NA CD

NEWSY

Z OKŁADKI

FIRMA

MAGAZYN

PROGRAMY

WARSZTAT



poradnik

INTERNET.marzec.2005

70

C

M

Y

K

Z

Zanim wyryjesz w Usenecie

„tu byłem”, zapoznaj się

z obowiązującymi r egułami

i, co ważne, przestrzegaj ich.

Dorota Szumilas

Usenetu korzystają ludzie, którzy używają
różnych systemów operacyjnych i różnego
oprogramowania, dlatego trzymaj się usta-

lonych zasad. Jeśli ktoś z grupy zwróci ci uwagę,
że robisz coś źle, masz np. źle ustawiony czyt-
nik, nie obruszaj się i nie pyskuj, jak to niektórzy
mają w zwyczaju. Popraw ustawienia, nie utrud-
niaj życia innym. Pamiętaj też, że to, co czasem
ujdzie na sucho stałym bywalcom grupy, tobie,
nowicjuszowi, grupa może nie darować.

Najpierw czytaj, potem pisz

Zanim wyślesz pierwszą wiadomość, czytaj gru-
pę przez pewien czas. Zorientujesz się, jakie oby-
czaje tam panują i upewnisz się, czy jest to gru-
pa dla ciebie. Przed wysłaniem pytania przejrzyj
archiwum, czy przypadkiem odpowiedź na nie
już nie padła. W niektórych grupach te same py-
tania powtarzają się kilka razy w miesiącu. Wy-
obraź sobie swoją reakcję, gdyby ktoś ciągle py-
tał cię o to samo.

Jeśli jakiś problem cię zainteresuje, również

zerknij do archiwum. Sprawdź, czy dyskusja na
podobny temat nie została niedawno zakończo-
na. Jeśli nie wniesiesz do niej nic nowego, lepiej
nie zaczynaj od nowa tego samego wątku, grupa
zapewne jest już nim zmęczona. Wyobraź sobie,
że po długiej, wielogodzinnej rozmowie na te-
mat wyższości horrorów nad komediami roman-

tycznymi, ktoś cię nagle pyta: „A ty co wolisz,
horror czy komedię romantyczną?”. Nic, tylko
udusić pytającego.

Przeczytaj FAQ (Frequently Asked Ques-

tions) grupy, czyli spis najczęściej zadawanych
pytań – tłumacząc z języka angielskiego, a mó-
wiąc po polsku: opis, czym grupa się zajmuje,
co wolno, a czego nie wolno robić w tej grupie
oraz odpowiedzi na powtarzające się w gru-
pie pytania.

Do celu,
czyli do właściwej grupy

Pisz do odpowiedniej grupy, czyli nie pytaj
o rybki akwariowe w grupie o lotnictwie. Po
to ułożono grupy tematycznie, by uniknąć ba-
łaganu. Przeczytaj opis grupy, by upewnić się,
że jest ona właściwa. Jeśli np. zadasz pytanie
w złej grupie, prawdopodobnie ktoś napisze ci
krótko NTG (nie ta grupa). Jeśli będzie miły,
wskaże właściwą. Oczywiście istnieje ryzyko,
że też się pomyli. Pójdziesz na wskazaną przez
niego grupę, a stamtąd też cię przepędzą, po-
nieważ będzie istniała jeszcze bardziej odpo-
wiednia, dlatego sprawdź dokładnie spis grup
i ich opisy.

Bądź dokładny

Niektórzy lubią wpisywać temat wiadomości
typu: „pomocy!” albo „problem” – i kilkanaście
wiadomości z takim tematem ląduje w grupie.
Jak widać, napisanie tematu określającego treść
nie jest takie proste. Dobrze, jeśli temat wskazu-
je, o czym jest wiadomość. Osoby zainteresowa-
ne mogą od razu po nią sięgnąć, co szczególnie
jest istotne w przypadku grup, do których każde-
go dnia napływa kilkadziesiąt wiadomości.

Zastanów się nad treścią. Nie bądź chaotycz-

ny, zapanuj nad słowami, ponieważ nikt nie bę-
dzie zgadywać, o co ci chodziło. Opisz dokładnie
swój problem, oczywiście jeśli go masz, bo gru-
py dyskusyjne to miejsce na wszelkie dyskusje.
Opisz dokładnie, ale w miarę jak najkrócej. Nie
pisz całego tekstu dużymi literami. Duże litery
oznaczają krzyk, a chyba nie chcesz na nikogo
krzyczeć, prawda?

Pokój ponad wszystko

Unikaj wojen i kłótni. Trudno czasem się po-
wstrzymać, by nie wtrącić słówka, dwóch zdań
czy paru akapitów. Wątek wojenny się rozrasta
i rozrasta. Wtedy do dyskusji włączają się nawet
osoby, które jedynie czytają grupę. A na dodatek,
kiedy skończą się argumenty, zaczyna się wyzy-
wanie od kretynów. A gdy skończą się epitety,
kłótnia przechodzi w fazę „ja ciebie też”. I po-
tem już nawet nie wiadomo, o co ta kłótnia, bo
toczy się już tylko zawzięta walka, kto ostatni
napisze: „ja ciebie też”. Nie wdawaj się w py-
skówki i inne nieprzyjemności. Może ci się uda,
choć emocje czasem biorą górę.

Podpis rzecz ważna

Dobrym zwyczajem jest podpisywanie się imie-
niem i nazwiskiem. Niektórzy uważają, że tylko
takie wiadomości można poważnie traktować.
Wiele osób używa jednak pseudonimów. Nic
dziwnego – Usenet się zmienił. Jest publiczny,
każdy może przeczytać twoje wiadomości, nie
tylko osoby, które akurat subskrybują grupę.

Spam – najgorsze
co może być!

Nie wysyłaj ogłoszeń i reklam do grup, które
nie są do tego przeznaczone. Myślisz, że two-
ja reklama ożywi grupę? Że wiadomości są tak
nudne, iż grupowicze czekają wręcz na reklamy?
Jeśli umieścisz reklamę w grupie, która nie jest
do tego przeznaczona, rzeczywiście ktoś z tobą
może się skontaktować, ale to nie będzie klient...
Do wiadomości nigdy nie dołączaj plików, chyba
że są to grupy specjalnie do tego przeznaczone
(np. grupy hierarchii bin).

Nie wystarczy być tylko miłym

Już wiesz, że dobrze jest być grzecznym, uczyn-
nym i konkretnym człowiekiem w Usenecie, ale
to jeszcze nie wszystko. Teraz przychodzi naj-
gorsze. Jakoś te wszystkie myśli trzeba zebrać,
napisać poprawnie i – co najgorsze – wysłać po-
prawnie, bo na nic grzeczność, jak na starcie tra-
fisz na ortodoksów usenetowych. Ale pamiętaj:
pokój ponad wszystko...

Bo ja jestem, proszę pana,

bardzo dobrze wychowana

Usenetowy savoir-vivre

Co to jest Usenet?

Usenet to zbiór grup dyskusyjnych (newsgro-

ups) poukładanych według hierarchii. Każda

grupa dyskusyjna dotyczy pewnej dziedziny.

Na stronie www.usenet.pl znajduje się m.in. opis

polskich grup. Pomocne będzie również FAQ

grupy pl.news.czytniki, dostępne na stronie

http://czytniki.zamiast.net.

Netykieta, czyli zbiór zasad, których należałoby

przestrzegać, znajduje się w dokumencie RFC

1855 (Netiquette Guidelines). Jest on umiesz-

czony m.in. na stronie http://www.rfc-editor.org.



WARSZTAT

NA CD

NEWSY

Z OKŁADKI

FIRMA

MAGAZYN

PROGRAMY

poradnik

INTERNET.marzec.2005

71

C

M

Y

K

Bo ja jestem, proszę pana,

bardzo dobrze wychowana



Proste przeszukiwanie grup dyskusyjnych.

Wejdź na stronę www.google.com, kliknij łącze Grupy

dyskusyjne, a zostanie otwarta strona podobna do tej

na rysunku. W polu tekstowym wpisz słowa kluczowe

lub przeglądaj grupy w odpowiednich hierarchiach



Zaawansowane wyszukiwanie w grupach dyskusyjnych. Masz większe możliwości sprecyzowania tego, czego szukasz

Polskie znaki

Kodowanie polskich znaków należy ustawić
zarówno dla treści, jak i dla nagłówków wiado-
mości. Groźnie brzmi? Chodzi po prostu o po-
prawne wyświetlanie polskich znaków „z ogon-
kami”(ąęśżźćńłó). Jeśli dobrze ustawisz pol-
skie znaki, będą one prawidłowo wyświetlane
w czytnikach grupowiczów. W polskich gru-
pach obowiązuje kodowanie ISO-8859-2. Do-

brze ustawiony czytnik będzie wyświetlał na-
stępujące nagłówki:

Mime-Version: 1.0
Content-Type: text/plain;

charset=ISO-8859-2

Content-Transfer-Encoding: 8bit

Same nagłówki natomiast powinny być prze-

syłane w standardzie Quoted printable lub Ba-
se64, a nie 8bit. Kodowanie ISO-8859-2 ustaw
nawet wtedy, gdy nie używasz polskich znaków.
Zdarzy się zapewne tak, że będziesz cytować ko-
goś, kto je stosuje.

Nie wydziwiaj z sygnaturą

Czasem sygnatura może być dłuższa niż two-
ja odpowiedź, na dodatek łącznie z cytowaną
wiadomością. Sygnatura nie powinna przekra-
czać czterech linii. Możesz w niej wpisać swo-
je dane, adres strony internetowej lub po pro-
stu podpis. Wiele osób umieszcza w sygnaturze
pozdrowienia i podpis, by nie wpisywać tego za
każdym razem.

Pisz starannie

Nie adiustuj tekstu wiadomości, nie rób wcięć
akapitów. Pisz starannie. Buduj zdania. Sta-

wiaj kropki. Używaj znaków interpunkcyjnych.
Sprawdź ortografię. Śmieszne uwagi? Wkrótce
zobaczysz, jak niechlujnie ludzie piszą, a błędy
robią w wyrazach, w których „nie da się” zrobić
błędu. Po przeczytaniu kilku grup dyskusyjnych
obowiązkowo należy oddać się lekturze słowni-
ka języka polskiego. I choć oczy bolą od patrze-
nia na te błędy, to nikomu nie wytykaj ich pu-
blicznie. Weź dwa oddechy i odpuść sobie misję

naprawiania cudzych błędów. Wstrzymaj się od
poprawiania wiadomości, w których popełniono
oczywisty błąd. Naprawdę nie jesteś jedynym,
który go dostrzegł, a i sam autor wiadomości
zdążył zapewne zauważyć, że popełnił gafę. Nie
musisz pokazywać całemu światu, że jesteś bar-
dzo bystry, bo wiesz, gdzie leżą Helsinki.

To była taka piękna,
kolorowa wiadomość...

Zapomnij, że HTML istnieje. W niektórych gru-
pach zwrócą ci grzecznie uwagę, by wiadomości
miały format tekstowy, w innych za HTML wy-
klną cię. Zobaczysz, że w Usenecie jest paru mi-
łośników HTML-a i żadne prośby i wyklęcia na

nich nie działają. Wiele osób po prostu zakłada
filtry na ich wiadomości, by ich nie czytać. Sko-
ro masz ochotę udzielać się w Usenecie, to chy-
ba chcesz, by inni czytali to, co piszesz. W tym
wypadku zapomnij więc o HTML-u.

Nie pisz też w Wordzie i nie wklejaj takie-

go tekstu do okna tekstowego czytnika, bo będą
śmieci typu: &#8211. Jeśli musisz, użyj Notat-
nika lub innego edytora tekstowego.

Całe to zamieszanie
z cytowaniem

Jeśli odpisujesz na wiadomość, zostaw te frag-
menty oryginalnej wiadomości, które komen-
tujesz. Resztę wycinaj. Odpowiadaj pod ory-
ginalną wiadomością lub cytowanymi frag-
mentami, by było wiadomo do czego odno-
si się twoja wypowiedź albo co komentujesz.
Pamiętaj: najpierw cytat, pod nim odpowiedź.
Usuwaj też sygnatury w cytowanych wiadomo-
ściach, jeśli twój czytnik nie robi tego automa-
tycznie lub twój przedmówca ma źle ustawio-
ną sygnaturę.

Czasami zobaczysz takie oto mniej więcej

zdanie na wstępie cytowanej wiadomości:

„Monday, October 13th, 10:22:56

osobnik znany jako Miś Uszatek miesz-

kający pod adresem uszatek@uszatek.

com zwlókł się z łóżka, przetarł oczy

i usiadł przed komputerem.

A oto, co napisał w wiadomości

[e-mail]

do grupy dyskusyjnej pl.dobranocki:”.

Niemal cała historyjka. Koszmar, praw-

da? Nawet jeśli ktoś napisze coś dowcipnego,
to dowcip szybko przestanie byś śmieszny, je-
śli taką wiadomość będziemy czytać co chwilę,
a co gorsza cytować. Co oprócz „historyjki” jest
niepotrzebne?

NA CD

NEWSY

Z OKŁADKI

FIRMA

MAGAZYN

PROGRAMY

WARSZTAT



poradnik

INTERNET.marzec.2005

72

C

M

Y

K





Rozpacz –

straszna rzecz,

ale nie wydzieraj się.

Na rysunku widać,

że człowiek ma

również problem ze sformułowaniem tematu i treści. Przecież nikt nie jest ja-

snowidzem, by po takiej informacji stwierdzić, dlaczego komputer nie działa



Chyba jednak nie wygląda dobrze. Wszystko wskazuje na to, że ta

wiadomość ma złe kodowanie, o czym można się przekonać podglądając

nagłówki



Z nagłówków wynika, że wiadomość, która miała

dobrze wyglądać (a nie wyglądała), ma ustawione kodowanie

ISO-8859-15, czyli nieprawidłowe w polskich grupach



Co umieścić w sygnaturze? Byle co, byle krótko.

A najlepiej zastanów się, czy sygnatura w ogóle

jest ci potrzebna



Tak ładnie i kolorowo,

ale nigdy w Usenecie.

Pamiętaj: wiadomości mają

mieć format tekstowy, żadnych

śliczności

Data i godzina – nie ma potrzeby, by je

umieszczać. Nie jest to chyba tak istotne o której
miś Uszatek coś napisał i wysłał. Użycie daty jest
zasadne, gdy odpowiadasz na starą wiadomość.

Adres e-mail – również nie jest tutaj potrzebny.

Jeśli grupowicz jest zapamiętany, to raczej z imie-
nia, nazwiska lub pseudonimu. Wiele osób uży-
wa różnych adresów e-mail (np. innego, gdy piszą
z domu; innego, gdy z pracy), czasem używają fał-
szywych, więc taka informacja nic nie wnosi.

ID wiadomości (czyli specjalne oznaczenie

wiadomości) – też właściwie nie jest potrzebne,
ponieważ taka informacja znajduje się w nagłów-
ku References, gdzie po kolei są przedstawione
ID wszystkich wiadomości, na które odpowia-
dano. Każda wiadomość jest identyfikowana na
podstawie przypisanego jej ciągu znaków. Nie
powinno być dwóch wiadomości o tym samym
ID. Jeśli się tak stanie, oznacza to, że wystąpił
błąd serwera. Dzięki ID wiadomości są układa-
ne w wątki. Niektórzy zostawiają ID wiadomo-
ści na wypadek, gdyby jakaś podsieć nie rozpo-
znawała References.

Jeśli więc zrezygnujemy z wyżej wymie-

nionych rzeczy oraz ze wszelkich ozdobników,
to co nam pozostanie? „Miś Uszatek napisał:”
albo „Miś Uszatek wrote:”, albo „Miś Uszatek
schrieb:”, albo jeszcze inaczej – zależy w jakiej
wersji językowej będzie czytnik. Niewiele, praw-
da? Ale to wystarczy.

Jeśli ucinasz czyjąś wypowiedź, zaznacz to.

Możesz użyć oznaczenia: [...]. Do cytowania
używaj znaku >. W czytniku możesz mieć wy-
bór znaków cytowania. Wybierz znak >. Dla-
czego? Bo wszystkie czytniki go rozpoznają,
bo przeważająca liczba użytkowników Usenetu
go używa, bo dzięki ujednoliconemu cytowa-
niu jest porządek w wiadomościach. Wyobraź
sobie, że jedna osoba używa znaku > jako zna-
ku cytowania, druga inicjałów (np. DS>), a trze-
cia dwukropka (:). Czwarta niech ich wszystkich
zacytuje. Chyba nie chciałoby się czytać takie-
go bałaganu. Porzuć więc inne znaki cytowania,
a pozostań przy znaku >.

Długość linii, długość tekstu

Ustaw czytnik na poniżej 75, a nawet 72 znaki
w wierszu. Dopuszczalne jest 80 znaków, ale weź
jeszcze pod uwagę znaki cytowania. Bezpiecz-
niej jest zmniejszyć liczbę znaków w linii.

Jeśli twoja wiadomość jest długa, zaznacz

to w temacie. Jaka wiadomość jest długa? Hm,
niektórzy zdenerwują się przy 20 kB, inni przy
30 kB. Musisz przyjrzeć się, jakie obyczaje pa-
nują w kwestii długich wiadomości. Innym wyj-
ściem jest umieszczenie długich wiadomości na
stronie internetowej, krótkie zreferowanie pro-

blemu grupie i podanie adresu strony, na której
można zapoznać się ze szczegółami.

Test przydatny jest

Zanim zaczniesz wysyłać wiadomości do grup,
które cię interesują, zrób test. Wyślij wiadomość
testową do specjalnej grupy przeznaczonej do
testów. Sprawdzisz w ten sposób, czy wszyst-
kie ustawienia są w porządku i czy twoja wia-
domość jest w ogóle widoczna na serwerze. Pol-
skie grupy testowe: pl.test i alt.pl.test. Nie wy-
syłaj wiadomości próbnych do żadnych innych
grup, tylko do grup testowych.

Trochę po angielsku

Kilka terminów, których częściej używa się po
angielsku niż po polsku. Może dlatego, że część
z nich to nagłówki wiadomości, a te – jak wiado-
mo – są po angielsku. Być może przedstawione
tutaj rzeczy nie będą ci w ogóle potrzebne, ale
na pewno zetkniesz się z nimi nieraz.

Crosspost to wysyłanie tej samej wiadomości

do kilku grup dyskusyjnych jednocześnie. Uni-
kaj tego, jeśli możesz. Takie wiadomości nie są
dobrze przyjmowane. Na dodatek niektóre grupy
nie życzą sobie crosspostów z innymi grupami.
Choć oczywiście lepszy crosspost niż wysyłanie
oddzielnie tej samej wiadomości do kilku grup.
Decydując się na crosspost pamiętaj:
1. Wpisuj dwie, trzy grupy (nazwy grup oddzie-

lasz średnikami) – im więcej grup wpiszesz,
tym gorzej dla ciebie.

2. Choć wiadomość skierowana będzie do kil-

ku grup, w polu Follow-up wpisz nazwę jed-

nej grupy, do której mają przychodzić od-
powiedzi.

3. Zaznacz w wiadomości, do której grupy robisz

przekierowanie odpowiedzi. Wpisz: FUT
i nazwę grupy.

4. Wysyłanie między hierarchiami jest niewska-

zane; wysyłanie do grup o podobnej tematyce
niewskazane. Crosspost to ostateczność.

Gdy popełnisz błąd w swojej wiadomości,

zamiast wysyłać od razu następną korygującą,
użyj polecenia Supersede (jeśli jest ono dostępne
w twoim czytniku). Tym sposobem możesz na-
nieść poprawki w wiadomości już wysłanej.

Jeśli chcesz usunąć swoją wiadomość (np. po-

myłkowo wysłaną), użyj polecenia Cancel. Pa-
miętaj, że możesz usuwać tylko swoje wiadomo-
ści. Niech ci do głowy nie przyjdzie zabierać się
za usuwanie cudzych. Cancel nie służy do usuwa-
nia wiadomości, bo doszedłeś do wniosku, że stare
wiadomości ci się znudziły i teraz czas je usunąć.
Jeśli nie chcesz, by twoje wiadomości były archiwi-
zowane, dopisz nagłówek X-no-archive: yes.

Plonk, Kill file

Jeśli ktoś w odpowiedzi na twoją wiadomość na-
pisze ci *Plonk*, to nie jest dobrze. Czymś sobie
zasłużyłeś na to, by z tobą nie rozmawiać. Plonk
to dźwięk, jaki wydaje osobnik wpadający do
kill file. Gdy ktoś cię poinformuje: „On u mnie
siedzi w kill file”, to też nic dobrego. Oznacza
to, że osoba ta nie czyta wiadomości od takiego
człowieka, bo nawet ich nie widzi. Czytnik fil-
truje wiadomości.