„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Małgorzata Wieleba

Prowadzenie

działalności

rolniczo-pszczelarskiej

612[01].Z3.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
prof. dr hab. Jerzy Dematraki-Paleolog
dr inż. Krzysztof Olszewski

Opracowanie redakcyjne:
mgr Edyta Kozieł



Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka








Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 612[01].Z3.01
„Prowadzenie działalności rolniczo – pszczelarskiej”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu pszczelarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

12

5.1. Czynniki produkcji w rolnictwie

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2. Kryteria gospodarowania i procesy integracyjne w agrobiznesie

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Funkcjonowanie rynku rolnego

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

5.4. Rachunek ekonomiczny w gospodarstwie rolniczym

17

5.4.1. Ćwiczenia

17

5.5. Rolnictwo a gospodarka narodowa

19

5.5.1. Ćwiczenia

19

5.6. Wspólna Polityka Rolna

21

5.6.1 Ćwiczenia

21

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7. Literatura

37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie pszczelarz.

W poradniku zamieszczono:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które uczeń powinien

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Ćwiczenia, które zawierają:

–

wykaz materiałów potrzebnych do realizacji ćwiczeń,

–

pytania sprawdzające do wykonania ćwiczeń,

–

sprawdzian teoretyczny,

–

sprawdzian umiejętności praktycznych.

4. Przykłady, zadania/ćwiczenia oraz zestaw pytań sprawdzających opanowanie przez ucznia

wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym

uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia kierowanego, tekstu
przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

612[01].Z3

Gospodarstwo pasieczne

w systemie agrobiznesu

612[01].Z3.01

Prowadzenie działalności rolniczo -

pszczelarskiej

612[01].Z3.02

Zarządzanie jednostką

gospodarczą

612[01].Z3.03

Prowadzenie marketingu

w agrobiznesie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

zdefiniować podstawowe pojęcia ekonomiczne, między innymi: dobro, sprzedaż, produkcja,
podatek, kredyt,

−

obserwować zmiany w polityce rolnej,

−

analizować teksty źródłowe aktów prawnych dotyczących rolnictwa,

−

analizować działalność rynku hurtowego i giełdy towarowej,

−

korzystać z komputera w zakresie obsługi Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować podstawowe czynniki produkcji w rolnictwie,

−

określić procesy integracji w agrobiznesie,

−

określić specyficzne cechy rynku rolnego i żywnościowego,

−

scharakteryzować czynniki kształtujące popyt i podaż produktów rolniczych i pszczelarskich,

−

porównać formy własności w agrobiznesie,

−

rozróżnić rodzaje i typy podatków i opłat w rolnictwie i pszczelarstwie,

−

określić funkcje kredytu w rolnictwie,

−

obliczyć odsetki od kredytów,

−

ocenić możliwości i warunki uzyskiwania kredytów,

−

wyjaśnić znaczenie giełd towarowych,

−

dokonać analizy przepisów prawa dotyczących ubezpieczeń w rolnictwie i pszczelarstwie,

−

rozróżnić podstawowe instytucje działające na rzecz rolnictwa i pszczelarstwa oraz określić
ich zadania,

−

określić rolę infrastruktury w rozwoju obszarów wiejskich,

−

określić wpływ środowiska na jakość produkcji rolniczej i pszczelarskiej,

−

określić warunki otrzymania dotacji dla rolnictwa Unii Europejskiej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Pszczelarz 612[01]

Moduł:

Gospodarstwo

pasieczne

w

systemie

agrobiznesu

612[01].Z3

Jednostka modułowa:

Prowadzenie

działalności

rolniczo-pszczelarskiej

612[01].Z3.01

Temat: Techniki wytwarzania w rolnictwie.

Cel ogólny: Charakteryzować techniki wytwarzania w rolnictwie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić pojecie techniki wytwarzania w rolnictwie,

−

określić czynniki wpływające na wybór techniki wytwarzania,

−

wyjaśnić różnice między nowoczesną a tradycyjna techniką wytwarzania w rolnictwie,

−

porównać techniki wytwarzania przykładowych gospodarstw.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w 2–3 osobowych grupach.

Czas: 45 minut.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

poradnik dla ucznia,

−

zastawy zadań prowadzących.

Przebieg zajęć:
Porównaj techniki wytwarzania w gospodarstwach A i B, dysponując danymi:

A

B

—

produkcja końcowa brutto w zł

60000

130000

—

powierzchnia UR w ha

25

42

—

wartość trwałych środków produkcji w tys. zł

90

140

Liczba dni przepracowanych w gospodarstwie w roku przy pracach rolnych - 300.
Oblicz wskaźniki: wydajności pracy i pracochłonności, wydajności środków trwałych,

wydajności ziemi i ziemiochłonności.

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą samokształcenia kierowanego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Faza właściwa

Praca na zestawie samokształcenia kierowanego.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:

1. Co to jest technika wytwarzania?
2. Jakie czynniki maja wpływ na wybór techniki wytwarzania?
3. Jakie znasz rodzaje technik wytwarzania w rolnictwie?
4. Jakie czynniki charakteryzują wyposażenie ziemi w siłę roboczą i środki trwałe?
5. Jakie czynniki charakteryzują uzbrojenie siły roboczej w ziemię, środki trwałe i obrotowe,
6. Jakie czynniki charakteryzują relacje zachodzące między poszczególnymi rodzajami

nakładów?

7. Jakie czynniki charakteryzują efektywność technik wytwarzania?

Faza II. Planowanie
1. Jaką kolejność obliczeń należy przyjąć, aby porównać przykładowe gospodarstwa?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach proponują przebieg obliczeń ustalając potrzebne

współczynniki.

2. Uczniowie konsultują z nauczycielem przyjęte założenia.

Faza IV. Wykonanie

Uczniowie w grupach wykonują obliczenia zgodnie ze specyfikacją ćwiczenia

i wcześniejszymi ustaleniami.

Faza V. Sprawdzenie

Uczniowie w grupach sprawdzają poprawność wykonanych obliczeń. Nauczyciel koryguje

ewentualne błędy.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania ćwiczenia sprawiły im

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazując jakie umiejętności były ćwiczone,
jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak unikać ich w przyszłości.

Zakończenie zajęć

Nauczyciel ocenia aktywność i poprawność działań poszczególnych grup.

Praca domowa

Przeanalizuj jakiego rodzaju techniki wytwarzania są stosowane w wybranym gospodarstwie?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

analiza wykonania pracy domowej,

−

pogadanka sprawdzająca.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Pszczelarz 612[01]

Moduł:

Gospodarstwo pasieczne w systemie agrobiznesu
612[01].Z3

Jednostka modułowa:

Prowadzenie

działalności

rolniczo-pszczelarskiej

612[01].Z3.01

Temat: Kalkulacje i ich rodzaje.

Cel ogólny: Charakteryzować kalkulacjei dobór odpowiedniej metody obliczeń.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zdefiniować pojecie kalkulacji,

−

scharakteryzować poszczególne rodzaje kalkulacji,

−

przeprowadzić wybrane kalkulacje w warunkach typowych,

−

analizować opłacalność produkcji na podstawie gotowych i przeprowadzonych kalkulacji.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
—

grupy 2–3 osobowe.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

zestaw zadańprowadzących,

−

kalkulatory dla każdej grupy.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:

1. Co to jest kalkulacja?
2. Czym charakteryzuje się kalkulacja wstępna?
3. Kiedy przeprowadza się kalkulację sprawozdawczą?
4. W jakich sytuacjach przeprowadza się kalkulacje podziałowe?
5. Czym charakteryzuje się i jak przeprowadza się kalkulacje doliczeniowe?
6. Jak przeprowadza się kalkulacje pełne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

7. Jak przeprowadza się kalkulacje kosztów jednostkowych metodą organiczną?
8. Co to jest marża brutto?
9. Na czym polega przeprowadzenie kalkulacji różnicowej?
10. Jak należy interpretować przeprowadzone kalkulacje?

Faza II. Planowanie
1. Która z metod kalkulacji będzie najwłaściwsza?
2. Jaki przyjąć porządek obliczeń?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach proponują przebieg obliczeni wybranym rodzaju kalkulacji,
2. Uczniowie konsultują z nauczycielem przyjęte założenia.

Faza IV. Wykonanie

Uczniowie w grupach wykonują obliczenia zgodnie ze specyfikacją ćwiczenia

i wcześniejszymi ustaleniami.

Faza V. Sprawdzenie

Uczniowie w grupach sprawdzają poprawność wykonanych obliczeń. Nauczyciel koryguje

ewentualne błędy.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania ćwiczenia sprawiły im

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazując jakie umiejętności były ćwiczone,
jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak unikać ich w przyszłości.

Zadanie dla ucznia:

W wyniku modernizacji obory istnieje możliwość zwiększenia liczby stanowisk do 15.

Wydajność mleka od 1 krowy wynosi 4 200litrów (produkcja towarowa 4 000 litrów); wycielenia
95% (tj. 14 cieląt od 15 krów); bukaty są sprzedawane po osiągnięciu 450 kg w kl. A; 2
wybrakowane krowy sprzedawane są po opasieniu. Przeprowadź kalkulację opłacalności
produkcji mleka i żywca wołowego zakładając, że:
Cena 1litra mleka wynosi 1,20 zł - (zakładana produkcja 4 000 litrów),
Cena cieląt rzeźnych 10,00 zł/kg - (zakładana produkcja 40 kg/szt.),
Cena opasów wynosi 4,50 zł - (zakładana produkcja 550 kg/szt.),
Wyprodukowany obornik 10 t/szt. W cenie 30,00 zł
Uzasadnij wynik obliczeń.
Dodatkowe informacje zawiera poniższa tabela, mieszcząca porównanie kosztów specjalnych
w produkcji mleka i żywca wolowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Nakłady na l szt.

Koszt

jednostki

nakładu

Saldo

kosztów

specjalnych

utrzymania

krowy

Rodzaj nakładu

krowa

bukat różnica

w zł

1

2

3

4

5

6

Pasze w tonach:

zielonka

10,0

2,0

8,0

26

208

kiszonka

6,5

5,0

1,5

30

45

siano

1,2

0,8

0,4

165

66

okopowe pastewne

3,0

1,0

2,0

64

128

pasze treściwe

0,4

0,4

-

-

-

słoma na paszę i ściółkę

3,0

1,7

1,3

80

104

Nakłady pracy w rbg

140,0

20,0

120,0

2,80

336

Nakłady

mechanicznej

siły 20,0

5,0

15,0

18

270

Koszt krycia w zł

30,0

-

30,0

-

30

Koszt leczenia w zł

25,0

15,0

10,0

-

10

Razem saldo zwiększonego kosztu utrzymania krowy

l 197

Ogółem zwiększenie kosztu utrzymania 15 krów (15 . l 197)

17955

Koszt 2 jałówek reprodukcyjnych na odnowienie stada (2 . 2750)

5500

Ogółem zwiększone koszty produkcji mleka

23455

Zakończenie zajęć

Nauczyciel ocenia aktywność i poprawność działań poszczególnych grup.

Praca domowa

Przeprowadź kalkulacje wybranych działalności produkcji roślinnej i zwierzęcej w swoim

gospodarstwie.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

analiza wykonania pracy domowej,

−

pogadanka sprawdzająca.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Czynniki produkcji w rolnictwie

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj warunki przyrodnicze oraz środki trwałe wybranej pasieki. W opisie

uwzględnij warunki klimatyczne, glebowe, specyfikę ukształtowania terenu i bazę pożytkową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić czynniki produkcji

pod kątem pszczelarstwa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy przyrodniczych warunków produkcji i posiadanych środków trwałych

posługując się następującymi punktami:

–

w jakiej okolicy położona jest pasieka i jaki jest główny kierunek produkcji?

–

czy mikroklimat okolicy sprzyja produkcji pszczelarskiej?

–

czy naturalna baza pożytkową pozwala na dalszy rozwój działalności?

–

w jaki sposób można zwiększyć produkcję pasieczną?

–

jakimi środkami trwałymi dysponuje Twoja pasieka?

–

jakich zmian należałoby dokonać?

2) zaprezentować ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów,

–

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

teren wybranej pasieki,

−

dane klimatyczne (Internet),

−

dane o roślinach poużytkowych.

Ćwiczenie 2

Oblicz ratę amortyzacji ciągnika, którego wartość początkowa wynosi 50 000 zł, okres

użytkowania 10 lat i wartość końcowa (wartość złomu) 2 000zł.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady obliczania

amortyzacji metodą liniową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać dane wartości, niewiadome i odpowiednie wzory,
2) obliczyć stopę amortyzacji, S

a,

3) obliczyć ratę amortyzacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Kryteria

gospodarowania

i

procesy

integracyjne

w agrobiznesie

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj techniki wytwarzania w gospodarstwach A i B, dysponując danymi:

—

A B

—

produkcja końcowa brutto w zł

50000

120000

—

powierzchnia UR w ha

20

40

—

wartość trwałych środków produkcji w tys. zł

80

120

Liczba dni przepracowanych w gospodarstwie w roku przy pracach rolnych - 300. Oblicz

wskaźniki: wydajności pracy i pracochłonności, wydajności środków trwałych, wydajności ziemi i
ziemiochłonności.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien utrwalić z uczniami pojęcia

związane z wyliczaniem poszczególnych wskaźników pozwalających ustalić efektywność
procesów produkcyjnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w treści materiału nauczania potrzebne współczynniki,
2) obliczyć poszczególne współczynniki dla danych gospodarstw,
3) porównać wyniki obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

tabele do wpisywania danych i wyników,

−

kalkulator.

Ćwiczenie 2

Na podstawie przykładowej umowy kontraktacyjnej, napisz kontrakt miedzy producentem

a przedstawicielem przedsiębiorstwa (np. fabryki leków) na sprzedaż miodu. Kontrakt ma
opiewać na sprzedaż z dostawą do odbiorcy: 200 kg miodu wielokwiatowego, 150 kg miodu
lipowego, 170 kg miodu gryczanego i 70 kg miodu spadziowego, w cenach odpowiednio:
10,00 zł/kg, 12,00 zł/kg, 15,00 zł/kg i 17,00 zł/kg. Jakie elementy powinien zawierać ten
kontrakt?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien utrwalić z uczniami pojęcia

związane z wyliczaniem poszczególnych wskaźników pozwalających ustalić efektywność
procesów produkcyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować wyszukany przez siebie lub otrzymany od nauczyciela kontakt na sprzedaż

kontraktacyjną,

2) napisać kontrakt wzorując się na przeanalizowanym przykładzie,
3) wyróżnić poszczególne elementy utworzonego kontraktu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

wzory różnych kontraktów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Funkcjonowanie rynku rolnego

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z Internatu wyszukaj Giełdy towarowe i Rynki Hurtowe działające w Polsce oraz

określ, które z nich są najbliższe Ci terytorialnie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przypomnieć zasady

obsługi przeglądarki internetowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać za pomocą dowolnej wyszukiwarki Giełdy towarowe i Rynki Hurtowe działające

w Polsce,

2) przeanalizować ich położenie terytorialne,
3) wybrać najwłaściwsze pod względem położenia i asortymentu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Korzystając z rocznika statystycznego określ przeciętne spożycie podstawowych artykułów

żywnościowych na jedną osobę w gospodarstwach domowych w ostatnich 5 latach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przypomnieć zasady

korzystania z rocznika statystycznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w roczniku statystycznym tabelę Przeciętne spożycie podstawowych artykułów

żywnościowych na jedną osobę w gospodarstwach domowych,

2) przeanalizować spożycie poszczególnych artykułów na przestrzeni ostatnich 5 lat.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

rocznik statystyczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4. Rachunek ekonomiczny w gospodarstwie rolniczym

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz koszt jednostkowy produkcji 1 kg miodu przy produkcji 30 kg w przeliczeniu na

1 rodzinę pszczelą. Należy uwzględnić koszty transportu pasieki w wysokości 15 zł, zużycie
węzy–0,75kg, koszt amortyzacji – 49 zł, inne koszty 15 zł, produkcję wosku 0,8 kg, inne
przychody 9,3 kg, liczbę jednostek miodowych - 33,2.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przypomnieć zasady

przeprowadzania kalkulacji kosztów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować kalkulację jednostkowego kosztu podukcji 10 i 20 kg miodu w przeliczeniu

na 1 rodzinę pszczelą (Poradnik dla ucznia str 31),

2) przeprowadzić kalkulacje wzorując się na podanym przykładzie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator,

−

pytania prowadzące.

Ćwiczenie 2

Stosując kalkulację według metody różnicowej oblicz czy opłaca się zastąpić uprawę 1 ha

pszenicy ozimej uprawą rzepaku ozimego.

Zakładamy plon z 1 ha – pszenica ozima 70 dt, rzepak ozimy – 35 dt, Ceny zbytu: pszenica

ozima – 50 zł/dt, rzepak ozimy – 95zł/dt. Koszty zmienne (bez Kostów uprawy roślin): pszenica
ozima – 1 777,50 zł, rzepaku ozimego – 1 615,20 zł

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić różnicową metodę

kalkulacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obliczyć przychody z uprawy danej rośliny,
2) wyliczyć różnicę w przychodach z poszczególnych upraw,
3) obliczyć nadwyżkę bezpośrednią przy uprawie pszenicy i rzepaku,
4) porównać wielkości nadwyżek bezpośrednich pszenicy i rzepaku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.5. Rolnictwo a gospodarka narodowa

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z Internetu wejdź na stronę jednego z banków oferujących kredyty preferencyjne

dla rolnictwa i zapoznaj się z aktualnymi możliwościami uzyskania kredytów preferencyjnych
i wysokością ich oprocentowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przypomnieć zasady

obsługi przeglądarki internetowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wejść na stronę wybranego banku oferującego kredyty preferencyjne dla rolnictwa (np.

www.bgz.pl),

2) uzupełnić poniższą tabelę wyszukanymi danymi.

Nazwa
kredytu

Oprocen
towanie

Max

okres

kredytowania

Max
kwota
kredytu

Warunki uzyskania

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komputery wyposażone w łącze internetowe.

Ćwiczenie 2

Wypełnij druk zagłoszenia PIT 6 DEKLARACJA DO WYMIARU ZALICZEK PODATKU

DOCHODOWEGO O DOCHODÓW Z DZIAŁÓW SPECJALNYCH PRODUKCJI ROLNEJ,
uwzględniając swoje dane osobowe i pasiekę w wielkości 86 rodzin pszczelich.

Wskazówki do realizacji
Nauczyciel powinien dostarczyć uczniom druk PIT 6 wraz z instrukcja wypełniania oraz

aktualnie obowiązujące stawki podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wypełniania formularza PIT 6,
2) wypełnić otrzymany od nauczyciela druk formularza zgodnie z zaleceniami zawartymi

w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

samokształcenia kierowanego,

–

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

druki wraz z instrukcją,

−

kalkulator.

Ćwiczenie 3

Korzystając z dostępnych źródeł informacji (Internet, czasopisma rolnicze, Dzienniki Ustaw,

rozporządzenia Rady Ministrów, Uchwały Rady Gminy itp.) wyszukaj ulgi i zwolnienia
w podatku rolnym o jakie może ubiegać się rolnik prowadzący gospodarstwo rolne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przypomnieć zasady

obsługi przeglądarki internetowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) korzystając z wyszukiwarki internetowej wejść na stronę internetową wybranego Ośrodka

Doradztwa Rolniczego,

2) wyszukać żądane informacje i odpowiednio pogrupować.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.6. Wspólna polityka rolna

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Posługując się instrukcją wypełnij „Wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich do

gruntów rolnych lub o przyznanie płatności z tytułu wsparcia działalności rolniczej na obszarach
o niekorzystnych warunkach gospodarowania dla swojego gospodarstwa.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wskazać źródło

zawierające

aktualne

wnioski

oraz

szczegółowe

instrukcje

ich

wypełniania

(http://www.arimr.gov.pl – strona Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa).

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokładnie przeanalizować instrukcję dołączona do wniosku,
2) zgromadzić niezbędne informacje i dokument,
3) wypełnić wniosek własnymi danymi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

samokształcenia kierowanego,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

Poradnik dla ucznia,

−

druki wniosków obowiązujące w danym roku kalendarzowym,

−

instrukcje do powyższych wniosków.

Ćwiczenie 2

Wypełnij wniosek o dofinansowanie projektu w zakresie działania „Ułatwienie startu młodym

rolnikom”.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wskazać źródło

zawierające aktualne wnioski oraz instrukcje ich wypełniania (http://www.arimr.gov.pl – strona
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa).

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadami udzielania pomocy finansowej dla powyższego działania,
1) dokładnie przeanalizować instrukcję dołączona do wniosku,
2) zgromadzić niezbędne informacje i dokumenty,
3) wypełnić wniosek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

samokształcenia kierowanego,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

druki wniosków obowiązujące w danym roku kalendarzowym,

−

instrukcje do powyższych wniosków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Prowadzenie działalności rolniczo
– pszczelarskiej”

Test składa się z 20, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 8, 6, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny
szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, z poziomu podstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. c, 4. d, 5. a, 6. c, 7. a, 8. b, 9. a, 10. c, 11. d, 12. d,
13. a, 14. b, 15. b, 16. b, 17. b, 18. c, 19. c, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozpoznać czynniki produkcji

A

P

d

2

Rozpoznać dobra kapitałowe

A

P

d

3

Scharakteryzować koszty alternatywne

C

PP

c

4

Określić pojęcie amortyzacji

B

P

d

5

Określić pojęcie produkcji czystej

B

P

a

6

Obliczyć wskaźnik względnej wysokości kosztów

C

PP

c

7

Określić marżę brutto

B

P

a

8

Scharakteryzować warunki otrzymania kredytu
preferencyjnego

C

PP

b

9

Określić zadania Agencji Rynku Rolnego

B

P

a

10 Zdefiniować popyt

A

P

c

11 Rozpoznać zasady Wspólnego Rynku Europejskiego

A

P

d

12 Określić przyrodnicze warunki produkcji

B

P

d

13 Rozróżnić podstawowe pojęcia ekonomiczne

A

P

a

14 Rozróżnić rodzaje kalkulacji

A

P

b

15 Określić obowiązkowe ubezpieczenia rolników

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

16 Rozróżnić podstawowe pojęcia ekonomiczne

A

P

b

17 Określić zadania giełdy

B

P

b

18 Scharakteryzować cechy techniki wytwarzania

C

PP

c

19 Przyporządkować skrótowi pełną nazwę instytucji

A

P

c

20

Scharakteryzować zadania Kasy Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

C

PP

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przewidzianego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielenia odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Niektóre zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia, nie
będzie uznawane.

7. Pracuj samodzielnie, bo wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Czynnikiem produkcji (zasobem) nie jest

a) ziemia.
b) zarządzanie (przedsiębiorczość).
c) zapas produkcyjny.
d) własność.

2. Do dóbr kapitałowych należą

a) samochód w gospodarstwie domowym i altana przy domu rolnika.
b) oszczędności w skarbonce.
c) lodówka i encyklopedia w gospodarstwie domowym.
d) zapasy pszenicy w gospodarstwie rolnym oraz budynek fabryki samochodów.

3. Kosztem alternatywnym książki jest

a) czas przeznaczony na czytanie książki.
b) poczucie użyteczności książki.
c) dwa kilogramy mandarynek, z których zrezygnowano by nabyć tę książkę.
d) cena tej książkimandarynki, z których zrezygnowaliśmy aby kupić książkę.

4. Stopniowe zużywanie się maszyn i urządzeń w procesie produkcji, które jest odzwierciedlone

sumą pieniędzy, jaką gospodarstwo musi corocznie odkładać na zakupienie nowego środka
trwałego, po zużyciu posiadanego obecnie to

a) stopa amortyzacji.
b) umorzenie.
c) wartość likwidacyjna.
d) amortyzacja.

5. Cała wartość nowo wytworzona w gospodarstwie, powstała po odjęciu od produkcji

końcowej netto pozostałych nakładów materialnych poniesionych gospodarstwie to

a) produkcja czysta.
b) produkcja globalna.
c) dochód rolniczy.
d) produkcja towarowa brutto.

6. Jeżeli koszt produkcji dla całego gospodarstwa wynosi 10 000,00 zł, a wartość produkcji

12 500,00 zł to wskaźnik względnej wysokości kosztów informuje nas, że

a) 60% wartości 1kg żywca to koszty.
b) 70% wartości 1kg żywca to koszty.
c) 80% wartości 1kg żywca to koszty.
d) 90% wartości 1kg żywca to koszty.

7. Marża brutto to

a) różnica wartości produkcji towarowej i kosztów zmiennych.
b) określanie wartości poszczególnych składników majątkowych gospodarstwa.
c) czysty zysk w gospodarstwie rolnym.
d) różnica między dochodem osobistym i dochodem rolniczym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

8. O kredyt preferencyjny może ubiegać się

a) każdy obywatel, który wypełni odpowiedni wniosek i chce inwestować na terenie

naszego kraju.

b) rolnik, który do wypełnionego wniosku załączy biznesplan i opinię Ośrodka Doradztwa

Rolniczego.

c) każdy rolnik, który posiadania gospodarstwo rolne, o powierzchni przekraczającej 1 ha

przeliczeniowy użytków rolnych lub działy specjalne produkcji rolnej, a także jego
małżonek i domownik.

d) każdy, kto osiąga dochody i płaci podatki.

9. Agencja Rynku Rolnego

a) realizuje interwencyjną politykę rolną państwa w celu stabilizacji rynku produktów

rolnych i żywnościowych oraz ochrony dochodów uzyskiwanych w rolnictwie.

b) wspiera działania służące rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich.
c) działa na rzecz poprawy poziomu dochodów rolniczych, podnoszenia, konkurencyjności

rynkowej gospodarstw rolnych, wspierania zrównoważonego rozwoju obszarów
wiejskich, a także podnoszenia poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych
mieszkańców obszarów wiejskich.

d) prowadzi prace badawcze obejmujące uprawę roślin, nawożenia, żyzności gleb oraz

rozpoznanie i ochronę przestrzeni rolnicze.

10. Popyt to

a) ilość dóbr i usług, która została zaoferowana do sprzedaży po określonych cenach

w danym miejscu i czasie.

b) zasady regulujące warunki zakupu towarów i usług.
c) ilość towarów i usług, jaką są gotowi zakupić nabywcy po określonej cenie

w określonym czasie.

d) struktura podaży produktów rolnych.

11. Do zasad regulujących działanie Wspólnego Rynku Europejskiego nie należy

a) minimalizacji kosztów produkcji.
b) jednolitości rynku wewnątrz wspólnotowego.
c) wspólnej polityki zagranicznej.
d) współodpowiedzialności producentów.

12. Które z poniższych nie należą do przyrodniczych warunków produkcji

a) stosunki wilgotnościowe.
b) warunki glebowe.
c) stosunki cieplne.
d) stan i struktura środków produkcji.

13. Zasoby zużyte w procesie produkcji prowadzonej w gospodarstwie i określone w mierniku

naturalnym, to:

a) nakład.
b) koszt.
c) kalkulacja.
d) wycena.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

14. Kalkulacja

sporządzana przed rozpoczęciem produkcji, przeprowadzana według

obowiązujących normy zużycia środków produkcji, czasu pracy i obowiązujących cen

,

to

a) kalkulacja podziałowa.
b) kalkulacja wstępna.
c) kalkulacja sprawozdawcza.
d) kalkulacja doliczeniowa.

15. Obowiązkiem rolnika jest ubezpieczenie

a) budynków rolniczych i upraw od powodzi i gradobicia.
b) OC rolników i ubezpieczenie budynków rolniczych.
c) OC rolników i zwierząt od padnięcia i uboju z konieczności.
d) zwierząt od padnięcia i uboju z konieczności i przeciwpożarowe.

16. Cena równowagi to

a) wartość wymienna towaru wyrażona w jednostkach pieniężnych.
b) cena, w której ilość dostarczonych towarów równa się ilości chętnych do ich zakupu.
c) cena zakupu.
d) cena sprzedaży.

17. Giełda towarowa to

a) miejsce bezpośrednich transakcji miedzy dużą liczbą sprzedających i kupujących

połączone z prezentacją towarutowaru lub jego próbek.

b) miejsce, na którym odbywa się handel w ściśle określonym czasie, towarami

ujednoliconymi (wystandaryzowanymi) zarówno pod względem ilości, jak i jakości,
według precyzyjnie zdefiniowanych metod i zasad, poprzez podmioty dopuszczone do
handlu spełniające określone kryteria, przez publiczne ogłoszenie ustalonych cen na
towary, które gwarantuje równy dostęp do informacji wszystkim uczestnikom.

c) kategoria ekonomiczna, która określa ogół stosunków między producentami rolnymi.
d) forma integracji drobnych producentów z przedsiębiorstwami przetwórczymi

i dystrybucyjnymi

18. Technika wytwarzania to

a) dostęp do najnowszej wiedzy i doradztwo w zakresie najnowszych technik i technologii

wytwarzania; nowych wysokoplennych odmian; najnowszych środków ochrony roślin.

b) natężenie nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej na jednostkę powierzchni.
c) oddziaływanie w procesie produkcji środkami pracy na przedmioty pracy w celu

uzyskania określonych efektów.

d) minimum rocznego wykorzystania środka trwałego, który umożliwia techniczne zużycie

maszyny przed jej zużyciem ekonomicznym.

19. Skrót ARiMR pochodzi od nazwy

a) Agencja Rozwoju i Mechanizacji Rybołówstwa.
b) Analiza Rozwoju i Melioracji Regionów.
c) Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
d) Analiza Rozmieszczenia i Mechanizacji Rolnictwa.

20. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego to instytucja odpowiedzialna za

a) stabilizację rynku produktów rolnych i żywnościowych oraz ochrony dochodów

uzyskiwanych w rolnictwie.

b) wspieranie działań służących rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

c) ubezpieczenia społeczne rolników i dodatkowo wypłacaniem rent strukturalnych,

zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych, świadczeń kombatanckich dla inwalidów
wojennych.

d) opracowywanie analiz, ocen, opinii oraz wniosków z zakresu produkcji rolnej i rynku

rolnego i przedstawianie ich organom samorządu terytorialnego i administracji rządowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Prowadzenie działalności rolniczo-pszczelarskiej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Prowadzenie działalności

rolniczo-pszczelarskiej”

Test składa się z 20, z których:

−

zadania 1 ,2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 13, 14, 15, 17, 18 , 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 8, 11, 16, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny
szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. a, 4. a, 5. c, 6. d, 7. c, 8. c, 9. a, 10. a, 11. b, 12. a,
13. c, 14. a, 15. b, 16. a, 17. a, 18. a, 19. a, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować kapitał

A

P

a

2

Rozpoznać dobra kapitałowe

A

P

d

3

Rozpoznać koszt alternatywny

B

P

a

4

Określić nowoczesne techniki produkcyjne

C

PP

a

5

Rozpoznać ekonomiczne czynniki produkcji

A

P

c

6

Rozpoznać środki trwałe

A

P

d

7

Zdefiniować dochód rolniczy

B

P

c

8

Obliczyć opłacalność produkcji

C

PP

c

9

Zdefiniować marżę brutto

B

P

a

10

Zdefiniować koszty przeciętne

A

P

a

11

Określić warunki uzyskania kredytu preferencyjnego

C

PP

b

12

Scharakteryzować podstawowe pojęcia ekonomiczne

A

P

a

13

Rozpoznać instytucje wspierające rolnictwo i ich
zadania

A

P

c

14

Określić cel stasowania kalkulacji podziałowej

B

P

a

15

Określić obowiązki podatkowe

B

P

b

16

Obliczyć dochód rolniczy

C

PP

a

17

Określić pojęcie kontraktacji

B

P

a

18

Określić zadania Agencji Rynku Rolnego

B

P

a

19

Scharakteryzować plan Rozwoju Obszaru
Wiejskiego

C

PP

a

20

Określić podmioty obowiązkowego ubezpieczenia
społecznego KRUS

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przewidzianego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielenia odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Niektóre zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia, nie
będzie uznawane.

7. Pracuj samodzielnie, bo wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Kapitał to

a) elementy pracy uprzedmiotowionej, które biorą udział w procesie produkcji.
b) pieniądze ulokowane na rachunku bankowym.
c) potencjał fizycznym i umysłowymi, które można wykorzystać w procesie produkcji

i świadczenia usług.

d) zarządzania czynnikami wytwórczymi.

2. Do dóbr kapitałowych należą

a) samochód w gospodarstwie domowym i altana przy domu rolnika.
b) oszczędności w skarbonce.
c) zamrażarka i komputer w gospodarstwie domowym.
d) zapasy pszenicy w gospodarstwie rolnym oraz samochód dostawczy w firmie

transportowej.

3. Kosztem alternatywnym komputera jest

a) skuter, z którego zrezygnowano by nabyć ten komputer.
b) czas przeznaczony na gry i słuchanie muzyki.
c) poczucie użyteczności komputera.
d) cena tego komputera.

4. Nowoczesne techniki produkcji w rolnictwie charakteryzują się

a) dużą kapitałochłonnością i niskimi nakładami pracy.
b) dużą pracochłonnością i niskimi nakładami kapitału.
c) przewaga w uprawie roślin przemysłowych.
d) dużą pracochłonnością I kapitałochłonnością.

5. Ekonomicznymi czynnikami zewnętrznymi w produkcji rolnej nie są

a) dostępność siły roboczej, poziom cen na produkty i środki produkcji oraz cena

kredytów.

b) system kontraktacji (gwarancja zbytu), system podatkowy i odległość do ośrodków

miejskich (rynki zbytu).

c) stan i struktura środków produkcji, stan i struktura siły roboczej oraz umiejętność

kierowania gospodarstwem.

d) odległość do zakładów przetwórstwa rolnego, rozwój infrastruktury rynku i rozwój

infrastruktury technicznej.

6. Środkami trwałymi nie są

b) stado podstawowe-sztuki reprodukcyjne inwentarza żywego.
c) grunty i melioracje, budynki i budowie.
d) maszyny i urządzenia techniczne, środki transportowe.
e) nasiona i środki ochrony roślin.

7. Wartość, która pozostaje po odjęciu od dochodu globalnego (wartości produkcji czystej)

kosztów najmu siły roboczej, podatków, ubezpieczenia, oprocentowania, to
a) produkcja czysta.
b) produkcja globalna.
c) dochód rolniczy.
d) produkcja towarowa brutto.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

8. Jeżeli koszt produkcji dla całego gospodarstwa wynosi 9 000,00 zł, a wartość produkcji

11 250,00 zł to wskaźnik względnej wysokości kosztów wynosi
a) 60% wartości 1kg żywca to koszty.
b) 70% wartości 1kg żywca to koszty.
c) 80% wartości 1kg żywca to koszty.
d) 90% wartości 1kg żywca to koszty.

9. Marża brutto to

a) różnica wartości produkcji towarowej i kosztów zmiennych.
b) określanie wartości poszczególnych składników majątkowych gospodarstwa.
c) czysty zysk w gospodarstwie rolnym.
d) różnica między dochodem osobistym i dochodem rolniczym.

10. Koszty przeciętne to

a) średnia wysokość kosztów przypadająca w danym okresie lub cyklu produkcji na

jednostkę produktu.

b) koszty związane ze sprzedażą produktów.
c) koszty ponoszone z tytułu posiadanego majątku, np. podatki, ubezpieczenia, czynsze,

oprocentowanie itp.

d) koszty przeliczone na jednostkę produktu, czyli podzielone przez liczbę jednostek

uzyskanej produkcji.

11. Kredyt preferencyjny może uzyskać

a) każdy obywatel, który wypełni odpowiedni wniosek i chce inwestować na terenie

naszego kraju.

b) rolnik, który do wypełnionego wniosku załączy biznesplan i opinię Ośrodka Doradztwa

Rolniczego.

c) każdy rolnik, który posiadania gospodarstwo rolne, o powierzchni przekraczającej 1 ha

przeliczeniowy użytków rolnych lub działy specjalne produkcji rolnej, a także jego
małżonek i domownik.

d) każdy, kto osiąga dochody i płaci podatki.

12. Podaż to:

a) ilość dóbr i usług, która została zaoferowana do sprzedaży po określonych cenach

w danym miejscu i czasie.

b) zasady regulujące warunki zakupu towarów i usług.
c) ilość towarów i usług, jaką są gotowi zakupić nabywcy po określonej cenie

w określonym czasie.

d) struktura podaży produktów rolnych.

13. Której instytucji wspierającej rolnictwo przypisano niewłaściwe zadania

a) Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ma za zadanie wspieranie działań

służących rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich.

b) Agencja Rynku Rolnego realizuje interwencyjną politykę rolną państwa w celu

stabilizacji rynku produktów rolnych i żywnościowych oraz ochrony dochodów
uzyskiwanych w rolnictwie.

c) Izby Rolnicze zajmują się ubezpieczeniem społecznym rolników.
d) Centrum Doradztwa Rolniczego działania na rzecz poprawy poziomu dochodów

rolniczych, podnoszenia, konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspierania
zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

14. Kalkulacje podziałowe stosuje się

a) przy produkcji prostej.
b) przed rozpoczęciem produkcji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

c) przy produkcji złożonej.
d) do obliczenia, jak zmienia się wielkość dochodu.

15. Obowiązek płacenia podatku dochodowego dotyczy rolników

a) wszystkich.
b) prowadzących działy specjalne produkcji rolnej.
c) ryczałtowych, którzy korzystają ze zwrotów podatku vat w stawce 5%.
d) tych, którzy dobrowolnie zgłoszą się do us.

16. Jeżeli dochód rolniczy gospodarstwa wynosi 85 000,00 zł, dochody z poza gospodarstwa

wynoszą 3 700,00 zł, to dochód osobisty wynosi
a) 88 700,00 zł.
b) 81 300,00 zł.
c) nie można ustalić.
d) 92 300,00 zł.

17. Kontraktacja to

a) integracja

drobnych

producentów

z

przedsiębiorstwami

przetwórczymi

i dystrybucyjnymi.

b) dobrowolna, wspólna i zorganizowana działalność producentów rolnych mająca na celu

zwiększenie zysków organizacji.

c) kumulacja nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej na jednostkę powierzchni.
d) obowiązkowa dostawa produktów rolnych do siedziby odbiorcy.

18. Agencja Rynku Rolnego zajmuje się

a) interwencyjnym skupem i sprzedażą produktów rolnych i ich przetworów.
b) badaniem skuteczności środków ochrony roślin w walce ze szkodnikami.
c) szkoleniem specjalistów rolnych.
d) obrotem nieruchomościami Skarbu Państwa.

19. Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich to

a) program wdrażający między innymi: renty strukturalne, wspieranie grup producentów

rolnych, zalesianie gruntów rolnych.

b) program mający na celu poprawę konkurencyjności gospodarki rolno – żywnościowej.
c) program wspierający ludzi niepełnosprawnych ruchowo.
d) jeden z programów Wspólnej Polityki Rolnej mający na celu poprawę struktur

istniejących w rolnictwie.

20. Obowiązkiem ubezpieczenia społecznego rolników w KRUS objęci są

a) wszyscy mieszkańcy wsi.
b) wszyscy posiadający gospodarstwo rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha

przeliczeniowego oraz ich domownicy.

c) producenci rolni zrzeszeni w grupach producenckich.
d) nie ma takiego obowiązku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Prowadzenie działalności rolniczo-pszczelarskiej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

7. LITERATURA

1. Jabłonka K., Kałuża H., Marcysiak A., Nawrocki T., Szarek S.: Ekonomika w rolnictwie.

REA, Warszawa 2006

2. Kowalak Z.: Ekonomika i organizacja rolnictwa cz. I. i II. eMPi

2

, Poznań 1997

3. Kowalski W.: Ekonomika i organizacja gospodarstw rolniczych. Format-AB, Warszawa

1998

4. Pawlonka M., Trojanowska M.: Wspólna Polityka Rolna. REA, Warszawa 2005
5. Zawojska A., Mossakowska E., Daniłowska A., Krawczyk E.: Podstawy ekonomii. Fundacja

Programów Pomocy dla Rolnictwa, Warszawa 1998

Adresy stron internetowych wykorzystywanych w niniejszym opracowaniu:
1. http://www.minrol.gov.pl – strona Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
2. http://www.mf.gov.pl – strona Ministerstwa Finansów
3. http://www.krus.gov.pl – strona Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
4. http://www.arimr.gov.pl – strona Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
5. http://www.arr.gov.pl – strona Agencji Rynku Rolnego
6. http://www.prawo.lex.pl – Polski Serwer Prawa
7. http://www.us.nowasol.pl – oficjalna strona Urzędu Skarbowego w Nowej Soli
8. http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/ - Portal Funduszy Strukturalnych
9. http://www.odr.zetobi.pl – oficjalna strona Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego

w Szepietowie