Tytuł oryginału: Beyond Bullet Points, 3rd Edition

Tłumaczenie: Dominika Kurek

ISBN: 978-83-246-3547-4

Authorized Polish translation of the English edition of Beyond Bullet Points, 3rd Edition
© 2011 Cliff Atkinson
original ISBN: 9780735627352
This translation is published and sold by permission of O’Reilly Media, Inc., which owns or controls
all rights to publish and sell the same.

© Helion 2012
All rights reserved

All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means,
electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage retrieval system, without permission
from the Publisher.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek
postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku
filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Microsoft and the trademarks listed at http://www.microsoft.com/about/legal/en/us/IntellectualProperty/
Trademarks/EN-US.aspx are trademarks of the Microsoft group of companies.
All other marks are property of their respective owners.

The images used in the following fi gures are copyright © iStockphoto.com and the artist. For more information about an
image, enter the fi le number in the Search box at the iStockphoto.com website.
1-8: Building, #2201015; 1-9: Gavel and fl ag, #804982; 1-10: Money, #2557065; 1-12: Prescription, #2996720 X-Ray, #1231514;
2-14: PDA, #12816202; 6-14: Magnifying glass, #307057; 8-4: Clipboards, #576498, #3793238, #3831334; 8-5: Clipboard,
#1825380; 8-6: Toolbox, #1459715 Charts, #2168557; 8-9: Brain, #2565668; 8-16: Light bulb, #8315449 Stopwatch, #13901118
Money, #5509580; 8-19: Closed sign, #10507982; 10-8: Racers, #2158582 Stopwatch, #2208715 Hurdle, #3272327 Racetrack,
#2548145; 10-12: Calendar, #3513709 Monitor, #496871 Checklist, #223288; 10-13: Paper, #773703 Org Chart, #815535
Buildings, #976238 Yoga pose, #1850531; 10-19: Oil well, #3418353 Adding machine ribbon, #877076 Spreadsheet, #926275 No
Sale, #3627711 Money tray, #1886778; 10-21: People, #141425 Cars, #3146730 Taxis, #506002 Airplane, #829923; 10-22:
People, #340892 Map, #2497505; 10-25: Watch, #590167 Gears, #2748397; 10-29: DNA, #129259; 10-33: Dartboard, #2669473
Darts, #3483998 Credit card, #2140018 Calculator, #3328335 Percentages, #3211485; E-4: People, #450125

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne.
Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw
patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne
szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://helion.pl/user/opinie/magwpp
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

Printed in Poland.

•

Kup książkę

•

Poleć książkę

•

Oceń książkę

•

Księgarnia internetowa

•

Lubię to! » Nasza społeczność

Spis tre!ci

5

O autorze

9

Wprowadzenie

11

Rozdzia# 1. PowerPoint w oku cyklonu

13

Wej!cie na scen% medialn&

15

Szczególna historia

17

Sedno sprawy

21

Wydobywanie esencji

23

+&czenie !rodków przekazu

24

Wygaszenie

26

Trudne wybory

27

Wiatr zmian

28

Moc BBP w Twoich r%kach

29

Rozdzia# 2. Reorientacja podej0cia do PowerPointa zgodnie z badaniami

31

Trzy podstawowe narz%dzia PowerPointa

31

Reorientacja 1: U0ywaj widoku Slide Sorter (Sortowanie slajdów)
do zarz&dzania ca3okszta3tem informacji

32

Reorientacja 2: U0ywaj widoku Notes Page (Strona notatek)
do synchronizowania tego, co pokazujesz, z tym, co mówisz

44

Reorientacja 3: U0ywaj widoku Normal (Normalny) do kierowania
uwag& s3uchaczy po ekranie

51

Dobrze nastawione narz%dzie

56

Rozdzia# 3. Budowanie fundamentu za pomoc6 szablonu historii BBP

59

Jak wygl&da dalsza droga?

60

Gwarantowanie zrozumienia za pomoc& BBP

61

Krok 1: Wybierz w&tek historii i schemat, którego b%dziesz si% trzyma9

67

Krok 2: Na pocz&tek wyci&gnij to, co jest najwa0niejsze

68

Krok 3: Prowad; w&tki wizualne i werbalne za pomoc& scenorysu

70

Kup ksi

ąĪkĊ

Pole

ü ksiąĪkĊ

6

Spis tre!ci

Jak zacz&9 prac% z szablonem historii BBP

78

Pisanie nag3ówków zgodnie z trzema zasadami podstawowymi

79

Rozdzia# 4. Planowanie pierwszych pi<ciu slajdów

83

Co poka0esz, powiesz i zrobisz na pierwszych pi%ciu slajdach?

84

Rozpocz%cie od tytu3u i autora

85

Wybieranie w&tku historii

86

Wybór modelu

97

Kurtyna zapada po Akcie I

100

10 porad dotycz&cych ulepszania Aktu I

102

Rozdzia# 5. Planowanie pozosta#ych slajdów

109

Teraz przedstawiamy… Akt II

109

Nawlekanie ucha igielnego za pomoc& hierarchii

113

Nadawanie slajdom priorytetu

115

Wyci&ganie na pocz&tek tego, co jest najwa0niejsze

130

Kurtyna zapada nad szablonem historii

132

10 porad dotycz&cych ulepszania Aktu II

133

Rozdzia# 6. Przygotowywanie scenorysu i narracji

139

Co poka0esz, powiesz i zrobisz w trakcie wy!wietlania ka0dego slajdu?

140

Przygotowywanie scenorysu

140

Planowanie kana3u werbalnego przez zapisywanie tego, co powiesz

149

Planowanie kana3u wizualnego przez szkicowanie scenorysu

152

Rysowanie scenorysu z wykorzystaniem trzech podstawowych zasad

155

10 porad dotycz&cych ulepszania scenorysu

159

Rozdzia# 7. Szkicowanie scenorysu

167

Co naszkicowa9 na ka0dym ze slajdów?

167

Szkicowanie slajdów Aktu I

168

Szkicowanie slajdów Wezwania do Dzia3ania i Punktu Kluczowego

179

Szkicowanie opcjonalnego paska nawigacji

186

Szkicowanie slajdów Wyja!nie?

187

Szkicowanie slajdów Szczegó3ów

191

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Spis tre!ci 7

Szkicowanie szablonu historii

196

Do biegu gotowi, szkicuj!

197

Rozdzia# 8. Dodawanie elementów graficznych do slajdów

199

Jakie grafiki doda9 do ka0dego slajdu?

200

Wyznaczanie ogranicze?

200

Dodawanie elementów graficznych zgodnie z trzema zasadami podstawowymi 202

Rozpoczynanie ci&gu produkcyjnego

209

Wprowadzanie ostatecznych uk3adów slajdów do scenorysu

212

Dodawanie elementów graficznych do slajdów Wezwania do Dzia3ania
i Punktów Kluczowych

214

Przygotowywanie slajdów, które nie wymagaj& elementów graficznych

216

Dodawanie elementów graficznych do slajdów Aktu I

218

Dodawanie elementów graficznych do slajdów Wyja!nie?

220

Dodawanie elementów graficznych do slajdów Szczegó3ów

220

Tworzenie slajdów Aktu III

223

Dopracowywanie i ko?czenie

224

Sprawdzanie i ko?czenie scenorysu

225

10 porad dotycz&cych ulepszania scenorysu

226

Rozdzia# 9. Wyg#aszanie prezentacji BBP

231

G3oszenie prezentacji zgodnie z trzema zasadami podstawowymi

232

Usuwanie przeszkód

233

Wywo3ywanie dialogu

237

Improwizowanie w ramach ogranicze?

240

G3oszenie prezentacji na odleg3o!9

241

A teraz zaprezentujmy…

242

10 porad dotycz&cych g3oszenia prezentacji

243

Rozdzia# 10. Przegl6d przyk#adów BBP

247

Jakie inne przyk3ady mog% zobaczy9?

248

Przedstawianie sprawy za pomoc& Procesu

248

Wskazywanie drogi za pomoc& Planu

253

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

8

Spis tre!ci

Prezentowanie rezultatów za pomoc& Analizy

260

Przedstawianie istotnych informacji w Sprawozdaniu

268

Anga0owanie studentów za pomoc& Wyk3adu

272

Umieszczanie klientów w centrum uwagi za pomoc& Oferty

276

Radzenie sobie z obiekcjami wzgl%dem BBP

280

Dodatek A Podstawowe zasady i listy kontrolne BBP

283

Podstawowe zasady BBP

283

Listy kontrolne BBP

284

Dodatek B

Dwa widoki s#uE6ce do wy0wietlania prezentacji BBP

287

U0ywanie widoku i narz%dzi Slide Show (Pokaz slajdów)

287

U0ywanie widoku i narz%dzi Presenter (Widok prezentera)

289

Dodatek C

Rozpoczynanie nag#ówków Punktów A i B

291

Dodatek D Rozpoczynanie nag#ówków Wezwania do Dzia#ania

295

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

13

ROZDZIAJ 1.

PowerPoint
w oku cyklonu

CO ROKU

mieszka?cy Angleton w stanie Teksas przygotowuj& si%

na ewentualno!9, 0e nad ich miasteczko le0&ce niedaleko Houston

i wybrze0a Zatoki Meksyka?skiej nadci&gnie straszliwy huragan.

W 0aden sposób nie mogli jednak spodziewa9 si% zupe3nie innej burzy,

która nadesz3a gor&cego i dusznego lipcowego dnia 2005 roku nad

ich spokojne, licz&ce 18 000 mieszka?ców miasto. Drzwi starego,

szarego budynku s&du na rynku otworzy3y si% przed ekipami telewi-

zyjnymi, które t3oczy3y si% w korytarzach, szukaj&c miejsca na rozsta-

wienie kamer. Grupa reporterów z gazet wdar3a si% do g3ównej sali

rozpraw, wcisn%3a w niewygodne, drewniane 3awki i wklepywa3a

na laptopach aktualno!ci dla redakcji „New York Timesa”, „Wall

Street Journal”, „Fortune” oraz agencji Associated Press i Reuters.

Dziennikarze znale;li si% w Angleton, aby zaj&9 si% tematem dnia:
mowami wst%pnymi wa0nej rozprawy, która mia3a rozpocz&9 si%
od prezentacji w programie Microsoft PowerPoint. Wszyscy na sali
rozpraw wstali, kiedy do pomieszczenia weszli przysi%gli i zaj%li
swoje miejsca. W pomieszczeniu by3o cicho jak w oku cyklonu,
kiedy naprzeciwko przysi%g3ych stan&3 pewien m%0czyzna. Nikt
si% nie spodziewa3, 0e ten prawnik wkrótce rozp%ta ze swojego
laptopa w3asny sztorm. W ko?cu nie by3a to zwyczajna prezentacja
w PowerPoincie — tylko prezentacja Beyond Bullet Points. Jak wiele
innych huraganów, które przesz3y nad Teksasem, ten mia3 ze wzgl%du
na swoj& si3% trafi9 na nag3ówki gazet.

W TYM ROZDZIALE:

Zapoznasz si" z prezentacj#
BBP, która trafi$a na nag$ówki
gazet.

Zobaczysz, jak BBP daje si"
zastosowa% w praktyce.

Dowiesz si", jakie wra&enie
mo&esz wywo$a%, korzystaj#c
z BBP.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

14

Rozdzia3 1.

PowerPoint w oku cyklonu

Mark Lanier — prawnik, który mia3 przemówi9 — by3 dobrze obeznany z PowerPointem
i z wyst&pieniami na sali rozpraw. Urodzony i wychowany w Teksasie, pocz&tkowo pracowa3
w du0ych kancelariach prawniczych, a pó;niej otworzy3 w3asn& firm%, któr& przeniós3 na przedmie!cia
Houston. Specjalizowa3 si% w sprawach o odszkodowanie z tytu3u uszczerbku na zdrowiu i wiele
takich spraw zd&0y3 wygra9. Mark mia3 wkrótce zademonstrowa9, 0e w dzisiejszych czasach
ka0dy, kto ma laptopa i PowerPointa — oraz zna efektywn& strategi% ich u0ywania — mo0e
wywo3a9 równie silny efekt jak osoba dysponuj&ca nieograniczonymi zasobami.

Mark odwróci3 si% do swojej klientki, powódki, która siedzia3a w pierwszym rz%dzie ze swoj&
rodzin&.

— Wysoki s&dzie — powiedzia3 Mark — chcia3bym zacz&9 od przedstawienia 3awie przysi%g3ych
i wysokiemu s&dowi mojej klientki.

Gdy Carol Ernst wsta3a, Mark przedstawi3 j& i jej córk%. M&0 Carol, Bob, zmar3 na zawa3, a ona
podejrzewa3a, 0e przyczyn& tego by3 za0ywany przez niego lek przeciwbólowy Vioxx. Dlatego
wnios3a spraw% przeciwko firmie farmaceutycznej Merck & Co., Inc. Mark mia3 reprezentowa9
Carol w trakcie rozprawy.

Carol usiad3a, a Mark podszed3 do 3awy przysi%g3ych, min&wszy rz&d prawników siedz&cych
przy stole dla obro?ców. Prawnicy ci pracowali w dwóch znanych na arenie mi%dzynarodowej
firmach adwokackich wynaj%tych przez pozwanego. Maj&c do dyspozycji miliardy dolarów,
firma mog3a pozwoli9 sobie na najlepszych. Mark wiedzia3, 0e stawiaj&c czo3a takiemu gro;nemu
przeciwnikowi, dysponuj&cemu ogromnymi zasobami, musi by9 w najlepszej formie i maksymalnie
wykorzysta9 dost%pne mu narz%dzia i techniki, aby wywo3a9 jak najwi%kszy efekt.

Zatrzyma3 si% przy 3awie przysi%g3ych i nawi&za3 kontakt wzrokowy ze wszystkimi dwunastoma jej
cz3onkami. Przed ich przybyciem odsun&3 podium dla prawników na bok sali s&dowej, poniewa0
nie chcia3, by cokolwiek sta3o pomi%dzy nim a jego widowni&. Mark zwraca3 si% do przysi%g3ych
na sali s&dowej j%zykiem potocznym, mówi3 z teksa?skim akcentem, barwnym, potocznym stylem.
Ale ze wzgl%du na d3ug& histori% sukcesów w rozprawach do tego czasu jego oponenci wiedzieli
ju0, 0e potraktowanie tej prostej maniery jako oznaki braku wyrobienia mo0e by9 znacz&cym,
kosztownym b3%dem.

Wcze!niej s%dzia poinstruowa3 przysi%g3ych, 0e z chwil& z3o0enia przysi%gi stali si% urz%dnikami
s&dowymi, takimi jak on sam i prawnicy. Byli zobowi&zani do wymierzenia sprawiedliwo!ci w tej
sprawie na bazie dowodów wys3uchanych na jawnym posiedzeniu i decyzji podj%tej na podstawie
faktów, polecenia s%dziego i zapoznania si% z przepisami prawa. Podobnie jak ka0da inna widownia,
siedzieli gotowi wys3ucha9 tego, co ma im do powiedzenia prelegent.

Jak mo0esz sobie wyobrazi9, wi%kszo!9 prelegentów twierdzi, 0e stresuje si% przed istotnymi
prezentacjami. Podobnie i Mark musia3 czu9 zdenerwowanie, ale nie tylko dlatego, 0e przysi%gli
uwa0nie go obserwowali. Adwokaci tacy jak Mark mog& wyda9 wi%cej jak milion dolarów, aby
doprowadzi9 do rozprawy w imieniu swoich klientów, a je!li przegraj&, dos3ownie trac& wszystko,
co w3o0yli w spraw%. Pozwany równie0 mia3 wiele do stracenia, poniewa0 by3a to pierwsza sprawa

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Wej!cie na scen% medialn&

Rozdzia3 1.

15

POZNAJ SWOICH SJUCHACZY

Przed rozpocz%ciem planowania prezentacji musisz pozna9 swoj& widowni%. Mark
zna3 pewne fakty o swoich adresatach siedz&cych w 3awie przysi%g3ych — zespo3y
prawnicze obu stron przygotowa3y pisemny kwestionariusz dla przysi%g3ych, dzi%ki
któremu dowiedzia3y si%, 0e mieli oni od 20 do 50 lat, uko?czon& szko3% !redni&
i wykonywali rozmaite zawody, w tym elektryka, studenta, budowla?ca, technika,
gospodyni domowej, sekretarki i urz%dnika. Prawnicy mieli te0 okazj% zada9 przysi%g3ym
pytania osobi!cie w trakcie sesji nosz&cej nazw% voir dire. Przygotowuj&c swoje
prezentacje, pami%taj, 0e im lepiej znasz widowni%, tym 3atwiej Ci b%dzie dopasowa9
do nich materia3.

przeciwko tej firmie farmaceutycznej, w której dosz3o do procesu. Poza negatywnym rozg3osem
w mediach, jaki móg3 przynie!9 proces, werdykt og3aszaj&cy win% firmy móg3 mie9 ogromny
wp3yw na jej finanse — przedsi%biorstwo mog3o straci9 miliony dolarów na niepomy!lnym dla
niego wyroku, a by9 mo0e tak0e miliardy dolarów warto!ci rynkowej, je!li na wie!9 o tym spad3aby
cena akcji.

Uwaga autora

Mark Lanier odkry$ pierwsze wydanie

Beyond Bullet Points

w sklepie internetowym, gdy

przygotowywa$ si" do tej rozprawy. Zaprosi$ mnie do Teksasu, abym pomóg$ mu wykorzysta%
podej'cie BBP do napisania mowy wst"pnej. Przy uk$adaniu jego prezentacji post#pili'my
krok po kroku zgodnie z podej'ciem zaprezentowanym w tej ksi#&ce, wybra$em te& podobne
grafiki i zaprojektowa$em slajdy podobne do pojawiaj#cych si" w tym rozdziale. (ledz#c
opatrzone przyk$adami, szczegó$owe opisy podej'cia BBP, b"dziesz w stanie zastosowa%
to samo skuteczne podej'cie do w$asnych prezentacji.

Ze wzgl%du na stawk%, o jak& toczy3a si% ta rozprawa zarówno dla powódki, jak i dla pozwanego,
prezentacja w s&dzie mia3a by9 jedn& z najbardziej donios3ych, jakie zdarzaj& si% w PowerPoincie.

Wej"cie na scen$ medialn&

Mark zerkn&3 w dó3 na swój laptop, który le0a3 zwrócony w jego stron% na ma3ym stoliku poni0ej
przysi%g3ych, niewidoczny dla nich. Na ekranie mia3 widok PowerPointa nosz&cy nazw% Presenter
(Widok prezentera), podobny do pokazanego na rysunku 1.1, co dawa3o Markowi szczególn&,
przeznaczon& tylko dla niego perspektyw%. Podobnie jak teleprompter, którego u0ywaj& prezenterzy
telewizyjni do czytania swoich notatek, ta ignorowana czasami opcja PowerPointa pozwala
na zobaczenie dodatkowych informacji, które nie pojawiaj& si% na ekranie widzianym przez
s3uchaczy. Na przyk3ad w górnej lewej cz%!ci ekranu Mark widzia3 pusty niebieski slajd, na który
aktualnie patrzyli przysi%gli. Po prawej mia3 swoje notatki, przypominaj&ce mu o kwestiach,
o których planowa3 powiedzie9, gdy na ekranie wy!wietlany jest dany slajd, oraz rz&d niewielkich
podgl&dów kolejnych slajdów na dole, co pozwala3o mu p3ynnie przechodzi9 pomi%dzy slajdami.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

16

Rozdzia3 1.

PowerPoint w oku cyklonu

RYSUNEK 1.1. Opcja PowerPointa nosz&ca nazw% widoku Presenter (Widok prezentera) oferowa3a Markowi
widok bie0&cego slajdu, który na ekranie mieli przysi%gli, oraz jego w3asnych notatek i podgl&dów kolejnych
slajdów

Zobacz te&

Aby nauczy% si" korzysta% z widoku

Presenter

(

Widok prezentera

) w prezentacjach BBP, zajrzyj

do dodatku B, „Dwa widoki s$u&#ce do wy'wietlania prezentacji BBP”.

Kiedy Mark zacz&3 mówi9, nacisn&3 kciukiem przycisk na pilocie (podobnym do pokazanego
na rysunku 1.2), który trzyma3 schowany w r%ce w taki sposób, 0e widownia go nie dostrzega3a.
Ten pilot towarzyszy3 mu przez kolejne dwie godziny i u0ywany by3 do przesuwania slajdów
PowerPointa w trakcie mówienia, co dawa3o prelegentowi mo0liwo!9 spowolnienia lub
przyspieszenia w sposób dostosowany do narracji i zapewnia3o, 0e ca3o!9 toczy3a si% p3ynnie
przed oczami przysi%g3ych.

RYSUNEK 1.2. Pilot daje prezenterowi mo0liwo!9 przesuwania slajdów PowerPointa bez korzystania z klawiatury

— Jest dla mnie bardzo wa0ne, aby us3yszeli pa?stwo, o co chodzi w tej sprawie — powiedzia3
Mark. — Dlatego przygotowa3em… zestaw eksponatów, aby pomóc pa?stwu o tym pami%ta9
i skupi9 si% na tym, co uwa0amy za kluczowe kwestie.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Szczególna historia

Rozdzia3 1.

17

Kiedy Mark nacisn&3 przycisk na pilocie, przeszed3 do pierwszego slajdu prezentacji PowerPointa.
Chocia0 przysi%gli nie widzieli laptopa znajduj&cego si% poni0ej miejsca, gdzie siedzieli, zobaczyli
zdj%cie Carol i Boba wy!wietlone na 10-stopowym ekranie bezpo!rednio za Markiem,
jak przedstawia rysunek 1.3. Z ich perspektywy wygl&da3o to tak, jakby Mark znajdowa3 si%
w wielkim telewizorze, podczas gdy zdj%cia za nim mia3y za chwil% zacz&9 si% zmienia9 w starannie
zainscenizowanej sekwencji.

RYSUNEK 1.3. Zdj%cia z powerpointowej prezentacji Marka wype3ni3y 10-stopowy ekran za nim

Wy!wietlane kolory, obrazy i s3owa stanowi3y tak integraln& cz%!9 prezentacji, 0e wy3&czenie
projektora równa3oby si% usuni%ciu scenografii w teatrze lub ekranu w kinie. Nie zrywaj&c kontaktu
wzrokowego z przysi%g3ymi i nie ogl&daj&c si% na ekran, Mark zacz&3 opowiada9 wci&gaj&c&
histori%, która mia3a zaprezentowa9 dowody w sprawie powódki w trakcie nast%pnych dwóch
i pó3 godziny prezentacji.

Szczególna historia

Charakterystyczne w slajdzie powerpointowym Marka, pokazanym oddzielnie na rysunku 1.4,
by3o nie tyle to, co si% na nim znajdowa3o, ile to, czego tam nie by3o. Na slajdach prezentacji
w PowerPoincie oczekujemy informacji w podpunktach, ale w tym przypadku przysi%gli zobaczyli
tylko pojedyncz&, prost&, uderzaj&c& fotografi%. Takie pe3noekranowe zdj%cia s& rzadko!ci&
w prezentacjach, ale ten obraz pasuje idealnie do tego, co zamierza3 zrobi9 Mark.

Maj&c za plecami fotografi% pary, Mark zacz&3 opowiada9 anegdot%, aby przedstawi9 Boba i Carol
przysi%g3ym.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

18

Rozdzia3 1.

PowerPoint w oku cyklonu

RYSUNEK 1.4. Zdj%cie rodzinne Boba i Carol pokazuj&ce szcz%!liwych ma30onków po !lubie

— Najpierw opowiem pa?stwu co! o Bobie — powiedzia3 Mark. — By3 !wietnym go!ciem, który
zawsze zabiera3 [Carol] w ró0ne wspania3e, interesuj&ce miejsca. Pojechali na festiwal latawców
do stanu Waszyngton. Na pokazy balonów do Albuquerque. ^wietnie si% wspólnie bawili. Zach%ci3
j& do wspólnego je0d0enia rowerami. Nie nale0eli do sportowców wyczynowych, robili to po
prostu po to, by wspólnie sp%dza9 czas. Dobrze im si% razem 0y3o.

Mark wiedzia3, 0e przedstawienie anegdoty takiej jak ta o Carol i Bobie to skuteczny sposób
wprowadzenia s3uchaczy w nowy, skomplikowany temat. Dzi%ki prostej historii o je0d0eniu
na rowerach przysi%gli mogli z 3atwo!ci& wyobrazi9 sobie, jak wygl&da3 zwi&zek oraz 0ycie Carol
i Boba. Widok fotografii rodzinnej u3atwi3 im zrozumienie sytuacji powódki, by9 mo0e ten obrazek
przypomnia3 im podobne zdj%cia, do których sami pozowali ze swoimi rodzinami. Zdj%cie
i konkretne detale ze wspólnego 0ycia ma30e?stwa szybko i skutecznie przedstawi3y Carol i Boba
przysi%g3ym i pozwoli3y nawi&za9 z nimi wi%; emocjonaln&. Ten slajd okaza3 si% o wiele
skuteczniejszy ni0 lista faktów, poniewa0 nasze 0ycie toczy si% wed3ug obrazów i historii, a nie
wed3ug punktów.

— Zanim si% pobrali, byli razem ju0 przez wiele lat — wyja!ni3 Mark. — Co ciekawe, poznali si%
równie0 przy uprawianiu sportu. Us3yszycie te0 pa?stwo, jak Carol opowie, 0e to jej… córka…
wyswata3a j& z Bobem.

Tutaj Mark doda3 detal informuj&cy, 0e sama Carol b%dzie zeznawa9 w trakcie rozprawy,
co wzbudzi3o oczekiwanie na to, co powie osobi!cie. Mark wiedzia3, 0e zasugerowanie
nadchodz&cych wydarze? to skuteczny sposób skupienia uwagi s3uchaczy. Natomiast wykorzystanie
konkretnych detali dotycz&cych Carol i Boba w trakcie wy!wietlania na ekranie fotografii pozwoli3o
s3uchaczom nawi&za9 wi%; emocjonaln& z obrazem.

Mark ponownie nacisn&3 przycisk pilota i wy!wietli3 to samo zdj%cie, tyle 0e tym razem t3o fotografii
znikn%3o, jak wida9 na rysunku 1.5. Gdy pojawi3 si% nowy obraz, Mark powiedzia3:

— _y3o im si% razem bardzo dobrze. Ale w ko?cu… co! si% zmienia i sielanka si% ko?czy. Zaraz
powiem dlaczego.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Szczególna historia

Rozdzia3 1.

19

RYSUNEK 1.5. Kolejny slajd prezentuje t% sam& fotografi%, ale z usuni%tym t3em, co wskazuje, 0e za chwil%
wydarzy si% co! niespodziewanego

Nie jeste!my przyzwyczajeni do ogl&dania fotografii rodzinnych z nagle znikaj&cym t3em, dlatego
ten chwyt przygotowa3 s3uchaczy na co! niespodziewanego, co mia3o przydarzy9 si% Carol i Bobowi.
Emocje, które Mark powi&za3 z fotografi&, nagle znikn%3y.

Po naci!ni%ciu przycisku Mark wy!wietli3 kolejn& wersj% fotografii, tyle 0e tym razem nie by3o
na niej Boba. Zamiast niego pojawi3a si% gruba czarna obwódka, przypominaj&ca kredowy obrys
na miejscu zbrodni, jak wida9 na rysunku 1.6.

RYSUNEK 1.6. Na tym slajdzie Bob zosta3 usuni%ty z fotografii i tylko gruba, czarna linia wskazuje, gdzie
si% wcze!niej znajdowa3

— Widz& pa?stwo, dzisiaj Bob Ernst nie 0yje — powiedzia3 Mark. — Jeden ze !wiadków, których
chcia3bym pa?stwu przedstawi9, nie mo0e tu wyst&pi9. Bob Ernst nie mo0e tu przyj!9. Nie ma go
ju0 z nami. Nie wiedzia3, 0e b%dzie tu potrzebny. Nie zostawi3 nam 0adnego nagrania ani 0adnych
zapisków opowiadaj&cych o kwestiach, o których musimy tu mówi9.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

20

Rozdzia3 1.

PowerPoint w oku cyklonu

Ta uderzaj&ca fotografia zakomunikowa3a przysi%g3ym, 0e wydarzy3o si% najgorsze — szcz%!cie
Boba i Carol nagle si% zako?czy3o, gdy Bob zmar3 na zawa3. Czarna obwódka w miejscu, gdzie
by3 wcze!niej na zdj%ciu, wizualnie u!wiadamia, 0e jego !mier9 pozostawi3a dziur% w 0yciu
i w sercu Carol.

Mark wiedzia3, 0e jego s3uchacze pochodzili w cz%!ci Teksasu, która stawa3a si% coraz bardziej
konserwatywna i 0e przysi%gli mog& by9 niech%tni do przyznania du0ego odszkodowania
powodowi w takiej sprawie o odpowiedzialno!9 za produkt. Ale dzi%ki grubemu, czarnemu
zarysowi oznaczaj&cemu miejsce, gdzie znajdowa3 si% Bob, Mark wprowadzi3 pot%0ny nowy
motyw do swojej prezentacji. Skoro przysi%gli mogli nie by9 pozytywnie nastawieni do sprawy
o odpowiedzialno!9 za produkt, Mark wizualnie przeformu3owa3 swoj& mow% wst%pn& w now&
histori%, która mia3a by9 bardziej anga0uj&ca dla konserwatywnych przysi%g3ych — w zagadk%
kryminaln&. Na trzecim obrazie czarny obrys subtelnie sugeruje sceneri%, któr& przysi%gli z 3atwo!ci&
zrozumiej& — miejsce zbrodni z telewizyjnego serialu kryminalnego. Niespodziewane zastosowanie
znajomej konwencji z telewizji mia3o zaskoczy9 przysi%g3ych i utrwali9 t% my!l w ich g3owach.
Ten slajd mia3 potem tematycznie przej!9 w kolejny, kluczowy dla prezentacji.

Mark ponownie nacisn&3 przycisk pilota i tym razem pojawi3 si% czarny slajd zawieraj&cy fraz%

CSI: Angleton

, podobn& jak przedstawiona na rysunku 1.7, a jednocze!nie powiedzia3:

— Je!li mieliby!my zrobi9 z tego serial, by3oby to CSI: Kryminalne zagadki Angleton… Teraz…
pójdziemy tropem dowodów, jak zrobi3by ka0dy dobry detektyw.

RYSUNEK 1.7. Nast%pnie na ekranie pojawi3y si% s3owa CSI: Angleton, a Mark opowiedzia3 przysi%g3ym,
0e wciel& si% w rol% kryminologów badaj&cych dowody, aby dowiedzie9 si%, co spowodowa3o !mier9 Boba

W rozrywkowej historii fabularnej g3ównym bohaterem jest kto!, kogo widownia obserwuje
z odleg3o!ci. Ale przy prezentacji faktów ustawianie s3uchaczy w centrum wydarze? mo0e
znacz&co zwi%kszy9 ich poczucie zaanga0owania. Jak sprawia9, by s3uchacze byli g3ównymi
bohaterami prezentowanej historii, nauczysz si%, kiedy zaplanujesz swoje pi%9 pierwszych slajdów
w rozdziale 4., „Planowanie pierwszych pi%ciu slajdów”.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Sedno sprawy

Rozdzia3 1.

21

Zgodnie z klasyczn& form& prezentowania historii kolejnym krokiem Marka by3o przedstawienie
g3ównych bohaterów i problemu, któremu mieli stawi9 czo3a.

Sedno sprawy

Za pomoc& pilota Mark przeszed3 do kolejnego slajdu, prezentuj&cego budynek centrali podobny
do pokazanego na rysunku 1.8, i powiedzia3: — Dowody doprowadz& pa?stwa w jedno miejsce.

RYSUNEK 1.8. Nast%pnie Mark pokaza3 zdj%cie siedziby firmy farmaceutycznej, podobne do przedstawionego
na tym rysunku, i powiedzia3 przysi%g3ym, 0e dowody w sprawie zaprowadz& pod jej drzwi

By3y to drzwi jednej z najwi%kszych firm farmaceutycznych na !wiecie. Mark wyja!ni3, 0e mia3
zamiar pokaza9 mnóstwo dowodów z ró0nych ;róde3, które wskazywa3y, 0e to lekarstwo tej
firmy wywo3a3o u Boba zawa3. Ale potem doda3: — Mo0na to przedstawi9 na wiele innych
sposobów. Przysi%gli mieli na koniec rozwa0y9 te dowody w porównaniu z reszt& faktów.

Mark klikn&3 w przycisk pilota, pokaza3 nast%pny slajd przedstawiaj&cy m3otek s%dziowski i flag%,
podobny do tego pokazanego na rysunku 1.9, i powiedzia3:

— Poznaj& pa?stwo wszystkie dowody w tej sprawie, poniewa0 waszym zadaniem jest wymierzenie
sprawiedliwo!ci… nikt inny nie ma tej mo0liwo!ci. Nie mo0e tego zrobi9 s%dzia… nie mog&
politycy, nikt inny. W tym miejscu mog& pa?stwo zrobi9 co! dobrego.

Zdj%cie m3otka oraz narracja Marka podkre!li3y problem, przed którym stali przysi%gli: mieli
zobaczy9 dowody przeciwko firmie, przejrze9 je i wymierzy9 sprawiedliwo!9. Z rozdzia3u 3.,
„Budowanie fundamentu za pomoc& szablonu historii BBP”, dowiesz si%, jak budowa9 podobne
napi%cie dramatyczne w swoich prezentacjach za pomoc& planowania dwóch konkretnych
slajdów, stawiaj&cych przed s3uchaczami nierozstrzygni%ty problem, który pomo0e im rozwi&za9
Twoja prezentacja.

Nast%pnie, po przej!ciu do slajdu podobnego do przedstawionego na rysunku 1.10, Mark
powiedzia3:

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

22

Rozdzia3 1.

PowerPoint w oku cyklonu

RYSUNEK 1.9. M3otek s%dziowski i flaga zosta3y wy!wietlone na ekranie, a Mark wyja!ni3 przysi%g3ym,
0e b%d& mieli mo0liwo!9 wymierzenia sprawiedliwo!ci

RYSUNEK 1.10. Slajd podsumowuj&cy streszcza ca3& spraw% w postaci jednego obrazu. Poziomy pasek nad
i pod ilustracjami jest czerwony, co sprawia, 0e ten obraz rzuca si% w oczy i jest oznaczony jako najistotniejszy
w ca3ej prezentacji

— Jak to pa?stwo zrobi&? Ponownie sugeruj% pój!9 tropem dowodów. Po pierwsze, poka0%
pa?stwu motyw. — Na ekranie (po lewej) pojawi3o si% s3owo motive (motyw), a pod nim plik
banknotów. — Nast%pnie przedstawi% !rodki — kontynuowa3, a na ekranie (po !rodku) pojawi3o
si% s3owo means (!rodki) i obrazek pigu3ki podobnej do pokazanej tutaj. — Poka0% te0 !mier9
— doda3, a wraz ze s3owem death (!mier9) na ekranie (po prawej) pojawi3 si% znany ju0 zarys
postaci Boba obok Carol.

Za pomoc& tych slajdów Mark poprosi3 przysi%g3ych, by spróbowali !ledzi9 prost& formu3% le0&c&
u podstaw ka0dej kryminalnej historii morderstwa: motyw+/rodki = /mier1. Nawet przysi%gli,
którzy nie ogl&daj& telewizji, znaj& t% struktur% z ksi&0ek, gier lub wiadomo!ci. Wcze!niej Mark
zasugerowa3 motyw zagadki kryminalnej za pomoc& czarnego obrysu, potem — odniesienia

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Wydobywanie esencji

Rozdzia3 1.

23

do seriali CSI, a teraz, w najistotniejszej cz%!ci wyst&pienia, potwierdzi3, 0e b%dzie to struktura
charakterystyczna dla ca3o!ci prezentacji. Wi%cej o znajdowaniu w&tku historii oraz w3&czaniu
motywów werbalnych i wizualnych do prezentacji, dowiesz si% z dalszej cz%!ci ksi&0ki, poczynaj&c
od rozdzia3u 4.

Ten pojedynczy slajd skupia esencj% ca3ej historii w jednym obrazie — podobny slajd stworzysz
w rozdziale 7., „Szkicowanie scenorysu”, oraz rozdziale 8., „Dodawanie elementów graficznych
do slajdów”. Chocia0 ten slajd wydaje si% by9 prosty, jego efekt jest niezwykle wyrafinowany,
poniewa0 sprowadza skomplikowan& spraw% do czego! zrozumia3ego i prostego do !ledzenia.

Wydobywanie esencji

W fazie planowania prezentacji Mark mia3 do czynienia z ogromn& ilo!ci& informacji, które
móg3 potencjalnie zaprezentowa9 swoim s3uchaczom. Z pewno!ci& znasz t% sytuacj%. Trudno
by3oby mu wyja!ni9 z3o0one fakty naukowe stoj&ce za dzia3aniem leku, jego powstawaniem,
kontrolowaniem i badaniem. Wymienienie detali wszystkich wydarze?, ka0dej osoby zwi&zanej
ze spraw& i serii zaj!9 wprowadzi3oby tylko zam%t. Wybranie najwa0niejszych dowodów
wyja!niaj&cych spraw% z ponad trzech milionów dokumentów i niezliczonych godzin nagranych
zezna? !wiadków stanowi3o ogromne wyzwanie.

Podobnie jak Ciebie w Twoich prezentacjach, poza ogromn& ilo!ci& informacji do wyboru Marka
ogranicza3 równie0 czas, jaki mia3 do dyspozycji. Przez nie wi%cej ni0 dwie i pó3 godziny musia3
zaprezentowa9 przysi%g3ym zarys sprawy, wyja!ni9 im kluczowe has3a i wyznaczy9 ramy
do zrozumienia nadchodz&cych sze!ciu tygodni zezna?. Musia3 to zrobi9, jednocze!nie utrzymuj&c
zainteresowanie i zaanga0owanie odbiorców.

W rozdziale 5., „Planowanie pozosta3ych slajdów”, post&pisz podobnie jak Mark, który rozwi&za3
problem potencjalnego prze3adowania s3uchaczy przez zredukowanie prezentacji do trzech
w przybli0eniu równych cz%!ci, na których obja!nienie mia3 po!wi%ci9 mniej wi%cej tyle samo
czasu. Dzi%ki zidentyfikowaniu trzech kluczowych punktów i wykorzystaniu struktury zagadki
kryminalnej Mark werbalnie i wizualnie przedstawi3 przysi%g3ym niezwykle skomplikowan&
spraw% jako „prost& jak ABC”, wykorzystuj&c w czasie mówienia slajd podsumowuj&cy.

Nast%pnie Mark nacisn&3 przycisk pilota, aby pokaza9 slajdy zawieraj&ce punkty kluczowe
(podobne do obrazów zaprezentowanych na rysunku 1.11) w trakcie wprowadzania ka0dej
z trzech sekcji prezentacji. Zamiast zarzuci9 przysi%g3ych trzema milionami dokumentów,
poprowadzi3 ich wzd3u0 pozornie prostej historii, wprowadzaj&c trzy najistotniejsze elementy
sprawy, które obja!ni3 bardziej szczegó3owo w dalszej cz%!ci prezentacji. Teraz przysi%gli mogli
si% zrelaksowa9, s3ucha9 i patrze9, jak historia si% rozwija.

S3uchacze nie s& w stanie zapami%ta9 wszystkich informacji, które zobacz& i us3ysz& podczas
prezentacji, ale pomóc w tym mog& graficzne podpowiedzi dotycz&ce organizacji prezentacji
i istotno!ci poszczególnych slajdów wzgl%dem siebie. Wygl&d tych trzech slajdów oparty by3
na stylu wcze!niejszego slajdu podsumowuj&cego, co wizualnie prowadzi3o histori% w sposób

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

24

Rozdzia3 1.

PowerPoint w oku cyklonu

RYSUNEK 1.11. Wprowadzaj&c ka0d& z trzech sekcji mowy wst%pnej, Mark wy!wietla3 slajdy kontynuuj&ce
motyw wcze!niejszego podsumowania, w tym czerwone t3o lewej po3owy ka0dego ekranu

pasuj&cy do s3ownych wyja!nie? Marka. Prosty uk3ad slajdów z podzielonym ekranem, uderzaj&ca
czerwie? i spójny styl graficzny sprawi3y, 0e kiedy slajdy te pojawia3y si% na ekranie, wyró0nia3y
si% jako najistotniejsze ze wszystkich pozosta3ych. Wi%cej o stosowaniu tych technik przy
przygotowywaniu w3asnego scenorysu dowiesz si% z rozdzia3u 7.

-&czenie "rodków przekazu

Za pomoc& tej prostej, a jednak przejrzystej i anga0uj&cej mowy wst%pnej Mark stworzy3 ramy,
które przysi%g3ym 3atwo by3o !ledzi9. Przez kolejne dwie godziny p3ynnie kontynuowa3 histori% na
pozosta3ych slajdach. Chocia0 Twoje prezentacje najprawdopodobniej nie b%d& trwa3y tak d3ugo,
podej!cie BBP umo0liwi Ci szybkie przeskalowanie dowolnej prezentacji z 45 minut do 15 lub 5.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

+&czenie !rodków przekazu

Rozdzia3 1.

25

Wiele dalszych slajdów w prezentacji wygl&da3o podobnie do tych pokazanych na rysunku 1.12.
By3y one zaprojektowane w taki sposób, by uwaga przysi%g3ych na pocz&tku skupia3a si%
na najistotniejszych informacjach na górze ekranu — tytule, który podsumowuje g3ówny,
omawiany aktualnie punkt i przypomina nag3ówek w gazecie. Nast%pnie odbiorcy patrzyli na
prost& grafik% ilustruj&c& ten tytu3. Na koniec ich uwaga przechodzi3a z ekranu na Marka, który
bardziej szczegó3owo obja!nia3 poruszany temat. Jako elementy wizualne slajdów wykorzysta3
liczne fotografie, ilustracje medyczne, dokumenty, zrzuty ekranu, tablice chronologiczne i inne.

RYSUNEK 1.12. Slajdy w ka0dej sekcji prezentacji wykorzystywa3y podobny uk3ad, co pomaga3o przysi%g3ym
szybko zrozumie9 informacje

Mark przeszed3 przez prezentacj% w tempie nieca3ej minuty na ka0dy z 153 slajdów, co pozwoli3o
s3uchaczom przetrawi9 informacje na ekranie, zanim przeszli do kolejnego slajdu i kolejnej cz%!ci
historii. To tempo sprawi3o, 0e widzowi nie znudzili si% tematem.

Poprzez konwencjonalne podej!cie do prezentacji w PowerPoincie 3atwo zarzuci9 widowni% zbyt
du0& ilo!ci& informacji wy!wietlanych na ekranie, tymczasem Mark zastosowa3 zasad% jednej idei
na slajd, co dawa3o przysi%g3ym czas na przetrawienie ka0dej z nich podczas s3uchania wyja!nie?.
Zamiast odczytywa9 punkty z ekranu, Mark u0ywa3 slajdów jako podpowiedzi wizualnych
sugeruj&cych nast%pny punkt do poruszenia, co pozwala3o mu mówi9 w naturalnym,
spontanicznym stylu mo0liwym dzi%ki g3%bi do!wiadczenia i wiedzy na poruszany temat. A zamiast
zerka9 na ekran, by sprawdzi9, co na nim jest, skupia3 si% na przysi%g3ych, nawi&zuj&c kontakt
wzrokowy z ka0dym z nich w trakcie prezentacji.

Poza slajdami PowerPointa Mark korzysta3 te0 z zestawu innych !rodków przekazu i rekwizytów
fizycznych, aby zaanga0owa9 s3uchaczy w trakcie trwania prezentacji. Niekiedy przerzuca3 si%
z ekranu na rzutnik, za pomoc& którego wy!wietla3 dokumenty papierowe i w tracie wyja!niania
znaczenia dowodów zaznacza3 fragmenty na stronach 0ó3tym markerem. Pó;niej korzysta3 z du0ej,
podwójnej tablicy flipchart, na której grubymi markerami wypisywa3 kluczowe terminy i idee.
Czasami prze3&cza3 si% ze slajdów na krótk& prezentacj% wideo ilustruj&c& dany punkt. Innymi
razy u0ywa3 rekwizytów fizycznych, takich jak plastikowy model serca, który trzyma3 w r%ce,
informuj&c przysi%g3ych o mechanizmie zawa3u.

Mark wykorzystywa3 ró0ne !rodki przekazu, aby ca3y jego wyst%p by3 zró0nicowany i interesuj&cy
i aby nie wygl&da3 na zbyt u3adzony i wyre0yserowany. Ale po ka0dym u0yciu innego !rodka

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

26

Rozdzia3 1.

PowerPoint w oku cyklonu

przekazu zawsze powraca3 do prezentacji w PowerPoincie na 10-stopowym ekranie, poniewa0
by3o to narz%dzie oferuj&ce wizualn& spójno!9, którego móg3 u0ywa9 do popychania historii
dalej. Przechodz&ce w siebie kolejno obrazy, przyci&gaj&ce uwag% s3uchaczy do du0ego ekranu,
p3ynnie zlewa3y si% z postaci& Marka, a jego g3os uzupe3nia3 kluczowe detale, pozostaj&c w zgodzie
ze stron& wizualn& prezentacji. W sali rozpraw w Angleton PowerPoint zagra3 pierwsze skrzypce
— stanowi3 niezmiernie przekonuj&ce t3o, które mia3o mie9 kluczowy wp3yw na przysi%g3ych
w oku powerpointowego cyklonu.

Wygaszenie

Kiedy Mark zako?czy3 swoj& prezentacj%, s%dzia zarz&dzi3 przerw% i przysi%gli opu!cili sal% rozpraw.
Teraz to obro?cy mieli przedstawi9 swoj& mow% wst%pn&. Przygotowali na laptopie w3asn&
prezentacj% w PowerPoincie i z powrotem umie!cili podium w miejscu, z którego usun&3 je Mark,
przed 3aw& przysi%g3ych. Kiedy ci wrócili, obro?ca podszed3 do podium, spojrza3 na swoje
wydrukowane notatki i zacz&3 odczytywa9 przysi%g3ym mow% wst%pn&.

W kluczowych pierwszych minutach prezentacji, kiedy najistotniejsze jest sprawienie, by s3uchacze
czuli, 0e znajduj& si% w centrum uwagi, prawnik recytowa3 detale o znakomitej historii firmy.
Zamiast nada9 prezentacji ludzki wymiar, opowiadaj&c anegdot% o prawdziwej osobie, cytowa3
suche dane o milionach ludzi, do których firma chce dotrze9 ze swoimi rozmaitymi lekarstwami.
Gdy prawnik czyta3 przygotowany scenariusz formalnym, bezosobowym j%zykiem, inny cz3onek
zespo3u przesuwa3 slajdy PowerPointa na komputerze — czasami jednak nie trafia3 we w3a!ciwy
moment i powodowa3 niezgodno!9 mi%dzy tym, co mówi3 prelegent, a tym, co przysi%gli widzieli
na ekranie. Prawnik czasami odwraca3 si% do ekranu i wskazywa3 na skomplikowan& tabel% lub
d3ugi fragment tekstu.

Zamiast zaprezentowa9 dynamiczn&, anga0uj&c& histori%, prawnik pokaza3 nast%pnie slajd
z formaln& fotografi& by3ego prezesa firmy w p3aszczu i krawacie, podczas gdy opowiada3 o nim
i jego rodzinie, jego 0yciorysie, s3u0bie publicznej i zaanga0owaniu obywatelskim. Straciwszy
szans% na nawi&zanie w barwny, charakterystyczny sposób wi%zi ze zwyk3ymi lud;mi na 3awie
przysi%g3ych, obro?ca prezentowa3 dalej slajdy z formalnymi fotografiami reszty kierownictwa
korporacji, mówi3 o ich edukacji na presti0owych uniwersytetach, przedstawia3 szczegó3owe
biografie i d3ug& list% osi&gni%9. Ignoruj&c fakt, 0e mniej znaczy wi%cej, prawnik wy!wietla3
potem znajome podpunkty, tabele i d3ugie fragmenty tekstu, z których odczytaniem przysi%gli
mieli problemy.

Relacja obro?cy z przysi%g3ymi nie wysz3a poza ch3odny, formalny ton przygotowanej przemowy.
Podium stanowi3o mur pomi%dzy mówc& a s3uchaczami, przygotowany skrypt odbiera3 prawnikowi
naturalno!9 g3osu i spontaniczno!9, a slajdy PowerPointa na ekranie sta3y si% 10-stopowym
utrudnieniem w koncentracji na jego s3owach.

Po prezentacji obrony wszyscy wstali, przysi%gli wyszli z sali rozpraw, a s&d zako?czy3 posiedzenie
na ten dzie?. Je!li prawd& jest to, w co wierz& prawnicy, dwie prezentacje, których do!wiadczyli

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Trudne wybory

Rozdzia3 1.

27

w3a!nie 3awnicy, mia3y odegra9 kluczow& rol% w werdykcie, jaki og3osili na ko?cu rozprawy.
Niezale0nie od tego, co przysi%gli my!leli o tym dniu, dziennikarze na sali nie mieli problemów
z os&dzeniem powodzenia tych dwóch powerpointowych prezentacji.

Trudne wybory

Prasa codziennie donosi o mowach wst%pnych spraw s&dowych, ale niecz%sto zdarza si%, 0eby
tematem wiadomo!ci by3 sam styl prezentacji. Wed3ug relacji publikowanych nast%pnego dnia
na sali rozpraw w Angleton wydarzy3o si% co! wyj&tkowego. W notatce w „Fortune” mo0na
by3o przeczyta9, 0e Mark „wyg3osi3 przera0aj&co pot%0n& i umiej%tn& mow% pocz&tkow&”, mówi3
„bez notatek i zachwycaj&co prostym j%zykiem” i rzuci3 wyzwanie pozwanemu „z bezwzgl%dn&,
urzekaj&c& zaci%to!ci&” (Roger Parloff, Stark Choices at the First Vioxx Trial, „Fortune”, 15 lipca
2005). Reporter nie zauwa0y3, 0e Mark mia3 swego rodzaju notatki — prezentacj% powerpointow&
w widoku Presenter (Widok prezentera) na laptopie poni0ej 3awy przysi%g3ych. „New York Times”
donosi3, 0e w porównaniu z mow& pocz&tkow& Marka prezentacja obro?cy by3a „stateczna”
i 0e „czyta3 fragmenty o!wiadczenia i ilustrowa3 przemow%, w wi%kszo!ci korzystaj&c
z niebiesko-0ó3tych wykresów ko3owych w PowerPoincie oraz d3ugich fragmentów listów z Food
and Drug Administration (Agencji do spraw _ywno!ci i Leków)” (Alex Berenson, Contrary Tales
of Vioxx Role in Texan’s Death

, „New York Times”, 15 lipca 2005).

Wed3ug „Fortune”: „Rozprawa daje przysi%g3ym trudny wybór: przyj&9 zaproszenie Laniera
do uwierzenia w proste, kusz&ce, emocjonalnie oczyszczaj&ce historie” lub proponowany przez
obron% „apel do bezbarwnego, przyci%0kiego, usypiaj&cego Rozs&dku. Lanier zaprasza przysi%g3ych,
by do3&czyli do niego w o0ywczej misji z3apania z3oczy?cy i wymierzenia mu sprawiedliwo!ci”.
W odró0nieniu od niego, pisano dalej w artykule w „Fortune”, obrona „prosi przysi%g3ych,
by zrobili co! trudnego i nieprzyjemnego, jak — no có0 — wzi%cie lekarstwa”.

Sze!9 tygodni pó;niej rozprawa si% zako?czy3a, a przysi%gli udali si% do sali narad, by podj&9 decyzj%.
Zrobili to po trwaj&cej pó3tora dnia dyskusji. Dziennikarze i prawnicy wype3nili ponownie sal%
rozpraw, by us3ysze9, co mieli do powiedzenia. Przysi%gli przyznali powódce zdumiewaj&c& sum%
253 milionów odszkodowania. W mi%dzynarodowych gazetach rozp%ta3a si% burza, a kapitalizacja
firmy farmaceutycznej spad3a o pi%9 miliardów dolarów (Alex Berenson, Jury Calls Merck Liable
in Death of Man on Vioxx

, „New York Times”, 20 sierpnia 2005).

Po og3oszeniu werdyktu „Wall Street Journal” cytowa3 s3owa jednego z przysi%g3ych: „Kiedy
przemawia3 [obro?ca], brzmia3o to jak bla, bla bla. Nie mieli!my bladego poj%cia, o czym
opowiada” (Heather Won Tesoriero, Merck Loss Jolts Drug Giant, Industry, „Wall Street Journal”,
22 sierpnia 2005).

Wp3yw prezentacji PowerPointa z mowy wst%pnej Marka utrzyma3 si% d3ugo po zako?czeniu
rozprawy. Sze!9 miesi%cy pó;niej Mark spotka3 si% z przysi%g3ymi z Angleton w trakcie sesji grupy
fokusowej, aby zobaczy9, co zapami%tali z procesu, a oni potrafili dok3adnie przypomnie9 sobie
szczegó3y historii i ilustracji, które zaprezentowa3 w trakcie swojego wyst&pienia.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

28

Rozdzia3 1.

PowerPoint w oku cyklonu

Wiatr zmian

Chocia0 zastosowanie PowerPointa w Angleton pomog3o wygra9 spraw% dla powódki, ta konkretna
historia nie sko?czy3a si% na tym etapie i w s&dach w ca3ych Stanach Zjednoczonych odby3o si%
wiele innych rozpraw dotycz&cych leku Vioxx. Pó;niej kapitalizacja firmy poprawi3a si% i Merck
zgodzi3 si% na wyp3at% wszystkich odszkodowa? z funduszu licz&cego 4,85 miliarda dolarów.
Ale tego lipcowego dnia w Angleton zaprezentowany zosta3 przyk3ad dramatycznych
rezultatów, jakie mo0e mie9 efektywne podej!cie do PowerPointa w konkretnej sytuacji dla
konkretnej widowni.

Podej!cie BBP nie zosta3o wcze!niej, przed procesem w Angleton, u0yte na sali s&dowej, ale od
tego dnia jego wp3yw jest widoczny w !rodowisku prawników. Dzi!, gdy zespó3 prawniczy stawia
czo3a przeciwnikowi korzystaj&cemu z BBP, wie, 0e musi w jaki! sposób zareagowa9 i podnie!9
poprzeczk% w3asnej prezentacji. Zespo3y prawnicze staj&ce naprzeciw oponentów korzystaj&cych
z BBP na sali s&dowej zacz%3y adaptowa9 motywy historii i grafiki u0ywane przez drug& stron%.
Na przyk3ad w sprawach przeciwko firmie farmaceutycznej, które nast&pi3y po procesie w Angleton,
obro?cy zacz%li wykorzystywa9 motyw zagadki kryminalnej we w3asnych prezentacjach. Kiedy
Mark ponownie stawi3 im czo3a, u0y3 specjalnych technik jako odpowiedzi na to, co robili obro?cy,
podnosz&c poprzeczk% jeszcze wy0ej.

Podobny wp3yw widoczny jest równie0 w innych zawodach, w których BBP zaczyna przekszta3ca9
standard obowi&zuj&cy prelegentów. Gdy b%dziesz rozwa0a9 zastosowanie BBP do w3asnych
prezentacji, by9 mo0e trudno b%dzie Ci wyobrazi9 sobie, jak zastosowa9 te techniki w Twoim
przypadku. Ale poza prawnikami i kancelariami adwokackimi wielu ludzi ró0nych profesji i z ró0nych
organizacji uzyskuje w ten sposób znacz&ce rezultaty, w tym prelegenci w du0ych korporacjach,
agencje rz&dowe, uniwersytety, firmy badawcze i organizacje non profit. Cz3onkowie tych grup
korzystaj& z BBP w bardzo rozmaitych dziedzinach, takich jak marketing, sprzeda0, szkolenia
i edukacja. W ksi&0ce znajdziesz przyk3ady prezentacji z wielu ró0nych bran0 i tworzonych dla
ró0nych celów, dzi%ki czemu b%dziesz w stanie zobaczy9, jak dostosowa9 BBP do w3asnej sytuacji.

Wszystko, co Mark i inni osi&gn%li za pomoc& podej!cia BBP, opisane jest szczegó3owo w tej ksi&0ce.
W rozdziale 2., „Reorientacja podej!cia do PowerPointa zgodnie z badaniami”, zapoznasz
si% z podwalinami BBP wraz z kluczowymi odkryciami naukowymi, które powiniene! zna9,
a w rozdziale 3. znajdziesz streszczenie trzech kroków podej!cia BBP. Nast%pnie w rozdziale 4.
zabierzesz si% do pracy nad planowaniem pierwszych pi%ciu slajdów oraz ich reszty — to
w rozdziale 5. W rozdziale 6. przygotujesz swój scenorys i narracj%; w rozdziale 7. naszkicujesz
scenorys, a w rozdziale 8. dodasz grafiki. Porady dotycz&ce przeprowadzania prezentacji znajdziesz
w rozdziale 9., „Wyg3aszanie prezentacji BBP”, a w rozdziale 10., „Przegl&d przyk3adów BBP”,
zobaczysz, jak BBP sprawdza si% w szerokim zakresie tematów i celów prezentacji. Strona
internetowa towarzysz&ca ksi&0ce pod adresem www.beyondbulletpoints.com oferuje
zaawansowane materia3y dla stale rosn&cej spo3eczno!ci u0ytkowników BBP. Po zapoznaniu
si% z ksi&0k& b%dziesz zaopatrzony w wiedz% i narz%dzia konieczne do stosowania BBP w swoich
prezentacjach.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Moc BBP w Twoich r%kach

Rozdzia3 1.

29

Moc BBP w Twoich r$kach

Prezentacja Marka w Angleton to tylko przyk3ad tego, jak mo0na wykorzysta9 BBP do ujawniania
ukrytych w nas anga0uj&cych, fascynuj&cych historii. Kiedy tego gor&cego lipcowego dnia Mark
wszed3 do s&du w Angleton, aby przedstawi9 swoj& mow% pocz&tkow&, mia3 takiego samego
PowerPointa, jakiego masz Ty. U0y3 go tylko w innowacyjny sposób, który da3 osza3amiaj&ce
rezultaty i trafi3 na nag3ówki gazet. Ksi&0ka, któr& trzymasz w r%kach, daje Ci mo0liwo!9 zrobienia
tego samego.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Czytaj dalej...

30

Rozdzia3 1.

PowerPoint w oku cyklonu

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ