ELEMENTARNE ZASADY PISANIA REFERATÓW
(I INNYCH PRAC PISEMNYCH)  przyk adowy wzór
Rozdzia I (Cz I)
(zatytu owanie to mo e by wyró nione w inny sposób, np. drukowanymi literami, poprzez
podkre lenie itp.)
Wst p (14)
Wst p pracy powinien zawiera wprowadzenie do tematu  ogólne uzasadnienie jego
istoty, cel i zakres przedmiotowy  krótki opis zawarto ci poszczególnych rozdzia ów (cz ci),
informacj o wykorzystanych w opracowaniu ród ach, nie ich spis (np. referat zosta
napisany na podstawie dost pnej literatury przedmiotu, publikacji na amach czasopism
fachowych oraz na podstawie danych statystycznych itp.)
W przypadku prac dyplomowych czy magisterskich wst p jest znacznie szerszy i powinien
obejmowa : krótki opis problemu badawczego, cel i zamierzenia badawcze, opis zawarto ci
rozdzia ów, charakterystyk metod i róde itp.
1.1. Istota motywacji i kszta tuj ce j czynniki (14)
(14  liczba ta oznacza przyk adow wielko czcionki; nale y przyj zasad , e wszystkie
tytu y rozdzia ów (cz ci) pisane s t sam czcionk ; zasada jednolito ci obowi zuje
równie przy pisaniu tekstu, przypisów, spisu poszczególnych pozycji literaturowych itd.).
Jedn z funkcji zarz dzania jest motywowanie do pracy. Termin motywowa wywodzi
si z j zyka aci skiego i oznacza wprowadza w ruch, pobudza 1.
Rozmiar czcionki tekstu powinien wynosi 12, odst py mi dzy wierszami 1,5, tekst powinien
by wyrównany do lewej i prawej kraw dzi, tzn. wyjustowany).
Wci cia (tabulatory) zawsze powinny by tej samej wielko ci.
W przypadku dalszych podpunktów nale y je oznacza nast puj co:
1
T. Kawka: Motywowanie materialne. W: Zarz dzanie kadrami. Podstawy teoretyczne i wiczenia.
Pod. red. T. Listwana. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wroc aw 1999, s. 140. (10  rozmiar czcionki)
1.2. Przegl d g ównych teorii motywacji (14)
1.2.1. Teorie tre ci (13 lub 12  w przypadku punktacji drugiego rz du nale y zastosowa
mniejsz czcionk w stosunku do punktu wy szego rz du)
Tabela 1. Liczba ludno ci w Polsce w latach 1980-2000 (10)
ród o: Powiaty w Polsce. GUS, Warszawa 1999, tab. 13, s. 14. (10)
Rysunki, podobnie jak tabele, musz by precyzyjnie opisane. Powinien by numer,
krótki i dok adny tytu (w miar mo liwo ci odpowiadaj cy na pytania: co? gdzie? kiedy?)
oraz ród o.
Pracownicy Klienci
Spo eczno
Inwestorzy
SSO
lokalna
Dostawcy Inne grupy
Rys. 1. Systemy spo ecznej odpowiedzialno ci przedsi biorstwa wobec grup interesariuszy.
ród o: Opracowanie w asne.
Mi dzy akapitami nie nale y zostawia wolnej przestrzeni. Od tekstu powinny by odsuni te
tylko tytu y, podtytu y oraz tabele, rysunki (wykresy).
Je li nast pny przypis odnosi si do tej samej pozycji, nie nale y jej w przypisie powtarza ,
lecz zastosowa skrót: patrz ni ej2. Je li nast pny przypis odnosi równie do tej samej strony,
nie podajemy jej w przypisie, przypis b dzie wówczas wygl da nast puj co: patrz ni ej3.
2
Tam e, s. 145. (lub) Ibidem, s. 145.  w przypadku zastosowania nazwy aci skiej nale y takie
stosowa konsekwentnie w ca ym opracowaniu.
3
Tam e (lub) Ibidem.
Je li korzystamy z czasopism naukowych to nale y w przypisie poda pe ny opis
bibliograficzny (autor; tytu artyku u; tytu czasopisma  w cudzys owie, ka dy cz on tytu u
pisany z du ej litery oprócz pojedynczych znaków, np.  Praca i Zabezpieczenie Spo eczne ;
rok, numer, strony)  patrz ni ej4.
W przypadku, gdy korzystamy z dzienników, np.  Gazeta Wyborcza ,  Rzeczpospolita , to
w ko cowej cz ci przypisu zamiast numeru nale y poda dat (np.  Rzeczpospolita
z 12.10.2005.).
Wykorzystuj c prace naukowe, np. Akademii Ekonomicznej czy innej uczelni, nale y to
odpowiednio uj w przypisie  patrz ni ej5. Prace naukowe uczelni mog dotyczy
konkretnej konferencji, wówczas przypis powinien by sporz dzony nast puj co  patrz
ni ej6.
Gdy wykorzystujemy tre ci z ksi ek czy artyku ów, których nie znamy, lecz robimy to za
po rednictwem innych autorów  fakt ten nale y zaznaczy nast puj co  patrz ni ej7
Je li w opracowaniu wykorzystujemy materia y z przedsi biorstwa, to one równie , w miar
mo liwo ci powinny by opisane. Na przyk ad pod tabel mo e by :
ród o: Opracowanie w asne na podstawie dokumentacji Banku Zachodniego, Oddzia u I we Wroc awiu.
lub
ród o: Regulamin wynagrodze w przedsi biorstwie. KGHM, Legnica 2000, s. 30.
Je li ponownie wracamy do pozycji, z której ju korzystali my wcze niej (ale nie dotyczy o to
przypisu poprzedniego), to równie nie nale y w przypisie podawa ca ci opisu, lecz tylko
tak jego cz , która pozwoli na zidentyfikowanie pozycji  patrz ni ej8.
4
T. Balcerzak-Paradowska: wiadczenia rodzinne w Polsce. Zmiany okresu transformacji, stan
obecny i perspektywy.  Polityka Spo eczna nr 4/2002, s. 11-12.
5
A. Kubów: Strategie podmiotów sfery us ug spo ecznych. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej
we Wroc awiu. Seria:  Zarz dzanie i Marketing nr 824/1999, s. 5.
6
M. Myszkowska: Konsekwencje opó nie we wprowadzaniu zmian w finansowaniu ochrony zdrowia.
W: Aktualne problemy zarz dzania ochron zdrowia. Materia y konferencyjne. Pod red. J. Skalika.
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wroc aw 1996, s. 126-128.
7
G. Mosca: The Ruling Class. Academic Press, New York 1939. Za: M. Okólski: Kryzys zdrowotny
w Polsce,  Polityka Spo eczna nr 1/1993, s. 8.
8
T. Kawka: Motywowanie..., wyd. cyt., s. 120. (lub) T. Kawka: Motywowanie..., op. cit., s. 120.  je li
przyjmujemy nazwy aci skie
Zako czenie (12)
Zako czenie (podsumowanie) jest krótkim streszczeniem zawieraj cym wnioski
i spostrze enia autora odnosz ce si do poszczególnych cz ci opracowania.
Literatura (12 lub 13, od nowej strony, spis pozycji wyjustowany)
Literatura powinna by zestawiona alfabetycznie. Powinna zawiera ród a jedynie
wykorzystane w opracowaniu. Je li by y wykorzystywane akty prawne, raporty, strony
internetowe i inne odr bne ród a powinny by one oddzielone.
W spisie literatury pierwsza litera imienia powinna wyst powa po nazwisku. Nie podaje si
numerów stron.
Patrz na przyk ad ni ej:
1. Agathonos-Georgopoulou H: Program wspierania rodziny. W: Zmiany w systemie opieki nad
dzie mi i m odzie . Perspektywa europejska. Pod. red. Z. W. Stelmaszuk. Wydawnictwo  sk ,
Katowice 2001.
2. Andrzejewski M. Podstawy prawne funkcjonowania placówek opieku czo-wychowawczych (tezy
zaczerpni te z komentarza do przepisów rozporz dzenia MPiPS z dnia 1 wrze nia 2000 roku
w sprawie placówek opieku czo-wychowawczych).  Problemy Opieku czo-Wychowawcze
nr 4/2001.
3. Andrzejewski M.: Komentarz do rozporz dzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Spo ecznej
w sprawie placówek opieku czo-wychowawczych.  Problemy Opieku czo-Wychowawcze
nr 4/2001.
4. Nowak S.: Metodologia bada spo ecznych. Pa stwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
1985.
5. Pilch T., Bauman T.: Zasady bada pedagogicznych. Strategie ilo ciowe i jako ciowe.
Wydawnictwo Akademickie  ak , Warszawa 2001.
Akty prawne
1. Europejska Karta Spo eczna z dnia 18 pa dziernika 1961 roku (Dz. U. z 1999 r.
Nr 8, poz. 67).
2. Europejska Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu orzecze dotycz cych pieczy nad dzieckiem
oraz o przywracaniu pieczy nad dzieckiem z dnia 20 maja 1980 roku
(Dz. U. z 1996 r. Nr 31, poz. 134).
3. Europejska Konwencja o Wykonywaniu Praw Dzieci z dnia 25 stycznia 1996 roku
(Dz. U. Nr 107, poz. 1128).
4. Karta Nauczyciela Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku (Dz. U. Nr 3, poz. 19 ze zm.).
5. Kodeks cywilny. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).
6. Kodeks karny. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.).
Roczniki, raporty, sprawozdania
1. A n n a n A.: Raport ONZ: We the Children. End-decade review of the follow-up to the World
Summit for Children. Wydawnictwo UNICEF 2001 (Sygnatura: A/S-27/3). Internet, adres:
www.unicef.org/specialsession/about/sgreport-pdf/sgreport_adapted_eng..pdf. (22.03.2004r.)).
2. Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich. Wydawnictwo RPO, Warszawa, nr 47/2003.
3. Country Raport: Children and Residential Care  New Strategies for a New Millenium  an
introduction. Stokholm University, Departament of social Work, Stockholm2003.
4. C z y E.: Raport z monitoringu: Stan przestrzegania praw wychowanków domów dziecka,
sporz dzony przy Helsi skiej Fundacji Praw Cz owieka, Wydawnictwo IEG ACALTA, Warszawa
2000.
5. Declaration: A World fit for children ( wiat odpowiedni dla dzieci ) (Internet,
adres:www.unicef.pl/584_915.htm. (12.10.2003 r.).
6. Roczniki Demograficzne. G ówny Urz d Statystyczny, wydawnictwa z lat: 2000, 2001, 2002,
2003.
7. Warunki ycia ludno ci, G ówny Urz d Statystyczny, wydania dotycz ce lat: 1999, 2000, 2001,
2002.
Strony internetowe
www.mpips.gov (03.01.2003 r.).
www.polityka.onet.pl/162,4782,1,0,2228-2000-03,artykul.html (05.02.2003 r.).
www.nik.gov.pl/o_nik /rzecznik/komunikaty.html (30.07.2004 r.).
www. biuro_rzecznika.htm (30.07.2004 r).
W nawiasie podane s daty ostatnich aktualizacji stron lub daty ci gania z nich danych i informacji.
Inne ród a
1. Akta S du Rejonowego we Wroc awiu - Wydzia u III Rodzinnego i Nieletnich.
2. Dokumentacja placówek socjalizacyjnych obj tych badaniami empirycznymi.