji – 2 lata
(wariant I)
, 3
(wariant II)
I
–
nakłady bez zamrożenia =
35500 zł
(wariant I)
=
375000 zł (wariant II)
2. Obliczenie średniej stopy amortyzacji
s =
Inakladów
i
amortyzacj
stawek
S
Σ
Σ
)
(
s – stopa amortyzacji [%]
S – stawka amortyzacji [zł]
2.1.Ujęcie wody
2.2.Stacja pomp – budynek
2.3.Stacja pomp – urządzenia techniczne
2.4.Sieć z urządzeniami technicznymi
Wariant I
z
I
= 1+
05
,
1
2
2
05
,
0
=
⋅
J
I
= 355000 · 1,05 =
372750 zł
Wariant II
z
II
= 1+
075
,
1
2
3
05
,
0
=
⋅
J
II
= 375000 · 1,075 =
403125 zł
Wariant I
2.1.
S = 70000 · 5% = 3500
2.2.
S = 80000 · 1,25% = 1000
2.3.
S = 75000 · 5% = 3750
2.4.
S = 130000 · 2% = 2600
ΣS = 10850 zł
s
I
=
355000
10850
=
−
s
= 0,031 =
3,1%
Wariant II
2.1.
S = 85000 · 5 % = 4250
2.2.
S = 90000 · 1,25 % = 1125
2.3.
S = 90000 · 5 % = 4500
2.4.
S = 110000 · 2 % = 2200
ΣS = 12075 zł
s
II
=
375000
12075
=
−
s
= 0,032 =
3,2%
3. Ustalenie kosztów bieżących
K
b
= J · 2 %
K
b
– (2-5%) nakładów inwestycyjnych w zamrożeniu
WARIANT I
WARIANT II
K
bI
= 372750 · 2% = 372750 · 0,02 = 7455 zł
K
bII
= 403125 · 2% = 8062,5 zł
4.
Obliczenie obciążenia pełnymi kosztami zaopatrzenia wsi w wodę
na jednostkę efektu użytkowego.
E
4
= [J · (r +s) + K
b
]/ V [ zł∙m
-3
]
V – zapotrzebowanie na wodę [m
3
∙ rok
-1
]
Wariant I
E
4o
= [J · (r +s) + K
b
]/ V
obecne
E
4o
= [372750 · (0,05 + 0,031) + 7455]/ 16200 = 2,32
E
4śr
= [J · (r +s) + K
b
]/ V
średnie
E
4śr
= [372750 · (0,05 + 0,031) + 7455]/ 20250 = 1,86
E
4doc
= [J · (r +s) + K
b
]/ V
docelowe
E
4doc
= [372750 · (0,05 + 0,031) + 7455]/ 24300 = 1,55
Wariant II
E
4o
= [403125 · (0,05 + 0,032) + 8062,5]/ 16200 = 2,54
E
4ś
= [403125 · (0,05 + 0,032) + 8062,5]/ 20250 = 2,03
E
4d
= [403125 · (0,05 + 0,032) + 8062,5]/ 24300 = 1,69
5.
Obliczenie szczegółowych wskaźników techniczno – ekonomicz-
nych
a).
wskaźnik kapitałochłonności – W
j
[zł∙m
-3
]
b).
wskaźnik nakładów inwestycyjnych na jedną osobę – A [zł∙osoba
-1
]
c).
wskaźnik nakładów na jedną zagrodę – B [zł∙zagroda
-1
]
d).
wskaźnik obciążenia nakładami na 1 mb sieci wodociągowej – C [zł∙mb
-1
]
Wariant I
Wariant II
Wskaźnik
kapitałochłonności [W
j
= J/V]:
- obecne: 372750/16200 = 23,01
[zł∙m
-3
]
403125/ 16200 = 24,88
[zł∙m
-3
]
- średnie: 372750/ 20250 = 18,41
[zł∙m
-3
]
403125/ 20250 = 19,91
[zł∙m
-3
]
- docelowe:
372750/24300 = 15,34
[zł∙m
-3
]
403125/ 24300 = 16,59
[zł∙m
-3
]
Wskaźnik
nakładów na 1 osobę [A = J/M]:
372750/ 500 = 745,5
[zł∙osoba
-1
]
403125/ 500 = 806,25
[zł∙osoba
-1
]
Wskaźnik
nakładów na 1 zagrodę [B = J/Z]:
372750/100 = 3727,5
[zł∙zagroda
-1
]
403125/100 = 4031,25
[zł∙zagroda
-1
]
Wskaźnik
obciążenia nakładami na 1 mb sieci [C = J/L]:
372750/ 9000 = 41,42
[zł∙mb
-1
]
403125/ 7000 = 57,59
[zł∙mb
-1
]
WNIOSKI
Jak wynika z powyższych obliczeń nakładów inwestycyjnych na realizację przedsię-
wzięć z uwzględnieniem zamrożenia, kosztów bieżących, obciążenia pełnymi kosztami
zaopatrzenia wsi w wodę na jednostkę efektu użytkowego oraz szczegółowych wskaź-
ników techniczno – ekonomicznych we wszystkich przypadkach wartości są większe
dla wariantu II. Możemy więc stąd wnioskować, że budowa dodatkowych budynków
pompowni, kupno dodatkowych pomp oraz pozostałe koszty jakie będą nam towarzy-
szyć przy realizacji wariantu drugiego będą znacznie wyższe niż w przypadku wariantu
I, gdzie na pewno będzie należało wykonać dłuższe przewody i o większej średnicy.
Porównując wysokość kosztów jakie będzie trzeba ponieść na realizację wariantu II,
czyli wieś byłaby zaopatrywana w wodę z pięciu wodociągów mniejszych tzw. zagrodo-
wych, z których każdy obsługiwałby kolonie zagród w promieniu stosunkowo najmniej-
szym, wybieram wariant I, w którym wodociąg zbiorczy będzie łączyć siecią wodocią-
gową wszystkie gospodarstwa wsi bez względu na ich oddalenie od źródła ujęcia
wody, tym bardziej, że realizacja wariantu I będzie o rok krótsza niż wariantu II.