A s e r t y w n o ś ć : N i e j e s t e ś s o b ą ? M a m y r e c e p t ę !

2 8 - 1 1 - 2 0 0 2

A s e r t y w n o ś ć : N ie je s t e ś s o b ą ? M a m y r e c e p t ę !

D w a j a m e r y k a ń s c y t r e n e r z y a s e r t y w n o ś c i, A lb e r t i i E m m o n s , p o s w y c h lic z n y c h s z k o le n ia c h , k t ó r e p r o w a d z i li

d o s z li d o w n io s k u , iż , , w y d a je s ię , ż e c z ę ś ć u m y s łu c z ę s t o p r a c u je w n a d g o d z in a c h , b y t y lk o s t o r p e d o w a ć

a s e r t y w n o ś ć . ” N a s z c z ę ś c ie p s y c h o lo g o w i e d o s z li r ó w n ie ż d o t e g o , c o w n a s z y m d ia lo g u w e w n ę t r z n y m n i e

p o z w a la n a m b y ć s o b ą , a w ię c z a c h o w y w a ć s ię z g o d n i e z n a s z y m i p r a g n i e n i a m i . M o ż n a w y o d r ę b n ić p ię ć

t a k i c h z a b i

e g ó w .

S ą t o :

-

p r z y w o ł y w a n i e n e g a t y w n y c h z d a ń n a w ł a s n y t e m a t ( n p . : je s t e m n ie p o t r z e b n a , t y lk o p r z e s z k a d z a m

in n y m , b r z y d k o w y g lą d a m )

-

p r z y w o ł y w a n i e w m y ś l i u z n a w a n y c h n o r m z a c h o w a n i a ( n p . : n ie w y p a d a m i w a lc z y ć o s w o je in t e r e s y ,

m u s z ę b y ć m iła )

- s t a

w i a n i e s o b i e p e w n y c h w a r u n k ó w , p o d k t ó r y m i j e s t e ś m y w s t a n i e z a c h o w a ć s i ę a s e r t y w n i e ( n p . : d o

t r z e c h r a z y s z t u k a , p o w ie m i t o j e s z c z e r a z i w t e d y d o w ie s i ę c o o t y m m y ś lę , p o w ie m j e j k ie d y p r z e jd z ie m i

z ło ś ć )

- k a t a s t r o f i z o w a n i e ( n p . : n i e d a m r a d y , w s z y s c

y b ę d ą s ię z e m n i e p o c ic h u ś m i a li, o n m n ie z n is z c z y )

- s a m o k a r a n i e

( w y c o f a ł e m s ię w p o ł o w ie , z a w s z e m u s z ę c o ś z e p s u ć ) .

J A K S O B I E P O M Ó C

C a ła t a s a m o n is z c z ą c a d z ia ła ln o ś ć c z ło w ie k a je s t m o ż liw a t y lk o d z ię k i t e m u , ż e n ie j e s t o n w p e ł n i ś w ia d o m

t e g o , c o

d o s i e b i e m ó w i i ja k n i e k o r z y s t n ie t o n a n ie g o w p ły w a . Ś w i a d o m o ś ć t a j e s t w ie lk i m a t u t e m

r o z w o jo w y m c z ło w ie k a , g d y ż d z ię k i n ie j m o ż e m y z d e c y d o w a ć s ię w y k o r z y s t a ć t e n m o n o l o g j a k o p o d p o r ę , a

n ie p r z e s z k o d ę , w n a s z y m r o z w o ju . Z m ia n y w s w o je n a w y k i m y ś lo w e m o ż e m y w p r o w a d z ić d o k o n u ją c

p r z e k s z t a łc e ń n a s z y c h a n t y - a s e r t y w n y c h t e k s t ó w i f o r m u łu ją c z d a n ia p r o - a s e r t y w n e , k t ó r e d o d a d z ą n a m s iły

w b y c iu s o b ą . M o ż n a je t w o r z y ć p r z e z :

-

k o n c e n t r a c j ę n a p o z y t y w n y c h d o ś w i a d c z e n i a c h ( n p . ; w ie l e s p r a w w ż y c iu m i s ię p o w i o d ł o )

-

o d w o ł a n i e s i ę d o s w o i c h p r a w w k o n t a k t a c h i n t e r p e r s o n a l n y c h ( n p . : m a m p r a w o d o p r z e ż y w a n ia

g n i e w u )

-

o d w o ł y w a n i e s i ę d o s w o i c h w ł a s n o ś c i ( n p . : je s t e m w p o r z ą d k u )

-

s f o r m u ł o w a n i e o s o b i s t y c h w a r t o ś c i ( n p . : w a ż n a d la m n i e j e s t u m ie j ę t n o ś ć b y c ia s o b ą )

P r a c u ją c n a d z m ia n ą m o n o lo g u w e w n ę t r z n e g o m o ż n a w y k o r z y s t a ć t e c h n i k ę s t o p o w a n i a m y ś l i . W

m o m e n c ie p o j a w ie n ia s i ę m y ś li n e g a t y w n e j, w m y ś li - c h o ć g ło ś n o - k r z y c z m y S T O P ! ! ! A w p o w s t a łą c is z ę

w e w n ę t r z n ą w s t a w m y c o ś , c o b ę d z ie n a m s p r z y ja ł o . J e s t w ie l e s p o s o b ó w ja k t o r o b ić w p r a k t y c e , a le

w s z y s tk ie o n e z m ie r z a j ą d o je d n e g o : p r z e k s z t a łc e n ia n a w y k ó w m y ś lo w y c h , k t ó r e d e c y d u ją o n a s z y m

s a m o p o c z u c iu i z a c h o w a n i u , t a k , a b y p r z e n ie ś ć je d o t e j s z c z ę ś liw s z e j p r z e s t r z e n i o s o b is t e j, g d z ie c z ło w ie k

je s t w p o r z ą d k u , m a w ie l e m o c n y c h s t r o n , p r a w o d o is t n i e n i a , j e s t w a ż n y i z a s łu g u je n a m iło ś ć . W t e j

p r z e s t r z e n i b ę d z ie u m ia ł s k u t e c z n ie o d m ó w ić , t a k b y n i e z r a z ić in n y c h lu d z i, b ę d z ie p o t r a f ił d o s k o n a l e b r o n ić

s w o ic h p r a w , n a w ią z y w a ć i p o d t r z y m y w a ć k o n t a k t y t o w a r z y s k ie , ś w ie t n ie r e a g o w a ć z a r ó w n o n a k r y t y k ę ja k i

p o c h w a łę i o c z y w iś c ie d o b r z e j ą w y r a ż a ć w s t o s u n k u d o i n n y c h , n i e b ę d z ie m ia ł k ło p o t ó w z t a k i m

w y r a ż a n ie m g n i e w u , w ł a s n y c h o p in ii i p r z e k o n a ń , k t ó r e n ie r a n i in n y c h . P o n a d t o p o z b ę d z ie s ię p o c z u c ia

w i n y i k r z y w d y .

I n a d o d a t e k , ż e b y z a c z ą ć ż y ć p o s w o je m u , w y p o w ia d a ć b a z l ę k u s w o je z d a n ie , o d m a w i a ć

n iw w y w o łu ją c k o n f lik t ó w , z ło ś c ić s ię n i e r a n ią c i n n y c h , b r o n ić s w o ic h in t e r e s ó w , n ie p o z w o lić s ię

w y k o r z y s ty w a ć , p o n iż a ć , le k c e w a ż y ć n ie je s t z a p ó ź n o . N a w e t o s o b y , k t ó r e s ą p r z e k o n a n e , ż e z b y t d u ż o

w y r z ą d z iły k rz y w d y p r z e k o n a ją s ię , ż e z n a jd ą i n n e r e l a c je z lu d ź m i i o d z y s k a ją s z a c u n e k i w ia r ę w s i e b i e .

Z a p r a s z a m .

A g n i e s z k a Z i e l o n k a - S u j k o w s k a

T e k s t a u t o r s k i. W s z e lk ie p r a w a z a s t r z e ż o n e d l a O ś r o d k a P s y c h o lo g ic z n o - P e d a g o g ic z n e g o R A Z E M

( w w w . r a z e m . p l ) .

h t t p : / / s t u d i a . k o r b a . p l / s z k o l a _ p r z e t r w a n i a / r a z e m / 1 , 9 3 4 1 , 1 9 5 0 , a r t . h t m l # p o r e k l a m i e

B y c i e a s e r t y w n y m u ł a t w i a ż y c i e .

2 4 - 1 0 - 2 0 0 2

B y c ie a s e r t y w n y m u ła t w i a ż y c ie .

M a s z p r a w o d o w y r a ż a n ia s ie b i e ,

s w o ic h o p in ii, p o t r z e b , u c z u ć -

t a k d łu g o , d o p ó k i n i e r a n is z in n y c h .

M a s z p r a w o d o w y r a ż a n ia s ie b i e -

n a w e t je ś li r a n i t o k o g o ś in n e g o -

d o p ó k i t w o je in t e n c je n ie s ą a g r e s y w n e .

M a s z p r a w o d o p r z e d s t a w i e n i a

in n y m s w o ic h p r ó ś b - d o p ó k i u z n a je s z ,

ż e o n i m a j ą p r a w o o d m ó w ić .

S ą s y t u a c je , w k t ó r y c h k w e s t ia p r a w

p o s z c z e g ó ln y c h o s ó b n i e je s t ja s n a .

Z a w s z e j e d n a k m a s z p r a w o d o

p r z e d y s k u t o w a n ia t e j s y t u a c ji z d r u g ą o s o b ą .

M a s z p r a w o d o k o r z y s t a n i a z e s w o i c h p r a w .

P r a w a c z ło w ie k a w e d łu g

H e r b e r t a F e n s t e r h e i m a

A s e r t y w n o ś ć je s t o b e c n ie b a r d z o m o d n a , d u ż o s ię n a je j t e m a t m ó w i i p is z e . D z ie je s ię t a k n i e b e z

p r z y c z y n y . J e s t b a r d z o w a ż n y m e l e m e n t e m u m i e ję t n e g o w s p ó łż y c ia z lu d ź m i. A s e r t y w n o ś ć , t o u m ie ję t n o ś ć

p e łn e g o w y r a ż a n ia s ie b ie w k o n t a k t a c h z i n n y m i. T o z a c h o w a n ie , w k t ó r y m w y r a ż a m y s w o je u c z u c ia ,

p

o s t a w y , ż y c z e n ia , o p in ie lu b p r a w a w s p o s ó b b e z p o ś r e d n i, s t a n o w c z y , ja s n y i u c z c iw y , je d n o c z e n i e

r e s p e k t u ją c u c z u c ia , p o s t a w y , ż y c z e n ia , o p in ie i p r a w a in n y c h o s ó b .

M o ż n a p o w i e d z i e ć , ż e a s e r t y w n o ś ć o z n a c z a :

w z g lę d e m n a s , ż e :

- s z a n u j e m y s i e b i e ,

-

p r z y w ią z u je m y z n a c z e n ie d o t e g o , c o m y ś lę i c o c z u ję ,

-

m a m y ś w ia d o m o ś ć w ła s n y c h m o ż liw o ś c i i o g r a n ic z e ń ,

-

w y r a ż a m y s a m y c h s ie b ie w s p o s ó b ja s n y i b e z p o ś r e d n i.

w z g lę d e m in n y c h , ż e :

- s z a n u j e m y i n n y c h ,

- s z a n u j e m y i c h p o t r z e b y ,

-

s z a n u je m y ic h o p i n ie , c h o ć r ó ż n ią s ię o d n a s z y c h .

C o d z i e n n i e ,

p r z e z w ie le g o d z i n t o c z y s ię w e w n ę t r z n a r o z m o w a c z ło w i e k a z s a m y m s o b ą , k t ó r a d o k ła d n ie

o d z w ie r c ie d la s p o s ó b , w ja k i c z ło w i e k t r a k t u je s a m e g o s ie b ie . C z ło w ie k je s t t a k p r z y z w y c z a jo n y d o t e j

r o z m o w y , ż e c z ę s t o n ie z d a j e s o b ie s p r a w y z je j t r e ś c i i n ie w i d z i, ż e k o n c e n t r u je s ię n a z a le t a c h a l b o

w a d a c h , n a k lę s k a c h a lb o s u k c e s a c h , ż e d o d a je s o b ie o t u c h y lu b o d b ie r a n a d z ie j ę . T w o r z e n ie m o n o l o g u

w e w n ę t r z n e g o j e s t b a r d z o s z c z e g ó ln y m z a c h o w a n ie m c z ło w ie k a w z g l ę d e m s a m e g o s i e b i e . D z i e j e s ię t a k

d la t e g o , ż e n a jc z ę ś c ie j z a c h o w u je m y s ię t a k , ja k s ię n a u c z y liś m y i p r z y z w y c z a iliś m y . R z a d k o p r z y c h o d z i n a m

d o g ło w y , a b y p o d d a ć k o n t r o l i s p o s ó b , w ja k i s ię s a m i t r a k t u je m y . A p r z e c ie ż m o ż n a t o z r o b ić .

T r e ś c i ą n a s z e g o m o n o l o g u s ą k o m e n t a r z e t o c z ą c y c h s ię w ła ś n ie w y d a r z e ń , w s p o m n ie n ia , a n a liz a

p r o b l e m ó w , p y t a n ia s t a w i a n e s a m e m u s o b ie i c h o c ia ż w d u ż e j m ie r z e z a le ż y t o o d s y t u a c ji, w k t ó r e j w ł a ś n ie

je s t e ś m y t o j e d n a k d u ż o t e k s t ó w p o w t a r z a s ię . S ą t o z d a n ia , k t ó r e o d la t p o ja w ia ją s ię w n i e z m ie n i o n e j

f o r m i e , z d a n ia d o t y c z ą c e n a jc z ę ś c ie j o b r a z u s w o je j o s o b y , a t a k ż e w ła s n y c h p r a w i o b o w i ą z k ó w . T e

f r a g m e n t y w e w n ę t r z n e g o d i a lo g u s ą c ie k a w e z d w ó c h w z g lę d ó w .

P o p i e r w s z e

w p ły w a j ą n a n a s z e z a c h o w a n ie ja k s a m o s p e łn i a ją c e s i ę p r o r o c t w o . O z n a c z a t o , ż e o s o b y

w ie r z ą c e , ż e im s i ę n i e u d a m a j ą d u ż o w ię k s z e s z a n s e p o n ie s i e n i a k lę s k i n iż c i, k t ó r z y p o r a ż k i n i e z a k ła d a ją .

A n a lo g ic z n ie o s o b y p r z e k o n a n e o s w o j e j a t r a k c y jn o ś c i t o w a r z y s k ie j b u d z ą w ię c e j z a c h w y t u o d o s ó b , k t ó r e w

s w o je t a l e n t y t o w a r z y s k ie n ie u f a ją . I p o d r u g i e t r e ś ć t y c h t e k s t ó w w n ie w ie lk ie j m ie r z e p o d l e g a ś w ia d o m e j

w e r y f ik a c ji, a p o n a d t o c z ę ś ć z ty c h t e k s t ó w z o s t a ła w p r o w a d z o n a d o n a s z e j ś w ia d o m o ś c i w d z ie c iń s t w ie ,

k ie d y n ie b y ł t o je s z c z e p r o c e s k o n t r o lo w a ln y . O k a z u je s ię w i ę c , ż e t r e ś c i w e w n ę t r z n e g o m o n o l o g u m o g ą

d o d a w a ć n a m s iły , s p r z y ja ć r o z w o jo w i i s a m o r e a liz a c ji, a m o g ą t e ż o d b i e r a ć n a m m o c , h a m o w a ć r o z w ó j i

b lo k o w a ć z a c h o w a n ia a s e r t y w n e .

A g n i e s z k a Z i e l o n k a - S u j k o w s k a

T e k s t a u t o r s k i. W s z e lk ie p r a w a z a s t r z e ż o n e d l a O ś r o d k a P s y c h o lo g ic z n o - P e d a g o g ic z n e g o R A Z E M

( w w w . r a z e m . p l ) .

h t t p : / / s t u d i a . k o r b a . p l / s z k o l a _ p r z e t r w a n i a / r a z e m / 1 , 8 5 1 7 , 1 9 5 0 , a r t . h t m l