3 Mechanizm powstawania odruchów warunkowych oraz metody ich badania
3. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych oraz metody ich badania. Mechanizm powstawania w trakcie działania bodzcem warunkowym dochodzi do pobudzenia ośrodków odpowiedzialnych za jego interpretację np.( dzwięk pobudza ośrodek słuchu), natomiast bodziec bezwarunkowy taki jak pokarm powoduje pobudzenie ośrodka pokarmowego w podwzgórzu. Ośrodek pokarmowy mobilizuje ośrodek ślinowy do wydzielania śliny. Jak widać w trakcie działania obydwu bodzców jednocześnie powstają dwa niezależne pobudzenia ośrodków, które mogą wytwarzać między sobą związki czasowe. Jedynym warunkiem jest to, że obydwa ośrodki są pobudzane jednocześnie. Pobudzenie ośrodka odruchu bezwarunkowego jest silniejsze niż pobudzenie ośrodków odbierających podniety warunkowe. Dlatego toruje on drogę impulsacji ze słabszego ośrodka warunkowych bodzców do siebie. A) Przed wytworzeniem łuku odruchu warunkowego działa tylko łuk odruchu bezwarunkowego 1) Pokarm(bodziec) , język(receptor)-2) ośrodek pokarmowy w podwzgórzu-3) ośrodek wydzielania śliny- 4) efektor czyli gruczoł ślinowy efekt wydzielanie śliny. B) Po wytworzeniu łuku odruchu warunkowego 1) bodziec warunkowy (dzwięk)- 2) receptor komórki w narządzie słuchu- 3) ośrodek słuchowy-4) ośrodek pokarmowy-5)ośrodek wydzielania śliny 6)gruczoł ślinowy efekt wydzielanie śliny. Przykładowe badania- badanie odruchu klasycznego- głodnego! Psa umieszczamy w wieży milczenia, eksperymentator znajduje się w innym pomieszczeniu( nie na widoku, aby pies nie rozpraszał się jego widokiem) a pomieszczenie jest izolowane akustycznie. Pobudzamy psa bodzcem akustycznym następnie przez rurkę wprowadzamy pokarm (bodziec bezwarunkowy) a rurka ze ssakiem zbieramy ślinę. Powtarzając badanie wielokrotnie w pewnym momencie używamy tylko bodzca warunkowego( dzwięku) i obserwujemy aktywność wydzielania śliny. Siłę odruchu możemy badać zwiększając do pewnego stopnia głośność dzwięku. Badanie odruchu instrumentalnego- umieszczamy głodne zwierzę w klatce z przyciskiem umożliwiającym mu otworzenie szufladki z jedzeniem. Zwierzę w trakcie poruszania się naciska na przycisk i dostaje pokarm. W miarę powtarzania eksperymentu zwierze uczy się, że za każdym razem, gdy wciśnie przycisk otrzyma nagrodę w postaci jedzenia.