&(11,.,,1)250$&-(

&=<7(/1,$

6SLVWUHĞFL
3U]\NáDGRZ\UR]G]LDá

.DWDORJRQOLQH
=DPyZGUXNRZDQ\
NDWDORJ

=DPyZLQIRUPDFMH
RQRZRĞFLDFK
=DPyZFHQQLN

)UDJPHQW\NVLąĪHN
RQOLQH

:\GDZQLFWZR+HOLRQ
XO.RĞFLXV]NLF
*OLZLFH
WHO
HPDLO

KHOLRQ#KHOLRQSO

HPDLO

VHSWHP#VHSWHPSO

UHGDNFMD

UHGDNFMDZZZ#VHSWHPSO

LQIRUPDFMH

RNVLĊJDUQLVHSWHPSO

GRSU]HFKRZDOQL

GRNRV]\ND

1DUW\3RUDGQLNEH]NDQWyZ

$XWRU.RQUDG'U]\PDãD
,6%1

=LPRZHV]DOHĝVWZRQDGZyFKGHVNDFK

%LDã\VH]RQF]DV]DF]ėþ

+LVWRULDQDUWVLĚJD²ODWSQHNLHG\WRQDGMH]LRUHP%DMNDã
RUD]Z6NDQG\QDZLLXĦ\ZDQRLFKSRGF]DVZ\SUDZQDSRORZDQLD']LVLDMQDUFLDUVWZR
WRSURMHNWRZDQ\ZODERUDWRULDFK]DDZDQVRZDQ\WHFKQRORJLF]QLHVSU]ĚWNXURUW\
]OLF]Q\PLQRZRF]HVQ\PLZ\FLėJDPLRUD]RJURPQ\SU]HP\VãSUDFXMėF\GODIDQyZ
ELDãHJRV]DOHĝVWZD

-HGQDNVėVSUDZ\NWyUHQLH]PLHQLėVLĚQLJG\1DUW\WRZFLėĦGZLHGãXJLHSãDVNLH
SãR]\PRFRZDQHGRVWyS2G]DUDQLDLFKG]LHMyZMD]GDSRPLĚNNLPSXFKXGDZDãD
LGDMHW\OHVDPRIUDMG\7H]PLHQLDMėFHVLĚV]\ENRRġQLHĦRQHNUDMREUD]\PLĚNNLHVNUĚW\
LSã\QQLHSRNRQ\ZDQHVWRNLF]\WHĦSU]\JRG\]Z\UZLUėF]Nė«$E\ZSHãQLFLHV]\þ
VLĚ]]DEDZ\QDVWRNXLQLHNRĝF]\þMD]G\ZLGRZLVNRZ\PLZ\ZURWNDPLSRZLQLHQHġ
MHGQDN]DSR]QDþVLĚ]SRGVWDZRZ\PLLQIRUPDFMDPLGRW\F]ėF\PLWHFKQLNLMD]G\
EH]SLHF]HĝVWZDZJyUDFKLVSU]ĚWX

7DNVLėĦNDWR7ZyMQDMFLHUSOLZV]\LQVWUXNWRU3U]HG7REėZLHOHSLĚNQ\FKQDUFLDUVNLFK
VH]RQyZ3U]\JRWXMVLĚQDPLVWU]RZVNLHV]XV\]SLHġQLėQDXVWDFKÅ.LHG\]QDMG]LHP\
VLĚQD]DNUĚFLH³GRFLġQLMNUDZĚG]LH0RĦH]URELþVLĚQLHEH]SLHF]QLHFR]7REėEĚG]LH"
1DZHWMHġOLĦ\FLHGDZQR]QDRGSRZLHGĥ7\QDUW\NRQWUROXMLZGyãFDãRGRMHGĥµ

'ODF]HJRZDUWRZLHG]LHþ":3ROVFHVH]RQQDUFLDUVNLWUZD]Z\NOHRGWU]HFKGRSLĚFLX
PLHVLĚF\:PLHġFLHR]QDF]DRQV]DUėEUHMĚQDNDĦG\PNURNXZLHF]QLHSU]HPRNQLĚWH
EXW\LVNãRQQRġþGRSU]H]LĚELHĝ-HGQDNZ\VWDUF]\Z\MHFKDþZJyU\QDZHHNHQG
E\UR]NRV]RZDþVLĚUDGRVQėVSRUWRZėSU]\JRGėDĦ\FLHRGUD]XZ\GDMHVLĚSLĚNQLHMV]H

‡&RIDMQHJRMHVWZV]XVRZDQLXSRSXFKX"
‡3RFRRUDþSãXJLHPVWRN"
‡-DNEH]V]ZDQNXZ\Mġþ]SURJXRUF]\ND"
‡'ODF]HJRFDUYLQJLPDMėWDOLHRV\"
‡,OHSUDZG\MHVWZSRZLHG]HQLXÅ-DNVLĚQLHSU]HZUyFLV]WRVLĚQLHQDXF]\V]µ"
‡.LPGODQDUFLDUVWZDMHVW7RPED/D%RPED"

Spis treści

3

Wstęp

7

Rozdział 1.
Kilka słów o historii...

9

Rozdział 2.
Bezpieczeństwo przede wszystkim

31

Rozdział 3.
Sprzęt narciarski

59

Początki ................................................................................................................................... 10
Narciarstwo jako sport ....................................................................................................... 12
Narciarstwo w Polsce .......................................................................................................... 16

Dekalog narciarski Międzynarodowej Federacji Narciarskiej (FIS) ..................... 32
Zasady zachowania się w górach i na stokach .......................................................... 36
Jak zmaksymalizować bezpieczeństwo? ..................................................................... 42
Aspekt prawny ...................................................................................................................... 42
Postępowanie podczas wypadku narciarskiego ...................................................... 43
O lawinach .............................................................................................................................. 47

Narty ......................................................................................................................................... 60
Wiązania i płyty ..................................................................................................................... 73
Buty narciarskie .................................................................................................................... 77
Kijki narciarskie ..................................................................................................................... 86
Kaski .......................................................................................................................................... 89
Gogle i okulary ....................................................................................................................... 93
Dobór sprzętu — używany czy nowy, a może z wypożyczalni? ......................... 95
Fundusze ................................................................................................................................. 96
Poziom umiejętności narciarskich ................................................................................. 96
Liczba dni na śniegu ........................................................................................................... 97
Nowe ........................................................................................................................................ 97
Z wypożyczalni ..................................................................................................................... 99
Używane ................................................................................................................................. 100

Spis treści

4

Rozdział 5.
Przygotowanie i konserwacja sprzętu

121

Rozdział 6.
Zanim staniesz na nartach

149

Rozdział 7.
Technika jazdy — wprowadzenie i teoria

157

Rozdział 8.
3, 2, 1 — start!

173

Akcesoria wykorzystywane do ręcznego przygotowywania nart ........................124
Regeneracja ślizgów ...........................................................................................................133
Smarowanie ...........................................................................................................................134
Nowe narty — do serwisu czy na stok? .......................................................................140
Transport sprzętu .................................................................................................................146
Po sezonie ...............................................................................................................................147

Przygotowanie fizyczne i... psychiczne ........................................................................150
Kiedy i gdzie rozpocząć naukę ........................................................................................153

Nie tylko dla matematyków — dlaczego narciarz jedzie, a narta skręca? ......159
ABC skrętu ..............................................................................................................................162
Carving — „nowy” trend? ..................................................................................................165
Systematyka ewolucji i rola instruktora .......................................................................169
Technika a warunki panujące na stoku ........................................................................172

Zanim wyjdziesz na stok — narciarska rozgrzewka ................................................174
Ewolucje podstawowe .......................................................................................................176
Skręty równoległe ...............................................................................................................201
Inne elementy narciarstwa ...............................................................................................223

Rozdział 4.
Odzież narciarska

105

Skarpety narciarskie ............................................................................................................106
Warstwa pierwsza: bielizna termoaktywna ................................................................108
Warstwa druga: bluza „techniczna” lub polar z membraną Windstopper .......110
Spodnie ...................................................................................................................................112
Warstwa trzecia: kurtka .....................................................................................................114
Rękawice .................................................................................................................................117
Czapka lub opaska ..............................................................................................................119

Spis treści

5

Rozdział 10.
Typowe kontuzje i urazy oraz powrót do sportu

241

Przyczyny kontuzji ............................................................................................................... 242
Rodzaje kontuzji ................................................................................................................... 243
Co zrobić, by nie doznać kontuzji? ................................................................................ 247

Rozdział 9.
Nauka dzieci

229

Czy już pora? ..........................................................................................................................230
Jak zaczynać? ........................................................................................................................231
Gdzie zaczynać? ...................................................................................................................234
O czym jeszcze trzeba pamiętać? ..................................................................................235
Przykładowe gry i zabawy ................................................................................................237

Rozdział 11.
Sport wyczynowy i współzawodnictwo

249

Konkurencje narciarskie .................................................................................................... 250
Najbardziej znane zawody na świecie .......................................................................... 263
Zawody w Polsce .................................................................................................................. 269

Rozdział 12.
Różne formy narciarstwa

271

Telemark .................................................................................................................................. 272
Ski-touring .............................................................................................................................. 273
Freeride/Cat-skiing/Heli-skiing ....................................................................................... 277
Freestyle .................................................................................................................................. 279
Snowkite ................................................................................................................................. 282

Rozdział 13.
Terminologia i nazewnictwo

283

Dodatek A Oznakowanie tras

287

Technika jazdy

— wprowadzenie

i teoria

Zajawka:

W tym rozdziale zgromadzone zostały informacje teore-

tyczne dotyczące narciarskiej techniki. Wyjaśniono, ja-

kie mechanizmy powodują, że narta skręca, jak dzielą

się ewolucje narciarskie oraz czy carving to rzeczywi-

ście nowa, rewolucyjna forma narciarstwa...

7

158

Narty

-DNNDĝGDLQQDG]LHG]LQDĝ\FLDZW\PVSRUWXWHFKQLNDQDUFLDUVNDQD

SU]HVWU]HQL ZLHNöZ HZROXRZDïD 1DUFLDUVWZR ]H VSRVREX SRUXV]DQLD VLÚ
SRĂQLHJXSU]HNV]WDïFLïRVLÚZQRZRF]HVQÈIRUPÚVSÚG]DQLDZROQHJRF]DVX
QDĂZLHĝ\PSRZLHWU]X$E\Z\SRF]\QHNWHQE\ïSU]\MHPQ\LUHODNVXMÈF\
ZDUWRSR]QDÊWHFKQLNÚMD]G\QDQDUWDFKLMÈGRVNRQDOLÊ'REU\WHFKQLF]QLH
QDUFLDU]PÚF]\VLÚGXĝRPQLHMSRGF]DV]MD]GXQLĝWHQRPQLHMV]\FKXPLH

-

MÚWQRĂFLDFK1DMOHSV]\PGRZRGHPQDWRVÈSRF]ÈWNXMÈF\NWöU]\ZNïDGDMÈF
GXĝRZ\VLïNXZVWHURZDQLHQDUWDPLV]\ENRVLÚPÚF]ÈLPXV]ÈRGSRF]\ZDÊ
GXĝRF]ÚĂFLHMQLĝQDUFLDU]HRZ\ĝV]\PVWRSQLX]DDZDQVRZDQLD=DDZDQVR

-

ZDQ\XPLHZ\NRU]\VWDÊSRVLDGDQÈWHFKQLNÚGROHNNLHMSï\QQHMLVZRERGQHM
MD]G\ QLH PÚF]ÈF VLÚ SU]\ W\P ]E\WQLR FR ]ZLÈ]DQH MHVW ] XPLHMÚWQRĂFLÈ
Z\NRQ\ZDQLDZ\ïÈF]QLHQLH]EÚGQ\FKSRGF]DVMD]G\UXFKöZDW\PVDP\P
RV]F]ÚG]DQLDHQHUJLL

&R Z WDNLP UD]LH ]QDF]\ ķGREU\ WHFKQLF]QLHĵ" 7R RNUHĂOHQLH ïÈF]ÈFH

ZVRELHV]HUHJFHFKNWöUHSRZLQLHQWDNLQDUFLDU]SRVLDGDÊ'REU\WHFKQLF]

-

QLHQDUFLDU]WRWDNLNWöU\XPLHSRUDG]LÊVRELHZQLHEH]SLHF]QHMV\WXDFML
WUXGQ\FKZDUXQNDFKĂQLHJRZ\FKLSU]\HNVWUHPDOQHMSRJRG]LH7HXPLHMÚW

-

QRĂFL]GRE\ZDVLÚODWDPLLïÈF]ÈVLÚRQH]GRĂZLDGF]HQLHPMHGQDNSRGVWD

-

ZÈGRLFKSRVLDGDQLDMHVWGREUHZ\V]NROHQLHWHFKQLF]QH'REU\QDUFLDU]WR
WDNLNWöU\MHG]LHWDPJG]LHRQFKFHDQLHJG]LHFKFÈMHJRQDUW\

:VSöïF]HVQHQDUFLDUVWZR]GRPLQRZDQHMHVWSU]H]FDUYLQJ=SUDZğ]\NL

Z\QLNDĝHMD]GDQDNUDZÚG]LWRSU]\VSLHV]DQLH1LHPXV]ÚWïXPDF]\ÊMDN
ZDĝQDMHVWZ\UöĝQLDMÈFDGREUHJRWHFKQLF]QLHQDUFLDU]DNRQWURODWHMRVLÈJQLÚ

-

WHMSUÚGNRĂFL8PLHMÚWQRĂÊSDQRZDQLDQDGQDUWDPLSU]\MHěG]LH]GXĝÈV]\E

-

NRĂFLÈMHVWZ\]QDF]QLNLHPVNXWHF]QRĂFLZRSDQRZDQLXWHFKQLNLQDUFLDUVNLHM
6WÈGWHĝ]DZRG\NWöUHUR]JU\ZDQHVÈ]UHJXï\MDNRVODORP\DQLHQSMD]GD
QDZSURVWĽQLHOLF]ÈFZW\PSU]\SDGNXELFLDUHNRUGöZSUÚGNRĂFL&RMHG

-

QDNLVWRWQHVROLGQ\WHFKQLF]QLHQDUFLDU]DE\XPLHÊMHFKDÊV]\ENRVODORPHP
PXVL]QDÊZV]\VWNLHHOHPHQW\WHFKQLF]QH:\QLNDWREH]SRĂUHGQLR]LORĂFL
F]DVX VSÚG]DQHJR QD VWRNX L GRVNRQDOHQLD GR SHUIHNFML WHFKQLNL QD NWöUÈ
VNïDGDMÈVLÚUöZQLHĝSRGVWDZRZHXPLHMÚWQRĂFLMD]G\QDQDUWDFK

=SDQRZDQLHPQDGSUÚGNRĂFLÈĂFLĂOHSRZLÈ]DQHMHVWWDNĝHEH]SLHF]Hñ

-

VWZR:\V]NRORQ\QDUFLDU]MDGÈFQDZHWEDUG]RV]\ENRSRWUDğïEÚG]LHUöZ

-

QLHSUÚGNR]DKDPRZDÊOXEZ\WUDFLÊWÚSUÚGNRĂÊGREH]SLHF]QHM,QLHMHVWWR
W\ONRV\WXDFMDKLSRWHW\F]QDJG\ĝZZLHOXRĂURGNDFKQDUFLDUVNLFK]GDU]DMÈ
VLÚZÚĝV]HIUDJPHQW\WUDVSU]HGNWöU\PLWU]HEDZ\KDPRZDÊ

159

Rozdział 7. Technika jazdy — wprowadzenie i teoria

5HDVXPXMÈFZDUWRGRVNRQDOLÊVZRMHXPLHMÚWQRĂFLQDV]NROHQLDFKLNXU

-

VDFK:LHG]DLGRĂZLDGF]HQLHNWöUH]GREÚG]LHP\ZNRPIRUWRZ\FKZDUXQ

-

NDFK]DSURFHQWXMHZWHG\NLHG\VLÚWHJRQDZHWQLHEÚG]LHP\VSRG]LHZDÊ
=UHV]WÈP\ĂOÚĝHVNRURWRF]\WDV]WRPDV]ĂZLDGRPRĂÊĝHWHFKQLNDZQDU

-

FLDUVWZLHMDNZNDĝG\PLQQ\PVSRUFLHMHVWLVWRWQD

Umiejętność doboru trasy przejazdu podczas poruszania się na stokach
o zmiennym nachyleniu i konfiguracji, z różną prędkością i w różnych
warunkach śniegowych, swoboda w wykonaniu niezbędnych do
założonego przejazdu elementów techniki — jak jazda na krawędzi,
skrętem o różnym promieniu — to czynniki, które świadczą o dobrze
opanowanej technice. Dobry narciarz to narciarz uniwersalny!

=UR]XPLHQLHZVSöïF]HVQHMWHFKQLNLQDUFLDUVNLHMSRPRĝH&LXĝ\ZDÊMHMZïD

-

ĂFLZLHQDVWRNXDWDNĝHQDĂZLHWOL]DJDGQLHQLDRNWöU\FKPXVLV]SDPLÚWDÊ
E\MHěG]LÊSRSUDZQLHVNXWHF]QLHLV]\ENRQD]DZRGDFK:WHMDQDOL]LHGOD
XSURV]F]HQLDSU]\MPLHP\XMÚFLHSXQNWRZHQDUFLDU]EÚG]LHĽZXMÚFLXğ

-

]\F]Q\P Ľ SXQNWHP R RNUHĂORQHM PDVLH SRUXV]DMÈF\P VLÚ Z SU]HVWU]HQL
ZZ\QLNXG]LDïDQLDZ\SDGNRZ\FKSHZQ\FKVLï7DNLH]DïRĝHQLHGREUHEÚ

-

G]LHGODFHOöZSRQLĝV]HJRRSLVXPXVLP\MHGQDNSDPLÚWDÊĝHZU]HF]\ZL

-

VWRĂFLPHFKDQLNDMD]G\QDQDUWDFKWREDUG]RVNRPSOLNRZDQH]DJDGQLHQLH
]SHZQRĂFLÈSU]HUDVWDMÈFHïDP\QLQLHMV]HJRRSUDFRZDQLD7XWDMZ\VWDUF]È
QDPGDOHNRSRVXQLÚWHXSURV]F]HQLD

:U]HF]\ZLVWRĂFLF]ÚVWRMHVWWDNĝHZUDĝHQLHNLHUXQNXG]LDïDMÈFHMQD

F]ïRZLHNDVLï\QLHMHVWLQWXLF\MQHLW\PVDP\PRGF]XZDQHLLQWHUSUHWRZDQH
P\OQLH=DF]QLMP\ZLÚFRGQDMSURVWV]HJRSU]\SDGNXMHV]F]HEH]QDUW:\

-

Nie tylko dla matematyków
— dlaczego narciarz jedzie,
a narta skręca?

160

Narty

Rysunek 7.1.

Siły działające na narciarza jadącego w linii spadku stoku

REUDěVRELHĝHVWRLV]QDSRGïRG]H']LDïDQD&LHELHVLïDJUDZLWDFML*NWö

-

UD]JRGQLH]SUDZDPLğ]\NLUöZQRZDĝRQDMHVWSU]H]VLïÚUHDNFMLSRGïRĝD
VNLHURZDQÈNXJöU]H3RGREQLHMHVWZSU]\SDGNXQDUFLDUVWZDOHF]V\WXDFMD
QLHFR]PLHQLDVLÚ]HZ]JOÚGXQDSRFK\ïRĂÊVWRNX

=DWHPUR]ZDĝP\QDUFLDU]DXVWDZLRQHJRQDVWRNXQDQDUWDFKUöZQROH

-

Jï\FKG]LREDPLZGöï3RGREQLHMDNSRSU]HGQLRG]LDïDQDQLHJRVLïDJUDZL

-

WDFML*VNLHURZDQDSLRQRZRZGöï']LDïDWXWHĝVLïDUHDNFMLSRGïRĝDMHG

-

QDNĽMDNRĝHVWRNMHVWSRFK\ï\ĽVLïDQLHG]LDïDSLRQRZRGRJöU\U\VXQHN
7R VSUDZLD ĝH Z\WZDU]D VLÚ VLïD Z\SDGNRZD )Z SRZRGXMÈFD UXFK
ZGöïVWRNX2JUDQLF]DÊWHQUXFKEÚGÈVLï\WDUFLDLRSöUSRZLHWU]D

7RGRĂÊSURVW\SU]\SDGHN.DĝG\NWRZLG]LDïNLHG\NROZLHNQDVWRNX

QDUFLDU]DZLHMHGQDNĝHQDUFLDUVWZRWRVNUÚW\DQLHZ\ïÈF]QLHMD]GDZOLQLL
VSDGNXVWRNXG]LREDPLZGöï=DWHP]MDNLPLPHFKDQL]PDPLPDP\GRF]\

-

QLHQLDZSU]\SDGNXVNUÚWöZ"1DVNUÚFDMÈFHJRQDUFLDU]DRSUöF]VLï\JUDZL

-

WDFML*G]LDïDVLïDUHDNFMLSRGïRĝDVNLHURZDQDWDNMDNQDU\VXQNX3RQLHZDĝ
SRUXV]DVLÚRQSRïXNXNWöU\MHVWIUDJPHQWHPRNUÚJXZLÚFZ\SDGNRZÈ
VLïÈG]LDïDMÈFÈQDQLHJRMHVWVLïDGRĂURGNRZD)G-HĂOLSDWU]\V]QDQDUFLDU]D
VNUÚFDMÈFHJRQDVWRNXWRZïDĂQLH]DVSUDZÈVLï\GRĂURGNRZHMSU]HPLHV]F]D
VLÚSRïXNXDQLHZGöïVWRNXU\VXQHN

161

Rozdział 7. Technika jazdy — wprowadzenie i teoria

Rysunek 7.2.

Siły działające na narciarza w skręcie; gdzie: m — masa narciarza,

g — przyspieszenie ziemskie, r — promień skrętu,

v — prędkość narciarza, a α to kąt pochylenia jego bioder do śniegu

.RU]\VWDMÈF]RPDZLDQ\FKMHV]F]HZV]NROQHMïDZLHZ\UDĝHñQDZDUWRĂFL
VLï\FLÚĝNRĂFL* PJLVLï\GRĂURGNRZHM)G PY

UZ\]QDF]\Ê

PRĝHP\UöZQDQLHVLïNWöUHSR]ZDODQDPZQLRVNRZDÊRGF]HJR]DOHĝ\
PLQSURPLHñVNUÚWX

(1.1)

-DNZLG]LP\SURPLHñ]DOHĝ\RGSUÚGNRĂFLRUD]NÈWDSRFK\OHQLDVLÚQDU

-

FLDU]DGRVWRNX,PPQLHMV]HαF]\OLQDUFLDU]EDUG]LHMSRFK\ORQ\ELRGUDPL
GRVWRNXW\PPQLHMV]\SURPLHñ

7DNL UR]NïDG VLï EÚG]LH RF]\ZLVW\ GOD REVHUZDWRUD VWRMÈFHJR QD VWRNX

L SRG]LZLDMÈFHJR V]XVXMÈFHJR QDUFLDU]D ,QQH MHGQDN RGF]XFLD WRZDU]\V]È
ZF]DVLHMD]G\QDUFLDU]RZL&]XMHP\SU]HFLHĝĝHMHVWHĂP\Z\QRV]HQLQD]H

-

ZQÈWU] VNUÚWX 'REU\P SRUöZQDQLHP MHVW WXWDM WDNĝH MD]GD VDPRFKRGHP
NWöU\JZDïWRZQLH]DF]\QDVNUÚFDÊF]XMHP\ĝHQDV]HFLDïRMHVWZ\U]XFDQHQD
]HZQÈWU]VNUÚWX3RGREQLHMHVWQDNDUX]HOLNWöUDPRFQRUR]NUÚFRQDGRVWDU

-

F]DZUDĝHQLDZ\VWÚSRZDQLDVLï\SUöEXMÈFHMķZ\U]XFLÊQDVQD]HZQÈWU]ĵ,Q

-

WXLF\MQLHQD]\ZDP\WÚVLïÚRGĂURGNRZÈMHGQDN]HĂFLVïHJRğ]\F]QHJRSXQN

-

WXZLG]HQLDQLHMHVWWRVLïDW\ONREH]ZïDGQRĂÊQDV]HJRFLDïDNWöUHSRUXV]DÊ

mg

(mv

2

/r)

= tg α => r ~

v

2

tg α

g

162

Narty

FKFH VLÚ GRW\FKF]DVRZ\P WRUHP :UDFDMÈF GR QDUFLDU]D Ľ UR]ZDĝDQLH WR
SURZDG]LQDVGRZQLRVNXĝHPXVLP\SRFK\ODÊVLÚELRGUDPLPRFQRGRZH

-

ZQÈWU]VNUÚWXE\QLH]RVWDÊZ\U]XFRQ\PQD]HZQÈWU]1DSRGVWDZLHZ]RUX
ZLG]LP\ĝHLPZLÚNV]DSUÚGNRĂÊLFLDĂQLHMV]\ïXNW\PZLÚNV]DMHVWWDVLïD
LW\PEDUG]LHMPXVLP\SRFK\OLÊELRGUDGRZHZQÈWU]VNUÚWXPQLHMV]Hα

5HDVXPXMÈF Ľ NRU]\VWDMÈF ] GREURG]LHMVWZD VLï\ JUDZLWDFML L Z\NR

-

U]\VWXMÈF PDïH WDUFLH SRPLÚG]\ ĂQLHJLHP D ĂOL]JDPL ZSURZDG]DP\ QDUW\
ZUXFK1DVWÚSQLHVWDZLDMÈFQDUWÚQDNUDZÚG]LLGRFLVNDMÈFMÈGRĂQLHJX
SRFK\ODMÈFMHGQRF]HĂQLHELRGUDGRZHZQÈWU]ïXNXG]LÚNLNRQVWUXNFMLQR

-

ZRF]HVQHMQDUW\ZSURZDG]DP\MÈZVNUÚW.RQWUROXMÈFSRFK\OHQLHGRZH

-

ZQÈWU]VNUÚWXGEDP\RRGSRZLHGQLMHJRSURPLHñ:\GDMHVLÚWDNSURVWH
QLHSUDZGDĝ"7HUD]Z\VWDUF]\WRW\ONR]URELÊ$OHRW\PZMDNLVSRVöEĽMXĝ
ZQDVWÚSQ\PSRGUR]G]LDOH

ABC skrętu

¿HE\VSUDZQLHSU]HPLHV]F]DÊVLÚQDQDUWDFKF]HUSLÈF]WHJRSU]\MHPQRĂÊ
PXVLP\QDXF]\ÊVLÚVNUÚFDÊ0LPRĝHURG]DMöZVNUÚWöZZQDUFLDUVWZLHMHVW
NLONDWRZV]\VWNLHïÈF]ÈFHFK\ZVSöOQH3U]\MU]\MP\VLÚLPEOLĝHMUR]ELHU]

-

P\VNUÚWQDF]\QQLNLSLHUZV]H

1LHPDUWZVLÚQLHPXVLV]E\ÊDEVROZHQWHPSROLWHFKQLNLĝHE\]UR]XPLHÊ

WÚDQDOL]Ú:QDXF]DQLXQDUFLDUVWZDZ\UöĝQLDP\WU]\QDVWÚSXMÈFHSRVRELH
ID]\SU]\JRWRZDQLDĽZ\ZRïDQLDĽVWHURZDQLD-HĂOLGREU]HSU]\JRWXMHV]
VLÚGRVNUÚWX]ïDWZRĂFLÈJRZ\NRQDV]LSR]RVWDQLH&LVWHURZDQLHVNUÚWHP

3U]\JRWRZDQLHSROHJDQDSU]\MÚFLXRGSRZLHGQLHMSR]\FMLDWDNĝHRGSR

-

ZLHGQLPXVWDZLHQLXQDUW:]DOHĝQRĂFLRGWHJRMDNLVNUÚWEÚG]LHV]Z\NRQ\

-

ZDÊ7ZRMDSR]\FMDLXVWDZLHQLHQDUWEÚGÈLQQH3U]\JRWRZDQLHPGRVNUÚWX
MHVW QD SU]\NïDG Ľ Z SU]\SDGNX VNUÚWX UöZQROHJïHJR 1: Ľ REQLĝHQLH
SR]\FMLLSU]\JRWRZDQLHNLMNDGRZELFLD

.LHG\SU]\JRWXMHV]VLÚGRZ\NRQDQLDVNUÚWXQDVWÚSXMHMHJRZ\ZRïDQLH

F]\OLZSURZDG]HQLHQDUWZVNUÚW=DVDGQLF]RPRĝQDZ\UöĝQLÊGZDVSRVR

-

E\ZSURZDG]HQLDQDUWZVNUÚW]ZDQHLPSXOVDPLVNUÚWQ\PLURWDFMÚVWöS
L]PLDQÚNUDZÚG]L7RMDNLVNUÚWZ\NRQXMHV]MHVWZGXĝHMPLHU]H]GHWHU

-

PLQRZDQHW\PZMDNLVSRVöEJR]DSRF]ÈWNXMHV]=URWDFMÈVWöS]ZLÈ]DQH
MHVWĂOL]JRZHSURZDG]HQLHQDUWQDWRPLDVW]H]PLDQÈNUDZÚG]LĽĂODGFLÚW\

163

Rozdział 7. Technika jazdy — wprowadzenie i teoria

7ïXPDF]ÈFREUD]RZRĽĂOL]JRZHSURZDG]HQLHQDUWWRZHGïXJSRSXODUQH

-

JRQD]HZQLFWZDķWHFKQLNDNODV\F]QDĵVNUÚWFLÚW\WRķQRZDV]NRïDĵ3LV]Ú
RW\PZFXG]\VïRZDFKGODWHJRĝHSRG]LDïQDVWDUÈLQRZÈV]NRïÚQLHGR
NRñFDPDVHQVDOHWRZ\MDĂQLÚZMHGQ\P]NROHMQ\FKSRGUR]G]LDïöZ

Typ skrętu

Skręt ślizgowy

Skręt cięty

Faza wywołania
— impuls skrętny

Odciążenie i rotacja stóp

Zmiana krawędzi nart

Faza sterowania

Narty w ześlizgu

Narty na krawędzi

Ślad

Ślizgowy

Cięty (carving)

,VWRWQHMHVWMHGQDNQLHW\ONRWRMDNVNUÚW]DSRF]ÈWNXMHV]DOHWDNĝHMDN

EÚG]LHV]JRNRQW\QXRZDï5R]SRF]ÚFLHVNUÚWXRG]PLDQ\NUDZÚG]LZFDOH
QLH]QDF]\ĝHMHěG]LP\MXĝFDUYLQJRZR.OXF]HPGRVXNFHVXMHVWNRQW\QX

-

DFMDVNUÚWXQDNUDZÚG]LDFK]REXQDUWDPLPRFQRWU]\PDMÈF\PLVLÚSRGïRĝD
LZ\FLQDMÈF\PLQDĂQLHJXïXN7DID]DQDMGïXĝV]DZF]DVLHVNUÚWXLWUZDMÈFD
DĝGRPRPHQWXSU]\JRWRZDQLDQDVWÚSQHJRVNUÚWXQD]\ZDVLÚID]ÈVWHUR

-

ZDQLD3RZ\ĝV]DWDEHODSRND]XMHUöĝQLFHZID]LHZ\ZRïDQLDLVWHURZDQLD
L Z NRQVHNZHQFML SR]RVWDZLDQ\P SU]H] QDUFLDU]D ĂODG]LH Z SU]\SDGNX
VNUÚWXFLÚWHJRLĂOL]JRZHJR

7HFKQLNDFDUYLQJRZDWRVNUÚW\W]ZFLÚWHZ\NRQ\ZDQHSU]H]]PLDQÚ

NUDZÚG]L1DUFLDU]NRñF]ÈFSRSU]HGQLVNUÚWSU]HPLHV]F]DELRGUDGRZH

-

ZQÈWU] NROHMQHJR VWDZLDMÈF W\P VDP\P QDUW\ QD ķQRZ\FKĵ NUDZÚG]LDFK
LGRFLVNDMÈFMHUHJXOXMHSURPLHñVNUÚWX1DUW\SRUXV]DMÈVLÚFDï\F]DVQD
NUDZÚG]LDFK L VWÈG ZïDĂQLH Z\ZRG]L VLÚ QD]ZD ķĂODG FLÚW\ĵ Ľ VNUÚW\ VÈ
Z\FLQDQHQDĂQLHJXDZĂQLHJXRGFLĂQLÚWH]RVWDMÈFKDUDNWHU\VW\F]QHĂODG\
GZöFKNUDZÚG]L=GHğQLFMLQLHPDWXWDM]HĂOL]JXDMHĂOLWDNLVLÚSRMDZLD
WRMHVWWREïÈG1DUWDSRZLQQDSU]HFKRG]LÊ]NUDZÚG]LQDNUDZÚGěDP\
EDODQVXMÈFFLDïHPSRZLQQLĂP\SRFK\ODÊELRGUDGRZHZQÈWU]VNUÚWX1LH
Z\NRQXMHP\ZW\PSU]\SDGNXĝDGQ\FKUXFKöZURWDF\MQ\FKQLHSUöEXMH

-

P\QDVLïÚVNUÚFDÊDMHG\QLHSU]HQRVLP\FLÚĝDUFLDïD1DUW\VNUÚFDMÈķVDPHĵ
G]LÚNLSUDZRPğ]\NLLVZRMHMNRQVWUXNFML%U]PLEDQDOQLHLZU]HF]\ZLVWR

-

ĂFLWHĝQLHMHVWWDNLHWUXGQHMDNPRĝQDE\SRP\ĂOHÊ

-DGÈFĂODGHPĂOL]JRZ\PGRVNUÚWXLREURWXQDUWZ\NRU]\VWXMHVLÚUR

-

WDFMÚVWöSSRSU]HG]RQÈRGFLÈĝHQLHPQDUW'ODXSURV]F]HQLDZ\REUDěVRELH

164

Narty

ĝHVWRLV]ERNLHPGRMDNLHJRĂSU]HGPLRWXDQDVWÚSQLHSRGVNDNXMÈFLREUD

-

FDMÈFVZRMHFLDïRZSRZLHWU]XXVWDZLDV]VLÚGRZVSRPQLDQHJRSU]HGPLRWX
GUXJLPERNLHP0öZLÈFQDMSURĂFLHMWHQPHFKDQL]PZ\NRU]\VW\ZDQ\MHVW
ZVNUÚWDFK]LPSXOVHPURWDF\MQ\PQöJ:VNUÚWDFKWDNLFKG]LRE\SU]HPLH

-

U]DMÈQLHFRPQLHMV]ÈGURJÚQLĝSLÚWNLQDUWJG\ĝSU]HGQLDF]ÚĂÊQDUWMHVWRVLÈ
REURWX1DĂQLHJXQLH]REDF]\V]RGFLĂQLÚW\FKNUDZÚG]LMDNZSU]\SDGNX
VNUÚWXFDUYLQJRZHJRJG\ĝQDUWDSRUXV]DVLÚĂOL]JRZR

Odciążenia
Odciążenie to pasywne lub aktywne zmniejszenie nacisku na narty,
pomagające wprowadzić narty w skręt. Wyróżniamy trzy rodzaje
odciążeń: NW, WN oraz odbicie. Odciążenie NW (Nisko-Wysoko)
polega na obniżeniu pozycji, a następnie energicznym wyjściu
w górę poprzez szybkie wyprostowanie nóg w stawach skokowym
i kolanowym. Innym rodzajem jest odciążenie WN (Wysoko-Nisko).
Polega na dynamicznym obniżeniu środka ciężkości poprzez ugięcie
nóg i rozpoczyna się równocześnie z rozpoczęciem ruchu. Ostatnim
rodzajem jest odbicie. Odbicie o charakterze biernym występuje
podczas przejazdu po garbie, czynnym — w końcowej fazie skrętu
carvingowego, kiedy obciążona przez nas narta oddaje energię.

Paradoksalnie carvingu łatwiej jest się nauczyć osobom, które
pierwszy raz widzą narty na oczy i stają na nich na stoku, niż tym,
którzy zakorzenioną mają klasyczną technikę ślizgową. Wynika to
z faktu, że narciarze posiadający umiejętności skrętów ślizgowych
automatycznie używają właśnie rotacji stóp do skrętu, zamiast
pozwolić narcie pojechać, ustawiając ją na krawędzi. Ze względów
bezpieczeństwa nie jest jednak wskazane, by początkujący
zaczynali naukę od skrętów na krawędziach, gdyż brak umiejętności
wykonywania skrętu poprzez rotację nóg (a więc obrócenia nart
stopami w poprzek kierunku jazdy) jest elementem poważnie

165

Rozdział 7. Technika jazdy — wprowadzenie i teoria

=ZLÈ]DQÈ]UHJXODFMÈSUÚGNRĂFLRGPLDQÈĂODGXĂOL]JRZHJRMHVWĂODGKD

-

PXMÈF\:MHJRSU]\SDGNXQDUW\REUDFDQHVÈURWDF\MQLHDOHGXĝREDUG]LHM
QLĝZĂODG]LHĂOL]JRZ\PĽQDUW\XVWDZLRQHVÈQLHPDOĝHSRSU]HF]QLHGRNLH

-

UXQNXUXFKX0RĝQDSRZLHG]LHÊĝHWXWDMRVLÈREURWXVÈG]LRE\W\PVDP\P
GURJDSLÚWHNMHVWGXĝRZLÚNV]D7DGURJDQDNWöUHMQDVWÚSXMH]HĂOL]JLZDQLH
VLÚSLÚWHNRGSRZLHG]LDOQDMHVW]DKDPRZDQLH

ograniczającym możliwość nagłego zahamowania. Dlatego, jeśli
jesteś początkujący, pamiętaj, by nie iść na skróty i cierpliwie
zgłębiać tajniki narciarstwa, począwszy od technik ślizgowych.

Carving — „nowy” trend?

0LMD MXĝ QLHPDO GUXJD GHNDGD NLHG\ WR QD U\QNX SRMDZLï\ VLÚ SLHUZV]H
QDUW\FDUYLQJRZH=ZLÈ]DQHWRE\ïRZGXĝHMPLHU]H]NU\]\VHPZEUDQĝ\
QDUFLDUVNLHMLPRGÈQDVQRZERDUG,RZV]HPVSRURĽV]F]HJöOQLHPïRG\FK
ĽRVöESU]HVLDGDïRVLÚ]DQLPSRMDZLï\VLÚWDOLRZDQHQDUW\QDNRMDU]ÈF\
VLÚ]ZROQRĂFLÈOXěQ\PVW\OHPLķE\FLHPFRROĵVQRZERDUG'ODPïRG]LHĝ\
GHVNDE\ïDQRZ\PSRZLHZHPZRGUöĝQLHQLXRGROGVFKRRORZ\FKQDUFLD

-

U]\MHĝGĝÈF\FKZSLDQNRZ\FKVSRGQLDFKQDGZXPHWURZ\FKQDUWDFK6WÈG
WHĝSURGXFHQFLQDUW]DQLHSRNRMHQLEUDNLHP]\VNöZLPDOHMÈFÈ]VH]RQXQD
VH]RQVSU]HGDĝÈ]PXV]HQLE\OLSU]HGVLÚZ]LÈÊNURNLE\XUDWRZDÊVLÚSU]HG
EDQNUXFWZHP:GXĝHMPLHU]HWHZïDĂQLHEL]QHVRZHSREXGNLE\ï\LPSXO

-

VHPGR]PLDQNWöUH]DSRF]ÈWNRZDï\HUÚWDOLRZDQ\FKQDUW

:UöÊP\MHGQDNGRKLVWRULLNWöUDZ\GDMHVLÚE\Ê]SHUVSHNW\Z\F]D

-

VX FLHNDZD D MHGQRF]HĂQLH QLHZLDU\JRGQD 7UXGQR REHFQLH MHGQR]QDF]

-

QLHVWZLHUG]LÊGODF]HJRFDUYLQJLZVNOHSDFK]QDOD]ï\VLÚWDNSöěQRVNRUR
SLHUZV]HVQRZERDUG\ĽMXĝZWHG\UDG\NDOQLHWDOLRZDQHĽSRMDZLï\VLÚQD
U\QNXZODWDFK

3RF]ÈWNRZR SURGXFHQFL VSU]ÚWX QDUFLDUVNLHJR ]LJQRURZDOL QRZ\ SR

-

P\Vï]PRFQ\PZFLÚFLHPNWöU\VWDïVLÚSRSXODUQ\ZĂUöGğUPSURGXNXMÈ

-

F\FKGHVNL'RSLHURNLONDODWSöěQLHMSUDFRZQLF\+HDGDSRVWDQRZLOLMHGQDN

166

Narty

VSUöERZDÊ VWZRU]\Ê DPDWRUVNÈ QDUWÚ R PQLHMV]\P SURPLHQLX 6WZRU]\OL
SURWRW\SQDUW\FDUYLQJRZHMMHGQDN+HDGZ\SXĂFLïQDU\QHNVHULÚRSUR

-

PLHQLXU]ÚGXDĝPGODGïXJRĂFLFP

.LONDODWSöěQLHMQDVFHQLHFDUYLQJRZHMSRMDZLïDVLÚğUPD2OLQNWöUD

SRZLHOXEDGDQLDFKLSUöEDFKVNRQVWUXRZDïDDV\PHWU\F]QHQDUW\RSURPLH

-

QLXRNRïRPHWUöZ2OLQRZLQLHXGDïRVLÚ]HEUDÊZ\VWDUF]DMÈFHMOLF]E\]D

-

PöZLHñE\XUXFKRPLÊVHU\MQÈSURGXNFMÚWHMQDUW\JG\ĝMHMNOHSV\GURLGDOQ\
NV]WDïWZ\GDZDïVLÚZWHG\ZLHOXGHF\GHQWRPQD]E\WNRPLF]Q\

=EOLĝDï\VLÚODWD:WHG\WR.QHLVVOL(ODQMDNRSLHUZV]HZ\SURGX

-

NRZDï\VHU\MQLHSURWRW\SRZHPRGHOHUDG\NDOQLHWDOLRZDQ\FKQDUW%\ïWR
VWU]DïZG]LHVLÈWNÚLZNROHMQ\FKVH]RQDFKLQQHğUP\Z\NRU]\VWDï\WHQVDP
SRP\VïLVWZRU]\ï\VZRMHPRGHOHFDUYLQJöZFKRFLDĝ]SHZQ\PLRSRUDPL
3RF]ÈWNRZRQLHNWöU]\]SURGXFHQWöZWU]\PDOLVLÚNRQZHQDQVöZ3RMDZLï\
VLÚQDUW\WDOLRZDQHDOHZFLÈĝE\ï\GïXJLH6DPSDPLÚWDPMDNMHěG]LïHPQD
WDOLRZDQHMMXĝVODORPFHRGïXJRĂFLFP:VSöïF]HĂQLHPDïRNWRPDĂZLD

-

GRPRĂÊĝHLVWQLDï\WDOLRZDQHQDUW\VODORPRZHRWDNLHMGïXJRĂFLDPïRG

-

V]\PQDUFLDU]RPWDNDGïXJRĂÊQDUWGRVODORPXZ\GDMHVLÚDEVWUDNFMÈ

3U]HMĂFLH]WUDG\F\MQ\FKQDUWQDFDUYLQJLE\ïRGREU]HZLGRF]QHZ3X

-

FKDU]H¥ZLDWDZNRñFöZFHODW:SU]HïRPRZ\PVH]RQLHF]ÚĂÊ]DZRGQL

-

NöZVWDUWRZDïDQDNUöWNLFKFDUYLQJRZ\FKQDUWDFKLQQLQDGïXJLFK:VW\F]

-

QLX IXURUÚ ]URELï PLHU]ÈF\ FP Z]URVWX $XVWULDN 0DUWLR 0DWW
6WDUWXMÈF\QDķNUöWNLFKĵQDUWDFK0DWWXĝ\ZDïZWHG\VODORPHNRGïXJRĂFL
FP]QXPHUHPQDUFLDU]PïRGHJRSRNROHQLDSU]HERMHPZELïVLÚQD
QDMZ\ĝV]\VWRSLHñSRGLXPSRNRQXMÈF]SU]HZDJÈVHNXQG\GUXJLHJR
QDPHFLH0DWMD]D9UKRYQLND]H6ïRZHQLL:\VRNL0DWWQDWDNNUöWNLFKQD
öZF]HVQHF]DV\QDUWDFKZ\JOÈGDïQLHVDPRZLFLH

:DUWRMHGQDNSDPLÚWDÊĝHMXĝQDSRF]ÈWNX;;ZLHNXQDUW\E\ï\WDOLR

-

ZDQH1RQLHWDNUDG\NDOQLHMDNWHUD]DOHNV]WDïWV]HUV]\G]LöELSLÚWND
REHFQHE\ï\ZNRQVWUXNFMLQDUWMXĝNLONDG]LHVLÈWODWWHPX3URPLHQLHQDUW
VLÚJDï\PHWUöZLMDNVLÚRND]DïRGRSLHURSRF]ÈWHNODWRND]DïVLÚUH

-

ZROXF\MQ\GODPLïRĂQLNöZELDïHJRV]DOHñVWZD

1LHZV]\VF\PDMÈĂZLDGRPRĂÊĝHMXĝZF]DVDFKNLHG\P\MHěG]LOLĂP\

QD GZXPHWURZ\FK V]WDFKHWDFK Xĝ\ZDMÈF\ ķWDNLHJR VDPHJRĵ VSU]ÚWX ]D

-

ZRGQLF\ Z\NRU]\VW\ZDOL WH QDUW\ E\ Z\NRQ\ZDÊ VNUÚW\ QD NUDZÚG]LDFK
D SU]\QDMPQLHM LFK IUDJPHQW\ 1LH E\ïR RF]\ZLĂFLH PRZ\ R WDN HIHNW\Z

-

QHMLF]\VWHMFDUYLQJRZRMHěG]LHMDNÈREVHUZXMHP\REHFQLHDOHHOHPHQW\

167

Rozdział 7. Technika jazdy — wprowadzenie i teoria

VNUÚWöZFLÚW\FKZ\VWÚSRZDï\ZWHFKQLFHöZF]HVQ\FKPLVWU]öZ&RZLÚFHM
QDZHWZSURJUDPDFKQDXF]DQLDQDUFLDUVWZDSRZVWDï\FKQDGïXJRSU]HGSR

-

MDZLHQLHPVLÚQDUWFDUYLQJRZ\FKMD]GDQDNUDZÚG]LE\ïDUHNRPHQGRZDQD
MDNRZ]öUGRQDĂODGRZDQLD6ÚNZW\PĝHQDQDUWDFKRWDNGXĝ\PSUR

-

PLHQLXVNUÚWXQLHPRĝQDE\ïRZ\NRQ\ZDÊïXNöZRF]\VW\PĂODG]LHFLÚW\P
ĽMD]GDQDNUDZÚG]LE\ïD]DWHPRJUDQLF]RQDGRID]\VWHURZDQLDVNUÚWX

0\OQH MHVW W\P VDP\P QD]\ZDQLH FDUYLQJX ]XSHïQLH QRZÈ L UHZROX

-

F\MQÈWHFKQLNÈ5HZROXF\MQDE\ïD]PLDQDVSU]ÚWXDOHQLHWHFKQLNL5HZR

-

OXF\MQH ZSURZDG]HQLH QRZHJR VSU]ÚWX VSRZRGRZDïR HZROXFMÚ WHFKQLNL
QDUFLDUVNLHMLVSUDZLïRĝHQDXNDQDUFLDUVWZDVWDïDVLÚïDWZLHMV]D'ODWHJRWHĝ
RZLHOHOHSLHMMHVWQD]\ZDÊMD]GÚFDUYLQJRZÈWHFKQLNÈZVSöïF]HVQÈDWRFR
E\ïRNLHG\ĂĽNODV\F]QÈ

Co charakteryzuje współczesną technikę?

7HQIUDJPHQWV]F]HJöOQLHSU]\GDVLÚW\PNWöU]\XF]\OLVLÚMHěG]LÊMDNLĂF]DV
WHPXLķSU]HVLHGOLVLÚĵQDFDUYLQJL1RZHQDUW\ĽQRZHPRĝOLZRĂFLWDN
PRĝQDE\ZMHGQ\P]GDQLXRNUHĂOLÊ]PLDQÚ]GDZQ\FKNODV\F]Q\FKķSUR

-

VW\FKĵQDUWQDEDUG]LHMWDOLRZDQH:VSöïF]HVQ\VSU]ÚWGDMHSU]HGHZV]\VW

-

NLPPRĝOLZRĂFLZ\NRQ\ZDQLDVNUÚWöZZSHïQLQDNUDZÚG]LĽïXNöZRQLH

-

GXĝ\FKSURPLHQLDFKDGRGDWNRZRF]\QLWHHOHPHQW\QDUFLDUVNLHMWHFKQLNL
GRVWÚSQ\PL QLH W\ONR GOD RUïöZ OHF] NDĝGHJR ĂUHGQLR ]DDZDQVRZDQHJR
QDUFLDU]D-DNSLVDïHPWHRUHW\F]QLHUöZQLHĝSRF]ÈWNXMÈFHJRDOHGODEH]

-

SLHF]HñVWZDSRF]ÈWNXMÈF\FKĽFRSRZWöU]ÚĽSRZLQQLRQLQDMSLHUZRSD

-

QRZDÊHZROXFMHĂOL]JRZH

2WR]DWHPFKDUDNWHU\VW\F]QHGODWHFKQLNLFDUYLQJRZHMHOHPHQW\NWö

-

U\FKVWRVRZDQLHXPRĝOLZLDZïDĂFLZÈWHFKQLF]QLHMD]GÚQDNUDZÚG]LDFK

x szersze prowadzenie nart

:VSRPLQDMÈFNODV\F]QÈWHFKQLNÚQDUFLDUVNÈZLG]LP\ĂPLJDMÈF\FKĂOD

-

GHPĂOL]JRZ\PQDUFLDU]\]HVNOHMRQ\PLQRJDPL:VSöïF]HVQDWHFKQLNDUöĝ

-

QLVLÚWXWDM]QDF]QLH:Sï\ZDQDWRNLONDF]\QQLNöZ3U]HGHZV]\VWNLPV]HU

-

V]HSURZDG]HQLHQDUWVSUDZLDĝHPDP\V]HUV]HSROHSRGVWDZ\LVWRLP\QD
QDUWDFKVWDELOQLHM3U]\SDGNRZHSU]HQLHVLHQLHFLÚĝDUXQDZHZQÚWU]QÈQDUWÚ
QLHPXVLR]QDF]DÊXSDGNXFRE\ïRW\SRZ\P]GDU]HQLHPJG\MHěG]LïRVLÚ
QDWUDG\F\MQ\PVSU]ÚFLH']LÚNLV]HUV]HPXSURZDG]HQLXQDUWPDP\F]DV
E\ RG]\VNDÊ ]DFKZLDQÈ UöZQRZDJÚ 3RQDGWR V]HUV]H SURZDG]HQLH QDUW

168

Narty

XPRĝOLZLDSRFK\OHQLHELRGUDQLĝHMGRĂQLHJXSR]ZDODMÈFMHGQRF]HĂQLHQD
]DFLHĂQLHQLHïXNX

x REFLÈĝDQLHZVNUÚFLHREXQDUW

3UDZLGïRZRZ\NRQDQ\VNUÚWFDUYLQJRZ\]DNïDGDREFLÈĝHQLHREXQDUW

:MHěG]LHUHNUHDF\MQHMREFLÈĝHQLHWRZ\QRVLRNRïR]HZQÚWU]QDZH

-

ZQÚWU]QDZVSRUWRZHMRNRïR)XQFDUYLQJMHVWWXWDMQDMEDUG]LHMUDG\

-

NDOQ\:WDNLFKVNUÚWDFKZLÚNV]RĂÊFLÚĝDUXSU]HQRVLVLÚQDQDUWÚZHZQÚWU]QÈ
SU]\F]ÚVWRXQLHVLRQHM]HZQÚWU]QHM:SU]\SDGNXVWURP\FKVWRNöZLWUXG

-

Q\FKZDUXQNöZĂQLHJRZ\FKZ\PDJDMÈF\FK]ZLÚNV]RQHJRGRFLVNXNUDZÚ

-

G]LOöGREFLÈĝDP\SUDNW\F]QLHZ\ïÈF]QLHQDUWÚ]HZQÚWU]QÈ3R]ZDODWR
G]LDïDÊFDïÈVLïÈQDMHGQÈNUDZÚGěSRZRGXMÈFOHSV]\GRFLVN

x ZLÚNV]HZ\FK\OHQLHFLDïDDZV]F]HJöOQRĂFLELRGHUGRZHZQÈWU]

VNUÚWX

:LÚNV]HSRFK\OHQLHFLDïDGRZHZQÈWU]VNUÚWXXPRĝOLZLDHIHNW\ZQLHMV]H

Z\NRU]\VWDQLHQDUWFDUYLQJRZ\FKZVNUÚFLH3RZRGXMH]ZLÚNV]RQH]DNUD

-

ZÚG]LRZDQLHLXPRĝOLZLDZ\NRQDQLHFLDĂQLHMV]HJRVNUÚWX

x ]PQLHMV]RQHRGFLÈĝHQLHSU]\SU]HMĂFLX]HVNUÚWXZVNUÚW

:VSöïF]HVQD WHFKQLND VNUÚWX SROHJD QD MDN QDMPRFQLHMV]\P GRFLVND

-

QLXQDUW\GRĂQLHJX1LHLVWQLHMHSRWU]HEDZ\UDěQHJRRGFLÈĝDQLDQDUWMDN
ZSU]\SDGNXVNUÚWöZ]URWDFMÈQöJ:PRPHQFLHLQLFMDFMLVNUÚWXLVWQLHMH
QDWRPLDVWïDJRGQHSRGZ\ĝV]HQLHSR]\FMLWDNE\SRGF]DVGRFLVNDQLDQDUWGR
ĂQLHJX]DG]LDïDÊ]ZLÚNV]ÈVLïÈ

x XWU]\P\ZDQLHEDODQVXZSïDV]F]\ěQLHVWU]DïNRZHM

1DUW\ FDUYLQJRZH FKDUDNWHU\]XMÈ VLÚ PQLHMV]È GïXJRĂFLÈ Z VWRVXQNX

GRWUDG\F\MQ\FKPRGHOLVSU]HGODWRUD]ZLÚNV]ÈHODVW\F]QRĂFLÈSRGïXĝ

-

QÈ'ODWHJRWHĝV]F]HJöOQÈXZDJÚ]ZUöFLÊWU]HEDQDEDODQVZSïDV]F]\ěQLH
VWU]DïNRZHM3R]RVWDQLHSU]\Z\MĂFLX]HVNUÚWXQDW\ïDFKNUöWNLFKQDUWJUR]L
W\PĝHNRORNZLDOQLHU]HF]XMPXMÈFĽQDUW\VSRGQDVZ\MDGÈLXSDGQLHP\

x IURQWDOQHXVWDZLHQLHZGïXJLFKVNUÚWDFK

:SU]\SDGNXGïXJLFKïXNöZOLQLDQDV]\FKEDUNöZSRZLQQDE\ÊSURVWR

-

SDGïDGRRVLSRGïXĝQHMQDUW&LDïRķLG]LHĵ]DQDUWDPL2EUöFHQLHWXïRZLD
ZGöïVWRNXQLHVLH]DVREÈVNUÚWELRGHUDZNRQVHNZHQFMLF]ÚVWRQDGPLHUQH

169

Rozdział 7. Technika jazdy — wprowadzenie i teoria

FRIQLÚFLH]HZQÚWU]QHMQDUW\Ľ]RVWDZLHQLHMHM]W\ïX8QLHPRĝOLZLDWRMHM
ZïDĂFLZH GRFLÈĝHQLH : NUöWNLFK VNUÚWDFK FLÚW\FK QS SRGF]DV VODORPX
SU]HPLHV]F]DQLHFLDïDQLHMHVWWDNZLGRF]QH1LHPDF]DVXE\REUDFDÊWXïöZ
]DQDUWDPLNWöUHSRZLQQ\E\ÊREFLÈĝRQHUöZQRPLHUQLH

x RJUDQLF]RQHXĝ\FLHNLMNöZ

:VSRPLQDïHPMXĝR]QDF]QLHRJUDQLF]RQ\PRGFLÈĝHQLXQDUWZWHFKQLFH

FDUYLQJRZHM-HVWWRSRZLÈ]DQH]RJUDQLF]HQLHPXĝ\FLDNLMNöZNWöUHSR

-

PDJDMÈZRGFLÈĝHQLXQDUW:ELMDQLHNLMNöZZMHěG]LHĂODGHPFLÚW\PWUDN

-

WRZDQHMHVWV\WXDF\MQLH:SU]\SDGNXMD]G\VSRUWRZHMZELFLHNLMNDXïDWZLD
SU]\MÚFLHZïDĂFLZHMSR]\FMLSRSU]H]SU]HQLHVLHQLHSU]\SU]HMĂFLX]HVNUÚWX
ZVNUÚWĂURGNDFLÚĝNRĂFLGRSU]RGXZSïDV]F]\ěQLHVWU]DïNRZHM8SUDV]

-

F]DMÈFFKRG]LRSRZUöWGRSR]\FML]UöZQRZDĝRQHMQDSRF]ÈWNXQRZHJR
VNUÚWX3RQDGWRSRPDJD]DFKRZDÊ]DZRGQLNRZLEDODQV

x VWDï\NRQWDNWQDUW]HĂQLHJLHP

:GDZQ\FKF]DVDFKQDVWRNDFKREVHUZRZDïRVLÚXQRV]HQLHQDUWSU]\

VNUÚFLH %\ïR WR HZLGHQWQLH ZLGRF]QH SRGF]DV MD]G\ ]DZRGQLNöZ VODOR

-

PHP:FKZLOLREHFQHMNOXF]RZHGODZ\NRQDQLDVNXWHF]QHJRVNUÚWXMHVW
ZVSRPQLDQHMXĝZ\ĝHMGRFLÈĝHQLHQDUW7\PVDP\PSRGQRV]HQLHQDUW\RG

-

FKRG]LGRODPXVD1DZHWZSU]\SDGNXWUDG\F\MQ\FKWHFKQLNĂOL]JRZ\FKQLH
VWRVXMHP\XQRV]HQLDQDUW\2EHFQLHMHVWWRW\ONRHOHPHQWÊZLF]HñSRGF]DV
QDXNLMD]G\QDQDUWDFK

Systematyka ewolucji
i rola instruktora

1DXNDQDUFLDUVWZDWRSURFHVFLÈJï\ĂFLĂOH]ZLÈ]DQ\]ÊZLF]HQLHPLGRVNR

-

QDOHQLHPXPLHMÚWQRĂFLQDĂQLHJX'ODWHJRQDZHWMHĂOLRSDQXMHV]ZV]\VWNLH
SRQLĝHMZ\PLHQLRQHHZROXFMHQLHR]QDF]DWRĝHQLHPDV]MXĝF]HJRGDOHM
VLÚXF]\ÊERQDXNDQDUFLDUVWZDWUZDNDĝGHJRNROHMQHJRGQLDJG\MHVWHĂQD
VWRNXĽSRSU]H]]GRE\ZDQLHGRĂZLDGF]HQLD

0\OLV]VLÚMHĂOLP\ĂOLV]ĝHSRZLHPĝHSU]\JRGÚ]QDUWDPL]DF]\QDVLÚRG

SR]QDQLDZïDVQRĂFLVSU]ÚWXRVZRMHQLDVLÚ]QLPLWS7RGRSLHURGUXJLNURN

Czytaj dalej...

170

Narty

3LHUZV]\PMHVWPRW\ZDFMDLSR]\W\ZQHQDVWDZLHQLH-D]GDQDQDUWDFKPDE\Ê
GOD&LHELHSU]\MHPQRĂFLÈLIUDMGÈ2SW\PLVW\F]QHSRGHMĂFLHGRQDXNLVSUDZL
ĝHQLHEÚG]LHV]WDNVSLÚW\DZWHG\ZV]\VWNREÚG]LHSU]\FKRG]LïR&LïDWZLHM

=DWHPMHĂOLZLHV]MXĝĝHFKFHV]VSUöERZDÊQDUFLDUVWZDWRWDNMDNSL

-

VDïHPSRZLQLHQHĂ]DSR]QDÊVLÚ]HVSU]ÚWHP1DVWÚSQ\PHWDSHPMHVWSU]\

-

]Z\F]DMHQLHVLÚGRQRZHJRĂURGRZLVNDĽÊZLF]HQLDUöZQRZDĝQHLNRRU

-

G\QDF\MQH ] Z\NRU]\VWDQLHP VSU]ÚWX QDUFLDUVNLHJR Ľ Z VDP\FK EXWDFK
DQDVWÚSQLH]SU]\SLÚW\PLQDUWDPL

.ROHMQ\PLHWDSDPLVÈQDXNDFKRG]HQLDSRGFKRG]HQLD]HĂOL]JöZL]MD]

-

G\ZOLQLLVSDGNXVWRNX]DNRñF]RQHKDPRZDQLHPSïXJLHP3ïXJWRRSUöF]
EH]SLHF]QHJRXSDGNXMHG\QHQDU]ÚG]LHSRF]ÈWNXMÈFHJRVïXĝÈFHGRKDPRZD

-

QLD*G\JRRSDQXMHV]PRĝHV]SUöERZDÊVZRLFKVLïQDZ\FLÈJXSDPLÚWDMÈF
R]DVDGDFKEH]SLHF]HñVWZD3LHUZV]H]MD]G\ïXNDPLSïXĝQ\PLSU]HFKRG]È
GRVNUÚWöZ]SïXJXDQDVWÚSQLH]SöïSïXJX

6ZRERGQHZ\NRQ\ZDQLHW\FKVNUÚWöZWRSU]HSXVWNDGRMD]G\UöZQROH

-

JïHM6NUÚW\GRVWRNRZHWRSLHUZV]DHZROXFMDNWöUÈSRZLQLHQHĂRSDQRZDÊ
,FK ïÈF]HQLH GRSURZDG]L &LÚ GR VNUÚWöZ UöZQROHJï\FK 1: : W\P PR

-

PHQFLH SRUD E\ QDXF]\Ê VLÚ VNUÚWX 6723 XPRĝOLZLDMÈFHJR Eï\VNDZLF]QH
]DWU]\PDQLHVLÚJG\]DMG]LHWDNDSRWU]HEDQSSU]HGSU]HV]NRGÈ

3RVLDGDMÈF WH XPLHMÚWQRĂFL PRĝHV] ]DF]ÈÊ SUöE\ VNUÚWöZ QD NUDZÚ

-

G]LRGïXJLPSURPLHQLX,FKGRVNRQDOHQLH]DMPLH&LGXĝRF]DVXZLÚFMDNR
RGPLDQÚZDUWRZWHG\SRÊZLF]\ÊWDNĝHĂPLJF]\OLVHULÚNUöWNLFKVNUÚWöZ
ZWHFKQLFHĂOL]JRZHM2VWDWQLPHOHPHQWHP]SRGVWDZRZHJRQDUFLDUVNLHJR
HOHPHQWDU]DMHVWVNUÚWUöZQROHJï\FLÚW\RPDï\PSURPLHQLX]ZDQ\WDNĝH
VODORPRZ\P

*G\GRMG]LHV]GRWHJRSR]LRPXMHVWHĂMXĝEDUG]RGREU\PQDUFLDU]HP

SU]HGHZV]\VWNLPQDUFLDU]HPXQLZHUVDOQ\P:]DOHĝQRĂFLRGVZRLFK]DLQ

-

WHUHVRZDñPRĝHV]QDVWÚSQLHSUöERZDÊVLïZMHěG]LHVSRUWRZHMIUHHULG]LH
OXEIUHHVW\OHijX$PRĝHEDZLÊ&LÚEÚG]LHIXQFDUYLQJ"=NDĝG\PNROHMQ\P
GQLHP QD VWRNX ]\VNLZDï EÚG]LHV] GRĂZLDGF]HQLH MD]G\ Z NDĝG\P ĂQLHJX
L WHUHQLH QD HNVWUHPDOQLH VWURP\FK VWRNDFK Z SXFKX D WDNĝH Z EDUG]R
WUXGQ\FKZDUXQNDFKĂQLHJRZ\FK1DW\PHWDSLHVDPMXĝGRVNRQDOHEÚG]LHV]
ZLHG]LDïMDNFKFHV]UR]ZLMDÊVZRMÈSU]\JRGÚ]ELDï\PV]DOHñVWZHP

-HĂOLQLJG\QLHVWDïHĂQDQDUWDFKWRWDNZVNUöFLHZ\JOÈGD7ZRMDGURJD

QDUFLDUVNLHMHGXNDFML-HĂOLMHěG]LïHĂMXĝLFRĂSRWUDğV]WRZLHV]WHUD]JG]LH
MHVWHĂ ]H VZRLPL XPLHMÚWQRĂFLDPL 3DPLÚWDM ĝH QDMOHSV]H HIHNW\ RUD] EH]

-