Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki

.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie
całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci
jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,
fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich
niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami
firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Praca zbiorowa. Lista autorów dostępna na stronie

http://e-

przewodniki.pl/przewodnik-Polska-Wałbrzych_i_okolice-121.html

/

Autorzy oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by
zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie
biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani
za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub
autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również
żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z
wykorzystania informacji zawartych w książce.

Do przygotowania niniejszej publikacji wykorzystano:

OpenStreetMap - użytkownicy

OpenStreetMap

,

CC BY-SA

Treści, zdjęcia i dane zamieszczone na stronie

e-przewodniki.pl/

Wydawnictwo HELION S.A.

ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. [phone]
e-mail:

[e-mail]

WWW:

http://bezdroza.pl

(księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres

http://ebookpoint.pl/user/opinie/?BEP121_E

Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

ISBN: ePub 978-83-7853-214-9
ISBN: Mobi 978-83-7853-215-6

Copyright © Bezdroża 2012

Poleć książkę
Oceń książkę
Księgarnia internetowa
Lubię to!

»

nasza społeczność

Wałbrzych

Największe miasto Sudetów zmienia swoje oblicze z powodu zaniku
górnictwa i rozwoju turystyki. Jest tu sporo interesujących obiektów,
a okolice pełne są cennych zabytków architektury i urozmaiconej
przyrody. Krzyżuje się w tym miejscu wiele dróg, przebiega ważna
linia kolejowa do Jeleniej Góry, a w okoliczne góry prowadzą
malownicze szlaki turystyczne.

Szczawno Zdrój

Historia

Osada w Górach Wałbrzyskich została wzmiankowana już w 1221 r.
pod nazwą wskazującą na znajomość mineralnych wartości
tutejszych wód. Poprzedniczka obecnego uzdrowiska została
założona przed 1220 r. przez Henryka I Brodatego, ale przez długi
czas należała do książęcego notariusza Konrada de Salicowo i jego
potomków używających już niemieckiego nazwiska von Salzborn. Po
1400 r. niemal na stałe wieś weszła w skład dóbr książańskich,
których późniejsi właścicieli - von Hochbergowie - zainicjowali na
początku XVIII w. wykorzystywanie wód mineralnych, określanych
jako solanki.

W 1768 r. Szczawno uzyskało rangę uzdrowiska wykorzystującego
trzy źródła m.in. do butelkowania wody. Jednak dopiero odkrycie w
1790 r. kolejnego wypływu i zbadanie wód uznanych za szczawy
rozpoczęło okres prosperity Szczawna. Wkrótce uzdrowisko zyskało
renomę najlepszego i najmodniejszego w Sudetach. Pojawiły się
stylowe obiekty kuracyjne, a w 2. poł. XIX w. także osiedla
przeznaczone głównie dla górników wydobywających węgiel
kamienny w rejonie Wałbrzycha. W latach 1855 i 1857 bawił tu
znakomity skrzypek Henryk Wieniawski. W 1934 r. rząd niemiecki
odkupił kurort i upaństwowił go, co dodatkowo wzmogło napływ
gości.

Już w 1945 r. polskie władze nadały miejscowości prawa miejskie, w
następnym roku wznowiono działalność leczniczo-wczasową. Szczyt
powodzenia Szczawno przeżywało na przełomie lat 60. i 70. Po 1995
r. dokonała się prywatyzacja wielu obiektów uzdrowiskowych,
powodująca m.in. podniesienie standardu i jakości usług. Licząca 5,5
tys. mieszkańców miejscowość jest dobrym przykładem miasta-
ogrodu, pełnego zieleni i pięknie ukwieconego.

Świebodzice

Miasto położone w środkowym biegu niespokojnej, górskiej
Pełcznicy, na Pogórzu Świebodzickim u stóp Gór Wałbrzyskich.
Świebodzice leżą na średniej wysokości 260-330 m n.p.m. Najniżej
położonym punktem jest dolina Pełcznicy poniżej ujścia do niej
Lubiechowskiej Wody- 235 m n.p.m., zaś najwyższy punkt w mieście
to zbocze Góry Garbnik- 422 m n.p.m. Pod względem geograficznym
Świebodzice usytuowane są w pasie Obniżenia Podsudeckiego, na
styku dwóch mezoregionów: od strony południowej - Pogórza
Świebodzickiego (południowo-wschodnia część Pogórza
Wałbrzyskiego), stanowiącego część Sudetów Środkowych, od
północnej - Równiny Świdnickiej, stanowiącej część Przedgórza
Sudeckiego.
Obecnie liczba mieszkańców zbliża się do 25 tysięcy, a powierzchnia
miasta sięga 30,45 km kw.

(materiały dot. miasta udostępnione przez: Urząd Miejski w
Świebodzicach)

Bolków

Historia

Miejscowość leżąca w malowniczej okolicy, przy skrzyżowaniu
ważnych traktów, wzmiankowana była już w 1195 r. Szybciej
rozwijać zaczęła się z chwilą zbudowania w niej zamku w 1277 r.
przez Bolesława Łysego lub - wg innych źródeł - nieco później przez
Bolka I Świdnickiego. Warownia ta była jedną z najważniejszych w
księstwie świdnicko-jaworskim. Bolków miał już wówczas prawa
miejskie, nadane krótko po najeździe mongolskim. W 1344 r.
miejscowość stała się centrum okręgu administracyjnego. Po
wchłonięciu księstwa przez Koronę Czeską miasto straciło na
znaczeniu i przeszło w ręce prywatne. Szczególnie jednak dotkliwe
dla Bolkowa były skutki wojny trzydziestoletniej i działania
kontrreformacyjne, w wyniku których wyemigrowała większość
ewangelickich mieszkańców. Bolków w 1708 r. kupili krzeszowscy
cystersi, władający nim do 1810 r. Przeprowadzenie szosy do
Jeleniej Góry w owym czasie i liberalizacja religijna pozwoliły
odetchnąć - także gospodarczo - mieszczanom. Poczęto likwidować
mury obronne, pojawiło się kilka manufaktur, ale przemysł nie
rozwinął się tu nigdy. Pewne ożywienie przyniosło ustanowienie
powiatu bolkowskiego w 1818 r. Wkrótce miasteczko spustoszyła
seria pożarów, których skutki częściowo zaczęły niwelować
wydarzenia związane z doprowadzeniem w 1890 r. linio kolejowej.
Przyjeżdżało więcej turystów zwiedzających ruiny zamku. Działania
lokalnego społeczeństwa sprawiły, że po I wojnie światowej było to
dość popularne letnisko i ośrodek turystyczny, co nie zapobiegło
likwidacji powiatu w 1932 r.

W niezniszczonym mieście zorganizowano w latach 1947-48 tajny
ośrodek szkolenia ok. 1500 dywersantów żydowskich przerzucanych
do Palestyny. Do 1965 r. prowadzono rewaloryzację zabudowy,
próbowano utworzyć uzdrowisko, ale peryferyjne położenie nie
sprzyjało rozwojowi. Tutejszym ośrodkiem szkoleniowym
Towarzystwa Wiedzy Powszechnej przez wiele lat kierował Tadeusz

Steć - legenda turystyki i przewodnictwa sudeckiego, później
zamieszkały w Cieplicach Śląskich. Dziś Bolków jest spokojnym,
cichym miasteczkiem liczącym 5,4 tys. mieszkańców i pełniącym
głownie rolę administracyjną i usługową dla okolicy.

Kamienna Góra

Historia

Teren Kotliny Kamiennogórskiej nie odznacza się szczególnie
korzystnymi warunkami siedliskowymi, dlatego - mimo iż z pewnością
człowiek penetrował ją co najmniej w paleolicie - na stałe osiedlił się
tu dopiero w średniowieczu. Dla zapewnienia obsługi już istniejących
osad i zintensyfikowania miejscowej gospodarki istniejące
podgrodzie niedużej warowni zostało objęte w 1287 r. decyzją Bolka
I Surowego lokacją miejską. Wzmianka o Landeshut z 1232 r.
świadczy, iż powstała tu osada przybyszów z zachodu. Już w 1249 r.
osada znana była jako Camena Gora. Z powodu przygranicznego
położenia dochodziło często do walk o nią. Znanym wydarzeniem
było odbicie miasta w 1348 r. z rąk czeskich przez Bolka II Małego
trojańskim fortelem - dzięki ukryciu żołnierzy w wozach z sianem.

W historii Kamiennej Góry dobrze zapisał się tylko XVI w. i początek
stuleci XVIII i XIX. Od połowy tego ostatniego datuje się
przemysłowy rozwój miasta, głównie w oparciu o zakłady tekstylne.
Nawet kryzys okresu transformacji po 1989 r. dotknął miasto w
małym stopniu, co jest zasługą m.in. dużej Specjalnej Strefy
Ekonomicznej. Daje to możliwość utrzymania się 22 tys.
mieszkańców. Kamienna Góra jest ważnym punktem rozrządowym
turystyki samochodowej i pieszej w tej części Sudetów Środkowych.

Krzeszów

W 1242 r. księżna Anna, wdowa po Henryku II Pobożnym poległym
w bitwie z Mongołami, darowała niezagospodarowany teren w
Kotlinie Krzeszowskiej czeskim benedyktynom, którzy osiedli
prawdopodobnie na wzgórzu w dzisiejszym Krzeszówku. Już jednak
w 1289 r. zakonnicy wycofali się stąd. W trzy lata później Bolko I
Surowy osadził tu cystersów z Henrykowa, którzy w ciągu wieków
ogromnie powiększyli swoje włości. Stać ich było na podjęcie
rozległych inwestycji budowlanych na przełomie XVII i XVIII w. w
obrębie założenia klasztornego, przy zaangażowaniu wybitnych
twórców różnych dziedzin. W latach 1692-98 powstał barokowy
kościół św. Józefa,skonstruowany specjalnie w celu stworzenia
warunków do namalowania przepięknych fresków. Ich twórcą został
najwybitniejszy malarz barokowy Śląska Michał Willmann, przy czym
wyróżniają się Smutki.

Radości św. Józefa. W odpowiedzi na budowę kościołów Łaski opat
Innocenty Fritsch zainicjował w 1728 r. wzniesienie nowej świątyni
klasztornej (do 1736 r.) pw. Wniebowzięcia NMP połączonej z
Mauzoleum Piastów Świdnickich.

Okazała budowla pełna znakomitych obrazów i rzeźb należy do pereł
architektury barokowej w Europie. Poprzez gotycki łącznik jest ona
połączona z monumentalnym, acz niedokończonym późnobarokowym
korpusem klasztoru. W mauzoleum (wstęp płatny), z wnętrzem o
charakterze wręcz teatralnym, znajdują się barokowe sarkofagi
Bolka I i jego wnuka Bolka II. W urnie zgromadzono szczątki innych
książąt, zebrane podczas przebudowy.

Za tym obiektem znajduje się w podziemiu ostatnia stacja Drogi
Krzyżowej, która obiega szeroko na zachód tę dużą wieś. Znajdują
się na niej murowane stacje z XVII-X

VIII w., a także drewniany pawilon na wodzie z malowidłami
warsztatu Michała Willmanna, jeden z elementów małej osady
zwanej Betlejem. Cały zespół należy do najciekawszych w Europie.
Obok kościoła wznosi się barokowy Dom Gościnny, odremontowany

w połowie lat 90., a użytkowany przez parafię.

Głuszyca

Historia

Wzmianka z 1298 r. dotycząca niemieckiej nazwy miejscowości
(Wüstegiersdorf), leżącej 10 km na południowy wschód od
Wałbrzycha, sugeruje wcześniejsze jej powstanie. Osada związana
była z pobliskim zamkiem Rogowiec. Wieś była kilkakrotnie
niszczona, lepsze czasy zaczęły się dla niej dopiero w 1768 r. w
wyniku otwarcia największej i najnowocześniejszej w Sudetach
wykańczalni płótna, działającej do 1860 r. Obok niej rozwinięte było
tkactwo chałupnicze, co w sumie przyczyniło się do przekształcenia
Głuszycy w osadę przemysłowo-rzemieślniczą. W 2. poł. XIX w.
dodatkowym impulsem do rozwoju stały się usługi letniskowe i
turystyczne. Podczas II wojny światowej znajdowały się tu obozy
pracy związane z Kompleksem „Riese". W 1946 r. przystąpiono do
odbudowy przemysłu włókienniczego, rozwinęło się budownictwo
mieszkaniowe, a w 1962 r. nadano Głuszycy prawa miejskie.
Niestety, transformacja ustrojowa przyniosła głęboki kryzys
trwający do dziś. Miasto liczy 7 tys. mieszkańców.

Walim

Historia

Miasteczko, liczące 5,7 tys. mieszkańców, leży w malowniczej dolinie
zachodniej części Gór Sowich, niemal w sąsiedztwie Głuszycy. To
jedna z najstarszych miejscowości w tym rejonie, związana z
pobliskim zamkiem Grodno. Do wojny trzydziestoletniej
eksploatowano przy niej różne rudy, w tym srebra. W końcu XVIII w.
obok tkactwa chałupniczego pojawiły się manufaktury, które -
przekształcając się w następnym stuleciu w zakłady przemysłowe -
przyniosły znaczny wzrost dobrobytu. Także i tu rozwinęły się usługi
letniskowe i turystyka, zwłaszcza dzięki poprowadzeniu tras na
Wielką Sowę (1015 m n.p.m.), najwyższy szczyt Gór Sowich. W
czasie II wojny światowej w sąsiedztwie trwały prace związane z
Kompleksem „Riese" przy wykorzystaniu więźniów z miejscowych
obozów. Po 1945 r. miejscowość nadal rozwijała się przemysłowo.
Kryzys od połowy lat 80. mocno dotknął Walim z powodu likwidacji
ważniejszych zakładów, co w niewielkim jeszcze stopniu
rekompensowane jest rozwojem usług noclegowych.

Zagórze Śląskie

Historia

Mała wieś, związana z zamkiem Grodno wznoszącym się nad nią,
powstała w przełomowej dolinie Bystrzycy, w zachodniej części Gór
Sowich, najprawdopodobniej w XIII w. Często zmieniała właścicieli i
dopiero uwolnienie od majątku zamkowego w 1819 r. dało jej szansę
na rozwój związany z tkactwem i rzemiosłem. Od połowy XIX w.
zaczęli przyjeżdżać tu turyści, a potem letnicy, zwłaszcza po
przeprowadzeniu linii kolejowej Świdnica - Jedlina-Zdrój w 1904 r.
(obecnie nieczynna). Do popularności wśród turystów przyczyniło się
także utworzenie zbiornika zaporowego o powierzchni 50 ha, który
został utworzony w latach 1911-14 od strony Lubachowa. Powstały
nad nim nieduże, ale popularne ośrodki wypoczynkowe. W latach 60.
wskutek zanieczyszczenia rzeki oraz znacznego zamulenia Jeziora
Bystrzyckiego utraciły one znaczenie. Po 1995 r. znów przybywa
wypoczywających, przywrócono wielu dawnym pensjonatom ich
funkcje, powstają też nowe obiekty. Przez miejscowość, leżącą w
Parku Krajobrazowym Gór Sowich, przebiega kilka atrakcyjnych
szlaków pieszych.

Świdnica

Historia

Położone na lekko sfalowanej Równinie Świdnickiej, między
Masywem Ślęży a barierą górską Sudetów Środkowych, miasto
przez wiele wieków konkurowało - niekiedy skutecznie - ze
stołecznym Wrocławiem. Przyczyniało się do tego dogodne położenie
przy trasach komunikacyjnych i okoliczne żyzne gleby.

Już pod koniec epoki brązu, ok. 700 r. p.n.e., pojawiło się tu stałe
osadnictwo, aczkolwiek pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi
dopiero z 1239 r. Zgodnie z ówczesnymi tendencjami w połowie XIII
w. wytyczono na regularnym planie nową osadę, którą w 1267 r.
obdarowano prawami miejskimi, przyczyniając się do jej rozwoju.
Zakończeniem drogi do pełnej samorządności stało się nadanie w
1364 r. praw magdeburskich przez Bolka II Małego. O znaczeniu
Świdnicy świadczy m.in. fakt, iż już w 1248 r. była tu apteka,
najprawdopodobniej najstarsza w Polsce. Szybko też zaczęli się tu
osiedlać zakonnicy. Wskutek podziału księstwa wrocławskiego
Świdnica stała się w 1290 r. stolicą udzielnego księstwa
piastowskiego, które jako ostatnie zostało wchłonięte w 1392 r. - po
śmierci Agnieszki, wdowy po ostatnim tutejszym, bezpotomnym
władcy Bolku II Małym - przez Królestwo Czeskie, nie otrzymawszy
wsparcia ze strony Polski. Mimo dość częstych pożarów, powodzi i
zaraz miejscowość rozrastała się dynamicznie, kwitło życie duchowe
i intelektualne, choć napotykało na trudności za strony Kościoła. W
1315 r. stracono pięćdziesięciu przedstawicieli waldensów - ruchu
odrodzenia religijnego, a w 1332 r. podobnie postąpiono z
beginkami. Taki też los spotkał Żydów, którzy pod koniec
średniowiecza mieli tu silny i zamożny ośrodek. Podstawą rozwoju
było rzemiosło, w tym tkactwo, handel i warzenie piwa znanego z
doskonałej jakości. Konkurencja w zakresie dystrybucji tego
ostatniego doprowadziła do głośnej w swoim czasie wojny piwnej z
Wrocławiem, toczonej w latach 1380-82. Już w latach 20. XVI w.
dotarła tu Nowa Nauka i mieszczanie szybko przyjęli nauki

reformacji, czyniąc ze Świdnicy silny jej ośrodek. Nie zmieniła tego
nawet intensywna akcja kontrreformacyjna w XVII w.

Wojna trzydziestoletnia przyniosła ogromne straty, pozostało po niej
zaledwie dwustu mieszkańców. Trzeba było 150 lat, by Świdnica
odzyskała dawną zamożność. Po I wojnie śląskiej Fryderyk II
przystąpił do przekształcania miasta w twierdzę w oparciu o projekt
Gerharda Corneliusa Walrave. Nie ochroniło to Świdnicy od
zdobywania jej przez poszczególne armie w kolejnych wojnach, a to
pociągnęło za sobą ogromne straty w budownictwie i majątku
mieszkańców. Twierdza została zdobyta przez wojska napoleońskie
w 1807 r., po czym rozkazem Napoleona rozebrano fortyfikacje.
Umożliwiło to miastu rozwój przestrzenny, a z nim - gospodarczy,
przyspieszony przez przeprowadzenie linii kolejowej z Jaworzyny
Śląskiej w 1844 r. Resztę umocnień miejskich i twierdzy
zlikwidowano w 1866 r., pozostały po nich niewielkie tylko
fragmenty. Pierwsza połowa XX w. była pomyślna, nawet
zakończenie II wojny światowej nie przyniosło strat - Świdnica
została zajęta bez walk z chwilą kapitulacji Niemiec.

Od początku życie powojenne - gospodarcze i kulturalne - toczyło się
tu dynamicznie, wkrótce powiększono obszar miasta, w latach 60.
rozwinął się przemysł maszynowy i elektrotechniczny. W następnej
dekadzie powstały nowe osiedla mieszkaniowe. Problemem jednak
było stacjonowanie tu dużego garnizonu Armii Radzieckiej, a w
latach 1986-91 nawet dowództwa Północnej Grupy Armii
Radzieckiej. Po opuszczeniu Polski przez wojska radzieckie obiekty
przeznaczono na różne placówki usługowe, komercyjne lub
mieszkania. Za osiągnięcia w rozwoju oraz popularyzacji idei
europejskich miasto otrzymało w 2002 r. Medal, a potem Flagę Rady
Europy. W 2004 r. zlokalizowano tu biskupstwo nowej katolickiej
Diecezji Świdnickiej, nieco później otworzono podstrefę Wałbrzyskiej
Specjalnej Strefy Ekonomicznej, aktywizującej gospodarczo całą
okolicę. Liczące 60 tys. mieszkańców miasto odznacza się dużą
aktywnością gospodarczą i kulturalną, są tu też filie wrocławskich
uczelni.

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki

.