Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
1
Analiza ekonomiczna
-ocena efektywności inwestycji
Inwestowanie jest procesem długotrwałym. Wymaga ono
zgromadzenia kapitału niezbędnego do sfinansowania początkowych
nakładów , które przynoszą efekt zawsze z pewnym opóźnieniem.
Niezbędnym i podstawowym warunkiem rozpoczęcia realizacji inwestycji
jest wykonanie analiz ekonomicznych , do których należy ocena opłacalności
przedsięwzięcia.
W teorii i w praktyce inwestycyjnej wyróżnić można szereg różnych metod
rachunku inwestycji. Najbardziej znany jest podział ze względu na wpływ
czynnika czasu. Kryterium to pozwala wyróżnić następujące grupy metod:
Metody statyczne-są najczęściej wykorzystywane we wstępnych etapach
oceny projektów, stanowiące podstawę pozwalającą się zorientować o ich
opłacalności. Cechą charakterystyczną tej metody jest nieuwzględnianie w
rachunku czynnika czasu. Jednakowo traktowane są przepływy strumieni
pieniężnych pojawiające się w różnym czasie (np. moment inwestowania i
wpływające (po pewnym czasie zyski z tytułu inwestycji). Do stosowania
tych metod skłania prostota ich użycia oraz łatwa interpretacja uzyskiwanych
wyników.
Metody dynamiczne-są to metody, które w sposób całościowy ujmują
czynnik czasu a tym samym rozkład wpływów i wydatków związanych z
projektem inwestycyjnym.
Metody rachunku inwestycji
Metody statyczne:
Metoda porównania
kosztów
Metoda porównania
zysków
Metoda porównania
rentowności
Metoda okresu zwrotu
nakładów (SPBT)
Metody dynamiczne
Metoda NPV (oraz
modyfikacje)
Metoda IRR (oraz
modyfikacje)
Metoda anuitetowa
inne
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
2
Pojęcie efektywności
a/ efektywność techniczna
Q
wyjściowe
energetyczna
=---------------------- < 1
Q
wejściowe
Wydajność techniczna , w przypadku konwersji energii zawsze poniżej 1,0 w
związku ze stratami energii w trakcie procesu konwersji .
b/ efektywność ekonomiczna
E
wyjściowe
ekonomiczna
=------------------ > 1
E
wejściowe
Wydajność ekonomiczna powinna być większa niż 1,0, oczekiwane wyniki
powinny być wyższe niż wkład. Jednak zależy to w bardzo dużym stopniu od
sytuacji i lokalizacji projektu, w związku z faktem, że ceny rynkowe
(odzwierciedlające odpowiednio ograniczoność wymaganych zasobów lub
zaspokojenie rynków lokalnych ) są różne.
I. Uwzględnianie czasu w rachunku opłacalności
Upływ czasu powoduje, że realna wartość pieniądza w czasie będzie
różna w zależności od tego, czy możemy nią dysponować dziś, za miesiąc czy
za rok. Nie uwzględniamy tutaj inflacyjnych (czy deflacyjnych ) zmian
wartości pieniądza, a jedynie zróżnicowanie tej wartości wraz z upływem czasu.
Zjawisko to wynika z różnej płynności pieniądza posiadanego w chwili
obecnej w stosunku do pieniądza, który uzyskamy w przyszłości.
Pieniądz będący aktualnie w naszej dyspozycji posiada realnie najwyższą
wartość. Możemy dowolnie nim rozporządzać (inwestycje, konsumpcja itp).
Tymczasem pieniądz, który otrzymamy w terminie późniejszym jest
pozbawiony płynności (zamrożony). Powoduje to, że nie możemy nim
dobrowolnie rozporządzać.
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
3
Bieżąca wartość pieniądza jest tym niższa im więcej czasu musi upłynąć zanim
uzyskamy możliwość dowolnego nim dysponowania.
Podstawowym parametrem ekonomicznym wykorzystywanym w tej metodzie
jest stopa procentowa.
1.1. Stopa procentowa
Konieczność zgromadzenia kapitału , umożliwiającego sfinansowanie
niezbędnych nakładów inwestycyjnych, zmusza zazwyczaj przedsiębiorstwa do
skorzystania z zewnętrznych źródeł finansowania, a więc sięgnięcia po kredyty i
pożyczki.
Wypożyczenie kapitału można traktować jako normalny proceder handlowy.
Przedmiotem transakcji jest jednak nie prawo własności kapitału, a jedynie
prawo dysponowania nim w określonym czasie.
Dochód , jaki właściciel kapitału otrzymuje za zbycie tego prawa, stanowi cenę
kapitału pożyczkowego (kredytu ) i nazywany jest procentem
W warunkach swobodnej gry sił rynkowych, poziom stopy procentowej
uzależniony jest przede wszystkim od dwóch podstawowych zmiennych:
podaży kapitału pożyczkowego
popytu na ten kapitał
W praktyce gospodarczej na poziom stopy procentowej wpływa również , poza
podażą i popytem na kapitał, szereg innych czynników. Do najważniejszych z
nich zaliczyć należy:
ryzyko
procesy inflacyjne
naturalną preferencję płynności
politykę pieniężno-kredytową państwa
Ryzyko
znajduje odzwierciedlenie w stopie procentowej, prowadząc do
wzrostu jej poziomu. Kredytodawca nigdy nie może być pewny czy i kiedy
odzyska swój kapitał. Dłużnik może się okazać nieuczciwym lub też zmiany
sytuacji na rynku nie pozwolą spłacić kredytu. Jest to tzw. ryzyko
indywidualne.
Kredytodawca ponosi również innego rodzaju ryzyko, które możemy nazwać
ryzykiem ogólnym (przeciętnym). Wiąże się ono z poziomem koniunktury
rynkowej.
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
4
W okresie recesji ryzyko pożyczenia kapitału jest znacznie wyższe niż w
okresie dobrej koniunktury na rynku.
Inflacja
-powoduje ona obniżenie siły nabywczej pieniądza . Kredytodawca,
chcąc obronić swój kapitał przed utratą wartości, podwyższa stopę procentową
w wymiarze odzwierciedlającym oczekiwania inflacyjne.
Stopa dyskonta
Podstawową trudnością jest ocena realnej wartości stopy dyskonta.
Teoretycznie możliwe jest wykorzystanie jednej z następującej
wielkości:
aktualna stopa depozytów długoterminowych, stosowanych przez
banki,
stopa stanowiąca różnicę między stopą kredytów długoterminowych
i stopą inflacji, lub inna funkcja tych wielkości,
tzw. społeczna stopa dyskonta określająca społeczną akceptację dla
zmniejszenia bieżącej konsumpcji na rzecz przyszłych większych
korzyści ogólnospołecznych.
Stopa depozytów bankowych silnie zależy od inflacji i jej stosowanie
w warunkach inflacyjnych musi prowadzić do preferowania korzyści
krótkoterminowych.
Stosunkowo dobrą ocenę realnej stopy dyskonta może dać wyrażenie
r
a
=(r
k
-i)/(1+i)
r
k
- stopa kredytów bankowych
i
- stopa inflacji
Ze względu na często stosowaną politykę deprecjacji wartości
depozytów bankowych wartość nominalna depozytów bankowych
rośnie wolniej niż inflacja.
Dlatego bezpieczniej jest stosować zależność podaną niżej
r
a
=(r
k
-r
d
)/(1+i)
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
5
r
d -
stopa depozytów długoterminowych
2. Ocena wartości pieniądza w czasie
W celu porównania wpływów i wydatków osiąganych przez
przedsiębiorstwo, konieczne jest przeliczanie ich wartości na jeden,
dobrowolnie wybrany moment czasu.
Służą do tego różnorodne formuły rachunkowe, których wspólną podstawą jest
przyjęta do obliczeń stopa procentowa..
2.1. Przyszła wartość (future value)
Przyszła wartość informuje, jaka wartość uzyska ustalona
nominalnie kwota pieniężna po upływie określonego czasu. Do
obliczenia tej wartości służy następujące równanie, oparte na
technice kapitalizacji odsetek:
V
t
= V
0
*(1+i
1
)*(1+i
2
)*...* (1+i
n
)
gdzie :
V0 -początkowa kwota pieniężna,
V
t
- przyszła wartość kwoty V
0
,
i
1,2, ,n
stopa procentowa
t=1,2, ,n -liczba lat okresu obliczeniowego
Jeżeli przyjmiemy, że stopa procentowa pozostaje na stałym poziomie w całym
okresie obliczeniowym, równanie powyższe można zapisać następująco:
V
t
= V
0
x (1 + i)
t
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
6
Przyszła wartość pieniądza w funkcji stopy procentowej
0,00
5,00
10,00
15,00
20,00
25,00
30,00
35,00
40,00
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
lata
w
a
rt
oś
ć
p
ie
n
ią
d
za
,z
ł
5%
10%
15%
20%
wyrażenie
(1 + i)
t
nazywane jest „czynnikiem przyszłej wartości)
2.2. Obecna wartość
(present value)
Operacje gospodarcze, realizowane w przedsiębiorstwie, przynoszą
bardzo często skutki finansowe dopiero w przyszłości. Stąd niejednokrotnie
konieczne jest ustalenie obecnej (aktualnej) wartości wpływów czy wydatków,
które zostaną zrealizowane dopiero po upływie pewnego czasu.do tego celu
wykorzystywane jest równanie:
1
1
1
V
0
=V
t
x-----------x --------------x ... x --------------
(1+i
1
)
(1+i
2
)
(1+i
n
)
lub przy założeniu stałości stopy procentowej w całym okresie obliczeniowym
równanie
1
V
0
= V
t
x
---------------
(1+i)
t
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
7
Aktualna wartość pieniądza w czasie w funkcji stopy
procentowej
0,00
0,10
0,20
0,30
0,40
0,50
0,60
0,70
0,80
0,90
1,00
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
lata
w
a
rt
oś
ć
p
ie
n
ią
d
za
,z
ł
5%
10%
15%
20%
Równanie obecnej wartości stanowi zatem odwrotność
równania przyszłej wartości. Proces ustalania obecnej
wartości nazywa się dyskontowaniem i stanowi odwrotność
procesu kapitalizacji odsetek.
Wykorzystywane w procesie dyskontowania wyrażenie
1/ (1+i)
t.
określamy jako „czynnik obecnej wartości” lub
„współczynnik dyskontowy”
II. PROSTE METODY OCENY FINANSOWEJ
PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH
Ocenę przedsięwzięć inwestycyjnych rozpoczyna się wykorzystując tzw.
proste metody oceny finansowej.
Metody te mają charakter uproszczony.
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
8
Uzyskiwane wyniki należy traktować jako wstępne , pozwalające
wyeliminować z dalszych badań najmniej obiecujące projekty
inwestycyjne. Proste metody oceny finansowej stanowią uzupełnienie
dla wyników oceny uzyskanych na podstawie dyskontowych metod
rachunku opłacalności .
Do najczęściej stosowanych prostych metod oceny finansowej zalicza
się przede wszystkim :
okres zwrotu początkowych nakładów
inwestycyjnych
prostą stopę zwrotu (zysku)
analizę progu rentowności wraz z analizą
wrażliwości
2.1. Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych
Okres zwrotu to czas, który musi upłynąć od momentu rozpoczęcia
inwestycji do chwili odzyskania początkowych nakładów przez osiągane w
kolejnych latach nadwyżki finansowe. Nadwyżki finansowe obejmują zysk
netto oraz amortyzację.
Saldo nakładów inwestycyjnych (ze znakiem minus) i nadwyżek w kolejnych
latach pozwoli określić okres czasu, w którym inwestycja „zwróci” się tzn.
saldo przyjmie wartość dodatnią. Okres ten nazywamy okresem zwrotu
nakładów kapitałowych.
Na tym etapie badań korzystniejszym jest wariant inwestycji o krótszym
okresie zwrotu.
Wadą metody okresu zwrotu jest pomijanie w niej wartości pieniądza w
czasie.
Przykład:
Przedsiębiorstwo zrealizowało
inwestycję o nakładzie 1 000 000 zł.
Roczny przepływy (cash flows) kształtowały się następująco:
1-szy rok 525 000 zł
2-gi rok 300 000 zł
3-ci rok 280 000 zł
4-rok 200 000 zł
5-ty rok 125 000 zł
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
9
Okres zwrotu nakładów przedstawiono graficznie.
Prosty okres zwrotu nakładów
-1000000
-800000
-600000
-400000
-200000
0
200000
400000
600000
0
1
2
3
4
5
lata
s
ku
m
u
lo
w
a
n
y
p
rz
e
pł
y
w
p
ie
n
ią
d
za
,z
ł
Z rysunku wynika, że prosty okres zwrotu nakładów wynosi ok. 2, 6 lat.
2.2. Prosta stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych
prosta stopa zwrotu
zysk netto + amortyzacja
= ---------------------------------------
nakładów inwestycyjnych
całkowity nakład inwestycyjny
Prostą stopę zwrotu nakładów inwestycyjnych określa się jako stosunek
wielkośći zysku netto powiększonego o amortyzację w normalnym roku
funkcjonowania przedsięwzięcia (przy pełnym wykorzystaniu możliwości
produkcyjnych) do całkowitego nakładu inwestycyjnego przedsięwzięcia.
Można ją wykorzystać we wstępnej ocenie projektów konkurencyjnych lub w
sytuacji braku dokładnych danych charakteryzujących dane przedsięwzięcie
inwestycyjne.
Zachodzi zależność:
1
okres zwrotu = ------------------
stopa zwrotu
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
10
III. DYSKONTOWE METODY RACHUNKU OPŁACALNOŚCI
Najbardziej precyzyjnym narzędziem opłacalności przedsięwzięć
inwestycyjnych są metody dyskontowe. Uwzględniają one rozłożenie w czasie
przewidywanych wpływów i wydatków związanych z badaną inwestycją. Służą
do tego celu celu techniki dyskonta , które pozwalają sprowadzić do
porównywalności nakłady i efekty realizowane w różnym czasie . Określenie
ich wartości teraźniejszej t.j. zaktualizowanej na moment przeprowadzenia
oceny i stanowi podstawę do dalszego wnioskowania..
Metody dyskontowe dają możliwość objęcia oceną całego okresu
funkcjonowania przedsięwzięcia, a więc zarówno okresu jego realizacji jak też
pełnego okresu , w którym przewiduje się osiąganie efektów . Sprzyja to
dokładności oceny, narzuca jednak konieczność oszacowania wielkości
wpływów i wydatków w całym okresie objętym rachunkiem.
Do najczęściej stosowanych w praktyce dyskontowych metod rachunku
opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych należą:
metoda wartości zaktualizowanej netto (NPV-net present
value)
metoda wewnętrznej stopy zwrotu (IRR -internal rate of
return)
metoda anuitetowa
3.1. Wartość zaktualizowana netto
Metoda wartości zaktualizowanej netto pozwala określić obecną
(aktualną) wartość wpływów i wydatków pieniężnych związanych z
realizacją ocenianego przedsięwzięcia.
NPV określa się jako sumę zdyskontowanych oddzielnie dla każdego
roku przepływów pieniężnych netto (NCF), zrealizowanych w całym
okresie objętym rachunkiem, przy stałym poziomie stopy procentowej
(dyskontowej).
NPV= NCF
0
x CO
0
+ NCF
1
x CO
1
+.. + NCF
n
x Co
t
gdzie:
NPV- wartość zaktualizowana netto,
NCF
t
- przepływy pieniężne netto w kolejnych latach okresu
obliczeniowego
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
11
CO
t
- -współczynnik dyskontowy dla kolejnych lat okresu obliczeniowego
(właściwy dla przyjętego poziomu stopy procentowej)
t= 0, 1, 2, , n -kolejny rok okresu obliczeniowego.
Badane przedsięwzięcie jest opłacalne, gdy
NPV > 0
Przykład:
Przedsiębiorstwo zrealizowało inwestycję o nakładzie
inwestycyjnym wynoszącym 93 000 zł, a roczne zyski z
tytułu zrealizowanej inwestycji wynoszą 23 000 zł.
Oceń, czy przy stopie dyskonta= 5 % inwestycja jest
opłacalna?
Rok
CF
Cot
CFt
0
-
93 000 zł
1,0000
-
93 000 zł
1
23 000 zł
0,9524
21 905 zł
2
23 000 zł
0,9070
20 862 zł
3
23 000 zł
0,8638
19 868 zł
4
23 000 zł
0,8227
18 922 zł
5
2
3 000 zł
0,7835
18 021 zł
6
23 000 zł
0,7462
17 163 zł
7
23 000 zł
0,7107
16 346 zł
8
23 000 zł
0,6768
15 567 zł
9
23 000 zł
0,6446
14 826 zł
10
23 000 zł
0,6139
14 120 zł
11
23 000 zł
0,5847
13 448 zł
12
23 000 zł
0,5568
12 807 zł
13
23 000 zł
0,5303
12 197 zł
14
23 000 zł
0,5051
11 617 zł
15
23 000 zł
0,4810
11 063 zł
NPV=
145 732 zł
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
12
NPV > 0, więc inwestycję należałoby uznać za opłacalną.
Wpływ stopy dyskonta na wartość NPV
Wartość N PV , zł w funkcji i,%
- 50000
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
0
5
10
15
20
25
30
stopa dyskonta, %
N
P
V
, zł
Wskaźnik wartości zaktualizowanej:
Jeżeli musimy dokonać wyboru pomiędzy kilkoma wariantami w oparciu
o kryterium NPV, to wybrany zostanie projekt posiadający największą wartość
NPV.
Należy jednak pamiętać, ze NPV świadczy jedynie o dodatnich wpływach netto
albo korzyściach netto z projektu.
W przypadku porównania dwóch wariantów dobrze jest wiedzieć, jak duże
inwestycje przynoszą te korzyści netto.
Stosunek NPV do wartości zaktualizowanej (bieżącej ) potrzebnego nakładu
inwestycyjnego (PVI -ang. Present
value of the investment ) nazywa się
wskaźnikiem zaktualizowanej (ang. net present -value ratio) NPVR i
stanowi zdyskontowaną stopę zysku.
Wskaźnik ten należy stosować przy porównywaniu projektów.
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
13
NPV
NPVR = ----------
PVI
NPVR może być uznane za kalkulacyjną , najniższą stopę zwrotu
inwestycji, która powinna być uzyskiwana przez projekt
3.2.
Wewnętrzna stopa zwrotu IRR
Metoda wewnętrznej stopy zwrotu jest drugą spośród najczęściej
wykorzystywanych w praktyce metod dyskontowych.
IRR to stopa procentowa, przy której obecna ( zaktualizowana) wartość
strumieni wydatków pieniężnych jest równa obecnej wartości strumieni
wpływów pieniężnych. Jest to wiec taka stopa procentowa, przy której wartość
zaktualizowana netto ocenianego przedsięwzięcia jest równa zero
(NPV=0)
IRR pokazuje bezpośrednio stopę rentowności badanych
przedsięwzięć . Pojedyncze przedsięwzięcie rozwojowe jest
opłacalne wówczas, gdy jego wewnętrzna stopa zwrotu jest wyższa
(w skrajnym przypadku równa) od stopy granicznej , będącej
najniższą możliwą do zaakceptowania przez inwestora stopę
rentowności.
Procedura obliczania IRR jest taka sama jak procedura
obliczania NPV.
Matematycznie oznacza to, że przy pomocy formuły dla obliczania
wartości NPV przedstawionej powyżej, należy wyliczyć takie i, dla
której - przy danych saldach pieniężnych CFn -NPV jest równa
zero.
Rozwiązanie może być znalezione drogą iteracyjną , przy
zastosowaniu tablic dyskontowych lub zastosowaniu programu
komputerowego.
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
14
Tak znaleziona IRR pokazuje dokładną stopę efektywności
projektu.
IRR może być interpretowana jako roczna pieniężna stopa zwrotu
netto (dochód albo zysk w sensie finansowym) zainwestowanego
kapitału albo też przedstawiona inaczej jako najwyższa stopa
oprocentowania kredytów w warunkach po opodatkowaniu (stopa
roczna obsługi zadłużenia) , po której możliwe jest zgromadzenie
środków dla projektu.
Przykład:
Przykładowo dla inwestycji wartość NPV w funkcji stopy
dyskonta i kształtuje się jak na rysunku
Wartość NPV, zł w funkcji i,%
- 50000
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
0
5
10
15
20
25
30
stopa dyskonta, %
N
PV
, zł
Z przedstawionego wykresu wynika, ze IRR leży pomiędzy 23 a 25 %.
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
15
Wybór rodzaju technologii w aspekcie ekonomicznym
1. Wstęp
O wyborze rodzaju technologii, urządzenia decydują zarówno
koszty inwestycyjne jak i eksploatacyjne. Koszty eksploatacyjne
w wielu
przypadkach (np.kotłownie) zależeć mogą głownie np..
od cen nośników energii itp.
Dla zarządu firmy (właściciela) podstawowe znaczenie ma na ile
dana technologia, urządzenie jest tańsze w porównaniu z innymi
możliwymi do zastosowania technologiami .
Klasycznym przypadkiem jest, ze jedna technologia/urządzenie
jest droższe inwestycyjnie od innej technologii, ale np. koszty
eksploatacyjne sa niższe.
Która zatem technlogia (urządzenie) jest lepsze?
Z pomocą tutaj mogą przyjsć analizy ekonomiczne, które pozwolą
wybrać technologię wg. kryterium najniższych kosztów np.
Oczywistym faktem jest, że wyboru dokonuje się sposród technologii
urządzeń posiadajacych te same parametry np. skuteczność
sprawn
ośc itp.
W przypadku sporządzania analiz ekonomicznych można posługiwać
się wskaźnikami efektywności ekonomicznej tj.
-
prosty okres zwrotu nakładów SPBT (Simply Pay Back Time)
-
wartosć bieżąca netto NPV
(Net Present Value)
-
wewnętrzna stopa zwrotu IRR (Internal Rate of Return)
2. Zaktualizowana wartość netto (NPV)
Metoda wartości zaktualizowanej netto pozwala określić obecną
wartość wpływów i wydatków pieniężnych związanych z realizacją
ocenianego przedsięwzięcia.
NPV określa się jako sumę zdyskontowanych oddzielnie dla każdego
roku przepływów pieniężnych netto (NCF), zrealizowanych w całym
okresie objętym rachunkiem, przy stałym poziomie stopy procentowej
(dyskontowej).
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
16
NPV= NCF0 x CO0 + NCF1 x CO1 +.. + NCFn x Cot
gdzie:
NPV-
wartość zaktualizowana netto,
NCFt -
przepływy pieniężne netto w kolejnych latach okresu
obliczeniowego
COt - -ws
półczynnik dyskontowy dla kolejnych lat okresu
obliczeniowego (właściwy dla przyjętego poziomu stopy
procentowej)
t= 0, 1, 2, , n -kolejny rok okresu obliczeniowego.
Badane przedsięwzięcie jest opłacalne, gdy
NPV > 0
3. Wewnętrzna stopa zwrotu IRR
Metoda wewn ętrznej stopy zwrotu jest druga spośród najczęściej
wykorzystywanych w praktyce metod dyskontowych. IRR to stopa
procentowa (dyskontowa) przy której obecna (zaktualizowana)
wartość strumieni wpływów pieniężnych jest równa strumieniowi
wydatków pieniężnych. Jest to wieć taka stopa procentowa, przy
której wartość zaktualizowana netto ocenianego przedsięwzięcia
jest równa zero (NPV=0 ).
3. PRZYKŁAD OBLICZENIOWY
Przedsiębiorstwo rozpatruje możliwe do zastosowania dwie
równoważne pod względemm skuteczności technologie.
Koszt inwestycyjne całkowite rozpatrywanych technologii
kształtują się następująco:
1. technologia A - koszt inwestycyjny wynosi
500 000 zł
2. technologia B- koszt inwestycyjny wynosi
700 000 zł
Z kolei koszty eksploatacyjne roczne obu technologii kształtują
się następująco:
Technologia A - roczny koszt eksploatacji wynosi
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
17
60 000 zł
Technologia B - roczny koszt eksploatacji wynosi
30 000 zł
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
18
Ile wynosi SPBT ?
Należy postawić pytanie, która inwestycja z ekonomicznego
punktu widzenia jest lepsza?
Warunek: jedna z dwóch rozpatrywanych inwestycji zostanie
wybrana.
Pytanie; Czy droższa inwestycyjnie technologia jest uzasadniona
w świetle niższych rocznych kosztów eksploatacyjnych?
Sprawdzenie parametru NPV:
Dodatkowy nakład inwestycyjny ( w porównaniu do technologii )
tańszej wynosi
700 000 zł -
500 000 zł
Dane:
Dodatkowy nakład inwest.
200 000 zł
Roczne zyski z tytułu iniższych kosztów eksploatacyjnych wynoszą
60 000 zł -
30 000 zł
Roczny cash flow (eksploatac)
30 000 zł
Stopa dyskonta
0,05
Stopa
Dyskonta
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
19
Rok
Cf
1/(1+i)^t
CFn
0
-
200 000 zł
1
-
200 000 zł
1
30 000 zł
0,9524
28 571 zł
2
30 000 zł
0,9070
27 211 zł
3
30 000 zł
0,8638
25 915 zł
4
30 000 zł
0,8227
24 681 zł
5
30 000 zł
0,7835
23 506 zł
6
30 000 zł
0,7462
22 386 zł
7
30 000 zł
0,7107
21 320 zł
8
30 000 zł
0,6768
20 305 zł
9
30 000 zł
0,6446
19 338 zł
10
30 000 zł
0,6139
18 417 zł
11
30 000 zł
0,5847
17 540 zł
12
30 0
00 zł
0,5568
16 705 zł
13
30 000 zł
0,5303
15 910 zł
14
30 000 zł
0,5051
15 152 zł
15
30 000 zł
0,4810
14 431 zł
NPV=
111 390 zł
IRR=
12,4%
Wniosek; Ponieważ NPV posiada wartość
111 390 zł
80%
rozpatrywaną inwestycje (w porównaniu do inwestycji tańszej
151 390 zł
ale technologii droższej eksplaotacyjnie należy uznać za
49 112 zł
inwestycję opłacalną (ale tylko w odniesieniu do inwestycji
111 664 zł
rozpatrywanych!!!.