TERAPIA STRATEGICZNA.
IDEE
KONSTRUKTYWIZMU
Wykład 7
ZABURZENIA RODZINY
dr hab. Barbara Tryjarska
TERAPIA STRATEGICZNA
PRZEDSTAWICIELE
J. Haley, C. Madanes, P. Watzlawick, Fish,
Bodin
M. Selvini-Palazzoli, L. Boscolo, G. Cicchin, G.
Prata
PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA
Akceptacja założeń systemowych
Przeszłość, procesy intrapsychiczne członków
rodziny nie mają znaczenia dla zrozumienia
bieżących interakcji.
Interakcjami rodzinnymi rządzą reguły
W rodzinach zdrowych reguły są jasne, elastyczne,
jawne.
Reguły ustanawiają dorośli członkowie rodziny
ZABURZENIE RODZINY
Patologiczne są sekwencje wydarzeń w rodzinie i
reguły rządzące transakcjami rodzinnymi.
Zachowania objawowe włączone są w patologiczną
sekwencję zdarzeń w rodzinie.
Reguły rządzące transakcjami są niejasne, sztywne,
niejawne.
Dorośli członkowie rodziny nie są w stanie ich
modyfikować.
CEL TERAPII
Rozwiązanie bieżącego problemu rodziny
ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE
ZMINAY
W terapii istotna jest szybkość i skuteczność
interwencji.
Do wprowadzenia zmiany w rodzinie nie jest
potrzebny wgląd – zmiana na poziomie świadomości
członków rodziny.
Możliwe są oddziaływania pośrednie terapeuty
wprowadzające zmianę.
Terapeuta jest w pełni odpowiedzialny za dokonanie
zmiany w rodzinie.
STRATEGIE I TECHNIKI
STRATEGIE BEZPOŚREDNIE
Pozytywna konotacja
Pytania cyrkularne
Zadania
STRATEGIE I TECHNIKI
STRATEGIE POŚREDNIE
Zastosowanie paradoksu w terapii
1.
Strategia pozycyjna
2.
Strategia powstrzymywania
3.
Strategia zalecania symptomu
IDEE KONSTRUKTYWIZMU I
KONSTRUKCJONIZMU SPOŁECZNEGO
PRZEDSTAWICIELE
T. Andersen, H. Anderson, H. A. Goolishian
Założenia ogólna
Człowiek nie jest zdolny do poznania i
opisania rzeczywistości obiektywnie. Potrafi
jedynie konstruować modele.
Każda wypowiedź o rzeczywistości jest
przede wszystkim wypowiedzią obserwatora
o nim samym.
Człowiek obserwując kreuje własną
rzeczywistość, a nie odkrywa ją.
Tezy szczegółowe
Terapeuta nie opisuje obiektywnie rzeczywistości
rodzinnej. On ją tworzy zgodnie z własną
epistemologią. Rodzina ma własną epistemologię.
Jakiekolwiek fakty byłyby zgromadzone na temat
rodziny, mówią one raczej o naturze konwersacji z
rodziną, a nie o niej samej.
„Rodzina” jako jednostką istnieje jedynie w umyśle
osoby „konstruktora”. Istnieje tyle „rodzin”, ile osób
konstruujących.
Tezy szczegółowe
Wszystko, co jest mówione, pochodzi z jakiejś tradycji i ma
znaczenie tylko w jej obrębie.
Język jest środkiem, dzięki któremu dokonuje się najbardziej
przejrzystych uogólnień i wypracowanych uzgodnień.
„Cokolwiek istnieje, może być skonstruowane na nowo.”
Oznacza to, że wszyscy ludzie mogą popatrzeć na świat
poprzez inne koncepcje.
O życiu ludzkim należy mówić jak o rozmowach. Terapia jest
wyspecjalizowaną formą rozmowy
Tezy szczegółowe
W dialogu terapeutycznym konieczne jest określenie
zobowiązań i wzięcie odpowiedzialności za nie.
Dialog jest przedsięwzięciem opartym na
współpracy. W jego trakcie negocjowane są różne
światy z ich znaczeniami i możliwościami.
Wszyscy uczestnicy dialogu są ekspertami: klienci –
od własnego problemu, terapeuci – w zakresie
funkcji moderatorów.
Tezy szczegółowe
Zadanie terapeuty polega na utrzymaniu
płynności rozmowy. Decyzje co do treści i
formy rozmowy podejmowane są wspólnie.
Celem dialogu terapeutycznego jest otwarcie
na różnorodność znaczeń i na wszelkie
możliwe formy działania.
Tezy szczegółowe
„Problemy”, ich znaczenia i możliwości
traktowane są jako wytwory rozmowy. Są w
trakcie dialogu negocjowane, rozwiązywane i
likwidowane.
Nie planuje się już i nie przeprowadza
interwencji wobec rodziny. Terapia nie jest
czymś, co terapeuta „robi” rodzinie.