•

Kup książkę

•

Poleć książkę

•

Oceń książkę

•

Księgarnia internetowa

•

Lubię to! » Nasza społeczność

Tytuł oryginału: Investing with Volume Analysis: Identify, Follow, and Profit from Trends

Tłumaczenie: Przemysław Janicki

Projekt okładki: Studio Gravite / Olsztyn

Obarek, Pokoński, Pazdrijowski, Zaprucki

ISBN: 978-83-246-3646-4

Authorized translation from the English language edition, entitled: Investing with Volume Analysis:

Identify, Follow, and Profit from Trends, ISBN 0137085508, by Buff Pelz Dormeier,

published by Pearson Education, Inc, publishing as Financial Times Prentice Hall,

Copyright © 2011 by Pearson Education, Inc.

All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means,

electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage retrieval

system, without permission from Pearson Education Inc.

Polish language edition published by Helion S.A.

Copyright © 2012.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej

publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,

fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym

powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi

ich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje

były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie,

ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz

Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody

wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock Images LLC.

Drogi Czytelniku!

Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres

http://onepress.pl/user/opinie/inwana

Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

Wydawnictwo HELION

ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE

tel. [phone]

e-mail: [e-mail]

WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Printed in Poland.

Spis treci

Sowo

wstpne

............................................................................ 11

Podzikowania

............................................................................ 13

O

autorze

.................................................................................... 15

Wprowadzenie

............................................................................ 17

Rozdzia 1: Dwa spojrzenia na analiz rynku ................................................ 23

Budujemy solidne fundamenty .......................................................................23
Dwa uprawnione podejcia .............................................................................24
Podejcie fundamentalne ................................................................................26
Podejcie techniczne .......................................................................................27
Porównanie analizy fundamentalnej i analizy technicznej .............................28

Rozdzia 2: Historia analizy technicznej ........................................................ 31

Pierwsze w historii zlecenie — zrealizuj (w caoci) bd anuluj ...................31
Wykresy babiloskie .......................................................................................32
Pierwsze rynki europejskie ..............................................................................33
Techniki samurajskie ......................................................................................33
Pierwsze wzmianki o analizie rynku w Ameryce .............................................34
Korzenie — Charles H. Dow ..........................................................................34
Pdy — William Peter Hamilton i pozostali zwolennicy teorii Dowa ...........35
Pczkujcy praktycy ........................................................................................35
Wzrost fundamentów ......................................................................................37
Badania na wspóczesnych rynkach efektywnych ..........................................39
Porównanie epok ............................................................................................41
Chc by dobrze zrozumiany — teoria Dowa znów na czasie ........................42

Rozdzia 3: Analiza cenowa ........................................................................... 45

Rynek wyznacza odpowiedni cen ................................................................46
Podstawowy element skadowy wykresu .........................................................46
Analiza wolumenu: znaczcy krok naprzód ....................................................48

Rozdzia 4: Analiza wolumenu ...................................................................... 51

Wolumen ........................................................................................................51
Terminologia zwizana z analiz wolumenu ...................................................52
Wolumen jako element analizy rynku ............................................................52
Wolumen weryfikuje (potwierdza) ceny .........................................................53
Wolumen zapewnia pynno .........................................................................53
Wolumen way informacje posiadane przez rynek .........................................54
Wolumen ujawnia rzeczywiste przekonania uczestników rynku ....................54

Kup książkę

Poleć książkę

6

I

NWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

Wolumen wyraa zainteresowanie i entuzjazm rynku ....................................55
Wolumen wiadczy o rónorodnoci opinii ....................................................55
Wolumen jest paliwem napdzajcym rynek .................................................55
Wolumen odkrywa tajemnice rynku ..............................................................56
Wolumen jako przyczyna ................................................................................56
Wolumen daje pocztek dynamice cen ..........................................................56

Rozdzia 5: Wolumen — sia rynku .............................................................. 57

Wolumen jako sia rynku ................................................................................57
Wolumen jako wskanik wyprzedzajcy ceny .................................................57
Wolumen jako wykadnik ceny ......................................................................58
B = S = T .......................................................................................................59
Analiza wolumenu — wykorzystaj dostpn Ci moc .....................................61
Opór i wsparcie ...............................................................................................61
Trend i linie trendu ........................................................................................61
Obiekt wprawiony w ruch porusza si tym ruchem,

chyba e zostanie z niego wytrcony ............................................................64

Sia = masa × przyspieszenie .........................................................................64
Kada akcja wywouje przeciwnie skierowan reakcj ...................................67
Zastosowanie zasad dynamiki Newtona w analizie wolumenu ......................68

Rozdzia 6: Jak czyta rynek niczym ksik ................................................. 69

Czytanie z tamy ..............................................................................................70
Jak odczytywa litery alfabetu rynkowego ......................................................70
Oto rynek — pozwól, e Ci go przedstawi ....................................................71
Strach i chciwo ............................................................................................72
Wolumen: narzdzie do rozszyfrowywania rynku ...........................................73
Analizujemy ceny i wolumen supek po supku ..............................................74
Cztery przypadki w analizie cen zamknicia w powizaniu z wolumenem .........74
Supek cenowy stanowi DNA rynku ..............................................................75
Wolumen jako RNA rynku ............................................................................76
Analiza VSA (badanie relacji midzy wolumenem

a zakresem zmiennoci ceny) .......................................................................77

Deprecjacja waloru przy wysokim wolumenie ................................................80
Ruchy cen przy niskim wolumenie obrotów ...................................................82

Rozdzia 7: Wolumen w analizie trendów ..................................................... 89

Identyfikacja trendów .....................................................................................89
Trendy: zdania wypowiadane przez rynek ......................................................90
Wykrelamy linie trendu .................................................................................90
Ocena fazy trendu gównego przy wykorzystaniu analizy wolumenu .............93
Cztery przypadki w analizie trendu .................................................................94
Reguy i prawa wolumenu: amiemy kod zaprzeczajcy .................................99
Trendy sezonowe na wykresie wolumenu .....................................................106

Kup książkę

Poleć książkę

S

PIS TRECI

7

Rozdzia 8: Wolumen w analizie formacji ................................................... 109

Formacje: instrumenty opisu wydarze na rynku .........................................109
Formacje podstawowe: interakcja dwóch trendów gównych ......................110
Flagi i chorgiewki typowe dla rynku byka ...................................................124

Rozdzia 9: Róne miary wolumenu ............................................................ 127

Siedem klas wskaników cenowych ..............................................................129
Optymalizacja: ostrzeenie ............................................................................131

Rozdzia 10: Czyste wskaniki wolumenu ..................................................... 133

Wolumen ......................................................................................................133
rednie kroczce w analizie wolumenu ........................................................135
Oscylatory wolumenu ...................................................................................135
Wstgi wolumenowe .....................................................................................136
Wskanik akumulacji wolumenu ..................................................................136
Wolumen na wykresie cenowym ..................................................................137
Wykresy cenowo-wolumenowe Crockera ....................................................138

Rozdzia 11: Wskaniki akumulacji wolumenu

oparte na midzysesyjnej zmianie ceny ..................................... 143

Równowaga wolumenu (OBV) ....................................................................144
Cenowy trend wolumenu ..............................................................................146
Oscylatory wolumenu dla danych interday ..................................................146

Rozdzia 12: Wskaniki akumulacji wolumenu

oparte na jednosesyjnych zmianach ceny .................................. 149

Jednosesyjny indeks intensywnoci

(wskanik akumulacji/dystrybucji) ..................................................... 150

Wskanik zmian akumulacji/dystrybucji Williamsa ....................................151
Wskanik akumulacji/dystrybucji Williamsa ................................................151
Oscylatory wolumenu dla danych intraday ..................................................152

Rozdzia 13: Wskaniki wolumenu wsparte analiz zakresu cenowego ......... 157

Indeks urynkowienia .....................................................................................158
Wykresy ekwiwolumenowe ...........................................................................159
Swoboda ruchu .............................................................................................161

Rozdzia 14: Akumulacja cen oparta na danych

na temat wolumenu obrotów .................................................... 163

Dodatnie i ujemne indeksy wolumenu .........................................................163

Rozdzia 15: Wskaniki wolumenu dla danych szybkozmiennych ................. 167

rednia cena waona wolumenem ................................................................167
Indeks przepywów/wolumen kroku notowania ...........................................168

Kup książkę

Poleć książkę

8

I

NWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

Rozdzia 16: Wskaniki cenowe waone wolumenem ................................... 173

Indeks przepywów pieninych ....................................................................173
rednie kroczce waone wolumenem .........................................................175
Waony wolumenem wskanik MACD .......................................................184
Wskanik natarcia trendu .............................................................................186

Rozdzia 17: Wskanik potwierdzajcy cena – wolumen ............................... 197

Obliczenia .....................................................................................................198
Jak stosowa wskanik VPCI ........................................................................200
Praktyczne zastosowanie VPCI .....................................................................205
Badanie empiryczne ......................................................................................209
Pozostae zastosowania wskanika: porównanie VPCI

z innymi wskanikami wykorzystywanymi w analizie wolumenu ..............213

Pozostae zastosowania ..................................................................................218
Wykaz wskaników wolumenu .....................................................................219

Rozdzia 18: Kompendium wskaników szerokoci rynku ............................ 223

Statystyki rynkowe (szerokoci rynku) .........................................................223
Statystyki szerokoci rynku: ródo informacji rynkowych ...........................224
Uwaga, roboty drogowe! Puapki miar szerokoci rynku ..............................228
Wskaniki oparte na miarach szerokoci rynku ...........................................232
Dodatni i ujemny indeks wolumenu .............................................................233
Indeks Armsa/TRIN .....................................................................................234
Oscylator McClellanów ................................................................................236

Rozdzia 19: Wprowadzamy wolumen waony kapitalizacj .......................... 241

Czas, by zwikszy warto miary wolumenu ................................................241
Tradycyjny wolumen: zerwanie relacji midzy cen a wolumenem .............242
Co si dzieje w czasach kryzysów ..................................................................244
Alternatywne metody analizowania wolumenu indeksu ..............................245
Wolumen waony kapitalizacj ....................................................................246
Porównanie miar zwykego wolumenu

oraz wolumenu waonego kapitalizacj .....................................................247

Byskawiczny kryzys: wolumen waony kapitalizacj w akcji .......................249
Wolumen waony kapitalizacj:

nowe spojrzenie na wskaniki szerokoci rynku .........................................251

Rozdzia 20: Ryzykowny biznes ..................................................................... 255

Najlepszym atakiem jest obrona ...................................................................255
Najlepsze i najgorsze dni ...............................................................................257
Strategia „kupuj i miej nadziej” ..................................................................259
Dynamiczna alokacja aktywów .....................................................................261
Zarzdzanie ryzykiem ....................................................................................264
System AVSL ................................................................................................266
Najlepsze bdy to te, których dowiadczylimy ...........................................269

Kup książkę

Poleć książkę

S

PIS TRECI

9

Rozdzia 21: Zbieramy wszystko w cao:

strategie dyktowane wolumenem .............................................. 271

Stosowanie strategii opartych na wolumenie ...............................................272
Rozumienie rynku: popyt i poda .................................................................272
Budujemy system pozycjonowania dla poszczególnych akcji .......................280
Cztery fazy analizy wolumenu .......................................................................281

Rozdzia 22: Wspóczesne wyzwania analizy wolumenu ................................ 291

Jak zmienia si wolumen obrotów ...............................................................292
Porównanie rónych epok w rozwoju rynków ..............................................302
Wpyw zmian w strukturze rynku na analiz wolumenu ..............................309
Wiarygodno danych na temat wolumenu .................................................310

Bibliografia

............................................................................... 313

Skorowidz ................................................................................. 327

Kup książkę

Poleć książkę

50

I

NWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

Kup książkę

Poleć książkę

4

Analiza wolumenu

„Wolumen jest jak para w kotle, dziki której parowóz moe dowie pocig do miejsca
przeznaczenia”.

— Joseph Granville

Wolumen

Kady inwestor wie, która informacja ma najbardziej kluczowe znaczenie, jeli chodzi o akcje
— ich cena. Ju w pierwszych dniach swojej przygody z gied jest on uczony, by kupowa tanio
i sprzedawa drogo. Wieczorne skróty wiadomoci podaj wartoci gównych indeksów niczym
wyniki jakich wanych gonitw czy zawodów sportowych, tak e wielu ludzi niejako naturalnie,
bez chwili gbszej refleksji wierzy w to, e zamknicie sesji powyej ceny otwarcia jest zawsze
informacj pozytywn, podczas gdy zakoczenie sesji na minusie oznacza zawsze co zego. Nie
zmienia to jednak faktu, e znajomo dziennych wyników sesji nie czyni Ci w praktyce ani
troch mdrzejszym w zakresie podejmowania decyzji inwestycyjnych.

Oczywicie cena ma znaczenie. Jest to fakt, który trudno byoby podway. Nie moemy jednak

zapomina, e cay czas mamy do czynienia z… rynkiem. Znajomo kocowego efektu transakcji
zawartych w cigu danego dnia czy tygodnia giedowego pozwoli Ci si zorientowa, co w tym czasie
zaszo na parkiecie, ale niekoniecznie dlaczego lub te — co moe bardziej istotne — w jaki
sposób do tego doszo. Wyobra sobie parking przed jakim centrum handlowym. Czy wszystkie
miejsca parkingowe s zajte, czy moe poowa z nich jest wolna? Czy dzi jest sobota, czy dzie ro-
boczy? Ilu ludzi odwiedza sklepy czy spoywa obiad w znajdujcej si w obiekcie restauracji? Pomi-
jajc ju to, co te ci wszyscy ludzie kupuj oraz jak wiele pienidzy na to wydaj, tym, co ma naj-
wiksze znaczenie dla inwestorów, którzy sfinansowali budow tego centrum handlowego, jest
samo to, e klienci ci po prostu do niego zagldaj i korzystaj z jego oferty. To jest wanie co,
co mona by okreli w sposób naturalny jako wolumen.

Obserwacja wolumenu dla dowolnego waloru czy indeksu znajduje si w zasigu moliwoci

kadego inwestora. Jednake waciwe zrozumienie i interpretacja jego wskaza jest ju pewn
sztuk — umiejtnoci, któr nie kady inwestor w dostatecznym stopniu posiad. Dlatego te
w tej ksice staram si przedstawi w sposób klarowny i przystpny najwaniejsze koncepcje
skadajce si na analiz wolumenu oraz omawiam narzdzia, które pozwol Ci lepiej zrozumie,
czym jest wolumen i w jaki sposób moesz wykorzysta róne jego wskaniki do podejmowania
lepszych, bardziej przemylanych i wiadomych decyzji.

Kup książkę

Poleć książkę

52

I

NWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

Terminologia zwizana z analiz wolumenu

Zacznijmy od wprowadzenia i zdefiniowania kilku podstawowych poj.

Wolumen (ang. volu-

me) to ogólne sowo-klucz okrelajce ilo okrelonego waloru (np. akcji danej spóki, kon-
traktów towarowych, opcji itd.), jaka zostaa wymieniona pomidzy kupujcymi i sprzedaj-
cymi. Dua warto wolumenu oznacza, e znaczna liczba instrumentów, którymi obrót odbywa
si na danym rynku, zmienia waciciela. Jeli za wolumen jest niski, nowego nabywc znalazo
mniej instrumentów okrelonego rodzaju.

Na wolumen moemy spojrze z kilku punktów widzenia, dlatego te zdefiniujemy kilka jego

rodzajów (odmian):

x Wolumen rynkowy (zwany równie wolumenem obrotu) (ang. market volume, trading

volume) — liczba walorów bdcych przedmiotem wymiany (midzy kupujcymi
i sprzedajcymi) w okrelonym przedziale czasu, zwykle w cigu jednego dnia.

x Wolumen cakowity (lub wolumen giedowy) (ang. total volume, exchange volume)

— odnosi si do cakowitej liczby papierów wartociowych (akcji), które byy przedmiotem
handlu na parkiecie (np. na giedzie New York Stock Exchange).

x Wolumen indeksu (ang. index volume) — skumulowana warto (suma) wolumenu

wszystkich papierów wartociowych spóek wchodzcych w skad indeksu giedowego,
takiego jak Dow Jones, S&P 500 czy WIG20.

x Cakowita liczba transakcji (ang. total trades) — liczba wszystkich transakcji, które zostay

zawarte na danej sesji.

x Warto obrotu (ang. dollar volume) — warto w dolarach wszystkich akcji, które zmieniy

waciciela na danej sesji

1

.

x Wolumen akcji w wolnym obrocie (ang. free float) — liczba akcji znajdujca si

w posiadaniu uczestników rynku, która moe by przedmiotem wolnej wymiany.

x Przecitny wolumen (zwany take typowym wolumenem) (ang. average volume, typical

volume) — wyznaczany jest jako rednia ruchoma wolumenów zarejestrowanych w rónych
momentach czasu w celu wygadzenia cieki zmian wolumenu w wybranym okresie.
Pozwala uzyska bardziej reprezentatywny obraz typowego wolumenu w danym czasie.
Dziki niemu analitycy techniczni mog szybko zorientowa si, czy biecy wolumen
si zmniejszy, czy zwikszy w porównaniu do przeszoci. Wracajc na chwil do analogii
z centrum handlowym — pozwoli on znale odpowied na pytanie, czy w ten weekend
jest ono czciej odwiedzane przez klientów w porównaniu ze wszystkimi weekendami
na przestrzeni ostatniego roku, czy moe jednak rzadziej.

Wolumen jako element analizy rynku

Obserwacja handlu giedowego dostarcza tylko dwóch rodzajów informacji — o cenie oraz jej
niedocenianym kuzynie — wolumenie. Wolumen, by moe najbardziej niedoceniany element
caej ukadanki, tworzy najbardziej chyba podatny grunt dla analizy technicznej. Biego w anali-

1

Na rynkach lokalnych stosowane s odpowiedniki w walucie lokalnej, np. wolumen zotowy —

przyp. tum.

Kup książkę

Poleć książkę

R

OZDZIA

4.

x

A

NALIZA WOLUMENU

53

zie wolumenu to wród uczestników rynków cecha raczej rzadka. Jednake solidne jej opanowanie
i waciwe zrozumienie pozwala praktykom rynkowym znacznie gbiej wnikn w mechanik rynku.

Benjamin Graham, ojciec strategii inwestowania na podstawie wartoci i mentor Warrena

Buffetta, porównywa czsto rynek do maszynki do gosowania. Jeli zgodzimy si z t analogi,
wówczas wolumen moglibymy przyrówna do urny, do której trafiaj gosy. Stanowi on bo-
wiem najbardziej autentyczn ilustracj mocy, jaka tkwi w siach poday i popytu na rynku.

Wolumen mona postrzega jako narzdzie weryfikacji (potwierdzania) cen rynkowych, ródo

pynnoci, miernik wagi (znaczenia) informacji posiadanych przez rynek, ródo informacji o rze-
czywistych intencjach uczestników rynku, dowód na rónorodno opinii panujcych wród inwe-
storów, paliwo napdzajce rynek, sposób na odkrycie tajemnic rynku czy te pierwotne ródo
dynamiki cen. Jeli zgadzasz si z opini, e kada z tego rodzaju informacji moe mie istotne
znaczenie dla trafnoci decyzji inwestycyjnych, analiza wolumenu bdzie tym, czemu powinie-
ne powici znacznie wicej uwagi, ni zwyke to robi do tej pory.

Wolumen weryfikuje (potwierdza) ceny

Wolumen odgrywa kluczow rol w analizie papierów wartociowych. Pozwala odpowiedzie
na pozornie proste pytanie: „Jak duo?”. Jak ju wiemy, wolumen mówi nam o tym, jak wiele
sztuk danego waloru byo przedmiotem obrotu (wymiany) w okrelonym czasie. Kluczowe jest tu
jednak zrozumienie pewnego faktu — im wicej papierów zmienia swojego waciciela po okre-
lonej cenie, tym wiksze oparcie w wolumenie znajduje ów poziom ceny. W jzyku Grahama,
znacznie wicej inwestorów „gosuje” za t cen w danym momencie czasu.

Na zasadzie analogii powinnimy zakada, e niszy wolumen jest wyrazem dokadnie od-

wrotnej sytuacji. Jeli znacznie mniejsza rzesza inwestorów decyduje si przeprowadzi transakcj
przy danym poziomie ceny, w znacznie mniejszym stopniu moemy mie pewno co do jego
zasadnoci.

Zaómy na chwil, e wszede na portal aukcyjny z zamiarem kupna okrelonej rzeczy.

Szybko przekonae si, e oferuje j tylko jeden sprzedawca. Jak bardzo bdziesz ufa w to, e
dana przez niego cena jest miarodajna czy te „uczciwa”? Najprawdopodobniej nie bardzo.
Jeli jednak ten sam towar znalazby w ofercie znacznie wikszej liczby sprzedawców, którzy
w przeszoci sprzedali ju dziesitki tysicy sztuk tego towaru po bardzo zblionej do biecej
cenie, najprawdopodobniej bez wikszych oporów bdziesz skonny uzna, e cena ta stanowi
dobre przyblienie rzeczywistej wartoci poszukiwanej przez Ciebie rzeczy.

Dokadnie ta sama zasada znajduje zastosowanie w przypadku wolumenu obrotu. Im wicej

osób uczestniczy w ksztatowaniu biecej ceny rynkowej waloru, tym bardziej wydaje si ona
uzasadniona. Mona wic powiedzie, e z punktu widzenia analityka technicznego wolumen
jest narzdziem sucym do potwierdzenia jakoci procesów cenotwórczych na rynku.

Wolumen zapewnia pynno

Przywoany wyej przykad aukcji pozwala nam poczyni jeszcze jedn do istotn obserwacj.
Zaómy na chwil, e swoj ofert na portalu aukcyjnym umieci tylko jeden sprzedawca, przy
czym nie spotyka si ona z zainteresowaniem kupujcych. Popyt na dany towar zamar. Zadajmy
sobie w tej sytuacji pytanie, jakie jest prawdopodobiestwo tego, e w stosunkowo krótkim czasie

Kup książkę

Poleć książkę

54

I

NWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

uda mu si upynni oferowany towar (czyli sprzeda go za gotówk) po cenie nieodbiegajcej
znacznie od danej obecnie? W swojej ksice zatytuowanej

Mind over Market Eric Jones oraz

James i Robert Daltonowie odpowiadaj na to pytanie w ten oto sposób: „Wolumen jest naj-
prawdziwszym i najbardziej wiarygodnym indykatorem zdolnoci rynku do uatwiania i zwiksza-
nia efektywnoci obrotu… Rynek, który nie ma wbudowanych mechanizmów usprawniajcych
obrót, nie ma szans na przetrwanie”.

Kiedy wolumen jest niski, szanse na to, e w stosunkowo krótkim czasie uda si sprzeda okre-

lon ilo waloru po danej cenie s raczej niewielkie. Odwrotnie ma si sytuacja wówczas, gdy
wolumen jest wysoki, kiedy to znaczna liczba transakcji zawierana jest przy stosunkowo wskim
przedziale waha ceny. Wysoce prawdopodobne staje si wówczas szybkie upynnienie duej licz-
by papierów po cenie nierónicej si znaczco od tej, po której zostay zakupione. Wysoki wo-
lumen pozwala wnioskowa o duej pynnoci, kiedy to wymiana papieru na gotówk po cenie
rynkowej jest atwa.

Wolumen way informacje
posiadane przez rynek

Wolumen nie tylko uwiarygadnia ceny, ale stanowi równie istotny element procesu ich formo-
wania. Z chwil opublikowania nowych informacji wolumen staje si swego rodzaju indykatorem
szybkoci ich przyswajania przez uczestników rynku. Poprzez obserwowanie zmian w wolumenie
w chwil po opublikowaniu danych analityk techniczny jest w stanie oszacowa tempo, z jakim
nowe informacje docieraj do inwestorów.

W ten oto sposób wolumen staje si swoist miar istotnoci informacji dopiero co podanych

do wiadomoci publicznej. Zwikszone zainteresowanie tymi informacjami przekada si na
wzrost wolumenu. Jeeli za informacje te nie maj duego znaczenia dla uczestników rynku, nie
wpyn na widoczne zwikszenie wolumenu.

Wolumen ujawnia
rzeczywiste przekonania uczestników rynku

Informacje o liczbie (wolumenie) walorów, które byy przedmiotem wymiany w okrelonym cza-
sie, odkrywaj rzeczywiste przekonania i intencje uczestników rynku. Zaómy na przykad, e
doszy Ci suchy, i pewien dobrze znany inwestor dokona zakupu znacznej liczby akcji pewnej
spóki. Jaka bdzie Twoja reakcja na tak informacj? Najprawdopodobniej pójdziesz w jego
lady i zakupisz — dajmy na to — tysic sztuk tego samego waloru.

Zaómy teraz, e po pewnym czasie dowiedziae si, i inwestor ten zakupi jedynie 100

sztuk akcji teje spóki. Zapewne zgodzisz si ze mn, e ta dodatkowa informacja do istotnie
zmieniaby Twoje przekonanie co do sensownoci inwestowania w te wanie walory. Oczeki-
wae raczej, e tak bogaty i uznany inwestor zakupi co najmniej milion akcji — oczywicie
gdyby dziaa on w peni przekonany o susznoci swej decyzji.

Kup książkę

Poleć książkę

R

OZDZIA

4.

x

A

NALIZA WOLUMENU

55

Wolumen wyraa zainteresowanie
i entuzjazm rynku

Wolumen rynkowy mona interpretowa w kategoriach pewnej sumy kapitau, która szuka
swojego miejsca na rynku. Na dobr spraw istniej tylko dwa powody, dla których posiadacze
wolnych rodków decyduj si je zainwestowa. Jednym z nich jest ch wykorzystania nada-
rzajcej si wyjtkowej okazji do zysku. Drugim z tych powodów jest denie do redukcji ryzyka,
jakie wie si z zajciem potencjalnie niewaciwej pozycji. Rosncy wolumen jest porednim
dowodem na to, e inwestorzy, reprezentujcy bd to stron popytow, bd podaow rynku,
widz sens w ulokowaniu swoich rodków na okrelonym rynku czy w jego segmencie (a take
w konkretnym walorze). Malejcy wolumen kae sdzi, e znacznie mniej inwestorów postrzega
okrelon inwestycj jako dobr lokat kapitau. Ich mniejszy entuzjazm przekada si na decyzje
— zamiast inwestowa, wol poczeka na dalszy rozwój sytuacji, pozostajc poza rynkiem.

Wolumen wiadczy o rónorodnoci opinii

Wolumen moe stanowi dodatkowe kryterium decyzyjne dla uwanego obserwatora, w sytu-
acji gdy na rynku dominuj skrajnie róne, a nierzadko sprzeczne opinie. Bardzo czsto informacje
i komentarze w mediach czy te plotki przekazywane tzw. poczt pantoflow skaniaj inwesto-
rów do zajcia okrelonej pozycji, nawet jeli s one tylko luno zwizane z faktami (a nawet gdy
w ogóle nie znajduj one potwierdzenia w faktach). Zwikszona aktywno inwestorów, znajdujca
swoje odzwierciedlenie w rosncym wolumenie, stanowi empiryczny dowód na to, e tego ro-
dzaju — czsto rozbiene — opinie s obecne na rynku, przy czym kada ze stron okopuje si na
wasnej pozycji. Im wiksza jest owa rozbieno opinii, tym wikszy zysk kada ze stron ma za-
miar zrealizowa na zajmowanej przez siebie pozycji. Znaczna rozbieno opinii znajduje swoje
odzwierciedlenie w rosncym wolumenie — pokazuje on, e zarówno byki, jak i niedwiedzie
zajmuj swoje pozycje w oczekiwaniu na zysk. To samo rozumowanie prowadzi nas do wniosku,
e niski wolumen moe z kolei oznacza osignicie konsensusu midzy stron podaow i popytow
rynku — bieca cena rynkowa staje si istotnie cen równowagi („waciw” cen w danej chwili).

Wolumen jest paliwem napdzajcym rynek

Kady silnik, jeli ma wykona okrelon prac, musi zosta zasilony w odpowiednie paliwo. Ta-
kiego wanie paliwa dla rynków finansowych dostarczaj inwestorzy zgaszajcy popyt na notowane
na rynku instrumenty bd oferujcy ich poda. Wolumen — jak ju wiemy — stanowi za miar
cakowitej poday albo popytu, jaki w okrelonym czasie zgaszaj uczestnicy rynku. Wolumen
mona wic postrzega jako paliwo, które nadaje rynkom dynamik i wprawia je w ruch. Znany
inwestor Billy Williams wyrazi t myl nastpujcymi sowami: „Wolumen jest w rzeczy samej
motorem wprawiajcym w ruch rynki akcji. Kiedy statek kosmiczny wyrusza w swoj podró w prze-
strze kosmiczn, wiksza cz paliwa znajdujcego si w jego zbiornikach zuywana jest na
pokonanie siy grawitacji Ziemi. Jest to konieczne do wyzwolenia tej wybuchowej energii, która ma
wynie statek w przestrze kosmiczn. Ale gdy cel ten zostanie ju osignity i statek oderwie si
od Ziemi, niewielka cz paliwa pozostaa w zbiornikach wystarcza do tego, by móg on kontynu-
owa swoj misj. Wolumen jest dla akcji tym, czym paliwo rakietowe dla statku kosmicznego”.

Kup książkę

Poleć książkę

Kup książkę

Poleć książkę

56

I

NWESTOWANIE W OPARCIU O ANALIZ WOLUMENU

Wolumen odkrywa tajemnice rynku

Jeli cena stanowi form prawdy, wolumen jest tym, co nadaje jej klauzul bycia godnym za-
ufania. Due instytucje pragn przeprowadza swoje transakcje kupna czy sprzeday papierów
wartociowych w ciszy, bez wzbudzania zainteresowania ze strony pozostaych uczestników
rynku. Jednake w praktyce jest to prawie niemoliwe. Musz wic ostronie wybiera papiery
wartociowe do swoich portfeli inwestycyjnych, unikajc inwestowania w te walory, których
ceny s wraliwe na wolumen obrotu (jak w przypadku akcji mao pynnych spóek). Decydujc
si na kupno bd sprzeda takich papierów, dua instytucja musi zachowa szczególn ostro-
no. Jeli bowiem nieopatrznie zdradzi swe zamiary, pozostali inwestorzy mog wykona ma-
newr wyprzedzajcy, tzn. przeprowadzi wczeniej transakcj kupna lub sprzeday, próbujc
wykorzysta wiedz o znacznej transakcji, jaka za chwil ma by przeprowadzona i moe wpyn
na cen („pync na fali”).

Jednym ze sposobów na „ukrycie” tego rodzaju transakcji jest kupno po cenie natychmia-

stowego zakupu (ang.

bid) bd sprzeda po cenie natychmiastowej sprzeday (ang. offer). Jednak

w ramach analizy wolumenu potrafimy radzi sobie i z tego rodzaju unikiem. Kada transakcja
znajduje swoje odzwierciedlenie w oficjalnych statystykach giedowych. Znaczny wzrost wolumenu
jest czytelnym sygnaem tego, e jaka dua instytucja wesza do gry — nawet jeli poziom ceny
niekoniecznie na to wskazuje (nie zmieni si istotnie).

Wolumen jako przyczyna

Richard Wyckoff, guru giedowy z pierwszej poowy XX w., zdefiniowa wasne prawa inwestowa-
nia. Jednym z owych praw, które maj szczególne znaczenie z naszego punktu widzenia, byo to
o przyczynie i skutku (ang.

law of cause and effect). Prawo to stanowi, e zakres ruchu cenowego

jest wprost proporcjonalny do skali przyczyn, jakie legy u jego podstaw. Dla osób zajmujcych
si analiz wolumenu wypywa std wniosek, e przyczyn zmian ceny danego waloru stanowi
rónica midzy liczb jego sztuk oferowanych do sprzeday a liczb sztuk, na które zgaszany jest
aktualnie popyt.

Wolumen daje pocztek dynamice cen

Wolumen rynkowy to miara, której wzrost prowadzi zwykle do przyspieszenia ruchu kierunkowego
cen. Charles Dow, zaoyciel „The Wall Street Journal” i twórca synnych indeksów nazwanych
jego imieniem, wierzy, e wysoki wolumen jest indykatorem bardziej „prawidowych” cen, a w efekcie
sam staje si czym, co wyznacza ceny. Mówic w skrócie, Dow przeczuwa, e znaczcy wzrost
wolumenu poprzedza czsto równie istotne co do wartoci bezwzgldnej ruchy cen. Od mo-
mentu sformuowania tej hipotezy ponad sto lat temu znalaza ona swoje potwierdzenie w ol-
brzymiej liczbie bada empirycznych.

Kup książkę

Poleć książkę