AUDIO 9/2000
27
Impedancja znamionowa [
Ω
]
4
Efektywność (2,83V/1m) [dB]
87
Rek. moc wzmac.
*
*
*
*
*
[W]
b.d.
Wymiary (WxSxG)[cm]
90,4x21x32
Cena
Cena
Cena
Cena
Cena
(za parę) [zł]
8200,−
8200,−
8200,−
8200,−
8200,−
Dystrybutor
ARES ELEKTRO
*
*
*
*
*
wg danych producenta
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
Zespoły głośnikowe
T&A
T&A
T&A
T&A
T&A
Criterion TAL X1
T
&A to nie tylko zespoły głośnikowe,
ale również bardzo nowoczesna elek−
tronika. Ceny nie są niskie, ale też
wcale nie kosmiczne. T&A swoimi pro−
pozycjami nie tworzy wizerunku produ−
centa ściśle hi−endowego, wyalienowa−
nego i kreującego swoją markę pod−
chwytliwymi audofilskimi hasłami mi−
nimalizmu czy niezdefiniowanej muzy−
kalności, ale raczej producenta dbającego
zwłaszcza o obiektywną, techniczną wartość
swoich konstrukcji. Duża firma ma środki po−
zwalające zarówno na wdrażanie zaawanso−
wanych rozwiązań i nowych typów urządzeń,
jak i stworzenie szerokiej, wielomodelowej
oferty, w której każdy bardziej zamożny au−
diofil − o ile przypadnie mu do gustu raczej
chłodna, inżynierska aparycja T&A − znajdzie
coś dla siebie. Są więc urządzenia stereofo−
niczne, wielokanałowe, a nawet... telewizory.
W dziedzinie głośników T&A wykazuje się
dużą innowacyjnością − jest to obok prezen−
towanego miesiąc temu Backes&Müllera naj−
poważniejsza niemiecka firma od wielu lat
zaangażowana w konstruowanie kolumn ak−
tywnych. T&A połączyła tę ideę z techniką
cyfrową, co musi być kosztowne, i dlatego
dotyczy tylko modeli najdroższej serii
Solitai−
re
(opracowany na potrzeby głośników korek−
tor cyfrowy jest aktualnie dostępny również
jako niezależny komponent).
W tradycyjnych aspektach techniki głośni−
kowej T&A również ma wielki dorobek − to
jedna z najbardziej doświadczonych firm na
świecie w konstruowaniu obudów z linią
transmisyjną. Stosuje je konsekwentnie od
roku 1982 w modelach podstawowej serii
Cri−
terion
(jest jeszcze seria najtańszych kon−
strukcji
Pulsar
), co kilka lat wprowadzając ko−
lejne udoskonalenia, wynikające zarówno z
doświadczeń, jak i zmieniających się wyma−
gań rynku. Być może najbardziej bezkompro−
misowe były wielkie konstrukcje typu TMR
(Transmission Multi Resonator), z lat osiem−
dziesiątych, w których tworzono labirynty ka−
nałów, strojonych do różnych częstotliwości,
wymagały one jednak bardzo dużych obu−
dów, których rynek nie chciał już akceptować
w latach dziewięćdziesiątych. Wtedy więc
problem antyrezonansów linii transmisyjnej
zaczęto rozwiązywać za pomocą systemu
TTS (Transmission Tuning System) − jeden z
głośników niskotonowych znajdował się we−
wnątrz obudowy, i będąc odfiltrowywanym
bardzo nisko, nie wprowadzał do linii transmi−
syjnej fal, które mogłyby przy wylocie labiryn−
tu być w przeciwfazie z głośnikiem promie−
niującym na zewnątrz; układ taki miał jednak
małą efektywność i nie mógł wytwarzać bar−
Enigmatyczną
nazwę T&A nosi jedna
z najpoważniejszych nie−
mieckich firm “sprzęto−
wych”. Przybyła do Polski
dopiero niedawno, po całej
plejadzie innych niemieckich
marek, ale ze swoją bogatą
ofertą ma szansę zająć
znaczącą pozycję.
dzo dużych ciśnień w zakresie najniższych
częstotliwości. W połowie lat dziewięćdzie−
siątych wprowadzono obudowę TB (Trans−
mission Band−pass), jak nazwa wskazuje, łą−
czącą założenia linii transmisyjnej i obudowy
pasmowo−przepustowej, gdzie kombinacja
układów rezonansowych dawała zgodność
fazy źródeł niskich częstotliwości promieniu−
jących na zewnątrz. Jednak każde skompli−
kowane akustycznie rozwiązanie, uwalniając
T&A
T&A
T&A
T&A
T&A
AUDIO 9/2000
28
TAL X1 jest pozycją szczególnie
prestiżową w ofercie T&A, zainwes−
towano więc w luksusowe gniazda
WBT. Poziom wysokich i niskich
tonów możemy w niewielkim
zakresie regulować.
Czy Vifa zdetronizuje Scan−Speaka?
Głośnik XT25TG30 i Revelatory stworzył
ten sam konstruktor... Nowa geometria
pierścieniowej membrany teoretycznie
rozwiązuje pewne problemy działania
kopułek, ale czy nie wprowadzi nowych,
jeszcze nie rozpoznanych? Wielu renomo−
wanych producentów, zwłaszcza niemiec−
kich, zaczęło XT25TG30 szybko stosować
w swoich najnowszych konstrukcjach.
W naszym teście mamy wyjątkową okazję
porównać XT25TG30 z D2905/9700,
w dwóch bardzo dobrych aplikacjach.
od jednych problemów, rodzi nowe.
Najnowsze konstrukcje serii TAL
(Transmission Absorbing Line) wra−
cają więc do podstawowego, naj−
prostszego układu linii transmisyj−
nej, w którym pojedynczy kanał
prowadzi od tylnej strony memb−
rany do wylotu, a eliminacja wy−
ższych częstotliwości prowadzo−
na jest za pomocą odpowiednio
dobranego − w zakresie rodzaju
i ilości − materiału absorbcyjnego.
Konstrukcja
TAL X1
jest naj−
nowszą w rodzinie
Criterion
, poja−
wiła się na początku tego roku ja−
ko ekskluzywny dodatek do pię−
ciu podstawowych modeli −
TAL90,
110, 130, 140 i 160.
Cena
X1
, w
stosunku do wielkości tej kolumny,
jest wyraźnie wyższa, niż w przypad−
ku innych konstrukcji wolnostojących
− większe, trójdrożne, czterogłośniko−
we
TAL110
, a nawet
TAL130
, kosztują
mniej, a potężne 5−głośnikowe
TAL140
są tylko niewiele droższe. Cenę za
X1
pod−
biły zarówno luksusowe elementy w rodzaju
gniazd WBT, ale przede wszystkim nowy
głośnik wysokotonowy Vify.
Głównym twórcą tego głośnika jest Lars
Goller, konstruktor Revelatorów Scan−Spea−
ka (firmy te są obecnie silnie związane, ale
same produkty nadal występują pod oddziel−
nymi markami). Choć więc ma on na koncie
jedne z najdoskonalszych kopułek tekstyl−
nych i metalowych (D2908/9800 to również
jego zasługa), nie spoczął na laurach, ale po−
szukiwał zupełnie nowych rozwiązań. W pe−
wien sposób z pomocą przyszły mu oczeki−
wania rynku, związane z wprowadzaniem no−
wych formatów zapisu cyfrowego (DVD−Au−
dio, SACD), uzasadniające rozszerzenie pas−
ma przetwarzania poza dotychczas uznawa−
ną za wystarczającą granicę 20kHz. Do−
pieszczone tekstylne kopułki Scan−Speaka
przetwarzają (na osi głównej) do 30kHz, ale
tym razem zamiary sięgają jeszcze wyżej.
Najprostszym rozwiązaniem wydaje się uzu−
pełnienie zestawu głośnikiem superwysoko−
tonowym, kilka firm ma już gotowe propozy−
cje w tym zakresie. Jednak stosowanie do−
datkowego głośnika, przy częstotliwości po−
działu w zakresie kilkunastu kHz (bardzo
krótkie fale!), powoduje poważne problemy z
ustabilizowaniem relacji fazowych między
głośnikiem wysokotonowym a superwysoko−
tonowym, które zmieniają się drastycznie
przy niewielkch zmianach kąta odsłuchu, po−
wodując nie tylko zaburzenia liniowości cha−
rakterystyki przetwarzania, ale i rozmywanie
się pozornych źródeł dźwięku. W sumie mo−
żemy w ten sposób przysporzyć brzmieniu
więcej szkód, niż korzyści. Rozwiązaniem
wolnym od tych wad może być tylko bardzo
szerokopasmowy przetwornik wysoko−super−
wysokotonowy, o pasmie pokrywającym do−
tychczasowy zakres pracy głośników kopuł−
kowych, ale ponadto sięgający znacznie wy−
żej. W tym celu należało już porzucić kla−
syczną geometrię kopułki, i opracować nowy
kształt membrany. Taki, w którym jej po−
wierzchnia wraz ze średnicą
cewki będą nie mniejsze
niż w przypadku typo−
wej kopułki (dla od−
powiedniej efek−
tywności, dynamiki
i wytrzymałości w za−
kresie kilku kHz), a jed−
nocześnie odległość od cew−
ki − jako źródła ruchu membrany − do jej naj−
dalszych części − będzie mniejsza, niż w
przypadku kopułek − w kopułce 28−mm odleg−
łość od cewki do wierzchołka kopułki wynosi
ok. 2cm, wskutek czego w zakresie najwy−
ższych częstotliwości o bardzo krótkich fa−
lach wierzchołek miękkiej kopułki jest “mar−
twy”, a źródłem promieniowania są okolice
cewki. W ten sposób, przy danej powierzchni
membrany, zwiększona zostaje jej część efek−
tywnie pracująca przy najwyższych częstotli−
wościach, co przesuwa górną granicę prze−
twarzania. Warunki te spełnia membrana
ukształtowana w postaci dwóch fałd, z któ−
rych jedna biegnie na zewnątrz, a druga w
kierunku centrum (materiał, z którego wyko−
nano fałdy, to jedwab, znany z kopułek Scan−
Speaka). W centrum znajduje się stożek, któ−
ry jest nieruchomy, i pełni rolę akustycznej
soczewki, prowadzącej falę od fałd w ten
sposób, aby nie interferowały ze sobą zbyt
blisko samej membrany (powodowałoby to
nierówomierności charakterystyki). Swoim
działaniem przypomina więc “korektory fazy”
w stożkowych głośnikach średniotonowych,
pełni jednak jeszcze jedną funkcję − do jego
podstawy przymocowany jest wewnętrzny
obwód wewnętrznej fałdy. Wyrażane gdzie−
niegdzie przypuszczenia, że stożek ten jest
źródłem promieniowania, są z gruntu fałszy−
we (być może same fałdy, będące rzeczywis−
tym źródłem promieniowania, przypominają
komuś fałdy typowego zawieszenia).
Tym sposobem osiągnięto górną grani−
cę daleko przekraczającą wcześniejsze do−
konania nawet najlepszych 1−calowych kopu−
łek, jednak dane określające częstotliwość
graniczną są nieco rozbieżne; najbardziej
wstrzemięźliwy jest sam producent głośnika −
Vifa − podając wartość 40kHz, podczas gdy
firmy stosujące ten głośnik w swoich kon−
strukcjach obiecują 50kHz, a nawet 60kHz.
Osiągając tak wysoką górną częstotli−
wość graniczną, nie poświęcono nic z roz−
ciągnięcia pasma w stronę średnich częstotli−
wości. Wręcz przeciwnie − XT25TG30 to wy−
sokotonówka Vify, którą można stosować z
najniższymi częstotliwościami podziału, od
1,5kHz. Możliwości te wynikają zarówno z
bardzo niskiego rezonansu − 500Hz − znane−
go z Revelatorów Scan−Speaka, z relatywnie
dużej amplitudy, przy jakiej może pracować
cewka, jak i chłodzenia prowadzonego przez
miedziane elementy układu magnetycznego
(o działaniu podobnym do układu Symmetric−
Drive, redukujące indukcyjność cewki i linea−
ryzujące przebieg impedancji w zakresie wy−
sokich częstotliwości). W głośniku tym nie
zastosowano ferrofluidu, aby nie ograniczać
mikrodynamiki.
Głośniki nisko−średniotonowe w
TAL X1
to
własnej produkcji T&A, 18−cm przetworniki z
membranami aluminiowymi, znajdujące się w
ich centrach “korektory fazy” pięknie harmo−
nizują z konstrukcją głośnika wysokotonowe−
go. Obydwa pracują we wspólnej linii trans−
misyjnej, której wylot znajduje się z przodu,
na dole obudowy, jeden z nich przetwarza
tylko częstotliwości niskie, drugi zakres nis−
ko−średniotonowy.
Duża płytka gniazd przyłączeniowych
(luksusowe trzpienie WBT) sugeruje, że na
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
Zespoły głośnikowe
AUDIO 9/2000
29
Mimo iż opisujemy tu kolumny
producentów, którzy po raz pierwszy
trafili na łamy Audio, z konstrukcjami
T+A miałem już do czynienia; kilka lat temu
dane było mi słyszeć wyposażony w zwrot−
nicę cyfrową jeden ze szczytowych modeli,
pozostawił w mojej pamięci wrażenia bardzo
czystego i bardzo dynamicznego brzmie−
nia. Znacznie tańsze
TAL−X1
w dużej mie−
rze oddają pozytywne cechy droższego
brata.
Rozpocząłem od płyty Joe Hendersona.
Natychmiast dała się zauważyć doskonała
dynamika, rozumiana tutaj jako wyjątkowa
w tym zakresie ceny zdolność do różnico−
wania poziomów dźwięku. Cecha ta zapew−
niała kolumnom niesłychaną żywość, ba −
żywiołowość. W stopniu, w jakim prezentuje
ją T+A, nie jest ona zbyt często osiągana
przez inne, dowolnie kosztowne kolumny,
zaś cecha ta jest jednym z najważniejszych
czynników wiernej reprodukcji dźwięku.
Muszę jednak zastrzec, że owa dynamika
i żywiołowość
X1
nie może być utożsamia−
na z bardzo wysokimi poziomami głośności;
wspaniała operatywność tych kolumn ogra−
nicza się do poziomów, jak sądzę, zupełnie
wystarczających użytkownikom słuchają−
cym muzyki w pomieszczeniach do 20m
2
2
2
2
2
,
jednak i w tym zakresie ceny można wska−
zać konstrukcje mające większą rezerwę w
tej dziedzinie − choćby właśnie
Araxe
BC
Acoustique. Przejdźmy teraz do barwy
dźwięku. Brzmienie kontrabasu było moc−
ne, konturowe, niosące duży ładunek ener−
gii, w żadnej mierze suche, jednak też ni−
gdy rozlazłe; ponadto nie było obarczone
żadnymi podkolorowaniami. Fortepian miał
soczyste wypełnienie, w połączeniu z szyb−
kością emisji dawało to doskonałe rezulta−
ty. Jego brzmieniu nie brakowało dosta−
tecznego blasku, choć, gdybym miał się do
czegoś przyczepić, to powiedziałbym, że
niektórym znanym mi realizacjom przydało−
by się trochę więcej świetlistości, mam tu
na myśli zdolność rozseparowania najroz−
maitszych drobnych wybrzmień. Cecha ta
umiejętnie zaaplikowana kolumnom w bar−
dzo dużej mierze odpowiedzialna jest za
oddanie akustyki pomieszczenia, czy − in−
nymi słowy − aury nagrania. Bachowska pły−
ta Henryka Szerynga ponownie pokaza−
ła dobre strony T+A. Paleta barw skrzy−
piec bardzo bogata, brzmienie instrumentu
świetnie wypełnione, soczyste i zróżnico−
wane. Pomimo wspomnianego lekkiego
braku świetlistości nie można było narzekać
na brak nasycenia wyższych częstotliwości.
Fortepian Murraya Perahii pokazał całe bo−
gactwo wybrzmień i muśnięć, w momen−
tach kulminacji brzmienie instrumentu było
też stosownie potężne. Bas organów Simo−
na Prestona był wyrównany i znajdował się
pod doskonałą kontrolą, choć zejścia w naj−
niższe rejestry stawały się osłabione. Or−
kiestra symfoniczna (
“Święto wiosny”
) po−
kazała zdolność kolumn do odtworzenia dy−
namicznych spiętrzeń dźwięku i utrzymania
porządku na scenie; w
“Gloryfikacji ofiary”
doskonale rozróżnialni byli dwaj kotliści
grający (na tle orkiestry) jednocześnie na
oddzielnych zestawach kotłów. Kłopoty wy−
stąpiły dopiero wtedy, gdy chciałem zmusić
kolumny do wytworzenia bardzo wysokich
poziomów dźwięku − stawał się on zbyt jas−
krawy i jazgotliwy.
Debiut T+A na naszych łamach uznać
należy za jednoznacznie udany. Dobre wy−
równanie częstotliwościowe zaowocowało
realistycznym odtworzeniem barw, zaś ży−
wość brzmienia stawia te kolumny na czele
stawki konkurentów tej grupy cenowej.
Głośniki nisko−średnio−
tonowe − z aluminio−
wymi membranami
i korektorami fazy −
pochodzą z włas−
nych wytwórni
T&A, głośnik
wysokotono−
wy sprowa−
dzono z
Vify.
jej drugiej stronie zainstalowano układy zwrot−
nicy − ta jednak jest tak duża i skomplikowa−
na, że wymagała jeszcze większej powierz−
chni, jej płytkę drukowaną, z kilkunastoma
elementami, przymocowano za głośnikami
nisko−średniotonowymi.
Do dyspozycji użytkownika są regulacje
poziomu zakresów tonów niskich (+/− 1,5dB)
i wysokich (+/−1dB), zrealizowane na trójpo−
zycyjnych przełącznikach.
TAL X1
produkowany jest w kilku odmia−
nach kolorystycznych, oprócz podstawowe−
go wyboru naturalnych oklein są też wersje
czarna, biała i właśnie srebrzysta, która
znalazła się w naszym teście. Konsek−
wentnie, srebrzysta jest również meta−
lowa, ażurowa maskownica. Zarówno
same głośniki, jak i ten rodzaj wykoń−
czenia obudowy, nadają konstrukcji
X1
bardzo techniczny wygląd, od−
cinający się od innych, “drewnia−
nych” kolumn tego testu.
AUDIO 9/2000
AUDIO 9/2000
30
R
ys. 2 − źródła niskich częstotliwości, pomiar
ys. 2 − źródła niskich częstotliwości, pomiar
ys. 2 − źródła niskich częstotliwości, pomiar
ys. 2 − źródła niskich częstotliwości, pomiar
ys. 2 − źródła niskich częstotliwości, pomiar
sinusoidą w polu bliskim. Charakterystyki wiarygodne
sinusoidą w polu bliskim. Charakterystyki wiarygodne
sinusoidą w polu bliskim. Charakterystyki wiarygodne
sinusoidą w polu bliskim. Charakterystyki wiarygodne
sinusoidą w polu bliskim. Charakterystyki wiarygodne
do 200Hz.
do 200Hz.
do 200Hz.
do 200Hz.
do 200Hz.
Laboratorium
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3b
b
b
b
b −
−
−
−
− regulacja poziomu głośnika
regulacja poziomu głośnika
regulacja poziomu głośnika
regulacja poziomu głośnika
regulacja poziomu głośnika
wysokotonowego.
wysokotonowego.
wysokotonowego.
wysokotonowego.
wysokotonowego.
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3c
cc
c
c
−
−
−
−
−
wpływ maskownicy.
wpływ maskownicy.
wpływ maskownicy.
wpływ maskownicy.
wpływ maskownicy.
R
ys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.
ys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.
ys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.
ys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.
ys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3a
a
a
a
a −
−
−
−
− w z
w z
w z
w z
w zakresie 200Hz−20kHz, na osi głównej
akresie 200Hz−20kHz, na osi głównej
akresie 200Hz−20kHz, na osi głównej
akresie 200Hz−20kHz, na osi głównej
akresie 200Hz−20kHz, na osi głównej iiiii pod
pod
pod
pod
pod
kątami 15
kątami 15
kątami 15
kątami 15
kątami 15
O
O
O
O
O
i 30
i 30
i 30
i 30
i 30
O
O
O
O
O
w płaszczyźnie poziomej
w płaszczyźnie poziomej
w płaszczyźnie poziomej
w płaszczyźnie poziomej
w płaszczyźnie poziomej, pomiar
, pomiar
, pomiar
, pomiar
, pomiar
metodą MLS z od
metodą MLS z od
metodą MLS z od
metodą MLS z od
metodą MLS z odległości
ległości
ległości
ległości
ległości 1m
1m
1m
1m
1m.....
Charakterystyka modułu im−
pedancji (rys. 1
rys. 1
rys. 1
rys. 1
rys. 1) wskazuje
na zastosowanie filtru górno−
przepustowego dla głośni−
ków nisko−średniotonowych −
poniżej 50Hz następuje jej szybki wzrost. Mi−
nimum przy 50Hz lokuje się na poziomie ok.
3,3 oma, w okolicach 200Hz − na poziomie
ok. 4 omów; dość niskie wartości osiąga też
w zakresie wysokich tonów, ale w sumie cha−
rakterystyka ta nie powinna przysporzyć kło−
potów żadnemu nowoczesnemu wzmacnia−
czowi.
W kolumnie
X1
uformowano labirynt linii
transmisyjnej; mierzyliśmy ciśnienie z każde−
go z głośników i z wylotu linii, następnie usta−
liliśmy charakterystykę wypadkową wszyst−
kich tych źródeł (rys. 2
rys. 2
rys. 2
rys. 2
rys. 2). Tym razem trudno
było ustalić prawidłowy wzajemny poziom
ciśnienia z otworu obudowy i głośników (co
nie przysparza trudności w przypadku bass−
reflexów, gdzie wiadomo, że w zakresie infra−
sonicznych częstotliwości, daleko poniżej
częstotliwości rezonansowej bass−reflexu,
ciśnienie z otworu (lub zespołu otworów) jest
niemal identyczne jak ciśnienie z głośnika
(głośników), gdyż trudno nam teoretycznie
określić zdolności absorbcyjne zastosowanej
linii). Wiele jednak wskazuje na to, że tłumie−
nie fali w labiryncie
X1
jest rzeczywiście dość
wysokie, i ciśnienie stamtąd pochodzące ma
niewielki udział w kształowaniu charakterys−
tyki przetwarzania
X1
, co zresztą jest zgodne
z deklaracjami producenta. Na charakterysty−
kach samych głośników nie widać żadnych
lokalnych wygaszeń amplitudy w zakresie
niskich tonów, w obudowie nie zachodzą
więc poważne zjawiska rezonansowe cha−
rakterystyczne dla słabo wytłumianych labi−
ryntów czy bass−reflexów, jakimi część obu−
dów labiryntowych po trosze jest. Jedynie w
pobliżu 250Hz pojawia się na charakterysty−
ce wypadkowej 2−decybelowy “ząb”, którego
przyczyny nie widać na charakterystykach
samych głośników, ale na charakterystyce
ciśnienia z otworu − w tym zakresie mamy
więc śladowy “antyrezonans” linii, który zwyk−
le wygląda znacznie poważniej. Należy przy−
znać, że konstruktorom T&A udało się dość
prostymi środkami przezwyciężyć największe
problemy linii transmisyjnych. Tym razem
jednak obudowie tego typu nie towarzyszy
charakterystyka sięgająca w zakres częstotli−
wości najniższych, z czego przecież linia
transmisyjna słynie − ale to kwestia nie tylko
obudowy, która w tym przypadku ma za krót−
ki tunel, aby bić rekordy, lecz zwłaszcza sku−
tek założenia filtru górnoprzepustowego, któ−
ry wprowadza tłumienie już poniżej 50Hz. Je−
go rolą jest odciążenie głośników od dużych
amplitud w zakresie, który przez producenta
zostaje uznany za mało użyteczny z akus−
tycznego punktu widzenia. Punkt −6dB leży
nieco powyżej 40Hz, przydałoby się trochę
niżej, zwłaszcza że przy ostrym spadku cha−
rakterystyki 30Hz leży już na poziomie −
20dB. Jak też widać na tym rysunku, dolny
głośnik jest tłumiony powyżej 200Hz.
Zakres średnio−wysokotonowy (rys. 3a
rys. 3a
rys. 3a
rys. 3a
rys. 3a)
prezentuje się wyśmienicie. Pod kątem 15
O
O
O
O
O
obserwujemy charakterystykę o wahaniach
jedynie +/− 1dB. To zasługa zarówno charak−
terystyk samych głośników, jak i staranności
w opracowaniu zwrotnicy (tym razem jest ona
bardzo skomplikowana). Warto zwrócić uwa−
gę na wyśmienite charakterystyki kierunkowe
głośnika wysokotonowego − pod kątem 15
O
O
O
O
O
,
aż do granicy 20kHz, charakterystyki z osi
głównej i 15
O
O
O
O
O
nie odbiegają od siebie bardziej
niż o 2dB, na skraju pasma nie jest też syg−
nalizowane żadne osłabienie, niestety nasz
system pomiarowy “kończy się” przy 20kHz
i nie pozwala sprawdzić, jak wysoko napraw−
dę sięga XT25TG30. Regulacja poziomu wy−
sokich tonów (rys. 3b
rys. 3b
rys. 3b
rys. 3b
rys. 3b) pozwala cyzelować
zakres powyżej 2kHz. Maskownica tym ra−
zem wpływa nie na zakres średnich, ale wy−
sokich tonów, powodując kilkudecybelowe
podbicie przy 14kHz (rys. 3c
rys. 3c
rys. 3c
rys. 3c
rys. 3c).
Oglądanie charakterystyki całego pasma
(rys. 4
rys. 4
rys. 4
rys. 4
rys. 4) przynosi prawie pełną satysfakcję.
To “prawie” dotyczy braku najniższego basu,
natomiast już powyżej 50Hz sprawa ma się
doskonale. Widać minimalne podbicie w naj−
wyższej oktawie, które jednak łatwo usunąć
ustawiając przełącznik w pozycji −1dB, a
wówczas osiągniemy wspaniałe zrównowa−
żenie +/− 1,5dB.
Efektywność − 87dB.
55
60
65
70
75
80
85
90
95
10
100
1000
10000
Cz ęs totliw oś ć w Hz
Ci
śnienie w dB
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
Zespoły głośnikowe