POLITECHNIKA POZNAC
SKA
LABORATORIUM DIAGNOSTYKI SYSTEMÓW
PODSTAWY DIAGNOSTYKI MASZYN
Instrukcja do ćwiczenia Temat: Opracowanie:
OCENA STANU TECHNICZNEGO i STANU PRACY
PDM - 01
Roman BARCZEWSKI
MASZYN NA PODSTAWIE SZEROKOPASMOWYCH
POMIARÓW DRGAC

1. Cele ćwiczenia
" Opanowanie metodyki pomiarów oraz oceny stanu technicznego i stanu pracy maszyn na podstawie
szerokopasmowych pomiarów drgań zgodnie z normą : PN ISO 10816-1:1998
" Nabycie umiejętności czytania norm ze zrozumieniem oraz selekcji istotnych informacji.
2. Obiekt badań
Stanowiska małogabarytowe - modele maszyn wirnikowych w laboratorium
3. Aparatura i wyposa\
enie niezbędne do wykonania ćwiczenia:
" mierniki drgań do wyboru:
- Vibration Meter CMD-3
- Vibration Meter MD-5u,
- VIBRATION METER VB 8200
- VIBRATION METER VBM-100
" kalibrator (wzorcowe z
ródło drgań) typu K-10 ,
" arkusz pomiarowy (formularz raportu z ćwiczenia).
Rys.4. VIBRATION METER
Rys.3. VIBRATION METER
Rys.1. Miernik drgań CMD-3 Rys.2. Miernik drgań MD-5u
VBM-100
VB 8200
4. Przebieg ćwiczenia
a) Skompletować w laboratorium aparaturę i wyposa\
enie zgodnie ze specyfikacją wg pkt.3.
b) Odnotować typ stosowanej aparatury pomiarowej.
c) Dokonać wzorcowania przed wykonaniem pomiarów aparatury z wykorzystaniem wzorcowego z
ródła
drgań lub sprawdzić świadectwo wzorcowania przyrządu.
d) Sprawdzić stan naładowania akumulatorów. W przypadku niskiego stanu naładowania w miernikach
wyświetla się komunikat BAT
e) Dokonać oględzin maszyny, sprawdzić sposób fundamentowania/posadowienia.
f) Odnotować w raporcie dane techniczne obiektu ( małogabarytowego modelu maszyny wirnikowej.
Mo\
na je odczytać z tabliczki znamionowej oraz tabliczki informacyjnej LDS znajdującej się na
maszynie/urządzeniu
pdm_01i_ver_02 1/3
g) Na podstawie mocy jednostki napędowej agregatu i sposobu fundamentowania/posadowienia
zakwalifikować do jednej z klas (kategorii) maszyn zgodnie z PN ISO 10816-1. tzn bez specjalnego
fundamentowania (BSF), sztywno zamontowane na specjalnych fundamentach (SSF), sztywne
cię\
kie fundamenty o małej podatności w kierunku pomiaru drgań (SNF), podatne fundamenty w
kierunku pomiaru drgań (PF)
h) Wykonać szkic badanej maszyny zgodnie z zasadami uproszczeń stosowanymi w rysunku
technicznym.
i) Dokonać wyboru i oznaczenia punktów pomiarowych oraz nanieść je na szkicu, pamiętając
o zaznaczeniu orientacji kierunków pomiarów: H - poziomo; V - pionowo; A - osiowo.
j) Zgodnie z określona klasą (kategorią) maszyny, określoną na podstawie tablicy B.1 [PN ISO 10816-1,
załącznik B str. 15] wpisać w tabelę raportu (pkt. 4) wartości graniczne stref oceny stanu
technicznego dla danej klasy maszyny.
k) Wykonać pomiary wartości skutecznej (średniokwadratowej) prędkości drgań w wybranych punktach
pomiarowych. Przetwornik drgań nale\
y mocować w sposób gwarantujący liniowe przetwarzanie
sygnału w paśmie pomiarowym 10 - 1000 Hz. Nale\
y zwrócić uwagę na stabilne umocowanie
przetwornika, dokręcenie uchwytu magnetycznego, połączenie kabli dokręcenie złącz. Podczas
wykonywania pomiarów, w zale\
ności od stosowanego miernika, nale\
y stosować ni\
ej wymienione
nastawy:
- Miernik CMD-3 włączyć w tryb pracy dla ustawień V
(pomiar prędkości drgań), RMS - wartość skuteczna
(średniokwadratowa), LPF (Low Pass Filter - filtracja w
paśmie 10  1000Hz), RANGE 200 (ustawienie zakresu
pomiarowego);
- Miernik MD-5u włączyć miernik (miernik wyłącza się
automatycznie), ustawić w tryb pracy 200 mm/s (pomiar
wartości skutecznych prędkości drgań w paśmie 10-1000Hz).
- Miernik VIBRATION METER VB 8200 (POWER- włącznik
zasilania Vel  pomiar prędkości drgań , RMS  pomiar
wartości średniokwadratowej (skutecznej). HOLD 
wstrzymanie pomiaru przechwycenie i wyświetlanie wartości
Rys. 5. Pomiary wykonujemy z
chwilowej.
zachowaniem ostro\
ności przy
mocowaniu czujników w okolicy
- Miernik VIBRATION METER VBM-100 (włączyć przyrząd
przyciskiem POWER, je\
eli to konieczne przyciskiem UNIT wybrać opcje pomiaru wartości
skutecznej prędkości drgań  na wyświetlaczu powinna wyświetlać się opcja
VEL mm/s
l) W przypadku, gdy w danym punkcie pomiarowym sygnał charakteryzuje się niewielką
niestabilnością wskazań nale\
y na podstawie kilku odczytów wpisać jedynie wartość średnią.
W przypadku wyraz
nych modulacji (dudnienia) drgań nale\
y zanotować wartość maksymalna
i minimalną. Wartość średnią w tym przypadku mo\
na oszacować stosując wzór na średnią
średniokwadratową [PN ISO 10816, Załącznik A str. 13]. Fakt ten nale\
y odnotować w uwagach
(wnioskach).
m) Po skompletowaniu wszystkich pomiarów nale\
y określić końcowy wynik pomiaru tzn. najwy\
szą
wartość skuteczną i wpisać ją w raporcie. We wnioskach proszę określić punkt
i kierunek pomiaru, dla którego wystąpiły najwy\
sze wartości skuteczne prędkości drgań
i zastanowić się co mogło być tego przyczyną.
n) Uzyskany wynik pomiaru porównać z przyjętymi wartościami granicznymi klasyfikacyjnych
intensywności drgań i dokonać oceny stanu technicznego maszyny.
o) Sformułować i wpisać w raporcie zalecenia i uwagi eksploatacyjne dotyczące badanej maszyny
p) Po zakończeniu pomiarów. Przeprowadzić wzorcowanie końcowe (sprawdzające) .
pdm_01i_ver_02 2/3
5. Wymogi bezpieczeństwa:
" Przy wykonywaniu pomiarów nale\
y wykazać szczególną ostro\
ność przy mocowaniu czujników
zwłaszcza przy wirujących wałach sprzęgłach przekładni pasowej. Rękawy i odzie\
powinny być
zapięte, tak, aby uniknąć niebezpieczeństwa wkręcenia luz
nych elementów garderoby w
przekładnię pasową. Długie włosy nale\
y upiąć w celu uniknięcia wkręcenia w wirujące części
maszyn
6. Zagadnienia kontrolne.
" Obszar stosowania normy PN ISO 10816-1.
" Klasy (kategorie) maszyn ze względu na moc i sposób posadowienia.
" Wymagania dotyczące przeprowadzenia pomiarów drgań maszyn zgodnie z
PN ISO 10816-1 (miary, wielkości pomiarowe i pasma częstotliwości stosowane w pomiarze i
ocenie drgań maszyn)
" Zasady wyboru i oznaczania punktów pomiarowych.
" Wartości graniczne oceny stref klasyfikacyjnych intensywności drgań zgodne z PN ISO 10816-1
stosowane do oceny drgań i ogólnej oceny stanu technicznego maszyn
7. Literatura
Podstawowa:
[1] PN ISO 10816-1, Ocena drgań maszyny na podstawie pomiarów na częściach niewirujących
Uzupełniająca:
[1] PN-90/N-01358, Drgania. Metody pomiarów i oceny drgań maszyn
[2] Cempel C., Wibroakustyczna diagnostyka Maszyn Wydawnictwo PP 1985.
[3] PN-82/N-01350 , Drgania . Terminologia
[4] PN-90 /N-01357, Drgania. Metody pomiarów i oceny drgań maszyn pod względem bezpieczeństwa
i higieny pracy.
DODATEK
Typowe wartości graniczne stref klasyfikacyjnych
intensywności drgań
Typy i klasy maszyn (wg PN-ISO 10816:1)
Klasa I
małe maszyny do 15 kW
silniki i podzespoły połączone podczas pracy na stałe
z całą maszyną (agregatem)
Klasa II
" maszyny średniej wielkości 15-75 kW
bez specjalnego fundamentowania
" silniki i maszyny do 300kW
sztywno zamontowane na specjalnych fundamentach
Klasa III
" Wielkie maszyny z masami wirującymi
zamontowane na sztywnych i cię\
kich fundamentach
o małej podatności w kierunku pomiaru drgań
Klasa IV
" Wielkie maszyny z masami wirującymi
zamontowane na stosunkowo podatnych fundamentach
w kierunku pomiaru drgań w kierunku pomiaru drgań
(np. turbiny energetyczne i gazowe, pow. 10 MW)
Strefa A ( stan dobry) drgania maszyn bezpośrednio po
odbiorze
Strefa B ( stan zadawalający) drgania pozwalają na
długotrwałą eksploatacje bez ograniczeń
Strefa C (stan przejściowo dopuszczalny)drgania nie pozwalają
na długotrwałą pracę ciągłą nale\
y podjąć kroki zaradcze
Strefa D (stan niedopuszczalny) drgania mogą spowodować
uszkodzenie maszyny
pdm_01i_ver_02 3/3