03 Posługiwanie się dokumentacją techniczną 2

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marian Grabkowski

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 723[05].O1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Małgorzata Karbowiak
mgr inż. Jolanta Skoczylas

Opracowanie redakcyjne:
dr inż. Marian Grabkowski

Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[05].O1.03
„Posługiwanie się dokumentacją techniczną”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu monter – instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Rodzaje i znaczenie rysunków technicznych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Materiały i przybory do rysowania

5.1.2. Ćwiczenia

5.3. Opisywanie i wymiarowanie rysunków technicznych

5.1.3. Ćwiczenia

5.4. Podstawowe konstrukcje geometryczne

5.1.4. Ćwiczenia

5.5. Zasady rzutowania

5.1.5. Ćwiczenia

5.6. Oznaczenia graficzne na rysunkach budowlanych

5.1.6. Ćwiczenia

5.7. Przekroje i schematy części maszyn

5.1.7. Ćwiczenia

5.8. Uproszczenia rysunkowe

5.1.8. Ćwiczenia

5.9. Dokumentacja rysunkowa

5.1.9. Ćwiczenia

5.10. Przedmiar robót

5.1.10. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter – instalator urządzeń
technicznych w budownictwie wiejskim.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowania u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktację zadań,

−

propozycję norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

723[05].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony

środowiska

723[05].O1

Podstawy

zawodu

723[05].O1.02

Rozpoznawanie obiektów

budownictwa wiejskiego

723[05].O1.03

Posługiwanie się dokumentacją

techniczną

723[05].O1.04

Określanie zasad gospodarki wodnej

w środowisku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

−

stosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

stosować przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej,

−

stosować przepisy dotyczące ochrony środowiska,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić znaczenie rysunku w technice,

−

rozróżnić rodzaje rysunków technicznych,

−

dobrać materiały rysunkowe oraz posłużyć się podstawowymi przyborami rysunkowymi,

−

wykonać rysunki podstawowych konstrukcji geometrycznych w różnych skalach,

−

wykonać proste rysunki techniczne,

−

zastosować zasady wymiarowania i opisywania rysunków technicznych,

−

wykonać rysunki części i zespołów maszyn,

−

sporządzić rysunki rzutów i przekrojów różnych elementów,

−

zastosować znormalizowane oznaczenia graficzne materiałów budowlanych oraz
elementów instalacji sanitarnych,

−

odczytać proste rysunki techniczne i uproszczenia rysunkowe,

−

odczytać rysunki wykonawcze i złożeniowe,

−

odczytać i zinterpretować rysunki schematyczne maszyn,

−

wykonać szkice maszyn i urządzeń oraz elementów instalacji budowlanych,

−

posłużyć się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną w zakresie odczytywania
wielkości parametrów technicznych instalacji i urządzeń technicznych,

−

wykonać przedmiar robót instalacyjnych na podstawie dokumentacji technicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Monter

–

instalator

urządzeń

technicznych

w budownictwie wiejskim 723[05]

Moduł:

Podstawy zawodu 723[05].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 723[05].O1.03

Temat: Wymiarowanie.

Cel ogólny: zapoznanie uczniów ze sposobami wymiarowania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zastosować linie wymiarowe,

−

zastosować podziałki w wymiarowaniu,

−

wykonać rysunki zgodnie z zasadami wymiarowania.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna i grupowa.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie monter - instalator urządzeń technicznych w
budownictwie wiejskim.

Środki dydaktyczne:

−

modele (przekroje) budynków z zaznaczeniem instalacji,

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−

przybory kreślarskie, gumka.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:

−

nauczyciel przedstawia i omawia podstawowe zasady wymiarowania,

−

nauczyciel wymienia elementy wymiarowania,

−

nauczyciel omawia na modelu sposób wymiarowania oraz zastosowanie podziałki
w wymiarowaniu,

−

nauczyciel dzieli uczniów na dwuosobowe zespoły,

−

każdy z zespołów rysuje zadany rysunek w określonej przez nauczyciela podziałce,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w rozwiązaniu zadań. Podpowiada
najlepsze rozwiązania.

4. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Nauczyciel analizuje prace poszczególnych zespołów uczniowskich.
6. Uczniowie prezentują swoje prace na dużych arkuszach papieru w kolejności

wykonywania.

7. Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Na podstawie informacji zdobytych podczas zajęć, i literatury, wykonaj wymiarowanie

elementu konstrukcyjnego w podziałce 1:5.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Monter

–

instalator

urządzeń

technicznych

w budownictwie wiejskim 723[05]

Moduł:

Podstawy zawodu 723[05]. O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 723[05].O1.03

Temat: Rzuty kondygnacji instalacji wodociągowych.

Cel ogólny: zapoznanie uczniów z zasadami projektowania instalacji wodociągowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wymienić zasady sporządzania projektu technicznego instalacji wodociągowej,

−

odczytać z projektu technicznego sposób wykonania i przebiegu w budynku instalacji
wodociągowej,

−

wymienić kolejność czynności podczas wykonywania instalacji wodociągowej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie monter instalator urządzeń technicznych
w budownictwie wiejskim.

Środki dydaktyczne:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−

przybory kreślarskie,

−

gumka,

−

projekty instalacji wodociągowej.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Przeanalizuj

technologię

wykonywania

rysunków

ilustrujących

przebieg

instalacji

wodociągowej w budynku.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno – porządkowe, wyjaśnienie tematu zajęć, zaznajomienie uczniów

z pracą metodą przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Jakie rozróżniamy przekroje budynków?
2. Jakie wyróżniamy urządzenia sanitarne i przewody?
3. Sposób przebiegu instalacji wodociągowej w budynku?
4. Sposób połączenia poziomych przewodów wodociągowych z pionami?

PLANOWANIE
1. Ustal, jakie obowiązują zasady przy projektowaniu instalacji wodociągowych.
2. Ustal, w jaki sposób przebiega instalacja wodociągowa w budynku.
3. Ustal rozkład pionów w konkretnym budynku.
4. Zaplanuj ilość wodomierzy.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Przypomnij sobie przekroje pionowe i poziome budynku.
2. Przypomnij oznaczenia graficzne przyborów i uzbrojenia przewodów sanitarnych.
3. Narysuj schemat przebiegu instalacji wodociągowej na rzucie piwnic.
4. Wykonaj zadane i zaplanowane ćwiczenie, pamiętając o zasadach bhp.
5. Zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy.
6. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów wyznaczają lidera grupy,

który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

SPRAWDZANIE
1. Czy prawidłowo został wykonany rysunek szkicowy?
2. Czy rysunek jest czytelny i estetyczny?
3. Czy wszystkie cechy charakterystyczne instalacji wodociągowej zostały określone?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe, ważne umiejętności
zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Na podstawie informacji zdobytych podczas zajęć, i literatury, napisz kolejność czynności
technologicznych podczas projektowania instalacji wodociągowej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Rodzaje i znaczenie rysunków technicznych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród przedstawionych rysunków wybierz te, które przedstawiają przekroje pionowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Należy Należy zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć rysunki,
2) wybrać te rysunki, które przedstawiają przekroje pionowe,
3) uzasadnić swój wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

plansze na których przedstawione są różnego rodzaju rysunki techniczne,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca rysunków technicznych.

Ćwiczenie 2

Spośród przedstawionych rysunków wybierz te, które przedstawiają przekroje poziome.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Należy Należy zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć rysunki,
2) wybrać te rysunki, które przedstawiają przekroje poziome,
3) uzasadnić swój wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

plansze na których przedstawione są różnego rodzaju rysunki techniczne,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca rysunków technicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Materiały i przybory do rysowania

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z zestawu przyborów do kreślenia tuszem wybierz rapidograf i opisz jego zastosowanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Należy zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć przybory kreślarskie,
2) wybrać rapidograf spośród przyborów do kreślenia tuszem,
3) opisać zastosowanie rapidografu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy przyborów do kreślenia tuszem,

−

literatura z rozdziału 7

dotycząca materiałów i przyborów do rysowania.

Ćwiczenie 2

Spośród ołówków leżących na stole wybierz te, które mają najtwardszy grafit i opisz ich

zastosowanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Należy zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć ołówki,
2) wybrać ołówki o najtwardszym graficie,
3) uzasadnić swój wybór,
4) opisać zastosowanie najtwardszych ołówków.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw ołówków o różnych stopniach twardości grafitu,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów i przyborów do rysowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Za pomocą krzywika narysuj 4 linie krzywe według podanego wzoru.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Należy zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać spośród przyborów do rysowania krzywik,
2) obejrzeć rysunek z liniami krzywymi,
3) narysować 4 linie krzywe według podanego wzoru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw przyborów do rysowania,

−

kartki bloku technicznego,

−

przykładowy rysunek z liniami krzywymi,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów i przyborów do rysowania.

Ćwiczenie 4

Wykreśl ołówkiem linię cienką, grubą i bardzo grubą.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Należy zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać odpowiednie rodzaje ołówków,
2) narysować linię cienką, grubą i bardzo grubą.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw ołówków o różnym stopniu twardości,

−

kartki bloku technicznego,

−

literatura z rozdziału 7

dotycząca materiałów i przyborów do rysowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Opisywanie i wymiarowanie rysunków technicznych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Napisz dowolny tekst pismem znormalizowanym typu A.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać odpowiedni rodzaj ołówków oraz kartkę papieru,
2) wykonać pomocniczą siatkę do pisma technicznego,
3) napisać dowolny tekst,
4) uzasadnić sposób wykonania zadania,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przybory i materiały do rysowania: ołówki i kartki papieru,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca opisywania i wymiarowania rysunków technicznych.

Ćwiczenie 2

Napisz kilka dowolnych liter pismem znormalizowanym typu B.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

przybory i materiały do rysowania: ołówki i kartki papieru,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca opisywania i wymiarowania rysunków technicznych.

Ćwiczenie 3

Narysuj dowolny trójkąt kreślarski i zwymiaruj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać odpowiedni rodzaj ołówków oraz kartkę papieru,
2) wybrać przybory do wykreślenia trójkąta,
3) narysować trójkąt kreślarski,
4) zwymiarować trójkąt kreślarski,
5) ocenić sposób wykonania zadania,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przybory i materiały do rysowania: ołówki, kartki papieru, liniały,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca opisywania i wymiarowania rysunków technicznych.

Ćwiczenie 4

Wykreśl i zwymiaruj sześciokąt foremny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać odpowiedni rodzaj ołówków oraz kartkę papieru,
2) wybrać przybory do wykreślenia sześciokąta,
3) wykreślić sześciokąt foremny,
4) zwymiarować sześciokąt foremny,
5) ocenić sposób wykonania zadania,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

przybory i materiały do rysowania: ołówki, kartki papieru, liniały, cyrkle,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca opisywania i wymiarowania rysunków technicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Podstawowe konstrukcje geometryczne

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykreśl prostą równoległą do prostej m.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) narysować prostą m,
3) zakreślić z punktu A łuk b, przecinający prostą m w punkcie B,
4) zakreślić z punktu B łuk c, przecinający prostą m w punkcie C,
5) zakreślić odcinkiem AC jako promieniem, z punktu B, łuk d do przecięcia z łukiem

b w punkcie D,

6) połączyć punkt D z punktem A,
7) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstawowych konstrukcji geometrycznych.

Ćwiczenie 2

Wykreśl sześciokąt foremny wpisany w okrąg o danym promieniu r.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować materiały i przybory kreślarskie,
2) wykreślić okrąg o promieniu r,
3) podzielić okrąg koła cyrklem, na sześć równych odcinków o długości r,
4) połączyć liniami prostymi punkty podziału okręgu,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstawowych konstrukcji geometrycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Zasady rzutowania

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykreśl rzuty odcinka AB prostopadłego do rzutni pionowej

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rzuty punktów A i B na trzy płaszczyzny rzutów,
2) połączyć punkty A" z B" i A z B,
3) zaprezentować wykonane zadanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

blok techniczny, przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad rzutowania.

Ćwiczenie 2

Wykreśl rzuty prostokątne ostrosłupa, ustawionego równolegle do rzutni pionowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy do wykonania zadania,
2) wykreślić rzuty wszystkich wierzchołków ostrosłupa,
3) połączyć odpowiednie rzuty wierzchołków liniami prostymi,
4) zaprezentować wykonane zadanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

blok techniczny, przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad rzutowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Oznaczenia graficzne na rysunkach budowlanych

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj

fragment

ściany zewnętrznej z zaznaczeniem rodzajów materiałów

i przykładowych grubości warstw.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory do rysowania,
2) narysować fragment ściany zewnętrznej z zaznaczeniem rodzajów materiałów,
3) narysować i nanieść wymiary grubości warstw w ścianie,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń graficznych na rysunkach budowlanych.

Ćwiczenie 2

Narysuj fragment ściany murowanej grubości 38 cm, w której znajdują się kanały

dymowe, spalinowe i wentylacyjne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory do rysowania,
2) narysować fragment ściany murowanej grubości 38 cm,
3) nanieść na rysunek ściany kanały dymowe, spalinowe i wentylacyjne,
4) zaprezentować rozwiązanie swojego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń graficznych na rysunkach budowlanych.

Ćwiczenie 3

Wykreśl i zwymiaruj położenie otworu drzwiowego w ścianie wewnętrznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory do rysowania,
2) narysować fragment ściany wewnętrznej z otworem drzwiowym,
3) zwymiarować otwór drzwiowy w ścianie,
4) zaprezentować rozwiązanie swojego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń graficznych na rysunkach budowlanych.

Ćwiczenie 4

Wykreśl i zwymiaruj rzut poziomy sali lekcyjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory do rysowania,
2) narysować rzut poziomy sali lekcyjnej z zaznaczeniem otworów drzwiowych i okiennych,
3) zwymiarować wykonany rzut,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń graficznych na rysunkach budowlanych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Przekroje i schematy części maszyn

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj rysunek przekładni łańcuchowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) przygotować materiały i przybory kreślarskie,
2) wykonać rysunek przekładni łańcuchowej,
3) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca przekrojów i schematów części maszyn.

Ćwiczenie 2

Z podanych rysunków przekrojów, wybierz przekrój studzienki i scharakteryzuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć rysunki przekrojów,
2) wybrać spośród rysunków przekrój przez studzienkę,
3) scharakteryzować wybrany przekrój.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki przekrojów,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca przekrojów i schematów części maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Uproszczenia rysunkowe

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj rysunek schematyczny urządzenia do przygotowywania ciepłej wody.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp,
2) dobrać odpowiednie materiały i przybory piśmiennicze,
3) wykonać rysunek schematyczny urządzenia do przygotowania ciepłej wody,
4) sprawdzić jakość wykonanej pracy,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory piśmiennicze,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca uproszczeń rysunkowych.

Ćwiczenie 2

Wykonaj rysunek schematyczny rozmieszczenia instalacji gazu w określonym budynku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp,
2) dobrać materiały i przybory piśmiennicze,
3) wykonać rysunek schematyczny rozmieszczenia instalacji gazu w danym budynku,
4) sprawdzić jakość wykonanej pracy,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory piśmiennicze,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca uproszczeń rysunkowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Dokumentacja rysunkowa

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj rozwinięcie instalacji wodociągowej w budynku jednorodzinnym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować materiały i przybory do rysowania,
2) wykonać przekrój pionowy budynku,
3) nanieść wszystkie urządzenia w jednej płaszczyźnie,
4) nanieść piony,
5) zaznaczyć średnicę wszystkich rur i pionów,
6) nanieść rzędne poziomów w budynku,
7) sprawdzić jakość wykonanej pracy,
8) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca dokumentacji rysunkowej.

Ćwiczenie 2

Spośród kilku rysunków wchodzących w skład dokumentacji rysunkowej, wybierz projekt

sieci kanalizacyjnej i scharakteryzuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przyjrzeć się dokładnie rysunkom,
2) wybrać rysunek przedstawiający projekt sieci kanalizacyjnej,
3) omówić wybrany rysunek,
4) dokonać samooceny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki wchodzące w skład dokumentacji technicznej,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca dokumentacji rysunkowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.10. Przedmiar robót

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj zestawienie materiałów z dowolnego projektu instalacyjnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać dowolny projekt instalacyjny,
2) wykonać zestawienie materiałów z wybranego projektu,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kalkulator,

−

materiały i przybory do pisania,

−

projekty instalacyjne,

−

katalogi nakładów rzeczowych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca przedmiaru robót.

Ćwiczenie 2

Wykonaj zestawienie materiałów do wykonania instalacji centralnego ogrzewania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, a także zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać dowolny projekt instalacji centralnego ogrzewania,
2) wyszczególnić podstawowe materiały, takie jak rury stalowe, zawory odcinające, kurki

spustowe, uchwyty do rur,

3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

kalkulator,

−

materiały i przybory do pisania,

−

projekty instalacyjne centralnego ogrzewania,

−

katalogi nakładów rzeczowych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca przedmiaru robót.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Posługiwanie się dokumentacją
techniczną”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania: 1–19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 20–25 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a, 4. a, 5. a, 6. b, 7. d, 8. b, 9. d, 10. c, 11. d,
12. b, 13. a, 14. b, 15. d, 16. c, 17. a, 18. b, 19. d, 20. a, 21. b, 22. a, 23. c, 24. b,
25. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić sposób wykonywania rysunków
orientacyjnych

Określić zastosowanie rzutów poziomych

Określić skale wykonywania rzutów
poziomych

Rozróżnić rysunki zasadnicze

Wskazać przybory kreślarskie do kreślenia
linii poziomych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozróżnić oznaczenia ołówków twardych

Rozróżnić rodzaje znaków ograniczających
w wymiarze rysunkowym

Zdefiniować dwie proste równoległe

Określić kąt prostych prostopadłych

Zdefiniować pojęcie rzutni

Określić, czym jest rzut odcinka
prostopadłego do płaszczyzny rzutów

Określić, czym jest rzut trójkąta
prostopadłego do płaszczyzny rzutów

Określić podziałkę rysunków wykonywanych
w I stopniu dokładności

Zdefiniować rysunek schematyczny

Określić kondygnację od której
rozpoczynamy rysowanie instalacji
wodociągowych

Określić rodzaj rysunków szczegółowych

Określić zadania pionów w instalacjach CO

Określić przydatność norm zużycia
materiałów

Określić rodzaje materiałów podstawowych

Ustalić od czego zależy rozkład pionów

Ustalić w jaki sposób płyną ścieki
w instalacjach kanalizacyjnych

Ustalić przewód, który łączy instalację
kanalizacyjną z kanałem ulicznym

Scharakteryzować pojęcie przekładni

Ustalić najłatwiejszy sposób rzutowania brył

Ustalić efekt rzutowania odcinka położonego
ukośnie do płaszczyzny rzutów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 25 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania typu wielokrotnego

wyboru. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna, Wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

6. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeśli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

7. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 20 do 25).

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 35 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rysunek orientacyjny określa położenie obiektu budowlanego w stosunku do

a) danego osiedla, dzielnicy, drogi.
b) granic obiektów sąsiadujących.
c) strony wschodniej budynku.
d) linii zabudowy.

2. Rzut poziomy przedstawia przedmiot leżący na płaszczyźnie

a) poziomej widzianej z boku.
b) poziomej widzianej z góry.
c) pionowej widzianej z boku.
d) pionowej widzianej z góry.

3. Rzuty poziome wykonuje się w podziałce

a) 1:100.
b) 1:20.
c) 1:10.
d) 1:5.

4. Rysunki zasadnicze to

a) przekroje poziome, pionowe i rozwinięcia.
b) rysunki schematyczne.
c) rysunki szczegółowe.
d) rysunki ogólne.

5. Do kreślenia linii poziomych służy

a) przykładnica.
b) rysownica.
c) przymiar.
d) krzywik.

6. Oznaczenie ołówka twardego to

a) 2B.
b) H.
c) F.
d) B.

7. Znaki ograniczające w wymiarze rysunkowym to

a) liczby wymiarowe.
b) linie pomocnicze.
c) wymiary liniowe.
d) groty, kreski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Dwie proste leżące w jednej płaszczyźnie, pokrywające się lub niemające punktów

wspólnych, to proste
a) prostopadłe.
b) równoległe.
c) odcinki.
d) zbieżne.

9. Dwie proste prostopadłe przecinają się pod kątem

a) 120

b) 110

c) 100

d) 90

10. Rzutnia to płaszczyzna, na którą rzutujemy

a) przekrój pionowy budynku.
b) przekrój poziomy budynku.
c) punkt, prostą, płaszczyznę.
d) elewacje budynku.

11. Rzut odcinka prostopadłego do płaszczyzny rzutów jest

a) prostą prostopadłą.
b) prostą równoległą.
c) odcinkiem.
d) punktem.

12. Rzutem trójkąta prostopadłego do płaszczyzny rzutów jest

a) prosta równoległa.
b) odcinek.
c) trójkąt.
d) prosta.

13. Rysunki wykonywane w I stopniu dokładności mają podziałkę mniejszą niż

a) 1:100.
b) 1:50.
c) 1:20.
d) 1:10.

14. Rysunek schematyczny to rysunek

a) szczegółowy.
b) uproszczony.
c) złożony.
d) główny.

15. W instalacjach wodociągowych rysowanie instalacji rozpoczynamy od rzutu

a) pierwszego piętra.
b) trzeciego piętra.
c) drugiego piętra.
d) piwnic.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Aby prawidłowo wykonać instalację wykonujemy

a) rzuty pionowe instalacji.
b) rzuty poziome instalacji.
c) rozwinięcia instalacji.
d) przekroje.

17. Zadaniem pionów w instalacjach C.O. jest doprowadzenie

a) czynnika grzejnego do grzejników.
b) ciepłej wody do sanitariatów.
c) klimatyzacji.
d) gazu.

18. Normy zużycia materiałów służą do określenia

a) właściwego wykorzystania i sprawdzenia materiałów.
b) właściwego zapotrzebowania materiałów.
c) właściwości materiałów.
d) jakości materiałów.

19. Materiały podstawowe w zestawieniu materiałowym to

a) uchwyty.
b) pokost.
c) haki.
d) rury.

20. Rozkład pionów zależy od

a) usytuowania punktów poboru wody w budynku.
b) ilości kondygnacji w budynku.
c) ilości pomieszczeń w budynku.
d) rozkładu pokoi w budynku.

21. W instalacjach kanalizacyjnych ścieki płyną

a) prostoliniowo.
b) grawitacyjnie.
c) dwurzędowo.
d) szeregowo.

22. Odcinek przewodu kanalizacyjnego, który łączy instalację kanalizacyjną z kanałem

ulicznym, to
a) przykanalik.
b) studzienka.
c) kanalik.
d) zawór.

23. Przekładnia to zespół elementów pośredniczących przy przenoszeniu

a) obciążeń.
b) naprężeń.
c) mocy.
d) siły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24. Bryły najłatwiej rzutować, jeśli ich krawędzie i osie będą

a) zbieżne ukośnie do płaszczyzny rzutów.
b) prostopadłe do płaszczyzny rzutów.
c) równoległe do płaszczyzny rzutów.
d) zbieżne do płaszczyzny rzutów.

25. Rzut odcinka położonego ukośnie do rzutni jest

a) takiej samej długości co rzutowany odcinek.
b) dwa razy dłuższy od odcinka rzutowanego.
c) dłuższy od rzutowanego odcinka.
d) krótszy od rzutowanego odcinka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.....................................................

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zaznacz poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Posługiwanie się dokumentacją
techniczną”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania: 1–19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 20–25 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. a, 4. d, 5. a, 6. c, 7. d, 8. a, 9. a, 10. d, 11. a,
12. d, 13. d, 14. a, 15. a, 16. b, 17. a, 18. a, 19. c, 20. a, 21. a, 22. a, 23. b, 24. a,
25. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Rozróżnić rysunki orientacyjne

Określić skalę wykonywania rysunków
zasadniczych

3 Określić oznaczenie ołówków średniej twardości

4 Określić zastosowanie przykładnicy

5 Określić zastosowanie rapidografów

6 Określić grubość linii pisma typu B

7 Określić jednostkę wymiaru liniowego

8 Zdefiniować proste równoległe

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyjaśnić sposób wykreślenia trójkąta
równobocznego

Określić cechy charakterystyczne trójkąta
prostokątnego

11 Określić sposób na znalezienie środka okręgu

Określić czym jest rzut odcinka prostopadłego
do płaszczyzny rzutów

Określić rodzaj linii do rysowania zarysów
widocznych obiektów i przekrojów.

Określić wysokość wykonywania przekrojów
poziomych

Wyjaśnić cel stosowania odnośników
szczegółów

Wyjaśnić cel stosowania przekrojów części
maszyn

17 Zdefiniować przekładnię mechaniczną

18 Wymienić rodzaje schematów graficznych

Określić sposób wymiarowania elementów
powtarzających się

Ustalić skład dokumentacji technicznej instalacji
wodnej

21 Ustalić zastosowanie przykanalika

22 Ustalić zastosowanie norm zużycia materiałów

Ustalić rodzaj projektu na podstawie, którego
wykonuje się instalację wodociągową

Scharakteryzować sposób oznaczania na
rysunkach miejsc przejścia pionów

Scharakteryzować zadania schematu
strukturalnego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

wyboru. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna, Wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

6. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeśli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

7. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 20 do 25).

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 35 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rysunki orientacyjne określają

a) położenie budynku w stosunku do danego osiedla, dzielnicy, drogi czy innego

obiektu.

b) przekroje budynków i ich rzuty.
c) granice miasta.
d) granice gminy.

2. Rysunki zasadnicze wykonywane są w podziałce

a) 1:1000.
b) 1:500.
c) 1:100.
d) 1:10.

3. Ołówek o średnim stopniu twardości oznaczamy

a) HB.
b) FS.
c) SF.
d) B.

4. Przykładnica kreślarska służy do

a) odmierzania długości odcinków.
b) sprawdzenia formatu rysunku.
c) mocowania kalki do stołu.
d) kreślenia linii poziomych.

5. Rapidografy służą do

a) kreślenia tuszem linii o różnych grubościach.
b) szkicowania rysunków.
c) cieniowania rysunków.
d) zamalowywania.

6. Pismo typu B charakteryzuje się grubością linii pisma (d) o wartości

a) 1/20 wysokości pisma (h).
b) 1/14 wysokości pisma (h).
c) 1/10 wysokości pisma (h).
d) 1/7 wysokości pisma (h).

7. Wymiary liniowe podaje się w

a) m.
b) dm.
c) cm.
d) mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Proste równoległe to proste

a) leżące na jednej płaszczyźnie, pokrywające się lub nie mające punktów wspólnych.
b) stykające się tylko w jednym punkcie.
c) leżące na różnych płaszczyznach.
d) przecinające się.

9. Aby wykreślić trójkąt równoboczny mając dany bok AB należy

a) z punktów A i B zakreślić łuki promieniem równym bokowi AB, punkt przecięcia

łączymy z punktem A i B.

b) zmierzyć bok AB i linijką przenieść wymiar na boki trójkąta.
c) wykreślić trójkąt dzieląc na 3 części.
d) podzielić odcinek AB na pół.

10. Trójkąt prostokątny ma

a) wszystkie kąty równe 90º.
b) sumę kątów równą 90

c) wszystkie boki równe.
d) jeden kąt równy 90

11. Aby znaleźć środek okręgu

a) rysujemy dwie nierównoległe względem siebie cięciwy. Symetralne tych cięciw

przecinają się w punkcie będącym środkiem okręgu.

b) odmierzamy linijką wysokość okręgu i dzielimy ją na pół.
c) obliczamy długość średnicy okręgu według podanego wzoru.
d) wykreślamy prostą prostopadłą do średnicy okręgu.

12. Rzut odcinka prostopadłego do płaszczyzny rzutów jest

a) linią o takiej samej długości.
b) linią o mniejszej długości.
c) linią o większej długości.
d) punktem.

13. Zarysy widocznych obiektów i konstrukcji oznaczamy na rysunkach linią

a) zygzakowatą.
b) punktową.
c) falistą.
d) ciągłą.

14. Przekrój poziomy budynku wykonuje się na wysokości

a) tak aby umożliwić pokazanie charakterystycznych szczegółów.
b) dolnej linii stolarki okiennej.
c) 10 cm od posadzki.
d) 15 cm od posadzki.

15. Odnośniki szczegółów stosuje się, aby

a) oznaczyć rysunki, na których przedstawiono zaznaczony fragment w zmniejszeniu.
b) ułatwić możliwość liczenia szczegółów.
c) ułatwić opis techniczny.
d) rozróżnić szczegóły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Przekroje części maszyn wykonuje się w celu

a) pokazania materiałów z jakich zbudowana jest maszyna.
b) uwidocznienia na rysunkach wnętrza przedmiotu.
c) pokazania ruchomych części maszyn.
d) pokazania części gwintowanych.

17. Przekładnią nazywamy

a) zespół elementów pośredniczących przy przenoszeniu mocy.
b) element stanowiący fragment silnika spalinowego.
c) maszynę zmieniającą prąd stały w zmienny.
d) zespół kół zębatych.

18. Rodzaje schematów graficznych to

a) strukturalny, montażowy, ideowy.
b) rysunkowy, opisowy, montażowy.
c) budowlany, opisowy.
d) organizacyjny.

19. W przypadku szeregu powtarzających się elementów można uprościć rysunek wymiarując

szczegółowo pierwszy element
a) tak, ale tylko w rysunkach wykonanych w skali 1:100.
b) tak, ale tylko w rysunkach poglądowych.
c) tak.
d) nie.

20. Dokumentacja techniczna instalacji wodociągowej składa się

a) z opisu technicznego, obliczeń, rysunków i kosztorysu.
b) ze specyfikacji zastosowanych materiałów.
c) z obliczeń i kosztorysu.
d) z opisu.

21. Przykanalik to

a) odcinek przewodu kanalizacyjnego.
b) fragment kanału burzowego.
c) zawór odcinający.
d) zejście do kanału.

22. Miary zużycia materiałów określają właściwe ilości

a) poszczególnych materiałów niezbędnych do wykonania danej pracy.
b) możliwość oszczędzania materiałów.
c) czasu do wykonania danej pracy.
d) piasku i cementu.

23. Instalację wodociągową wykonuje się na podstawie

a) rysunków instalacyjnych.
b) projektu technicznego.
c) pomysłu wykonawcy.
d) pomysłu inwestora.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24. Miejsce przejścia pionów przez poszczególne kondygnacje oznacza się

a) cyfrą arabską z numerem pionu.
b) znakiem X z numerem pionu.
c) symbolem graficznym.
d) liczbą.

25. Schemat strukturalny przedstawia

a) schematy instalacji wodnej, kanalizacyjnej i gazowej.
b) wzajemne połączenia elementów urządzenia.
c) zasadę działania urządzenia.
d) struktury materiałów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.....................................................

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zaznacz poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Wasilewski Z.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1993
2. Wojciechowski L.: Rysunek budowlany. WSiP, Warszawa 1998
3. Wojciechowski L.: Zawodowy rysunek budowlany. WSiP, Warszawa 1999

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000