Naucz ich jak maja Cie traktowac Praktyczny podrecznik asertywnosci Wydanie II rozszerzone naucz2 2

•

Kup książkę

Księgarnia internetowa

•

Lubię to! » Nasza społeczność

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości
lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.
Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie
książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie
praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi
bądź towarowymi ich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte
w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne
naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION
nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe
z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Redaktor prowadzący: Barbara Gancarz-Wójcicka
Projekt okładki: Jan Paluch

Fotografia autora: Bogumił Foland, http://www.bogumilfoland.com

Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą shutterstock.

Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: onepress@onepress.pl
WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie?naucz2
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

ISBN: 978-83-246-3022-6

Printed in Poland.

SPIS TREĦCI

O autorze .............................................................7

Przedmowa do wydania II ..........................................8

Wstēp, czyli wewnētrzna doskonaãoħĄ ..........................9

Rozdziaã 1. Czym jest asertywnoħĄ? ........................... 13
Strategie zachowañ, czyli dlaczego

nie zawsze zachowujemy siÚ tak, jak chcemy ................................. 15

Kaĝde nasze zachowanie (nawet to, które bardzo nam ciÈĝy)

kiedyĂ byïo skuteczne ............................................................... 16

To nie Twoja wina, ĝe czasami

zachowujesz siÚ nie tak, jak chcesz ........................................... 18

Cele asertywnoĂci .............................................................................. 20

Cel nr 1. Uczenie innych, jak majÈ CiÚ traktowaÊ ...................... 21
Cel nr 2. Zmiana zachowañ innych ............................................. 22
Cel nr 3. Pomoc innym w decydowaniu o sobie ......................... 25
Cel nr 4. Maksymalizacja szans ................................................... 28
Cel nr 5. Twoje zdrowie .............................................................. 29

Po czym poznam, ĝe to juĝ asertywnoĂÊ? ......................................... 32
Dlaczego to fajnie, ĝe asertywnoĂÊ jest nudna? ................................ 35

Rozdziaã 2. Jak skutecznie ksztaãtowaĄ

zachowania asertywne? ........................... 37

Jak przestaÊ podstawiaÊ sobie nogÚ? ................................................ 38
Jak uwolniÊ siÚ od ograniczajÈcych przekonañ? ............................... 41

Kup książkę

Poleć książkę

N A U C Z I C H , J A K M A J č C I Ē T R A K T O W A ă

Wykorzystaj najwiÚkszÈ tajemnicÚ skutecznego dziaïania ................ 47

NajwiÚksza tajemnica skutecznego dziaïania! ............................. 52

Policz, Ile Tracisz .............................................................................. 53

Rozdziaã 3. PewnoħĄ siebie, czyli jak zyskaĄ zdrowy

szacunek do siebie i innych? ..................... 57

Jak zyskaÊ pewnoĂÊ siebie? ............................................................... 59
Co Ci da ĂwiadomoĂÊ wïasnych zalet? .............................................. 63
Jak z ĝyczliwoĂciÈ wobec siebie postrzegaÊ wïasne wady? ................ 68
O wstydzie, kompleksach i o tym, czy wada moĝe byÊ zaletÈ,

czyli nie jesteĂ naiwny, jesteĂ… ...................................................... 73

Rozdziaã 4. Jak wyraĳaĄ uczucia

i zapobiegaĄ konfliktom? .......................... 81

O czym warto pamiÚtaÊ, by Twoje

emocje pracowaïy na TwojÈ korzyĂÊ? ............................................. 81

Jak nauczyÊ innych, jak majÈ CiÚ traktowaÊ? ................................... 88

CzujÚ ........................................................................................... 88
Kiedy Ty ...................................................................................... 91
OczekujÚ ..................................................................................... 94
Jestem zïy czy czujÚ zïoĂÊ? ........................................................... 98
ZdenerwowaïeĂ mnie czy zdenerwowaïem siÚ? ........................... 99
Zadbaj o mowÚ ciaïa ................................................................... 99
Jeĝeli tego nie zrobisz, bÚdÚ zmuszony… ................................. 103
Dziaïanie ................................................................................... 106
Komunikat JA — procedura rozszerzona ................................. 106

Kiedy nie warto byÊ asertywnym, czyli zanim powiesz… ............... 107
Lista kontrolna asertywnoĂci ........................................................... 111

Rozdziaã 5. Jak odmawiaĄ bez poczucia winy? .............113
Poznaj kogoĂ, kto potrzebuje Twojej pomocy ................................ 113
Jak odmawiaÊ bez poczucia winy i burzenia relacji? ....................... 117

Nie ............................................................................................. 120
Obszar odmowy ........................................................................ 120
Uzasadnienie ............................................................................. 121
Podtrzymanie kontaktu — czynna pomoc ................................ 123

Kup książkę

Poleć książkę

S p i s t r e ħ c i

Jak radziÊ sobie z nachalnymi luděmi? ........................................... 126
Jak wytrwaÊ przy NIE i radziÊ sobie z naciskami? .......................... 129
Asertywna odmowa w cienkim cieĂcie na ostro .............................. 134

Rozdziaã 6. Jak radziĄ sobie z opiniami innych? ...........139
Jak radziÊ sobie z krytykÈ? .............................................................. 141

Ocena formalna ......................................................................... 142
Ocena merytoryczna i decyzja ................................................... 144

Jak nie daÊ siÚ wciÈgnÈÊ do gry? ..................................................... 147

Wyraĝenie emocji ...................................................................... 150
Powtórzenie zdania rozmówcy .................................................. 150
ProĂba o uzasadnienie ............................................................... 151
Jako czïowiek uczciwy na pewno mnie zrozumiesz… ............... 152

NiezbÚdnik na imprezach rodzinnych,

czyli jak radziÊ sobie z dobrymi radami? ...................................... 154

Rozdziaã 7. Jak wyraĳaĄ uczucia pozytywne

i przyjmowaĄ komplementy? ....................159

Dlaczego warto wyraĝaÊ uczucia pozytywne? ................................. 159
Jak budowaÊ lepsze relacje, jak wyraĝaÊ uczucia i emocje

pozytywne? ................................................................................... 161

Jak przyjmowaÊ komplementy,

nie doszukujÈc siÚ drugiego dna? ................................................. 165

Rozdziaã 8. Jak zadbaĄ o swoje prawa

z szacunkiem do siebie i innych? ...............171

Poznaj swoje prawa ......................................................................... 171
Upomnij siÚ o swoje, czyli jak respektowaÊ swoje prawa? .............. 174

Rozpoznanie .............................................................................. 176
Przygotowanie ........................................................................... 176
Dziaïanie ................................................................................... 178

Masz prawo prosiÊ .......................................................................... 179

Asertywna proĂba ...................................................................... 181

Teraz Twoja kolej ................................................187

Kup książkę

Poleć książkę

N A U C Z I C H , J A K M A J č C I Ē T R A K T O W A ă

Dodatek A. FAQ ...................................................189
Czy uda mi siÚ zmieniÊ? .................................................................. 189
Kiedy nastÈpi zmiana? .................................................................... 192
Czy asertywnoĂÊ nie sprawi, ĝe przestanÚ byÊ sobÈ? ...................... 193
Czy moje otoczenie nie odsunie siÚ ode mnie? .............................. 195
Jak byÊ asertywnym wobec bliskich? ............................................... 196
Jak odmawiaÊ dzieciom? ................................................................. 199
Jak byÊ asertywnym wobec usïugodawców? ................................... 201
AsertywnoĂÊ w relacjach z pañstwowÈ sïuĝbÈ zdrowia ................... 204
AsertywnoĂÊ dla mïodych maïĝeñstw .............................................. 208
PrzepraszaÊ czy nie przepraszaÊ? .................................................... 210

AsertywnoĂÊ i rozwój osobisty, czyli jak zyskaÊ harmoniÚ

w ĝyciu prywatnym i zawodowym oraz zdrowy szacunek
do siebie i innych? .................................................................. 211

Gdzie mogÚ siÚ tego nauczyÊ? ........................................................ 212
Co robiÊ, gdy asertywnoĂÊ nie zadziaïa? ......................................... 214

Nie podjÈïeĂ dziaïania, ale chcesz wiedzieÊ, co robiÊ,

gdy Ci nie wyjdzie ................................................................... 214

PodjÈïeĂ dziaïanie, nie wyszïo, „bo ja tak robiÚ,

tylko trochÚ inaczej” ............................................................... 215

PodjÈïeĂ dziaïanie (wzorowo), nie masz rezultatów .................. 218

Dodatek B. AsertywnoħĄ w pracy ..............................221
Asertywny pracownik ....................................................................... 224

Z kim jedziesz na imprezÚ firmowÈ?.......................................... 224
Jak podnieĂÊ swoje poczucie bezpieczeñstwa?........................... 227
Jak poprosiÊ o podwyĝkÚ?.......................................................... 228

Asertywny szef.................................................................................. 233

Asertywne informacje zwrotne, czyli jak wyzwalaÊ inicjatywÚ, mieÊ

wiÚcej czasu i budowaÊ autorytet szefa?.................................. 233

AsertywnoĂÊ w sprzedaĝy i w obsïudze klienta ................................ 239

Jak radziÊ sobie z wulgarnym i agresywnym klientem? .............. 241
Jak odmawiaÊ klientom? ............................................................ 246

Kup książkę

Poleć książkę

Rozdziaã 2.
JAK SKUTECZNIE KSZTAâTOWAă
ZACHOWANIA ASERTYWNE?

Na studiach miaïem koleĝankÚ MartÚ. Marta, w przeciwieñstwie
do wiÚkszoĂci osób z mojej generacji, od dziecka pilnie uczyïa siÚ jÚ-
zyka rosyjskiego. Uczyïa siÚ rosyjskiego w podstawówce, w szkole
Ăredniej, zdawaïa maturÚ z rosyjskiego, zdaïa egzamin pañstwowy
z rosyjskiego itp. NaprawdÚ imponujÈce.

Pewnego dnia, kiedy czekaliĂmy wspólnie na autobus na warszaw-

skim Krakowskim PrzedmieĂciu, podszedï do nas czïowiek, którego
ogromna, ceratowa torba w czerwono-niebieskÈ kratkÚ oraz charak-
terystyczny akcent sugerowaïy wykonywany zawód i pochodzenie
(WNP). Kiedy z wyraěnym przekonaniem, ĝe w obcym kraju trzeba
mówiÊ po swojemu, tylko gïoĂniej, zadaï nam pytanie: „ɋɤɨɥɶɤɨ
ɨɫɬɚɧɨɜɨɤ ɞɨ ɋɬɚɞɢɨɧɚ Ⱦɟɫɹɬɢɥɟɬɢɹ?

”

, zdarzyïa siÚ rzecz fascy-

nujÈca: moja koleĝanka Marta — wybitny specjalista od jÚzyka ro-
syjskiego, zapowietrzywszy siÚ, odpowiedziaïa — po angielsku.

Dlaczego o tym piszÚ? Czy zdarzyïo Ci siÚ uczyÊ czegoĂ, a póěniej

nie móc tego wykorzystaÊ, poniewaĝ zabrakïo Ci przekonania, ĝe to
naprawdÚ potrafisz? Z naukÈ asertywnoĂci jest podobnie jak z naukÈ
jÚzyka obcego. Sama nauka nie oznacza jego uĝywania. BiegïoĂÊ
jÚzykowa wymaga praktyki, ale na samym poczÈtku wymaga wypra-
cowania w sobie gotowoĂci — przeskoczenia bariery jÚzykowej.

Tïumaczenie dla mïodszych Czytelników: „Ile przystanków jest do Stadionu
DziesiÚciolecia?”.

Kup książkę

Poleć książkę

N A U C Z I C H , J A K M A J č C I Ē T R A K T O W A ă

Zaleĝy mi na tym, aby Twoje spotkanie z asertywnoĂciÈ byïo

owocne i abyĂ korzystaï z niej zawsze wtedy, kiedy zajdzie taka po-
trzeba. Dlatego chcÚ, abyĂmy w tym miejscu przyjrzeli siÚ kilku
mechanizmom, które pozwolÈ Ci dokonaÊ trwaïej zmiany Twoich
zachowañ. Techniki zawarte w dalszych rozdziaïach tej ksiÈĝki traktuj
jak uĝyteczne zwroty w jÚzyku obcym — teraz czas na TwojÈ goto-
woĂÊ. Wykonuj skrupulatnie Êwiczenia, bo dziÚki nim nabierzesz pïyn-
noĂci. PodstawÈ skutecznej zmiany zachowañ, podstawÈ Twojej go-
towoĂci jest Twoja postawa.

Na swoich szkoleniach wykorzystujÚ wiele metod ksztaïtowania

postawy asertywnej, ale w tym miejscu chciaïbym, abyĂmy przyjrzeli siÚ
trzem mechanizmom, które szczególnie wpïywajÈ na konsekwencjÚ
w wykorzystywaniu zachowañ asertywnych:

1) pytaniom, jakie sobie zadajemy,
2) naszym przekonaniom,
3) pozytywnym intencjom naszych zachowañ.

Jak przestaĄ podstawiaĄ sobie nogē?

Jego greckie imiÚ, znamiÚ w ksztaïcie byka, charakterystyczne spoj-
rzenie oddawaïo jego naturÚ — byï koniem narowistym, agresywnym,
niebezpiecznym. Wielu wytrawnych jeěděców nie próbowaïo nawet
go dosiÈĂÊ.

Kilkunastoletni chïopiec, przyglÈdajÈc siÚ jego posturze, zapragnÈï

go mieÊ — tylko jego. Ojciec obiecaï synowi, ĝe jeĂli uda mu siÚ
okieïznaÊ konia, stanie siÚ jego wïaĂcicielem.

Chïopiec zauwaĝyï, ĝe koñ boi siÚ wïasnego cienia, wiÚc odwróciï

zwierzÚ ïbem ku sïoñcu, a ono pozwoliïo siÚ dosiÈĂÊ.

Kup książkę

Poleć książkę

J a k s k u t e c z n i e k s z t a ã t o w a Ą z a c h o w a n i a a s e r t y w n e ?

OdtÈd byli zawsze razem, od Macedonii po Indie — razem two-

rzÈc jedno z najwiÚkszym imperiów w historii ludzkoĂci — Aleksander
Macedoñski i jego wierny koñ Bucefaï.

Bucefaï baï siÚ wïasnego cienia. Bo cieñ straszy. Tak, straszy kaĝ-

dego z nas.

Zróbmy maïy eksperyment. Przypomnij sobie, proszÚ, jakÈĂ przy-

krÈ sytuacjÚ, w której coĂ Ci nie wyszïo.

PoproszÚ CiÚ zaraz o zadanie sobie dwóch pytañ oraz ocenÚ

Twojej motywacji do dziaïania i Twojego ogólnego samopoczucia;
przyjmijmy, ĝe 1 oznacza „tonÚ w beznadziei, ĝadna siïa mnie z niej
nie wyrwie”, a 10 — „sorry, Bartku, odkïadam lekturÚ, muszÚ na-
tychmiast to zrobiÊ”.

„Dlaczego znów mi nie wyszïo?”. Zapisz tutaj swój wynik…
„Co powinienem zrobiÊ, aby nastÚpnym razem siÚ udaïo?”. Za-

pisz tutaj swój wynik…

Jak Ci poszïo? W której sytuacji Twoja motywacja jest silniejsza

i kiedy masz lepsze samopoczucie?

Poczekaj, niech zgadnÚ. W drugiej? (OczywiĂcie zakïadam, ĝe nie

osiÈgnÈïeĂ 10 — a jeĝeli tak, to ta ksiÈĝka nie jest Ci potrzebna).

Dlaczego tak siÚ staïo? Poniewaĝ pytanie „dlaczego” w przypadku

poraĝki, przykrej sytuacji skïania CiÚ do analizowania problemu.
OczywiĂcie w wielu sytuacjach okazuje siÚ to pomocne — moĝna
przecieĝ odkryÊ jakÈĂ staïÈ przyczynÚ i zaczÈÊ siÚ zastanawiaÊ, jak
jÈ wyeliminowaÊ.

Moĝesz teĝ zaczÈÊ siÚ pogrÈĝaÊ, moĝesz teĝ siÚ poddaÊ, moĝesz

usïyszeÊ „bo jesteĂ beznadziejny” i zaczÈÊ ĝyÊ w strachu, ujrzeÊ
wïasny cieñ.

Moĝesz jednak przyjÈÊ caïkiem innÈ postawÚ. Zadaj sobie pytania:

„Jak?”, „Co muszÚ jeszcze zrobiÊ?”, „Jak mogÚ wykorzystaÊ to na swojÈ
korzyĂÊ?”, „Czego mogÚ siÚ z tego nauczyÊ?”. Wiem, moĝe nie
znajdziesz rozwiÈzania od razu, ale przynajmniej zaczniesz go szukaÊ
— bÚdziesz bliĝej.

Kup książkę

Poleć książkę