Tego e-booka otrzymujesz dzieki:

www.ksiazkidosluchania.tnb.pl

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl/). Partnerem projektu
jest Prokom Software SA. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotek

ę Narodową z egzemplarza

pochodz

ącego ze zbiorów BN. Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje się w domenie

publicznej, co oznacza,

że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać.

Źródło: http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Mickiewicz/Ballady/%C5%9Awitezianka

Adam Mickiewicz

Świtezianka

BALLADA

Jaki

ż to chłopiec piękny i młody?

Jaka to obok dziewica?
Brzegami sinej

Świtezi wody

Id

ą przy świetle księżyca.

Ona mu z kosza daje maliny,
A on jej kwiatki do wianka;
Pewnie kochankiem jest tej dziewczyny,
Pewnie to jego kochanka.

Ka

żdą noc prawie, o jednej porze,

Pod tym si

ę widzą modrzewiem.

Młody jest strzelcem w tutejszym borze;
Kto jest dziewczyna? ja nie wiem.

Sk

ąd przyszła? darmo śledzić kto pragnie,

Gdzie usz

ła? nikt jej nie zbada.

Jak mokry jaskier wschodzi na bagnie,
Jak ognik nocny przepada.

— „Powiedz mi pi

ękna, luba dziewczyno,

Na co nam te tajemnice —
Jak

ą przybiegłaś do mnie drożyną?

Gdzie dom twój, gdzie s

ą rodzice?

Min

ęło lato, zżółkniały liścia

I d

żdżysta nadchodzi pora:

Zawsze mam czeka

ć twojego przyścia

Na dzikich brzegach jeziora?

Zawsze

ż po kniejach jak sarna płocha,

Jak upiór b

łądzisz w noc ciemną?

Zosta

ń się lepiej z tym, kto cię kocha,

Zosta

ń się, o luba, ze mną!

Chateczka moja st

ąd niedaleka

Po

środku gęstej leszczyny;

Jest tam dostatkiem owoców, mleka,
Jest tam dostatkiem zwierzyny”.

— „Stój, stój, odpowie, hardy m

łokosie,

Pomn

ę, co ojciec rzekł stary;

Słowicze wdzięki w mężczyzny głosie,
A w sercu lisie zamiary.

Wi

ęcej się waszej obłudy boję,

Ni

ż w zmienne ufam zapały;

Mo

żebym prośby przyjęła twoje:

Ale czy b

ędziesz mnie stały?” —

Ch

łopiec przyklęknął, chwycił w dłoń piasku,

Piekielne wzywa

ł potęgi,

Kl

ął się przy świętym księżyca blasku…

Lecz czy dochowa przysi

ęgi?

„Dochowaj, strzelcze, to moja rada:
Bo kto przysi

ęgę naruszy,

Ach, biada jemu, za

życia biada!

I biada jego z

łej duszy!”

To mówi

ąc, dziewka więcej nie czeka,

Wieniec w

łożyła na skronie,

I po

żegnawszy strzelca z daleka,

Na zwyk

łe uchodzi błonie.

Pró

żno się za nią strzelec pomyka,

Rączym wybiegom nie sprostał;
Znik

ła jak lekki powiew wietrzyka,

A on sam jeden pozosta

ł.

Sam zosta

ł, dziką powraca droga,

Ziemia uchyla si

ę grząska.

Cisza woko

ło, tylko pod nogą

Zwi

ędła szeleszcze gałązka.

Idzie nad wod

ą, błędny krok niesie,

Błędnymi strzela oczyma:
Wtem wiatr zaszumia

ł po gęstym lesie,

Woda si

ę burzy i wzdyma.

Burzy si

ę, wzdyma, pękają tonie,

O nies

łychane zjawiska!

Ponad srebrzyste

Świtezi błonie

Dziewicza pi

ękność wytryska.

Jej twarz, jak ró

ży bladej zawoje,

Skropione jutrzenki

łezką:

Jako mg

ła lekka, tak lekkie stroje

Obwia

ły postać niebieską.

— „Ch

łopcze mój piękny, chłopcze mój młody,

Zanuci czule dziewica —
Po co woko

ło Świteziu wody

Błądzisz przy świetle księżyca?

Po co

żałujesz dzikiej wietrznicy,

Która ci

ę zwabia w te knieje,

Zawraca g

łowę, rzuca w tęsknicy,

I mo

że jeszcze się śmieje?

Daj si

ę namówić czułym wyrazem:

Porzu

ć wzdychania i żale,

Do mnie tu, do mnie, tu b

ędziem razem

Po wodnym pl

ąsać krysztale.

Czy zechcesz, niby jaskó

łka chybka,

Oblicze tylko wód muska

ć,

Czy zdrów jak rybka, wesó

ł jak rybka,

Ca

ły dzień ze mną się pluskać,

„A na noc w

łożu srebrnej topieli,

Pod namiotami zwierciade

ł,

Na mi

ękkiej wodnych lilijek bieli,

Śród boskich usnąć widziadeł”. —

Wtem z zas

łon błysną piersi łabędzie…

Strzelec w ziemi

ę patrzy skromnie,

Dziewica w lekkim zbli

ża się pędzie,

I — „do mnie, wo

ła, pójdź do mnie!”

I na wiatr lotne rzuciwszy stopy,
Jak t

ęcza śmiga w krąg wielki,

To znowu siek

ąc wodne zatopy,

Srebrnymi pryska kropelki.

Podbiega strzelec… i staje w biegu…
I chcia

łby skoczyć i nie chce;

Wtem modra fala, prysn

ąwszy z brzegu,

Z lekka mu w stopy za

łechce.

I tak go

łechce i tak go znęca,

Tak si

ę w nim serce rozpływa,

Jak gdy tajemnie r

ękę młodzieńca

Ściśnie kochanka wstydliwa.

Zapomnia

ł strzelec o swej dziewczynie,

Przysi

ęgą pogardził świętą,

Na zgub

ę oślep bieży w głębinie,

Now

ą zwabiony ponętą.

Bie

ży i patrzy, patrzy i bieży,

Niesie go wodne przestworze
,
Ju

ż z dala suchych odbiegł wybrzeży,

Na

średnim igra jeziorze.

I ju

ż dłoń śnieżną w swej ciśnie dłoni,

W pi

ęknych licach topi oczy,

Ustami usta ró

żane goni,

I skoczne okr

ęgi toczy:

Wtem wietrzyk

świsnął, obłoczek pryska,

Co j

ą w łudzącym krył blasku…

Poznaje strzelec dziewczyn

ę z bliska…

Ach, to dziewczyna spod lasku!

— „A gdzie przysi

ęga? gdzie moja rada?

Wszak kto przysi

ęgę naruszy,

Ach, biada jemu, za

życia biada!

I biada jego z

łej duszy!

Nie tobie igra

ć przez srebrne tonie,

Lub nurkiem pluska

ć w głąb jasną,

Surowa ziemia cia

ło pochłonie,

Oczy twe

żwirem zagasną.

A dusza przy tym

świadomym drzewie

Niech lat doczeka tysi

ąca,

Wiecznie piekielne cierpi

ąc zarzewie

Nie ma czym zgasi

ć gorąca”. —

Słyszy to strzelec, błędny krok niesie,
Błędnymi rzuca oczyma;
A wicher szumi po g

ęstym lesie,

Woda si

ę burzy i wzdyma.

Burzy si

ę, wzdyma i wre aż do dna,

Kr

ęconym nurtem pochwyca.

Roztwiera paszcz

ę otchłań podwodna,

Ginie z m

łodzieńcem dziewica.

Woda si

ę dotąd burzy i pieni;

Dot

ąd przy świetle księżyca

Snuje si

ę para znikomych cieni:

Jest to z m

łodzieńcem dziewica.

Ona po srebrnym pl

ąsa jeziorze,

On pod tym j

ęczy modrzewiem.

Któ

ż jest młodzieniec? Strzelcem był w borze.

A kto dziewczyna? Ja nie wiem.