Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe Warsztaty Szkolne
Monta\
elektryczny
Zajęcia nr 1
Temat: Rodzaje i oznaczenia przewodów elektrycznych
Do wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach u\
ywamy przewodów izolowanych.
Przewody instalacyjne mo\
emy podzielić na jedno i wielo\
yłowe.
Przewód jedno\
yłowy zawiera \
yłę metalową przeznaczoną do przewodzenia prądu oraz
izolację która spełnia zarazem rolę izolacji roboczej (ochrona przed zwarciami) jak i
podstawowej (ochrona przed pora\
eniem). na izolację mogą być nało\
one dodatkowe
warstwy ochronne.
Przewód wielo\
yłowy uzyskujemy łącząc większą liczbę przewodów jedno\
yłowych we
wspólnej warstwie ochronnej (powłoce). Najbardziej popularne są przewody 2, 3 , 4 i 5-
\
yłowe, choć w wykonaniach specjalnych mo\
na znalez
ć i inne rozwiązania.
śyły przewodów wykonuje się głównie z miedzi i aluminium. Przewody miedziane są
preferowane jako najlepsze ze względu na lepszą wytrzymałość mechaniczną, lepszą
konduktywność właściwą i łatwiejsze łączenie. Jednak aluminium stosuje się nadal ze
względu na ni\
szą wagę i cenę przewodów przeznaczonych do przesyłu takiego samego
prądu.
Rys. A.1. Przewody kabelkowe Rys. A.2. Przewody wtynkowe
Przekroje przewodów są znormalizowane i wynoszą w mm2:
0,5; 0,75; 1; 1,5; 2,5; 4; 6; 10; 16; 25; 35; 50; 70; 95;
120; 150; 185; 240; 300; 400; 500; 625; 800; 1000 mm2
Przewody ze względu na konstrukcję \
yły mo\
emy podzielić na drut i linki (wielodrutowe).
Drut nadaje się do instalacji, które nie muszą być giętkie, np. instalacji podtynkowych.
Linki stosujemy zawsze wtedy, gdy zasilamy odbiorniki ruchome.
Na izolację przewodów mogą być nało\
one dodatkowe warstwy ochronne:
" Powłoka, czyli szczelna warstwa zapobiegająca wnikaniu wilgoci do przewodu.
" Pancerz wykonany przez owinięcie metalowymi taśmami lub drutami dla ochrony od
uszkodzeń mechanicznych.
" Odzie\
, czyli oplot z materiału włóknistego na izolacji dla ochrony od czynników
atmosferycznych.
Typ przewodu określa te\
jego napięcie znamionowe, podawane w postaci Uo/U gdzie
Uo oznacza napięcie \
yła-ziemia, a U - napięcie \
yła-\
yła. Zwykle wartości te wynoszą:
300/300; 300/500; 450/750 oraz 600/1000 V
Typy przewodów oznacza się oznaczeniami literowymi:
Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe Warsztaty Szkolne
Monta\
elektryczny
Oznaczenia literowe określające budowę przewodów elektroenergetycznych
Materiał powłoki: Materiał izolacji:
Informacje uzupełniające:
polwinit
polwinit
polwinit o ograniczonym
guma silikonowa
rozprzestrzenianiu płomienia
guma naturalna
tworzywo sztuczne bezhalogenowe
izolacja i opona gumowa
izolacja i opona polwinitowa
izolacja o zwiększonej grubości
Materiał \
ył:
izolacja ciepłoodporna
miedz

oplot z włókna szklanego
aluminium
uzbrojenie
osłona polwinitowa
przewód samonośny
Budowa \
ył:
drut
przewód wtynkowy
linka
przewód płaski
linka o zwiększonej giętkości
przewód płaski
do przyklejania
Typ przewodu ruchomego:
sznur
oponowy
oponowy z oponą
- składnik symbolu
o ograniczonym
literowego
rozprzestrzenianiu
- brak symbolu literowego
płomienia
Pisownia znaków symboli
obowiązuje z podanej
mieszkaniowy
kolejności
warsztatowy
przemysłowy
Y Yn N A D L Lg S O On M W P G Gs Y Y d c b u y n t p pp
przewody bez powłoki
przewody kabelkowe
przewody oponowe i sznury
Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe Warsztaty Szkolne
Monta\
elektryczny
OZNACZENIE TYPU PRZEWODU
Rodzaj oznaczenia Znaczenie symboli literowych Przykłady
Oznaczenie konstrukcji D - drut D, DY, DG
\
yły L - linka LY
L...g - linka giętka LYg
Oznaczenie materiału A - aluminium ADY, ADG, ALY
\
yły innego ni\
miedz
F - stal miękka FDYt
(przed literą oznaczającą
konstrukcję \
yły)
Oznaczenie materiału Y - izolacja polwinitowa DY, LY
izolacji (po literze G - izolacja gumowa DG, LG
oznaczającej konstrukcję X - izolacja polietylenowa LX
\
yły)
Oznaczenie powłoki Y - powłoka polwinitowa YADY
(przed literą oznaczającą
materiał \
yły)
Oznaczenie cech budowy a - powłoka pokryta przędzą bawełnianą DGa
przewodu b - izolacja odporna na podwy\
szoną temperaturę LGbc
c - odzie\
niepalna
d - o zwiększonej grubości izolacji polwinitowej DYd
p - płaski YDYp
u - uzbrojony ADGu
n - przewód z linką nośną YADYn
Oznaczenie ak - przewód akumulatorowy LGak
przeznaczenia przewodu t - przewód wtynkowy DYt
w - przewód wysokiego napięcia DGw
jo - przewód jezdny okrągły Djo
jp - przewód jezdny profilowy Djp
Oznaczenia dodatkowe P - płaszcz metalowy PY
przewodów K - powłoka ołowiana KG
płaszczowych i a - oplot nasycony, odporny na wpływy KGao
kablowych chemiczne i atmosferyczne
o - okrągły KGo
t - opancerzony taśmą stalową KGato
N - do instalacji rur jarzeniowych, reklamowych LYN
Oznaczenia dodatkowe S - sznur
przewodów do O - przewód
odbiorników M. - mieszkaniowy OM, OMY
W - warsztatowy OW, OWY
P - przemysłowy OP
D - dz
wigowy OD, OuD
S - spawalniczy OS
G - górniczy OG
GA
- do silników głębinowych OGA

On - opona z gumy trudno palnej OnG
ek - ekran z gumy przewodzącej OnGek
Oznaczenia dodatkowe S - samochodowy LY-S
przewodów Z - zapłonowy FGI-ZS
samochodowych i L - lotniczy LGI-L
lotniczych l - oplot lakierowany GLI-l
ek - ekran w postaci oplotów z drutów miedzianych Fyek-ZS
Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe Warsztaty Szkolne
Monta\
elektryczny
Przykłady:
DY750 1x2,5 mm2  przewód z \
yłą miedzianą jednodrutową (D) o izolacji polwinitowej (Y) na napięcie
750V, o przekroju znamionowym \
yły 2,5 mm2
YADYp 3x4 mm2 - przewód z \
yłami aluminiowymi (A), jednodrutowymi (D) o izolacji polwinitowej (Y po
symbolu D), z powłoką polwinitową (Y przed symbolem A), płaski trzy\
yłowy, o
przekroju \
ył 4 mm2
KGao 4x6 mm2 - przewód kabelkowy z powłoką ołowianą, o izolacji gumowej (G), pokryty oplotem
włóknistym nasyconym (a), okrągły (o), cztero\
yłowy, o przekroju znamionowym \
ył
jednodrutowych miedzianych 6 mm2
SMY 2x0,5 mm2 - sznur (S) mieszkaniowy (M), z \
yłami miedzianymi o izolacji polwinityowej (Y),
dwu\
yłowy, o przektoju znamionowym \
ył 0,5 mm2
Warto zauwa\
yć, \
e w przypadku zastosowania \
ył miedzianych w oznaczeniu przewodu nie
umieszcza się litery oznaczającej materiał \
yły.
Dodatkową rolę w przewodach wielo\
yłowych pełnią kolory \
ył:
" Dla przewodów fazowych stosujemy kolory: czarny, brązowy i czerwony
" Dla przewodów neutralnych stosujemy kolor: niebieski
" Dla przewodów ochronnych stosujemy kolor: \
ółto-zielony
Materiały dydaktyczne wyłącznie do u\
ytku uczniów klas elektrycznych i elektronicznych
Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach.
Niniejsze materiały stanowią ilustrację do wprowadzeń teoretycznych przeprowadzonych na
warsztatach szkolnych według podręcznika podanego w literaturze.
Zamieszczone ilustracje są chronione prawami autorskimi autorów podręcznika.
Literatura:
E.Musiał  Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne WSiP Warszawa 1998
G.Bartodziej, E.Kału\
a  Aparaty i urządzenia elektryczne WSiP Warszawa 1997