Spory międzynarodowe, konflikty
zbrojne oraz ogniska zapalne w XXI
wieku.
wieku.
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Pozimnowojenny ład międzynarodowy
A
ad międzynarodowy  rodzaj porządku występującego między
uczestnikami stosunków międzynarodowych (zwłaszcza państw)
określający kształt i funkcjonowanie środowiska międzynarodowego
w danym okresie.
Od zakończenia zimnej wojny, ład międzynarodowy, zwłaszcza w
obszarze euroatlantyckim, znajduje się w nieustannym procesie
jego kształtowania.
A
ad międzynarodowy w Europie rozwija się na bazie struktur
A
ad międzynarodowy w Europie rozwija się na bazie struktur
powstałych w czasach zimnej wojny  podlega znacznemu
przekształceniu.
Cechą ładu zimnowojennego było utrzymanie statusu quo miedzy
mocarstwami.
Cechą charakterystyczną ładu pozimnowojennego jest zapewnienie
stabilności i stabilizacji środowiska międzynarodowego. (Są to cele
takich organizacji jak: OBWE, NATO, UE czy Rady Europy)
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Struktura pozimnowojennego ładu międzynarodowego
Dotyczy ona głównie obszaru euroatlantyckiego.
Wspólne wartości
demokracja, gospodarka rynkowa, praworządność,
przestrzeganie praw człowieka, odpowiedzialność ekologiczna.
wspólnota wartość w obszarze euroatlantyckim ma
wspólnota wartość w obszarze euroatlantyckim ma
eliminować możliwość konfrontacji ideologicznej.
Ochrona praw człowieka  główny element europejskiej
tożsamości politycznej (możliwość podjęcia interwencji
zbrojnej, np. Kosowo)
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Struktura pozimnowojennego ładu międzynarodowego c.d.
Normy zachowań
" w obszarze euroatlantyckim polegają głównie na budowaniu
zaufania miedzy państwami
coroczna wymiana informacji o siłach zbrojnych (manewrach,
wydatkach itp.)
nieudzielanie poparcia państwom, które grożą użyciem siły
uznanie demokratycznej kontroli nad wojskiem
niepopieranie aktów terroru i zwalczanie terroryzmu
OBWE jako instrument wczesnego ostrzegania i dyplomacji
prewencyjnej
" Trudności w stosowaniu norm w odniesieniu do globu jako
całości
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Struktura pozimnowojennego ładu międzynarodowego c.d.
Struktura rozkładu sił
" wielobiegunowość ładu międzynarodowego tzw. Triada triad
militarna (USA, Rosja, Chiny)
gospodarcza (USA, UE, Japonia)
kulturowa (USA, Chiny, Indie lub Japonia)
" hegemoniczna pozycja USA
globalne wydatki na obronność wynoszą ok. 1464 mld $ (rok 2008),
globalne wydatki na obronność wynoszą ok. 1464 mld $ (rok 2008),
(USA 607 mld $, Chiny 84,9 mld $, Francja 65,74 mld $, Wielka
Brytania 65,35 mld $, Rosja 58,6 mld $, Niemcy 46,87 mld $)
bazy wojskowe w 40 krajach świata
80% światowych wydatków na militarne cele badawczo-rozwojowe
potencjał gospodarczy USA = potencjałowi gospodarczemu Japonii,
Niemiec i Wielkiej Brytanii
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Kręgi więzi instytucjonalnych
Stopień instytucjonalizacji jest istotnym elementem
charakterystyki ładu międzynarodowego w obszarze
euroatlantyckim oraz przesłanką jego dojrzałości i stabilności.
Wyróżniamy 4 rodzaje kręgów więzi instytucjonalnych:
1. Krąg transatlantycki
1. Krąg transatlantycki
2. Krąg Europy Zachodniej
3. Krąg WNP
4. Krąg OBWE
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Krąg transatlantycki
spoiwem jest NATO
posiadanie wspólnych wartości politycznych (wolność
jednostki, demokracja)
posiada szczególne znaczenie dla globalnego ładu
międzynarodowego
składa się z dwóch ośrodków decydowania politycznego (USA i
składa się z dwóch ośrodków decydowania politycznego (USA i
UE)
rozbieżności między USA a państwami UE (np. wojna w Iraku)
 globalizacja działań NATO (działanie poza obszarem państw
członkowskich)
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Krąg Europy Zachodniej
zorganizowany wokół UE
jego istotą jest pogłębianie integracji i rozszerzenie o państwa
Europy Środkowej
tworzenie własnych struktur obronnych w ramach Wspólnej
Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (UZE)
unia polityczna
unia polityczna
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Krąg WNP i krąg OBWE
Krąg WNP
neoimperialne tendencje Rosji
procesy centralizacji i decentralizacji
Krąg OBWE
początki organizacji sięgają czasów zimnej wojny (dialog
początki organizacji sięgają czasów zimnej wojny (dialog
polityczny między dwiema częściami podzielonej Europy)
 specjalizuje się w humanitarnym wymiarze bezpieczeństwa
dyplomacja prewencyjna
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Spory i konflikty międzynarodowe
Spór międzynarodowy
To taki stan, w którym jedna ze stron kieruje roszczenie w
stosunku do drugiej strony. Punkty widzenia tych dwóch stron są
wyraz
nie przeciwstawne.
Konflikt międzynarodowy
Konflikt międzynarodowy
Spór, który przybrał ostrzejszą formę i stwarza zagrożenie użycia
siły zbrojnej, albo spór w którym siła ta została już użyta.
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Przyczyny powstawania sporów i konfliktów
międzynarodowych
Asymetria sił i potencjałów państw
Zmiana układu sił w środowisku międzynarodowym
Nacjonalizm
Działania o charakterze separatystycznym
Neodarwinizm społeczny traktujący rywalizację i walkę jako naturalny i
konieczny mechanizm warunkujący dalszy rozwój cywilizacji ludzkiej
Niesprawność komunikacji i łączności międzynarodowej
Niesprawność komunikacji i łączności międzynarodowej
Wyścig zbrojeń
Wzmacnianie wewnętrznej spójności państwa poprzez wywoływanie
konfliktu międzynarodowego
Instynktowna agresywność ludzka
Brak demokracji
Traktowanie wojny jako racjonalnego, siłowego mechanizmu
rozwiązywania sporów i konfliktów
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Skutki sporów i konfliktów międzynarodowych:
Straty ludnościowe (w XX wieku śmierć poniosło ok. 120-129 mln
ludzi)
Dezorganizacja struktur państwowych
Zniszczenia materialne, pogłębiające ubóstwo i nędzę życia
Masowe migracje ludności cywilnej
Zmiany granic międzypaństwowych
Kryzysy gospodarek zaangażowanych państw
Demoralizacja społeczeństw oraz elit politycznych
Wzrost poparcia dla postaw radykalnych i nacjonalistycznych
Dalsza militaryzacja społeczeństw
Zagrożenie dla sąsiednich państw i regionów
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Rodzaje sporów i konfliktów międzynarodowych:
Miedzy państwem a organizacją międzypaństwową
Między państwem a organizacją pozarządową
Spory polityczny (dotyczą zwykle honoru i żywotnych interesów
państwa)
Spory prawne
Spory lokalne, regionalne oraz globalne
Wewnątrzblokowe, Peryferyjne, Międzyblokowe
Międzypaństwowe konflikty zbrojne
Pozasystemowe konflikty zbrojne (miedzy państwem a grupą
niepaństwową)
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Fazy rozwoju zjawiska sporów i konfliktów:
1. Powstanie między stronami określonej sprzeczności
interesów
2. Rozwój sytuacji kryzysowej
3. Faza działań zbrojnych (zaprzestanie konfrontacji zbrojnej nie
jest tożsame z zakończeniem konfliktu)
4. Utrzymanie się sytuacji kryzysowej (przeciągający się kryzys
4. Utrzymanie się sytuacji kryzysowej (przeciągający się kryzys
może doprowadzić do ponownego wybuchu walk  są zwykle
bardziej krwawe niż poprzednio, a budowa trwałego pokoju
staje się coraz trudniejsza)
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Rodzaje wojen:
Wojny napastnicze i obronne
Wojny nielegalne i legalne (do legalnych wojen zaliczamy:
działania zbrojne wynikające z samoobrony indywidualnej lub
zbiorowej; wojny prowadzone na podstawie decyzji Rady
Bezpieczeństwa oraz wojny narodowowyzwoleńcze)
Wojny lądowe, morskie i powietrzne
Wojny lądowe, morskie i powietrzne
Wojny kosmiczne
Wojna informatyczna (polega na użyciu technologii
komputerowej)
Wojna asymetryczna
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Dziękuję za uwagę
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
mgr Martin Dahl
mgr Martin Dahl
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie
Im. Ryszarda A
azarskiego w Warszawie