AUDIO 9/2000
19
F
irma nie jest tak duża jak dwie pierw−
sze, jednak w ostatnim roku wyraźnie
zwiększyła aktywność, jest obecna
na międzynarodowych targach, czego
owocem był również kontakt z polskim
dystrybutorem, pojawienie się w sprze−
daży nad Wisłą i w końcu w teście na
łamach Audio.
Oferta BC Acoustique obejmuje 7 pod−
stawowych modeli, w cenach od 3000 do
17000 zł, w tym dwa podstawkowce i pięć
podłogowców, oraz kilka konstrukcji wyspe−
cjalizowanych do kina domowego. Firma (jak
na razie) nie walczy więc o popularność w
zakresach niskobudżetowych, zaczynając od
pułapów średnich, ale kończąc na wcale nie
abstrakcyjnych. Wszystkie modele noszą na−
zwy największych rzek świata. Swoistą cie−
kawostką jest model
Niger
, który w USA
sprzedawany jest pod inną nazwą − z powo−
dów politycznej poprawności. Biorąc za klucz
7 podstawowych modeli,
Araxe
jest konstruk−
cją dokładnie ze środka oferty.
Technika stosowana przez BC Acousti−
que pod pewnymi względami bardzo przypo−
mina rozwiązania Triangla. W każdym mode−
lu − od najtańszych
Tamise,
do najdroższych
Nil
− zastosowano tubowy głośnik wysokoto−
nowy, a głośniki nisko−średniotonowe ukła−
dów dwudrożnych i średniotonowe układów
trójdrożnych nie są w ogóle filtrowane, ani “od
dołu”, ani “od góry” (więc elektrycznie układy
trójdrożne można uznawać za dwuipółdroż−
ne). Trzy tańsze od
Araxe
konstrukcje są dwu−
drożne, ale
Araxe
jest już pierwszą konstruk−
cją trójdrożną (dwuipółdrożną?), więc mamy
szczęście rozpoznać tę koncepcję bliżej.
Głośniki nisko−średniotonowe pochodzą
od norweskiego Seasa, wysokotonowa tubka
jest produkcji japońskiego Fostexa (te dwie
firmy w tych rolach opanowały wszystkie kon−
strukcje BC Acoustique). Zastosowano dwie
“17” z membranami polipropylenowymi, ale
już z zewnątrz dostrzec można subtelną róż−
nicę między nimi − dolny głośnik ma większą
nakładkę przeciwpyłową. Poważniejsze róż−
nice widać w konstrukcji układów magnetycz−
nych − górny głośnik dysponuje magnesem
95−mm, napędzającym 25−mm cewkę, dolny
− magnesem 115−mm (cewka 39−mm). To
zróżnicowanie konstrukcji wskazuje na od−
mienne role pełnione przez obydwa głośniki,
górny to oczywiście (nisko)średniotonowy
(ten niefiltrowany), zabudowany w kilkunasto−
litrowej komorze zamkniętej, dolny − niskoto−
nowy − filtrowany 6dB/okt. powyżej 600Hz,
pracuje w obudowie bass−reflex. Do znajdu−
jącej się z tyłu, na wysokości głośnika nisko−
tonowego, poprzecznej szczeliny prowadzi
krótki kanał utworzony przez pionową ścian−
kę; dystans między tylną stroną membrany
głośnika a wylotem jest zbyt krótki, aby mó−
wić o działaniu labiryntu − linii transmisyjnej,
jednak ze względu na duży przekrój kanału
(znacznie większy od powierzchni szczeliny)
nie można go też chyba uznać za typowy ele−
BC ACOUSTIQUE
BC ACOUSTIQUE
BC ACOUSTIQUE
BC ACOUSTIQUE
BC ACOUSTIQUE
Araxe
W lipcowym numerze Audio wystąpiło razem “trzech
muszkieterów” − konstrukcje trzech francuskich firm,
obecnych w Polsce już od kilku lat. W tym czasie przybył na
nasz rynek czwarty muszkieter. Do Cabassa, Jmlaba
i Triangla dołączył BC Acoustique.
ment konstrukcji bass−reflexu. Jak to działa,
wykażą pomiary laboratorium.
BC Acoustique towarzyszy innym firmom
francuskim w niechęci do typowych kopułek
wysokotonowych. Czasami spotykamy roz−
wiązania polegające na dodaniu krótszej lub
dłuższej tubki do klasycznego głośnika ko−
pułkowego (nawet efektowną tubę Zingali .
2B
Impedancja znamionowa [
Ω
]
4
Efektywność (2,83V/1m) [dB]
90
Rek. moc wzmac.
*
*
*
*
*
[W]
10−100
Wymiary (WxSxG)[cm]
90x21x30
Cena
Cena
Cena
Cena
Cena
(za parę) [zł]
7100,−
7100,−
7100,−
7100,−
7100,−
Dystrybutor
AUDIO SYSTEM
*
*
*
*
*
wg danych producenta
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
Zespoły głośnikowe
BC ACOUSTIQUE
BC ACOUSTIQUE
BC ACOUSTIQUE
BC ACOUSTIQUE
BC ACOUSTIQUE
AUDIO 9/2000
20
Efektowna “tablica
rozdzielcza” na tylnej ściance wcale
nie zawiera tak wielu groźnych opcji
− tylko regulację poziomu głośnika
wysokotonowego i wybór między
połączeniem pojedynczym lub
podwójnym.
Kolumn BC Acoustique, choć nieźle
znanych na rynku francuskim, sam
słuchałem po raz pierwszy. Ciekaw by−
łem, czy reprezentują one francuską szkołę
(czy może nasze o niej wyobrażenia) brzmie−
nia, raczej lekkiego, sprawnego i klarowne−
go.
Od pierwszych dźwięków jasne było, że
efektywność tych kolumn jest wysoka − wy−
ższa niż innych w tym teście. Bas był moc−
ny, (zazwyczaj) nie wyolbrzymiony, przypo−
minał swoją naturą (żywość) zdolności T+A
w tym zakresie. Ogólna równowaga tonalna
była bardzo poprawna, brzmienie było rów−
ne, ale też nie pozbawione charyzmy i pew−
nej indywidualności. Fortepian Stephena
Scotta (
“Lush Life”
) był nasycony harmoni−
cznymi, choć brak mu było odrobiny świet−
listości. Nie znaczy to jednak, by brzmienie
było ogólnie przyciemnione. Po prostu bo−
gactwo wysokich tonów (nie zaś ich ilość)
mogłoby stać na wyższym poziomie. Wra−
żenia, jakich dostarczyły RLS i Zingali, sta−
wiają konkurentów, nawet stosujących naj−
bardziej egzotyczne przetworniki, wobec
poważnego wyzwania.
Araxe
dobrze opa−
nowały umiejętność realistycznego oddania
sceny dźwiękowej. Choć nieco ustępowały
doskonałym RLS−om, to plasowały się na
poziomie T+A.
Araxe
prezentują klasę
TAL
X1
, będąc ich francuskim odpowiednikiem
o wcale nie tak odmiennym charakterze.
Brzmienie było zawsze jędrne i soczyste,
barwy − żywe, dynamika − doskonała. Dźwięk
miał zawsze prawidłowe proporcje. Korzys−
tał na tym każdy rodzaj muzyki. Saksofon
Joshu'y Redmana oddychał jego odde−
chem, fortepian Murraya Perahii prezento−
wał doskonałą szybkość i łatwość artyku−
lacji, zaś organy w Waltrop pod palcami
(i stopami) Simona Prestona oddawały wy−
bornie wszystkie najistotniejsze cechy wie−
logłosowej muzyki J.S. Bacha. Skrzypce
Henryka Szerynga miały ciepło i blask
(choć wciąż chciałoby się odrobiny bogat−
szej w odcienie reprodukcji wysokich częs−
totliwości). Wreszcie cecha, którą
Araxe
górują nad konkurencją − potrafią wytwa−
rzać bardzo wysokie poziomy niezniekształ−
conego, przejrzystego dźwięku, nie popa−
dając w najmniejszym stopniu w nieprzy−
jemnie jazgotliwą manierę. Duża orkiestra
symfoniczna (
“Święto wiosny”
) oddana zo−
stała bardzo poprawnie również przy bar−
dzo wysokich poziomach głośności. Te
zdolności robią tym większe wrażenie, gdy
odniesiemy je do wielkości tych kolumie−
nek.
Araxe
prezentują podobne priorytety
brzmieniowe, jak
TAL X1
, w obydwu przy−
padkach nacisk położony został na przeka−
zanie dobrej dynamiki i energetycznych
cech muzyki. Obydwie konstrukcje są dob−
rze wyrówane częstotliwościowo − T&A na−
wet bardzo dobrze, natomiast BC potrafią
zagrać głośniej.
Tak jak w innych swoich konstrukcjach,
tak i w Araxe BC Acoustique wykorzystuje
głośniki nisko−średniotonowe norweskiego
Seasa i tubowy głośnik wysokotonowy
japońskiego Fostexa. Dwie “17” w Araxe
mają zróżnicowane konstrukcje i pracują
w różnych zakresach częstotliwości.
Dolny głośnik − niskotonowy − jest
dwucewkowy, obydwie
cewki połączono
równolegle.
Obudowa, w całości wykonana z MDF−u,
wyróżnia się dwoma elementami − pochyłą
tylną ścianką (redukcja fal stojących) i ścię−
ciami przednich krawędzi na wysokości głoś−
nika wysokotonowego (lepsze rozpraszanie).
utworzono w ten sposób), jednak przetwornik
Fostexa, stosowany przez BC Acoustique, to
tuba (choć malutka) w czystszej postaci, z ost−
rym korektorem fazy przed membraną. Sto−
sowanie takiego typu głośnika ma prawdopod−
bnie związek nie tylko z charakterem brzmie−
nia, do jakiego się dąży, ale z efektywnością,
jaką chce się osiągnąć. Jest to zresztą rów−
nież wspólny cel większości francuskich kon−
struktorów. Głośnik wysokotonowy, choć je−
go konstrukcja jest od tyły zamknięta przez
układ magnetyczny, został dodatkowo odizo−
lowany przez wewnętrzne ścianki obudowy.
Wysokotonowym głośnikom tubowym,
choćby najlepszym, trudno odmówić brzmie−
nia specyficznego, mogącego prowadzić do
wrażenia zbytniej natarczywości; być może
dlatego BC Acoustique w każdej swojej kon−
strukcji dopuszcza do regulowania w pew−
nym ograniczonym zakresie (+/− 1dB) pozio−
mu wysokich tonów, co przeprowadzamy za
pomocą zmiany położenia zwory w gniaz−
dach znajdujących się z tyłu. Obok znajdują
się podobne gniazda przyłączeniowe, akcep−
tujące tylko wtyki bananowe (na wyposaże−
niu).
Araxe
można okablować bi−wiringiem, a
w przypadku podłączenia pojedynczego,
gniazda bi−wiringu powinny zostać połączone
kolejnymi firmowymi zworami. Z tyłu mamy
więc minicentralkę, co może wyglądać dość
miło dla miłośnika techniki, choć nieco pre−
tensjonalnie dla zwykłego użytkownika. Płyta
z gniazdami służy też jako podstawa dla płyt−
ki drukowanej z dość prostą zwrotnicą − za−
stosowano w niej dobre elementy − cewki po−
wietrzne i kondensatory polipropylenowe.
To również stałe fragmenty gry BC Acousti−
que, przypisane wszystkim konstrukcjom fir−
my. Obudowę w całości oklejono naturalnym
fornirem. Na wyposażeniu są dwustronne
nóżki; kolce z drugiej strony zakończono ku−
liście, pozwalając uniknąć kaleczenia podłogi.
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
HI−FI
Zespoły głośnikowe
AUDIO 9/2000
AUDIO 9/2000
21
Minimum modułu impedancji
o wartości 3 omów, przypada−
jące w okolicach 200 Hz, upo−
ważnia do zakwalifikowania
Araxe
do konstrukcji znamiono−
wo 4−omowych (rys. 1
rys. 1
rys. 1
rys. 1
rys. 1). W zakresie niskich
częstotliwości widzimy wyraźne minimum
przy 50Hz − sygnał działania obudowy bass−
reflex głośnika niskotonowego − choć dolny z
wierzchołków jest wyraźnie spłaszczony −
wpływ uśredniającej charakterystyki impe−
dancji głośnika nisko−średniotonowego pra−
cującego w obudowie zamkniętej. W zakresie
średnio−wysokotonowym charakterystyka po−
woli, łagodnie rośnie, bez wyraźnego wierz−
chołka w pobliżu drugiej częstotliwości po−
działu (efekt braku filtru dolnoprzepustowego
przy głośniku nisko−średniotonowym). Taki
przebieg, wiążący się też z małymi kątami
fazy elektrycznej, może być mile widziany
przez wzmacniacze lampowe, dla których,
jak wskazuje również wysoka efektywność
(90dB),
Araxe
mogą być doskonałymi patne−
rami.
Na rys. 2a
rys. 2a
rys. 2a
rys. 2a
rys. 2a analizujemy działanie głośnika
niskotonowego i jego obudowy. Zachowanie
się układu rezonansowego jest takie, jak w
przypadku klasycznego bass−reflexu, z tym,
że bass−reflex został dostrojony bardzo wyso−
ko na skali częstotliwości, i nie chodzi tutaj
o bezwzględną wartość 50Hz, którą moż−
na spotkać w małych konstrukcjach, ale fakt,
że wierzchołek charakterystyki bass−reflexu
znajduje się wyraźnie powyżej maksymalnej
efektywności samego głośnika, i wskutek te−
go charakterystyka wypadkowa wykazuje w
okolicach częstotliwości rezonansowej wy−
Rys. 2a − działanie głośnika niskotonowego i jego
Rys. 2a − działanie głośnika niskotonowego i jego
Rys. 2a − działanie głośnika niskotonowego i jego
Rys. 2a − działanie głośnika niskotonowego i jego
Rys. 2a − działanie głośnika niskotonowego i jego
obudowy bass−reflex, pomiar sinusoidą w polu
obudowy bass−reflex, pomiar sinusoidą w polu
obudowy bass−reflex, pomiar sinusoidą w polu
obudowy bass−reflex, pomiar sinusoidą w polu
obudowy bass−reflex, pomiar sinusoidą w polu
bliskim. Charakterystyki wiarygodne do 200Hz.
bliskim. Charakterystyki wiarygodne do 200Hz.
bliskim. Charakterystyki wiarygodne do 200Hz.
bliskim. Charakterystyki wiarygodne do 200Hz.
bliskim. Charakterystyki wiarygodne do 200Hz.
R
ys. 2b − głośnik niskotonowy, nisko−średniotonowy
ys. 2b − głośnik niskotonowy, nisko−średniotonowy
ys. 2b − głośnik niskotonowy, nisko−średniotonowy
ys. 2b − głośnik niskotonowy, nisko−średniotonowy
ys. 2b − głośnik niskotonowy, nisko−średniotonowy
i ich charakterystyka wypadkowa.
i ich charakterystyka wypadkowa.
i ich charakterystyka wypadkowa.
i ich charakterystyka wypadkowa.
i ich charakterystyka wypadkowa.
Laboratorium
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3b
b
b
b
b −
−
−
−
− regulacja poziomu głośnika
regulacja poziomu głośnika
regulacja poziomu głośnika
regulacja poziomu głośnika
regulacja poziomu głośnika
wysokotonowego
wysokotonowego
wysokotonowego
wysokotonowego
wysokotonowego
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3c
cc
c
c
−
−
−
−
−
wpływ maskownicy
wpływ maskownicy
wpływ maskownicy
wpływ maskownicy
wpływ maskownicy
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3
Rys. 3a
a
a
a
a −
−
−
−
− w z
w z
w z
w z
w zakresie 200Hz−20kHz, na osi głównej
akresie 200Hz−20kHz, na osi głównej
akresie 200Hz−20kHz, na osi głównej
akresie 200Hz−20kHz, na osi głównej
akresie 200Hz−20kHz, na osi głównej iiiii pod
pod
pod
pod
pod
kątami 15
kątami 15
kątami 15
kątami 15
kątami 15
O
O
O
O
O
i 30
i 30
i 30
i 30
i 30
O
O
O
O
O
w płaszczyźnie poziomej
w płaszczyźnie poziomej
w płaszczyźnie poziomej
w płaszczyźnie poziomej
w płaszczyźnie poziomej, pomiar
, pomiar
, pomiar
, pomiar
, pomiar
metodą MLS z od
metodą MLS z od
metodą MLS z od
metodą MLS z od
metodą MLS z odległości
ległości
ległości
ległości
ległości 1m
1m
1m
1m
1m.....
raźne podbicie, a poniżej szybko opada; gdy−
by strojenie było niższe, można by uzyskać
bardziej liniową, a przy tym niżej schodzącą
charakterystykę. Takie strojenie było jednak
najprawdopodbniej w pełni celowe, służyło
podniesieniu efektywności, a jak pokzuje rys.
rys.
rys.
rys.
rys.
2b
2b
2b
2b
2b, poprawę liniowości zapewnia udział głoś−
nika nisko−średniotonowego. Jak widać, prze−
waga sekcji niskotonowej nad nisko−średnio−
tonową, jest wyraźna, przy 50Hz przekracza
10dB, złożenie tych charakterystyk pokazuje
jednak ważną rolę głośnika nisko−średnioto−
nowego również poniżej 100Hz, dzięki jego
udziałowi charakterystyka wypadkowa staje
się dobrze zrównoważona, choć poniżej
50Hz opada tak czy inaczej już bardzo szy−
bko, punkt −6dB można wskazać przy 45Hz,
Araxe
nie zapuszczają się więc bardzo nisko,
ale taki jest zwykle związek między wysoką
efektywnością a dolną częstotliwością gra−
niczną w przypadku niewielkich kolumn −
kompromis gdzieś musi się pojawić.
W zakresie średnio−wysokotonowym (rys.
rys.
rys.
rys.
rys.
3a
3a
3a
3a
3a) widać dość dobre zrównoważenie, z lek−
kim podbiciem tonów wysokich, wysokotono−
wy głośnik tubowy utrzymuje dość dobrą cha−
rakterystykę również pod kątem 15
O
O
O
O
O
. Regula−
cja pozwala jednak obniżyć poziom wysokich
tonów, co z teoretycznego punktu widzenia
jest rekomendowane (rys. 3b
rys. 3b
rys. 3b
rys. 3b
rys. 3b). Wpływ mas−
kownicy na przebieg charakterystyki (rys. 3c
rys. 3c
rys. 3c
rys. 3c
rys. 3c)
jest niewielki, choć wyraźnie widoczny − przy
3,5kHz pojawia się 3−dB “dołek”.
Po złożeniu części niskotonowej i średnio−
wysokotonowej (rys. 4
rys. 4
rys. 4
rys. 4
rys. 4) można odetchnąć z
ulgą − konstrukcja, mimo lokalnych nierówno−
mierności, dobrze zachowuje ogólną równo−
wagę, i przyzwoite pole tolerancji +/− 2,5dB
można utrzymać dla szerokiego pasma 48Hz
− 20kHz. Są konstrukcje o jeszcze lepszej li−
niowości, ale jeśli weźmimy pod uwagę fran−
cuskie zwyczaje i ryzykowne rozwiązania kon−
strukcyjne zawarte w
Araxe
, a także osiąg−
nięcie wysokiej efektywności, uzyskane rez−
ultaty wydają się w pełni zadowalające.
60
65
70
75
80
85
90
95
100
10
100
1000
10000
Cz ęs totliw oś ć w Hz
Ci
śnienie w dB
Rys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.
Rys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.
Rys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.
Rys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.
Rys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.