25. Wykonawstwo budowli ziemnych oraz badania odbiorowe.
I. Wykonawstwo:
1. Budowa przekopów
Sposób wykonywania przekopów zależy od posiadanych przez wykonawcę środków
technicznych oraz rodzaju i ilości gruntów na trasie robót. Sposoby te to:
· warstwowy podÅ‚użny
· czoÅ‚owy
· gÅ‚Ä™bokich wcięć.
Wybór sposobu zależy od jego długości i głębokości, właściwości geotechnicznych
gruntu, ukształtowania terenu i układu geologicznego warstw.
Wybór środków mechanicznych jak spycharki, zgarniarki, koparki i równiarki zależy
od spójności, ciężaru i ilości gruntu do wydobycia.
A. Wykonanie przekopów sposobem warstwowym
Prace wykonuje się warstwami o niewielkiej grubości (ok. kilkunastu
centymetrów  rys. 1) albo grubymi warstwami o grubości do 2,0 m i więcej
(rys.2). Budowa przekopu cienkimi warstwami polega na zastosowaniu
koparek lub koparkoładowarek, które przekopują wzdłuż odcinek trasy
warstwami (rys. 2), ładując urobek na środki transportowe.
B. Wykonanie przekopów sposobem czołowym
Sposób czołowy stosowany jest w terenie mocno pofałdowanym oraz w
terenie podgórskim i górskim, przy wykonywaniu krótkich i głębokich
wykopów (rys. 3). Najczęściej prowadzi się je na stokach bocznie
pochylonego terenu, w tzw. przekrojach odcinkowych (rys 4).
2. Budowa nasypów
a. Wykonywanie nasypów metodą warstwową
Jest to najczęściej stosowana metoda wykonania nasypów. Grunty
wbudowane są warstwami o różnej grubości (8-35 cm) w przypadku
zastosowania spycharek lub zagniatarek oraz 50-100 cm w przypadku
zastosowania koparko-ładowarek i samochodów. Nasyp jest formowany w
kierunku podłużnym od razu na całej długości szerokości, a równocześnie jest
zagęszczany wskutek przejazdu środków dowożących grunt. Rys 5
przedstawia dwa sposoby budowy nasypów metodą warstwową:
· kiedy Å›rodki transportu dojeżdżajÄ… na niższy poziom w danym przekroju
poprzecznym o wysypują grunt obok siebie z dołu (sposób wyprzedzający)
· lub wjeżdżajÄ… na warstwÄ™ nawiezionego gruntu i wysypujÄ… go z góry
(sposób nadążający).
b. Wykonywanie nasypów metodą boczną i czołową
Nasypy wykonywane tymi metodami formuje się od razu na całą
wysokość, niezależnie od miąższości urabianych warstw. Dowożone
grunty sypane są z góry nasypu w bok (metoda boczna  rys. 6) lub od
czoła (metoda czołowa  rys 7), względnie jako kombinacja tych
metod. Metoda czołowa jest najczęściej stosowana, gdy nasyp
przekracza głębokie kotliny lub jary oraz na podejściach do rzek.
II. Badania odbiorowe:
Komunikacyjne budowle ziemne  rodzaje badań:
- Gęstość objętościowa gruntu
- Moduł wtórny odkształcenia E2 [MPa], oznaczenie modułu odkształcenia podłoża
przez obciążenie płytą statyczną VSS
- Wskaz
nik nośności Wnoś (CBR)
- PÄ™cznienie liniowe Á
- Wskaz
nik pisakowy WP (SE)
- Moduł dynamiczny Ed
- Podnoszenie kapilarne Hk
- Wskaz
nik różnoziarnistości U
Oznaczenie modułu odkształcenia podłoża przez obciążenie płytą statyczną VSS
, "" , ""
= " = " =
" "
E1  pierwotny moduł odkształcenia [MPa]
E2  wtórny moduł odkształcenia [MPa]
I0  wskaz
nik odkształcenia
"p1,2  różnica obciążeń w pierwotnym i wtórnym cyklu obciążenia w zakresie od 0,05 do
0,15 MPa w przypadku podłoża ulepszonego
"s1,2  przyrost przemieszczeń odpowiednio w 1 i 2 cyklu obciążenia, odpowiadający
podanemu zakresowi obciążenia
D  średnica płyty pomiarowej
Wskaz
nik nośności wnoś [%]  odpowiada w przybliżeniu wartości CBR (kalifornijski wskaz
nik
nośności)- jest to stosunek obciążenia jednostkowego p, które należy zastosować, aby trzpień
w kształcie wydłużonego walca o przekroju 20 cm2 (d = 5cm)wcisnąć odpowiednio
przygotowaną próbkę gruntu do określonej głębokości 2,5 mm lub 5,0 mm, jednostajną
prędkością 1,25 mm/min, do porównawczego obciążenia jednostkowego pp, które jest
wartością stałą i odpowiada ciśnieniu jakie było potrzebne, aby taki sam trzpień z taką samą
prędkością oraz na taką samą głębokość wcisnąć materiał wzorcowy, który stanowi tłuczeń
standardowo zagęszczony.
= " 100
Å›
p  ciśnienie, jakie jest potrzebne, aby zagłębić trzpień o przekroju 20 cm2 w odpowiednio
przygotowaną próbkę gruntu na głębokość 2,5 mm lub 5,0 mm [MPa]
pp  ciśnienie porównawcze, które przy wgłębieniu trzpienia na 2,5 mm wynosi 7 MPa, a przy
wgłębieniu na 5,0 mm wynosi 10 MPa
pÄ™cznienie liniowe Á - wyrażone stosunkiem procentowym przyrostu wysokoÅ›ci próbki
gruntu, spowodowane nasyceniem jej wodą, do pierwotnej wysokości próbki [%]
"
Á = " 100
h  początkowa wysokość próbki [mm]
"h  różnica pomiędzy odczytem czujnika na początku badania nasiąkliwości i odczytem
końcowym [mm]
Wskaz
nik piaskowy WP (SE)  jest to procentowy stosunek objętości ziaren frakcji piaskowej i
częściowo żwirowej do objętości tych frakcji gruntu lub kruszywa wraz z
cząstkami występującymi w formie zawiesiny przygotowanej w sposób
określony normą [%]
Cel określania:
- Wskaz
nik piaskowy służy do określania przydatności kruszywa do
stabilizacji mechanicznej, przy wykonaniu podbudowy w nawierzchni
ulepszonej.
- W kontroli jakości gruntów stosowanych do stabilizacji spoiwami
hydraulicznymi i lepiszczami bitumicznymi.
- Określenie stopnia wysadzinowości gruntów.
- Przydatność piasków do mas bitumicznych.
= " 100
Moduł dynamiczny odkształcenia Evd (Ed)  określany w badaniu
ugięciomierzem dynamicznym.
= 1,5 " "
- średnia wartość naprężenia pod płytą [0,1 MPa]
- promień siły obciążającej [150 mm]
 amplituda osiadania [mm]
Moduł dynamiczny odkształcenia Evd  przybliżona zależność pomiędzy wtórnym
modułem odkształcenia a dynamicznym modułem odkształcenia. W konkretnych
warunkach należy przeprowadzić cechowanie.
H" 600 "