1 |

S t r o n a

TURYSTYCZNE

JASKINIE

TATRZAŃSKIE

2 |

S t r o n a

Spis treści

JASKINIA MROŹNA ....................................................................................................... 3

JASKINIA RAPTAWICKA ................................................................................................ 5

JASKINIA MYLNA .......................................................................................................... 7

JASKINIA OBŁAZKOWA .............................................................................................. 10

SMOCZA JAMA........................................................................................................... 12

JASKINIA DZIURA ....................................................................................................... 14

3 |

S t r o n a

JASKINIA MROŹNA

Deniwelacja: 42,5 m

Długość: 571 m

Wysokość otworu: ok. 1100, 1112 m n.p.m.

Położenie otworu: Dolina Kościeliska

Historia poznania:

Jaskinia została odkryta w maju 1934 przez Stefana Zwolińskiego i
Tadeusza Zahorskiego. W latach 1934-37 odkryto 64 m korytarza. Od
roku 1950 bracia Zwolińscy kontynuowali prace odkrywcze z ramienia
PTT. Następnie z funduszy PTT w jaskini prowadzono prace mające na
celu przystosowanie jej do masowego zwiedzania. Wtedy tez poszerzono
wszystkie przełazy i przekopano otwór północny (ok. 8 m). 12 lipca
1953 uroczyście otwarto prowizorycznie przygotowana jaskinię, a w
1958 roku zakończono wszelkie prace. Od tego czasu jest masowo
zwiedzana.

29 października 2000 Jakub Nowak odkrył boczny, szczelinowaty
korytarz biegnący w kierunku jaskini Zimnej, dzięki czemu długość
jaskini wzrosła o 60 metrów, a deniwelacja z nieznacznej do 42,5 metra.

Opis jaskini:

Otwór północny jaskini znajduje się w stoku Żlebu Pod Wysranki. Jest to
sztuczny przekop wykonany w celu zwiększenia "przepustowości"
turystycznej jaskini. Niemal poziomy korytarz prowadzi z otworu
północnego w linii prostej na odległość ok. 350 m. Przebija on masyw
Organów. Korytarz nieznacznie zmienia po drodze kierunek i tworzy
kilka łagodnych progów. W połowie znajduje się sztuczne jeziorko, a w
pobliżu otworu południowego kilka nacieków. Jaskinia była końcowym
fragmentem większego systemu jaskini Zimnej odciętym od niej przez
wcięcie erozyjne w stoku.

4 |

S t r o n a

Podsumowanie:

Jaskinia jest pojedynczym, prawie prostym tunelem pozbawionym
wszelkich atutów atrakcji turystycznej. Szczelinowato-zawaliskowy
charakter korytarza pozbawionego niemal zupełnie nacieków upodabnia
go do bunkra. Jaskinia Mroźna jest od lat obiektem swoistego skandalu
polegającego na wpuszczaniu turystów w jaskiniowe "maliny". Jest to
typowy przykład uprzystępnienia "na siłę" obiektu, który w normalnych
"jaskiniowych" krajach nie zwróciłby na siebie niczyjej uwagi. Za wejście
pobiera się opłatę (nie taką znowu symboliczną) w zamian prawie nic
nie dając. Formę uprzystępnienia turystycznego należy ocenić bardzo
nisko - stoi ona na poziomie standardów z początku wieku. Ścieżka
turystyczna jest ani wygodna, ani estetyczna. Przez całą jaskinię biegną
nie zamaskowane grube przewody elektryczne, kraty zabezpieczające
"nacieki" i inne atrakcje wyglądają jak odstąpione za "piwo" ze starej
budowy, a opieka przewodnicka sprowadza się do otwarcia i zamknięcia
drzwi. Jeśli dodamy do tego przeważnie niesamowity tłok i stały dyżur
goprowca pod fatalnie oblodzonymi schodami zejściowymi w zimie, to
fakt, ze niektórzy odwiedzający wychodzą z niej zadowoleni, należy
przypisać kompletnemu niewyrobieniu gustów pseudoturystów
odwiedzających nieprzebranymi masami Dolinę Kościeliską. Miast
dawać się nabierać przez zachłannych finansowo dzierżawców - Górali,
wszystkim co bardziej ambitnym turystom polecam zaopatrzenie się w
latarkę i wizytę w jaskini Mylnej, choć również bez nacieków, za to z
dużo większym urozmaiceniem form korytarzy.

5 |

S t r o n a

JASKINIA RAPTAWICKA

Deniwelacja: ok. 15 m

Długość: ok. 150 m

Wysokość otworu: ok. 1146 i 1151 m n.p.m.

Położenie otworu: Dolina Kościeliska (lewe orograficznie zbocze).

Historia poznania:

Jaskinia znana była od dawna. Od czasu doprowadzenia ścieżki do
Jaskini Mylnej w 1886 r. była licznie odwiedzana. Pierwszy jej opis i plan
opublikował Jan Gwalbert Pawlikowski w 1887 r., od tego czasu drogę
opisują wszystkie przewodniki tatrzańskie.

Opis jaskini:

Otwór główny ma średnicę 3 metrów. Nad nim znajduje się mały
otworek prowadzący do dwóch studzienek wypadających w stropie
jaskini. Otwór główny prowadzi w dół progiem 4 m wysokości
ubezpieczonym stalową drabiną do obszernej sali o wysokości ok. 10 m.
Z sali tej w prawo prowadzi w dół długi na 30 m ślepy korytarz z boczną
szczeliną. W lewo znajduje się również opadający w dół korytarz o
długości 20 m. W jego końcowej części można przedostać się do ciasnej
szczeliny o równoległym do korytarza przebiegu. Główny ciąg prowadzi
na wprost do następnej sali, z której biegną w lewo dwa łączące się
korytarze. Dalej na wprost można przedostać się przez ciasny przełaz do
kolejnego obszernego korytarza z kapliczką na ścianie.

Jaskinia ma charakter zawaliskowy. Pod otworem utworzył się stożek
nasypowy. W jaskini występują otoczaki wapienne, a w końcowej części
piasek i żwir. W namulisku znaleziono kości zwierząt plejstoceńskich.
Wilgotność jest zmienna. Cyrkulacja powietrza i rozkład temperatur
pozwalają postawić hipotezę, ze jaskinia ta stanowi górny otwór systemu
Jaskini Mylnej.

6 |

S t r o n a

Podsumowanie:

Obszerna jaskinia pasująca do stereotypowego wyobrażenia turystów o
"grocie". Ciekawe dojście, ładna lokalizacja otworu i rozmiary sal po
których można nieco pochodzić, sprawiają, że jest to ciekawy cel
wycieczki. (Gdyby jeszcze "turyści" powstrzymali się od pozostawiania w
różnych, często smrodliwych "atrakcji").

7 |

S t r o n a

JASKINIA MYLNA

Deniwelacja: ok. 20 m

Długość: ok. 1300 m

Wysokość otworu: ok. 1098 m n.p.m.

Położenie otworu: Obłazki (stok pod Raptawicką Turnią), dol.

Kościeliska.

Historia poznania:

Przyotworowe części jaskini znane były góralom od dawna. Widoczne z
doliny otwory na pewno kusiły niejednego poszukiwacza przygód i
skarbów. Wnętrze jaskini pierwszy zwiedził Jan Gwalbert Pawlikowski w
1885 roku. Opublikował on opis jaskini i dzięki jego staraniom już w
1886 roku wykonano ścieżkę do jaskini oraz poszerzono niektóre ciasne
miejsca. Od tego czasu była licznie odwiedzana. W 1934 roku bracia T. S.
Zwolińscy przy okazji pomiarów odkryli szereg nowych korytarzy (w
końcowej części za Białą Ulicą). Były one rzadko odwiedzane. W roku
1945 zapuścił się w nie ksiądz K. Szykowski, prawdopodobnie w skutek
zgaśnięcia światła zabłądził i zmarł z wyczerpania. Jego zwłoki odnalazł
K. Kowalski dopiero w roku 1947. W latach 1948-49 staraniem Polskiego
Towarzystwa Tatrzańskiego przekopano drugi otwór, poszerzono
przejścia i oznakowano szlak. Od tego czasu jaskinia jest masowo
zwiedzana.

Opis jaskini:

Jaskinia jest poziomym systemem korytarzy uformowanym przez
płynące pod ciśnieniem wody, jak się powszechnie uważa, Potoku
Kościeliskiego. Obszerniejsze przestrzenie połączone są licznymi
ciasnymi ciągami posiadającymi liczne obejścia. Ogólnie układ korytarzy
jest dość zawiły i zaleca się trzymane szlaku turystycznego. Posługiwanie
się dodatkowo w środku planem jaskini niemal wyklucza ryzyko
zgubienia się. W jaskini, tak w jak innych jaskiniach tatrzańskich, panuje
niska temperatura wynoszącą kilka stopni powyżej zera. W zimie w

8 |

S t r o n a

znacznej części jaskini panuje mróz (wynik przekopania sztucznego
otworu) i powstają malownicze nacieki lodowe. Nacieków wapiennych
niemal brak, nielicznie występuje naciek grzybkowy i mleko wapienne.

Opis trasy turystycznej:

Do jaskini można wchodzić przez cały rok zarówno w grupach jak i
indywidualnie. Ze względu na ryzyko nie należy jednak wchodzić do niej
samotnie. Liczba zwiedzających jest tak duża, że o niemal każdej porze
dnia i nocy można znaleźć grupę osób do której można się przyłączyć.
Jaskinia Mylna jest dość duża, a warunki panujące w niej są raczej trudne
(niska temperatura, liczne kałuże, niskie korytarze). Do wycieczki wiec
należy się odpowiednio przygotować. Każdy uczestnik powinien
posiadać pewne źródło światła, cieple ubranie i solidne turystyczne buty.

Zwiedzanie zaczynamy od południowej części jaskini. Ładny otwór
wprowadza do salki skąd dwa przebicia prowadzą na powierzchnię. Są
to tzw. "Okna Pawlikowskiego", nazwane tak na cześć pierwszego
badacza jaskini. Roztacza się z nich ładny widok na Dolinę Kościeliską.
Tę część można zwiedzać bez światła. Dalej droga prowadzi przez
bardzo niski przełaz do właściwej jaskini. Po kilku metrach szlak
rozgałęzia się. Prawa odnoga prowadzi do największej sali jaskini (po
drodze ciekawa forma odpękniętej płyty) tzw. "Wielkiej Izby". Na jej
końcu znajduje się wysoki komin prowadzący w kierunku powierzchni.
Na szlak wrócić możemy inną odnogą (na planie zielone kropki). Kolejne
odgałęzienie "Ulica Pawlikowskiego" (od szlaku w lewo, bardzo niskie)
prowadzi do sali zwanej "Chóry", w płynącej tam strudze K. Kowalski
znalazł okaz studniczka (niewielki ślepy biały raczek, mieszkaniec
tatrzańskich jaskiń). Wracamy do głównego ciągu. Dalej przez obniżenie
przechodzimy do większej sali. Tutaj szlak skręca w tzw. "Białą Ulicę"
nazwana tak od niegdyś pokrywającego jej ściany mleka wapiennego.
Obecnie naciek ten w tej części jaskini nie występuje. Cały ten odcinek
jest niski, a na dnie występują kałuże wody. Pokonanie go np. z
plecakiem jest dość trudne i wymaga solidnego ubrudzenia. Z Białej Ulicy
wychodzimy do obszernej północnej części jaskini. Była ona kiedyś,
przed przekopaniem północnego otworu, odwiedzana bardzo rzadko.
Jaskinia ma tutaj nieco inny charakter. Ściany są gładko przemyte, licznie

9 |

S t r o n a

występują jamki wirowe. Szlak skręca od razu w prawo na trawers
niezbyt głębokiej szczeliny, polecam jednak cofnąć się nieco obszernym
ładnie wygładzonym korytarzem do wysokiej szczeliny (zielone kropki
na planie). Korytarz ten i znajdujący się dalej trawers to najładniejsza
część jaskini. Trawers ubezpieczony jest solidnym łańcuchem i jego
pokonanie nie nastręcza trudności. Na końcu szczelinę pokonujemy po
usypanym mostku i kierujemy się przez Komorę Końcową do sztucznego
otworu zabezpieczonego szalunkiem. Sprowadzający tędy do doliny
szlak jest jednokierunkowy i nie można go pokonywać w górę.

Podsumowanie:

Jest to bez wątpienia najciekawsza polska jaskinia turystyczna
przeznaczona do "samodzielnego" zwiedzania bez przewodnika i z
własnym źródłem światła. Mimo, ze w jaskini nie ma prawie nacieków,
to skomplikowany układ korytarzy oraz ich urozmaicone formy
dostarczą każdemu turyście sporo wrażeń.

10 |

S t r o n a

JASKINIA OBŁAZKOWA

Deniwelacja: ok. 5 m

Długość: ok. 120 m

Wysokość otworu: ok. 1098 m n.p.m.

Położenie otworu: Dolina Kościeliska, zachodnie zbocze

Historia poznania:

Jaskinia znana była od dawna. Od czasu doprowadzenia ścieżki do
Jaskini Mylnej w 1886 r. była licznie odwiedzana. Pierwszy jej opis i plan
opublikował Jan Gwalbert Pawlikowski w 1887 r ., od tego czasu drogę
opisują wszystkie przewodniki tatrzańskie.

Opis jaskini:

Obszerny, szeroki na 9 m i wysoki na 2 m otwór wprowadza do rozległej
sali przedzielonej w głębi na dwa korytarzyki. Z sali na NE prowadzi 28
metrowej długości szczelinowaty korytarz. Dalej dwoma niskimi ciągami
łączącymi się po 7 m dostajemy się do obszernej sali z niewielkimi
bocznymi odgałęzieniami. Dno sali zajmują duże wanty. Jaskinia jest
fragmentem systemu Jaskini Mylnej. Ściany są zwietrzałe, nacieków brak.
Namulisko składa się w dużej części z naniesionych piasków i żwirów
krystalicznych. Jaskinia jest sucha, wyczuwa się niewielki przewiew.

11 |

S t r o n a

Podsumowanie:

Jaskinia Obłazkowa jest niewielką łatwo dostępną jaskinią, wejście do
niej znajduje się przy ścieżce do Jaskini Mylnej.

12 |

S t r o n a

SMOCZA JAMA

Deniwelacja: ok. 16,5 m

Długość: ok. 40 m

Wysokość otworu: ok. 1100 i 1120 m n.p.m.

Położenie otworu: prawe orograficznie zbocze Wąwozu Kraków, w

dolnej części.

Historia poznania:

Jaskinia znana była góralom od dawna. Pierwsza wzmianka pisana
pochodzi z roku 1876 z przewodnika Kolbenhayera. Kolejna, autorstwa
Ossowskiego - z 1882 r. Już w ubiegłym wieku była z upodobaniem
zwiedzana, a inteligentnym przewodnikom służyła do efektownego
zaprezentowania Wąwozu Kraków (zwiedzano ją wtedy w odwrotną
stronę). Jaskinię zwiedzano wówczas za pomocą drewnianych
ubezpieczeń, które w 1949 zmieniono na stalowe (obecne są świeższej
daty już z lat 90-tych).

Opis jaskini:

Dolny otwór znajduje się kilkanaście metrów nad dnem wąwozu.
Dostajemy się tam po stalowych ubezpieczeniach. Za otworem jaskinia
wznosi się stromo aż do otworu górnego miejscami nieco się
rozszerzając. Przez całą długość prowadzą łańcuchy ułatwiające
przejście. Zimą niektóre fragmenty dojścia są oblodzone, co utrudnia
zwiedzanie. W głębi jaskinia jest ciemna, przez co latarka jest do
zwiedzania konieczna.

13 |

S t r o n a

Podsumowanie:

Jest to krótki tunelik przebijający skałę na wylot, atrakcyjny tylko jako
część wycieczki do Wąwozu Kraków.

14 |

S t r o n a

JASKINIA DZIURA

Deniwelacja: 43 m (-18,6, 24,8)
Długość: 180 m
Wysokość otworu: ok. 1002, 1018 m n.p.m.
Położenie otworu: Dolina Ku Dziurze

Historia poznania:

Jaskinia znana jest od dawna. Już w XIX wieku była masowo zwiedzana.
Pierwszy plan jaskini opublikował K. Kowalski w 1953 r. Najwyższy
punkt jaskini osiągnięto w wyniku wspinaczki w dniu 1995.06.23 (T.
Zwijacz-Kozica, Z. Mierczak, Speleoklub Tatrzański Zakopane).

Opis jaskini:

Za otworem o wysokości 2 i szerokości 3 m dno jaskini opada do dość
obszernego przedsionka. Przy jego końcu w stropie znajduje się drugi
otwór. Dno dalej opada, a jaskinia przechodzi w obszerną komorę. W
ścianach i stropie licznie występują kotły wirowe. Jaskinia powstała
prawdopodobnie przy udziale ciepłych wód termalnych. Jaskinia posiada
mikroklimat chłodny dynamiczny, a zimne powietrze utrzymuje się w
niej przez całe lato.

15 |

S t r o n a

Podsumowanie:

Niewielka jaskinia turystyczna. O jej dużej popularności decyduje
głównie fakt, ze jest jedną z położonych najbliżej Zakopanego jaskiń
tatrzańskich, choć kubatura podziemnej sali i otwór odpowiadający
powszechnym wyobrażeniom o jaskini mogą stanowić pewną atrakcję.