Sandomierz i okolice Miniprzewodnik ebook

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie
całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci
jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,
fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich
niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami
firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Praca zbiorowa. Lista autorów dostępna na stronie

http://e-

przewodniki.pl/przewodnik-Polska-Sandomierz_i_okolice-137.html

Autorzy oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by
zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie
biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani
za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub
autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również
żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z
wykorzystania informacji zawartych w książce.

Do przygotowania niniejszej publikacji wykorzystano:

OpenStreetMap - użytkownicy

OpenStreetMap

CC BY-SA

Treści, zdjęcia i dane zamieszczone na stronie

e-przewodniki.pl/

Wydawnictwo HELION S.A.

ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail:

bezdroza@bezdroza.pl

WWW:

http://bezdroza.pl

(księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres

http://ebookpoint.pl/user/opinie/?BEP137_E

Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

ISBN: ePub 978-83-7853-236-1
ISBN: Mobi 978-83-7853-237-8

Poleć książkę
Oceń książkę
Księgarnia internetowa
Lubię to!

nasza społeczność

Sandomierz

Istnieją dwie wersje pochodzenia nazwy tego ślicznego miasteczka.
Pierwsza, ludowa, mówi, że przepływająca niedaleko rzeka San
„domierza" stąd do Wisły. Inne wytłumaczenie wiąże nazwę z sądem,
gdyż w języku starosłowiańskim sąd to „sud", a „mir" to pokój.
Nazwę można by zatem tłumaczyć jako „czyniący pokój na sądzie",
co świadczyłoby o chlubnej idei władców Sandomierza, chcących w
imieniu prawa rozwiązywać konflikty - nie mieczem, a drogą
pokojową. Bez względu na to, która wersja jest prawdziwa,
koniecznie trzeba odwiedzić to miasteczko o wielowiekowej historii.
Mieszkańcy Sandomierza są mili i bardzo gościnni, o czym łatwo się
przekonać, odwiedzając którąkolwiek z przytulnych kawiarni czy
restauracji.

Tarnobrzeg

Co może mieć wspólnego leżący na prawym brzegu Wisły
Tarnobrzeg z Tarnowem, Tarnogrodem, Tarnowską Wolą, a nawet
Tarnopolem? Wszystkie te miasta należały do jednej rodziny:
magnatów Tarnowskich. Tarnobrzeg został ich posiadłością w 1522
r. i pozostał nią aż do 1944 r., będąc kolejno we władaniu 13
dziedziców.

Jak lokowano Tarnobrzeg
Protoplastą rodu Tarnowskich był komes Spycimir, który dzielnie
służył u boku Władysława Łokietka podczas jednoczenia przez niego
ziem polskich. W dowód wdzięczności otrzymał od władcy Tarnów,
który stał się siedzibą rodową dla kolejnych pokoleń Tarnowskich.
Gdy w 2. poł. XVI w. zmarł bezpotomnie Jan Krzysztof - ostatni z tej
linii Tarnowskich, miasto przejęła rodzina Ostrogskich. W tym
samym czasie istniał już zamek w Dzikowie, będący rezydencją
innego przedstawiciela rodu, Stanisława Tarnowskiego. Dziedzic
postanowił siłą odebrać dobra rodowe z rąk Ostrogskich. Król
oburzony tym postępkiem kazał Stanisławowi oddać Tarnów i
zapłacić Ostrogskim wysokie zadośćuczynienie. Stanisław uczynił to i
szybko odrobił straty w sympatii królewskiej. W 1593 r. otrzymał od
Zygmunta III Wazy akt lokacyjny na nowe miasto w okolicy Dzikowa.
W ten sposób ulokowano Tarnobrzeg, który stał się dla rodu
Tarnowskich „Nowym Tarnowem".

Tarnowscy inwestowali nie tylko we własną rezydencję, ale starali
się także wspierać rozwój miasta. W tym celu sprowadzili w XVII w.
dominikanów, ufundowali Akademię Miechocińską, zakładali szkoły i
fundowali kościoły. Aktywnie włączali się też w życie polityczne
kraju, na przykład popierając Stanisława Leszczyńskiego w jego
staraniach o tron. W 1734 r. właśnie na zamku w Dzikowie została
zawiązana konfederacja w obronie króla. Po pierwszym rozbiorze
Polski Tarnobrzeg znalazł się w zaborze austriackim i

systematycznie tracił na swoim znaczeniu, choć jeszcze w XIX w.
kolejni dziedzice starali się modernizować swoje dobra, korzystając
z nowinek technicznych. Sytuacja poprawiła się nieco, gdy Galicja
otrzymała autonomię. Pozwoliło to Tarnowskim na prowadzenie
działalności, którą nazwalibyśmy „pozytywistyczną": otwarto szpital,
szkołę realną, miasto zyskało połączenie telegraficzne i kolejowe. Po
I wojnie światowej znalazło się w granicach Centralnego Okręgu
Przemysłowego, jednak ambitne zamierzenia pokrzyżował wybuch II
wojny światowej. Po wojnie majątek Tarnowskich znacjonalizowano,
a sam dziedzic, który lata wojenne spędził jako więzień niemiecki,
pozostał na emigracji w Kanadzie. W 1953 r. w Machowie odkryto
złoża siarki, co zmieniło oblicze okolicy, przekształcając ją w region
przemysłowy. W mieście jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać
bloki z wielkiej płyty, które do dziś straszą swoim wyglądem.
Współczesne władze miejskie nie dają za wygraną i mocno popierają
zmianę wizerunku miasta. Zalano na przykład wyrobisko po kopalni
„Machów", a utworzony z ten sposób sztuczny zalew, będący
największym w Polsce, ma się stać wkrótce centrum sportowo-
turystycznym.

Stalowa Wola

Stalowa Wola kojarzona jest prawie wyłącznie z Hutą Stalowa Wola
bądź klubem piłkarskim. A niesłusznie, bo to miasto - jedno z
młodszych w Polsce, trzecie pod względem wielkości w
województwie podkarpackim - ma do zaoferowania kilka
interesujących zabytków, wspaniałe lasy z wytyczonymi ścieżkami
rowerowymi i sporo atrakcji kulturalnych. A jeśli dorzucić, że
wychowali się tu Justyna Steczkowska i Maciej Zakościelny, to czy
można dłużej się wahać?

Historia

Choć samo miasto otrzymało oficjalnie prawa miejskie dopiero po II
wojnie światowej, to historia osadnictwa na tym terenie jest o wiele
starsza. Niegdyś istniała tu królewska wieś Pławo, do nieodległego
Przyszowa często przyjeżdżał na polowania sam król Kazimierz
Wielki. Okoliczne lasy obfitowały w zwierzynę, a władca uwielbiał
tego typu rozrywkę, która niestety stała się przyczyną jego śmierci.

Ostatnie polowanie
Kazimierz Wielki znany był z miłości do polowań. Tak, jak budował
zamki, tak i nie szczędził pieniędzy na siedziby, skąd mógłby
wyskoczyć na wyprawę łowiecką. Późnym latem 1370 r.
sześćdziesięcioletni władca bawił w pięknym Sandomierzu. Pogoda
była doskonała, kompania była wyborna, a królowi dopisywał humor.
Na 8 września przypadało święto Narodzenia NMP, a król miał w
zwyczaju polować w ten dzień na jelenia. I tym razem nie odstąpił od
swojej małej tradycji, bo jak na swój wiek trzymał się świetnie w
siodle i rozpierała go energia. Gdy zobaczył zwierzę, puścił się za
nim w pogoń, jednak nagle jego koń potknął się i przewrócił. Jeździec
w wyniku upadku zranił się w lewą goleń, doznając złamania
podudzia. Pomimo troskliwej opieki w ranę wdało się zakażenie.
Powrót do Krakowa była długi i uciążliwy. W 4 dni po przybyciu do

stolicy, 5 listopada 1370 r. król zmarł na skutek posocznicy.

Nie mniejszym pasjonatem polowań był Władysław Jagiełło, który
również często przebywał na dworze w Przyszowie. Żyło się tu
dobrze - ludzie zbierali miód, jagody, grzyby, trudnili się wyrębem
drzew i służyli królom, gdy ci przybywali na polowania. W długiej
historii tych okolic dramatycznie zapisał się w pamięci rok 1656 r.,
gdy w widłach Wisły i Sanu rozegrała się bitwa pomiędzy wojskami
króla szwedzkiego Karola Gustawa i hetmana Stefana
Czarnieckiego. Gdy Polska uległa zaborczym mocarstwom, okoliczne
ziemie trafiły do zaboru austriackiego. Prawdziwym przełomem
okazał się rok 1937, kiedy to zapadła decyzja o budowie Centralnego
Okręgu Przemysłowego. W ramach tego wielkiego planu
uprzemysłowienia regionu na terenie wsi Pławo przystąpiono do
budowy huty stali, którą nazwano „Zakładami Południowymi".
Równolegle z hutą w ekspresowym tempie powstawały elektrownia
oraz osiedle pracownicze, które stało się zaczątkiem przyszłego
miasta. A ponieważ ówczesny minister spraw wojskowych, gen.
Tadeusz Kasprzycki, o planie budowy COP-u powiedział, że jest to
„stalowa wola narodu polskiego wybicia się na nowoczesność", to
osiedle robotnicze nazwano „Stalową Wolą". Uroczystego otwarcia
huty dokonał prezydent Ignacy Mościcki w czerwcu 1939 r. Zakład
produkował stal szlachetną, sprzęt zbrojeniowy oraz rolniczy.
Dalszemu rozwojowi miasta przeszkodził wybuch II wojny światowej.
Stalowa Wola została wyzwolona w czerwcu 1944 r., a niecały rok
później otrzymała prawa miejskie. W 1948 r. Zakłady Południowe
zmieniły nazwę na „Huta Stalowa Wola". Do dzisiaj - chociaż zmienił
się ustrój, a zakład został przekształcony w spółkę akcyjną - huta
funkcjonuje pod tą nazwą.

Stal Stalowa Wola
Klub sportowy Stal Stalowa Wola został założony w 1938 r., istnieje
więc od samego początku funkcjonowania huty. Ścisły związek z
przedsiębiorstwem trwał przez wszystkie lata działalności klubu, bez
względu na to, czy były to lata tłuste czy chude. W 1973 r. drużyna

piłkarska Stali po kilkuletnich staraniach wywalczyła upragniony
awans do II ligi. W 1987 r. „Stalówka" po raz pierwszy w swej
historii sforsowała bramę ekstraklasy. Największym sukcesem klubu
było utrzymanie się w I lidze przez trzy sezony. W 2001 r. po 28
latach nieprzerwanej gry w I i II lidze klub spadł do III ligi. W
sezonie 2007/08 piłkarze Stali Stalowa Wola walczyli w II lidze,
udało im się nawet awansować do 1/8 Pucharu Polski.