Załącznik G
Układy zasilania silników spalinowych
wykład ćwiczenia projekt laboratorium seminarium ECTS
stacjonarne 15 15 3
niestacjonarne 8 8 3
1. Cel edukacyjny: zapoznanie się z konstrukcją i działaniem współczesnych układów
zasilania silników z ZI i ZS w ewolucyjnym ich rozwoju wynikającym z rosnących wymagań
ograniczenia toksyczności spalin.
2. Cele operacyjne: Wiedza inżynierska z zakresu budowy i funkcjonowania
poszczególnych układów wtrysku benzyny i oleju napędowego. Zwrócenie uwagi na metody
wykrywania i usuwania niesprawności podczas wykonywania prac diagnostyczno-
naprawczych. Synteza informacji odnośnie budowy i działania dynamicznie rozwijającego
się układu zasilania silników z ZS, stosowanego zarówno w silnikach samochodów
osobowych, jak i pojazdów użytkowych. Uwzględniono najnowsze generacje układów
wtryskowych Common-Rail, zawierające m.in. wtryskiwacze piezoelektryczne oraz
najnowsze rodzaje pomp wysokiego ciśnienia.
3. Treści programowe: Gaz
nikowe układy zasilania. Wtrysk paliwa w silnikach z ZI.
Wtrysk ciągły (K-Jetronic), elementy układu i ich funkcje, elektrycznie sterowane zespoły
układu. Układ K-Jetronic z regulacją lambda. Układ KE-Jetronic. Sygnały wejściowe i ich
znaczenie dla sterowania elektronicznego. Regulacja dawki wtryskiwanego paliwa przez
elektrohydrauliczny nastawnik ciśnienia. Wtrysk przerywany L-Jetronic. Elementy składowe i
ich funkcje. Funkcje urządzenia sterującego - układ Mono-Jetronic. Sygnały wejściowe
dynamiczne dla zmiennych warunków eksploatacji. Działanie urządzenia sterującego, sygnały
wyjściowe. Regulacja adaptacja składu mieszanki. Budowa i działanie sondy-lambda
stosowanej przed i za katalizatorem. Układy wtrysku bezpośredniego FSI. Regulowane
elektronicznie układy wtryskowe w silnikach z ZS. Wiadomości ogólne, przegląd układów.
Sygnały wejściowe i ich wpływ na działanie układu. Sterowanie różnymi typami pomp
wtryskowych - pozostałe sygnały wyjściowe. Promieniowe rozdzielaczowe pompy
wtryskowe. Przestawianie wtrysku. Sterowanie elektroniczne EDC, przetwarzanie danych
układu EDC, transmisja danych do innych układów. Rozpylacze i wtryskiwacze. Układy z
pompowtryskiwaczami (UIS), pompowtryskiwacze napędzane hydraulicznie typu HEUI,
elektroniczny układ wtryskowy Cummins Celect, układy z indywidualnymi pompami
wtryskowymi. Budowa i działanie zasobnikowego układu wtryskowego Common-Rail,
układy wtryskowe Unit Injector System/Unit Pump System (UIS/UPS).
Program ćwiczeń laboratoryjnych.
1. Badanie i regulacja wybranych elementów układu sterowania wtryskiem paliwa
w silniku o zapłonie iskrowym.
2. Budowa i działanie układów wtryskowych paliwa w silniku o zapłonie iskrowym.
3. Wyznaczanie charakterystyk zewnętrznych silnika małej mocy na stanowisku
hamownianym.
4. Wpływ warunków eksploatacji pojazdu na charakterystyki zewnętrzne silnika.
5. Regulacja i wstępna diagnostyka silnika spalinowego.
Przedmioty specjalnościowe
58
Załącznik G
6. Badanie pojazdu samochodowego na hamowni podwoziowej, charakterystyka
obciążeniowa silnika.
4. Literatura:
1) Janiszewski T, Mavrantzas S.: Elektroniczne układy wtryskowe silników wysokoprężnych,
Wyd WKiA
Warszawa, 2006.
2) Kasedorf J.: Układy wtryskowe benzyny, WKiA
, Warszawa,1999.
3) Poradnik serwisowy Układ wtryskowy KE-Jetronic - Diagnostyka , Wydanie: 3/05
AUTO MOTO SERWIS, 2005.
4) Praca zbiorowa: Układy wtryskowe Unit Injector System/Unit Pump System (UIS/UPS),
Wyd WKiA
, Warszawa, 2005r.
5) Szulborski A.: Zasobnikowe układy wtryskowe Common Rail, WKiA
2005r.
6) Bernhardt M. S. Dobrzyński, E. Loth: Silniki samochodowe, WKiA
Warszawa1988.
7) A. Kowalewicz A.: Systemy spalania szybkoobrotowych tłokowych silników spalinowych,
WKiA
Warszawa 1990.
8) Kneba Z., S. Makowski Zasilanie i sterowanie silników, WKiA
Warszawa 2004.
9) Wisłocki K.: Silniki nowej generacji HDI, HPI, Politechnika Poznańska 2001.
10) Merkisz J.: Tendencje rozwojowe silników spalinowych, Silniki spalinowe 2004.
11) Rawski F., C. Bocheński: Układy zasilania silników spalinowych, Politechnika
Warszawska 1991.
12) Lotko W.: Zasilanie silników spalinowych paliwami alternatywnymi, ITE Radom 1995
13) Szlachta Z.: Zasilanie silników wysokoprężnych paliwami rzepakowymi, WKiA
,
Warszawa, 2002.
14) Lotko W.: Zasilanie silników wysokoprężnych paliwami węglowodorowymi i roślinnymi:
zagadnienia wybrane, WNT Warszawa 1997.
15) Majerczyk A., S. Taubert: Układy zasilania gazem propan  butan, WKiA
, Warszawa
2004.
Przedmioty specjalnościowe
59