"ferdydurke" Gombrowicza











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> XX
lecie >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???



Gdzie jestSciaga.pl
?
















"ferdydurke"
Gombrowicza











kategoria:   J.polski
zakres:   XX lecie
dodano:   1999-11-17




Witold Gombrowicz
(1904 - 1969) - debiutował zbiorem opowiadań "Pamiętnik z okresu
dojrzewania" (1933), - powieścią "Ferdydurke" (1937) ugruntował
swoją znaczącą, ale jednocześnie zawsze budzącą kontrowersje pozycję
prozaika, który z ironią i parodystycznym dystansem przedstawiał
fałszywe, jego zdaniem, wzory moralne, społeczne i narodowe, -
centralnym problemem twórczości prozaika i dramaturga stała się
forma bycia i istnienia - jej zgubna siła, zniewalająca jednostkę i
kulturę, - jego twórczość już w okresie międzywojennym wywołała
żywe dyskusje literackie Ludwik Fryde, krytyk, tak
charakteryzował zasadnicze idee "Ferdydurke"... *
"FERDYDURKE"... ? powieść Gombrowicza, niezależnie od
wartości estetycznych, błyszczy prawdziwą mądrością życiową, ?
głównym problemem "Ferdydurke" jest problem formy, problem kultury,
bo treść życiowa jest prosta, powtarza się niezmiennie we wszystkich
wiekach, ? tajemnica kultury - bogactwa zjawisk: narodów, epok,
stylów, obyczajów, gestów - tkwi w formie ? subiektywne "ja"
dusi się w swym ciasnym domku i spontanicznie dąży do
obiektywizacji; żyjąc w środowisku społecznym ulegamy ciśnieniu
zbiorowości, która chce ukształtować nas na swój obraz i
podobieństwo; temu celowi służy przede wszystkim wychowanie szkolne
- pierwsza kondygnacja piekła, przez które przechodzi bohater
"Ferdydurke" ? tworzy groteskowy obraz świata na pograniczu
kpiny i powagi, żartu i dostojeństwa; wszystko jest błazeńskie, a
jednocześnie tragiczne ? odsłania absurdalną rzeczywistość
pozoru i fałszu ? jest to świat, w którym wszystko jest możliwe:
świat z pogranicza jawy i snu, prawdy i kłamstwa, rzeczywistości i
nierzeczywistości ? groteskowo-tragiczna akcja ukazuje
pesymistyczny obraz egzystencji człowieka ? absurd życia wynika
z fałszywych interakcji społecznych; lęk przed "obcym", "cudzym",
"innym" prowadzi do powstania zachowań i postaw, które tworzą
fałszywą formę ? przyczynia się do rozwoju prozy - stanowi
nowatorską propozycję artystyczną, w której zostaje rozbita
tradycyjna struktura powieści ( zamysł autotematyczny, który poddaje
w wątpliwość sensowny i logicznie uporządkowany kształt dzieła
literackiego; akcja przerywana odautorskim komentarzem) ?
odsłania proces własnego powstawania, staje się powieścią o powieści
? nawiązuje do prozy XX wieku, m.in. do "Pałuby" Karola
Irzykowskiego i "Fałszerzy" Andre Gide`a * OBRAZ SZKOŁY U
GOMBROWICZA ? jest on fantastyczny ? podkreśla trafnie,
że pozą jest w równej mierze idealizm, jak cynizm młodzieży, jedno i
drugie wynika z namiętnego udawania dorosłych ? uczniowie są
traktowani wciąż pedagogicznie, otoczeni fałszem, dawali koncert
fałszu; są okropni w l liryzmie, nieudolni w ironii, żarcie,
dowcipie, obrzydliwi w swoich upadkach ? satyra szkolna zbiega
się z współczesną myślą pedagogiczną ? "Ferdydurke" atakuje
szkołę tradycyjną jako wyraz kultury dwuwarstwowej, nie obejmującej
człowieka w jego pełnej strukturze psychofizycznej, lecz tylko
intelekt; kształcącą jednostkę nie przez uczestniczenie w życiu
zbiorowości, lecz w izolacji, w oderwanej od rzeczywistości
społecznej atmosferze gimnazjalnej ? szkoła kształtuje psychikę
w rozstrzygającym dla człowieka okresie dojrzewania, a rezultatem
jest chroniczny kryzys poczucia rzeczywistości i niestarty osad
podręcznikowych, fikcyjnych ideologii * OBRAZ ŚRODOWISKA ...
...MIESZCZAŃSKIEGO: ? postępowe ? zakłamane ?
wielkomiejska nowoczesność polega na ideałach na snobistycznych
wmówie - niach ? bohater sprytną intrygą doprowadza je do
rozbicia, do samorozkładu sztucznej formy ? ład
obyczajowo-społeczny załamuje się i załamują się ludzie pozbawieni
formy-pancerza ... I ZIEMIAŃSKIEGO: ?
tradycjonalistyczne ? zakłamane ? tradycja ziemiańska,
subtelny "pański" obyczaj, stanowi formę-pozór, która daje
"państwu" fikcyjną przewagę nad chłopstwem ? do rozbicia
dochodzi dzięki zbiegowi okoliczności ? ład obyczajowo-społeczny
załamuje się i załamują się ludzie pozbawieni formy-pancerza
Bohater "Ferdydurke", rozwiawszy trzy koszmary, uciekłszy ze
szkoły, skompromitowawszy dom mieszczański i doprowadziwszy do
groteskowej rewolucji społecznej we dworze, nie oswobadza się, nie
wyzwala od kultury, bo jak stwierdził sam Gombrowicz: "Ze schematu
obyczajowo-społecznego, od >gęby< nie można uciec...".
* FILOZOFIA W "FERDYDURKE" ? filozofia w
powieści ma swój odpowiednik europejski, jakim jest nurt refleksji
egzystencjalnej i poglądy francuskiego myśliciela Jean Paul
Sartre`a ? człowiek, w myśl tej koncepcji, to samotna melodia,
która nie ma możliwości pełnego i równorzędnego kontaktu z
rzeczywistością wobec niej zewnętrzną; każde wyjście "do świata"
i "do drugiego człowieka", staje się zubożeniem i zafałszowaniem
własnej osobowości i utraty własnej osobowości ?
filozoficzna refleksja wyraża się też poprzez odwołania do
historycznych, polskich aktualiów; społeczno-obyczajowe
obserwacje prowadzą do ironicznej krytyki międzywojennych środowisk
tradycjonalistycznych i liberalno-postępowych








Autor: Dona

Ocena : 2.3 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000