Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji
.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z
.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki
.
© Copyright by
Złote Myśli
& Marcin Paweł Panek, rok 2012
Autor: Marcin Paweł Panek
Tytuł: Wygraj klienta
Wydanie I
Data: 27.03.2012
ISBN: 978–83–7701–503–2
Projekt okładki: Janusz Skierkowski
Redakcja: Magdalena Michalak, Sylwia Fortuna
Skład: Magda Wasilewska
Wydawnictwo
Złote Myśli
sp. z o.o.
44–117 Gliwice
ul. Toszecka 102
www.ZloteMysli.pl
e-mail:
kontakt@zlotemysli.pl
Autor oraz Wydawnictwo „Złote Myśli” dołożyli wszelkich starań, by zawarte
w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentu-
alne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo
„Złote Myśli” nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne
szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w ja-
kikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środ-
kach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. Wykonywanie
kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na
nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw au-
torskich niniejszej publikacji.
Wszelkie prawa zastrzeżone.
All rights reserved.
Spis treści
Wstęp ..............................................................................................7
1. Sprzedaż to gra ......................................................................11
1.1. Zasady gry ............................................................................11
1.2. Gracze ..................................................................................15
1.3. Czas i miejsce gry .................................................................19
1.4. Zwycięzcy i pokonani ...........................................................22
2. Mózg sprzedaje, mózg kupuje .................................................25
2.1. Pierwsze sekundy .................................................................25
2.2. Potrzeby klienta ...................................................................31
2.3. Uwaga i spostrzeganie .........................................................44
2.4. Emocje klienta ......................................................................61
2.5. Psychologia wydawania pieniędzy .......................................74
2.6. Płeć w sprzedaży ..................................................................91
3. Poznaj swojego klienta .........................................................109
3.1. Badania zachowań konsumentów ......................................109
3.2. Nowoczesne technologie w służbie
poznawania klientów .........................................................125
3.3. Klient w otoczeniu sklepów ................................................135
Podsumowanie .............................................................................155
Chciałbym serdecznie podziękować moim
siostrom, Kasi i Krysi, za wsparcie,
jakiego udzielają mi każdego dnia.
Dziękuję także Paniom Katarzynie Pietraszak
oraz Ewelinie Michalczyk
za pisanie dyktowanego przeze mnie tekstu.
Słowa uznania należą się także
panu redaktorowi Piotrowi Krakowiakowi,
który dał mi szansę pracy jako specjalista
od psychologii sprzedaży w magazynie
„Infomarket”. To właśnie dzięki temu
doświadczeniu powstała ta książka.
7
Książka, którą macie przed sobą, nie jest bynajmniej
podręcznikiem akademickim, choć starałem się, by
wszystkie informacje zawarte tutaj były potwierdzo-
ne eksperymentami naukowymi. Nie jest to także
podręcznik „krok po kroku”. Jeżeli ktoś spodziewa
się, że nauczy się z niego, jak sprzedawać więcej da-
nych przedmiotów, myli się, gdyż uwagę skupiłem
głównie na samym procesie sprzedaży, bez względu
na to, co i w jakich warunkach sprzedajemy. Uwa-
żam i wielokrotnie to podkreślam, że wszystkie for-
my są do siebie podobne i niezależnie od tego, czy
sprzedajemy samochody czy jabłka, możemy oprzeć
się na tych samych sprawdzonych zasadach. Zbiór
tych zasad znajdziesz poniżej.
Poznanie człowieka to klucz do udanego kontaktu
z nim i całego procesu sprzedaży. Jeżeli będziemy
znali podstawowe motywy, potrzeby, jakie kierują
naszymi klientami, wtedy będziemy mogli sprzedać
im niemal każdą rzecz. Należy tu podkreślić, iż za-
Wstęp
8
Marcin Paweł Panek
wsze gdzieś w naszych decyzjach jest choćby nie-
wielki element psychologii. Nie można się od niej
uwolnić, tak jak nieustannie nie można wypraszać
z domu natrętnego sąsiada. Jeśli poznamy zasady
funkcjonowania umysłu, będziemy wiedzieć, jak
zachowuje się nasz klient: od momentu wejścia do
sklepu aż po wyjście z zamówionym towarem. Bez
psychologii techniki marketingowe by nie istniały.
Nie istniałaby też sama wiedza o ekonomii czy in-
nych naukach związanych z wydawaniem pieniędzy.
Wszystko zaczyna się i kończy w naszym mózgu.
Pierwszy rozdział poświęciłem teorii gier, która jest
wiedzą z pogranicza różnych nauk. Myślę, że teoria
ta dobrze odpowiada na podstawowe pytania zwią-
zane z każdym rodzajem sprzedaży. Wyjaśnia, jak
zachowują się klienci i sprzedawcy, na czym im zale-
ży i jakich zasad chcą przestrzegać, gdy dochodzi do
wymiany pieniędzy.
Rozdział drugi to opowieść o wybranych przeze
mnie fragmentach wiedzy psychologicznej, ma-
jących największy wpływ na to, jak sprzedajemy.
Jest tam opisanych pierwszych 15 sekund kontak-
tu z klientem, postrzegania towarów przez klienta,
zapamiętywania charakterystycznych cech, jakie ma
dany produkt. Znalazło się tam też obszerne podsu-
mowanie podstawowych potrzeb każdego człowie-
Wstęp
ka, poznanie ich bowiem uważam za bardzo istotne
i kluczowe do osiągnięcia sukcesu w sprzedaży cze-
gokolwiek.
Ostatni rozdział poświęcimy poznaniu klienta i jego
otoczenia społecznego. Tutaj większy nacisk poło-
żyłem na socjologię, a przede wszystkim na socjolo-
gię zmiany. Uważam, że ta właśnie dziedzina nauki
dobrze odpowiada na pytanie: jak funkcjonują ludzie
w otoczeniu niepohamowanej konsumpcji.
Chciałbym, by po przeczytaniu tej książki czytelnik
wiedział coś o podstawach funkcjonowania psychiki
klienta. Nie chcę uczyć materiału tutaj zawartego,
gdyż od tego są opasłe podręczniki akademickie.
Książkę tę należy przeczytać tak, jak się czyta po-
wieść o ciekawym bohaterze. Bohaterem tym jest
tutaj klient.
11
1.1. Zasady gry
Pod koniec lat 60. amerykańscy matematycy ogłosili
teorię, która wiele zmieniła w postrzeganiu świata.
Twierdzili oni, że mnóstwo sytuacji, jakich doświad-
czamy na co dzień, to rodzaj skomplikowanej gry.
Gracze postępują zgodnie z wyznaczonymi reguła-
mi. Jej celem zaś jest to, by samemu zyskać jak naj-
więcej jak najmniejszym kosztem. Inaczej mówiąc,
dostać, dając w zamian jak najmniej. By to osiągnąć,
uczestnicy dobierają odpowiednie strategie, dzięki
którym ich zdaniem przechytrzą przeciwnika.
Aby zobrazować ten schemat, przypuśćmy, że jakiś
chłopak chce zaprosić piękną dziewczynę na randkę
(gracze). Jak powszechnie wiadomo, piękne dziew-
czyny sporo wymagają, a on ani dobrze nie wyglą-
da, ani nie ma pieniędzy. Wyposażony jest jednak
1. Sprzedaż to gra
12
Marcin Paweł Panek
w cenną wiedzę o teorii gier i trochę zaskórniaków,
które czekały na tę właśnie okazję.
Wybiera prostą strategię — zaprasza dziewczynę
na ławeczkę przed szkołą (pole gry) i wręcza jej
kwiatek, prosząc o dłuższe spotkanie. Niestety —
piękność, powąchawszy kwiatek, opuściła szybko
naszego bohatera. Ten, niezrażony, tydzień później
wytoczył cięższe działa. Na kolejne spotkanie przy-
niósł wiązankę kwiatów. Skutek był jednak tak samo
mizerny, a chłopak nie mógł pozwolić sobie na jakiś
większy prezent. Szczerze powiedziawszy, sympa-
tyczny też nie był, więc o oczarowaniu wybranki nie
mogło być mowy.
Miał jednak strategię i czas. Wiedział, że najważniej-
sze jest to, że dziewczyna włączyła się do gry. Co
tydzień zapraszał ją na ławeczkę i wręczał bukiet
kwiatów. Kilka miesięcy później zgodziła się pójść
z nim do kina. Matematyk powiedziałby więc, iż
osiągnął zamierzony cel, nie marnując zasobów.
Sprzedawanie także jest grą. Cokolwiek sprzedaje-
my, trzymamy się bardzo podobnych reguł, dlatego
osoba, która sprzedaje jabłka, może łatwo i szybko
przestawić się na sprzedaż samochodów czy mate-
riałów budowlanych. Gra jest bowiem zawsze taka
sama. Istnieją gracze, którzy chcą wygrać. Jest też
13
1. Sprzedaż to gra
pole gry, na którym transakcja przebiega. Wszystko
dzieje się w odpowiednim czasie. Na końcu tego
czasu ktoś zwycięża lub obie strony ponoszą po-
rażkę.
Istnieje wiele odmian gier, lecz trzy z nich mają miej-
sce zawsze przy sprzedaży. Pierwszą ważną grą jest
gra o sumie stałej, w której zysk jednego gracza jest
równy stracie drugiego, a pula pozostaje ta sama.
Najprostszym przykładem są tutaj karty. Nieważne,
w co gramy i kto wygrywa, kart jest i tak 52. Wymie-
niamy się tylko nimi według zasad. Niestety, granie
w ten sposób w życiu jest dalekie od uczciwości. Za-
sady gry mówią wprost o krzywdzie innego gracza.
W karty ktoś wygrać musi.
Kolejnymi przykładami gier są gry sprawiedliwe
i niesprawiedliwe. Nie do końca oznaczają one to,
co sobie wyobrażamy. Gry sprawiedliwe to takie,
gdzie każdy gracz dostaje to, na co zasłużył (np. to,
za co zapłacił na zakupach). Gry niesprawiedliwe to
zaś takie gry, w których nie do końca dostajemy to,
na co sobie zasłużyliśmy. Taka sytuacja ma niestety
miejsce w wielu przypadkach sprzedaży. Dla przy-
kładu: ma to miejsce wtedy, kiedy funkcje jakiegoś
towaru nie spełniają tych obiecanych w reklamach
lub gdy jedni klienci dostają towar wyższej jakości,
a drudzy niższej, ale w tej samej cenie.
14
Marcin Paweł Panek
Ważne jest także to, czy gracze ze sobą współpra-
cują, czy też rywalizują ze sobą. Gracz sprzedawca
powinien współpracować z klientem, ale może też
z nim rywalizować (co mu się zresztą na dłuższą
metę nie opłaca).
Na początku każdej transakcji trzeba jasno usta-
lić zasady i nie robić od nich ustępstw. Zasady te
są często niepisane, ale jasne dla wszystkich stron,
np. w galerii sztuki nie można dotykać eksponatów,
gdyż łatwo ulegają one zniszczeniu. Ten, kto ich do-
tyka, przegrywa. Inną sytuację mamy przy sprzeda-
ży samochodów, gdzie czasem można przejechać się
wybranym modelem przed dokonaniem zakupu. Ta
przejażdżka, z marketingowego punktu widzenia,
nie różni się wiele od próbowania jabłka na stoisku
z owocami. Jest to po prostu sposób na wprowadze-
nie przeciwnika do gry.
Przestrzeganie zasad obowiązuje obie strony. Piłka
nożna polega na zdobyciu większej liczby goli niż
przeciwnik, ale sposób, w jaki można tego dokonać,
różni się bardzo w zależności od tego, czy będzie
to na wielkim stadionie czy na podwórku szkolnym.
Każda ze stron ma swoje zasady i może korzystać
z arsenału sztuczek, które zwiększą jej przewagę.
Klient często kłamie, że nie ma pieniędzy na zakup
danego towaru, sprzedawca zaś, że zakup ratalny
15
1. Sprzedaż to gra
wcale nie będzie droższy. Takie zachowanie nikogo
nie urazi, gdyż jest podstawowym elementem gry.
Wszyscy zajmujący się handlem mają zatem swoje
indywidualne granice, w jakich mogą pozwalać in-
nym na ustępstwa. Problem leży jednak w tym, któ-
re zasady ujawniać, a które ukrywać przed kontra-
hentem. Zależy to od branży i sytuacji. Jeśli sklep
ma taką zasadę, że nie dopuszcza negocjacji ceny,
to często lepiej tego nie ujawniać, gdyż klient nie
zawsze chce się targować. Inna sytuacja występuje
w przypadku, gdy handlujemy czymś niebezpiecz-
nym bądź bardzo wartościowym — wtedy jasno
precyzujemy cenę i ilość towaru. We wszystkich
aspektach transakcji musi występować największa
ścisłość. Oczekuje się zwykle szczegółowych in-
strukcji — co klientowi wolno, a czego nie wolno
w branży elektronicznej, np. w niektórych sklepach
możliwy jest odsłuch wybranego sprzętu , w innych
zaś nie jest to dopuszczalne.
1.2. Gracze
W teorii gier działania podejmowane przez uczest-
nika mają wpływ na pozostałych grających. W sza-
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji
.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z
.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki
.