Zarz¹dzanie projektami
z wykorzystaniem
darmowego oprogramowania

Autor: Piotr Wróblewski
ISBN: 978-83-246-2149-1
Format: 158u235, stron: 296

Zarz¹dzaj projektami darmowymi narzêdziami!

• Jak rozpocz¹æ projekt?
• Jak skutecznie doprowadziæ go do koñca?
• Jakie narzêdzia warto wykorzystaæ?

Zarz¹dzanie projektami jest bardzo rozleg³¹ i skomplikowan¹ dziedzin¹. Wymaga
ogromnej wiedzy, a nierzadko tak¿e wsparcia specjalistycznych narzêdzi. Na rynku jest
ich wiele. Wspieraj¹ wszelkie czynnoœci zwi¹zane z planowaniem, monitorowaniem
oraz zarz¹dzaniem projektem. Niestety, zazwyczaj ich cech¹ wspóln¹ jest wysoka cena.
Czy masz w swoim bud¿ecie œrodki na tego typu rozwi¹zania?

Od dziœ nie musisz ju¿ siê tym martwiæ! Dziêki tej unikalnej ksi¹¿ce dowiesz siê, jak
zapanowaæ nad projektem, wykorzystuj¹c tylko i wy³¹cznie sprawdzone darmowe
narzêdzia. Ponadto zdobêdziesz ogóln¹ wiedzê na temat samego zarz¹dzania projektami,
przekazan¹ przez doœwiadczonego kierownika projektów i zaserwowan¹ w przejrzysty
oraz przyjazny sposób. Po przeczytaniu tej ksi¹¿ki zagadnienia zwi¹zane z zarz¹dzaniem
ryzykiem, zarz¹dzaniem zmianami czy te¿ budow¹ harmonogramu przestan¹ byæ Ci obce.
Dodatkowo dowiesz siê, jak wygl¹da proces certyfikacji PMP i Prince2. Je¿eli na co
dzieñ prowadzisz projekty – ta ksi¹¿ka Ci w tym pomo¿e!

• Uruchamianie projektu
• Dobór zespo³u i komunikacja miêdzy jego cz³onkami
• Proces zarz¹dzania zmianami
• Ewidencja wymagañ u¿ytkownika
• Zarz¹dzanie ryzykiem
• Sposoby budowy harmonogramu
• Zarz¹dzanie bud¿etem
• Dokumentowanie w fazie wytwórczej
• Gwarantowanie jakoœci (normy ISO)
• Zakoñczenie projektu
• Dostawa gotowego rozwi¹zania
• Certyfikacja w dziedzinie project management
• Przegl¹d darmowego oprogramowania, wspieraj¹cego zarz¹dzanie projektami
• Joint Application Design
• Programowanie ekstremalne
• Agile development

Wykorzystaj sprawdzone, darmowe narzêdzia!

Spis tre!ci

Wst p .............................................................................................. 9

Cz "# I

Zarz$dzanie projektami w pigu%ce ................................. 13

Rozdzia% 1. Poj cia podstawowe ...................................................................... 15

By" sobie projekt... .......................................................................................................... 17

Realia organizacyjne ................................................................................................ 19
W stron% organizacji zorientowanej projektowo ...................................................... 22

Ewolucja project managementu ...................................................................................... 23
Cykl !ycia projektu ......................................................................................................... 23
Zróbmy to po swojemu ................................................................................................... 25
Narz%dzia ........................................................................................................................ 25
Ocena sukcesu projektu .................................................................................................. 26
Zarz$dzanie i zespó" ....................................................................................................... 27
Zastosowanie zarz$dzania projektami ............................................................................ 29
Pytania kontrolne ............................................................................................................ 30

Rozdzia% 2. Uruchamianie projektu ................................................................... 31

Proste trudnego pocz$tki ................................................................................................ 31
Karta projektu ................................................................................................................. 32
Jak dobrze zainicjowa+ projekt? ..................................................................................... 34
Plan projektu: budowa i utrzymanie ............................................................................... 37

Zakres prac ............................................................................................................... 38
Uczestnicy projektu .................................................................................................. 40
Struktury pozaprojektowe ........................................................................................ 42
Procedury ................................................................................................................. 43
Szkolenia .................................................................................................................. 45
Infrastruktura ............................................................................................................ 45
Harmonogram prac ................................................................................................... 46
Bud!et ...................................................................................................................... 46

Plan projektu zmienia si% w czasie! ................................................................................ 47
Pytania kontrolne ............................................................................................................ 47

Rozdzia% 3. Zespó% projektowy i komunikacja .................................................... 49

Zespó"... mitów i zalet .................................................................................................... 49
Utrzymanie zespo"u ........................................................................................................ 51
Budowanie autorytetu kierownika .................................................................................. 52

4

Zarz$dzanie projektami z wykorzystaniem darmowego oprogramowania

Sztuka sprawnej komunikacji ......................................................................................... 55

Wymiana informacji w projektach ........................................................................... 56
Spotkania, czyli jak si% nie zagada+ na #mier+ ......................................................... 57

Role w zespole, czyli optymalne ludzi dopasowanie ...................................................... 58

Klasyfikacja dr. Belbina ........................................................................................... 58
Typologia MTR-i™ ................................................................................................. 60

Ludzie s$ ró!ni, czyli model typów osobowo#ci Myers-Briggs ..................................... 61

Poj%cia podstawowe ................................................................................................. 61
Typy Myers-Briggs w pigu"ce .................................................................................. 63

Role i typy osobowo#ci — konkluzja ............................................................................. 65
Pytania kontrolne ............................................................................................................ 66

Rozdzia% 4. Od WBS do harmonogramu ............................................................. 67

Dualizm projektowy ....................................................................................................... 67
Struktura podzia"u prac (WBS) ....................................................................................... 68
Tworzenie WBS ............................................................................................................. 72
Rola WBS w kontroli zakresu projektu .......................................................................... 75
Pytania kontrolne ............................................................................................................ 76

Rozdzia% 5. Zarz$dzanie zmianami .................................................................... 77

Proces zarz$dzania zmianami ......................................................................................... 77
Role w procesie zarz$dzania zmianami .......................................................................... 80
Wp"yw zmian na tzw. wydania produktu ....................................................................... 80
Pytania kontrolne (bardzo trudne!) ................................................................................. 82

Rozdzia% 6. Sztuka zarz$dzania wymaganiami u&ytkownika ................................ 83

U!ytkownicy i udzia"owcy ............................................................................................. 84

Niezrozumienie wymaga' u!ytkownika ................................................................... 84
?rodowisko „upolitycznione” ................................................................................... 85
Niestabilne wymagania u!ytkownika ....................................................................... 87

Poradnik praktyczny ....................................................................................................... 87

Mapa polityczna projektu ......................................................................................... 89
Techniki zbierania wymaga' .................................................................................... 90
Typologia wymaga' informatycznych ..................................................................... 93
Jako#+ wymaga' ....................................................................................................... 97

Pytania kontrolne ............................................................................................................ 98

Rozdzia% 7. Zarz$dzanie ryzykiem ..................................................................... 99

Poj%cia podstawowe ..................................................................................................... 100
Odkrywanie ryzyk projektowych .................................................................................. 104
Rodzaje ryzyka ............................................................................................................. 105

Podzia" wed"ug pochodzenia .................................................................................. 105
Podzia" wed"ug natury ryzyka ................................................................................ 107

Materializacja ryzyka i jego wp"yw na projekt ............................................................. 108
Szablon dokumentowania ryzyka ................................................................................. 109
Mapa ryzyka ................................................................................................................. 110
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 111

Rozdzia% 8. Planowanie zada' i budowa harmonogramu ................................... 113

Planowanie kontra chaos .............................................................................................. 113
Zale!no#ci pomi%dzy zadaniami ................................................................................... 115

Zwi$zek „zako'cz-rozpocznij” (ang. Finish-Start) ................................................. 116
Zwi$zek „zako'cz-zako'cz” (ang. Finish-Finish) .................................................. 116

Spis tre"ci

5

Relacja „rozpocznij-rozpocznij” (ang. Start-Start) ................................................. 116
Relacja „rozpocznij-zako'cz” (ang. Start-Finish) .................................................. 117
Wprowadzanie opó&nie' lub przyspiesze' zada' ................................................... 117

?cie!ka krytyczna ......................................................................................................... 118
Szacowanie pracoch"onno#ci i kosztów prac ................................................................ 120
Przypisywanie zasobów zadaniom ............................................................................... 122

Planowanie zada' w trybie „effort-driven” ............................................................ 122
Planowanie zada' z wy"$czonym trybem „effort-driven” ...................................... 126

Sztuka wymy#lania i uk"adania zada' .......................................................................... 127
Optymalizacja obci$!enia zasobów projektowych ....................................................... 128
Przekazywanie zada' cz"onkom zespo"u ...................................................................... 130
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 131

Rozdzia% 9. Zarz$dzanie bud&etem w projekcie informatycznym ....................... 133

Elementy analizy bud!etowej w projekcie .................................................................... 134
Koszty w"asne w projekcie ........................................................................................... 137
Koszty zewn%trzne w projekcie .................................................................................... 138
Planowanie wykorzystania zasobów ............................................................................ 139
Kontrolowanie czy raportowanie czasu pracy? ............................................................ 140
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 141

Rozdzia% 10. (ledzenie post pów i metoda Earned Value ................................... 143

Poj%cie wersji bazowej harmonogramu ........................................................................ 143
Rejestrowanie danych o post%pie prac .......................................................................... 145

Rejestracja statusu procentowego realizacji zada' ................................................. 145
Pe"na rejestracja stanu realizacji prac ..................................................................... 146

Metoda warto#ci wypracowanej (Earned Value) .......................................................... 147
Symulowanie post%pu prac ........................................................................................... 152
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 153

Rozdzia% 11. Dokumentacja projektowa w fazie wytwórczej ............................... 155

Raportowanie o stanie projektu .................................................................................... 156
Dziennik projektu ......................................................................................................... 158

Zespó" projektowy .................................................................................................. 159
Produkty ................................................................................................................. 159
?rodowisko sprz%towe i programowe ..................................................................... 160
Baza wiedzy ........................................................................................................... 161
Lista ryzyk projektowych ....................................................................................... 162
Sprawy bie!$ce, problemy ..................................................................................... 162
Zdarzenia projektowe ............................................................................................. 162
Historia zmian w wymaganiach ............................................................................. 163

Dokumentowanie spotka' ............................................................................................ 164
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 165

Rozdzia% 12. Zarz$dzanie jako"ci$ w projekcie informatycznym ......................... 167

Normy ISO serii 9001 ................................................................................................... 168
Model CMM ................................................................................................................. 170
Testowanie oprogramowania ........................................................................................ 171
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 175

Rozdzia% 13. Dostawa i zamkni cie projektu ..................................................... 177

Dostawa produktu ......................................................................................................... 178
Strategie wdra!ania z"o!onych systemów informatycznych ......................................... 179
Szkolenia u!ytkowników .............................................................................................. 180

6

Zarz$dzanie projektami z wykorzystaniem darmowego oprogramowania

Zamkni%cie prac w projekcie ........................................................................................ 181
Gwarancja i konserwacja .............................................................................................. 183
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 184

Rozdzia% 14. Podwykonawstwo i zakup us%ug .................................................... 185

Pytania kontrolne .......................................................................................................... 190

Rozdzia% 15. Certyfikacja project management ................................................. 191

Certyfikacja PMP ......................................................................................................... 192

PMBOK, czyli kto za tym stoi? .............................................................................. 192
Egzamin ................................................................................................................. 193

Metodyka i certyfikacja PRINCE2 ............................................................................... 194

Egzamin PRINCE2 Foundation ............................................................................. 195
Egzamin PRINCE2 Practitioner ............................................................................. 195
Co wyró!nia PRINCE2? ........................................................................................ 196

Pytania kontrolne .......................................................................................................... 199

Cz "# II Darmowe oprogramowanie do zarz$dzania projektami ... 201

Rozdzia% 16. Przegl$d darmowego oprogramowania do zarz$dzania projektami ... 203

Projekty pomini%te w ksi$!ce ................................................................................. 204
Achievo .................................................................................................................. 205
ASTS/ASPT ........................................................................................................... 206
Austin ..................................................................................................................... 207
dotproject ............................................................................................................... 208
Double Choco Latte ............................................................................................... 209
Eventum ................................................................................................................. 210
Gantt Chart Generator ............................................................................................ 211
GanttProject ............................................................................................................ 211
GanttPV .................................................................................................................. 212
KPlato ..................................................................................................................... 212
Maven ..................................................................................................................... 213
OpenProj ................................................................................................................ 213
OpenWorkbench ..................................................................................................... 214
phpCollab ............................................................................................................... 215
PHProjekt ............................................................................................................... 215
Planner ................................................................................................................... 216
]project open[ ......................................................................................................... 216
RT: Request Tracker .............................................................................................. 216
TargetProcess ......................................................................................................... 217
Trac ........................................................................................................................ 218
TUTOS ................................................................................................................... 218

Rozdzia% 17. GanttProject, czyli proste harmonogramowanie ............................. 219

Rozpoczynamy nowy projekt ....................................................................................... 220

WBS ....................................................................................................................... 220
Szybkie wprowadzanie parametrów zada' ............................................................. 223
Praca przy u!yciu myszki ....................................................................................... 223

Zale!no#ci i inne atrybuty zada' .................................................................................. 224
Zaawansowane atrybuty zada' ..................................................................................... 225
Zasoby .......................................................................................................................... 226
Wygl$d wykresu ........................................................................................................... 227
Analiza projektu ........................................................................................................... 227
Zaawansowane opcje programu .................................................................................... 228

Spis tre"ci

7

Rozdzia% 18. OpenProj, czyli prawie jak Microsoft Project ................................. 229

Rozpoczynamy nowy projekt ....................................................................................... 230

WBS ....................................................................................................................... 231
Tworzenie i edycja parametrów zada' ................................................................... 232

Zale!no#ci i inne atrybuty zada' .................................................................................. 234
Zaawansowane atrybuty zada' ..................................................................................... 235
Zasoby .......................................................................................................................... 236
Wygl$d wykresu ........................................................................................................... 238
Widoki .......................................................................................................................... 239
Kalendarze niestandardowe .......................................................................................... 243
Analiza i raportowanie projektu ................................................................................... 245

Rozdzia% 19. TUTOS, czyli efektywna praca zespo%owa ...................................... 247

Funkcjonalno#+ TUTOS ............................................................................................... 248
Instalacja komponentów bazy danych i serwera WWW ............................................... 248

Instalacja r%czna ..................................................................................................... 249
Instalacja pakietowa ............................................................................................... 253
Pakiet MySQL GUI Tools ...................................................................................... 254

Instalacja TUTOS ......................................................................................................... 255

Rozpakowanie skryptów ........................................................................................ 255
Konfiguracja PHP .................................................................................................. 256
Konfiguracja pustej bazy danych dla TUTOS ........................................................ 256
Dostosowanie skryptu instalacyjnego TUTOS ....................................................... 259
Konfiguracja Apache dla TUTOS .......................................................................... 260
Dostosowanie pliku apache.conf ............................................................................ 260
Tu! przed instalacj$ ................................................................................................ 260
Instalacja TUTOS — krok po kroku ...................................................................... 261
Obs"uga systemu TUTOS ....................................................................................... 263

Dodatki ..................................................................................... 265

Dodatek A Joint Application Design ............................................................... 267

Dodatek B Programowanie ekstremalne

wobec metod wytwórczych tradycyjnych ....................................... 271

Metody tradycyjne ........................................................................................................ 271
Programowanie ekstremalne ......................................................................................... 273
Pytania kontrolne .......................................................................................................... 275

Dodatek C Agile development (na przyk%adzie scrum) ..................................... 277

Skorowidz .................................................................................... 281

Rozdzia$ 17.

GanttProject, czyli proste
harmonogramowanie

GanttProject jest eleganck$, "atw$ w instalacji i dost%pn$ dla wielu systemów (Win-
dows, Mac OS X, Linux) aplikacj$ typu desktop

1

do projektowania harmonogramów.

Program mo!na pobra+ ze strony http://ganttproject.biz i z tego, co zd$!y"em zauwa-
!y+, jest on do#+ cz%sto aktualizowany i posiada dobre wsparcie producenta (dokumen-
tacja, mo!liwo#+ zg"aszania b"%dów przy pomocy specjalnego forum).

Instaluj$c program w systemie Mac OS X, po otwarciu pliku DMG musimy jedynie
wrzuci+ ikon% programu do folderu Programy. W systemie Windows zobaczymy ju!
klasycznego „czarodzieja”, z opcjami wyboru. Najwa!niejsz$ opcj$ jest ‘Open Micro-
soft Project files’ (rysunek 17.1).

Rysunek 17.1.
Instalacja programu
GanttProject

1

To znaczy rezyduj$c$ na komputerze u!ytkownika i stanowi$c$ niezale!n$ aplikacj%, wyposa!on$

w ca"$ logik% i funkcje biznesowe.

220

Cz "# II Darmowe oprogramowanie do zarz$dzania projektami

Jak "atwo si% domy#le+, opcja ta pozwala na otwieranie harmonogramów tworzonych
w programie Microsoft Project.

Tak jak wspomnia"em w poprzednim rozdziale, program wspiera j%zyk polski. Prze"$-
czenie j%zyka aplikacji jest dost%pne poprzez menu Edit/Settings/Languages. W ostat-
niej wersji widocznej na WWW (2.0.8)

2

ustawienie j%zyka polskiego tylko cz%#ciowo

przestawia"o aplikacj% na nasz j%zyk, co by"o na pewno b"%dem, gdy! inne j%zyki by"y
obs"ugiwane poprawnie. Z tego powodu ekrany programu pokazane w tym rozdziale
zosta"y przygotowane z u!yciem wersji 2.0.7, która poprawnie i w pe"ni obs"ugiwa"a
polskie komunikaty i etykiety ekranowe.

Program GanttProject omówi% poprzez seri% prostych +wicze', które zilustruj$ wi%k-
szo#+ jego g"ównych funkcji. Opis jest przeznaczony dla osób obytych z obs"ug$ progra-
mów wyposa!onych w menu i potrafi$cych obs"ugiwa+ myszk% — nie b%d% w zwi$zku
z tym t"umaczy" ka!dego szczegó"u, np. zasad otwierania i zapisywania dokumentów
na dysku twardym, pomin% te! opis drukowania dokumentów — wszystkie niezb%dne
czynno#ci s$ proste, gdy! program nie jest bardzo skomplikowany.

Rozpoczynamy nowy projekt

Pewn$ manier$ programów do tworzenia harmonogramów (ang. schedule) jest nazy-
wanie przetwarzanych harmonogramów, w"$cznie ze wszystkimi informacjami dodat-
kowymi, nazw$ „projekt”. Jest to oczywi#cie semantyczne nadu!ycie, bowiem projekt,
w rozumieniu u!ywanym w tej ksi$!ce, jest bardzo szerokim poj%ciem, które obejmu-
je aspekty techniczne, organizacyjne i narz%dziowe. Harmonogram budowany w pro-
gramie takim jak GanttProject jest oczywi#cie elementem potrzebnym, ale nie wyczer-
puje wszystkiego, co jest potrzebne kierownikowi! (W szczególno#ci projekty mog$
u!ywa+ kilku harmonogramów w zale!no#ci od swoich potrzeb rozliczeniowo-kontro-
lingowych!).

Aby utworzy+ nowy harmonogram, nale!y z menu wybra+ Projekt/Nowy i przej#+ przez
kilka wst%pnych kroków „czarodzieja” (rysunek 17.2).

Nazwa projektu podawana w polu Nazwa nie jest jeszcze nazw$ pliku na dysku, t%
ustalimy dopiero podczas próby zapisu (Projekt/Zapisz albo próba zamkni%cia okna
aplikacji).

Program po uruchomieniu automatycznie wy#wietla widok diagramu Gantta (

).

WBS

Po utworzeniu „projektu” mo!emy ju! definiowa+ zadania i zasoby, ewentualnie za-
"adowa+ dane o zadaniach z zewn%trznych plików.

2

Ta wersja by"a aktywna na WWW w czasie pisania tej ksi$!ki.

Rozdzia% 17. GanttProject, czyli proste harmonogramowanie

221

Rysunek 17.2.
Instalacja
programu
GanttProject

GanttProject wspomaga importowanie gotowych danych z kilku &róde":

Innych plików stworzonych w programie GanttProject.

Plików tekstowych zawieraj$cych list% zada' (wy"$cznie nazwy, bez struktury
kodów WBS).

Plików Microsoft Project.

Import danych wywo"ujemy przy pomocy polecenia menu Projekt/Importuj.

Rysunek 17.3 pokazuje efekt importu listy zada' z pliku tekstowego. Jest to do#+ pro-
sty mechanizm, ale na samym pocz$tku projektu mo!e okaza+ si% do#+ przydatny.

Rysunek 17.3.
Importowanie
danych
do programu
GanttProject

222

Cz "# II Darmowe oprogramowanie do zarz$dzania projektami

Przed dokonaniem importu program zapyta, czy scali+ importowane dane z bie!$cym
projektem.

Po wczytaniu do programu GanttProject pliku Microsoft Project nale&y bardzo uwa&-
nie przejrze" zale&no!ci i dane o zasobach — zdarza si , &e pewne informacje s%
przeliczane nieprawid$owo i nale&y dokona" r cznych korekt.

Aby zdefiniowa+ nowe zadanie w harmonogramie, wystarczy nacisn$+ skrót klawiszo-
wy Ctrl+T

3

lub wybra+ z menu Zadania polecenie Nowe zadanie. Dzia"a oczywi#cie

tak!e kontekstowe menu podr%czne (w dalszych opisach b%d% ju! pomija" t% oczywi-
st$ informacj%).

Budowa harmonogramu polega g"ównie na tworzeniu i edycji zada', dlatego warto
nauczy+ si% sprawnych metod tworzenia po!$danych uk"adów:

Podwójne klikni%cie w nazw% zadania pozwala na szybk$ zmian% jego nazwy.

Przed wywo"aniem komendy Ctrl+T kliknij wiersz, za którym program
powinien wstawi+ nowe zadanie.

Prawy klawisz myszki wywo"uje menu kontekstowe oferuj$ce komendy
u"atwiaj$ce aran!owanie listy, np. pozwalaj$ce na przesuwanie zadania w dó"
lub w gór%.

Tworzenie listy zada' jest pokazane na rysunku 17.4. Zanim zaczniesz tworzy+ zadania,
przypomnij sobie zasady tworzenia WBS i konstruowania harmonogramów opisane
w rozdziale 4.

Rysunek 17.4.
Konstruowanie
listy zada<
w GanttProject

3

W systemie Mac OS u!yj klawisza command zamiast Ctrl (ten komentarz jest w dalszej cz%#ci

rozdzia"u pomijany).

Rozdzia% 17. GanttProject, czyli proste harmonogramowanie

223

Pami tajmy, aby nie definiowa" zbyt wcze!nie i zbyt wielu zale&no!ci pomi dzy za-
daniami, gdy& bardzo utrudniaj% one optymalizowanie harmonogramu. Przyk$ady
w tej ksi%&ce celowo zawiera$y kilka lub kilkana!cie zada>, prawdziwy projekt mo&e
ich mie" kilkaset i zapanowanie nad tak% ilo!ci% danych jest wyzwaniem nie tylko
z zakresu kompetencji kierownika projektów, ale i z zakresu obs$ugi programu!

Szybkie wprowadzanie parametrów zada'

Bardziej z"o!one cechy zada' mo!na modyfikowa+ przy pomocy specjalnego okienka
Zadania/W;a=ciwo=ci zadania (tak!e przycisk

). Okienko to jest jednak niewygod-

ne przy bardziej „masowych” modyfikacjach, np. szybkich regulacjach czasów trwania
zada' lub dat realizacji. Na szcz%#cie program pozwala wiele z tych czynno#ci wykona+
wprost na ekranie, bezpo#rednio w tabelce listy zada'. Wystarczy w tym celu wy#wie-
tli+ dodatkowe kolumny, które pozwalaj$ uzyska+ dost%p do dodatkowych atrybutów
zada' (rysunek 17.5).

Rysunek 17.5.
Wy=wietlanie
dodatkowych
kolumn
w programie
GanttProject

Edycja tre#ci w dowolnej komórce jest zbli!ona do pracy z arkuszem kalkulacyjnym,
wystarczy klikn$+ interesuj$cy nas wpis i zacz$+ nadpisywa+ poprzedni$ tre#+. Bez-
po#rednia edycja danych w tabeli okazuje si% nie do#+, !e wygodna, to jeszcze jest
ona zdecydowanie mniej podatna na b"%dy (porównaj np. zaznaczanie zada' mysz-
k$ i definiowanie zale!no#ci pomi%dzy zadaniami bardzo oddalonymi od siebie na
ekranie; tutaj, aby zdefiniowa+ zale!no#+, wystarczy wpisa+ numery zada' w komór-
ce Poprzednicy zadania zale!nego od innych). Tabelka jest równie! idealna do szyb-
kiego wpisywania czasów trwania zada'.

Praca przy u&yciu myszki

Podczas przekszta"cania WBS w harmonogram b%dziemy cz%sto regulowali po"o!enie
zada' na diagramie Gantta, czyli dat% rozpocz%cia i d"ugo#+. Czynno#ci te mo!na oczy-
wi#cie "atwo wykona+ przy u!yciu myszki. Wystarczy umie#ci+ wska&nik myszki na

224

Cz "# II Darmowe oprogramowanie do zarz$dzania projektami

lewej lub prawej kraw%dzi paska zadania, poczeka+, a! zmieni kszta"t na

, i wtedy

chwyci+ i przeci$gn$+ kraw%d& w lewo lub w prawo. Trzeba tylko uwa!a+, aby kursor
nie przybra" kszta"tu , gdy! wówczas podczas przeci$gania myszk$ mo!na ustali+
wy"$cznie procent wykonania zadania (na wykresie Gantta w pasku zadania pojawi
si% czarna, gruba linia, np.

, do momentu zwolnienia przycisku myszki).

Zale:no!ci i inne atrybuty zadaP

Prawdziwy harmonogram posiada szereg zale!no#ci pomi%dzy zadaniami, które bu-
duj$ jako ca"o#+ logik% realizacji projektu. Kierownik projektu jest w stanie wprowa-
dzi+ do harmonogramu w"a#nie przy pomocy zale!no#ci za"o!enia realizacyjne, które
opisywane s"ownie mog"yby zosta+ "atwo pomini%te, natomiast na diagramie Gantta
precyzyjnie wyja#niaj$ zalecany przebieg projektu. Zale!no#ci mo!na wprowadza+ na
kilka sposobów (rysunek 17.6):

W uk"adzie tabelarycznym, wpisuj$c w kolumnie Poprzednicy numery zada'
(kolumna ID) poprzedzaj$ce zadanie bie!$ce.

Na diagramie Gantta (prawy panel programu), klikaj$c zadanie pocz$tkowe
i przeci$gaj$c strza"k%, która si% pojawi przy kursorze myszki, na zadanie
docelowe.

Zaznaczaj zadania na ekranie myszk$, klawiszem Shift i Ctrl, a nast%pnie
kliknij przycisk (Po"$cz zadania).

Rysunek 17.6.
Wprowadzanie
zaleBno=ci mi9dzy
zadaniami

Podane wy!ej sposoby s$ najprostsze i nale!y je stosowa+ do szybkiego wprowadzania
zale!no#ci typu Finish-Start. Usuni%cie zale!no#ci nie jest trudne, wystarczy zaznaczy+
zadanie b%d$ce w relacji z innym i klikn$+ przycisk

(Rozdziel zadania).

Co jednak robi+, gdy zale!y nam na innych typach zale!no#ci? W takim przypadku
musimy wywo"a+ okienko W;a=ciwo=ci zadania (przycisk

) i dokona+ po!$danej

modyfikacji typu relacji na zak"adce Zale!no#ci (rysunek 17.7).

Jak "atwo zauwa!y+, okienko pozwala równie! wprowadza+ opó&nienia (ang. Lag),
ewentualnie u"atwia te! usuwanie zb%dnych zale!no#ci (czerwony krzy!yk).

Rozdzia% 17. GanttProject, czyli proste harmonogramowanie

225

Rysunek 17.7.
Zmiana typu
zaleBno=ci
pomi9dzy
zadaniami

Zaawansowane atrybuty zadaP

Typowe zadanie w harmonogramie projektowym posiada zazwyczaj na tyle du!o istot-
nych atrybutów, !e „zagracanie” tabelki widocznej na ekranie nowymi kolumnami mija
si% na d"u!sz$ met% z celem, jakim jest wygoda pracy. Na szcz%#cie wszystkie atrybu-
ty zadania mo!na edytowa+ poprzez wygodn$ formatk%, któr$ wywo"ujemy, klikaj$c
przycisk

(Zadania/W;a=ciwo=ci zadania, zak"adka Ogólne) — rysunek 17.8). For-

matka jest kontekstowa, to znaczy wcze#niej nale!y wskaza+ zadanie, a dopiero pó&-
niej j$ wy#wietli+.

Rysunek 17.8.
Zaawansowane
atrybuty zadania

Na pozosta"ych zak"adkach mo!na definiowa+ zale!no#ci (omówione wcze#niej) i za-
soby, o których opowiem w kolejnym punkcie.

Rzadziej u!ywane:

Zak"adka Notatki pozwala na opisanie zawarto#ci zadania, niestety wy"$cznie
w formie tekstowej (brak mo!liwo#ci formatowania i wklejania za"$czników).

Zak"adka Dodatkowe kolumny pozwala na wprowadzenie do tabeli w lewym
panelu programu kolumny, której nazw% i typ danych (np. Text, Integer,
Double, Data…) mo!emy do#+ dowolnie okre#li+. Brak warto#ci wyliczalnych
w praktyce czyni t% funkcjonalno#+ raczej bezu!yteczn$.

Czytaj dalej...

226

Cz "# II Darmowe oprogramowanie do zarz$dzania projektami

Zbyt skomplikowane zale&no!ci pomi dzy zadaniami i ograniczenia kalendarzowe
mog% uniemo&liwia" r czne przestawianie zada> na diagramie Gantta!

Zasoby

Wiedz$c, jak skonstruowa+ w programie GanttProject struktur% WBS (tutaj tylko jako
list% zada', ewentualnie zhierarchizowan$) i sam harmonogram, mo!emy przej#+ do
definiowania zasobów i ich przypisywania do zada'.

Program GanttProject zak"ada jeden typ zasobów, osobowy. Jest to pewne ogranicze-
nie i w z"o!onych projektach zapewne mo!e sprawi+ nieco k"opotów. Aby definiowa+
zasoby, nale!y na ekranie g"ównym zmieni+ widok z Gantt (

) na Osoby (

).

Utworzenie nowego zasobu przypomina zdefiniowanie nowego zadania (rysunek 17.9):

Mo!na wybra+ z menu Osoby polecenie Nowa osoba.

Dost%pna jest identyczna komenda z menu podr%cznego (prawy klawisz
myszki).

Rysunek 17.9.
Definiujemy nowy
zasób osobowy

Po zdefiniowaniu osoby mo!esz j$ doda+ na pe"ny (100%) lub kawa"ek etatu do wy-
branego zadania (zada') — parametr Obci-Benie. Pami%taj, !e realistycznie w danym
momencie jedna osoba mo!e uczestniczy+ w kilku zadaniach pod warunkiem, !e so-
bie z nimi poradzi (np. suma zada' w danym okresie jest równa mniej wi%cej 100%
lub te! pewne zadania zosta"y wcze#niej nadgonione).

Widok Osoby oferuje, po zdefiniowaniu zasobów i przydzieleniu ich do zada', mo!-
liwo#+ oceny stopnia przeci$!enia zasobów (rysunek 17.10 — patrz Janko Muzykant
w dniach 26 i 27 listopada).