Krzewy i drzewa herbaciane

Uprawiane są głównie w Chinach, Indiach, Japonii, na
Cejlonie, w Gruzji, a także w wielu innych krajach Azji oraz w
Afryce i Ameryce. Najlepsze gatunki herbaty pochodzą z
plantacji położonych powyżej 2 tysięcy metrów n.p.m.
Herbata z okolic górskich ma silniejszy aromat, a herbata z
terenów nizinnych charakteryzuje się większymi liśćmi.
Rośnie na różnych glebach, ale najlepiej udaje się na
piaszczysto-gliniastych.

Uprawia się dwie podstawowe odmiany herbaty: chińską i
asamską. Odmiana chińska jest krzewem wysokości 3-4 m,
ma średniej wielkości podłużne zielone liście. Odmiana
asamska (rośnie dziko w Indiach, Birmie i Indochinach) jest drzewem, które może
osiągnąć wysokość 15 - 20 m, ma większe, jajowate, jasnozielone liście.

Krzew herbaciany wydaje pierwsze, nadające się do zbioru liście dopiero po 3-5 latach
po posadzeniu. Zwykle krzew eksploatuje się około 50 lat, ale na Cejlonie rosną krzewy
nawet stuletnie, z których nadal zbiera się herbatę. Czas jej zbiorów zależy od tego,
gdzie znajdują się plantacje. W Chinach i Japonii zbiory są trzy - cztery razy do roku, w
południowych Indiach, w Indonezji i na Cejlonie - co 10 dni, a w północnych Indiach od
stycznia do marca jest przerwa w zbiorach.

Najlepsze i najdroższe są herbaty zbierane ręcznie. Zrywa się dwa młode listki z czubka
(od nich zależy barwa napoju) i sąsiadujący z nimi pączek kwiatowy (daje aromat).
Odmiany liściowe herbaty, zbierane bez pączków kwiatowych, o nieco słabszym
aromacie, są nawet kilkadziesiąt razy tańsze od najlepszych kwiatowych. Po zerwaniu
listki są najpierw rozdrabniane, a potem poddawane fermentacji i suszone. Ze
zmielonych resztek liści i pyłu, poddanych dodatkowo obróbce ciśnieniowej i cieplnej,
powstają herbaty granulowane i ekspresowe. Mają dużą moc, ale bardzo słaby aromat i
nie są zbyt cenione przez smakoszy.