ROZPORZ
Ą
DZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY
(1)
z dnia 3 lipca 2003 r.
w sprawie rozbiórek obiektów budowlanych wykonywanych metod
ą
wybuchow
ą
Na podstawie art. 72 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106,
poz. 1126, z pó
ź
n. zm.
(2)
) zarz
ą
dza si
ę
, co nast
ę
puje:
§ 1. Rozporz
ą
dzenie okre
ś
la sposób i warunki przeprowadzania oraz tryb post
ę
powania w sprawach
robót budowlanych wykonywanych przy rozbiórce obiektu budowlanego z u
ż
yciem materiałów
wybuchowych, zwanych dalej „robotami strzałowymi”.
§ 2. Okre
ś
lenia u
ż
yte w rozporz
ą
dzeniu oznaczaj
ą
:
1) ustawa - ustaw
ę
z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane;
2) kierownik robót strzałowych - osob
ę
ustanowion
ą
zgodnie z art. 42 ust. 4 ustawy do organizowania i
kierowania robotami strzałowymi;
3) ładunek wybuchowy - okre
ś
lon
ą
mas
ę
materiału wybuchowego przygotowan
ą
do jednorazowej
detonacji;
4) powalenie - upadek obiektu budowlanego, jego cz
ęś
ci albo elementu w okre
ś
lonym kierunku lub w
miejscu;
5) sygnały ostrzegawcze - system znaków d
ź
wi
ę
kowych i wizualnych słu
żą
cych do przekazania
informacji o poszczególnych etapach realizacji robót strzałowych;
6)
ś
rodki strzałowe - materiały wybuchowe oraz
ś
rodki techniczne, zawieraj
ą
ce materiały wybuchowe,
słu
żą
ce do zainicjowania detonacji ładunku wybuchowego;
7) strefa zagro
ż
enia dla ludzi - obszar oddziaływania zagro
ż
e
ń
dla
ż
ycia lub zdrowia ludzi;
8) strefa zagro
ż
enia dla obiektu budowlanego - obszar oddziaływania zagro
ż
e
ń
mog
ą
cych
spowodowa
ć
uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego znajduj
ą
cego si
ę
w s
ą
siedztwie
terenu rozbiórki;
9) strefa zagro
ż
enia fal
ą
parasejsmiczn
ą
- obszar zaburze
ń
gruntu powoduj
ą
cy szkodliwe drgania
obiektu znajduj
ą
cego si
ę
w s
ą
siedztwie rozbieranego obiektu budowlanego, spowodowany
wybuchem lub upadkiem mas;
10) strefa zagro
ż
enia powietrzn
ą
fal
ą
nadci
ś
nienia - obszar, w którym nadci
ś
nienie mo
ż
e stanowi
ć
zagro
ż
enie dla
ż
ycia lub zdrowia ludzi oraz dla obiektu znajduj
ą
cego si
ę
w s
ą
siedztwie terenu
rozbieranego obiektu budowlanego;
11) strefa zagro
ż
enia rozrzutem odłamków - obszar wyznaczany zasi
ę
giem maksymalnego rozrzutu
odłamków rozbieranego obiektu budowlanego;
12) strefa bezpo
ś
redniego zagro
ż
enia powaleniem obiektu budowlanego - obszar wyznaczany
maksymalnym zasi
ę
giem mo
ż
liwego powalenia rozbieranego obiektu budowlanego, z
uwzgl
ę
dnieniem powalenia w kierunku innym ni
ż
projektowany;
13) techniczne
ś
rodki zabezpieczaj
ą
ce - urz
ą
dzenia i
ś
rodki techniczne słu
żą
ce do ograniczenia
zagro
ż
e
ń
, w szczególno
ś
ci: osłony, rowy, wały, odci
ą
gi, obejmy, poduszki, ekrany.
§ 3. 1. Roboty strzałowe nie mog
ą
stanowi
ć
zagro
ż
enia dla interesów osób trzecich, w szczególno
ś
ci
nara
ż
a
ć
te osoby na utrat
ę
ż
ycia lub zdrowia oraz powodowa
ć
uszkodzenia lub zniszczenia obiektu b
ą
d
ź
innej rzeczy znajduj
ą
cej si
ę
w otoczeniu rozbieranego obiektu budowlanego, a tak
ż
e powodowa
ć
niekorzystne, trwałe zmiany w
ś
rodowisku naturalnym.
2. Przy projektowaniu i wykonywaniu robót strzałowych nale
ż
y uwzgl
ę
dnia
ć
szkodliwe skutki detonacji
ładunków wybuchowych, spowodowane w szczególno
ś
ci:
1) fal
ą
nadci
ś
nienia,
2) drganiami parasejsmicznymi,
3) rozrzutem odłamków,
4) bezpo
ś
rednim upadkiem rozbieranego obiektu budowlanego,
5) zapyleniem,
6) oddziaływaniem toksycznym i termicznym, zwane dalej „zagro
ż
eniami”.
3. Wpływ zagro
ż
e
ń
nale
ż
y uwzgl
ę
dnia
ć
poprzez ustalenie:
1) strefy zagro
ż
enia dla ludzi;
2) strefy zagro
ż
enia dla obiektu budowlanego, obejmuj
ą
cej:
a) stref
ę
zagro
ż
enia fal
ą
parasejsmiczn
ą
,
b) stref
ę
zagro
ż
enia powietrzn
ą
fal
ą
nadci
ś
nienia,
c) stref
ę
zagro
ż
enia rozrzutem odłamków,
d) stref
ę
bezpo
ś
redniego zagro
ż
enia powaleniem obiektu budowlanego.
4. Strefy zagro
ż
e
ń
powinny by
ć
ustalane z uwzgl
ę
dnieniem sposobu prowadzenia robót strzałowych,
technologii stosowanych zabezpiecze
ń
oraz odporno
ś
ci obiektu budowlanego, znajduj
ą
cego si
ę
w
otoczeniu rozbieranego obiektu budowlanego, na poszczególne rodzaje zagro
ż
e
ń
, a tak
ż
e bezpiecze
ń
stwa
ludzi, na podstawie odr
ę
bnych przepisów, Polskich Norm, wiedzy technicznej i praktyki.
§ 4. 1. Roboty strzałowe mog
ą
obejmowa
ć
cały obiekt budowlany, jego cz
ęść
lub element.
2. Roboty strzałowe wykonywane na cz
ęś
ci lub pojedynczym elemencie obiektu budowlanego nie
mog
ą
powodowa
ć
uszkodze
ń
zagra
ż
aj
ą
cych stateczno
ś
ci i no
ś
no
ś
ci pozostałych cz
ęś
ci lub elementów
obiektu budowlanego.
§ 5. 1. Roboty strzałowe wykonuje si
ę
na podstawie dokumentacji strzałowej, z zastrze
ż
eniem ust. 2.
2. Roboty strzałowe w obiekcie budowlanym, dla którego nie jest wymagane pozwolenie na rozbiórk
ę
lub zgłoszenie, mog
ą
by
ć
wykonywane na podstawie metryki strzałowej.
3. Dokumentacj
ę
strzałow
ą
oraz metryk
ę
strzałow
ą
sporz
ą
dza projektant, o którym mowa w art. 17 pkt
3 ustawy.
§ 6. 1. Dokumentacja strzałowa powinna okre
ś
la
ć
w szczególno
ś
ci:
1) opis techniczny rozbieranego obiektu budowlanego w zakresie niezb
ę
dnym do wykonania robót
strzałowych;
2) sposób wykonania robót strzałowych dla dokonania rozbiórki obiektu budowlanego wraz z
niezb
ę
dnymi obliczeniami wytrzymało
ś
ciowymi;
3) rodzaje zagro
ż
e
ń
, ich oddziaływanie na ludzi i obiekty budowlane znajduj
ą
ce si
ę
w otoczeniu
rozbiórki oraz mo
ż
liwo
ść
ograniczenia tych zagro
ż
e
ń
;
4) warunki prowadzenia robót strzałowych oraz rodzaje przewidzianych do u
ż
ycia
ś
rodków
strzałowych;
5) rozmiary i mas
ę
brył gruzu powstaj
ą
cych po robotach strzałowych;
6) warunki zachowania bezpiecze
ń
stwa przy wykonywaniu robót strzałowych.
2. Szczegółow
ą
tre
ść
dokumentacji strzałowej okre
ś
la zał
ą
cznik nr 1 do rozporz
ą
dzenia.
3. Dokumentacja strzałowa sporz
ą
dzana dla rozbiórki obiektu budowlanego, dla której wymagany jest
projekt rozbiórki, podlega sprawdzeniu zgodnie z art. 20 ust. 2 ustawy.
4. Po wykonaniu robót strzałowych dokumentacj
ę
strzałow
ą
lub odpowiednio metryk
ę
strzałow
ą
wł
ą
cza
si
ę
do dokumentacji powykonawczej.
5. Dokumentacja strzałowa powinna by
ć
doł
ą
czona do wniosku o pozwolenie na rozbiórk
ę
lub do
zgłoszenia wła
ś
ciwemu organowi. Przepisy art. 30 ust. 2 ustawy stosuje si
ę
odpowiednio.
6. W przypadku istotnego odst
ą
pienia od zatwierdzonego projektu rozbiórki z zastosowaniem robót
strzałowych lub innych warunków pozwolenia na rozbiórk
ę
maj
ą
zastosowanie przepisy art. 36a ustawy.
§ 7. 1. Metryka strzałowa powinna zawiera
ć
dane techniczne niezb
ę
dne dla wykonania robót
strzałowych, w szczególno
ś
ci okre
ś
la
ć
rozmieszczenie i budow
ę
poszczególnych ładunków wybuchowych,
ich wielko
ść
oraz sposób poł
ą
cze
ń
w sieci strzałowej.
2. Metryka strzałowa powinna by
ć
sporz
ą
dzana, w zale
ż
no
ś
ci od potrzeb, dla całego obiektu
budowlanego, poszczególnych jego cz
ęś
ci lub elementu.
3. Szczegółow
ą
tre
ść
metryki strzałowej okre
ś
la zał
ą
cznik nr 2 do rozporz
ą
dzenia.
§ 8. Inwestor zawiadamia pisemnie, na siedem dni przed planowanym rozpocz
ę
ciem, o terminie
wykonania robót strzałowych powiatowego inspektora nadzoru budowlanego, komendanta Policji
wła
ś
ciwego dla miejsca rozbiórki, wła
ś
cicieli lub zarz
ą
dców s
ą
siednich nieruchomo
ś
ci, a tak
ż
e, w miar
ę
potrzeby, komendanta Pa
ń
stwowej Stra
ż
y Po
ż
arnej wła
ś
ciwego dla miejsca rozbiórki oraz komendanta
stra
ż
y gminnej (miejskiej).
§ 9. 1. Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania robót strzałowych nale
ż
y zapewni
ć
opuszczenie strefy
zagro
ż
enia dla ludzi przez osoby trzecie oraz usuni
ę
cie z tej strefy rzeczy ruchomych nara
ż
onych na
uszkodzenie lub zniszczenie.
2. W czasie wykonywania robót strzałowych strefa zagro
ż
enia dla ludzi powinna by
ć
zabezpieczona
przed dost
ę
pem osób trzecich, w szczególno
ś
ci przez posterunki, patrole i blokady. Je
ż
eli przewidywana
energia wybuchu ładunków wybuchowych detonowanych w jednej serii lub przewidywana energia upadku
mas przekracza 100 MJ, a odległo
ść
otaczaj
ą
cych obiektów budowlanych do najbli
ż
ej poło
ż
onego miejsca
odpalania ładunków wybuchowych lub przewidywanego upadku mas jest mniejsza ni
ż
100 m, na obiektach
tych dokonuje si
ę
pomiarów drga
ń
generowanych detonacj
ą
materiału wybuchowego lub upadkiem mas
oraz filmuje si
ę
kamer
ą
wideo moment powalenia rozbieranego obiektu budowlanego, jego cz
ęś
ci lub
elementu.
§ 10. Do zada
ń
kierownika robót strzałowych nale
ż
y zorganizowanie i kierowanie robotami strzałowymi
zgodnie z pozwoleniem na rozbiórk
ę
, dokumentacj
ą
strzałow
ą
lub metryk
ą
strzałow
ą
oraz z przepisami i
Polskimi Normami, a w szczególno
ś
ci:
1) analizowanie dokumentacji strzałowej lub metryki strzałowej oraz potwierdzenie jej przyj
ę
cia do
wykonania poprzez zło
ż
enie podpisu;
2) zapewnienie wykonania robót strzałowych zgodnie z dokumentacj
ą
strzałow
ą
lub metryk
ą
strzałow
ą
,
z zachowaniem warunków bezpiecze
ń
stwa w trakcie ich realizacji;
3) zgłaszanie do inwestora wniosku o wstrzymanie lub zmian
ę
sposobu rozbiórki;
4) współpraca z kierownikiem budowy (rozbiórki) i inwestorem w zakresie organizacji ochrony terenu
rozbiórki przed zagro
ż
eniami;
5) wydawanie polece
ń
, w okresie od dostarczenia
ś
rodków strzałowych na teren rozbiórki do chwili
zako
ń
czenia robót strzałowych, wszystkim pracownikom znajduj
ą
cym si
ę
na terenie rozbiórki;
6) sprawdzenie odł
ą
czenia od obiektu budowlanego, w którym prowadzone s
ą
roboty strzałowe,
wszelkich instalacji sieci uzbrojenia terenu;
7) stwierdzenie przed rozpocz
ę
ciem strzelania opuszczenia strefy zagro
ż
enia dla ludzi przez osoby
trzecie;
8) bezpo
ś
redni nadzór nad osobami wykonuj
ą
cymi roboty strzałowe;
9) wyznaczenie miejsca tymczasowego składowania i sposobu zabezpieczenia
ś
rodków strzałowych;
10) nadzór nad u
ż
ywaniem
ś
rodków strzałowych;
11) kontrola poprawno
ś
ci wykonania technicznych
ś
rodków zabezpieczaj
ą
cych oraz sposobu
zabezpieczenia dost
ę
pu do strefy zagro
ż
enia dla ludzi;
12) zezwalanie na nadanie sygnałów ostrzegawczych i na dokonanie odpalania ładunków
wybuchowych;
13) kontrola miejsca robót strzałowych po ich wykonaniu oraz zapewnienie usuni
ę
cia niewypałów;
14) zgłoszenie do odbioru zako
ń
czenia robót strzałowych;
15) dokumentowanie, w miar
ę
potrzeby, w dzienniku rozbiórki przebiegu robót strzałowych;
16) potwierdzenie wpisem do dziennika rozbiórki, a je
ż
eli nie jest on wymagany - do metryki strzałowej
wykonania robót strzałowych i braku niewypałów.
§ 11. 1. Teren rozbiórki, na którym prowadzone s
ą
roboty strzałowe, powinien by
ć
wydzielony i
ochraniany w sposób umo
ż
liwiaj
ą
cy kontrol
ę
poruszania si
ę
osób i pojazdów.
2. Przy doj
ś
ciach i drogach dojazdowych do terenu, o którym mowa w ust. 1, na wysoko
ś
ci nie
mniejszej ni
ż
2 m, powinny by
ć
umieszczone tablice ostrzegawcze barwy
ż
ółtej z umieszczonymi napisami
w kolorze czarnym.
3. Wzór tablicy ostrzegawczej, o której mowa w ust. 2, stanowi zał
ą
cznik nr 3 do rozporz
ą
dzenia.
§ 12. 1. Na terenie rozbiórki powinno by
ć
wyznaczone miejsce tymczasowego składowania
ś
rodków
strzałowych.
2. Miejsce tymczasowego składowania
ś
rodków strzałowych powinno by
ć
zlokalizowane z dala od tras
komunikacyjnych terenu rozbiórki, w sposób zapewniaj
ą
cy bezpiecze
ń
stwo ludzi i ochron
ę
s
ą
siedniego
terenu, zabezpieczone przed wej
ś
ciem osób postronnych.
§ 13. W czasie wykonywania robót strzałowych stosuje si
ę
sygnały ostrzegawcze, których znaczenie
okre
ś
laj
ą
przepisy prawa geologicznego i górniczego.
§ 14. Urz
ą
dzenia, instalacje i inne ni
ż
konstrukcyjne elementy budowlane, mog
ą
ce powodowa
ć
obni
ż
enie bezpiecze
ń
stwa wykonywania robót strzałowych, powinny by
ć
usuni
ę
te z obiektu budowlanego.
§ 15. Traci moc rozporz
ą
dzenie Ministra Spraw Wewn
ę
trznych i Administracji z dnia 20 lipca 1999 r. w
sprawie rozbiórek obiektów budowlanych wykonywanych metod
ą
wybuchow
ą
(Dz. U. Nr 64, poz. 737).
§ 16. Rozporz
ą
dzenie wchodzi w
ż
ycie z dniem 11 lipca 2003 r.
Zał
ą
czniki do rozporz
ą
dzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r.
(poz. 1135)
Zał
ą
cznik nr 1
TRE
ŚĆ
DOKUMENTACJI STRZAŁOWEJ
Dokumentacja strzałowa powinna zawiera
ć
:
1) cz
ęść
opisow
ą
, w szczególno
ś
ci:
a) nazw
ę
, adres i rodzaj obiektu budowlanego, w którym wykonywane s
ą
roboty strzałowe,
b) opis techniczny rozbieranego obiektu budowlanego,
c) zestawienie podziemnych i nadziemnych obiektów budowlanych znajduj
ą
cych si
ę
na terenie
rozbiórki i jego otoczenia,
d) okre
ś
lenie sposobu wykonania rozbiórki,
e) okre
ś
lenie dopuszczalnych parametrów nadci
ś
nienia fali powietrznej oraz fali parasejsmicznej,
pochodz
ą
cej od drga
ń
wywołanych detonacj
ą
i upadkiem mas, dla obiektów budowlanych
wymienionych w lit. c,
f) okre
ś
lenie parametrów i sposobu strzelania oraz mo
ż
liwych zagro
ż
e
ń
, a w szczególno
ś
ci
zagro
ż
e
ń
wynikaj
ą
cych z:
- oddziaływania fali parasejsmicznej,
- oddziaływania powietrznej fali nadci
ś
nienia,
- rozrzutu odłamków,
- bezpo
ś
redniego zagro
ż
enia powaleniem obiektu budowlanego, w szczególno
ś
ci w kierunku
innym ni
ż
projektowany,
g) zakres i sposoby likwidacji lub ograniczenia zagro
ż
e
ń
oraz niezb
ę
dne techniczne
ś
rodki
zabezpieczaj
ą
ce,
h) ustalenie strefy zagro
ż
enia dla ludzi i strefy zagro
ż
enia dla obiektów budowlanych,
i) sposób zabezpieczenia strefy zagro
ż
enia dla ludzi w trakcie wykonywania robót strzałowych,
j) procedur
ę
likwidacji niewypałów,
k) zestawienie
ś
rodków strzałowych,
l) wskazanie miejsca tymczasowego składowania
ś
rodków strzałowych,
ł) wykaz osób i instytucji, które nale
ż
y powiadomi
ć
o wykonywaniu robót strzałowych;
2) cz
ęść
rysunkow
ą
, w szczególno
ś
ci:
a) szkic sytuacji terenowej z naniesionymi podziemnymi i nadziemnymi obiektami budowlanymi
znajduj
ą
cymi si
ę
w otoczeniu rozbieranego obiektu budowlanego i zasi
ę
gu ustalonej strefy
zagro
ż
e
ń
dla ludzi i strefy zagro
ż
enia dla obiektu budowlanego,
b) szkic zabezpiecze
ń
przed rozrzutem odłamków,
c) szkic usytuowania oraz wymiary rowów i watów ochronnych lub elementów chroni
ą
cych
otoczenie przed upadkiem mas i fal
ą
parasejsmiczn
ą
wywołan
ą
detonacj
ą
,
d) przewidywany zarys usypu oraz zasi
ę
g upadku mas (szkic gruzowiska);
3) metryki strzałowe;
4) imi
ę
i nazwisko projektanta dokumentacji strzałowej, numer uprawnie
ń
, podpis oraz dat
ę
.
Zał
ą
cznik nr 2
TRE
ŚĆ
METRYKI STRZAŁOWEJ
1. Metryka strzałowa powinna zawiera
ć
nast
ę
puj
ą
ce dane:
1) zakres robót strzałowych obj
ę
tych metryk
ą
oraz masa rozbieranego obiektu budowlanego, jego
cz
ęś
ci lub elementu;
2) techniczne
ś
rodki zabezpieczenia otoczenia (w szczególno
ś
ci waty, osłony, poduszki, rowy,
odci
ą
gi);
3) rodzaj i całkowita masa materiału wybuchowego;
4) masa jednocze
ś
nie inicjowanych ładunków wybuchowych;
5) liczba zapalników odpalana w serii i ł
ą
czna;
6) rodzaj i sposób wykonywania przybitki;
7) sposób załadowania otworów strzałowych, schemat ich rozmieszczenia, wymiary oraz dopuszczalna
masa ładunku wybuchowego w otworze;
8) typ zapalarki oraz sposób ł
ą
czenia zapalników elektrycznych;
9) system sygnałów ostrzegawczych w czasie wykonywania robót strzałowych;
10) wskazanie miejsca odpalania;
11) sposób wykonania, zakres i parametry strzela
ń
próbnych (je
ś
li wyst
ę
puj
ą
);
12) imi
ę
i nazwisko projektanta metryki strzałowej, numer uprawnie
ń
, podpis oraz data;
13) imi
ę
i nazwisko kierownika robót strzałowych, numer uprawnie
ń
, podpis oraz data;
14) potwierdzenie wykonania robót strzałowych, ewentualne uwagi o ich przebiegu oraz braku
niewypałów, dokonane przez kierownika robót strzałowych (je
ż
eli nie jest prowadzony dziennik
rozbiórki).
2. W przypadku gdy nie jest sporz
ą
dzana dokumentacja strzałowa, metryka strzałowa powinna
zawiera
ć
dodatkowo:
1) nazw
ę
, adres i rodzaj obiektu budowlanego, w którym wykonywane b
ę
d
ą
roboty strzałowe;
2) szkic sytuacyjny terenu rozbiórki i jego otoczenia z naniesion
ą
stref
ą
zagro
ż
enia dla ludzi oraz, w
miar
ę
potrzeb, szkic zabezpiecze
ń
przed rozrzutem odłamków;
3) szkic sytuacyjny terenu rozbiórki i jego otoczenia z naniesionymi podziemnymi i nadziemnymi
obiektami budowlanymi oraz naniesionym zasi
ę
giem strefy zagro
ż
enia dla obiektu budowlanego.
3. W zale
ż
no
ś
ci od potrzeb uzasadnionych wzgl
ę
dami technicznymi i bezpiecze
ń
stwa, metryka
strzałowa powinna okre
ś
la
ć
zakres dodatkowych zabezpiecze
ń
wynikaj
ą
cych z charakteru robót
rozbiórkowych.
Zał
ą
cznik nr 3
WZÓR TABLICY OSTRZEGAWCZEJ